UNIWERSALNE RUSZTOWANIE TYPU KLIN

UNIWERSALNE
RUSZTOWANIE
TYPU KLIN
Dokumentacja Techniczno – Ruchowa
Spis treści
Uwagi wstępne…………………………………………………………………….3
Przeznaczenie i charakterystyka rusztowania……………………………..…..4
Montaż rusztowania........................................................................................6
Badania i eksploatacja rusztowania…………………………………………..…7
Demontaż, pakowanie, przechowywanie, transport rusztowania…………....7
Wykaz elementów………………………………………………………………….9
Schemat montażu…………………………………………………………..…….10
Protokół Odbioru Technicznego Rusztowania………………………………..12
2
Uwagi wstępne
Uniwersalne rusztowanie typu KLIN spełnia wymagania Dokumentu Harmonizującego EN
12811-1:2004-03
oraz normy PN-M-47900-2 i PN-M-47900-1
Każdy pracownik przed przystąpieniem do pracy przy rusztowaniach uniwersalnych typu KLIN
bezwzględnie powinien zapoznać się z treścią niniejszej instrukcji. Przeznaczona jest dla nadzoru,
projektantów, wykonawców i użytkowników uniwersalnych rusztowań typu KLIN. Zawiera podstawowe
dane konstrukcyjne, zalecenia i uwagi pozwalające na rozwiązanie większości zagadnień
występujących przy montażu i eksploatacji tego typu rusztowań.
Producent zastrzega sobie prawo wprowadzania zmian będących wynikiem postępu technicznego,
bez konieczności powiadamiania użytkowników, którzy wcześniej nabyli rusztowania.
Bardzo prosty sposób łączenia elementów (gniazdo – klin) sprawia, że konstrukcja rusztowania
zapewnia:
 znacznie wyższe bezpieczeństwo, niż w szeroko dotychczas stosowanych rozwiązaniach,
zwłaszcza przy montażu i demontażu;
 wysoką stabilność i sztywność połączeń.
Ponadto umożliwia:
 przy zastosowaniu leżni podłużnych przekładanie podestów na dowolny poziom – co sprawia,
że nie wszystkie poziomy muszą być wyłożone podestami;
 regulację poziomu pomostów co 0,5 m;
 stosowanie poręczy i desek burtowych z obu stron;
 demontaż i przestawianie pól rusztowania.
Rusztowanie o wysokości do 36 m w zastosowaniu typowym, może być projektowane w warunkach
budowy.
Uwaga – rusztowanie :
 wyższe od 36 m
 krótsze niż 10 m
 osłonięte materiałami nie przewiewnymi i siatkami
 o większej ilości rozszerzeń
 narażone na parcie wiatru, większe niż określone w normach dla II strefy
2
 obciążone powyżej 2,0 k N/m
 stawiane na podłożach, co do których brak pełnej informacji
 wolnostojące
 na kołach
należy traktować jako nietypowe i montować je według indywidualnych projektów uwzględniających
konkretne warunki. Projekt taki powinien być wykonany i zatwierdzony przez uprawnioną osobę lub
instytucję i zachowany w dokumentacji budowy.
Uwaga:
Za montaż rusztowania i sprawdzenie jego prawidłowości odpowiedzialny jest kierownik
budowy.
W zakresie bezpieczeństwa użytkownik zobowiązany jest do ścisłego przestrzegania zasad
określonych w niniejszej instrukcji, a w przypadkach w niej nieomówionych winien stosować się do
ogólnie przyjętych reguł w budownictwie, a w szczególności do:
 norm serii DIN 4420
 norm serii PN/M-47900 i ich nowelizacji
Wszyscy pracujący przy montażu, demontażu i użytkowaniu rusztowania winni posiadać:
 uprawnienia i odpowiednie umiejętności potwierdzone odpowiednimi świadectwami
 aktualne świadectwa zdrowia dopuszczające do pracy na wysokościach
 przeszkolenie w zakresie BHP obowiązujące w budownictwie
 posiadać i stosować:
- kaski ochronne
- nieślizgające się buty
- sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości
3
Przeznaczenie rusztowania
Uniwersalne rusztowanie typu KLIN przeznaczone jest do wszelkiego rodzaju robót elewacyjnych oraz
„lekkich” prac murarskich, pod warunkiem nie przekroczenia parametrów określonych w niniejszej
DTR lub obowiązujących normach.
