pobierz - EuroConsult

Transkrypt

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Raport cząstkowy
Analiza wywiadów pogłębionych
z przedstawicielami lokalnych i regionalnych organizacji
pracodawców, związków zawodowych i organizacji pozarządowych
Kalisz, grudzieo 2010
Biuro Handlowe „EUROCONSULT”
Zdzisław Lara
60-813 Poznań, ul. Zwierzyniecka 10
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
e-mail: [email protected]
www.bheuroconsult.pl
NIP 782-146-17-11
1
Spis treści
Wstęp ...................................................................................................................................................... 3
Ocena ogólnej sytuacji gospodarczej w opinii przedstawicieli organizacji pracodawców ...................... 5
Ocena sytuacji na rynku pracy w opinii przedstawicieli organizacji pracodawców ................................ 9
Współpraca pracodawców, instytucji rynku pracy i władz samorządowych ........................................ 15
Ocena oferty edukacyjnej w regionie Kalisza. Wizerunek szkolnictwa zawodowego .......................... 18
Wynagrodzenia i świadczenia oferowane w Kaliszu i powiecie kaliskim .............................................. 20
Podsumowanie ...................................................................................................................................... 22
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
2
Wstęp
Prezentowane opracowanie – Analiza wywiadów pogłębionych z przedstawicielami
lokalnych i regionalnych organizacji pracodawców, związków zawodowych i organizacji
pozarządowych – powstało w ramach realizacji Projektu pt. „Kaliski rynek pracy – szanse i
zagrożenia”, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki (Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Działanie 6.1 Poprawa
dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie, Poddziałanie 6.1.2
Wsparcie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy w realizacji zadao na rzecz aktywizacji
zawodowej osób bezrobotnych w regionie). Przedmiotowy Projekt jest realizowany przez Powiatowy
Urząd Pracy w Kaliszu oraz Gminę Brzeziny w partnerstwie z Biurem Handlowym Euroconsult.
Celem głównym projektu jest poprawa sytuacji na rynku pracy powiatu kaliskiego, dzięki
opracowaniu kompleksowej diagnozy rynku pracy powiatu kaliskiego i obszarów z nim bezpośrednio
związanych oraz przygotowanie rekomendacji koniecznych do wdrożenia działao w roku 2011.
Diagnoza rynku pracy powiatu kaliskiego w szczególnym stopniu dotyczyd będzie także sytuacji na
rynku pracy poszczególnych kategorii społecznych (w tym w szczególności kategorii zagrożonych
wykluczeniem społecznym na rynku pracy: kobiet, długotrwale bezrobotnych, niepełnosprawnych,
absolwentów).
Cel główny zostanie osiągnięty dzięki realizacji celów szczegółowych, takich jak:
analiza kierunków kształcenia w odniesieniu do zapotrzebowania zgłaszanego przez
pracodawców oraz wyników badania zawodów nadwyżkowych i deficytowych,
diagnoza sytuacji na kaliskim rynku pracy i w obszarze pomocy społecznej,
analiza barier w dostępie do oferty szkoleniowej i do ofert pracy,
sytuacja poszczególnych grup społecznych, w tym tzw. grup zagrożonych wykluczeniem
społecznym (kobiety, długotrwale bezrobotni, osoby niepełnosprawne),
poprawa sytuacji w/w grup w okresie 1 roku od wdrożenia rekomendacji,
opracowanie rekomendacji do wdrożenia przez instytucje systemu rynku pracy, edukacji i
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
3
pomocy społecznej oraz JST,
promocja wyników badania poprzez publikację raportu, stronę internetową oraz konferencję
podsumowującą.
Poniższy raport cząstkowy powstał w oparciu o przeprowadzone indywidualne wywiady
pogłębione z przedstawicielami lokalnych i regionalnych organizacji pracodawców, związków
zawodowych i organizacji pozarządowych funkcjonujących na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego.
