Niebezpieczne stanowisko - Partnerstwo dla Bezpieczeństwa

BEZPIECZEŃSTWO
Specyfika zagro$e" kierowcy flotowego
Niebezpieczne
stanowisko
Dynamiczny rozwój nowych
dziedzin gospodarki
ma bezpośrednie przełożenie
na zmiany w środowisku pracy,
powstają nowe stanowiska,
a co za tym idzie zmieniają
się także zagrożenia związane
z wykonywanymi czynnościami.
24
Przykładem nowego stanowiska pracy
i związanych z nim zagrożeń jest użytkownik
samochodu służbowego. To stanowisko pojawiło się w nomenklaturze HR stosunkowo
niedawno, bo zaledwie kilkanaście lat temu
i stanowi niewątpliwie efekt bardzo intensywnego rozwoju ekonomicznego Polski,
który przypadał na ten okres.
Definicja użytkownika
Bez względu
na to, w którym miejscu
wielkiej ekonomicznej
machiny jesteśmy,
zawsze w centrum
naszego zainteresowania
powinien być człowiek
i jego bezpieczeństwo.
Co tak naprawdę mieści się pod pojęciem:
użytkownik samochodu służbowego? Z mojej praktyki zawodowej, jako osoby zajmującej się szeroko pojętym zagadnieniem
bezpieczeństwa pracowników, powinno ono
obejmować wszystkich pracowników korzystających z pojazdów firmowych, jako podstawowego narzędzia pracy, w ramach pełnionych obowiązków zawodowych. Do tej
grupy bezwzględnie powinniśmy zaliczyć powszechnie nam znanych przedstawicieli handlowych jak również osoby, które w ramach
pełnionych obowiązków, korzystają z aut
służbowych regularnie, ale nie w sposób
ciągły. Jednak przytoczoną definicją powinniśmy objąć także menedżerów czy kadrę
kierowniczą wyższego szczebla, którzy korzystają z przydzielonych im samochodów w ramach dodatkowego wyposażenia socjalnego
do pełnionej funkcji.
Biorąc pod uwagę powyższą definicję, nie
trudno w tym momencie o konkluzję, że
użytkownicy samochodów służbowych sta-
FlotaAutoBiznes
PATRONEM DZIAŁU JEST
Na szczególną uwagę wśród zagrożeń
czyhających na kierowcę samochodu
służbowego zasługuje stres zawodowy.
nowią w obecnych czasach bardzo poważny
odsetek ogólnej liczby osób czynnych zawodowo. Tak więc ich bezpieczeństwo powinno
być kluczową sprawą zarówno dla ustawodawców, pracodawców, kadry zarządzającej.
A czy tak jest w istocie?
Analiza ryzyka
Sytuacja nie jest taka prosta i klarowna
choćby z punktu widzenia ustawodawstwa,
bo użytkownika samochodu służbowego nie
obejmują regulacje prawne takie jak w przypadku kierowców zawodowych i obostrzenia
związane chociażby z czasem i organizacją
pracy prowadzących auta. Tak więc cała nadzieja w odpowiednim postępowaniu świadomych pracodawców, działających w myśl
zasad Kodeksu Pracy, czyli organizujących
prace w sposób bezpieczny, prowadzących
akcje mające na celu ograniczenie wypadkowości i ryzyka związanego z wykonywanymi
czynnościami. Aby takie działania były skutecznie wdrożone konieczna jest prawidłowa
identyfikacja zagrożeń i rzetelna analiza ryzyka związanego z tym stanowiskiem pracy.
W firmach posiadających duże floty prowadzonych jest wiele akcji uświadamiających,
mających na celu poprawę bezpieczeństwa
na drogach, prowadzi się także szereg szkoleń
www.fab.com.pl
Fot. Fotolia
BEZPIECZEŃSTWO
40% wszystkich wypadków w ruchu drogowym dotyczy
osób pełniących obowiązki zawodowe lub będące
w drodze do lub z pracy.
11-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku
i prace powyżej przeciętnie pięciu dni w tygodniu w przyjętym okresie rozliczeniowym.
związanych z kształtowaniem odpowiednich
zachowań. Partnerstwo dla Bezpieczeństwa
Drogowego zrzesza takie właśnie przedsiębiorstwa, prowadząc wiele skutecznych projektów, którym przyświeca jeden cel: podniesienie bezpieczeństwa na drogach. Niestety,
statystyki związane z wypadkami przy pracy
osób jeżdżących samochodami służbowymi
są bardzo dalekie od ideału, żeby nie użyć
słowa zatrważające.
Specyfika zagrożeń
Użytkownik samochodu służbowego to stanowisko pracy o szczególnym charakterze, obwarowane szczególnymi wymaganiami w stosunku do pracownika. Jest narażone na szereg
zagrożeń, wśród których wypadek komunikacyjny należy zaliczyć do tych najpoważniejszych. Powinniśmy pamiętać, że nawet najnowocześniejsze samochody nie będą sprawnie
funkcjonować bez sprawnego i zdrowego
kierowcy. Specyficzne wymagania, o których
wspomniano powyżej, to przede wszystkim:
• szczególna sprawność w zakresie szybkiego
reagowania na złożone reakcje bodźcowe
• dobra koordynacja wzrokowo-ruchowa
• sprawność ruchowa
• koncentracja i podzielność uwagi
• szczególna sprawność narządu zmysłów
• odporność emocjonalna w tym odporność
na stres
• umiejętność zarządzania własnym czasem
i priorytetami
• sztuka negocjacji i komunikatywność w przypadku przedstawicieli handlowych.