Dopuszcza się stosowanie elementów rusztowania do innych celów – np. przestrzenne konstrukcje
podporowe, wieże, estrady, tymczasowe zadaszenie itp. pod warunkiem wykonania indywidualnego
projektu przez osoby uprawnione. Projekt taki powinien być wykonany i zatwierdzony przez
uprawnioną osobę lub instytucję i zachowany w dokumentacji budowy.
Charakterystyka rusztowania i postanowienia szczegółowe:








szerokość rusztowania
- 0,95 m
długość pola
- 2,5 m
dopuszcza się stosowanie pól o długościach 0,9 m, 1,5 m, 2,0 m celem dostosowania
długości rusztowania do wymiarów obiektu
wysokość kondygnacji
- 2,0 m
max. wysokości i obciążenie uzależnione są od rozstawu stójek i wynoszą:
dla rozstawu stójek 1,0 x 2,5 m.
2
a) max. obciążenie
- 2,0 k N/m
b) max. wysokość
- 36 m
ilość kondygnacji jednocześnie obciążonych w jednym pionie - 1
max. odległość rusztowania od ściany – do krawędzi pomostu 0,20 m. Przy odległościach
większych od strony ściany należy zamontować poręcze.
zabezpieczenie przed korozją – wszystkie elementy rusztowania zabezpieczone są poprzez
malowanie farbą lub cynkowanie;
pomosty :
a) systemowe pomosty metalowe oparte na leżniach poprzecznych układać we
wszystkich polach i poziomach zabezpieczając od dołu zapadką zabezpieczającą;
b) przy zastosowaniu podestów drewnianych opartych na leżniach (podłużnicach),
wyłożone muszą być min. 2 poziomy (roboczy i zabezpieczający). Podesty układać
tak, aby szczeliny pomiędzy nimi nie przekraczały 15 mm
Uwaga – w tym wypadku należy pamiętać o stężeniach poziomych, które trzeba
montować zgodnie z zasadami określonymi w obowiązujących normach.
c) poszerzanie pomostów – (tzw. konsole) montowane mogą być tylko na jednym
poziomie, na wysokości leżni poprzecznych. Każdy węzeł obciążony konsolą
powinien być kotwiony. Konsole powinny mieć stężenie poziome, wykonane z rury
rusztowaniowej i dwóch złącz krzyżowych (połączyć konsole z sąsiednią stójką).
Podobnie jak w przypadku stężeń pionowych należy zakładać je w każdym skrajnym i
co piątym polu. W przypadkach koniecznych, konsole można przekładać na inne
poziomy.
Uwaga – w każdym górnym klinie konsoli konieczne jest zastosowanie zawleczki
zabezpieczającej.

zakotwienia – rury kotwiące przy pomocy złącz krzyżowych mocować do obu (wewnętrznej i
zewnętrznej ) stójek w co drugim węźle (co 4 m w pionie i co 5 m w poziomie). Stójki skrajne
(czołowe) winny być kotwione zawsze na całej wysokości rusztowania (min. co 4 m).
Najwyższy poziom pomostów roboczych należy kotwić na całej długości (min. co 5 m).
Dodatkowo należy kotwić:
a) wszystkie fragmenty rusztowań wystające poza obrys obiektu, jeżeli narażone są na
działanie wiatru;
b) stójki, do których zamontowano wysięgniki transportowe lub poszerzenia;
Niedopuszczalne jest stosowanie zakotwień innych niż wchodzących w skład systemu oraz
mocowanie ich do rur spustowych, ogromów, ram okiennych itp.
