Pobierz - zszwg.edu.pl

Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA
SZKOŁY
„Narkotyki – iluzoryczny raj”
Załącznik nr 5 do Programu Profilaktyki
1
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
I.
Wstęp
Program profilaktyczny : „Narkotyki – iluzoryczny raj ” powstał ze względu
na uczniów szkoły średniej, narażonych na kontakt
z dealerami narkotyków lub
spotykających się z zachętami czy reklamą tych substancji ze strony swoich rówieśników.
Narkotyki to potoczna nazwa, jaką określa się całą grupę substancji
psychoaktywnych – naturalnych i syntetycznych – które wpływają na działanie organizmu.
Wyróżnia się pięć głównych grup substancji psychoaktywnych: opiaty/opioidy (m.in. heroina,
morfina, opium), konopie indyjskie (marihuana, haszysz), kokaina, amfetamina i jej
pochodne, substancje halucynogenne (LSD, grzyby z grupy psilocibe). Do najczęściej
nadużywanych leków należą leki z grupy nasennych i uspokajających. Wszystkie substancje
psychoaktywne wpływają na działanie układu nerwowego.
Początkowo przyjmowanie narkotyków może powodować uczucie euforii i
odprężenia lub przypływ energii i pewności siebie. Z czasem jednak przyjemne uczucia
zanikają, a po zażyciu narkotyku pojawiają się depresja, strach i zdenerwowanie. Pojawia
się etap, określany jako nadużywanie substancji psychoaktywnych, wiążący się z
wystąpieniem problemów zdrowotnych – zarówno fizycznych jak i psychicznych.
Nadużywanie narkotyków i leków prowadzi do uzależnienia, którego
podstawowym objawem jest tzw. „głód psychiczny”. Stanowi on pragnienie i przymus
przyjmowania substancji psychoaktywnych, którym towarzyszy szereg innych objawów, jak
np.
wzrost tolerancji na narkotyk (w celu uzyskania tych samych efektów konieczne jest
zwiększenie przyjmowanej dawki)
zaniedbywanie dotychczasowych zainteresowań i obowiązków
zażywanie środka mimo widocznych szkód jakie powoduje
Skutkiem przyjmowania narkotyków mogą być zaburzenia osobowości, depresja, psychoza
oraz różne dolegliwości fizyczne, np. krwawienia, nadmierna utrata wagi, bezsenność.
Przedawkowanie może prowadzić do lęków, zaburzeń pamięci, podwyższenia ciśnienia,
zaburzeń oddychania, omamów, drgawek, wymiotów, zaburzeń układu krążenia, a nawet do
śmierci.
Istnieją różne przyczyny przyjmowania przez młodzież narkotyków, między
innymi:
ciekawość i nie dostrzeganie negatywnych konsekwencji ich zażywania,
brak rzetelnej wiedzy o działaniu narkotyków i mechanizmach uzależnienia,
Załącznik nr 5 do Programu Profilaktyki
2
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
poszukiwanie namiastki przyjemności, szczęścia, którego nie doświadczają w swoim
otoczeniu.
Uzależnienie w pierwszej kolejności dotyka układu nerwowego, sfery
psychicznej, a one są niewidoczne zarówno dla osoby zażywającej narkotyk, jak i dla
obserwujących ją osób. Również zażywający nie jest w stanie zobaczyć jakie zmiany fizyczne
narkotyk powoduje w jego organizmie: w układzie nerwowym ( połączenia między
komórkami nerwowymi), w układzie oddechowym ( pęcherzyki płucne) czy w układzie
rozrodczym (komórki jajowe, plemniki).
W sytuacji, w której można już zaobserwować wyraźnie negatywne skutki
uzależnienia (m.in.: opuszczanie lekcji, sprzedawanie rzeczy osobistych, rodzinnych w celu
zdobycia pieniędzy na narkotyki) proces ten jest już bardzo zaawansowany. Młodzi
uzależnieni mówią o „dołach”, „zejściach”, „stanach depresyjnych”, które pojawiają się po
jakimś czasie po zażyciu narkotyku, w momencie kiedy przestaje on już działać. Jest to
odreagowanie nadwyrężonego organizmu. Organizm człowieka dąży do zachowania
równowagi, homeostazy. W sytuacji sztucznego pobudzania układu nerwowego i osiągania
sztucznych stanów przyjemności, po skończonym działaniu narkotyku, człowiek pogrąża się
w nieprzyjemnych stanach psychicznych, a z czasem i fizycznych.
Radość naturalna ubogaca człowieka, prowadzi do rozwoju jego osobowości i
udziela się otaczającym go ludziom. Tymczasem uzależnienie od narkotyków jednej osoby w
rodzinie unieszczęśliwia wszystkich jej członków.
Radość odczuwana w sposób naturalny nie prowadzi w konsekwencji do
zniszczenia sfer: psychicznej i fizycznej, ale umacnia je.
