Nabytki 2008 - Zamek Królewski na Wawelu

WYSTAWY CZASOWE
"Nabytki 2008"
Wzorem lat ubiegłych, Zamek Królewski na Wawelu zorganizował wystawę prezentującą część nowych
nabytków, wśród nich m.in. cenne wyroby złotnicze, portrety królewskie i szlacheckie, XVIII-wieczne
gobeliny, porcelana miśnieńska. Większość trafiła na Zamek drogą zakupów, dokonanych przez muzeum
z myślą o uzupełnieniu istniejących już kolekcji. Muzealia zostały poddane konserwacji w zamkowych
pracowniach i odzyskały niemal całkowicie swój dawny blask.
Do najcenniejszych eksponatów pozyskanych w ubiegłym roku należy komplet czterech częściowo
złoconych srebrnych kubków, wykonanych przez augsburgskiego złotnika Israela Thelotta w roku 1680.
Kubki z przedstawieniami zajęć i prac wykonywanych w kolejnych miesiącach roku dołączą do dwóch
znajdujących się w kolekcji zamku. Wawelski zbiór augsburgskiego złotnictwa – obok sreber
przechowywanym na Jasnej Górze – jest najwartościowszy w Polsce.
Kolejne bardzo cenne eksponaty to dwa gobeliny przedstawiające Saturna i Bachantkę powstałe na
zlecenie Michała Kazimierza Ogińskiego (1730-1800), hetmana wielkiego litewskiego, należące do serii
12 gobelinów Posągi bóstw antycznych. Choć nie wszystkie tkaniny z tej serii dotrwały do XXI wieku, na
Wawelu znajduje się obecnie aż pięć egzemplarzy.
Istotnie została wzbogacona wawelska kolekcja porcelany miśnieńskiej, szczególnie o naczynia
pochodzące z liczącego pierwotnie ponad 1000 sztuk serwisu Sułkowskiego – pierwszego w historii tak
dużego zestawu naczyń.
Pośród najbardziej pożądanych zabytków są wizerunki polskich monarchów. Na wystawie będzie można
oglądać dwa portrety olejne – króla Zygmunta III Wazy i królowej Eleonory Marii Józefy Wiśniowieckiej
– i dwie grafiki reprezentujące króla Augusta II i króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Na
szczególną uwagę wśród obrazów zasługują dwa pejzaże pędzla barokowego włoskiego malarza
Alessandra Magnasco (1667-1749).
W okresie międzywojennym w ramach odnowienia zamku na Wawelu wypełniono plafony i sklepienia
malowidłami współczesnych artystów polskich, tworząc zarazem galerię malarstwa nowoczesnego
obejmująca prace takich wybitnych artystów jak m.in. Zbigniew Pronaszko, Jan Cybis, Felicjan Szczęsny
Kowarski czy Józef Pankiewicz. Niektóre z tych malowideł do dziś zdobią stropy komnat; część
wymontowano w trakcie prac konserwatorskich przeprowadzonych w roku 1995. Wśród tych znajdują się
obrazy pędzla Zbigniewa Pronaszki (1885-1958) wykonane w latach 1936-1939; dziewięć z nich można
oglądać na wystawie. W zeszłym roku Wawel nabył dwa projekty niezrealizowanych obrazów Józefa
Pankiewicza (1866-1940) – Porwanie Europy i Sąd Parysa, powstałe w latach 1929-1930.
Pośród innych obiektów na wystawie są nabytki działu metali, m.in. moździerze aptekarskie pochodzące
z XV-XVII wieku i bardzo rzadki późnogotycki mosiężny kociołek na wodę święconą, tzw. aspersorium,
z przełomu wieku XVI i XVII.
Po zakończeniu wystawy większość z zaprezentowanych muzealiów znajdzie swoje miejsce na stałych
ekspozycjach w Zamku Królewskim lub w zamku w Pieskowej Skale; niektóre – z racji kruchości materii
– będą prezentowane tylko na okolicznościowych, czasowych pokazach. Wszystkie ubiegłoroczne
zakupy zostały sfinansowane z własnych, wypracowanych środków Zamku Królewskiego na Wawelu.
Scenariusz wystawy: Ojcumiła Sieradzka-Malec
Oprawa plastyczna: Triada Design (Agnieszka Cupryś, Marek Liskiewicz i Marek Suchowiak).
WYSTAWY CZASOWE
Katalog
Wystawie towarzyszy katalog, obejmujący sześć działów. Każdy zabytek opatrzony został krótkimi
komentarzami dotyczącymi powstania, historii i charakteru dzieła. Edycję zamyka wykaz literatury i
archiwaliów, angielska wersja wstępu i haseł oraz 58 barwnych ilustracji.; miękka okładka, format 15 x
21 cm , ss. 144
Portret króla Zygmunta
III Wazy, Niemcy
południowe, ok. 1590
Cztery kubki z
przedstawieniami miesięcy,
Augsburg, 1680, Israel
Thelott (Thelot) (czynny ok.
1654–1696)
Talerz obiadowy z serwisu
Sułkowskiego, Miśnia,
modelował Johann Joachim
Kaendler, ok. 1737
Pejzaż ze sceną
rodzajową, Genua lub
Mediolan, Alessandro
Magnasco (1667-1749)
i pracownia (?), 1. ćw.
w. XVIII
Pejzaż ze sceną z
praczkami, Genua lub
Mediolan, Alessandro
Magnasco (16671749) i pracownia (?),
1. ćw. w. XVIII
Portret młodej
kobiety, Lwów,
Marcin Jabłoński
(1801-1875), 1846
Portret mężczyzny,
Lwów, Marcin
Jabłoński (18011875), przed 1846
Portret królowej
Eleonory Marii Józefy
Wiśniowieckiej (16531697), Austria lub
Lotaryngia (?), 3.
tercja w. XVII