Punkty kotwiące powinny przenosić siły rozciągające min. 2,5 kN.

stężenie :
a) pionowe – zakładać wyłącznie w układzie wieżowym na całej wysokości we wszystkich
skrajnych polach oraz w co 5 polu wewnętrznym.
4
b) poziome – w przypadku zastosowania podestów drewnianych opartych na leżniach
(podłużnicach) i wysokości przekraczającej 20 m rusztowania należy stężać w poziomie
na całej długości tak, by odległość między stężeniami w pionie nie przekraczała 10 m,
przy czym pierwsze założyć pod pierwszą kondygnacją.

poręcze i deski burtowe – wszystkie pomosty wyłożone podestami (w tym w pionach
komunikacyjnych i na poszerzeniach) powinny być zabezpieczone poręczą główną (1,10 m od
pomostu), pośrednią (0,60 m od pomostu) i tzw. krańcowymi oraz deskami burtowymi.
Poręcze mocować podobnie jak leżnie, natomiast deski burtowe z wykorzystaniem zaczepów.

piony komunikacyjne – należy wznosić równolegle całym rusztowaniem. Pomosty wykładać
systemowymi podestami komunikacyjnymi z włazami. Następnie zamontować drabiny
przystawne. Rozmieszczać je tak, aby największa odległość stanowiska pracy od pionu nie
przekraczała 20 m . W rusztowaniach o wysokości do 20 m można je montować w jednym
ciągu (pionie). Przy wyższych montować min. w dwóch pionach, przesuniętych względem
siebie co najmniej o jedno pole.

wysięgnik transportowy – wysięgnik mocuje się do stójki zewnętrznej bezpośrednio pod
leżnią poprzeczną. Służy on do transportu pionowego elementów rusztowania podczas
montażu i demontażu oraz materiałów o wadze nie przekraczającej 50 kg . Wysięgnik
powinien być dodatkowo kotwiony co najmniej w dwóch miejscach.
Łączenie w węźle uniwersalnego rusztowania typu KLIN :
1. Podczas montażu włóż klin w gniazdo i dobij do oporu młotkiem o wadze 0,5 kg .
2. Przy demontażu wybij klin z gniazda uderzając go od spodu.
5
Montaż rusztowania
Uwaga: Za montaż rusztowania i sprawdzenie jego prawidłowości odpowiedzialny jest
kierownik budowy.
Przed przystąpieniem do montażu należy w szczególności pamiętać o :
 zabezpieczeniu i oznakowaniu terenu;
 wyłączeniu spod napięcia linii energetycznych jeżeli wymagają tego przepisy;
 wykonaniu instalacji odgromowej i uziemieniu;
 sprawdzeniu i przygotowaniu podłoża;
 sprawdzeniu posegregowanych elementów (uszkodzone, zużyte lub źle działające nie mogą
być montowane). Każdy element rusztowania uszkodzony lub zużyty nie może być dalej
używany i powinien być wyzłomowany.
Niedopuszczalne jest stosowanie elementów rusztowania innych producentów.
Zabrania się montażu podczas złych warunków atmosferycznych (zwłaszcza po zmroku, w czasie
gęstej mgły, silnych opadów deszczu lub śniegu, gołoledzi, burzy, itp.).
