Historiae deditus

Historiae deditus
Profesorowi Adamowi Galosowi
w 85. rocznicę urodzin
Redakcja
Krystyn Matwijowski, Wojciech Mrozowicz
Wrocław 2009
(= Śląski Kwartalnik Historyczny „Sobótka” 2–3/2009)
SPIS TREŚCI
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adam G a l o s, Podziękowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
125
127
AD MULTOS ANNOS
Krystyn M a t w i j o w s k i, Profesor Adam Galos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Romuald G e l l e s, Dawnych czasów wspomnienia… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Marek C z a p l i ń s ki, Moje spotkania z prof. Adamem Galosem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tomasz S z u b e r t, Kilka słów ucznia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
131
141
145
149
Bibliografia prac Prof. dr. Adama Galosa od 2004 roku. Opr. Iwona M r o z o w i c z . . . . . . . .
Tabula gratulatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
153
157
GALICIACA
Tomasz S z u b e r t, „Jak mocna musi być wiara, by nie zwątpić. Jak wielka miłość, by
nienawidzić!” Romantyczna Anna Rożycka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Agnieszka K a w a l e c, Fundacja imienia Karola Szajnochy – działalność na rzecz rodziny
Szajnochów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jerzy M a t e r n i c k i, Historyk w służbie „sprawy ojczystej”. Kilka uwag o poglądach Henryka
Schmitta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jadwiga H o f f, Szkoła rzeźbiarska w Rymanowie (1873–1884) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Marian S t o l a r c z y k, Jeszcze o Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” w Brzesku . . . . . . .
Piotr F r a n a s z e k, William Henry Mac Garvey i jego rola w rozwoju galicyjskiego przemysłu
naftowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Stanisław P i j a j, Problem organizacji polskiego komitetu wyborczego w Galicji w 1873 roku
Grzegorz H r y c i u k, Stosunki polsko-ukraińskie w ocenie konsulatu niemieckiego we Lwowie
w 1939 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Paweł S i e r ż ę g a, Kazimierz Tyszkowski – redaktor wydawnictw Polskiego Towarzystwa
Historycznego i Zakładu Narodowego im. Ossolińskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
161
175
185
193
199
205
215
223
235
SILESIACA
Mateusz G o l i ń s k i, Rachunki miejskie Wrocławia z 1390 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wojciech M r o z o w i c z, Rościsław Ż e r e l i k, Zapomniana kolekcja średniowiecznych źródeł
śląskich (w XVIII-wiecznym rękopisie Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, Akc.
1950/1051) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wojciech K u n i c k i, Komes śląski Piotr Włostowic (Peter Wlast) i Sobótka. Uwagi o roli Ślęży
w niemieckiej literaturze końca XVIII stulecia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zbigniew K w a ś n y, Wiejskie umowy przedślubne w majątkach Nostitzów na przełomie XVIII
i XIX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mieczysław Z l a t, Pomniki Drugiej Rzeszy na Śląsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Cezary W ą s, Treści polityczne pomnika konnego Fryderyka Wilhelma III we Wrocławiu . .
Teresa K u l a k, Działalność Wrocławskiego Stowarzyszenia Nauczycielek (Breslauer
Lehrerinnen-Verein) przed I wojną światową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
247
261
273
287
293
303
315
122
Krzysztof P o p i ń s k i, Dzieje rodziny Grütznerów. Biograficzny przyczynek do historii Śląska
w XIX i XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Maria Z d u n i a k, Twórczość Karola Szymanowskiego w życiu koncertowym Wrocławia
w okresie międzywojennym XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Joanna N o w o s i e l s k a-S o b e l, Wystawa „Osadnictwo i urbanistyka na Śląsku” (Siedlung und
Stadtplanung in Schlesien) w 1926 roku: między propagandą o „germańskiej ludności
autochtonicznej” a dyskusją o problemach mieszkaniowych regionu . . . . . . . . . . . . . . . . .
Marek C z a p l i ń s k i, Znaczenie aneksji Austrii i Sudetów dla gospodarki Śląska . . . . . . . . .
Adolf J u z w e n k o, Losy ossolińskich rysunków Dürera z kolekcji Lubomirskich . . . . . . . . .
Krzysztof R u c h n i e w i c z, Krzyżowa jako polskie miejsce (nie)pamięci . . . . . . . . . . . . . . . .
