Załącznik nr 4 FIN - Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego

Załącznik nr 4
Metoda oceny dotychczasowej realizacji obowiązującej
strategii
W celu weryfikacji stopnia osiągnięcia poszczególnych celów zapisanych w dotychczas
obowiązującej strategii, a takŜe dla uwidocznienia ewentualnych sprzeczności w przewidywanych
kierunkach rozwoju regionu, zastanie zastosowana metoda czterech kapitałów.
I. Uzasadnienie wyboru metody
Zaletą zastosowania modelu czterech kapitałów jest to, iŜ pozwala ona na:
- zidentyfikowanie ewentualnych przypadków konfliktów i sprzeczności między rozwojem
poszczególnych rodzajów kapitału (np. rozwój wielkoskalowej produkcji rolnej moŜe
prowadzić do pogorszenia stanu środowiska naturalnego),
- dokonanie oceny realizacji Strategii i wyciągnięcie konstruktywnych wniosków dla jej
aktualizacji,
- dokonanie oceny relacji strategii i programów budowanych na jej podstawie – łącznie
z oceną relacji waŜności celów i proporcji nakładów finansowych,
II. Opis metody
Model czterech kapitałów, zakłada, Ŝe rozwój zachodzi dzięki wykorzystaniu zasobów
kapitałów ludzkiego, gospodarczego, społecznego i naturalnego.
Typ kapitału
Kapitał gospodarczy
Kapitał naturalny
Kapitał ludzki
Zakres
Kapitał gospodarczy obejmuje wszystko to, co tradycyjnie rozumiane jest
jako kapitał (wytworzone zasoby, które są wykorzystywane do produkcji
innych dóbr i usług). Do tego kapitału zalicza się np.: maszyny, narzędzia,
budynki, infrastrukturę.
Obejmuje wszystkie formy ekosystemu i zasobów naturalnych, które
uczestniczą w tworzeniu społecznego dobrobytu. A zatem, poza tradycyjnie
rozumianymi zasobami naturalnymi (drewno, woda, energia i zasoby
mineralne) do kapitału naturalnego zalicza się takŜe zasoby naturalne, które
nie dają się łatwo wycenić, np. bioróŜnorodność, czy teŜ ekosystem, który
jest dostarczycielem ekologicznych usług, takich jak np.: filtrowanie wody i
powietrza.
Kapitał ludzki to zdrowie, dobrobyt i potencjał produkcyjny poszczególnych
ludzi. Jego elementami są np. zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka,
wykształcenie, motywacja i umiejętności.
Załącznik nr 4
do Założeń aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006 - 2020
- zidentyfikowanie działań, które moŜna zaniechać oraz tych, które naleŜy zintensyfikować
lub wręcz podjąć w nowej edycji strategii.
1
Kapitał społeczny
Kapitał społeczny jest to system sieci i związków opartych na zaufaniu oraz
formalnych i nieformalnych zasadach, które umoŜliwiają jednostkom lub
grupom dostęp do zasobów. Podobnie jak kapitał ludzki, kapitał społeczny
odnosi się do społecznego dobrobytu, lecz bierze pod uwagę całe
społeczności, a nie indywidualnych
indywidualnych ludzi. Kapitał społeczny odnosi się do
tych zasobów społecznego zaufania, norm i relacji, z których ludzie mogą
korzystać, by rozwiązywać wspólne problemy i tworzyć spójność społeczną.
Źródło: G. Gorzelak, A. Płoszaj, M. Smętkowski, Ocena strategii rozwoju regionu – wykorzystanie
modelu czterech kapitałów na przykładzie województwa lubuskiego.
Poszczególne cele strategiczne oraz operacyjne moŜna odnieść do poszczególnych kapitałów oraz
wskazać
zać na stopień, w jakim powinny one zgodnie z zamierzeniami strategicznymi przyczyniać się
do pomnoŜenia tych kapitałów. Podobnie, moŜna wskazać, na ile dotychczasowe osiągnięcia
rzeczywiście przyczyniły się do zwiększenia tych kapitałów. Porównując zamierzenia
zamier
z dokonaniami w uporządkowany, ustrukturalizowany sposób, łatwo jest wskazać cele, które
zostały zrealizowane oraz na takie, których realizacja jest niezadowalająca. Podobnie, moŜna
określić ewentualne negatywne oddziaływania realizacji strategii na poszczególne kapitały.
Przypadki nikłego zrealizowania celów oraz działania, które przyczyniły się do zmniejszenia
kapitałów, powinny być potraktowane jako sygnały do zmiany celów strategicznych w kolejnej
edycji strategii.
NaleŜy podkreślić, Ŝe jest to metoda
metoda ułatwiająca samoocenę kierownictwa regionu realizującego
strategie i wymaga jasnej, otwartej i uczciwej analiz własnych dokonań.
Załącznik nr 4
do Założeń aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006 - 2020
Źródło: G. Gorzelak, A. Płoszaj, M. Smętkowski
2