Istotą indywidualnego wywiadu pogłębionego jest uzyskiwanie szczegółowych informacji od jednego
respondenta, bez wpływu osób trzecich. Wywiady przeprowadzone były przez przeszkolonych
ankieterów według scenariusza wywiadu, w którym zawarte zostały tylko i wyłącznie pytania
otwarte. Stosowanie pytao otwartych oznacza, że badacz w ograniczonym jedynie zakresie nadaje
kierunek udzielanym odpowiedziom – to respondent decyduje, w jaki sposób udzielad będzie
odpowiedzi, co jego zdaniem jest najważniejsze w kontekście poruszanych zagadnieo. Wypowiedzi
badanych są w dużej mierze spontaniczne, dzięki czemu pozwalają na zrekonstruowanie
rzeczywistych poglądów, sposobów myślenia, postaw występujących w badanej zbiorowości.
Jednocześnie osoba prowadząca wywiad ma możliwośd zadawania dodatkowych, pogłębiających
pytao, co prowadzi do dużej wartości i wyczerpującego charakteru uzyskiwanych informacji. Zaletą
badao jakościowych – w tym w szczególności wywiadów indywidualnych – jest to, że pozwalają na
bardziej bezpośredni kontakt z respondentem. Zadawane pytania mają na celu ukierunkowanie
wypowiedzi osoby badanej, ale nie narzucają mu niczego z góry i dają mu możliwośd mówienia o tym,
co respondentowi się nasuwa. W ten sposób można dotrzed do tego, co rzeczywiście jest dla niego
ważne.
Wywiady z przedstawicielami lokalnych i regionalnych organizacji pracodawców, związków
zawodowych i organizacji pozarządowych przeprowadzone były w Kaliszu i powiecie kaliskim w
okresie od czerwca 2010 roku do stycznia 2011 roku. W tym czasie przeprowadzonych zostało 15
wywiadów pogłębionych. Trwały one ok. 1-1,5 godz. i odbywały się po wcześniejszym umówieniu z
rozmówcami, którzy zadeklarowali chęd wzięcia udziału w badaniu.
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
4
Ocena ogólnej sytuacji gospodarczej w opinii przedstawicieli
organizacji pracodawców
Opinie na temat stanu gospodarki w Kaliszu i powiecie kaliskim były wśród respondentów
biorących udział w badaniu bardzo podzielone. Częśd osób oceniało ogólną sytuację gospodarczą
swojego regionu jako dobrą, zwłaszcza w odniesieniu do innych regionów kraju:
„Myślę, że sytuacja jest dobra. Z tego co wiem to są regiony w gorszej sytuacji”(W2);
„Widocznej poprawy sytuacji nie widzę, ale ogólna sytuacja według mnie jest dobra” (W6).
Jeden z respondentów podkreślał olbrzymi potencjał ludzki regionu kaliskiego, dużą ilośd
wysoko wykwalifikowanych specjalistów, ubolewał jednak nad niedostatecznym wykorzystywaniem
ich oraz brakiem stosowania nowoczesnych technologii:
„Wygląda całkiem nieźle. Ważną rzeczą, na którą należałoby zwrócid uwagę to struktura firm,
jakie są u nas w regionie. Warunki do rozwoju są całkiem dobre, biorąc pod uwagę dostępnośd kadry
z tego względu, że są wyższe uczelnie w Kaliszu, które kształcą pod kierunkami ogólnymi,
humanistycznymi, jak i technicznymi. W Wyższej Szkole Zawodowej są kierunki techniczne, także ten
zasób pod względem kadrowym jest ok. Niestety obserwujemy, że dużo form nie działa w oparciu o
nowe technologie. Są to z reguły firmy handlowe, usługowe, które nie sięgają po najnowsze
technologie. To jest bolączka naszego regionu.” (W9)
Większośd badanych uważa jednak, że aktualna sytuacja na kaliskim rynku pracy jest zła,
dostrzegają upadek większych zakładów przemysłowych, duże bezrobocie czy kiepską kondycję
drobnych zakładów usługowych:
„Zła. Upadł rynek pracy, jest coraz więcej zwolnieo, coraz więcej ludzi jest bez pracy.”(W15);
„Ja sytuację gospodarczą kojarzę w ten sposób, że są zamykane zakłady pracy, ograniczona
jest ilośd pracowników w tych zakładach pracy i ja to rozumiem w ten sposób, że przez to, że są
zwalniani pracownicy, zasilają grono bezrobotnych. Nie słyszałem nic, żeby powstał jakiś duży zakład
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
5
pracy w Kaliszu czy w okolicach Kalisza, może powstał tutaj w Skalmierzycach "Comforti" czy coś
takiego, ale to znowu zlikwidowany Big Star. Wydaje mi się, że sytuacja gospodarcza zmieniła się na
niekorzyśd.” (W7).