Specyfika zagrożeń czyhających na przedstawiciela handlowego wynika ze złożoności
czynników środowiska jego pracy, mających niejednokrotnie niekorzystny wpływ
na zdrowie i sprawność psychofizyczną.
Warto tu wymienić czynniki fizyczne, takie
jak: hałas, mikroklimat, tlenki węgla i azotu,
związki ołowiu i pyły organiczne; czynniki
ergonomiczne i organizacyjne to długotrwała pozycja siedzącą, monotonia pracy wynikająca ze stałego powtarzania tych samych
Przerażające statystyki
www.fab.com.pl
Niebezpieczny stres
Na szczególną uwagę wśród zagrożeń zasługuje stres zawodowy. To wręcz kluczowy
czynnik oddziałujący negatywnie na stan
zdrowia i sprawność psychofizyczną osób
kierujących samochodami służbowymi.
Stanowi rezultat konieczności bezpiecznej jazdy, przy jednoczesnym obowiązku
przestrzegania reżimu czasowego i kulturalnego oraz profesjonalnego zachowania
w stosunku do klientów. Wszyscy doskonale wiemy, że praca w warunkach dużego
obciążenia psychicznego skutkuje poważnymi zaburzeniami psychosomatycznymi,
szybszym narastaniem zmęczenia, co stwarza sytuacje zagrażające bezpośrednio bezpieczeństwu samego kierującego pojazdem oraz innych użytkowników dróg.
Dalszy rozwój gospodarki, a tym samym
motoryzacji, jest nieunikniony. Pociąga on
za sobą systematyczny wzrost liczby kierujących pojazdami. Tak więc nie możemy liczyć, że ilość osób narażonych na szkodliwe
i uciążliwe czynniki związane ze środowiskiem pracy nie będzie ulegać zmniejszeniu.
Konieczność stanowi zatem podjęcie przez
pracodawców i organizacje pozarządowe
zintensyfikowanych działań mających na celu
podniesienie szeroko pojętej kultury funkcjonowania (bo nie chodzi tylko o samą jazdę)
na naszych drogach. Bowiem bez względu
na to, w którym miejscu wielkiej ekonomicznej machiny jesteśmy, zawsze w centrum
naszego zainteresowania powinien być człowiek i jego bezpieczeństwo.
■ Elżbieta Leszko,
Total Polska, Stowarzyszenie Partnerstwo
dla Bezpieczeństwa Drogowego
Nawet najnowocześniejsze samochody nie będą sprawnie funkcjonować bez sprawnego
i zdrowego kierowcy.
Fot. Peugeot
Według wyliczeń ETSC (Europejskiej Rady
Bezpieczeństwa Drogowego) 6 na 10 wypadków śmiertelnych związanych z pracą
nastąpiło w wyniku wypadku samochodowego a 40% wszystkich wypadków w ruchu
drogowym dotyczy osób pełniących obowiązki zawodowe lub będące w drodze
do lub z pracy. Nasze polskie statystyki nie
odbiegają zbytnio od europejskich. Według
Głównego Urzędu Statystycznego, w ostatnich dwóch latach wypadki komunikacyjne
stanowiły 10% ogółu wypadków przy pracy.
Zginęło w nich 339 osób, co stanowi ponad
30% wypadków śmiertelnych, a ponad 25
tysięcy ludzi odniosło obrażenia ciała, w tym
prawie 300 osób doznało ciężkich urazów.
Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) badając
przyczyny tak dużej liczby wypadków komunikacyjnych ujawniła, że w 85% z nich
dominowały przyczyny ludzkie, wynikające ze stanu psychofizycznego i zachowań
człowieka. Przyczyny organizacyjne stanowiły 12%, przyczyny techniczne (związane
ze stanem technicznym pojazdu) - jedynie
około 3%. W najliczniejszej grupie przyczyn
ludzkich dominowało „nieprawidłowe zachowanie pracownika” - 20%, niedostateczna koncentracja – około 17%, „niewłaściwe
samowolne zachowanie się pracownika”,
polegające między innymi na zbyt szybkiej
jeździe - około 7%.
W grupie przyczyn organizacyjnych dominowały niewłaściwa ogólna organizacja (9%),
brak lub niewłaściwe przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwwskazania lekarskie bądź brak wymaganych
badań lekarskich. Pisząc o niewłaściwej organizacji pracy mamy tu na myśli: zbyt duże
obciążenie pracownika przydzielonymi zadaniami i pracę w godzinach nadliczbowych,
co stwierdzono u 10% poszkodowanych oraz
pracę w porze nocnej (13% poszkodowanych). Do tej grupy przyczyn zaliczono również nie zapewnienie przez pracodawców
czynności podczas długich tras o małym natężeniu. Należy uwzględnić także napięcie emocjonalne, presję czasu i dotrzymania grafiku,
a także czynniki zewnętrzne takie jak jakość
dróg i zmienne warunki atmosferyczne.
PATRONEM DZIAŁU JEST
FlotaAutoBiznes
25