Montaż należy rozpocząć od najwyższego miejsca posadowienia. Na przygotowanym i sprawdzonym
podłożu rozłóż na podkładach podstawki śrubowe (oznaczone na schemacie montażu literą) A
pamiętając, by odległość pomostu od ściany nie przekraczała 0,20 m . Na trzpienie podstawek
śrubowych nałóż stójki B2 (trzpienie podstaw śrubowych muszą być wsunięte w stójki przynajmniej na
głębokość 25 cm). Stójki B2 połącz leżniami I montowanymi w gniazdach stójek. (RYS. 1)
W przypadku znacznych różnic wysokości terenu stosuj stójki B3 lub B1 . Jeżeli zaistnieje taka
o
potrzeba (spadek terenu powyżej 10 ) załóż dodatkowo podłużnice na wysokości 20 cm nad
poziomem podłoża, w kierunku równoległym do spadku. Użyj do tego celu rury rusztowaniowej Ø 48,3
x 3,25 i dwóch złącz obrotowych.
Uwaga: Dokładne ustawienie początkowych pól gwarantuje szybki, bezpieczny i bezproblemowy
montaż następnych kondygnacji.
Zamontuj drugi poziom leżni (zawsze dobijając kliny), stężenie pionowe E, sprawdź jeszcze raz
wypoziomowanie oraz dodatkowy pion. Przystąp do montażu podestów:
a) drewnianych H, które układamy poprzecznie na leżniach podłużnych,
b) metalowych F, które układamy podłużnie na leżniach poprzecznych i zabezpieczamy od dołu
zapadką .
Uwaga: W przypadku gdy nie będziemy przekładać podestów metalowych na zmontowanym
rusztowaniu, możemy zrezygnować z zakładania leżni podłużnych I pod warunkiem, że wyłożymy
podestami wszystkie poziomy.
Następnie w polu, w którym przewidziano pion komunikacyjny zamontuj podest komunikacyjny G
(drewniany lub metalowy w zależności od tego jakie ułożono podesty) oraz drabinę D. (RYS.2)
Uwaga: w przypadku zakładania podestów drewnianych (układanych poprzecznie) na rusztowaniach
o wysokościach wyższych niż 20 m należy pamiętać o dodatkowym zamontowaniu zgodnie z normami
stężeń poziomych.
Następnie przystąp do montażu drugiego poziomu stójek B, poręczy głównych C, leżni I, stężenia E,
zakotwień K itd. (RYS.3) W pionie komunikacyjnym podobnie jak we wszystkich innych, na których
będą pracować ludzie dodatkowo należy zamontować deskę burtową L i poręcz pośrednią C (RYS.4).
Jeżeli do transportu pionowego (przy większych wysokościach – z reguły do 8 m ) używany będzie
wysięgnik transportowy montaż takiej kondygnacji należy rozpocząć od montażu stójek (zewnętrznej i
wewnętrznej), do których zamontowany będzie wysięgnik oraz obu sąsiednich .Całość połącz
leżniami. Przed zamontowaniem wysięgnika bezpośrednio pod leżnią poprzeczną załóż zakotwienie.
Do zakotwionej zewnętrznej stójki, najwyżej jak to możliwe zainstaluj wysięgnik i bloczek z liną, po
czym sprawdź wytrzymałość pionu transportowego siłą ok. 100 kg, co w przybliżeniu odpowiada
silnemu pociągnięciu za linkę przez 1 pracownika.
Następne poziomy montuj w sposób identyczny jak poprzednie, pamiętając w szczególności o :
 pionowaniu i poziomowaniu każdej kondygnacji;
 dobijaniu klinów,
 sukcesywnym montażu wszystkich elementów (stężenia, zakotwienia itp.),
6
 zabezpieczeniu montażystów i terenu.
Uwaga: Deski burtowe długie montować zasuwą na zewnątrz rusztowania, aby nie było możliwości
przypadkowego przesunięcia zasuwy nogą.
Badania i eksploatacja rusztowania
Użytkownik rusztowania jest całkowicie odpowiedzialny za przestrzeganie zasad określonych
w tej instrukcji oraz obowiązujących normach. Zobowiązany jest przynajmniej raz w roku
zasięgnąć informacji u producenta o zaistniałych zmianach i uzupełnieniach dokumentacji rusztowania
wynikających ze zmian przepisów lub postępu technicznego. Obowiązkiem użytkownika jest również
przestrzeganie wszystkich ewentualnych zmian w odpowiednich przepisach dotyczących rusztowań.
