3. Zanieczyszczenie wód zbiorników zaporowych

106
3. ZANIECZYSZCZENIE W Ó D
ZB IO R NIK Ó W ZAP O R O W YCH
3 .1. ST A N ZA NI E CZY SZCZE NI A WÓ D ZB I O RNI KÓ W
ZA P O RO WY CH U J M O WA NY CH DO CE L Ó W
P I T NY CH
M on it or in g zb ior n ikó w zap or owy c h p r owad zon y j e s t
w s ie c i m on it or in g u r e g ion al n e g o i r e al izowan y b y ł zg od n ie
z p r og r am e m P M Ś d l a woj e wó d zt wa m ał op ol s kie g o n a r ok
2 002 .
B ad an iam i kon t r ol n y m i ob j ę t y c h b y ł o 7 zb ior n ikó w
zap or owy c h .
Zb ior n iki: Dob c zy c ki n a Rab ie i Goś c ib ia n a p ot oku
Goś c ib ia s t an owią ź r ó d ł a wod y p it n e j d l a m ie s zkań c ó w
woj e wó d zt wa.
Zb ior n ik Ze s ł awic e n r 1 n a Dł u b n i b y ł n ad al kon t r ol owan y , p om im o, ż e w 2 000 r oku p r ze s t ał p e ł n ić f u n kc j ę
awar y j n o-zap as owe g o u j ę c ia wod oc ią g owe g o.
Z u wag i n a b r ak, j ak d ot y c h c zas p r awn ie ob owią zu j ą c e g o s y s t e m u kl as y f ikac j i i oc e n y j akoś c i wó d zb ior n ikó w
zap or owy c h , om ó wie n ie s t an u c zy s t oś c i ic h wó d p r ze p r owad zon o we d ł u g p os zc ze g ó l n y c h r od zaj ó w zan ie c zy s zc ze ń
f izy koc h e m ic zn y c h i ws kaź n ikó w b iol og ic zn y c h . Zas t os owan o ws kaź n iki kl as y f ikac y j n e d l a wó d p owie r zc h n iowy c h
p ł y n ą c y c h , op ie r aj ą c s ię n a r ozp or zą d ze n iu M in is t r a
O c h r on y Ś r od owis ka, Zas ob ó w Nat u r al n y c h i L e ś n ic t wa
z d n ia 5.11.19 9 1 r oku (Dz. U . n r 116, p oz. 503 z d n ia
16.12 .19 9 1).
Nie u wzg l ę d n iaj ą on e j e d n ak s p e c y f iki wó d zb ior n ikó w zap or owy c h .
3 .1.1. ZBIORNIK DOBC
Z Y C KI
P od s t awowy m zad an ie m Zb ior n ika Dob c zy c kie g o j e s t
zap e wn ie n ie p ob or u wod y d l a p ot r ze b wod oc ią g u kr akows kie g o w il oś c iac h :
–
–
g war an t owan y 3 ,5 m 3/ s ,
p ob ó r p oza g war an c j ą 0 - 2 ,0 m
P ar am e t r y
60,1 km r ze ki
km 2, p oj e m n oś ć
n awc za 8 4 ,7 m
i m ar t wa 14 ,5 m
m aks y m al n y m
p oziom ie m in im
3
/s .
t e c h n i c z n e z b i o r n i k a : l okal izac j a
Rab y , p owie r zc h n ia zl e wn i zb ior n ika 7 68
zb ior n ika: c ał kowit a 12 5 m l n m 3, wy r ó wl n m 3, p r ze c iwp owod ziowa 2 5,8 m l n m 3
l n m 3. P owie r zc h n ia zal e wu : p r zy p oziom ie
1065 h a, p r zy n or m al n y m 9 50 h a i p r zy
al n y m 3 3 5 h a.
G łó w n e ź r ó d ła z a n ie c z y s z c z e ń
Zn ac zą c y m ź r ó d ł e m zan ie c zy s zc ze n ia wó d Rab y i j e j
d op ł y wó w (wó d zas il aj ą c y c h zb ior n ik Dob c zy c ki) j e s t
G. Cieśla, A. Główka, K. Gołębiowska, T. Reczek, K. S y n owiec
g os p od ar ka kom u n al n a. Ś c ie ki kom u n al n e od p r owad zan e
b e zp oś r e d n io d o Rab y w j e j g ó r n y m b ie g u or az r ol n ic t wo
(p op r ze z g os p od ar kę n awozową , p r oc e s y e r ozy j n e ) s ą ź r ó d ł am i zwią zkó w azot u i f os f or u , kt ó r e p r zy s p ie s zaj ą r ozwó j
f it op l an kt on u , u t r u d n iaj ą c e g o p r oc e s u zd at n ian ia wó d d o
c e l ó w kon s u m p c y j n y c h .
Na t e r e n ie g m in p owy ż e j zb ior n ika zakazan a j e s t l okal izac j a zakł ad ó w u c ią ż l iwy c h d l a ś r od owis ka. O b ie kt y
od p r owad zaj ą c e ś c ie ki d o wó d p owie r zc h n iowy c h w zl e wn i
Rab y p owy ż e j zb ior n ika t o:
–
–
–
–
oc zy s zc zal n ie kom u n al n e m ias t Rab ka-Zd r ó j , M
Dol n a i M y ś l e n ic e ,
d om y wc zas owe , s zkoł y , p r ze d s zkol a, oś r od ki zd
m ał e l okal n e oc zy s zc zal n ie g m in n e (Rab a
P c im ),
zakł ad y t y p u Dom
P om oc y Sp oł e c zn e j i
„ Czar n y L e w” w P c im iu , O c h ot n ic za St r aż P
w St r ó ż y .
s zan a
r owia,
Niż n a,
Zaj azd
oż ar n a
W g ó r n y m b ie g u Rab y w km 103 ,1 od p r owad zan e s ą
ś c ie ki z Zakł ad u Wod oc ią g ó w i Kan al izac j i w Rab c e Zd r oj u w il oś c i 3 04 7 t y s . m 3 ś c ie kó w ł ą c zn ie z wod am i
op ad owy m i.
O g ó l n a il oś ć ś c ie kó w od p r owad zon y c h z oc zy s zc zal n i
m e c h an ic zn o – b iol og ic zn e j w M y ś l e n ic ac h wy n os ił a 17 59
t y s .m 3. Nat om ias t 7 18 t y s .m 3 ś c ie kó w t o oc zy s zc zon e t y l ko
m e c h an ic zn ie ś c ie ki op ad owe .
Ś r e d n ior oc zn y ł ad u n e k zan ie c zy s zc ze ń ś c ie kó w p o
oc zy s zc zal n i m e c h an ic zn o-b iol og ic zn e j w p os zc ze g ó l n y c h
ws kaź n ikac h ks zt ał t ował s ię n as t ę p u j ą c o:
B ZT -5
9 1 kg / d ,
Ch ZT
2 69 kg / d ,
zawie s in a
13 2 kg / d ,
azot og ó l n y
14 1 kg / d ,
f os f or og ó l n y
6 kg / d .
Ś r e d n i s t op ie ń u s u wan ia zan ie c zy s zc ze ń ze ś c ie kó w
(efekty pracy oczyszczalni) wy n os ił :
B ZT -5
9 6,4 % ,
Ch ZT
9 7 ,7 % ,
zawie s in a
9 3 ,8 % ,
azot og ó l n y
67 ,3 % ,
f os f or og ó l n y
8 4 ,7 % .
J a k o ś ć w ó d R a b y p o n iż e j o c z y s z c z a ln i w M y ś le n ic a c h ( p r z e d w l o t e m d o Zb i o r n i k a D o b c z y c k i e g o ) od p owiad ał a n or m at y wom I I I kl as y w g r u p ie zanieczyszczeń
fizykoch em icznych z u wag i n a il oś ć azot u azot y n owe g o.
