D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Częstochowie

Sygn. akt VII Kz 326/16
POSTANOWIENIE
Dnia 11 sierpnia 2016r.
Sąd Okręgowy w Częstochowie - VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Bogusław Zając
Protokolant : st. sekr. Romualda Jędrzejczyk
przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Zbigniewa Wytrycha
po rozpoznaniu w sprawie przeciwko
M. W. s. P. i M. z domu K. urodz. (...) w W.
M. J. s. Z. i B. z domu R. urodz. (...) w C.
oskarżonym z art. 107 §1 k.k.s.
zażalenia wniesionego dnia 10 maja 2016r. przez Urząd Celny w Częstochowie
na postanowienie Sądu Rejonowego w Częstochowie
z dnia 26 kwietnia 2016r., sygn. akt XVI K 140/16
w przedmiocie umorzenia postępowania
na podstawie art. 437 §1 k.p.k. oraz §11 pkt 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października
2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie
. 1 §2 k.k.w.
postanawia
1. zażalenia nie uwzględnić i zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy;
2. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonych M. W. i M. J. kwoty po 840 (osiemset czterdzieści) złotych,
tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem obrońcy z wyboru w postępowaniu odwoławczym;
3. kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciążyć Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Częstochowie na podstawie art. 17 §1 pkt 2 k.p.k. oraz art. 632 pkt 2
k.p.k. w zw. z art. 113 §1 k.k.s.:
1. umorzył postępowanie przeciwko M. W., oskarżonemu o to, że
- pełniąc funkcję prezesa zarządu (...) sp. z o.o., będąc z tego tytułu na podstawie prawa osobą upoważnioną i
zobowiązaną do prowadzenia spraw gospodarczych tejże spółki, wspólnie i w porozumieniu z M. J., posiadającym
tytuł prawny do lokalu (...), (...)-(...) C., ul. (...), urządzał i prowadził w lokalu (...) gry, zawierające element losowości,
na automatach: (...) M. (...) o nr (...) typu wideo-multigame, (...) H. (...) (...) o nr (...), typu wideo-multigame w
okresie od dnia 11.10.2014r. do dnia 14.10.2014r. o wygrane pieniężne, stanowiące własność (...) sp. z o.o., z/s (...)-
(...) W., ul. (...) (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, tj. o przestępstwo z
art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 1 i 3 kks;
- pełniąc funkcję prezesa zarządu (...) sp. z o.o., będąc z tego tytułu na podstawie prawa osobą upoważnioną i
zobowiązaną do prowadzenia spraw gospodarczych tejże spółki, wspólnie i w porozumieniu z M. J., posiadającym tytuł
prawny do lokalu (...), (...)-(...) C., ul. (...), urządzał i prowadził od dnia 11.10.2014r. do dnia 14.10.2014r. w lokalu (...)
gry, zawierające element losowości, na automacie o nazwie (...) o nr (...) o wygrane pieniężne, stanowiącym własność
(...) SP. z o.o., (...)-(...) W., ul. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, tj. o
przestępstwo z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 §1 i 3 kks;
2. umorzył postępowanie przeciwko M. J., oskarżonemu o to, że
- posiadając tytuł prawny do lokalu (...), (...)-(...) C., ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. W., pełniącym
funkcję prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. z/s (...)-(...) W., ul (...) (...), urządzał i prowadził w lokalu (...) gry, zawierające
element losowości, na automatach: (...) M. (...) o nr (...) typu wideo-multigame, (...) H. (...) (...) o nr (...), typu wideomultigame, w okresie od dnia 11.10.2014r. do dnia 14.10.2014r. o wygrane pieniężne, stanowiące własność (...) sp.
z o.o., z/s (...)-(...) W., ul. (...)(...), wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, tj. o
przestępstwo z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 1 i 3 kks;
- posiadając tytuł prawny do lokalu (...), (...)-(...) C., ul. (...), wspólnie i w porozumieniu z M. W., pełniącym funkcję
prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. , urządzał i prowadził od dnia 11.10.2014r. do dnia 14.10.2014r. w lokalu (...) gry,
zawierające element losowości, na automacie o nazwie (...) o nr (...) o wygrane pieniężne, stanowiącym własność
(...) SP. z o.o., (...)-(...) W., ul. (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, tj. o
przestępstwo z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 §1 i 3 kks;
3. kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa, a także zasądził od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonych M. W. i
M. J. kwoty po 420 (czterysta dwadzieścia) złotych tytułem wydatków związanych z ustanowieniem obrońcy z wyboru
w sprawie.