Zauważalny jest brak firm zainteresowanych
inwestowaniem w okolicy Kalisza, nie
powstają także nowe zakłady przemysłowe, które mogłyby poprawid kondycję gospodarczą regionu:
„Nie ma przemysłu. Nie widzę firm, które chciałyby tutaj rozpoczynad swoją działalnośd. Są tutaj
zazwyczaj małe firmy, które nie ważą na kondycję przemysłu Kalisza. Widad wyraźnie, że jest dużo
handlu, a przemysłu niewiele” (W12). Ponadto respondenci zwracają uwagę na nienajlepsze
położenie Kalisza (z dala od autostrady) oraz ogólnie kiepską infrastrukturę miasta: „Nie ma tutaj
uwarunkowao do powstania jakichś zakładów pracy. Z drugiej strony jesteśmy daleko od autostrady.
*…+ powstają wokół miasta różne przedsiębiorstwa. *…+ W Kaliszu tego nie widad. Kwestia
infrastruktury i infrastruktury kolejowej, co widad po dwóch peronach i stanie dworca. Niestety Kalisz
nie jest miejscem atrakcyjnym i w obszarze komunikacyjnym przegrywa, nie w obszarze przemysłu,
ale w obszarze infrastrukturalnym. Wiadomo, że firmy budują się tam, gdzie można swobodnie
przemieszczad się, a my tego nie mamy. Kalisz nie jest przy autostradzie jak Konin, a najbliższy zjazd
jest ok. 25 km od Wielkopolski. Te obszary mają większe szanse na rozwój” (W10).
Szczególnie negatywnie wyrażają się osoby blisko związane z małymi firmami usługowymi,
które
boleśnie
odczuwają
skutki
kryzysu
gospodarczego,
oraz
konkurencji
ze
strony
niezarejestrowanych, działających w szarej strefie firm: „Bardzo źle. Brak pracy, brak pieniędzy. W
mojej branży motoryzacyjnej, jak dostanie odszkodowanie to ludzie nie jeżdżą do zarejestrowanego
warsztatu, tylko do tzw. szopki, do cichych mechaników. A w naszym powiecie jest ich tak około 85%.
Za to powinni się wziąd, za nielegalne warsztaty. Jeżeli ludzie do mnie przyjadą, ja zrobię im coś za
500zł, a tam za 200. Ja nie jestem w stanie zrobid tego taniej. Płacę podatki, mam zatrudnionych
ludzi. Jest bardzo źle. Od 2003 roku pogarsza się. Jeszcze w 2005, 2007 było jako tako. Teraz wyraźnie
widad, że przyszedł kryzys” (W1).
Zdarzają się też opinie pośrednie: „Według mojej wiedzy sytuacja jest bardzo przeciętna. To
znaczy, że sytuacja regionu kaliskiego i ziemi kaliskiej jest taka, jak przeciętnie wygląda Polska. To nie
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
6
jest sytuacja najwyżej zaawansowanych regionów Polski np. jak aglomeracji poznaoskiej. Nie jest to
też najgorsza sytuacja, więc taka idealna przeciętnośd” (W13).
Zapytani o zagrożenia związane z bezrobociem niemalże wszyscy badani byli zgodni, że jest
ono poważną barierą uniemożliwiającą rozwój gospodarczy regionu kaliskiego, co najlepiej opisała
jedna z respondentek: „Jak ludzie są bezrobotni to nie mają pieniędzy, jak nie mają pieniędzy to nie
kupują, co z kolei wpływa na gospodarkę, trudno mi jest to ocenid bardziej w skali globalnej, bo aż tak
dobrze na gospodarce się nie znam” (W5). Ta sama osoba zwróciła uwagę na negatywny,
psychologiczny wpływ bezrobocia na osoby nim dotknięte:
„Zagrożenie jest dla samych ludzi;
wykluczenie, brak pieniędzy, brak możliwości rozwoju, brak nadziei na przyszłośd. Jak nie wiadomo o
co chodzi, to chodzi o pieniądze, jak nie ma pieniędzy to człowiek jest nieszczęśliwy” (W5).
