st. bryg. Paweł Janik (PDF 0,5 MB

Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej
Biuro Rozpoznawania Zagrożeń
St. bryg. dr inż. Paweł Janik
Poznań, 11 marca 2015 r.
art.5
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim
urządzeniami budowlanymi należy projektować i
budować:
 w sposób określony w przepisach oraz
zgodnie z zasadami wiedzy technicznej,
zapewniając m.in. spełnienie wymagań podstawowych
dotyczących bezpieczeństwa pożarowego
2
Wspomniane wymagania podstawowe to:
zachowanie nośności konstrukcji przez określony
czas,
ograniczenie powstawania i rozprzestrzeniania się
ognia i dymu,
ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia na
sąsiednie obiekty,
zapewnienie możliwości opuszczenia obiektu przez
osoby znajdujące się w budynku lub uratowania w
inny sposób,
uwzględnienie bezpieczeństwa ekip ratowniczych
3
§5
rozporządzenia MSWiA z dnia 16 czerwca 2003 r.
w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem
ochrony przeciwpożarowej
Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie
budowlanym, dostosowany do:
 wymagań wynikających z przepisów,
 przyjętego scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie
pożaru,
jako jedna z podstaw uzgodnienia projektu
budowlanego.
Uwaga!
W pojęciu przedmiotowego scenariusza mieszczą się
zasady wiedzy technicznej.
4
Przykład ignorowania wniosków wynikających z analizy
scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie pożaru :
Koncepcja rezygnacji z wyposażenia obiektu szpitala
przeznaczonego dla ponad 600 pacjentów, w system
sygnalizacji pożarowej oraz dźwiękowy system
ostrzegawczy, pod pretekstem jego podziału w pionie
za pomocą ścian oddzielenia przeciwpożarowego na
„odrębne budynki”
5
Wnioski wypływające z analizy scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie
pożaru, w przypadku zastosowania koncepcji omówionej na
poprzednim slajdzie :
 pozbawienie możliwości sterowania przez system sygnalizacji
pożarowej zamknięciami otworów, w szczególności drzwiami
przeciwpożarowymi, we wspomnianych elementach oddzielenia
przeciwpożarowego, przy uwzględnieniu czynników funkcjonalnych
występujących w szpitalach (duży ruch wózków na korytarzach),
będzie obarczone bardzo dużym prawdopodobieństwem
(wynikającym z obserwacji rzeczywistych zachowań użytkowników
obiektów) blokowania tych zamknięć, tak że w przypadku pożaru nie
będą spełniały one swoje funkcji,
 w konsekwencji wystąpi niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się
pożaru pomiędzy poszczególnymi strefami pożarowymi (budynkami)
stanowiącymi strukturę obiektu,
6
Wnioski wypływające z analizy scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie
pożaru, w przypadku zastosowania koncepcji omówionej na
poprzednim slajdzie – c.d. :
 wspomniane powyżej niebezpieczeństwo będzie ulegało zwiększeniu
w związku z ryzykiem opóźnionego powiadomienia jednostek
ratowniczych, wynikającym z faktu, że brak wyposażenia obiektu w
system sygnalizacji pożarowej, wyklucza również możliwość jego
podłączenia do systemu monitoringu pożarowego, gwarantującego
szybkie zaalarmowanie i podjęcie działań przez Państwową Straż
Pożarną,
 wiadomo również, że szpital to obiekt, w którym możliwość szybkiej
ewakuacji pacjentów, szczególnie niektórych ich grup, jest bardzo
ograniczona (przy jakiejś okazji ktoś oszacował, że pełna ewakuacja
kilku oddziałowego szpitala to nawet kwestia kilku dni); natomiast w
kontekście dostępnego czasu na ewakuację w przypadku powstania
pożaru mówimy raczej o minutach); stąd szybkie wykrycie powstania
zdarzenia, ostrzeżenia o tym fakcie użytkowników obiektu i podjęcie
działań ratowniczo - gaśniczych w pierwszej fazie jego rozwoju jest
czynnikiem kluczowym.