W p os zc ze g ó l n y c h r od zaj ac h zan ie c zy s zc ze ń j akoś ć wó d
r ze ki b y ł a n as t ę p u j ą c a: s u b s t an c j e or g an ic zn e od p owiad ał y
I I kl as ie c zy s t oś c i, z u wag i n a zawar t oś ć s u b s t an c j i ł at wou t l e n ial n y c h
c h ar akt e r y zowan y c h
ws kaź n ikie m
B ZT 5,
s u b s t an c j e
n ie or g an ic zn e
or az zawie s in y
wy s t ą p ił y
W od y
w il oś c iac h od p owiad aj ą c y c h I kl as ie c zy s t oś c i, s u b s t an c j e
b iog e n n e od p owiad ał y I I I kl as ie c zy s t oś c i, z u wag i n a
p on ad
2 -kr ot n e
p r ze kr oc ze n ie
we
ws kaź n iku
azot
azot y n owy . P ozos t ał e p ar am e t r y z t e j g r u p y t j . f os f or an y ,
f os f or og ó l n y , azot am on owy , azot azot an owy i og ó l n y n ie
p r ze kr ac zał y n or m at y wó w I kl as y c zy s t oś c i, zan ie c zy s zc ze n ia s p e c y f ic zn e wy s t ę p ował y n a p oziom ie s t ę ż e ń d op u s zc zal n y c h d l a I I kl as y c zy s t oś c i (f e n ol e l ot n e ),
a ozn ac zan e m e t al e c ię ż kie zawie r ał y s ię w I kl as ie
c zy s t oś c i. S tan h yd rob iolog iczny p l as ował wod y w I I kl as ie
c zy s t oś c i z p r ze wag ą
or g an izm ó w s t r e f y
β-m e zos ap r ob owe j , stan sanitarny od p owiad ał I I I kl as ie c zy s t oś c i,
o c zy m zad e c y d ował o 50-kr ot n e p r ze kr oc ze n ie zan ie c zy s zc ze ń b akt e r iol og ic zn y c h . 0 cena og ó lna I I I kl as a, o c zy m
ws p ó ł d e c y d ował y
f izy koc h e m ic zn e i b akt e r iol og ic zn e
zan ie c zy s zc ze n ia.
J a k o ś ć w ó d Zb i o r n i k a D o b c z y c k i e g o
Nat l e n ie n ie wó d b y ł o d ob r e . Ś r e d n ie zawar t oś c i t l e n u
r ozp u s zc zon e g o ob l ic zon e zar ó wn o d l a war s t w w p r ze kr oj u
p ion owy m wod y , j ak i s e zon ó w or az z ws zy s t kic h p om iar ó w wy n os ił y p owy ż e j 7 ,4 m g O 2/ l (6,0 – I kl as a). M in im al n a s t wie r d zon a war t oś ć wy s t ą p ił a in c y d e n t al n ie l at e m
i j e s ie n ią i wy n os ił a 1,2 -1,6 m g O 2/ l w war s t wie p r zy d e n n e j
(war t oś ć n ie od p owiad aj ą c a n or m at y wom ). Wod ę Zb ior n ika
Dob c zy c kie g o w c ał e j t on i wod n e j p od c zas wios n y , l at a,
j e s ie n i i zim y c e c h ował zap ac h „ zO ” n ie wy c zu wal n y , od c zy n wod y p H zn aj d ował s ię w g r an ic ac h n or m at y wó w I
107
kl as y c zy s t oś c i (7 ,8 -8 ,4 ). Nat om ias t war t oś c i m aks y m al n e
zm ie r zon e w l ip c u i we wr ze ś n iu n a p owie r zc h n i i 3 m
p on iż e j , wy n os zą c e 8 ,6 od p owiad aj ą n or m at y wom I I kl as y
c zy s t oś c i. Zawar t oś ć zan ie c zy s zc ze ń or g an ic zn y c h od p owiad ał a w c ał e j t on i wod n e j I kl as ie . M e t al e c ię ż kie , d e t e r g e n t y an ion oakt y wn e wy s t ę p ował y w g r an ic ac h n or m at y wó w I kl as y c zy s t oś c i. Ś r e d n ie s t ę ż e n ie f e n ol i l ot n y c h
p od c zas c ał e g o r oku wy n os ił o 0,003 m g / l i od p owiad ał o I
kl as ie c zy s t oś c i, m aks y m al n a zm ie r zon a war t oś ć t o 0,02
m g / l (I I kl as a) we wr ze ś n iu .
Ze wzg l ę d u n a p r oc e s e u t r of izac j i wó d zb ior n ika,
s zc ze g ó l n ie n ie kor zy s t n y j e s t d op ł y w d o zb ior n ika s u b s t an c j i b iog e n n y c h t j . zwią zkó w azot u i f os f or u .
Kon c e n t r ac j e f os f or u og ó l n e g o ks zt ał t ował y s ię n a p oziom ie :
–
–
–
(n or
p owie r zc h n ia
śre d n
3 m p on . p owie r z. ś r e d n
1 m n ad d n e m
śre d n
m at y w I kl as y c zy s t oś c i wy
io 0,010 a m
io 0,010 a m
io 0,02 0 a m
n os i 0,10m
ax
ax
ax
g P
. 0,03 0 m
. 0,03 0 m
. 0,060 m
/ l i p on iż
g P /l,
g P /l,
g P /l.
e j)
We d ł u g V ol l e n we id e r a, s t ę ż e n ia f os f or u p owy ż e j kt ó r y c h m oż e n as t ą p ić m as owy r ozwó j g l on ó w p l an kt on owy c h
wy n os i 0,010 m g P / l – war u n ki t e , p om im o n is kic h s t ę ż e ń w
r oku 2 002 wy s t ę p ował y w wod ac h Zb ior n ika Dob c zy c kie g o. F os f or , kt ó r y r az d os t ał s ię d o zb ior n ika, p r ze z wie l e
l at n awe t p o c ał kowit y m zah am owan iu j e g o d op ł y wu s t an owi d u ż e zag r oż e n ie d l a j akoś c i wó d .
Ry s . 6 . S t ę ż en i a m a k s y m a l n e f o s f o r u o g ó l n eg o w w o d a c h z b i o r n i k a w l a t a c h 19 9 1- 2 0 0 2 n a p o s z c z eg ó l n y c h s t a n o w i s k a c h
108
St ę ż e n ia m aks y m al n e f os f or u og ó l n e g o w zb ior n iku
Dob c zy c kim w l at ac h 19 9 9 -2 002 n a p os zc ze g ó l n y c h s t an owis kac h p r ze d s t awion o w t ab e l i 4 7 .
T a b el a 47 . S t ę ż en i a m a k s y m a l n e f o s f o r u o g ó l n eg o [m g P/ l ]
L a ta
S ta n o w isk o 1u ję c ie
w i eż o w e
S ta n o w isk o 2
ś r o d ek z b i o r n i k a
S ta n o w isk o 3 z a p o ra
p r z y u p u ś c i e d en n y m
2 0 0 0
0 ,0 5
0 ,0 8
0 ,0 7
19 9 9
2 0 0 1
2 0 0 2
0 ,0 6
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 7
0 ,0 4
0 ,0 4
0 , 11
0 ,0 5
0 ,0 6
Kon c e n t r ac j e azot u azot y n owe g o (ś r e d n ie or az m aks y m al n e war t oś c i) w p os zc ze g ó l n y c h p or ac h r oku ks zt ał t ował y s ię n as t ę p u j ą c o:
w a r t o ś c i ś r ed n i e
w io s n a :
la to :
j es i eń :
z im a :
0 , 0 2 7 m g NNO2/ l
( II k l a s a )
0 , 0 2 5 m g NNO2/ l
( II k l a s a )
0 , 0 18 m g NNO2/ l
( Ik la s a )
0 , 0 3 8 m g NNO2/ l
( III k l a s a )
w a rto ś c i m a k s y m a ln e
0 , 0 3 7 m g NNO2/ l
( III k l a s a ) ,
0 , 0 47 m g NNO2/ l
( III k l a s a ) ,
0 , 0 42 m g NNO2/ l
( III k l a s a ) ,
0 , 180 m g NNO2/ l
(n o n )
( n o r m a t y w I k l a s y c z y s t o ś c i w y n o s i 0 , 0 2 m g N NO2/ l )
Ry s . 7 . S t ę ż en i a c h l o r o f i l u ’ a w w o d a c h z b i o r n i k a w l a t a c h 19 9 1-2 0 0 2
G. Cieśla, A. Główka, K. Gołębiowska, T. Reczek, K. S y n owiec
Kon c e n t r ac j a c h l or of il u ’a wah ał a s ię w wod ac h zb ior n ika w zakr e s ie 4 ,6-5,8 µg / l i od p owiad ał a n or m at y wom I
kl as y c zy s t oś c i. Zawar t oś c i m aks y m al n e c h l or of il u ’a od n ot owan e n a p os zc ze g ó l n y c h s t an owis kac h ks zt ał t ował y s ię
n as t ę p u j ą c o: s t an owis ko 1 – 2 0,5 µg / l (I I I kl as a ), n a ś r od ku
zb ior n ika – 2 0,5 µg / l (I I I kl as a) or az p r zy zap or ze – 2 1,0
µg / l (I I I kl as a).
St ę ż e n ie c h l or of il u ’a w wod ac h zb ior n ika Dob c zy c kie g o w l at ac h 19 9 1-2 002 n a p os zc ze g ó l n y c h s t an owis kac h
p r ze d s t awion o w t ab e l i 4 8 .
