mgr Zbigniew Wajda Wybrane metody pracy terapeutycznej z rodziną

mgr Zbigniew Wajda
[email protected]
Wybrane metody pracy terapeutycznej z rodziną
warsztaty
Fakultet, semestr zimowy, niestacjonarny, 24 godziny
Opis kursu:
Terapia rodzin zyskała sobie stałą i ugruntowaną pozycję w psychologii i psychiatrii jako użyteczna i
skuteczna metoda pracy. Zajęcia są wprowadzeniem w zasady diagnozy i pracy terapeutycznej z
rodzinami w ujęciu systemowy. Uczestnik poprzez modelowe opisy przypadków oraz symulowane
scenki będzie mógł nauczyć się m.in. podstawowych zasad nawiązywania kontaktu z rodziną,
przeprowadzania pierwszej konsultacji rodzinnej, formułowania diagnozy w ujęciu systemowym,
utrzymywania pozycji terapeutycznej i pracy w koterapii oraz
formułowania interwencji
terapeutycznych.
Cele zajęć i efekty kształcenia:
1. Zapoznanie się z zagadnieniami związanymi z diagnozą systemu rodzinnego i wybranymi
metodami terapii rodzinnej w ujęciu systemowym. W efekcie tego uczestnik zajęć:
- będzie znał podstawy teoretyczne systemowego podejścia w terapii rodzin
- będzie potrafił nazwać i opisać strukturę rodzinną, procesy zachodzące w rodzinie, sposoby
komunikacji pomiędzy poszczególnymi członkami
- będzie potrafił sformułować diagnozę zgłaszanego problemu w ujęciu systemowym
- będzie znał zasady przeprowadzania konsultacji rodzinnej
- będzie znał zasady kwalifikacji, wskazania i przeciwwskazania do terapii rodzinnej
- będzie znał zasady formułowania kontraktu terapeutycznego z rodziną
- będzie znał zasady pracy z rodziną w koterapii
- będzie znał użyteczność poszczególnych technik terapeutycznych w odniesieniu do
poszczególnych typów rodzin i zgłaszanych problemów
2. Ćwiczenie umiejętności praktycznych w pracy z rodziną. W efekcie ćwiczeń uczestnik zajęć
będzie potrafił m.in.:
- nawiązać prawidłowy kontakt z rodziną i przymierze terapeutyczne
- przeprowadzić konsultację rodzinną
- będzie potrafił zawrzeć kontrakt terapeutyczny z rodziną
- będzie umiał wykorzystywać poszczególne sposoby pracy z rodziną
- będzie umiał formułować interwencje terapeutyczne w pracy z rodziną
Formy pracy:
Analiza przypadków, odgrywanie symulowanych scenek, miniwykład, dyskusja grupowa,
Warunki zaliczenia:
- 90% obecności na zajęciach
- aktywność (w tym aktywny udział w dyskusjach i w scenkach)
- znajomość tekstów (artykułów) podanych jako literatura obowiązkowa
- test
Kryteria oceniania: obecność na zajęciach, aktywność, znajomość artykułów, test
Tematy poszczególnych spotkań:
1. Myślenie systemowe o pacjencie i jego rodzinie – wprowadzenie teoretyczne
Terapia rodzin i praktyka systemowa – tekst umieszczony na stronie internetowej Europejskiego
Towarzystwa Terapii Rodzin (http://www.europeanfamilytherapy.eu/) Tłumaczenie: Sekcja
Naukowa Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (tekst udostępni
prowadzący zajęcia)
Drożdżowicz L. Ogólna teoria systemów. W: de Barbaro B, red. Wprowadzenie do systemowego
rozumienia rodziny. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999.
2. Zasady kwalifikacji, wskazania i przeciwwskazania do terapii rodzinnej
de Barbaro, Drożdżowicz L, Janusz B, Furgał M, Gdowska K, Czyż P, Kołbik I. Czy terapia rodzin z
nakazu sądowego ma sens? Psychoterapia 2003, 4: 35-45
Wolska M. Wskazania i przeciwwskazania do terapii małżeńskiej/terapii par. Psychoterapia 2010,
4: 73–81.
Namysłowska I. Transformacja rodziny – przejawy i implikacje dla psychoterapii. Psychoterapia 2011
1: 5–11.