Przed każdym przystąpieniem do użytkowania rusztowanie należy poddać badaniom według
procedury opisanej w PN-M-47900-2 z 1996 roku p.7,3 a w szczególności sprawdzić:
 stan podłoża,
 posadowienie,
 siatkę konstrukcyjną rusztowania, czyli wymiary zamontowanego rusztowania z
uwzględnieniem dopuszczalnych odchyłek od pionu i poziomu,
 leżnie podłużne i poprzeczne,
 pomosty robocze,
 ciągi komunikacyjne,
 nośność wysięgnika transportowego,
 sprawność urządzeń odgromowych,
 usytuowanie i ewentualne zabezpieczenie linii energetycznej.
 wypoziomowanie zmontowanej konstrukcji rusztowania,
 zabezpieczenia (barierki, deski burtowe),
 min. 40% zakotwień.
W czasie eksploatacji rusztowanie podlega następującym przeglądom:
 codziennym (brygadzista lub kierownik budowy),
 dekadowym (brygadzista i kierownik budowy),
 doraźnym (brygadzista, kierownik budowy i inspektor budowlany).
W trakcie tych przeglądów należy sprawdzać:
 stan połączeń klinowych,
 stan zabezpieczeń,
 stan pomostów, sposób ich obciążenia oraz zabezpieczenia przed wypadnięciem,
 stan ciągów komunikacyjnych,
 stan wyciągarek i konstrukcji wsporczych
 stan złącz obrotowych i krzyżowych.
Po każdej przerwie trwającej dłużej niż 10 dni, burzach, ulewach, dłuższych opadach śniegu oraz
ewentualnym wystąpieniu innych czynników stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa
wykonywanych prac, należy sprawdzić dodatkowo czy:
 rusztowanie nie doznało odkształceń lub uszkodzeń,
 podkłady nie zostały podmyte,
 poszczególne elementy rusztowania nie zostały uszkodzone lub zluzowane,
 nie zaistniały zjawiska, mające wpływ na wytrzymałość i stateczność rusztowania,
 przewody elektryczne przebiegające w pobliżu rusztowania są dobrze izolowane, wyłączone
spod napięcia lub tak zabezpieczone, że nikomu z użytkowników nie grozi porażenie prądem
elektrycznym,
 nie wystąpiły pęknięcia rur, spoin, pomostów roboczych, desek burtowych itp.
Wszystkie uszkodzenia powinny być usunięte przed przystąpieniem do użytkowania, a wyniki
każdego z przeglądów wpisane do dziennika budowy.
7
Demontaż rusztowania
Uwaga: Za demontaż rusztowania i sprawdzenie jego prawidłowości odpowiedzialny jest
kierownik budowy.
Demontaż rusztowania wykonywać dokładnie w odwrotnej kolejności do montażu. Przy demontażu nie
dopuszczalne jest zrzucanie elementów z wysokości. Każdy element podczas każdego demontażu i
montażu podlega dokładnemu sprawdzeniu pod kątem uszkodzenia lub zużycia. Każdy element
rusztowania uszkodzony lub zużyty nie może być dalej używany i powinien być wyzłomowany.
Niedopuszczalne jest stosowanie elementów rusztowania innych producentów.
Pakowanie
Drobne części rusztowania w warunkach eksploatacyjnych powinny być zabezpieczone przed korozją
i pakowane w skrzynie lub specjalne pojemniki wyposażone w uchwyt do przenoszenia. W skrzyni lub
pojemniku powinny znajdować się części jednego rodzaju.
Masa skrzyni lub pojemnika nie powinna przekraczać 50 kg . Inne elementy rusztowania –
zabezpieczone przed korozją – nie wymagają pakowania.