Ws kaź n ik zan ie c zy s zc ze n ia b akt e r iol og ic zn e g o m ian o
Col i t y p u kał owe g o kl as y f ikował wod y zb ior n ika g e n e r al n ie d o I kl as y c zy s t oś c i. Wy n iki n iż s ze (I I kl as ę c zy s t oś c i)
s t wie r d zon o:
– w l u t y m p r zy u j ę c iu wie ż owy m n a p owie r zc h n i i 3 m
p on iż e j ,
– w s ie r p n iu w war s t wie p r zy d e n n e j i c ze r wc u n a p owie r zc h n i p r zy zap or ze ,
– w l is t op ad zie n a ws zy s t kic h s t an owis kac h p om iar owy c h .
Wid zial n oś ć kr ą ż ka Se c c h ie g o t zw. p r ze zr oc zy s t oś ć
j e s t ws kaź n ikie m o c h ar akt e r ze j akoś c iowy m p ozwal aj ą c y m n a oc e n ę zas ię g u p r ze n ikan ia p r om ie n iowan ia s ł on e c zn e g o d o wó d . Ws kaź n ik t e n ks zt ał t ował s ię n as t ę p u j ą c o:
wios n ą :
ś r e d n io 2 ,4 m , m aks y m al n ie 4 ,0 m ,
l at e m :
ś r e d n io 3 ,3 m , m aks y m al n ie 4 ,3 m ,
j e s ie n ią : ś r e d n io 1,8 m , m aks y m al n ie 2 ,4 m .
109
W od y
T a b el a 48. S t ę ż en i e c h l o r o f i l u a [µg / l ]
’
Ro k
W a rto ś c i
19 9 1
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
19 9 2
19 9 3
19 9 4
19 9 5
19 9 6
19 9 7
19 9 8
19 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
S ta n o w isk o 1
S ta n o w isk o 2
u j ę c i e w i eż o w e ś r o d ek z b i o r n i k a
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
6 ,2
2 0 ,1
5 ,3
19 , 6
7 ,8
13 , 8
10 , 4
3 1, 6
7 ,8
2 0 ,1
4, 8
16 , 0
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
8, 3
3 5 ,8
8, 7
2 1, 0
4, 4
8, 8
4, 3
17 , 4
4, 1
2 1, 4
5 ,8
2 0 ,5
5 ,4
2 1, 0
8, 9
3 5 ,8
4, 6
2 0 ,5
h i p er t r o f i c z n e
4, 7
12 , 1
4, 3
10 , 8
4, 5
2 3 ,1
eu t r o f i c z n e
3 ,8
11, 2
7 ,8
2 0 ,7
9 ,9
2 1, 8
S ta n z e u tr o fiz o w a n ia z b io r n ik a
We d ł u g ob l ic zon y c h p ar am e t r ó w okr e ś l aj ą c y c h t r of ic zn oś ć wó d zb ior n ika i p or ó wn an y c h z war t oś c iam i g r an ic zn y m i s t wie r d zon o: ż e ś r e d n ie r oc zn e s t ę ż e n ie f os f or u
og ó l n e g o or az c h l or of il u ’ a kwal if iku j ą wod y zb ior n ika j ako
m e zot r of ic zn e . Nat om ias t ś r e d n ia r oc zn a i m in im al n a p r ze ź r oc zy s t oś ć kr ą ż ka Se c c h ie g o kwal if iku j ą wod y zb ior n ika
j ako wod y e u t r of ic zn e .
T a b el a 49 . S t o p i eń t r o f i c z n o ś c i w ó d z b i o r n i k a w l a t a c h 19 9 9 -2 0 0 2
Pa r a m et r y o k r eś l a j ą c e
tro fic z n o ść w ó d
Ś r ed n i e r o c z n e s t ę ż en i e
f o s f o r u o g ó l n eg o [µg / l ]
Ś r ed n i e r o c z n e s t ę ż en i e
c h l o r o f i l u ’ a [µg / l ]
M a k s y m a l n e s t ę ż en i e
c h l o r o f i l u ’ a [µg / l ]
Ś r ed n i a r o c z n a
p r z ez r o c z y s t o ś ć k r ą ż k a
S ec c h i eg o [m ]
M i n i m a l n a p r z ez r o c z y s t o ś ć
k r ą ż k a S ec c h i eg o [m ]
la ta
19
2 0
2 0
2 0
9 9
0 0
0 1
0 2
19 9
2 0 0
2 0 0
2 0 0
19
2 0
2 0
2 0
19
2 0
2 0
2 0
19
2 0
2 0
2 0
9
0
1
2
9 9
0 0
0 1
0 2
9 9
0 0
0 1
0 2
9 9
0 0
0 1
0 2
u ję c ie
w i eż o w e
40
40
2 0
4, 8
4, 5
9 ,0
4, 6
5 0
40
2 0
2 0
,0
,1
,8
,5
3 ,0
3 ,2
2 ,1
2 ,5
1, 3
0 ,8
1, 3
1, 1
2 0
4, 3
4, 3
10 , 0
5 ,8
10
17
3 0
2 0
4, 4
4, 1
11, 0
5 ,4
,8
,4
,6
,5
8, 8
2 1, 4
3 5 ,8
2 1, 0
1, 7
0 ,8
1, 4
1, 1
1, 9
2 ,0
1, 4
1, 2
3 ,2
3 ,4
2 ,4
2 ,5
< 4, 0
< 10 , 0
3 5 – 10 0
> 10 0
Ś r
ro
stę
h lo
Ś r ed n i a
M in im a ln a
ed n i e
M a k sy m a ln e ro c z n a
p r z ez r o c z y c z n e
s t ę ż en i e p r z ez r o c z y - s t o ś ć w g
ż en i e
’
sto ś ć w g
k rą ż k a
’ c h l o r o f i l u a
ro filu a
k rą ż k a
S ec c h i w
w r o k u µg / l
µg / l
S ec c h i , m
ro k u , m
< 1, 0
<2 ,5
> 12 , 0
>6 ,0
2 ,5 –8
8–2 5
6 –3
3 – 1, 5
<2 ,5
8 -2 5
>2 5
< 8, 0
2 5 –7 5
>7 5
>6 ,0
3 – 1. 5
< 1, 5
>3 ,0
1, 5 – 0 , 7
<0 ,7
P r zy kł ad e m l at u b ie g ł y c h , d l a wó d zb ior n ika ob l ic zon y
zos t ał in d e ks t r of ic zn y Car s l on a. Ś r e d n ia war t oś ć in d e ks u
t r of ic zn e g o f os f or owe g o T SI (T P ) d l a wó d zb ior n ika wy n os ił a 4 8 ,6, c o ws kazu j e n a m e zot r of ię . Ś r e d n ia war t oś ć in d e ks u c h l or of il owe g o T SI (Ch l ) wy n os ił a 4 5,6 kwal if iku j e
wod y zb ior n ika t akż e d o m e zot r of ii.
De p on owan e n a d n ie os ad y od g r y waj ą is t ot n ą r ol ę
w p r oc e s ie s am ooc zy s zc zan ia wod y g r om ad zon e j w akwe n ie . M aj ą wł as n oś c i b u f or u j ą c e t zn . m og ą p r zy j m ować
z wod y , j ak i d o n ie j p r ze kazy wać okr e ś l on e s u b s t an c j e .
P r ó b ki os ad ó w d e n n y c h p ob ie r an o ze s t an owis k: u j ę c ie
wie ż owe or az ś r od e k zb ior n ika w m ie s ią c ac h l ip c u i p aź d zie r n iku . Zawar t oś ć ozn ac zon y c h p ar am e t r ó w p od an o
w p r ze l ic ze n iu n a s u c h ą m as ę .
Kon c e n t r ac j e m e t al i c ię ż kic h (oł ó w, kad m , m ie d ź ,
c h r om ), s u b s t an c j i b iog e n n y c h i s u b s t an c j i or g an ic zn y c h
w os ad ac h ze s t awion o w t ab e l i 52 .