3. Zadania terapeuty rodzinnego, postawa terapeutyczna i praca w koterapii
Sterlin H, Rucker-Embden I, Wetzel N, Wirsching M. Pierwszy wywiad z rodziną. GWP, Gdańsk 1999r.
(Rozdział 4. Podstawowe zagadnienia oraz Rozdział 5. Szczegóły)
Roztworowska M, Opoczyńska M. Od monologu do dialogu terapeutycznego. O roli systemowych
konsultacji rodzinnych na oddziale psychiatrycznym. Psychiatria Polska 2008, 1: 25-32.
Cwojdzińska A, Gronowska A. Dwie narracje o koterapii. Psychoterapia 2012, 1: 23-35.
Drath W. Co można wiedzieć o rodzinie? – opisy nieprzypadków. Psychoterapia 2013, 2: 5-12.
4. Pierwszy wywiad z rodziną i diagnoza systemowa
Sterlin H, Rucker-Embden I, Wetzel N, Wirsching M. Pierwszy wywiad z rodziną. GWP, Gdańsk 1999r.
(Rozdział 6. Fazy pierwszego wywiadu)
Siewierska A, Śliwczyńska J, Namysłowska I. Czy możliwa jest diagnoza systemowa? Psychiatria Polska
2008, 1: 17-24
5. Kontrakt terapeutyczny z rodziną
de Barbaro B. Kontrakt w terapii rodzin – wybrane zagadnienia. Psychoterapia 2002; 4: 23-30.
6. Wybrane techniki i interwencje w pracy z rodziną: pytanie cyrkularne, przeformułowanie,
psychoedukacja, interwencje strukturalne
Namysłowska I. Terapia rodzin. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2000. (rozdział 15: Techniki
terapii rodzin)
de Barbaro B, Drożdżowicz L, Janusz B, Gdowska K. Terapia małżeńska jako szukanie dobrych słów.
Psychoterapia 2004, 4: 29-36
de Barbaro B, (red.). Schizofrenia w rodzinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
1999 ( w szczególności rozdział 2: Psychoedukacja)
7. Wybrane techniki i interwencje w pracy z rodziną: interwencje paradoksalne, metafora i
bajka, list terapeutyczny
Weeks GR, Labate L. Paradoks w psychoterapii. GWP, Gdańsk 2000. (w szczególności rozdział 5: Jak
stosować podejście paradoksalne).
Barker P. Metafory w psychoterapii. GWP, Gdańsk 2000. (w szczególności rozdział 2: Metafory w
psychoterapii)
8. Terapia rodzin a terapia małżeństw i par
Namysłowska I, Siewierska A. Terapia rodzin a terapia par. Psychoterapia 2007, 3: 37-42.
de Barbaro B, Drożdżowicz L, Janusz B, Gdowska K. Terapia małżeńska jako szukanie dobrych słów.
Psychoterapia 2004, 4: 29-36
Wolska M. Wskazania i przeciwwskazania do terapii małżeńskiej/terapii par. Psychoterapia 2010,
4: 73–81.
9. Praca terapeutyczna z rodzinami w aspekcie zgłaszanych problemów (anoreksja,
zaburzenia zachowania, schizofrenia, konflikty, żałoba itp.) – przykłady kliniczne
Namysłowska I, Siewierska A. Terapia rodzinna dzieci i młodzieży w oddziale psychiatrycznym –
możliwości i ograniczenia. Psychoterapia 2007, 2: 5-10
Kozłowska-Piwowarczyk I. Opis prowadzenia i przebiegu terapii rodziny pacjentki z anoreksią.
Psychoterapia 2002, 3: 59-76
Fox H. Dobry obywatel: zastosowanie terapii narracyjnej w kontekście traumy. Psychoterapia 2010, 3;
59-66
Prowadzący:
mgr Zbigniew Wajda – psycholog, psychoterapeuta z certyfikatem Sekcji Naukowej Psychoterapii i
Sekcji Naukowej Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Pracuje w Ośrodku
Leczenia Nerwic i Zaburzeń Odżywiania „Dąbrówka” w Gliwicach oraz w Poradni Psychologiczno –
Pedagogicznej w Rybniku. Prowadzi psychoterapię indywidualną, grupową oraz terapię rodzin. Jest
autorem publikacji z zakresu psychologii i psychoterapii.