Powyższe postanowienie zaskarżył w całości Urząd Celny w C. zarzucając mu błędne przyjęcie, że w zachowaniu
oskarżonych brak jest znamion zarzucanych im czynów zabronionych z art.107 § 1 kks, wobec uznania, że przepisy
ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, w szczególności art. 14 ust. 1 oraz art. 6 są „przepisami
technicznymi” w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE, które nie zostały notyfikowane Komisji Europejskiej, a więc
zdaniem sądu brak jest możliwości ich stosowania.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy Sądowi
Rejonowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania.
Odpowiedź na zażalenie Urzędu Celnego złożył interwenient spółka pod nazwą (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.
oraz spółka pod nazwą (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Interwenient wnosi o utrzymanie w mocy zaskarżonego
postanowienia.
Odpowiedź na zażalenie Urzędu Celnego złożył obrońca oskarżonych. Obrońca wnosi o utrzymanie w mocy
zaskarżonego postanowienia oraz o zasądzenie na rzecz oskarżonych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa
adwokackiego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie jest niezasadne i na uwzględnienie nie zasługuje.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż zażalenie w niniejszej sprawie wywiódł oskarżyciel publiczny czyli
tzw. podmiot fachowy. W odniesieniu do oskarżyciela publicznego, obrońcy lub pełnomocnika, ustawa kodeks
postępowania karnego w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015r. wymagała w art. 427 §2 k.p.k. w zw.
z art. 113 k.k.s. by – oprócz sformułowania wniosków odwoławczych – sprecyzowane zostały zarzuty stawiane
rozstrzygnięciu. Zarzuty odwoławcze to zawarte w środku odwoławczym twierdzenia wskazujące na określone
uchybienia prawne, którymi w ocenie skarżącego dotknięte jest rozstrzygnięcie. Z kolei przepis art. 434 §1 k.p.k. w
brzmieniu obowiązującym od 30 czerwca 2015r. zastrzegał, że orzekanie na niekorzyść oskarżonego na podstawie
środka wniesionego przez oskarżyciela publicznego lub pełnomocnika strony przeciwnej jest możliwe tylko w razie
stwierdzenia uchybień podniesionych w środku (lub uwzględnianych z urzędu).
Tym samym Sąd Okręgowy był zobligowany w niniejszej sprawie jedynie do ustalenia, czy zarzut podniesiony przez
skarżącego jest trafny czy też nie.
Tymczasem zarzut podniesiony przez oskarżyciela publicznego jest wyrazem niezrozumienia istoty problemu
występującego w niniejszej sprawie, jak również cytowanego w zarzucie wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Zgodnie z treścią art. 107 §1 k.k.s. odpowiedzialności podlega ten, kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji
lub zezwolenia urządza lub prowadzi grę losową, grę na automacie lub zakład wzajemny. Przepis art. 107 §1 k.k.s.
ma charakter blankietowy, a zatem w opisie znamion czynu zabronionego odwołuje się do norm innej ustawy, a
mianowicie do ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, w niniejszej sprawie do art. 14 ust 1 ustawy z
dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych. W przypadku uznawania, że art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada
2009r. o grach hazardowych nie ma mocy obowiązującej sprawca nie mógłby ponosić odpowiedzialności z art. 107
§1 k.k.s.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych urządzenie gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w
kasynach gry. Salon gier na automatach i punkty gier na automatach o niskich wygranych mogą działać jedynie
do czasu wygaśnięcia dotychczasowych zezwoleń. W praktyce oznacza to ograniczenie nie tylko możliwości dalszej
eksploatacji automatów do gier o niskich wygranych, ale także wprowadzania na rynek nowych automatów do gier
o tego rodzaju właściwościach.