Stosunkowo słabo wyglądają procesy innowacyjne w gospodarce regionu kaliskiego, gdyż
większośd rozmówców nie była w stanie podad przykładów jakichś działao zmierzających ku
wprowadzeniu nowych technologii. Nie robią tego także osoby, które mają własne przedsiębiorstwa:
„Nowej linii ja też nie kupię. Nie jest w stanie w tej branży mi się spłacid dana maszyna i
podejrzewam, że większośd firm obojętnie co będą produkowały – bo chodzi o zakłady produkcyjne,
definitywnie – nie te ceny. Małe wy macie zarobki, małe zarobki mają moi ludzie, za mało ja
zarabiam, żeby inwestowad, bo maszynę jak przeliczę, to ona zgnije, a mi się nie spłaci [...] Nikt tutaj
nie inwestuje” (W8). Jak widad z powyższej wypowiedzi pracodawcy z powiatu kaliskiego, brak
zamierzeo inwestycyjnych w firmach kaliskich wynika niewątpliwie z kwestii finansowych – z braku
środków pieniężnych na wprowadzanie nowych technologii.
Potwierdził to inny rozmówca: „Dominują firmy, które nie są jeszcze na tym poziomie, że
chciałyby kupowad jakąś technologię zaawansowaną lub sprzedawad. Bardziej to się ogranicza do
funkcjonowania na już istniejącym poziomie. Rozwój, ale nie w oparciu o najnowsze dokonania” (W9).
Ponadto respondent wspomina, że w powszechnej opinii innowacyjne technologie są
kojarzone z drogimi i skomplikowanymi procesami, a co za tym idzie drobni przedsiębiorcy nawet
nie interesują się pomocą, jakiej mógłyby im udzielid instytucje przyznające dotacje unijne:
„Innowacyjnośd, kojarzy się tak, że to musi się wiązad z jakimiś wielkimi kosmicznymi technologiami,
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
7
które są opracowane przez NASA. Wiadomo, że ta innowacyjnośd może opierad się na jakichś dobrych
rozwiązaniach, jeżeli chodzi o zarządzanie czy rozwiązania jakichś technologii produkcji” (W9).
Powyższą opinię potwierdzają inni rozmówcy, dla których nowe technologie to domena jedynie
dużych, bogatych firm, posiadających
znaczne zaplecze finansowe, najczęściej z kapitałem
zagranicznym. W powszechnym przekonaniu tylko takie przedsiębiorstwa mają odpowiedni kapitał
do ich wprowadzenia:
„Na pewno są przedsiębiorstwa, które to robią *wprowadzają nowoczesne technologie+, duże
i bogate, ale ja mam kontakt z małymi przedsiębiorstwami i nie jestem w stanie powiedzied” (W5);
„Jakimś nowoczesnym zakładem był ten "Pratt & Whitney" *…+ rzeczywiście, byłem w tym
zakładzie i widziałem, że to jest na najwyższym poziomie europejskim czy światowym *…+ "Pratt &
Whitney" kanadyjska firma. Oni produkowali części czy też całe silniki samolotowe, odrzutowe” (W7).
