pobierz stronę jako plik pdf - Biuletyn Informacji Publicznej GUS

Biuletyn Informacji Publicznej GUS
Przegląd partnerski
PRZEGLĄD PARTNERSKI POLSKIEJ STATYSTYKI PUBLICZNEJ 23-27.02.2015 r.
1. Czym są przeglądy partnerskie?
Przeglądy partnerskie w krajach Europejskiego Systemu Statystycznego mają na celu ocenę,
w jakim stopniu dany system statystyczny realizuje zasady Europejskiego Kodeksu Praktyk
Statystycznych (EKPS).
EKPS to 15 zasad dotyczących środowiska instytucjonalnego, procesów tworzenia danych
statystycznych i wyników badań statystycznych. Zasady te opisane są przez tzw. „zestaw
wskaźników dobrych praktyk”, które - opisując sytuację idealną i określając standardy dla
tworzenia, produkcji i rozpowszechniania statystyk europejskich - stanowią punkt
odniesienia umożliwiający kontrolę stopnia wdrożenia Kodeksu w danym kraju.
2. Jakie dokumenty leżą u podstaw przeglądów partnerskich?
Głównym dokumentem, będącym podstawą prowadzenia przeglądu, jest Europejski Kodeks
Praktyk Statystycznych. EKPS został opracowany w trosce o najwyższą jakość statystyk
europejskich. Zasady Kodeksu Praktyk Statystycznych wraz z ogólnymi zasadami
zarządzania jakością stanowią wspólne ramy jakości Europejskiego Systemu
Statystycznego.
Ponadto kryteria jakości statystyk europejskich są określone w europejskich regulacjach prawnych dotyczących
statystyki, przede wszystkim w Rozporządzeniu 223/2009 ws. statystyk europejskich 1, które definiuje sześć zasad
statystycznych i siedem kryteriów jakościowych, rozwiniętych następnie w EKPS.
3. Czym jest Europejski System Statystyczny?
Europejski system statystyczny jest systemem partnerskim, który tworzą Eurostat (organ statystyczny UE), krajowe
urzędy statystyczne oraz tzw. inni producenci statystyki europejskiej (Other National Authorities – ONAs), czyli
ministerstwa, urzędy i instytucje, które w danym kraju produkują i udostępniają dane na potrzeby europejskie.
Liczba i charakter ONAs (wpisanych na oficjalną listę Eurostatu) definiują specyfikę danego krajowego systemu
statycznego. Najwyższym organem decyzyjnym w ESS jest Komitet ds. Europejskiego Systemu Statystycznego
(ESSC), którego członkowie reprezentując swoje kraje, pełnią funkcję koordynacyjną w obrębie danego systemu
statystycznego.
4. Jaka jest różnica w rundzie 2014-2015 w porównaniu z poprzednią rundą przeglądów?
Obecna runda przeglądów partnerskich była przedsięwzięciem zakrojonym na dużo szerszą skalę niż ta, która
prowadzona była w latach 2006-2008 r. Po pierwsze przegląd objął wszystkie zasady EKPS. Oznacza to, iż
przykładowo audytorzy skupili się zarówno na kwestiach związanych z pracownikami statystyki, ich liczbie,
kwalifikacjach i charakterystyce pracy, jak i na publikowanych przez statystykę oficjalną informacjach, ich jakości
merytorycznej, ale również atrakcyjności wizualnej i dostosowaniu do poszczególnych grup odbiorców.
Po drugie, po raz pierwszy przeglądy partnerskie w krajach członkowskich ESS uwzględniały w tak szerokim
zakresie innych, poza krajowymi urzędami statystycznymi, producentów danych statystycznych, a także
dostawców tych informacji oraz ich odbiorców. Na spotkania z audytorami zostali zaproszeni wszyscy ci, dla
których informacje statystyczne są niezbędne w codziennej pracy, tj. dziennikarze, przedstawiciele środowiska
naukowego, organizacji społecznych, instytucji publicznych. Audytorzy rozmawiali również z osobami
reprezentującymi firmy i instytucje sektora publicznego i prywatnego, uczestniczące w badaniach statystyki
publicznej.
5. Przebieg przeglądu partnerskiego w GUS
W celu zapewnienia sprawnego przygotowania GUS do wizyty audytorów podczas przeglądu partnerskiego, w
Urzędzie podjęto szereg działań przygotowawczych. Powołany został koordynator krajowy przeglądu partnerskiego
w polskiej statystyce publicznej, którym została Pani Grażyna Marciniak, Wiceprezes GUS. W pracach związanych z
przeglądem koordynator krajowy był wspierany przez Zespół ds. przygotowania i przeprowadzenia przeglądu
partnerskiego powołany zarządzeniem wewnętrznym Prezesa GUS nr 8 z dnia 14 lutego 2014 r. w sprawie
organizacji przeglądu partnerskiego.
Zespół ten koordynował prace związane z przygotowaniem i przekazaniem audytorom wymaganej dokumentacji,
na którą składały się:
●
kwestionariusz samooceny wdrażania zasad EKPS (Self- assessment questionnaire on the implementation of the
European Statistics Code of Practice);
●
kwestionariusz dotyczący pełnienia funkcji koordynacyjnej przez GUS w krajowym systemie statystycznym
(Questionnaire on the Coordination role of NSIs);
●
kwestionariusz na temat współpracy i stopnia integracji w Europejskim Systemie Statystycznym (Questionnaire
on cooperation/level of integration achieved by the ESS);
●
kwestionariusz wdrażania zasad EKPS przeznaczony dla innych producentów statystyki europejskiej (ONAs);
●
opis krajowego systemu statystycznego w tzw. „core document”.