Z uwagi na powyższe w orzecznictwie sądów powszechnych, Sądu Najwyższego, NSA, pojawił się problem, czy polski
ustawodawca powinien notyfikować projekt ustawy o grach hazardowych przed Komisją Europejską. Dyrektywa
98/34/WE, implementowana do porządku krajowego rozporządzeniem w sprawie notyfikacji, wymaga bowiem
notyfikacji wszelkich projektów przepisów technicznych, którymi są m.in. specyfikacje techniczne i inne wymagania,
których przestrzeganie jest obowiązkowe, de iure lub de facto, w przypadku wprowadzenia do obrotu, zakazu
produkcji, przywozu, wprowadzania do obrotu i stosowania produktu.
Wyrażono pogląd, że ustawa o grach hazardowych zawiera przepisy techniczne, a w szczególności takim przepisem
jest art. 14 tej ustawy. Bezsporne jest, że ustawa o grach hazardowych została uchwalona bez dochowania wymogu
notyfikacji.
Istotnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego został wyrażony pogląd, że naruszenie wynikającego z dyrektywy
nr 98/34/WE obowiązku notyfikacji przepisów technicznych ma charakter naruszenia trybu ustawodawczego,
którego konstytucyjność może być badana wyłącznie w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Sąd
Najwyższy wskazał, że jeżeli w konkretnym postępowaniu Sąd dojdzie do wniosku, że wystąpiła taka wadliwość trybu
ustawodawczego, może nie stosować tych przepisów tylko w ten sposób, że zawiesi prowadzone postępowanie, w
którym miałyby one zostać zastosowane i skieruje stosowne pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego.
Jednak do czasu zainicjowania tej kontroli lub podjęcia przez Trybunał stosownego rozstrzygnięcia, brak jest podstaw
do odmowy stosowania przepisów ustawy o grach hazardowych, w tym także jej art. 14 ust. 1 (tak postanowienie Sądu
Najwyższego z 28 listopada 2013r., sygn. akt I KZP 15/13 OSNKW nr 12/2013, poz. 101, Biul. SN 2013/12/28-29).
Następstwem tego postanowienia i następnych podobnych orzeczeń Sądu Najwyższego były pytania prawne sądów w
sprawie P 4/14 Trybunału Konstytucyjnego.
W odpowiedzi na te pytania Trybunał Konstytucyjny orzekł wyrokiem z dnia 15 marca 2015r. P 4/14, art. 14 ust. 1 i
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, z 2010r. Nr 127,
poz. 857, z 2011r. Nr 106, poz. 622 i Nr 134, poz. 779, z 2013r. poz. 1036 z 2014r. poz. 768 i 1717) są zgodne z :
a) art. 2 i art. 7 w zw. z art. 9 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
b) art. 20 i art. 22 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Ponadto postanowił: na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997r. o Trybunale Konstytucyjnym
(Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001r. Nr 98, poz. 1070, z 2005r. Nr 169, poz.
1417, z 2009r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011r. Nr 112,
poz. 654) umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.
W ocenie skarżącego ów wyrok Trybunału Konstytucyjnego rozstrzygnął, czy przepis art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy
z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych mogą być stosowane, czy też nie, mimo ich nienotyfikowania.
Stanowisko to jest błędne.
Trybunał Konstytucyjny nie badał przecież, gdyż nie ma ku temu kompetencji, czy zakwestionowane przepisy ustawy
o grach hazardowych są zgodne z prawem unijnym.
Tymczasem – jak trafnie zauważa w swoim zdaniu odrębnym do wyroku Trybunału Konstytucyjnego sędzia Stanisław
Biernat – w niniejszej sprawie zestawienie norm ustawy o grach hazardowych i norm dyrektywy 98/34/WE
przedstawia się, w schematycznym ujęciu, następująco:
Prawo polskie: „Urządzanie gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry. Urządzający gry na
automatach poza kasynem gry podlega karze pieniężnej”.
