recenzja bezpieczeństwo aglomeracji uzdrowiskowej na przykładzie

Prof. nadzw. dr hab. inż. M a r i a n KOPCZEWSKI
Gdynia 10 sierpnia 2012 r.
Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich
Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni
RECENZJA
Rozprawy doktorskiej Pana mgr Jarosława SŁUŻALSKIEGO
na temat:
BEZPIECZEŃSTWO AGLOMERACJI UZDROWISKOWEJ NA
PRZYKŁADZIE BUSKA-ZDROJU
Przedstawiona
do
recenzji
rozprawa
kierownictwem naukowym profesora
doktorska
została
Michała KRAUZE
opracowana
pod
a , zakończona pod
kmdra. dr hab. Tomasza SZUBRYCHTA prof. AMW. Dysertacja przedłożona została Radzie
Wydziału Dowodzenia i Operacji Morskich Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.
1. UWAGI WSTĘPNE
Obronność, jako wartość polegająca na tworzeniu systemu zapewniającego bezpieczne
funkcjonowanie państwa i społeczeństwa w trakcie pokoju oraz umożliwiającego odparcie
jakichkolwiek
ataków
zorganizowanej
zbrojnych,
struktury.
Zadanie
należy
te
do
podstawowych
podejmowane
są
funkcji
głównie
państwa
jako
przy wykorzystaniu
administracji publicznej. Jak słusznie podnosi się w literaturze przedmiotu, co również
dostrzegł Doktorant, jednym z podstawowych celów administracji publicznej jest właśnie
organizowanie
i
zabezpieczanie
interesów
zbiorowych
społeczeństwa,
jak
również
aktywizowanie i organizowanie działań społeczeństwa w dziedzinie przygotowań obronnych
oraz przestrzegania porządku publicznego. Zapewnienie bezpieczeństwa kraju stanowi także
jeden z zasadniczych obowiązków obywateli, co wynika z art. 1 i 85 Konstytucji RP.
Pomimo przynależności RP do struktur UE i NATO, oraz podejmowanych wysiłków nie
udało się jednak całkowicie wyeliminować lub chociażby
zadawalający sposób ograniczyć
zagrożeń, zarówno zależnych od woli człowieka (konflikty zbrojne), jak również całkowicie od
jego woli niezależnych (np. katastrofy naturalne, awarie techniczne), dotyczy to większości
nie tylko RP, ale państw świata. Współczesne bowiem państwa, w większości przywiązane
do standardów demokratycznych i uznając zasadę „demokratycznego społeczeństwa", za
podstawę ustroju starają się wypracować procedury działania na wypadek wystąpienia
okoliczności, które zagrażają życiu narodu bądź w znacznym stopniu ograniczają normalne
funkcjonowanie społeczeństwa. Nie należy bowiem zapomnieć, że poczucie bezpieczeństwa,
rozumiane jako wolność od różnorodnych zagrożeń, jest jednym z egzystencjonalnych
potrzeb każdego człowieka, co uwypukla również Doktorant w rozprawie. Główną rolę w tym
zakresie odgrywają instytucje bezpieczeństwa narodowego znajdujące swoje umocowanie
zarówno w Konstytucji, jak i ustawodawstwie zwykłym.
Zatem
nowe
spojrzenie
na
bezpieczeństwo
narodowe,
a
w
tym
szczególnie
bezpieczeństwo wewnętrzne, którego jednym z rodzajów jest bezpieczeństwo społeczne, jak
to określa Autor rozprawy przestrzeni miejskiej, winno być rozpatrywane w dwóch ujęciach:
podmiotowym - kogo bezpieczeństwo dotyczy i przedmiotowym - czego bezpieczeństwo
dotyczy. Takie ujęcie to również, a może przede wszystkim kwestia kategoryzacji zagrożeń
dotyczących wyżej wymienionych
ujęć. Wyniki transformacji ustrojowej to dobrodziejstwa
polityczne, gospodarcze i militarne, ale również zagrożenia jakie te dobrodziejstwa niosą
społecznościom, narodom i państwom.