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
8
Ocena sytuacji na rynku pracy w opinii przedstawicieli organizacji
pracodawców
Respondenci – przedstawiciele lokalnych i regionalnych organizacji zrzeszających
pracodawców z obszaru Kalisza i powiatu kaliskiego – wskazali na kilka podstawowych problemów, z
jakimi boryka się rynek pracy w rejonie Kalisza. Jednym z nich jest trudna sytuacja osób z wyższym
wykształceniem, zwłaszcza absolwentów uczelni o profilach humanistycznych. Najczęściej nie mają
oni doświadczenia zawodowego, ani jakiejkolwiek praktyki, co skutkuje dużymi problemami, ze
znalezieniem pracy w branży, w której się kształcili. Ich wiedza i umiejętności okazują się całkowicie
nieprzydatne, pracodawcy poszukują raczej specjalistów z wykształceniem technicznym, zawodowym
lub osób do produkcji, gdzie jest ono całkowicie nieistotne. Jako przykład należy przytoczyd
wypowiedź jednej respondentki:
„Taka osoba *posiadająca wyższe wykształcenie+ na znalezienie pracy w swoim zawodzie ma
bardzo małe szanse. Mam takie swoje obserwacje, bo właśnie przyjmujemy panie do produkcji,
konfekcjonowanie to jest konkretnie kosmetyków samochodowych, to jest praca na dwie zmiany i to
jest normalne, że tam się zgłaszają osoby z wyższym wykształceniem. Przekrój jest pełen. Od
podstawowego do wyższego, ale dla mnie to jest dołujące, kiedy dziewczyna mająca fakultety,
pedagogikę
opiekuoczo-wychowawczą
i
nauczanie
początkowe,
ona
idzie
do
pracy
"konfekcjonowanie kosmetyków samochodowych" bo nie jest w stanie w Kaliszu znaleźd pracy w
swoim zawodzie.” (W5).
Właśnie absolwenci kierunków takich jak ekonomia, marketing, zarządzanie czy pedagogika,
wskazywani są jako przedstawiciele zawodów nadwyżkowych.
Zadając pytanie o przedstawicieli zawodów, w których będzie w najbliższej przyszłości
największe zapotrzebowanie, najczęściej można było usłyszed, że przede wszystkim specjalistów
uczelni wyższych, technicznych – inżynierów, informatyków: „Osoba po kierunku politechnicznym nie
miała żadnego problemu ze znalezieniem zatrudnienia. Brakuje zawodów technicznych, ale tak jak w
całym kraju” (W10). Niektórzy zwracali też uwagę na brak dobrej kadry menadżerskiej. Poszukiwani
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
9
są także absolwenci szkół zawodowych i techników w zawodach takich jak piekarz, mechanik
samochodowy, hydraulik, murarz, dekarz, stolarz, elektryk itp. Jest też spore zapotrzebowanie na
niewykwalifikowanych, sezonowych pracowników fizycznych w przemyśle rolno-spożywczym.
Jednak samo posiadanie poszukiwanego przez pracodawcę zawodu nie wystarcza.
Oczekiwania wobec nowych pracowników są coraz wyższe i dotyczą głównie ich praktycznego
przygotowania do podjęcia pracy. Właściciele przedsiębiorstw nie chcą inwestowad w szkolenia
nowych pracowników, oczekują że osoba, którą zatrudnią będzie od razu, bądź w krótkim okresie
czasu samodzielnie wykonywad swoje obowiązki. Tymczasem rzeczywistośd wygląda tak, że młodzi
ludzie wchodzący na rynek pracy są pozbawieni doświadczenia i praktycznych umiejętności, co jest
skutkiem niskiego poziomu nauczania zarówno w szkołach wyższych jak i średnich. Jak to ujął jeden z
respondentów:
„Mam takie zdanie, że tytuł inżyniera, czy magistra został zdegradowany. Tylu, ilu w tej chwili
się "produkuje" inżynierów i magistrów, którzy swoją wiedzą nie dorównują wiedzy pracownikom ze
średnim wykształceniem z poprzedniego pokolenia. Takie jest moje zdanie, że jest zbyt łatwo osiągnąd
tytuł przykładowo inżyniera, pan sobie pójdzie na 3 lata na sobotę, na niedzielę i jest pan inżynierem.
Ale to nie jest ten inżynier, który potrafi się posługiwad (pewnie, że może w dobie późnych
komputerów, kalkulatorów nie jest to dobry przykład), ale taki dzisiejszy inżynier nie wie jak się
posługiwad suwakiem logarytmicznym, nie potrafi niektórych rzeczy przeliczyd w głowie, procenty,
ułamki, musi podpierad się elektroniką itd. Także jeśli chodzi o wykształcenie to zdegradowany jest
tytuł inżyniera i magistra poprzez zbyt łatwe osiąganie tych tytułów” (W13).