7
Wnioski wypływające z analizy przebiegu pożaru zaistniałego w
styczniu br. w jednym z pawilonów domu pomocy społecznej na
terenie województwa podkarpackiego:
 najprawdopodobniej opóźnione wykrycie pożaru ze względu no porę
nocną (zauważenie zdarzenia o godz. 2:41) i niedziałającą instalację
sygnalizacji pożaru,
 utrudniona ewakuacja części pensjonariuszy upośledzonych
mentalnie (m.in. opieranie się przed opuszczeniem pomieszczeń),
 4 ofiary śmiertelne i 16 rannych, pomimo faktu, że obiekt był
niewielki, parterowy, projektowo przeznaczony dla nie więcej niż 30
osób ( w chwili pożaru przebywało w nim faktycznie 18
pensjonariuszy i dwie osoby personelu).
Jaki byłby przebieg takiego, późno zauważonego, pożaru w
„wielobudynkowym”, wielokondygnacyjnym szpitalu dla ponad 600
osób?
8
Stosowanie narzędzi inżynierii bezpieczeństwa pożarowego w celu
wykazania zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa
pożarowego w przypadku rozwiązań zamiennych i zastępczych
9
Opracowywanie i uzgadnianie rozwiązań zamiennych oraz
zastępczych w związku z występowaniem z wnioskiem o:
 udzielenie odstępstwa od przepisów techniczno –
budowlanych w trybie określonym art. 9 cyt. ustawy Prawo
budowlane,
 uzgodnienie innego sposobu spełnienia wymagań przepisów
rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie – w przypadkach
dotyczących nadbudowy, przebudowy lub zmiany sposobu
użytkowania budynków istniejących, oraz dostosowania do
wymagań bezpieczeństwa pożarowego w zakresie warunków
techniczno-budowlanych, jeżeli budynek uznany został za
zagrażający życiu ludzi, na podstawie postanowień § 2 tego
rozporządzenia,
10
Opracowywanie i uzgadnianie rozwiązań zamiennych oraz
zastępczych w związku z występowaniem z wnioskiem o:
 uzgodnienie rozwiązań zamiennych na podstawie postanowień §
1 ust. 2 rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r.
w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów , w stosunku do urządzeń
przeciwpożarowych wymienionych w:
• § 19, 23 - 25 (instalacje wodociągowe przeciwpożarowe i
hydranty wewnętrzne),
• § 27 (stałe urządzenia gaśnicze),
• § 28 (systemy sygnalizacji pożaru),
• § 29 (dźwiękowe systemy ostrzegawcze) i
• § 38 (pasy przeciwpożarowe w lasach)
11
Opracowywanie i uzgadnianie rozwiązań zamiennych oraz
zastępczych w związku z występowaniem z wnioskiem o:
 uzgodnienie rozwiązań zamiennych w stosunku do
przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę i do dróg pożarowych,
na podstawie postanowień § 8 ust. 3 i § 13 ust. 4 rozporządzenia
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009
r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg
pożarowych,
 uzgodnienie rozwiązań zastępczych przy przebudowie obiektów
budowlanych lub ich części, przeznaczonych do magazynowania,
przeładunku i dystrybucji ropy naftowej oraz produktów
naftowych, na podstawie postanowień § 3 ust. 4 rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje
paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do
transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich
usytuowanie – dotyczy możliwości zastosowania
12
Przykłady innych okoliczności, w których zastosowanie mają
narzędzia inżynierii :
 sfera projektowania poszczególnych urządzeń
przeciwpożarowych,
 proces oceny zagrożenia wybuchem,
 opracowanie instrukcji zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod
względem pożarowym,
 opracowywanie procedur w zakresie postępowania na wypadek
pożaru, w tym ewakuacji i wielu innych tym podobnych kwestii
13
Ocena ryzyka pożarowego, jako podstawa ustaleń
inżynierskich:
Identyfikacja
zagrożenia pożarem
Oszacowanie
prawdopodobieństwa
powstania
Oszacowanie
(modelowanie) skutków
Akceptacja ryzyka
Analiza
ryzyka
Proces
interaktywny
Uwzględnienie wpływu
zabezpieczeń ppoż.
Redukcja ryzyka w
przypadku jego
nieakceptowalności
Rysunek nr 1. Proces oceny ryzyka pożarowego
14
Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej
Biuro Rozpoznawania Zagrożeń
St. bryg. dr inż. Paweł Janik
Poznań, 11 marca 2015 r.