Zasady gospodarowania w HCVF - Nadleśnictwo Bielsk

Zarządzenie Nr 23/09
Nadleśniczego Nadleśnictwa Bielsk w Bielsku Podlaskim z dnia 12 października
2009r. w sprawie wprowadzenia „Zasad gospodarowania w lasach HCVF
wyznaczonych w Nadleśnictwie Bielsk”
(Zn: ZG-51-…./09)
Na podstawie „ Zasad , Kryterii i Wskaźników Dobrej Gospodarki Leśnej w Polsce”
uchwalonych podczas Walnego zebrania członków Związku Stowarzyszeń „Grupa
Robocza FSC – Polska” w dniu 25 listopada 2005 roku
zarządzam co następuje:
§ 1.
Wprowadzam do stosowania „Zasady gospodarowania w lasach HCVF wyznaczonych w
Nadleśnictwie Bielsk” stanowiące załącznik nr 1 do Zarządzenia.
§ 2.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.
Załącznik Nr 1
Zasady gospodarowania w lasach HCVF wyznaczonych
w Nadleśnictwie Bielsk
Rezerwaty przyrody – HCVF 1.1.
Do lasów HCVF 1.1 należy rezerwat Jelonka. Rezerwat powstał w celu zabezpieczenia
procesów naturalnej sukcesji w związku z czym obszar ten nie wymaga zabiegów
ochronnych.
Rezerwaty przyrody – HCVF 1.1.1.
Wszelkie zabiegi ochronne wykonywane są zgodnie z wytycznymi zawartymi w planach
ochrony rezerwatu lub zadaniami ochronnymi ustalonymi przez sprawującego nadzór nad
rezerwatem. Do tej kategorii został zaliczony Rezerwat Czechy Orlańskie.
W okolicznościach nie przewidzianych wspomnianymi aktami a dotyczących konieczności
podjęcia działań interwencyjnych, są one wykonywane na mocy decyzji wydawanych przez
sprawującego nadzór nad rezerwatem, każdorazowo w stosunku do zaistniałego
zdarzenia.
Nadleśnictwie Bielsk nie przewiduje tu działań gospodarczych mających związek
z wykonywaniem czynności pozyskania drewna i wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych
lasu. Zgodnie z Planem Ochrony Przyrody dopuszcza się jedynie zabiegi sanitarne.
Ostoje zagrożonych gatunków – HCVF 1.2.
Zlokalizowane ostoje zagrożonych gatunków zwierząt podlegają ochronie zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 roku – w sprawie
gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną.
W przypadku gatunków (głównie ptaków), dla których wymagane jest ustalenie stref
ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania, wyznaczone są obszary
wyłączone z prowadzenia w nich czynności gospodarczych o wielkościach zgodnych z
określonymi w Załączniku nr 5 wspomnianego rozporządzenia. Stref ochronnych nie mają
wyznaczone ostoje cietrzewi, dla których Nadleśnictwo wystąpi o utworzenie takowych.
W przypadkach stwierdzonych miejsc przebywania zwierząt podlegających ochronie
gatunkowej, dla których nie jest przewidziane tworzenie stref ochronnych, prace
gospodarcze ogranicza się do obszaru nie mającego wpływu na ich egzystencję,
wykluczając z prowadzenia zabiegów obszary, w których ingerencja gospodarcza mogłaby
spowodować zakłócenie normalnego bytowania tych organizmów.
Ewentualne zabiegi gospodarcze wynikające z potrzeb lasu prowadzone są po dokładnym
rozpoznaniu
terenowym
i
dokonaniu
oceny
potencjalnego
wpływu
zabiegu
na
bioróżnorodność, w czasie stwarzającym pewność (z reguły w okresie zimowym), że w
żaden sposób nie będą miały wpływu na uszkodzenie lub uszczuplenie populacji
chronionych organizmów i zajętych przez nie nisz ekologicznych.
W okolicznościach powstania sytuacji wymuszających, mimo wszystko, podjęcie
gospodarczych działań interwencyjnych, wszelkie prace mogące negatywnie oddziaływać
na środowisko, prowadzone są w uzgodnieniu z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska
na mocy decyzji przez nią wydanych.
Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące ,marginalne z punktu widzenia gospodarki
leśnej – HCVF 3.1
Lasy porastające rzadkie lub zagrożone ekosystemy, tzw. siedliska naturowe, z których
ekosystemy
skrajnie
rzadkie
i
ginące
włączono
do
grupy
lasów
nieobjętych
gospodarowaniem. Z reguły są to lasy mało atrakcyjne z punktu widzenia gospodarczego.
Mają one wszak duży wpływ na funkcjonowanie całego ekosystemu, przede wszystkim
z uwagi na prawidłowe, zgodne z naturą wykorzystanie gospodarki wodnej oraz obiegu
materii dla zachowania zbliżonego do naturalnego łańcucha troficznego. Zaliczono do tej
grupy bory bagienne (91D0-2) i świerczyny na torfie (91D0-5).
Naturalne odnowienie oraz obumieranie, bez ingerencji człowieka, gwarantuje zachowanie
unikalnych siedlisk tworzących strefy buforowe w obszarach objętych gospodarowaniem.
Siedliska priorytetowe HCVF 3.1. są wyłączone z użytkowania.
Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy – HCVF 3.2.
Do tej grupy lasów zostały zaliczone w nadleśnictwie następujące siedliska: Brzeziny
bagienne (91D0-1), grądy kontynentalne (9170), Łęgi olszowe, olszowo-jesionowe
i jesionowe (91E0b), Śródlądowy bór chrobotkowy (91T0).
