Tkaniny Wayúu (hamaki, chinchorros i mochilas)
Transkrypt
Tkaniny Wayúu (hamaki, chinchorros i mochilas)
Ewa Kulak Tkaniny Wayúu (hamaki, chinchorros i mochilas) czwartek, 05 czerwiec 2008 (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({}); Los Wayúu s± indiañsk± spo³eczno¶ci±, zamieszkuj±c± pó³wysep La Guajira, po³o¿ony na granicy Kolumbii i Wenezueli. Los Wayúu s± ludzmi pustyni, piasku, s³oñca i wiatru. Los Wayúu od wieków wyspecjalizowali siê w tkactwie, które jest dla nich dziedzictwem i swego rodzaju praktyk± kulturow±. Tkactwo to dla Wayúu sztuka wyra¿ania ¿ycia, tak jak spo³eczno¶æ ta je odczuwa. Tkactwo jest bowiem symbolem kreatywno¶ci, inteligencjji i wiedzy. Kobiety Wayúu ³±cz± tkanie z z innym rodzajem codziennej pracy. Tkaj± w wolnym czasie, podczas wizyt i kiedy udaj± siê w podró¿. Tradycja tkanin Wayúu Charakterystycznym elementem tkanin Wayúu s± figury geometryczne, reprezentuj±ce elementy otaczaj±cej ich natury (zwierzêta, ro¶liny, gwiazdy, ¶lady, itd.) lub abstrakcyjne formy, do przedstawienia których u¿ywa siê silnych i bardzo kontrastuj±cych ze sob± kolorów, bêd±cych znakiem rozpoznawczym kultury Wayúu. Im bardziej skomplikowana jest figura, tym wiêksza warto¶æ artyku³u. Chinchorro i hamak Chinchorro i hamak, czyli “wisz±ce ³Ã³¿ka, w których Wayúu odpoczywa, ¶pi, rozmawia, przyjmuje wizyty, pracuje, p³odzi i wydaje na ¶wiat potomostwo―, s± jednym z najwa¿niejszych elementów spo³ecznego i osobistego ¿ycia Wayúu. S± to dwa fundamentalne wyroby, zwi±zanego z kultur± cultura Wayúu i mimo, ¿e pe³ni± one tê sam± funkcjê, w³Ã³kienniczo s± zupe³nie inne. Ró¿nica miêdzy chinchorro i hamakiem polega na tym, ¿e chinchorros s± elastyczne i wykonywane s± z lu¼nie splatanych w³Ã³kien. Hamaki natomiast wykonane s± z w³Ã³kien spoistych, zwartych i s± znacznie ciê¿sze. Kilka informacji dotycz±cych chinchorros i hamaków Wayúu: - Hamak lub chinchorro wykonany przez spo³eczno¶æ Wayúu mo¿e wa¿yæ oko³o 6 kg. - Hamaki Wayúu s± najszersze, najd³u¿sze i naj³adniej wykonane ze wszystkich hamaków spotykanych w Kolumbii. - Do wykonania hamaka potrzeba 2-6 miesiêcy rêcznej pracy. - Chinchorros wykonywane przez Wayúu chroni± przed zimnem, unosz±cym siê z ziemi, dziêki podwójnej wartwie nici. Poza tym, wyposa¿one s± w tzw. “boczne falbany― (potocznie nazywane flecos czyli grzywki), wykonane z nici i s³u¿±ce za ko³drê lub koc, którymi mo¿na siê przykryæ w zimne noce pustyni La Guajira. http://www.kolumbijsko.com _PDF_POWERED _PDF_GENERATED 6 March, 2017, 22:40 Ewa Kulak Mochila Mochila, okre¶lana jako susu (czyli “to co idzie razem z Tob±â€•), jest podstawowym elementem ubrania Wayúu. Wykonywana jest z w³Ã³kna maguey (rodzaj agawy) i bawe³ny, na pospolitym szyde³ku. Kilka informacji dotycz±cych mochilas Wayúu: - Kobiety Wayúu ucz± siê tkania mochilas podczas okres tzw. “blanqueo―. Jest to czas, w którym m³ode dziewczyny pozostaj± w kontakcie tylko ze swoimi krewnymi kobietami, które ucz± je bycia ¿on± Wayúu (pokazuj± im jak wykonywaæ prace domowe i skupiaj± siê miêdzy innymi na tkaniu). - Ka¿da torba wykonywana jest tylko przez jedn± kobietê, która odpowiedzialna jest w pe³ni za jej projekt. - Praca nad jedn± mochil± trwa oko³o 20 dni. Istnieje kilka typów mochilas: - Susuchon – wisi u pasa, po ka¿dej stronie guayuco (opaski na biodra) jedna. - Susu – to mochila u¿ywana na codzieñ, o ¶redniej wielko¶ci, któr± Wayúu nosi ze sob± zawsze i wszêdzie. - Ainacajatu – to du¿a mochila, w której kobieta nosi chinchorro, ubrania i inne przedmioty niezbêdne w podró¿y. - Zapatera – to du¿a, mêska mochila, której kszta³t przypomina walec. - Kattowi – to niezwykle mocna mochila, u¿ywana do transportu naczyñ z wod± i innych ciê¿kich przedmiotów, itd. http://www.kolumbijsko.com _PDF_POWERED _PDF_GENERATED 6 March, 2017, 22:40