Pytanie o istotę bezpieczeństwa, czyli o niezbędny warunek jego istnienia, jest konieczne
szczególnie dla rozważań, w ramach których poruszane będą kwestie zagrożeń egzystencji
społeczności
lokalnych,
co słusznie zauważa Doktorant. Paradoksalną byłaby sytuacja,
w której, podejmując problem zagrożeń przestrzeni uzdrowiskowej, nie uwzględniono by
zdefiniowania pojęcia bezpieczeństwa. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że jednolita,
koherentna i powszechnie przyjęta definicja bezpieczeństwa nic jest sprawą prostą, gdyż
zakres jej desygnatów wyznaczany jest przez wiele dyscyplin naukowych i filozoficznych.
Ma ona więc charakter polisemantyczny i interdyscyplinarny, tworzony przez takie dziedziny
wiedzy, jak chociażby: politologię, prawo, nauki o bezpieczeństwie, socjologię, ekonomię ale
także kryminologię, psychologię, filozofię moralną, polityczną itp. Jednakże, w różnych
definicjach bezpieczeństwa, odnaleźć można pewne cechy wspólne. One to, w konfrontacji
z doświadczeniami obecnych i minionych pokoleń, winny stanowić istotę rozumienia
bezpieczeństwa. We wszystkich definicjach bezpieczeństwa, odnaleźć można pewną cechę
wspólną, która jednoczy poszczególne sposoby podejścia do przedmiotowego zagadnienia jest nią kategoria zagrożeń. To ona wyznacza zakres pojęcia bezpieczeństwo, i to ona
powinna - w moim przekonaniu - stanowić jego istotę. Zatem definicja bezpieczeństwa,
w ujęciu
podmiotowym,
którą przyjął
Autor:
Bezpieczeństwo
to
relacja pomiędzy
subiektywnym stanem psychicznym jednostki i zbiorowości a obiektywnymi zagrożeniami, jest
w pełni uzasadniona jako wykładnia do dalszych badań. Jednak wymaga ona zrozumienia
kategorii zagrożeń, najogólniej dzielących się na naturalne i cywilizacyjne. Pierwsze z nich,
posiadają zwykle charakter obiektywny i są związane z działaniami sił przyrody (wody,
ziemi, ognia, powietrza). Główne zagrożenia, które generowane są przez te żywioły,
sprowadzone zostały do niszczycielskich procesów wywołanych: powodziami, trzęsieniami
ziemi, lawinami i osuwiskami, erupcjami wulkanów a także tajfunami oraz całą grupą innych
zagrożeń.
i
Drugie,
wpływające
na
to
zagrożenia
środowisko jego
cywilizacyjne,
bytowania.
wywołane
Wśród
działalnością człowieka
zagrożeń
antropogenicznych
wyróżniamy: zagrożenia wojenne i terrorystyczne, proliferację broni masowego rażenia,
zagrożenia komunikacyjne, przemysłowe i budowlane oraz wielkie pożary.
Przedstawiona powyżej typologia zagrożeń, odniesiona do sformułowanej definicji,
wskazuje, że kategoria bezpieczeństwa nie jest stanem stabilnym, lecz ciągłym procesem
uzależnionym od realnych i potencjalnych zagrożeń. Bezpieczeństwo jest więc procesem
ujawniającym się w relacji subiektywnych stanów i obiektywnych zagrożeń. Owe obiektywne
zagrożenia, stanowią warunek konieczny, a zatem istotny dla bezpieczeństwa. Zredukowanie
bezpieczeństwa do stanów psychicznych jednostek i społeczeństw (grup etnicznych, narodów,
państw), z pominięciem
zagrożeń, spowodowałoby ograniczenie
możliwości badań
naukowych, tylko do psychologii stanów świadomości. Powyższe uwagi, nie wykluczają
jednak
potrzeby
badania
bezpieczeństwa
przez
pryzmat
ujęć
podmiotowych
i przedmiotowych, co przyjął Autor za podstawę dalszych badań. Taką klasyfikację
bezpieczeństwa, przeprowadzić można w oparciu o kryterium sfer aktywności człowieka.