W praktyce gospodarka leśna powinna zapewnić:
a) zgodność docelowego typu drzewostanu ze składem odpowiedniego naturalnego
zbiorowiska leśnego;
b) nie pomniejszanie udziału % starodrzewi i zachowanie ich ciągłości przestrzennej;
c) nie pomniejszanie średniego wieku i zasobności;
d)
zachowanie
lub
pilne
i
intensywne
odtwarzanie
elementów
ważnych
dla
różnorodności biologicznej ekosystemu (grube drzewa, martwe drzewa, wykroty).
Wszystkie zabiegi związane z pozyskaniem drewna (w tym cięcia sanitarne i przygodne
(złomy i wywroty drzew)), są realizowane po spełnieniu dwóch uwarunkowań:
1. Przy planowaniu i wykonywaniu zabiegów wykorzystanie wytycznych zawartych
w Poradniku ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000.
2. Wykonywana jest ocena potencjalnego wpływu zabiegu na bioróżnorodność w celu
wypracowania metody minimalizowania, możliwego negatywnego, oddziaływania na
obiekt ochrony.
W Śródlądowym borze chrobotkowym, w płatach występowania chrobotka i w jego
bezpośrednim otoczeniu nie będą wykonywane żadne zabiegi gospodarcze;
Działania nadleśnictwa ukierunkowane są na ochronę i odtwarzanie zniekształconych
lasów poprzez tworzenie warunków do ich naturalnej regeneracji zgodnie z wytycznymi
zawartymi w „Poradnikach ochrony siedlisk i gatunków” prezentowanych przez
Ministerstwo Środowiska w dziale „Natura 2000”.
W przypadku HCVF 3.2. na powierzchniach na których planowane są zabiegi gospodarcze
wykonywana jest ocena potencjalnego wpływu zabiegu na bioróżnorodność.
Lasy wodochronne – HCVF 4.1.
Lasy wodochronne utworzone zostały w ramach gospodarstwa specjalnego Decyzją
Ministra Środowiska nr DL-lp-0233-14/1762/08 z dn. 04.12.2008 roku. Nadanie im statusu
lasów ochronnych poprzedził wniosek PGL Lasy Państwowe po szerokiej konsultacji z
właściwymi terytorialnie jednostkami samorządowymi.
Forma ochronności została im przyznana ze względu na ich lokalizację, gdzie obok
spełniania funkcji zabezpieczenia potrzeb społeczeństwa na surowiec drzewny, musi być
zachowany charakter podstawowych czynników warunkujących rozwój lasu (m.in.
prawidłowe stosunki wodne).
Tą formą objęto lasy położone w najwrażliwszych przyrodniczo fragmentach terenu,
narażonych w przypadku wielkopowierzchniowego pozbawienia ich roślinności drzewiastej
na nieodwracalne uszkodzenia wskutek erozji lub podtopienia.
Przewidziane w tych miejscach zabiegi gospodarcze ograniczają się do pielęgnowania
lasu, jego przebudowy oraz eksploatacji w bardzo ograniczonym powierzchniowo zakresie.
Jako zabiegi pielęgnacyjne przewidywane są tu czyszczenia młodników i zabiegi
trzebieżowe polegające na wykonywaniu selekcji drzew: usuwaniu chorych, wadliwych, nie
rokujących
przyszłości
hodowlanych,
na
korzyść
zdrowych,
silnych,
dobrze
ukształtowanych dających pewność prawidłowego rozwoju lasu.
Funkcje gospodarcze polegające na eksploatacji lasu ograniczają się w zasadzie do
czynności zmierzających do jego przebudowy i urozmaicenia składu gatunkowego
optymalnego dla zajmowanego siedliska i terenu. Przewidywane są tu wyłącznie metody
ograniczające rozmiar usuwanego drzewostanu w postaci rębni złożonych, gdzie
odsłonięciu mogą podlegać tylko niewielkie, maksymalnie kilkunastoarowe powierzchnie.
Okres odnowienia i przebudowy drzewostanu dostosowany jest do jego funkcji
nieprzerwanej ochrony siedliska i określony jest na 20 - 30 lat. W ten sposób bez szkody
dla środowiska godzi się cele ochrony i potrzeb społecznych.
W lasach wodochronnych mogą występować także inne kategorie HCVF. W tych
przypadkach stosowane są zasady opisane przy poszczególnej kategorii i zastosowanie
ma zasada bardziej restrykcyjna.
Lasy glebochronne – HCVF 4.2.
Do lasów glebochronnych na terenie Nadleśnictwa Bielsk zostało zaliczonych jedynie
1,51ha lasów. Sposób prowadzenia zabiegów gospodarczych jest taki sam jak w lasach
wodochronnych.
Lasy kluczowe dla społeczności lokalnej – HCVF 6
Znajdujące się na terenie lasów miejsca o szczególnym znaczeniu dla społeczności
lokalnych zostały przy udziale i we współpracy ze wszystkimi jednostkami samorządowymi
zainwentaryzowane i określono wspólne działania na rzecz ich odtworzenia, utrzymania
bądź utworzenia nowych.
Zasady gospodarowania polegają między innymi na uporządkowaniu starych cmentarzy,
pojedynczych mogił, odsłonięciu zapomnianych kapliczek. W lasach przylegających do
terenów zurbanizowanych tworzy się ścieżki edukacyjne, ścieżki spacerowe i rowerowe
oraz wydziela miejsca służące wypoczynkowi, rekreacji i edukacji.
Lasy HCVF 6 na terenie Nadleśnictwa Bielsk zostały zaliczone do obszarów nieobjętych
gospodarowaniem.