W os ad ac h d e n n y c h zb ior n ika s t wie r d zon o ś l ad owe
kon c e n t r ac j e wę g l owod or ó w ar om at y c zn y c h , wę g l owod or ó w al if at y c zn y c h , j ak r ó wn ie ż p e s t y c y d ó w f os f or oor g an ic zn y c h i c h l or owc op oc h od n y c h .
z a p o ra
5 0
40
2 0
3 0
16
2 3
3 5
2 0
ś r o d ek
z b io rn ik a
Ś r ed n i e
ro c z n e
s t ę ż en i e
fo sfo ru
c
o g ó l n eg o
µg / l
m ez o t r o f i c z n e 10 – 3 5
5 ,1
19 , 1
4, 8
13 , 4
6 ,8
19 , 4
o lig o tro fic z n e
6 ,3
2 0 ,1
3 ,3
15 , 8
S t o p i eń
tro fic z n o śc i
u ltra o lig o tro fic z n e
11, 8
44, 4
6 ,9
3 6 ,2
1, 8
7 ,9
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
7 ,2
15 , 3
7 ,1
18, 6
4, 4
14, 1
4, 1
15 , 4
6 ,5
2 4, 2
7 ,3
2 6 ,7
5 ,2
13 , 8
ś r ed n i e
m a k sy m a ln e
S ta n o w isk o 3
z a p o ra , p rz y
u p u ś c i e d en n y m
T a b el a 5 0 . G r a n i c z n e w a r t o ś c i p a r a m et r ó w o k r eś l a j ą c e t r o f i c z n o ś ć w ó d
( w ed ł u g „ C h em i i w ó d p o w i er z c h n i o w y c h ” J . R. D o j l i d o )
3 ,2
3 ,6
2 ,4
2 ,5
P o d s u m o w a n ie
W r oku 2 002 zd e c y d owan a wię ks zoś ć b ad an y c h
ws kaź n ikó w zan ie c zy s zc ze ń od p owiad ał a I kl as ie c zy s t oś c i
wó d p owie r zc h n iowy c h .W s t os u n ku d o r oku p op r ze d n ie g o
wy s t ą p ił wzr os t s t ę ż e ń azot u azot y n owe g o (s zc ze g ó l n ie
zim ą ) d o I I I kl as y c zy s t oś c i, a m aks y m al n ie d o s t ę ż e ń n ie
od p owiad aj ą c y c h n or m at y wom . St an s an it ar n y wó d zb ior n ika Dob c zy c kie g o g e n e r al n ie od p owiad ał I kl as ie c zy s t oś c i, al e w m ie s ią c ac h : l u t y , c ze r wie c , s ie r p ie ń i l is t op ad
od n ot owan o I I kl as ę .
Zl e wn ia Rab y p owy ż e j zb ior n ika, j ak i t e r e n y wokó ł
zb ior n ika m u s zą b y ć c h r on ion e i n ad al kon ie c zn e j e s t d al s ze p or zą d kowan ie g os p od ar ki wod n o-ś c ie kowe j n a t y m
t e r e n ie .
110
T a b el a 5 1. W a r t o ś c i i n d ek s ó w t r o f i c z n y c h C a r s l o n a d l a w ó d Z b i o r n i k a
D o b c z y c k i eg o w l a t a c h 19 9 1-2 0 0 2
Po r y
ro k u
W IOS NA
L A T O
J E S IE Ń
Z IM A
W a r t o ś c i i n d ek s ó w t r o f i c z n y c h w ed ł u g C a r s l o n a
z a p o ra , p rz y
u j ę c i e w i eż o w e ś r o d ek z b i o r n i k a
u p u ś c i e d en n y m
T S I( T P) T S I( C h l ) T S I( T P) T S I( C h l ) T S I( T P) T S I( C h l )
19 9 1
9 8, 3
47 , 2
86 , 4
45 , 1
10 0 , 0
47 , 6
19 9 2
7 2 ,0
48, 7
7 2 ,0
43 , 7
7 2 ,0
45 , 6
19 9 3
6 3 ,2
5 7 ,6
6 0 ,6
5 4, 1
5 7 ,4
5 9 ,3
19 9 4
7 0 ,6
46 , 4
6 1, 3
42 , 3
6 3 ,2
46 , 9
19 9 5
5 3 ,2
46 , 9
5 3 ,7
5 1, 8
5 5 ,4
46 , 4
19 9 6
6 0 ,6
3 0 ,6
6 6 ,6
3 5 ,8
6 5 ,4
42 , 8
19 9 7
83 , 8
48, 2
84, 9
47 , 5
83 , 2
47 , 5
19 9 8
6 5 ,4
5 1, 5
6 3 ,2
5 1, 7
6 3 ,2
5 3 ,1
19 9 9
5 7 ,4
46 , 9
5 7 ,4
48, 0
5 7 ,4
48, 3
2 0 0 0
5 7 ,4
5 0 ,9
5 7 ,4
5 2 ,8
6 0 ,6
5 0 ,1
2 0 0 1
5 3 ,2
5 6 ,7
47 , 4
5 5 ,4
5 3 ,2
5 4, 1
2 0 0 2
5 7 ,4
49 , 4
5 3 ,2
5 0 ,6
5 7 ,4
5 1, 2
19 9 1
85 , 4
5 3 ,2
7 9 ,1
5 1, 6
84, 4
5 4, 5
19 9 2
7 4, 4
5 3 ,5
7 2 ,7
5 4, 5
7 2 ,6
5 3 ,7
19 9 3
5 3 ,2
5 8, 0
5 3 ,2
5 5 ,7
5 3 ,2
5 5 ,4
19 9 4
6 5 ,4
5 4, 1
7 2 ,0
5 5 ,7
6 5 ,4
5 2 ,9
19 9 5
5 9 ,1
3 4, 6
5 2 ,2
3 1, 0
48, 7
3 3 ,2
19 9 6
5 5 ,5
42 , 8
6 0 ,6
43 , 8
6 3 ,2
44, 3
19 9 7
6 9 ,1
48, 8
6 9 ,1
49 , 2
7 3 ,2
48, 5
19 9 8
6 3 ,2
5 3 ,9
6 3 ,2
5 3 ,1
6 3 ,2
5 3 ,5
19 9 9
6 0 ,6
45 , 5
6 0 ,6
42 , 0
6 0 ,6
42 , 6
2 0 0 0
5 7 ,4
40 , 7
5 7 ,4
3 7 ,4
5 7 ,4
42 , 3
2 0 0 1
5 3 ,2
5 2 ,2
47 , 4
5 1, 0
5 3 ,2
5 2 ,3
2 0 0 2
47 , 4
44, 8
47 , 4
40 , 7
47 , 4
45 , 3
19 9 1
80 , 6
3 9 ,5
80 , 6
3 8, 8
80 , 6
3 9 ,2
19 9 2
6 7 ,4
5 0 ,0
6 9 ,1
3 6 ,8
6 7 ,4
49 , 0
19 9 3
5 7 ,4
44, 4
6 0 ,6
43 , 4
6 0 ,6
44, 0
19 9 4
6 3 ,2
3 9 ,5
6 5 ,4
41, 3
6 7 ,4
3 8, 7
19 9 5
5 4, 6
49 , 3
5 4, 1
5 4, 5
5 6 ,2
5 2 ,4
19 9 6
6 7 ,4
3 8, 0
6 9 ,1
43 , 1
6 7 ,4
43 , 8
19 9 7
80 , 6
3 5 ,8
80 , 6
3 7 ,8
81, 3
3 8, 7
19 9 8
5 3 ,2
48, 0
5 7 ,4
46 , 1
5 7 ,4
48, 0
19 9 9
5 7 ,4
46 , 4
5 7 ,4
43 , 7
6 0 ,6
43 , 4
2 0 0 0
5 3 ,2
44, 7
5 3 ,2
42 , 5
5 7 ,4
40 , 2
2 0 0 1
5 3 ,2
48, 3
47 , 4
48, 6
5 3 ,2
5 2 ,3
2 0 0 2
3 7 ,4
47 , 3
3 7 ,4
49 , 5
47 , 4
43 , 1
19 9 1
7 8, 2
3 7 ,9
19 9 2
6 5 ,4
48, 2
6 7 ,4
49 , 5
19 9 3
6 3 ,2
3 9 ,2
19 9 4
6 3 ,2
3 9 ,2
19 9 5
6 3 ,7
41, 7
19 9 6
5 6 ,6
2 5 ,7
19 9 7
5 7 ,4
3 6 ,3
19 9 8
6 3 ,2
3 9 ,6
19 9 9
5 3 ,2
44, 9
2 0 0 0
5 3 ,2
42 , 3
2 0 0 1
5 3 ,2
43 , 7
2 0 0 2
5 3 ,2
3 3 ,9
Ro k
T S I( T P) – i n d ek s t r o f i c z n y o p a r t y n a s t ę ż en i u f o s f o r u o g ó l n eg o
T S I( C h l ) – i n d ek s t r o f i c z n y o p a r t y n a s t ę ż en i u c h l o r o f i l u a
T a b el a 5 2 . S k ł a d c h em i c z n y o s a d ó w
l a t a c h 19 9 6 -2 0 0 2
S ta n o w
S u b Ro k s t a n c j e
o rg a n ic z n e
[% ]
19 9 6
5 ,0
19 9 7
7 ,3
19 9 8 7 , 5
19 9 9
8, 6
2 0 0 0
6 ,7
2 0 0 1 8, 6
2 0 0 2
9 ,3
isk o
S u b
b io
[m
d en n y c h Z b i o r n i k a D o b c z y c k i eg o w
1: u j ę c i e w i eż o w e
S ta n o w
sta n c je
S u b ∑ m et a l i s t a n c j e
g en n e
c ię ż k ic h * o rg a g /k g ]
[m g / k g ] n i c z n e
N
P
[% ]
2 0 6 0 ,0
6 ,6
2 4, 5
7 ,2
2 0 2 5 ,8 5 ,8
6 1, 1
9 ,9
2 2 7 4, 3 2 9 , 3
7 8, 6
7 ,6
2 5 0 2 , 9 49 , 3
7 4, 2
8, 6
19 0 7 , 8 19 , 9
116 , 3
6 ,5
5 85 , 1 7 , 7
10 7 , 8
9 ,4
189 9 , 6 143 , 6
10 7 , 4
9 ,7
* / – d o t y c z y : Pb , C d , C u , C r
i s k o 2 : ś r o d ek z b i o r n
S u b sta n c je
∑m
b i o g en n e
c ię ż k
[m g / k g ]
[m g
N
P
2 0 0 9 ,6
8, 3
186 2 , 3
6 ,1
19 84, 6
17 , 8
19 86 , 5
3 8, 2
2 0 42 , 3
2 5 ,1
7 2 5 ,1
9 ,3
180 0 , 7 19 6 , 2
ik a
et a l i
ic h *
/k g ]
11, 7
3 7 ,2
9 9 ,2
7 6 ,9
115 , 2
12 3 , 6
12 4, 2
G. Cieśla, A. Główka, K. Gołębiowska, T. Reczek, K. S y n owiec
3 .1.2 . ZBIORNIK GOŚ
C IBIA
Zl okal izowan y j e s t n a p ot oku Goś c ib ia (p r awob r ze ż n y m d op ł y wie r ze ki Har b u t ó wki – Skawin ki) w g ó r n y m
j e g o b ie g u w km 1,5. Do e ks p l oat ac j i p r ze kazan y zos t ał
w 19 68 r oku . B u d owl e t owar zy s zą c e zb ior n ikowi t o j az s t ał y
i zap or a p r ze c iwr u m owis kowa od d zie l aj ą c a d wa „ oc zka”
zb ior n ika. Dł u g oś ć zap or y wy n os i okoł o 100 m , s ze r okoś ć
3 0 m , g ł ę b okoś ć p r zy zap or ze 3 m , p oj e m n oś ć 8 -10 t y s . m 3.