Ujęcie podmiotowe wyznaczone jest pytaniem - kogo bezpieczeństwo dotyczy?,
przedmiotowe - czego bezpieczeństwo dotyczy? W pierwszym przypadku możemy mówić
o
wymiarze
personalnym
(indywidualnym,
jednostkowym,
osobowościowym)
lub
strukturalnym (grupa społeczna, etniczna, naród, państwo itp.). W drugim zaś, dotyczącym
przedmiotowego ujęcia bezpieczeństwa, wyodrębnić można takie rodzaje bezpieczeństwa,
jak: polityczne, społeczne, ekonomiczne, ideologiczne, kulturowe, militarne, ekologiczne itp.
Typologia, którą przedstawił Autor, posiada szczególne znaczenie dla zrozumienia, zarówno
ogólnego wymiaru bezpieczeństwa, jak i właściwego dla przestrzeni miejskiej. Na
podmiotowe i przedmiotowe ujęcie bezpieczeństwa przestrzeni miejskiej
wpływ
zagrożenia
naturalnych
(nieantropogenicznych)
i
mają szczególnie
cywilizacyjnych
(antropogenicznych). Oczywiście charakter miasta, jego struktura społeczna i gospodarcza,
implikuje podatność na różne kategorie zagrożeń. Dla przemysłowych aglomeracji miejskich,
główne zagrożenia dotyczą obiektów, obszarów i urządzeń infrastruktury technicznej
(zakłady przemysłowe, sieci przesyłowe, transport itp.), a dla miast uzdrowiskowych
i turystycznych zagrożenia środowiska naturalnego (powietrze, woda, lecznicze złoża
geologiczne, klimat itp.). Podział ten, nie może jednakże stanowić wyznacznika możliwych
zagrożeń przestrzeni miejskich. Zarówno zagrożenia infrastruktury, jak i środowiska
naturalnego, dotyczyć mogą obu kategorii miast. Natomiast specyfiką miast uzdrowiskowych
jest relatywnie duża migracja osób przybywających na leczenie klimatyczne i sanatoryjne.
Osoby te tworzą odrębną grupę społeczną, która wymaga ujęcia jej w strukturalnym
wymiarze bezpieczeństwa przestrzeni miejskich.
Podmiotowe
ujęcie
bezpieczeństwa
przestrzeni
miejskich,
dotyczy jednostek
i tworzonych przez nie grup społecznych. W odniesieniu do miast uzdrowiskowych, dokonać
można podziału na bezpieczeństwo stałych mieszkańców miasta i osób przybywających
na leczenie uzdrowiskowe. Podział ten, choć teoretycznie uzasadniony, w praktyce trudny jest
do pełnego uwzględnienia, gdyż bezpieczeństwo ekonomiczne stałych mieszkańców miast
uzdrowiskowych bezpośrednio uzależnione jest od niezagrożonej egzystencji populacji
napływowej. Możliwości rozwojowe i finansowe miast uzdrowiskowych, również w zakresie
bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz likwidacji Sytuacji kryzysowych, uzależnione są
od popytu na usługi prozdrowotne. Zatem pomiędzy bezpieczeństwem ujętym podmiotowo
a bezpieczeństwem w ujęciu przedmiotowym istnieje ścisły związek. Stan bezpieczeństwa
indywidualnego i zbiorowego wpływa na bezpieczeństwo ekonomiczne i społeczne, a także
jest przez nie tworzony. Mamy więc do czynienia ze sprzężeniem zwrotnym, ze skutkiem
podtrzymującym swą przyczynę. Jest to szczególnie widoczne w miastach, w których poziom
zamożności mieszkańców uzależniony jest od atrakcyjności regionu oraz niezagrożonego
funkcjonowania przemysłu i usług okołouzdrowiskowych.