Ponadto z uwagi na obszerność i złożoność tematyki oraz potrzebę zapewnienia udziału w spotkaniach z
audytorami nie tylko statystyków, ale również przedstawicieli innych środowisk, w styczniu i lutym 2015 r. w GUS
zorganizowane zostały spotkania informacyjne przygotowujące uczestników przeglądu do wizyty audytorów.
W ramach kolejnej fazy długiego procesu przeglądu partnerskiego, w dniach 23-27 lutego 2015 r. odbyły się w GUS
spotkania tematyczne z audytorami, będącymi niezależnymi ekspertami wybranymi w drodze konkursu w składzie:
●
Pan Hallgrimur Snorrason – przewodniczący zespołu audytorskiego (peer reviewers chair),
●
Pan Jagdev Virdee – audytor (peer reviewer),
●
Pan Jan Byfuglien – audytor (peer reviewer).
W przeglądzie uczestniczył również obserwator z Eurostatu - Pani Claudia Junker, której zadaniem było dbanie, aby
przegląd partnerski przebiegał zgodnie z przyjętą metodologią, jednolitą dla wszystkich uczestników ESS (warto
dodać, że również Eurostat został poddany przeglądowi).
Poszczególne sesje spotkań dotyczyły przeglądu kolejnych zasad EKPS, oceny koordynacyjnej roli GUS w relacjach
z użytkownikami i dostawcami danych oraz innymi producentami statystyk europejskich (ONAs), współpracy ze
środowiskiem naukowym oraz komunikacji z mediami. Audytorów interesowała również ocena funkcjonowania
krajowego systemu statystycznego z punktu widzenia młodych statystyków o stażu pracy nie przekraczającym 5
lat.
Podstawą oceny i wyjaśnień składanych podczas rozmów był EKPS i dokumentacja przygotowana przez GUS i
ONAs, przekazana audytorom przed wizytą.
W spotkaniach uczestniczyli przedstawiciele GUS i 3 urzędów statystycznych, osoby reprezentujące innych
producentów statystyk europejskich (ONAs), dostawców danych i odbiorców informacji wynikowych (środowisko
naukowe, media). Łącznie w rozmowach z audytorami wzięło udział 115 osób. Skład osobowy poszczególnych
spotkań zawarty jest w raporcie oceniającym implementację zasad EKPS w krajowym systemie statystycznym.
6. Działania po zakończeniu przeglądu partnerskiego
W wyniku przeprowadzonego przeglądu partnerskiego polskiego systemu statystycznego audytorzy przygotowali
dwa raporty:
●
Raport dotyczący wdrażania zasad EKPS z uwzględnieniem funkcji koordynacyjnej krajowego urzędu
statystycznego (Peer Review Report on compliance with the Code of Practice and the coordination role of the
national statistical institute)
Dokument jest dostępny na stronie internetowej GUS oraz na stronie Eurostatu, gdzie zamieszczono również
raporty dla innych krajów członkowskich UE i krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Raport dotyczący
Polski zawiera 17 rekomendacji mających na celu usprawnienie wdrażania zasad EKPS w polskim systemie
statystycznym.
W odpowiedzi na rekomendacje audytorów GUS opracował plan działań usprawniających wraz z proponowanymi
terminami ich realizacji. Został on zaakceptowany przez Eurostat w dniu 03.07.2015 r. Dokument jest
udostępniony na stronie internetowej GUS, a także na stronie Eurostatu wskazanej powyżej. Postępy w realizacji
działań usprawniających i wdrażaniu ich efektów będą podlegały corocznemu monitoringowi prowadzonemu pod
kierunkiem Eurostatu.
●
Raport dotyczący współpracy i stopnia integracji w Europejskim Systemie Statystycznym (Peer Review Report on
cooperation/level of integration within the European Statistical System)
Dokument ten zostanie wykorzystany przez Eurostat do przygotowania raportu zbiorczego oceniającego
funkcjonowanie Europejskiego Systemu Statystycznego pod kątem jego integracji i zdolności spójnego
reagowania na zmieniające się i rosnące potrzeby unijnej polityki dotyczące wysokiej jakości informacji
statystycznych.
Zgodnie z przyjętą procedurą, w I kwartale br. Eurostat przeprowadził monitoring wdrażania działań
usprawniających po przeglądzie partnerskim w krajach członkowskich Unii Europejskiej według stanu na dzień
31.03.2016 r. Informacje na temat postępu prac realizowanych przez GUS w zakresie sformułowanych 17
rekomendacji zostały przekazane do Eurostatu w dokumencie Improvement actions peer review-final.
1
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki
europejskiej zmienione przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/759 z dnia 29 kwietnia
2015 r.
Tagi
europejski system statystyczny ess europejski kodeks praktyk statystycznych ekps przegląd partnerski peer review
Podmiot publikujący: Główny Urząd Statystyczny
Autor informacji: Jolanta Szutkowska (Departament Metodologii, Standardów i Rejestrów GUS)
Publikujący informację: Alicja Koszela (Departament Informacji GUS)
Wytworzenie informacji: 31.07.2015
Publikacja informacji: 31.07.2015 12:30
Aktualizacja informacji: 22.04.2016 12:25
Sprawdź historię zmian