Równie ważna z perspektywy osób zatrudniających jest niedostateczna liczba zajęd
praktycznych, staży czy przygotowania zawodowego, jakie mają w swoim dorobku przyszli,
potencjalni pracownicy: „Ja mam małą firmę, małą strukturę, ale często miałem potrzebę
zatrudnienia osób do pracy nie bardzo wymagającej, chciałem mied pracowników w miarę
przygotowanych, z podstawami wiedzy za pomocą, których można uczyd szybko w ciągu jednego
miesiąca. Nie mogę sobie pozwolid na przygotowywanie pracownika przez 4 lub 5 miesięcy i dlatego
mieliśmy wielkie problemy” (W13).
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
10
Istotne dla pracodawców jest także podejście do wykonywanych obowiązków, solidnośd,
obowiązkowośd, fachowośd:
„Pracodawcy oczekują tego na pewno, że pracownik jak przyjdzie do pracy to będzie
pracował, nie będzie chodził na zwolnienia lekarskie ani się migał od pracy” (W5);
„Przede wszystkim wiedzy w tej branży, w której podejmuje pracę, ale oprócz tej wiedzy,
potrzebna jest taka solidnośd, czyli nowy pracownik musi sobie wyrobid taką dobrą opinię, że jest
człowiekiem solidnym, punktualnym, że jest taką osobą, na którą można liczyd, dyspozycyjnośd też w
granicach zdrowego rozsądku, nie o to chodzi, żeby spad z komórką pod poduszką i byd na każde
zawołanie, ale żeby byd elastycznym. Zostao przykładowo dzisiaj do 17-tej, 18-tej, bo jest coś do
zrobienia, ale za to jutro możesz godzinę wcześniej wyjśd. I o taką elastycznośd chodzi” (W7).
Jak zauważył jeden z respondentów, obecna sytuacja na rynku pracy sprawia, że ludzie
podejmują jakąkolwiek pracę, często taką, która im zupełnie nie odpowiada, w której się męczą – to
sprawia, że pracują oni mniej efektywnie, na czym traci głównie pracodawca: „Z uwagi na bezrobocie,
ci młodzi ludzie często podejmują jakąkolwiek pracę, a później się w tej pracy nie odnajdują i stąd
zmieniają. Raz tu, raz gdzie indziej i z kolei jeśli ktoś nie robi w tej jednej branży, nie nabiera
doświadczenia, obowiązkowości, tej kultury i chęci jest mu to obojętne” (W6). Niemniej istotna zdaje
się chęd pracownika do podwyższania swoich kwalifikacji: „Wiedza zawodowa, rozwój, chęd
dokształcania – bez tego się nie obejdzie dzisiaj. Postęp jest tak silny, że nie wystarczy ukooczenie
studiów i pokazanie się pracodawcy, ale trzeba spełniad konkretne wymagania. Kiedyś wystarczyło,
żeby pracownik miał chęd do pracy” (W12).
Jeśli chodzi o bariery, jakie napotykają pracodawcy w pozyskiwaniu pracowników to na
podstawie przeprowadzonych wywiadów można
wskazad dwie najważniejsze. Pierwszą z nich,
najczęściej wskazywaną przez respondentów, jest wspominane już wcześniej niskie przygotowanie
teoretyczne i praktyczne wśród osób ubiegających się o zatrudnienie: „W moim zawodzie jest brak
fachowości. Wszyscy, którzy przyjdą to trzeba ich uczyd. Oni się tłumaczą tym, że inna piekarnia, inne
maszyny itp. Kiedyś przyszedł starszy człowiek, zadawał podstawowe pytania, a resztę już wiedział.
Fachowośd” (W8).
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
11
Drugim, nie mniej
istotnym
czynnikiem są oczekiwania finansowe potencjalnych
pracowników, które często są poza możliwościami właścicieli drobnych przedsiębiorstw:
„Dobry pracownik życzy sobie taką pensję, że ja nie jestem w stanie spełnid jego oczekiwao.