J e s t zb ior n ikie m wod y p it n e j d l a Su ł kowic .
Zb ior n ik Goś c ib ia z u wag i n a c h ar akt e r zl e wn i j e s t
zb ior n ikie m o m ał e j il oś c i zan ie c zy s zc ze ń f izy koc h e m ic zn y c h or az o n is kim s każ e n iu b akt e r iol og ic zn y m .
B ad an ia wy kazał y , ż e wod y zb ior n ika od p owiad ał y I
kl as ie c zy s t oś c i w zakr e s ie ozn ac zan y c h w skaź nikó w fizykoch em icznych . Su b s t an c j e or g an ic zn e , b iog e n n e , n ie or g an ic zn e , zawie s in y or az zan ie c zy s zc ze n ia s p e c y f ic zn e n ie
p r ze kr ac zał y n or m at y wó w I kl as y c zy s t oś c i. P od w zg lę d em
h yd rob iolog icznym p r ze waż ał y or g an izm y s t r e f y ß -m e zos ap r ob owe j (I I kl as y c zy s t oś c i). S tan sanitarny wó d od p owiad ał I I kl as ie c zy s t oś c i (ws kaź n ik p r ze kr oc ze n ia n or m at y wu d l a m ian a Col i t y p u kał owe g o wy n os ił 2 ,50).
W ocenie og ó lnej wod y zb ior n ika zakl as y f ikowan e zos t ał y
d o I I kl as y c zy s t oś c i, z u wag i n a zan ie c zy s zc ze n ia b akt e r iol og ic zn e i s ap r ob owoś ć .
3 .1.3 . ZBIORNIK ZE
S Ł A W IC E
NR 1 (O
D
ST
RONY
NOW
E J
HU
T Y
)
W r oku 2 000 ze s p ó ł d wó c h zb ior n ikó w w Ze s ł awic ac h
p r ze s t ał p e ł n ić f u n kc j ę awar y j n o-zap as owe g o u j ę c ia wod y
p it n e j d l a Kr akowa, z u wag i n a n is ką j akoś ć wó d .
A kt u al n ie zb ior n iki t e s ł u ż ą d o wy r ó wn y wan ia s t an ó w
n iż owy c h Dł u b n i. Zan ikł ic h c h ar akt e r p r ze c iwp owod ziowy .
J akoś ć wó d zb ior n ika n r 1 (od s t r on y Nowe j Hu t y ) b ad an o 3 r azy w r oku .
We d ł u g u zy s kan e j oc e n y wod y zb ior n ika w g r u p ie
w skaź nikó w fizykoch em icznych od p owiad ał y n or m at y wom
I I kl as y c zy s t oś c i, a w p os zc ze g ó l n y c h g r u p ac h zan ie c zy s zc ze ń j akoś ć wó d b y ł a n as t ę p u j ą c a: s t ę ż e n ia s u b s t an c j i or g an ic zn y c h i n ie p r g an ic zn y c h or az ob c ią ż e n ie wó d zawie s in am i ks zt ał t ował o s ię n a p oziom ie I kl as y , s t ę ż e n ia s u b s t an c j i b iog e n n y c h od p owiad ał y I I kl as ie c zy s t oś c i ze
wzg l ę d u n a 1,4 -kr ot n e p r ze kr oc ze n ie war t oś c i d op u s zc zal n y c h d l a wy m ag an e j I kl as y we ws kaź n iku azot azot y n owy .
P ozos t ał e ws kaź n iki z t e j g r u p y od p owiad ał y kl as ie I , zan ie c zy s zc ze n ia s p e c y f ic zn e wy s t ę p ował y w wod ac h zb ior n ika n a p oziom ie I I kl as y c zy s t oś c i (d e t e r g e n t y an ion oakt y wn e ). P od w zg lę d em h yd rob iolog icznym z u wag i n a s ap r ob owoś ć I I kl as a (s t r e f a β-m e zos ap r ob owa). Nat om ias t
kon c e n t r ac j a c h l or of il u ′a w wod ac h zb ior n ika od p owiad ał a
W od y
I I I kl as ie c zy s t oś c i (ws kaź n ik p r ze kr oc ze n ia n or m at y wu I
kl as y c zy s t oś c i d l a c h l or of il u ’ a wy n os ił 2 ,7 ). S tan sanitarny
I I kl as a c zy s t oś c i. We d ł u g oceny og ó lnej wod y zb ior n ika
Ze s ł awic e n r 1 od p owiad ał y I I I kl as ie c zy s t oś c i, ze wzg l ę d u
n a zawar t oś ć c h l or of il u ’a.
T a b el a 5 3 . S t ę ż en i a m a k s y m a l n e f o s f o r u o g ó l n eg o [m g P/ l ] w
Z es ł a w i c e n r 1
z b io rn ik u
Ro k
Z b i o r n i k Z es ł a w i c e n r 1
( o d s t r o n y No w ej H u t y )
Z b i o r n i k Z es ł a w i c e n r 2
( o d s t r o n y Z es ł a w i c )
19 9 9
0 , 10
0 , 11
19 9 8
0 , 13
2 0 0 0
0 , 13
2 0 0 1
0 , 13
0 ,0 9
2 0 0 2
0 , 15
0 ,2 0
0 , 10
n ieb a d a n o
T a b el a 5 4. S t o p i eń t r o f i c z n o ś c i w ó d z b i o r n i k a Z es ł a w i c e n r 1
Pa r a m et r y
o k r eś l a j ą c e
tro fic z n o ść w ó d
Ś r ed n i e r o c z n e
s t ę ż en i e f o s f o r u
o g ó l n eg o [µg / l ]
Ś r ed n i e r o c z n e
s t ę ż en i e
c h lo ro filu ’a
[µg / l ]
M a k sy m a ln e
s t ę ż en i e
c h lo ro filu ’a
[µg / l ]
Ro k
19 9
19 9
2 0 0
2 0 0
2 0 0
19
19
2 0
2 0
2 0
19
19
2 0
2 0
2 0
8
9
0
1
2
9 8
9 9
0 0
0 1
0 2
9 8
9 9
0 0
0 1
0 2
Z b i o r n i k Z es ł a w i c e n r 1 Z b i o r n i k Z es ł a w i c e n r 2
( o d s t r o n y No w ej H u t y ) ( o d s t r o n y Z es ł a w i c )
10 0
9 0
9 0
5 0
10 0
13
15
49
5 9
19
,5
,0
,5
,5
,6
41, 8
2 6 ,4
9 8, 9
13 2 , 3
3 8, 2
10 0
7 0
10 0
10 0
n ieb a d a n o
3 0
3 7
10 9
85
n ieb a
,6
,6
,4
,4
d a n o
9 5 ,6
7 1, 0
2 3 9 ,9
15 6 , 8
n ieb a d a n o
3 .2 . ST A N ZA NI E CZY SZCZE NI A ZB I O RNI KÓ W
ZA P O RO WY CH O F U NKCJ I RE T E NCY J NO P RZE CI WP O WO DZI O WO -RE KRE A CY J NE J
Zb ior n iki: Czor s zt y ń s ki, Roż n ows ki i Czc h ows ki n a
Du n aj c u or az Kl im kó wka n a Rop ie p e ł n ią f u n kc j ę p r ze c iwp owod ziową , r e t e n c y j n ą or az r e kr e ac y j n ą .