Bezpieczeństwo w ujęciu przedmiotowym, to nie tylko jego wymiar materialny
i ekonomiczny. Na bezpieczeństwo zbiorowości społecznych wpływ ma cała sfera wartości
aksjologicznych i normatywnych, organizacyjno-prawnych a także intelektualnych. Wśród
nich wyróżnić można m.in.: wartości etyczne, zasady i normy moralne, wiedzę
i umiejętności, regulacje prawne oraz różne procedury postępowania w sytuacjach
szczególnego zagrożenia. Wartości te, sprzęgnięte z dobrami kultury materialnej, tworzą
przedmiotowy wymiar bezpieczeństwa przestrzeni miejskiej.
Dlatego bezpieczeństwo społeczności lokalnych należy do kategorii obszarów
tematycznych, charakteryzujących
się dużym
zakresem
znaczeniowym.
Zrozumienie
procesów i zjawisk, bezpośrednio wpływających na kształtowanie się bezpieczeństwa
indywidualnego i zbiorowego oraz umiejętności sprzyjających neutralizacji zagrożeń,
wymaga zaangażowania wiedzy o charakterze interdyscyplinarnym. Wiedzy ujmującej
problem
w
odniesieniu
do
skomplikowanego
systemu
zależności
i
związków,
funkcjonujących w ramach obszernej klasy heterogenicznych wpływów, zarówno czynników
naturalnych, jak i cywilizacyjnych. Obecnie, mamy do czynienia z ciągłym rozszerzaniem się
znaczenia pojęcia bezpieczeństwa lokalnego, co powoduje brak koherentnej, powszechnie
uznawanej, jego wykładni. Ogrom desygnatów, wielość definicji bezpieczeństwa i trudność
w identyfikacji jego determinantów, bezpośrednio decydują o potrzebie objęcia badaniami
naukowymi tej kwestii. Stąd też. w ramach pracy badawczej, podjęto starania w zakresie przeprowadzenia analizy i oceny stanu bezpieczeństwa w uzdrowiskowej gminie Busko-Zdrój
oraz
opracowania
optymalnych
rozwiązań
organizacyjno-prawnych
sprzyjających
neutralizacji zagrożeń bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Właśnie te obszary stanowią dziś istotny problem dociekań naukowych, zauważył je
Autor dysertacji doktorskiej Pan mgr Jarosław Służalski, podejmując próbę przedstawienia
problematyki, związanej z bezpieczeństwem małej, siedemnastotysięcznej aglomeracji
uzdrowiskowej
Busko-Zdrój, charakteryzującej
się specyficznymi zagrożeniami i ich
rozległymi konsekwencjami - lak dla funkcjonowania miasta i jego mieszkańców, jak
również dla całej strefy uzdrowiskowej. Dlatego też proces badawczy nie ograniczał się do
bezpieczeństwa, rozpatrywanego wyłącznie przez pryzmat polityki kryminalnej i ścigania
sprawców przestępstw, ale obejmował również zadania z zakresu ograniczania możliwości
wystąpienia potencjalnych zagrożeń, mogących stanowić podłoże poważnych perturbacji
ekonomicznych dla mieszkańców Buska-Zdroju, a tym samym, decydujących o przyszłości
J
miasta w jej różnorodnych aspektach. Chodziło tu o implikacje, powstające pomiędzy stanem
bezpieczeństwa, a popytem na usługi uzdrowiskowe świadczone przez buskie sanatoria.
Przemysł leczniczy i okołouzdrowiskowy w Busku-Zdroju, stanowi gwarancję
rozwoju miasta oraz, wpływa na bezpieczeństwo socjalne i ekonomiczne jego mieszkańców,
a także decyduje o możliwościach rozwojowych, w niemal wszystkich sferach życia
społecznego. Stąd, pojawiła się potrzeba korzystania z dorobku różnych dziedzin naukowych
i objęcia badaniami szerokiego spektrum oddziaływań, wpływających na bezpieczeństwo
personalne i strukturalne mieszkańców Buska-Zdroju oraz ludności czasowo tworzącej
strukturę demograficzną miasta. Wymienić tu można działania - w obszarze edukacji na rzecz
bezpieczeństwa, współpracy jednostek tworzących system bezpieczeństwa publicznego, czy
też zarządzania kryzysowego. Szczególnie istotne okazało się jednak stworzenie spójnej
strategii bezpieczeństwa społeczności lokalnej Buska-Zdroju, w oparciu o analizę zagrożeń,
możliwości ich neutralizacji oraz oczekiwań tubylców i przybyszy.