Wyróżnia się 4 fazy uzależnienia:
Eksperymentowanie
- W fazie tej młody człowiek nie myśli jeszcze o kupnie
narkotyków, czeka aż ktoś go poczęstuje. Duże znaczenie odgrywa tutaj grupa
rówieśnicza, namowy i zachęty kolegów, a nie rzadko wywierany przez nich nacisk
na młodego człowieka, w celu nakłonienia go do spróbowania narkotyku (zachęta,
wyśmiewanie, kpina, ironia). Osoba ulega pod wpływem namowy któregoś z kolegów
– najczęściej już biorącego narkotyki – i bierze „przy okazji”. Marihuanę pali na
koncertach, spotkaniach, ekstazy na dyskotekach. W fazie tej jeszcze nie widać, że
człowiek bierze narkotyki. Młody człowiek nie dostrzegając niebezpieczeństwa
przechodzi do kolejnej fazy.
Poszukiwanie narkotykowych doznań – Człowiek nie czeka już na okazję by wziąć
narkotyk. Sam zna już ceny i miejsca, gdzie może zaopatrzyć się w potrzebny mu
Załącznik nr 5 do Programu Profilaktyki
3
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
narkotyk. Coraz częściej chce odczuwać stan odurzenia narkotykiem. Coraz częściej
usprawiedliwia siebie i swoje poczynania. Zaczyna oszukiwać rodziców, chowa
narkotyki, wypiera się przed innymi, że sięga po nie. Oszukuje sam siebie twierdząc,
że kontroluje sytuację.
Uzależnienie od doznań po narkotyku – Narkotyki stają się najważniejszą sprawą w
życiu. Stają się potrzebne by iść do szkoły, by nie czuć się źle. Człowiek zaczyna
kraść rodzicom i znajomym pieniądze. Wzrasta jego poziom tolerancji na narkotyki,
dlatego dana osoba zaczyna brać coraz więcej środków uzależniających.
Narkotyk jako substancja potrzebna do funkcjonowania – Myśli osoby
uzależnionej skupiają się tylko wokół tego jak zdobyć, skąd wziąć pieniądze na
narkotyki. Człowiek , dla zdobycia pieniędzy, posuwa się do zachowań dewiacyjnych
takich jak: kradzieże, handel narkotykami, napady, prostytucja. Jest to faza, po której
następuje śmierć, jeżeli człowiek nie podda się terapii.
Pozostawienie tego problemu samego sobie brak rzetelnej wiedzy, grozi
wzrostem liczby uczniów uzależnionych od narkotyków, narażających zdrowie psychiczne i
fizyczne własne i innych.
II.
Cele
Wspieranie i pomoc w kształtowaniu rozwoju niepowtarzalnej osobowości każdego
ucznia.
Promowanie zdrowego stylu życia.
Ochrona zdrowia psychicznego i fizycznego uczniów, ich najbliższych oraz członków
środowiska lokalnego przed negatywnymi konsekwencjami przyjmowania środków
psychoaktywnych.
Inspirowanie harmonijnego rozwoju młodego człowieka.
Kształtowanie dojrzałej postawy przejawiającej się odpowiedzialnością za zdrowie
własne i zdrowie innych ludzi.
III.
Zadania szkoły
Zapoznanie uczniów z mechanizmem i fazami uzależnienia od narkotyków.
Zapoznanie uczniów z przepisami prawnymi dotyczącymi posiadania, handlowania,
namawiania do zażywania środków psychoaktywnych.
Przekazywanie wiedzy dotyczącej konsekwencji zdrowotnych zarówno w sferze
psychicznej jak i fizycznej człowieka powodowanych przez narkotyki.
Poznawanie przyczyn nieumiejętności oparcia się namowom, presji innych osób.
Pomaganie w nabywaniu umiejętności odmawiania przyjęcia narkotyku.
Załącznik nr 5 do Programu Profilaktyki
4
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
Umożliwienie uczniom podejmowania bardziej świadomych wyborów dzięki
przekazywaniu rzetelnej wiedzy.
Promowanie życia wolnego od narkotyków.
IV.
Podstawa prawna
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dn. 29.07.2005 r (Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz.
1485 z póź. zm.) Ostatnia zmiana – Ustawa z dn. 01.07.2015 r Dz.U. z 2015 r. poz. 875r
Tekst ujednolicony ustawy, z uwzględnionymi późniejszymi zmianami, znajduje się na
stronie : www.sejm.gov.pl
V.
Realizacja
Zadania
Formy działania
1.
Scenariusze godzin wychowawczych
Punkt 3 programu: omawiające:
Narkotyki
iluzoryczny raj
-
⋅ fazy i mechanizmy uzależnienia od
Wykonawcy
Wychowawcy,
pedagog szkolny,
pielęgniarka szkolna
narkotyków,
⋅ konsekwencje używania narkotyków w
sferze psychicznej (uzależnienie
psychiczne i jego przejawy)i w sferze
fizycznej (zniszczenia powstałe w
poszczególnych układach organizmu
człowieka)
⋅ wartość życia wolnego od narkotyków,
wartość zdrowia psychicznego i
fizycznego,
⋅ cele twórcze i rozwijające osobowość
człowieka,
⋅ sposoby radzenia sobie się w sytuacji
wywierania presji na nas przez innych
ludzi.