Prawo unijne: „Na przepisy techniczne niepoddane notyfikacji nie można powoływać się wobec jednostek przed
organami państw członkowskich, a w szczególności nie można nakładać na jednostki obowiązków i wymierzać kar”.
Między przytoczonymi normami występuje niewątpliwie kolizja, ponieważ nie jest możliwe jednoczesne zastosowanie
normy nakazującej nakładanie obowiązków i wymierzanie kar oraz normy zakazującej nakładania obowiązków i
wymierzania kar. Kolizja norm ma przy tym charakter „materialny”, czyli „treściowy”.
O tym, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego orzekający o zgodności przepisów ustawy hazardowej z Konstytucją
Rzeczypospolitej Polskiej, nie zaś z prawem unijnym nie rozwiązuje problemów ze stosowaniem nienotyfikowanych
przepisów ustawy o grach hazardowych. Wskazuje to, że już w krótkim czasie po wydaniu tego wyroku do Sądu
Najwyższego wpłynął wniosek Prokuratora Generalnego o treści: „Czy przepisy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z
dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych są przepisami technicznymi, a jeżeli tak, to czy sądy karne w sprawach
o przestępstwo skarbowe z art. 107 §1 k.k.s. uprawnione są do odmowy ich stosowania? (I KZP 10/15).
Sąd Okręgowy w Łodzi zaś postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2015r. V Kz 142/15 przedstawił Trybunałowi
Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne o treści: „Czy przepis art. 8 ust. 1 Dyrektywy nr 98/34/
WE z dnia 22 czerwca 1998r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów
technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. U. UE. L. 98.204.37 z późn. zm.)
może być interpretowany w ten sposób, że brak notyfikacji przepisów uznanych za mające charakter techniczny
dopuszcza możliwość zróżnicowania skutków, tj. dla przepisów dotyczących swobód nie podlegających ograniczeniom
przewidzianym w art. 36 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej brak notyfikacji powinien skutkować tym,
że nie mogą być one stosowane w konkretnej sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia, zaś dla przepisów
odnoszących się do swobód podlegających ograniczeniom z art. 36 Traktatu dopuszczalna jest ich ocena przez Sąd
krajowy, będący jednocześnie sądem unijnym, czy mimo nienotyfikacji są one zgodne z wymogami art. 36 Traktatu i
nie podlegają sankcji braku możliwości ich stosowania?” (C-303/15).
Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie stanął na stanowisku, że przepisy 6 ust. 1 art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19
listopada 2009r. o grach hazardowych są przepisami technicznymi i jako takie nie mogą być stosowane zgodnie z
prawem unijnym, gdyż nie były notyfikowane, czego wymaga prawo unijne. W konsekwencji w oparciu o art. 91
ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej nie stosował ich. W myśl bowiem art. 91 ust. 3 Konstytucji RP, jeżeli wynika to
z ratyfikowanej przez Rzeczypospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią
stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.
Argumentacja zatem skarżącego, że z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2015r. w sprawie P 4/14
wynika, że przepisy art. 6 ust 1 i art. 14 ust 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych winny być
stosowne , nie może się ostać. Trybunał Konstytucyjny nie orzekał przecież o z zgodności tychże przepisów z prawem
unijnym, gdyż nie miał ku temu kompetencji. Skoro zaś jest to argumentacja podmiotu fachowego, Sąd Okręgowy
mając na względzie treść art. 434 §1 k.p.k. mógł – dokonując kontroli instancyjnej
- poprzestać na wskazaniu nietrafności argumentacji skarżącego i utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.
Zważywszy jednak , że skarżący ogólnie zarzuca naruszenie prawa materialnego przez zastosowaną błędną wykładnię,
że przepis art. 107 §1 k.k.s. w kontekście przepisów art. 14 ust. 1 i art. 6 ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach
hazardowych – nakazujący zgodnie z dyrektywą 98/34/WE obowiązek notyfikacji przepisów technicznych ustaw oraz
priorytet prawa UE nad prawem krajowym jest bezskuteczny, w powiązaniu z uzasadnieniem zażalenia, w którym
znalazła się polemika ze stwierdzeniem Sądu Rejonowego, że zakwestionowane przepisy maja charakter techniczny,
zasadnym jest w sposób szerszy odnieść się do zarzutu skarżącego.