Za istotny czynnik który przyczyni! się do podjęcia tematu była potrzeba poznawcza
wynikająca w literaturze luki dotyczącej
bezpieczeństwo
wymaganym
do
lokalne
oraz
osób
miejsca i roli zagrożeń wpływających na
zarządzających
bezpieczeństwem
na
poziomie
zapewnienia pożądanego poziomu bezpieczeństwa dla określonego
podmiotu.
Dostrzeżenia
tych
zagadnień
jako
problemów
badawczych
wynika
również
z dotychczasowej pracy zawodowej Autora, który od kilkunastu lat związany jest z sektorem
bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Co umożliwiło mu zdobycie wiedzy, a tym samym
ułatwiło na wieloaspektowe odniesienie się do ujętych w rozprawie problemów. Znalazło to
również częściowo odzwierciedlenie w dotychczasowym dorobku publikacyjnym Autora,
obejmującym teksty popularno-naukowe i publicystyczne.
Reasumując, w świetle powyższych spostrzeżeń, opiniowana rozprawa koncentruje się na
badaniu potrzeb i możliwości poprawy bezpieczeństwa stałych mieszkańców Buska-Zdroju
i kuracjuszy, przybywających na leczenie uzdrowiskowe oraz ewentualnego odtwarzania
miejskiej infrastruktury krytycznej, wymaga wnikliwej analizy aktualnych i potencjalnych
form zapobiegania zagrożeniom. Autor podjął zatem ważny i aktualny problem budowy
systemu bezpieczeństwa narodowego w oparciu o jego wymiar lokalny. Bowiem perspektywa
stworzenia,
w
oparciu
o
syntetyzujące
rozwiązania,
koncepcji
ochrony
ludności
uzdrowiskowej oraz określenia priorytetów i gradacji potrzeb ochronnych, stanowi wyzwanie
i cel podjętych badań. Cel niezmiernie ważny, gdyż dotyczący najbardziej fundamentalnych
wartości egzystencjalnych, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i zbiorowym. Stąd też
problematyka bezpieczeństwa przestrzeni miejsko-uzdrowiskowej Buska-Zdroju, również ze
względu na brak dostatecznie pogłębionych teoretycznych badań, stanowi przedmiot
rozprawy doktorskiej na temat: Bezpieczeństwo aglomeracji uzdrowiskowej na przykładzie
Buska-Zdroju.
2. KOMPOZYCJA I TREŚCI MERYTORYCZNE ROZPRAWY
Opiniowana praca liczy 344 stron i składa się, poza wstępem i zakończeniem, z pięciu
rozdziałów. Spisu literatury obejmującego 55 dokumenty normatywne, 165 publikacje zwarte
i artykuły i 26 strony internetowe oraz 5 załączników, uważam że brak jest jednej
z
podstawowych
publikacji
naukowych
ściśle
związanych
z
tematem:
Instytucje
bezpieczeństwa narodowego" . Pozytywną stroną jest że w załączonym spisie cytowanej
literatury są również publikacji doktoranta. Pytanie budzi kwestia czy przytoczone publikacje
internetowe
są
„źródłami"
w
rozumieniu
nauki
jak
i
szereg
artykułów,
typowo
publicystycznych. Z merytorycznego punktu widzenia w rozprawie wyodrębnić można cztery
zasadnicze części.