Przechowywanie
Elementy rusztowań należy przechowywać w pomieszczeniach zabezpieczających je od odpadów
atmosferycznych i stykania się z ziemią.
Transport
Transport elementów rusztowania może odbywać się dowolnymi środkami transportu, pod warunkiem
unieruchomienia tych elementów i zabezpieczenia ich przed uszkodzeniem. Pomosty, podkłady, deski
burtowe, drabinki i rury mogą być ułożone luzem według rodzaju.
Gwarancja
Rusztowanie podlega gwarancji na okres 12 miesięcy, a następnie przez okres 12 miesięcy rękojmi.
Nie zwalnia to użytkownika od wymaganego przepisami (DTR) obowiązku dokonywania przeglądów
(patrz pkt. Badania i eksploatacja rusztowania) i eliminowania uszkodzonych lub źle działających
elementów ze stosowania.
Skutki wynikające ze stosowania elementów uszkodzonych lub źle działających obciążają kierownika
budowy.
8
Wykaz podstawowych elementów :
A
B1
B2
C
D
E
F
G
H
I
I
K
L
Ł
O
P
R
S
T
-
podstawa śrubowa
stójka 1,0 m
stójka 2,0 m
poręcz 2,48, 2,0 m, 1,53 m, 0,90 m, 0,60 m
drabina
stężenie
podest metalowy 2,48 m, 2,0 m, 1,53 m, 0,90 m
podest komunikacyjny
podest drewniany
leżnie (podłużnice) – 1,53 m – 2,48 m
leżnie ( poprzecznie) – 0,60 m i 0,90 m
zakotwienie
deska burtowa 2,48 m, 2,0 m, 0,90 m , 0,60 m
wysięgnik transportowy
konsola poszerzająca
złącze krzyżowe lub obrotowe
zaczep deski burtowej
dźwigar przejściowy 4,05 , 5,05
element zadaszenia
9
Schemat montażu
B2
A
I
B2
I
I
RYS.1
H
I
E
H
G
10
D
RYS.2
I
B2
I
E
K
C
C
L
RYS.3
C
C
L
L
11
RYS.4
Protokół Odbioru Technicznego Rusztowania
1. Nr rej. Protokółu ……………………………………………………………………………….
2. Data odbioru rusztowania ……………………………………………………………………
3. Wykonawca montażu rusztowania…………………………………………………………..
4. Użytkownik rusztowania (zleceniodawca montażu) ……………………………………….
…………………………………………………………………………………………………...
5. Miejsce montażu rusztowania i jego powierzchnia (objętość): …………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………….
6. Typ rusztowania:………………………………………………………………………………
7. Dopuszczalna nośność podestów roboczych:
1,5 kN/m2 , 2,0 kN/m2, 2,5 kN/m2 …………………………………………………………..
8. Wykonawca przekazał Użytkownikowi następujące dokumenty odbiorowe:
a) dokumentację techniczną (statykę) rusztowania
b) instrukcję eksploatacji rusztowania
c) …………………………………………………………………………………………
9. Oświadczenie: Wykonawca stwierdza, że rusztowanie opisane niniejszym protokołem
jest kompletne, zostało zmontowane zgodnie ze sztuką budowlaną, DTR i instrukcją
montażu wykonaną przez producenta oraz zgodnie z wymogami BHP. Montaż
wykonali uprawnieni montażyści (uprawnienia zgodne z Rozporządzeniem Ministra
Gospodarki Dz.U.Nr. 118 z dnia 15.10.2001 r. poz. 1263)
Komisja odbiorowi stwierdza, że rusztowanie nadaje się do eksploatacji bez uwag.
10. Skład komisji:
1………………………………………- Użytkownik …………………………………………….
2………………………………………- Użytkownik……………………………………………..
3………………………………………- Wykonawca……………………………………………
(imię i nazwisko)
(podpis)
12
11. Data zgłoszenia rusztowania do demontażu …………………………………………….
13