W ocenie Sądu Okręgowego nietrafny jest pogląd skarżącego, że przepisy art. 14 ust. 1 i art. 6 ustawy z dnia 19 listopada
2009r. o grach hazardowych nie mają charakteru technicznego.
Jednoznacznie w tej mierze wypowiedział się Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów Sądu Najwyższego w postanowieniu
z dnia 14 października 2015r. w sprawie I KZP 10/15 stwierdzając, że „kwestia technicznego charakteru przepisów art.
6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ugh w aspekcie dyrektywy 98/34/WE nie może budzić wątpliwości”. Sąd Najwyższy w cytowanym
postanowieniu szeroko uzasadnił swe stanowisko wskazując, że w tej mierze orzecznictwo Sądu Najwyższego nie jest
rozbieżne, gdyż w postanowieniu z dnia 28 listopada 2013r., I KZP 15/13 Sąd Najwyższy nie wypowiedział się w
sposób rozstrzygający co do tego, czy wskazane wyżej przepisy ustawy o grach hazardowych mają charakter przepisów
technicznych, zaś w postanowieniu z dnia 27 listopada 2014r. II K.K. 55/14 jednoznacznie stwierdził, że są.
Dalej w postanowieniu z dnia 14 października 2015r. Sąd Najwyższy dla wykazania technicznego charakteru
kwestionowanych przepisów wskazał, że co do rodzajowych ograniczeń w prowadzeniu działalności w zakresie
urządzenia i prowadzenia gier hazardowych, jak zawartych w art. 14 ugh, Trybunał Sprawiedliwości UE jasno wskazał,
że „ przepisy zakazujące prowadzenia gier elektrycznych, elektromechanicznych i elektronicznych w jakichkolwiek
miejscach publicznych i prywatnych z wyjątkiem kasyn należy uznać za przepisy techniczne w rozumieniu art. 1 pkt
11 dyrektywy 98/34 (wyrok z dnia 26 października 2006r. w sprawie C 65/05 Komisja przeciwko Grecji, Zb. Orz. s.
I-10341, pkt 61)”, a także „ W związku z powyższym przepis tego rodzaju jak art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych,
zgodnie z którym urządzanie gier na automatach dozwolone jest jedynie w kasynach gray należy uznać za „przepis
techniczny” w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34”.
Kontynuując swój wywód Sąd Najwyższy w postanowieniu I KZP 10/15 zauważył, że stanowisko to TS UE powtórzył,
w wyroku z dnia 11 czerwca 2015r., C 98/14 na gruncie węgierskiej ustawy o grach losowych, zastrzegającej wyłącznie
prawo użytkowania automatów do gier dla kasyn.
Jako koronny argument o technicznym charakterze art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych Sąd
Najwyższy przywołał okoliczność, że wątpliwości co do technicznego charakteru tychże przepisów nie miał także polski
prawodawca, czego dowodem jest notyfikacja projektu nowelizacji ustawy o grach hazardowych (która przybrała
postać ustawy z dnia 26 maja 2011r. o zmianie ustawy o grach hazardowych i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011r.,
nr 134, poz. 779). Notyfikacja ta (z dnia 16 września 2010r., 2010/0622/PL, ec.europa.eu/enterprises/tris/) nastąpiła
w zaledwie 10 miesięcy od uchwalenia ustawy o grach hazardowych i na długo przed wydaniem przez TS UE wyroku
w połączonych sprawach C 213/11, C 214/11 i C 217/11.
Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie w pełni podziela powyższy, szeroko zacytowany wywód Sądu Najwyższego,
wyrażony w postanowieniu z dnia 14 października 2015r. i nie ma żadnych wątpliwości, że przepisy art. 6 ust. 1 i art.