W
części
pierwszej,
posiadającej
wprowadzająco
-
systematyzujący
charakter
(obejmującej Wstęp i rozdział metodologiczny), przedstawiony został przedmiot badań, cele,
hipotezy, metody badawcze, a także jej zakres i ocenę literatury. Przyjęty przez Doktoranta
przedmiotem
badań:
Teoria
i praktyka
bezpieczeństwa przestrzeni miejskiej Buska-Zdroju
w kontekście lokalnej specyfiki zagrożeń oraz dostępnych sil i środków ich neutralizacji. Jak
również wypływający z niego cel
badań:
rozwiązań
organizacyjno-funkcjonalnych
skuteczność
działań
i komercyjnych
w
opracowanie naukowo uzasadnionej koncepcji
i
wyspecjalizowanych
zapobieganiu
zagrożeniom
normalywno-prawnych,
organów
państwowych,
bezpieczeństwa
ludności
zwiększających
samorządowych
uzdrowiskowej
na przykładzie Buska-Zdrój, są właściwe i naukowo sformułowane. Realizacja celu głównego
i szczegółowych uwarunkowana była koniecznością wdrożenia procesów poznawczych,
dotyczących problemów bezpieczeństwa i porządku publicznego, osiągnięto i zrealizowano
dzięki właściwym metodom i technikom badawczym, takim jak analiza i synteza, badanie
opinii i sądów eksperckich, porównywanie i wnioskowanie które dały podstawę do
przeprowadzenia dedukcji i indukcji, a tym samym osiągnięci nowej wiedzy o badanych
zjawiskach.
Jednak szczegółowa analiza zagadnień metodologii badań to pewien „niedosyt" we
właściwie sprecyzowanych pojęciach, dotyczących szczególnie naukowego zdefiniowania
pojęć teoria i praktyka bezpieczeństwa. Proszę aby Doktorant w czasie obrony rozprawy
przedstawił w czym wyraża się teoria, a w czym praktyka definiowanych pojęć w ujęciu
naukowym, a nie internetowym i przyjętym przez siebie do badań?
Uogólniając jednak metody i procedury badawcze, a także zastosowane narzędzia nie
budzą poważniejszych wątpliwości, ich dobór determinowany był potrzebami wynikającymi
z celu pracy i przyjętych problemów badawczych, a tym samym pozwolił na realizację
założonych i zrealizowanych osiągnięć - wyników badań. Rozdziały merytoryczne tworzą
spójną logiczną całość, ich tytuły oraz podrozdziałów są zgodne z treścią w nich zawartą,
tworząc linię przewodnią pracy. Autor trafnie formułuje w nich swoje poglądy, opinie
i przemyślenia kończąc każdy z nich własnymi wnioskami.
Drugą część pracy tworzy rozdział drugi, podjęto w nim rozważania naukowe w aspekcie
teoretycznych
podstawy bezpieczeństwa, głównie w odniesieniu do przestrzeni miejskich.
Głównym celem rozdziału było przygotowanie informacji wyjściowych, rozpoczynających
proces formułowania kierunków transformacji systemu bezpieczeństwa miejskich przestrzeni
uzdrowiskowych.
Badaniami
objęta
została
specjalistyczna
literatura,
dotycząca
funkcjonowania gminnej administracji bezpieczeństwa, a także podstawowych zadań Policji
oraz Państwowej Straży Pożarnej. Przedmiotem dociekań stała się również identyfikacja
zarządzania kryzysowego na poziomic centralnym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym.
Dopełnienie
oraz
uzupełnienie
zadań
podejmowanych
przez
struktury
państwowe
i samorządowe znalazło swój wyraz w analizie zarządzania sprywatyzowaną częścią zadań
obszaru bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Całość problematyki, poruszona
w drugim
przedstawianie zagadnień dotyczących
rozdziale jest za bardzo szeroka, gdyż
bezpieczeństwa ogólnego,
bezwzględnym, a że mają one wpływ na
nie jest wymaganiem
szczeble lokalne, wykazuje to szereg Autorów.
Również wnioski przedstawione na zakończeniu podrozdziałów i kończące rozdział są zbyt
ogólne, można przywiązać je do każdego podmiotu, a nie tylko specyfiki Buska-Zdroju.
Czym zatem sugerował się Doktorant przedstawiając aż na 70 stronach, w pewnym sensie
powieloną teorią dotyczącą pojęć związanych z bezpieczeństwem., a gdzie właśnie ta
praktyka?