Scenariusze te znajdują się w teczce: „Lekcje
wychowawcze”, w pokoju nauczycielskim.
Przeprowadzając lekcję można korzystać z
pomocy dydaktycznych (filmy: „Dziękuję – nie
Załącznik nr 5 do Programu Profilaktyki
5
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
biorę”, „Marihuana a organizm człowieka”,
inne…).
2.
Organizowanie konkursów na:
Uczniowie,
⋅ pracę plastyczną (np.: plakat promujący
nauczyciele, pedagog
szkolny
zdrowy styl życia lub ukazujący
negatywne konsekwencje zażywania
narkotyków)
⋅ hasło antynarkotykowe, ulotkę, wiersz,
pracę literacką, scenariusz teatralny i inne.
3.
Prelekcje specjalistów zapraszanych do
szkoły w celu przeprowadzenia zajęć dla uczniów,
dotyczących uzależnienia od narkotyków (lekarze,
zaproszeni specjaliści
pracownicy instytucji pomagających walce z
uzależnieniem narkotykowym, Straż graniczna,
sportowcy, inni..).
4.
Informacje udostępniane na stronie
internetowej szkoły.
5.
Gazetki tematyczne omawiające
problem narkomanii.
6.
Przygotowanie przedstawienia
poświęconego promowaniu zdrowego stylu
nauczyciele
uczniowie,
nauczyciele, pedagog
szkolny
nauczyciele,
uczniowie,
życia, talentów uczniowskich, różnego rodzaju
zainteresowań rozwijających osobowość
człowieka.
7.
Pedagogizacja rodziców:
⋅ przedstawianie konsekwencji
wychowawcy,
pedagog szkolny
wynikających z zażywania narkotyków,
przyczyn powstawania uzależnienia,
⋅ informowanie o metodach
sprawdzających ewentualny kontakt
dziecka z narkotykami,
⋅ udostępnianie adresów instytucji
udzielających pomocy.
8.
Działania skierowane do nauczycieli
Załącznik nr 5 do Programu Profilaktyki
6
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
⋅ przekazywanie wiedzy dotyczącej
pedagog szkolny,
uzależnienia od środków
nauczyciele
psychoaktywnych oraz przepisów
prowadzący
prawnych w tej dziedzinie,
szkolenie w ramach
⋅ WDN – poszerzanie wiedzy o objawach
WDN-u
uzależnienia, działaniu narkotyków na
organizm człowieka o sposobach
postępowania w sytuacji stwierdzenia lub
podejrzenia kontaktu ucznia z
substancjami psychoaktywnymi,
⋅ rozpatrywanie indywidualnych
przypadków na Zespołach
Wychowawców,
⋅ psychoedukacja.
VI.
Wykonawcy programu:
pedagog szkolny,
wychowawcy,
pielęgniarka szkolna,
lekarze,
pracownicy instytucji specjalistycznych (ośrodki leczenia uzależnień),
pracownicy Straży Granicznej,
inne osoby (zapraszani goście np.: terapeuci uzależnień, psycholodzy, osoby
doświadczone w walce z nałogiem)
VII. Narzędzia
Do realizacji programu będą potrzebne:
scenariusze zajęć,
filmy,
książki, czasopisma,
ulotki, broszury,
plakaty,
sprzęt i pomoce dydaktyczne specjalistów zapraszanych na zajęcia.
Załącznik nr 5 do Programu Profilaktyki
7
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
VIII. Ewaluacja programu
Program profilaktyczny nie jest dokumentem zamkniętym. Zgodnie z założeniami
może ulegać zmianom . Analiza jego skuteczności polega na obserwacji środowiska uczniów,
rozmowach prowadzonych z uczniami i ich rodzicami.
Monitorowanie to systematyczna i rozciągnięta w czasie obserwacja sposobów
realizacji przyjętych w programie celów i zadań wychowawczych.
Ewaluacją programu jest analiza i interpretacja zebranych danych oraz ocena wartości
programu. Ewaluacja to również modyfikacja działań dokonywana w zależności od oceny
skuteczności działań podejmowanych w ramach programu.
Ewaluacja Programu: Narkotyki – iluzoryczny raj będzie analizą i oceną:
•
realizacji zamierzonych celów,
•
efektów jego wdrożenia,
•
warunków (środowiskowych, organizacyjnych, materialnych), w jakich jest
realizowany,
•
stopnia jego realizacji wobec założonych celów.
Narzędzia ewaluacji:
•
obserwacja
•
kwestionariusze ankiet i wywiadów,
•
arkusze obserwacyjne,
•
karty zachowania ucznia.
Wyniki ewaluacji są jawne i przedstawiane Radzie Pedagogicznej, Radzie Rodziców oraz
przedstawicielom Samorządu Uczniowskiego.
IX.
Opracowanie programu:
Pedagog szkolny : mgr Edyta Wajdziak
Załącznik nr 5 do Programu Profilaktyki
8