9. Sprzężenie zwrotne

Transkrypt

9. Sprzężenie zwrotne
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
9. Sprzężenie zwrotne
___________________________________
___________________________________
1
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
___________________________________
Sprzężenie zwrotne (feedback) jest to podanie części sygnału
wyjściowego z układu na jego wejście
Sygnały te są sumowane algebraicznie
i ta kombinacja służy do sterowania układu.
k – transmitancja wzmacniacza
k
β - transmitancja sprzężenia zwrotnego
___________________________________
X2
X in
___________________________________
X
 f
X2
- sygnał wejściowy
X1
Xin
- sygnał sterujący
Xf
- sygnał zwrotny
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
Xin = X1 + Xf
transmitancja całego
układu ze sprzężeniem
zwrotnym
kf 
kf 
X2
X2


X1 X in  X f
k
1  k
1 - kβ
X2
X2
k




Xf 
X f X 2  1  k
X in  1 
 X in 1 

 X in 
 X in X 2 
- współczynnik sprzężenia zwrotnego
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
2
___________________________________
kf 
___________________________________
k
1  k
1 - kβ
- współczynnik sprzężenia zwrotnego
___________________________________
___________________________________
Sprzężenie ujemne - gdy wzmocnienie układu maleje po zastosowaniu sprzężenia, tj. gdy
Wtedy
1  k  1
Sprzężenie dodatnie - gdy wzmocnienie układu rośnie po zastosowaniu sprzężenia, tj. gdy
Wtedy
Warunek generacji drgań - gdy
.
kf  k
kf  k
1  k  1
___________________________________
___________________________________
___________________________________
1  k  0
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
3
1
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
Ze względu na sposób połączenia bloków (czwórników) k i β na wejściu i wyjściu układu,
rozróżnia się cztery układy sprzężenia zwrotnego:
a) sprzężenie napięciowe - równoległe
b) sprzężenie napięciowe - szeregowe
c) sprzężenie prądowe - równoległe
d) sprzężenie prądowe - szeregowe
ZL- obciążenie
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
4
___________________________________
Wpływ ujemnego sprzężenia zwrotnego na właściwości wzmacniaczy
___________________________________
1) Uniezależnienie wzmocnienia wzmacniacza ze sprzężeniem zwrotnym od
wzmocnienia samego bloku wzmacniacza
kf 
k
1
 
1  k

1
1
1
k

1

___________________________________
___________________________________
gdy k  1
___________________________________
___________________________________
wzm
___________________________________
2) Zmniejszenie wrażliwości (sensitivity) wzmocnienia
wzmacniacz ze sp.zw.
.
 kf
k
k  kf
k
1
1
S f 




k
kf  k
k f (1  k) 2 1  k
k
5
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
___________________________________
Wpływ ujemnego sprzężenia zwrotnego na właściwości wzmacniaczy c.d.
___________________________________
3) Redukcja zniekształceń nieliniowych polepszająca liniowość wzmacniaczy
wskaźnikiem wielkości zniekształceń - współczynnik zawartości harmonicznych
w poniższym wzorze:
indeks 1 – wartość skuteczna składowej podstawowej sygnału,
indeksy wyższe - składowe harmoniczne
h
___________________________________
___________________________________
___________________________________
U22  U23 ........ U2n
U1
___________________________________
___________________________________
Na skutek działania ujemnego sprzężenia zwrotnego współczynnik zawartości harmonicznych
w sygnale wyjściowym zmniejsza się zgodnie z:
hf 
h
1  k
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
6
2
___________________________________
Wpływ ujemnego sprzężenia zwrotnego na właściwości wzmacniaczy c.d.
___________________________________
4) Ujemne sprzężenie zwrotne wpływa na impedancję wejściową, wyjściową oraz wzmocnienie.
___________________________________
Można te parametry kształtować stosując odpowiedni układ.
___________________________________
___________________________________
TYP SPR Z ĘŻ E NIA
PARAMETR
napięcioweszeregowe
napięciowerównoległe
prądoweszeregowe
prądowerównoległe
wzmocnienie
napięciowe
maleje
bez zmian
maleje
bez zmian
wzmocnienie
prądowe
bez zmian
maleje
bez zmian
maleje
impedancja
wejściowa
wzrasta
maleje
wzrasta
maleje
impedancja
wyjściowa
maleje
maleje
wzrasta
wzrasta
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
___________________________________
___________________________________
7
___________________________________
Wpływ ujemnego sprzężenia zwrotnego na właściwości wzmacniaczy c.d.
5) Ujemne sprzężenie zwrotne wpływa na kształtowanie charakterystyk częstotliwościowych
wzmacniaczy – poszerza pasmo f = fg  fd
pole wzmocnienia GB (gain-bandwith product) pozostaje wartością stałą
___________________________________
___________________________________
___________________________________
GB = k 0 ( fg  fd )  k 0f ( fgf  fdf )  const
___________________________________
ma tu miejsce
zamiana wzmocnienia na pasmo
___________________________________
___________________________________
fgf  fg (1  0 k 0 )
fdf 
fd
(1   0 k 0 )
Ilustracja zachowania pola wzmocnienia wzmacniacza:
a) wzmacniacz bez sprzężenia zwrotnego,
b) wzmacniacz ze sprzężeniem zwrotnym ujemnym
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
8
___________________________________
Wpływ dodatniego sprzężenia zwrotnego na właściwości wzmacniaczy
___________________________________
___________________________________
W układach analogowych stosowane rzadko.
Przede wszystkim w generatorach dla podtrzymania wytwarzanych przebiegów
___________________________________
harmonicznych.
W ograniczonym zakresie w układach wzmacniaczy, głównie w celu uzyskania
dużej impedancji wyjściowej.
___________________________________
___________________________________
W układach impulsowych wykorzystywane są właściwości forsujące dodatnich
sprzężeń zwrotnych. Oznacza to, że stany elementów tych układów muszą
___________________________________
maksymalnie szybko zmieniać się z jednego stanu krańcowego do drugiego.
Pokonywany jest w międzyczasie stan przejściowy, w którym obecność układu z
punktu widzenia zastosowania jest niepożądana, ale konieczna z powodów czysto
fizycznych.
Wojciech Wawrzyński – Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład 9
9
3