Proszę
wymienić
i
usyste))\atyzować
zadania
podejmowane
na
rzecz
bezpieczeństwa, przez administrację gminną w Busku-Zdroju?
W części trzeciej rozprawy, zawierającej główne i poznawcze wyniki rozprawy
(obejmującej rozdziały 3 i 4) przedstawiono próbę swoistego zbilansowania analizowanych
zagrożeń i zdefiniowania możliwości przeciwdziałania nim. Treści przedstawione w rozdziale
trzecim sprowadzają się do próby odpowiedzi na jeden
z zasadniczych problemów
badawczych
tj. jaka jest specyfika
współczesnych
wyzwań
i zagrożeń
bezpieczeństwa osób
i mieni w strefie sanatoryjnej? A treści rozdziału to charakterystyka miejscowości BuskoZdrój w aspekcie istniejących zagrożeń,
miejskiego oraz określenie
specyfiki
opis
cech i uwarunkowań bezpieczeństwa
zagrożeń właściwych gminie uzdrowiskowej Busko-
Zdrój, zidentyfikowano w nim również miejską infrastrukturę krytyczną. Brak jest natomiast
odpowiedzi na zasadnicze pytanie badawcze dotyczące specyfiki zagrożeń.
W
rozdziale
bezpieczeństwa
w
czwartym,
uzdrowisku
zatytułowanym
Busko-Zdrój,
Diagnoza
dokonano
oceny
i
krytyczna
analiza
aktualnego
stanu
przygotowania
gminnych organów bezpieczeństwa do działań w sytuacjach kryzysowych, poddano analizie
siły i środki lokalnych formacji ochronnych i ich udział w zapewnianiu bezpieczeństwa na
obszarze miasta oraz w strefach uzdrowiskowych Buska-Zdroju. Dodatkowo Doktorant
odniósł się do obowiązującego systemu prawnego, ze szczególnym uwzględnieniem aktów
prawa miejscowego. Stan prawny to przede wszystkim dokumenty wykonawcze jakim są
plany reagowania kryzysowego. Jakie zmiany powinny być wprowadzone w Miejskim Planie
Reagowania Kryzysowego w Busku-Zdroju, które uwzględnią ludzi przebywających na
leczeniu.
Część czwarta rozprawy, to rozdział piąty, zatytułowanym Kierunki doskonalenia systemu
bezpieczeństwa
uwiecznienie
przestrzeni
uzdrowiskowej
przeprowadzonego
Buska-Zdroju,
przez
Doktoranta
stanowi
procesu
w
pewnym
badawczego.
sensie
Zawiera on
najbardziej wartościowe treści, czyli rozwiązanie z problemów badawczych tj. Czy aktualny
stan
bezpieczeństwa
akceptowanym,
ludności przybywającej
standardom
organizacyjno-funkcjonalnych
bezpieczeństwa
ludności
i poczuciu
i
na
leczenie
niezagrożenia?
edukacyjnych,
i podwyższenie
efektywności
sanatoryjne
Jakie powinny
zapewniających
odpowiada,
być
społecznie
kierunki zmian
zwiększenie
poziomu
infrastruktury krytycznej uzdrowiska?
Zawarto w nim opis procedury prowadzonych badań empirycznych oraz wnioski,
powstałe na bazie zestawień opinii ekspertów oraz respondentów, biorących udział w
badaniach ankietowych. Dane te pozwoliły na uzasadnienie i wypracowanie konkretnych
działań, w zakresie profilaktyki zagrożeń, włączenia komercyjnych służb ochrony osób
i mienia do systemu bezpieczeństwa miasta oraz stworzenia map zagrożeń przestrzeni
miejskiej Buska-Zdroju. Efektem finalnym, rozważań zawartych w rozdziale piątym, miało
być opracowanie struktury strategii bezpieczeństwa lokalnej społeczności Buska-Zdroju
i stworzenie podstaw do unifikacji działań organów i formacji bezpieczeństwa miasta,
w ramach zintegrowanego systemu zarządzania ryzykiem, będącym skutkiem powstania
zagrożeń na terenie aglomeracji uzdrowiskowej. Wyniki badań przedstawione w rozdziale
świadczą o dobrym przygotowaniu. Treści przedstawione w rozdziale nie wskazują wyraźnie
jakie są najważniejsze cele strategiczne miasta w dziedzinie bezpieczeństwa jego
mieszkańcem' i kuracjuszy'?