Ze s p ó ł z b i o r n i k ó w w o d n y c h C z o r s z t y n – N i e d z i c a i
S r o m o w c e W y ż n e zl okal izowan y j e s t w kil om e t r ze 17 3 ,3
Du n aj c a, w g ó r n e j c zę ś c i j e g o zl e wn i.
Ze s p ó ł t e n s kł ad a s ię ze zb ior n ika g ł ó wn e g o Czor s zt y n
– Nie d zic a i zb ior n ika wy r ó wn awc ze g o Sr om owc e Wy ż n e .
3 .2 .1. ZBIORNIK CZ
P oł oż on y we
u t wor zon y j e s t p r
p on iż e j wzg ó r za
Dę b n o n a d ł u g oś c
ORS Z T Y Ń S KI
ws c h od n ie j c zę ś c i Kot l in y Nowot ar s kie j ,
ze z s p ię t r ze n ie wó d Du n aj c a okoł o 3 00 m
zam ku w Nie d zic y i r ozc ią g a s ię d o ws i
i 10,5 km .
111
P a r a m e t r y z b i o r n i k a : p owie r zc h n ia zl e wn i 1 14 7
km 2 (16,4 % d or ze c za Du n aj c a), p r ze p ł y w ś r e d n i r oc zn y
2 3 ,8 m 3/ s , c ał kowit y od p ł y w ś r e d n i r oc zn y 7 50 m l n m 3
(2 3 ,6% od p ł y wu Du n aj c a). P oj e m n oś ć zb ior n ika: c ał kowit a
2 3 4 ,5 m l n m 3, u ż y t e c zn a 19 8 ,0 m l n m 3 w t y m wy r ó wn awc za 13 3 ,5 m l n m 3. St ał a r e ze r wa p owod ziowa 64 ,5 m l n m 3,
m ar t wa 3 6,5 m l n m 3.
P owie r zc h n ia zal e wu : m aks y m al n e g o (n ap e ł n ie n ie
war s t wy p owod ziowe j ) 1 3 3 5 h a, p r zy p ię t r ze n iu n or m al n y m 1 12 0 h a, m in im al n e g o 4 15 h a.
Zb i o r n i k w y r ó w n a w c z y S r o m o w c e W y ż n e u s y t u owan y j e s t b e zp oś r e d n io p on iż e j zap or y g ł ó wn e j zb ior n ika
Czor s zt y n – Nie d zic a w d ol in ie Du n aj c a, p owy ż e j ws i Sr om owc e Wy ż n e . P od s t awową j e g o f u n kc j ą j e s t u m oż l iwie n ie
s zc zy t owe j p r ac y e l e kt r own i Nie d zic a i j e j p r ac y p om p owe j , p r zy j e d n oc ze s n y m zag war an t owan iu od p ł y wu d o
P r ze ł om u P ie n iń s kie g o il oś c i wod y zg od n e j z zas ad am i
p r zy j ę t e j g os p od ar ki wod n e j ze s p oł u zb ior n ikó w.
P a r a m e t r y z b i o r n i k a : p owie r zc h n ia zl e wn i d od at kowe j 14 0 km 2 (p ot oki: Nie d zic zan ka i Gł ę b oki), p oj e m n oś ć zb ior n ika: c ał kowit a 6,7 m l n m 3, wy r ó wn awc za 5,4
m l n m 3, m ar t wa 1,3 m l n m 3, p owie r zc h n ia zal e wu : p r zy
c ał kowit y m n ap e ł n ie n iu 9 5 h a, m in im al n a 69 h a.
J akoś ć wó d zb ior n ika w zakr e s ie zanieczyszczeń fizykoch em icznych b y ł a zr ó ż n ic owan a w zal e ż n oś c i od g ł ę b okoś c i. W war s t wie p owie r zc h n iowe j wy s t ą p ił wzr os t s t ę ż e ń
s u b s t an c j i or g an ic zn y c h i b iog e n n y c h d o p oziom u I I kl as y
c zy s t oś c i. P oziom s t ę ż e ń zan ie c zy s zc ze ń s p e c y f ic zn y c h
or az n ie or g an ic zn y c h t j .: c h l or kó w, s iar c zan ó w, s u b s t an c j i
r ozp u s zc zon y c h od p owiad ał n or m at y wom d l a wó d I kl as y
c zy s t oś c i. W war s t wie n ad d e n n e j ws zy s t kie u zy s kan e war t oś c i s t ę ż e ń zan ie c zy s zc ze ń or g an ic zn y c h , n ie or g an ic zn y c h ,
b iog e n n y c h , s p e c y f ic zn y c h i zawie s in n ie p r ze kr ac zał y
n or m at y wó w wy m ag an y c h d l a wó d I kl as y c zy s t oś c i.
Nat l e n ie n ie wó d zb ior n ika b y ł o d ob r e zar ó wn o w war s t wie p owie r zc h n iowe j i n ad d e n n e j : zawar t oś ć t l e n u r ozp u s zc zon e g o ks zt ał t ował a s ię w zakr e s ie 6,2 -13 ,9 m g O 2/ l –
I kl as a c zy s t oś c i, m in im al n e n as y c e n ie wó d t l e n e m w war s t wie n ad d e n e j wy n ios ł o 68 ,8 % w okr e s ie l e t n im , a w war s t wie p owie r zc h n iowe j 8 7 ,4 % w okr e s ie j e s ie n n y m . P r ze ź r oc zy s t oś ć wod y wy n os ił a 2 ,5-3 ,5 m . Zawar t oś ć s u b s t an c j i
or g an ic zn y c h we ws kaź n iku B ZT 5 ks zt ał t ował a s ię w p r ze d zial e 0,9 -4 ,2 m g 02/ l . I l oś ć zawie s in b y ł a b ar d zo n is ka (4 11 m g / l ). St ę ż e n ia s u b s t an c j i b iog e n n y c h b y ł y n as t ę p u j ą c e :
f os f or an y 0,02 -0,04 m g P O 4/ l , f os f or og ó l n y 0,01- 0,03 m g
P / l , azot og ó l n y 0,8 2 -1,8 0 m g N/ l , azot azot y n owy 0,004 0,02 4 m g N/ l , azot azot an owy 0,3 9 - 1,3 0 m g N/ l .
S tan sanitarny wó d zb ior n ika I kl as a c zy s t oś c i. W skaź nik h yd rob iolog iczny (s e s t on ) kl as y f ikował wod y zb ior n ika
112
d o I I kl as y , s t r e f y β-m e zos ap r ob owe j , wó d s ł ab o zan ie c zy s zc zon y c h . St ę ż e n ie c h l or of il u ’ a w war s t wie n ad d e n n e j
b y ł o n is kie (1,6 – 5,6 µg / l ) i ks zt ał t ował o s ię n a p oziom ie I
kl as y , w okr e s ie wios e n n y m w war s t wie p owie r zc h n iowe j
s t ę ż e n ie c h l or of il u ’ a wzr os ł o d o war t oś c i p on ad n or m at y wn e j os ią g aj ą c 4 2 µ g / l .
B ad an ia z 2 002 r oku wy kazał y zr ó ż n ic owan ą w zal e ż n oś c i od g ł ę b okoś c i j akoś ć wó d w zb ior n iku . Wod a war s t wy p owie r zc h n iowe j c e c h u j e s ię zwię ks zon ą zawar t oś c ią
s u b s t an c j i or g an ic zn y c h i b iog e n n y c h . W okr e s ie wios e n n y m ob s e r wu j e s ię p r zy r os t b iom as y p l an kt on u i wzr os t
s t ę ż e ń c h l or of il u ’ a > 2 5 µg / l or az s t ę ż e ń azot u og ó l n e g o
p owy ż e j g r an ic zn e j war t oś c i 1,5 m g N/ l , c o ws kazu j e n a
p r oc e s p oc zą t kowe j e u t r of izac j i wó d zb ior n ika. S tan sanitarny wó d w c ał y m c y kl u kon t r ol n y m od p owiad ał I kl as ie
c zy s t oś c i.