325
335
345
359
365
375
POLONICA
Ks. Zygmunt Z i e l i ń s k i, Kresy jako obszar ekspansji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lech Tr z e c i a k o w s k i, Elity wielkopolskie wobec Risorgimento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Waldemar Ł a z u g a, Organicznicy, stańczycy i społeczeństwo obywatelskie w Wielkopolsce
Damian S z y m c z a k, Ostatni satrapa na Zamku Królewskim? Gen. Hans Hartwig von Beseler
jako generalny gubernator warszawski 1915–1918 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adam B a s a k, Problem ludobójstwa „kulturalnego” a spór polsko-rosyjski o kwalifikację
prawną zbrodni katyńskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
391
401
409
417
429
POLONICA APUD EXTRANEOS
Bogdan R o k, Polscy podróżnicy XVIII wieku na szlakach europejskich. Szkic do portretu
peregrynantów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jerzy K u z i c k i, Emigracyjne losy ks. Franciszka Awertana Koryckiego . . . . . . . . . . . . . . . . .
István K o v á c s, „Pamięć bohaterskiego pułkownika” o kilku nazwiskach . . . . . . . . . . . . . . .
Bronisław P a s i e r b, Syberia we wspomnieniach Bronisława Piłsudskiego (1866–1918) . . . .
Leszek Z i ą t k o w s k i, Obraz Polski i Polaków we wrocławskiej prasie żydowskiej w okresie
I wojny światowej (1914–1918) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Grażyna P a ń k o, O obcych i o sobie – czyli obraz Skandynawów i Polaków w świetle refleksji
Alfreda Wysockiego z lat międzywojennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jacek P i o t r o w s k i, Prezydent RP wobec problemu przywództwa w ruchu narodowym na
uchodźstwie w latach 1939–1945 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
437
445
455
463
475
483
491
TEUTONICA
Rainer S a c h s, Bildende Künstler und Kunsthandwerker aus Mecklenburg-Vorpommern in
schlesischen Quellen und Zeitschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Joanna Wo j d o n, Dziewiętnastowieczne Niemcy we współczesnych rosyjskich podręcznikach
do historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tadeusz L e b i o d a, Karawana marynarzy na pustyni – zapomniana legenda I wojny światowej
Ks. Antoni K i e ł b a s a, Proces odkrywania „innych Niemców” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Janusz S a w c z u k, Malta 1989 – Bush i Gorbaczow w dialogu supermocarstw na temat Niemiec
503
513
521
529
537
ECCLESIASTICA
Marek D e r w i c h, Nie tylko tres linguae. Początki katechezy w językach narodowych
w Kościele łacińskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przemysław W i s z e w s k i, Henryk Brodaty konfratrem śląskich zakonników? Uwagi na
marginesie dwóch dokumentów z 1204 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mieczysław P a t e r, Polskie sympatie pastorów ewangelickich na Dolnym Śląsku . . . . . . . . .
Leonard S m o ł k a, Obraz statystyczny korespondencji Edmunda Bojanowskiego w świetle jego
zapisów dziennych z lat 1851–1871 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ks. bp Jan K o p i e c, Troska kardynała Georga Koppa o diecezję wrocławską . . . . . . . . . . . . .
Ks. Józef S w a s t e k, Środowisko rodzinne i studia teologiczne Sługi Bożego Wilhelma Pluty
(1910–1986) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
547
555
561
567
577
585
123
HISTORIOGRAPHICA
Romuald G e l l e s, Związki uniwersytetu z armią (wojskowi doktoranci h.c. Uniwersytetu
Wrocławskiego) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Włodzimierz S u l e j a, Polityczny kontekst dziejów Uniwersytetu Wrocławskiego w czasach
PRL. Próba rekonesansu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wojciech Wr z e s i ń s k i, Historia na Uniwersytecie Wrocławskim i jej miejsce na mapie polskiej
nauki historycznej w latach 1945–2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A. Sybilla B i d w e l l, „Abyś miał przekonanie, że jesteś najbardziej pożyteczny w tym, co
robisz, zarówno w nauce, jak i na Uniwersytecie”. Prof. Władysław Czapliński o postawie
uczonego w czasach PRL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Władysław M i s i a k, Universitas scholarum et magistrorum. Uniwersytety między tradycją
i wartościami a sprawnością i efektywnością . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Krzysztof K a w a l e c, Pokusy historii alternatywnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inhaltsverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
595
603
609
619
627
633
641
643