14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych mają charakter techniczny i jako takie winny być notyfikowane.
Otwarta pozostaje kwestia, jakie są konsekwencje nienotyfikowania przepisów technicznych. W orzecznictwie
Sądu Najwyższego i sądów powszechnych rysuje się poważna rozbieżność w tym zakresie. Chodzi mianowicie o
przyjmowaną w orzecznictwie Trybunału Luksemburskiego normę niestosowania przez państwo wobec jednostek
nienotyfikowanych przepisów technicznych. W postanowieniu z dnia 28 listopada 2013r., I KZP 15/13 poddano w
wątpliwość obowiązywanie takiej normy wskazując, że nie wynika ona z żadnego wyraźnego przepisu dyrektywy
98/34/WE, ani z żadnej regulacji traktatowej, a orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie mają
charakteru powszechnie wiążącego.
Tak sformułowaną normę przyjął jako obowiązującą Sąd Najwyższy w postanowieniu w sprawie II KK 55/14 z dnia
27 listopada 2014r.
Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie przyjął istnienie takiej normy niestosowania przez państwo wobec jednostek
nienotyfikowanych przepisów technicznych i Sąd Okręgowy nie znajduje podstaw do podważenia tego stanowiska
zwłaszcza, że znajduje ono uzasadnienie w orzecznictwie Trybunału Luksemburskiego i w postanowieniu Sądu
Najwyższego z dnia 28 listopada 2014r., a skarżący nie przedstawia żadnych argumentów przeciwko temu poglądowi.
W tym miejscu należy przytoczyć szeroką argumentację Sądu Najwyższego zawartą w postanowieniu z dnia 28
listopada 2014r. Sąd Najwyższy wskazał że: „ stanowisko Trybunału Sprawiedliwości zawarte w wyroku z dnia 19
listopada 2009r. w sprawie C 314/08, w którym, odpowiadając na pytanie prejudycjalne złożone przez Wojewódzki
Sąd Administracyjny w Poznaniu, postanowieniem dnia 20 maja 2008r. w sprawie niedotyczącej problematyki gier
hazardowych T trybunał jednoznacznie stwierdził, że „zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sąd krajowy, do którego
należy w ramach jego kompetencji stosowanie przepisów prawa wspólnotowego, zobowiązany jest zapewnić pełną
skuteczność tych norm, w razie konieczności z własnej inicjatywy nie stosując wszelkich sprzecznych nimi przepisów
prawa krajowego, także późniejszych, bez potrzeby zwracania się o ich uprzednie usunięcie w drodze ustawodawczej
lub w ramach innej procedury konstytucyjnej ani oczekiwania na usunięcie wspomnianych przepisów” (pkt 82).
Wcześniej podobne stanowisko zajął Trybunał w licznych orzeczeniach (zob. wyroki z dnia 9 marca 1978r. w sprawie
106/77 Simmenthal, Rec.s. 629, pkt 24, z dnia 4 czerwca 1992r. w sprawach połączonych C 13/91 i C 113/91 Debus,
Rec.s. I 3617, pkt 32; z dnia 18 lipca 2007r. C 119/05 Lucchini, Zb. Orz.s. I 6199, pkt 61; a także z dnia 27 października
2009r. w sprawie C 115/08. W dalszej części uzasadnienia tego wyroku Trybunał Sprawiedliwości wywiódł, że w
myśl zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego, kolizja między przepisem prawa krajowego, a przepisem traktatu
powinna być rozwiązywana przez Sąd krajowy poprzez zastosowanie prawa wspólnotowego i w razie potrzeby przez
odmowę stosowania sprzecznego z nim przepisu prawa krajowego, a nie przez stwierdzenie nieważności przepisu
krajowego.