3 .2 .2 . ZBIORNIK ROŻ
NOW S KI
P ows t ał w 19 4 2 r oku w wy n iku s zt u c zn e g o s p ię t r ze n ia
wó d Du n aj c a w kil om e t r ze 8 0,0 w r e j on ie P og ó r za Roż n ows kie g o (w t zw. t r ze c im p r ze ł om ie Du n aj c a, g d zie d e n iwe l ac j e t e r e n u s ię g aj ą 3 00-4 00 m ). L in ia b r ze g owa zb ior n ika c e c h u j e s ię wie l ką n ie r e g u l ar n oś c ią , s ze r e g ie m zat ok,
p ó ł wy s p ó w i c ie ś n in . St oki i b r ze g i zb ior n ika u l e g aj ą s il n e j
e r ozj i. Zb ior n ik Roż n ows ki j e s t n aj b ar d zie j zam u l an y m
zb ior n ikie m wś r ó d ws zy s t kic h g ó r s kic h zb ior n ikó w zap or owy c h w P ol s c e . W ob r ę b ie zl e wn i zb ior n ika Roż n ows kie g o p oł oż on e s ą d wie g m in y : Gr ó d e k n / Du n aj c e m or az
Ł os os in a Dol n a. W okr e s ie s e zon u t u r y s t y c zn e g o wakac j e
s p ę d za t u t aj okoł o 2 0 t y s . wc zas owic zó w i t u r y s t ó w.
W g m in ac h t y c h zl okal izowan y c h j e s t p on ad 60 oś r od kó w
wy p oc zy n kowy c h . W os t at n ic h l at ac h zazn ac za s ię s p ad e k
p op u l ar n oś c i wal or ó w r e kr e ac y j n y c h zb ior n ika s p owod owan y p os t ę p u j ą c y m j e g o zam u l an ie m .
P ar am e t r y
–
–
zb ior n ika:
p owie r zc h n ia zl e wn i zb ior n ika 4 8 7 4 km 2
p oj e m n oś ć zb ior n ika: 19 4 2 r ok 19 8 0 r ok 19 9 3 r ok
c ał kowit a
2 2 8 m l n m 3 17 4 m l n m 3 16 9 m l n m 3
u ż y t kowa
19 2 m l n m 3 13 9 m l n m 3 12 7 m l n m 3
P owie r zc h n ia zal e wu 16 km 2, d ł u g oś ć l in ii b r ze g owe j
56 km , d ł u g oś ć zb ior n ika 2 2 km , s ze r okoś ć m aks y m al n a
1,5 km , g ł ę b okoś ć m aks y m al n a 8 -10 m , wah an ia p oziom u
wod y 12 m , r zę d n a m aks y m al n e g o p ię t r ze n ia 2 7 0 m n .p .m .
a m in im al n e g o p ię t r ze n ia 2 55 m n .p .m .
Nat l e n ie n ie wó d zb ior n ika b y ł o d ob r e (I kl as a c zy s t oś c i), zawar t oś ć t l e n u r ozp u s zc zon e g o ks zt ał t ował a s ię
w g r an ic ac h 7 ,7 -12 ,7 m g O 2/ l , m in im al n e n as y c e n ie wó d
t l e n e m 7 9 ,1% wy s t ą p ił o w okr e s ie j e s ie n n y m w war s t wie
n ad d e n n e j , p r ze ź r oc zy s t oś ć wod y (wid zial n oś ć kr ą ż ka
G. Cieśla, A. Główka, K. Gołębiowska, T. Reczek, K. S y n owiec
Se c c h e g o) wy n os ił a 2 ,0-2 ,5 m , s t ę ż e n ia s u b s t an c j i or g an ic zn y c h I kl as a (war t oś c i ws kaź n ika B ZT 5 w p r ze d zial e
0,9 -3 ,6 m g O 2/ l ). St ę ż e n ia s u b s t an c j i b iog e n n y c h os ią g n ę ł y
p oziom I I kl as y we ws kaź n iku azot azot y n owy (0,013 0,02 6 m g NN O 2/ l ), war t oś c i f os f or u og ó l n e g o ks zt ał t ował y
s ię w zakr e s ie 0,02 -0,03 m g P / l , f os f or an ó w 0,04 -0,07 m g
P O 4/ / l , azot u og ó l n e g o 1-2 ,0 m g N/ l , s t ę ż e n ia zwią zkó w
n ie or g an ic zn y c h b y ł y zn ac zn ie n iż s ze n iż war t oś c i g r an ic zn e d l a wó d I kl as y c zy s t oś c i. Zawar t oś ć zawie s in b y ł a
n is ka (w war t oś c iac h 6-14 m g / l I kl as a c zy s t oś c i), t y l ko w
okr e s ie j e s ie n n y m w war s t wie n ad d e n e j wzr os ł a d o p oziom u I I kl as y os ią g aj ą c war t oś ć 2 5 m g / l . St ę ż e n ia zan ie c zy s zc ze ń s p e c y f ic zn y c h n ie p r ze kr ac zał y n or m at y wó w I
kl as y c zy s t oś c i. S tan sanitarny wó d zb ior n ika I kl as a c zy s t oś c i, j e d y n ie w okr e s ie j e s ie n n y m w war s t wie n ad d e n n e j
os ią g n ą ł p oziom I I kl as y c zy s t oś c i. W skaź nik h yd rob iolog iczny (s e s t on ) kl as y I I , c zy l i wod y s ł ab o zan ie c zy s zc zon e .
Ch l or of il ’ a (ws kaź n ik p r od u kc j i p ie r wot n e j , a j e g o s t ę ż e n ie
ś wiad c zy o s t op n iu t r of ic zn oś c i wó d ) ks zt ał t ował s ię
w war t oś c iac h 0,9 -14 ,2 µg / l .
W 2 002 r oku j akoś ć wó d zb ior n ika Roż n ows kie g o p od
wzg l ę d e m zanieczyszczeń fizykoch em icznych od p owiad ał a
n or m at y wom I I kl as y , ze wzg l ę d u n a s t ę ż e n ia: azot u azot y n owe g o, zawie s in i od c zy n p H. War t oś c i p od s t awowy c h
ws kaź n ikó w e u t r of izac j i n ie wy kazy wał y e u t r of ic zn e g o
c h ar akt e r u wó d : s t ę ż e n ie c h l or of il u ’ a n ie p r ze kr ac zał o
war t oś c i 2 5 µg / l , s t ę ż e n ie f os f or u og ó l n e g o p on iż e j war t oś c i g r an ic zn e j 0,1 m g P / l , p r ze ź r oc zy s t oś ć wod y > 2 m , j e d y n ie s t ę ż e n ie azot u og ó l n e g o w okr e s ie wios e n n o-j e s ie n n y m
p r ze kr ac zał o war t oś ć g r an ic zn ą 1,5 m g N/ l . S tan sanitarny
wó d od p owiad ał I kl as ie c zy s t oś c i.
3 .2 .3 . ZBIORNIK CZ
C H OW S KI
Zb ior n ik wy r ó wn awc zy d l a zb ior n ika w Roż n owie .
Zl okal izowan y j e s t w ś r od kowy m b ie g u Du n aj c a, n a ob s zar ze P og ó r za Kar p ac kie g o. Rozp oc zę t ą w 19 3 8 r . b u d owę
zap or y i zb ior n ika c ał kowic ie zakoń c zon o d op ie r o w 19 54
r oku . Zb ior n ik Czc h ows ki zas il an y j e s t g ł ó wn ie wod am i
Du n aj c a, w m n ie j s zy m s t op n iu p ot oku Ł os os in a.
P ar am e t r y
–
–
–
–
–
–
zb ior n ika:
p owie r zc h n ia zl e wn i zb ior n ika 54 00 km
p owie r zc h n ia zb ior n ika 3 4 6 h a,
d ł u g oś ć l in ii b r ze g owe j 2 1 km ,
p oj e m n oś ć c ał kowit a 12 m l n m 3,
p oj e m n oś ć u ż y t kowa 6 m l n m 3,
g ł ę b okoś ć m aks y m al n a 9 ,5 m .
2
,
J akoś ć wó d zb ior n ika w 2 002 r oku : n at l e n ie n ie wó d
zb ior n ika b y ł o d ob r e i od p owiad ał o n or m at y wom I kl as y
c zy s t oś c i (zawar t oś ć t l e n u r ozp u s zc zon e g o w war t oś c iac h
W od y
7 ,9 -11,8 m g O 2/ l ), s t ę ż e n ia s u b s t an c j i or g an ic zn y c h I kl as a
c zy s t oś c i, zawar t oś ć zwią zkó w n ie or g an ic zn y c h p on iż e j
d op u s zc zal n y c h s t ę ż e ń wy m ag an y c h d l a wó d I kl as y c zy s t oś c i, zawar t oś ć zawie s in (w p r ze d zial e 6-17 m g / l ), s t ę ż e n ia s u b s t an c j i b iog e n n y c h or az s t ę ż e n ia s u b s t an c j i s p e c y f ic zn y c h od p owiad ał y war t oś c iom I kl as y c zy s t oś c i. S tan
sanitarny wó d b y ł zr ó ż n ic owan y : w okr e s ie wios e n n y m
od p owiad ał I kl as ie c zy s t oś c i, w okr e s ie l e t n im w war s t wie
p r zy p owie r zc h n iowe j kl as a I I , w war s t wie p r zy d e n n e j kl as a
I , w okr e s ie j e s ie n n y m u l e g ł p og or s ze n iu os ią g aj ą c p oziom
I I kl as y c zy s t oś c i (war s t wa p owie r zc h n iowa) i I I I kl as y
(war s t wa n ad d e n n a). W skaź nik h yd rob iolog iczny (s e s t on )
kl as y f ikował wod y d o I I kl as y c zy s t oś c i, s t r e f y β-m e zos ap r ob owe j t j . wó d s ł ab o zan ie c zy s zc zon y c h . St ę ż e n ie c h l or of il u ’ a ks zt ał t ował o s ię n a p oziom ie I kl as y c zy s t oś c i
w war t oś c iac h 2 ,1-5,9 µg / l , c o ś wiad c zy o b ar d zo n is kie j
t r an s f or m ac j i m at e r ii m in e r al n e j w or g an ic zn ą p r ze z or g an izm y c h l or of il owe .