3. ORGINALNE OSIĄGNIĘCIA
Zmierzając do osiągnięcia zamierzonych celów, Autor rozprawy uzyskał szereg nowych
rezultatów. Na poszczególnych etapach procesu badawczego, wypracowano wielu wniosków.
Jednakże najważniejsze znaczenie, w mojej ocenie, posiada analiza stanu bezpieczeństwa
przestrzeni
miejsko-uzdrowiskowej,
głównych
zagrożeń
Buska-Zdroju
oraz
relacji
zachodzących pomiędzy różnymi poziomami egzystencji jego mieszkańców. Oprócz badań
analitycznych,
prezentowana
rozprawa
doktorska,
dostarcza
czytelnikowi
wiele
syntetyzujących rozwiązań, wyznaczających możliwe kierunki działań na rzecz poprawy
stanu bezpieczeństwa w Busku-Zdroju. Autor proponuje, na bazie opinii ekspertów, jak
również
w
kuracjuszy
funkcjonowaniu
i
stałych
zarządzania
mieszkańców
kryzysowego,
miasta,
wprowadzenie
wprowadzenia
udoskonaleń
elementów
profilaktyki
zagrożeń, jak również zaangażowania w proces generowania bezpieczeństwa komercyjnych
podmiotów ochronnych. Wartością dodana pracy badawczej jest, przede wszystkim,
uzasadnienie i opracowanie zarysu koncepcji strategii bezpieczeństwa społeczności lokalnej
Buska-Zdroju, w której określono żywotne interesy miasta, cele strategiczne oraz zadania
wiodących formacji bezpieczeństwa w ramach zintegrowanego systemu zarządzania. Autor
proponuje zintensyfikowanie działań ochronnych oraz stworzenie map zagrożeń przestrzeni
miejsko-gminnej Buska-Zdroju. Wskazuje również na potrzebę ponadresortowej współpracy
struktur rządowych, samorządowych i podmiotów prywatnych, których funkcjonowanie
dotyczy bezpośrednio bezpieczeństwa na obszarze miasta Busko-Zdrój. Zastosowane w pracy
metody i narzędzia badawcze, zostały dobrane właściwie i posłużyły do realizacji głównego
celu rozprawy, którym było opracowanie naukowo uzasadnionej koncepcji rozwiązań
organizacyjno-funkcjonalnych i normatywno-prawnych, zwiększających skuteczność działań
wyspecjalizowanych
organów
państwowych,
samorządowych
i komercyjnych
w zapobieganiu zagrożeniom bezpieczeństwa ludności uzdrowiskowej na przykładzie BuskaZdroju.
4. KONKLUZJA
Reasumując, przytoczone uwagi krytyczne nie podważają mojej ogólnie pozytywnej
oceny pracy. Stwierdzam, że przedstawiona do recenzji rozprawa wnosi wkład do nauk
społecznych
w
bezpieczeństwo
Doktorant
zakresie
społeczne.
wykazał
się
bezpieczeństwa
Stanowi
dobrą
ona
narodowego,
a
samodzielny
dorobek
znajomością
umiejętnością samodzielnego planowania
szczególnie jego
instrumentarium
naukowy
elemencie
Doktoranta.
badawczego,
a
także
i prowadzenia badań.
Uważam, że opiniowana praca spełnia warunki stawiane przez obowiązującą ustawę
o stopniach i tytule naukowym w określeniu do rozpraw doktorskich (Dz. U. Nr 65 z dnia
14 marca 2003 roku).
W związku z powyższym wnoszę o dopuszczenie magistra Jarosława Służalskiego do
publicznej obrony rozprawy doktorskiej.
Z poważaniem
^