Tak więc Trybunał nie wyposaża sądów krajowych państw unijnych w kompetencji stwierdzenia nieważności
odpowiednich przepisów, a jedynie nakazuje im niestosowanie tych przepisów prawa krajowego, które okazują się być
sprzeczne z przepisami prawa unijnego. Trzeba przypomnieć, że niezgodność z prawem wspólnotowym późniejszej
normy prawa krajowego nie powoduje – jak stwierdził Trybunał Sprawiedliwości – że ta norma prawa krajowego
przestaje istnieć. W takiej sytuacji, jak zauważył Trybunał, Sąd krajowy ma obowiązek odstąpić od stosowania tej
normy (wyrok z dnia 22 października 1998r. w połączonych sprawach od C 10/97 do C 22/97 pkt 21; wyrok z
dnia 19 listopada 2009r. C 314/08 pkt 21. Trybunał Sprawiedliwości podkreślał, że zasada pierwszeństwa prawa
wspólnotowego zobowiązuje Sąd krajowy do stosowania prawa wspólnotowego i do odstąpienia od stosowania
sprzecznych z nim przepisów krajowych, niezależnie od wyroku krajowego sądu konstytucyjnego (pkt 85 uzasadnienia
wyroku z dnia 19 listopada 2009r. C 314/08.”
Sąd Okręgowy zauważa przy tym że stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 27 listopada
2014r. nie jest powszechnie przyjmowane w orzecznictwie, skoro Sąd Okręgowy w Łodzi postanowieniem z dnia 24
kwietnia 2015r. IV Kz 142/15, zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z cytowanym wyżej pytaniem prejudycjalnym.
Sąd Okręgowy w Łodzi zmierza tym pytaniem do ustalenia tego, czy w każdym przypadku nienotyfikowania przepisów
technicznych Komisji niedopuszczalne jest ich stosowanie „przeciwko jednostce”, czy też „sankcja niestosowania
przepisów” nienotyfikowanych nie musi być wdrożona przez Sąd krajowy wówczas, gdy przepisy techniczne dotyczą
swobód traktatowych podlegających ograniczeniom na podstawie art. 36 TfUE.
Przepis ten stanowi: „Postanowienia artykułów 34 i 35 nie stanowią przeszkody w stosowaniu zakazów lub
ograniczeń przywozowych, wywozowych lub tranzytowych, uzasadnionych względami moralności publicznej,
porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi i zwierząt lub ochrony roślin,
ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej, bądź ochrony własności
przemysłowej i handlowej. Zakazy te i ograniczenia nie powinny jednak stanowić środka arbitralnej dyskryminacji ani
ukrytych ograniczeń w handlu między Państwami Członkowskimi.”
Sąd Okręgowy w niniejszym składzie takich wątpliwości nie ma i uważa – podobnie jak
Sąd I instancji, że w każdym przypadku nienotyfikownia przepisów technicznych Komisji
niedopuszczalne jest ich stosowanie „przeciwko jednostce”.
Niemniej jednak nawet gdyby przyjąć, że sankcja niestosowania przepisów „nienotyfikowanych nie musi być wdrożona
przez Sąd krajowy wówczas, gdy przepisy techniczne dotyczą swobód traktatowych podlegających ograniczeniom
na podstawie art. 36 TfUE, to brak jest podstaw w niniejszej sprawie by nie wdrażać sankcji niestosowania, skoro
zastosowanie w ustawie o grach hazardowych zakazy i ograniczenia stanowiły środek arbitralnej dyskryminacji i
ukrytych ograniczeń w handlu między Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej, o jaki mowa w art. 36 TfUE
zdanie ostatnie, a w każdym razie skarżący nie wykazał, by tak nie było.
W ocenie Sądu Okręgowego nie są także zasadne argumenty skarżącego odwołujące się do innych przepisów ustawy
o grach hazardowych, w tym zwłaszcza art. 23 ust. 1a oraz art. 23a i nast. Należy bowiem podkreślić, iż ich treść
jest ściśle powiązana z art. 6 i art. 14 ust. 1 ustawy gdyż zezwolenie na prowadzenie działalności na automatach pod
rządami obecnie obowiązujących przepisów nie może zostać udzielone podmiotom, które chciałyby ją prowadzić poza
kasynem gry.
Wobec powyższego orzeczono jak na wstępie.
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)