P r ze p r owad zon e b ad an ia wy kazał y p op r awę j akoś c iową wó d zb ior n ika Czc h ows kie g o w zakr e s ie zan ie c zy s zc ze ń f izy koc h e m ic zn y c h , g d y ż war t oś c i ws zy s t kic h
p ar am e t r ó w f izy koc h e m ic zn y c h os ią g n ę ł y p oziom I kl as y
c zy s t oś c i. B ar d zo n is kie s t ę ż e n ia c h l or of il u ’ a w c ał y m
c y kl u b ad awc zy m ws kazu j ą n a zn ikom y p r zy r os t b iom as y
or g an izm ó w p l an kt on owy c h , c o j e s t wy n ikie m n ie wie l kie g o zan ie c zy s zc ze n ia wó d zb ior n ika. Ws kaź n iki e u t r of izac j i: p r ze ź r oc zy s t oś ć wod y wy n os zą c a 0,5 m i s t ę ż e n ie
azot u og ó l n e g o p owy ż e j war t oś c i g r an ic zn e j 1,5 m g N/ l
(w okr e s ie wios e n n y m i j e s ie n n y m ) ws kazu j ą n a c zę ś c iową
e u t r of izac j ę wó d . P ozos t ał e ws kaź n iki e u t r of izac j i: f os f or
og ó l n y (p on iż e j war t oś c i g r an ic zn e j 0,1 m g P / l ) i c h l or of il ’ a
(p on iż e j war t oś c i g r an ic zn e j 2 5 µg / l ) n ie ws kazu j ą n a e u t r of ic zn y c h ar akt e r wó d w zb ior n iku . Wię ks zoś ć zb ad an y c h
ws kaź n ikó w ws kazu j e n a m e zot r of ic zn y c h ar akt e r wó d ,
s ł ab o zan ie c zy s zc zon y c h o n is kie j p r od u kc j i p ie r wot n e j .
3 .2 .4 . ZBIORNIK KL
IM KÓ W KA
Zl okal izowan y j e s t n a r ze c e Rop ie w 54 ,4 km j e j b ie g u ,
n a t e r e n ie g m in y U ś c ie Gor l ic kie . J e s t zb ior n ikie m ś r e d n ie j
wie l koś c i. Sp ad e k kor y t a wy n os i 2 0% od ź r ó d e ł d o zap or y .
W U ś c iu Gor l ic kim d o Rop y wp ad a Zd y n ia. O b ie zl e wn ie ,
m im o p oł oż e n ia w j e d n y m r e g ion ie f izy c zn og e og r af ic zn y m , m aj ą od m ie n n e war u n ki ks zt ał t owan ia od p ł y wu .
Zl e wn ia Rop y od wad n ia n aj wy ż s ze p as m a B e s kid u Nis kie g o (L ac kowa 1000 m n .p .m .). Ś r e d n i r oc zn y op ad
113
w zl e wn i Rop y d o Kl im kó wki wy n os i 8 4 0 m m . We ws i Rop ic a Dol n a, 15 km p on iż e j zb ior n ika, zn aj d u j e s ię zakł ad
wod oc ią g owy d os t ar c zaj ą c y wod ę d l a Gor l ic .
P ar am e t r y zb ior n ika:
p owie r zc h n ia zl e wn i zb ior n ika 2 10 km 2, p owie r zc h n ia
zal e wu 3 ,06 km 2, p oj e m n oś ć c ał kowit a 4 3 ,5 m l n m 3, p oj e m n oś ć p owod ziowa s t ał a 8 ,0 m l n m 3, p oj e m n oś ć wy r ó wn awc za 3 3 ,0 m l n m 3, p oj e m n oś ć m ar t wa 2 ,5 m l n m 3, d ł u g oś ć zb ior n ika okoł o 6 km , s ze r okoś ć zb ior n ika od 2 00 d o
8 00 m , d ł u g oś ć l in ii b r ze g owe j 12 ,7 km , ś r e d n ia g ł ę b okoś ć
okoł o 13 m , m aks y m al n a r zę d n a p ię t r ze n ia 3 9 8 ,6 m n .p .m .
J akoś ć wó d zb ior n ika: n at l e n ie n ie wó d zb ior n ika b y ł o
d ob r e (t l e n r ozp u s zc zon y w war s t wie p owie r zc h n iowe j
i n ad d e n n e j ks zt ał t ował s ię w war t oś c iac h 6,8 -12 ,3 m g 02/ l
– I kl as a c zy s t oś c i, m in im al n e n as y c e n ie wó d t l e n e m
wy n ios ł o 8 0,8 % w war s t wie n ad d e n n e j w okr e s ie l e t n im ),
p r ze ź r oc zy s t oś ć wod y (wid zial n oś ć kr ą ż ka Se c c h ie g o)
wy n os ił a 2 ,5 m , s t ę ż e n ia s u b s t an c j i or g an ic zn y c h I kl as a,
zawar t oś ć s u b s t an c j i n ie or g an ic zn y c h p on iż e j d op u s zc zal n y c h war t oś c i wy m ag an y c h d l a wó d I kl as y c zy s t oś c i, il oś ć
zawie s in w c ał y m c y kl u b ad awc zy m b y ł a b ar d zo n is ka (4 -7
m g / l ), s t ę ż e n ia s u b s t an c j i b iog e n n y c h I kl as a, j e d y n ie
w okr e s ie l e t n im w war s t wie p owie r zc h n iowe j os ią g n ę ł y I I
kl as ę c zy s t oś c i we ws kaź n iku azot azot y n owy (0,02 1m g
NN O 2/ l ), war t oś c i azot u og ó l n e g o (1,68 - 2 ,2 4 m g N/ l ),
f os f or u og ó l n e g o (0,01-0,04 m g P / l ), s t ę ż e n ia s u b s t an c j i
s p e c y f ic zn y c h I kl as a c zy s t oś c i.
S tan sanitarny wó d zb ior n ika: g e n e r al n ie I kl as a c zy s t oś c i, j e d y n ie w okr e s ie j e s ie n n y m w war s t wie n ad d e n n e j
os ią g n ą ł p oziom kl as y I I . W skaź nik h yd rob iolog iczny (s e s t on ) I I kl as a (s t r e f a β-m e zos ap r ob owa, wod y d oś ć c zy s t e ).
St ę ż e n ie c h l or of il u ’ a w c ał y m c y kl u b ad awc zy m b y ł o n is kie (w g r an ic ac h 0,9 -6,1 µg / l – I kl as a c zy s t oś c i), c o
ś wiad c zy o n is kie j p r od u kc j i p ie r wot n e j , c zy l i zn ikom y m
p r zy r oś c ie b iom as y or g an izm ó w p l an kt on owy c h .
P r ze p r owad zon e b ad an ia wy kazał y d ob r ą j akoś ć wó d
zb ior n ika o m ał e j zawar t oś c i zwią zkó w or g an ic zn y c h i
b iog e n n y c h or az n is kim
s każ e n iu b akt e r iol og ic zn y m .
War t oś c i p od s t awowy c h ws kaź n ikó w e u t r of izac j i n ie wy kazu j ą e u t r of ic zn e g o c h ar akt e r u wó d : s t ę ż e n ie c h l or of il u ’ a
n a p oziom ie I kl as y c zy s t oś c i (p on iż e j 10 µ g / l ), p r ze ź r oc zy s t oś ć wod y 2 ,5 m , war t oś c i f os f or u og ó l n e g o p on iż e j 0,1m g
P / l . J e d y n ie s t ę ż e n ie azot u og ó l n e g o p r ze kr ac za war t oś ć
g r an ic zn ą 1,5 m g N/ l , c o m oż e ś wiad c zy ć o p oc zą t kowy m
p r oc e s ie e u t r of izac j i wó d w zb ior n iku .