Nie jestem w stanie płacid pracownikowi 4000 zł. Koszty warsztatu w tej chwili przekraczają zyski”
(W1);
„Oczekiwania płacowe są bardzo wygórowane, a rynek jest jaki jest, każda firma ma jakieś
trudności w sprzedaży czy funkcjonowaniu na rynku, konkurencja itp. itd. W związku z tym te
wygórowane żądania płacowe nie zawsze mieszczą się w możliwościach firmy” (W6);
„Może ograniczenia są z tytułu niskich zarobków w porównaniu z zarobkami w większych
miastach jak Poznao, Wrocław, Łódź czy jeszcze dalej Warszawa, bo ile osób jest gotowych wyjechad
z Kalisza i studiowad wieczorowo czy zaocznie np. w Poznaniu, ale tam zarabiad więcej, bo jeśli zarobi
na początek jakieś 1.500,- złotych, to tutaj mu się oferuje 700,- złotych, czyli ograniczenia są z tego
względu, że potencjalny pracownik nie godzi się na tak niskie wynagrodzenie, jakie mu pracodawca
proponuje” (W7);
„Wydaje mi się, że jest to kwestia perspektyw finansowych. Pracownik musi mied wyraźną
perspektywę tego, co pracodawca mu proponuje, żeby wiedział ile zarobi, jakie ma możliwości
rozwoju, awansu” (W12).
Jeden z pracodawców w Kaliszu jako ograniczenie możliwości zatrudnienia wskazał z kolei
przesadne ambicje pracowników: „ Są tacy, którzy mają zbyt wygórowane ambicje i wydaje im się, że
posiadają nie wiadomo jaką wiedzę czy informacje, a w rzeczywistości to się nie pokrywa” (W6).
Spośród różnych sposobów pozyskiwania nowych pracowników pracodawcy, za
najskuteczniejsze uznali polecenie przez innego pracownika odpowiedniego kandydata, którym
najczęściej jest jakiś znajomy lub członek rodziny. Zalety tej metody najlepiej obrazują wypowiedzi
respondentów:
„Wydaje mi się, że nadal coś takiego funkcjonuje, jak rozpuszczenie wiadomości wśród
znajomych, "słuchaj, potrzebuję takiego i takiego, może kogoś mi polecisz" i to ma swoje zalety, że
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
12
ten potencjalny pracownik, który przyjdzie pracowad, on się czuje zobowiązany do tego, że jest też z
czyjegoś polecenia. Także, nie dośd, że musi sobie dobrą markę stworzyd, to jeszcze musi zachowad
twarz osoby, która go poleciła. Ale z kolei ten, który go przyjmuje, też w ten sposób myśli, że jeżeli go
ktoś polecił, to on też się będzie starał, będzie do tego podchodził sumiennie i solidnie. Wydaje mi się,
że to jest dobra droga, bo takie ogłoszenia w tym Radio Centrum, "poszukujemy szwaczkę czy
kierowcę" to owszem, może na to jakiś odzew jest, ale taki pracodawca nie wie kogo przyjmuje i to
wydaje mi się taką ostatnią deską ratunku, że maszyna do szycia stoi, jest zamówienie, potrzebuje, to
właśnie w radio czy prasie lokalnej są takie ogłoszenia” (W7);
„To jest dobre, bo jeżeli ktoś kogoś zna jako dobrego pracownika i sprawdzonego, to zawsze
jest inaczej, bo wie się, kogo się bierze” (W14);
„Jeśli chodzi o naszą firmę, to głównie na zasadach kontaktów z pracownikami, że ma
jakiegoś znajomego, który coś umie i potrafi, wie, że u nas są takie, a nie inne wymagania i na tej
zasadzie. Kontakty osobiste. Ktoś się dowiaduje, że w innej firmie odchodzi pracownik, a jest dobry i
warto go zatrudnid” (W6).
Mniej popularne są typowe poszukiwania na otwartym rynku pracy, takie jak ogłoszenia w
lokalnej prasie, w Internecie czy w radiu: „Ciekawy jest też portal e-centrum. Dawaliśmy też
ogłoszenie do "Życia Kalisza", ale nie było to takie owocne, dużo osób jednak przegląda i szuka pracy
za pomocą strony e-centrum” (W5).
Za skuteczny sposób można też uznad korzystanie z prywatnych agencji zatrudnienia:
„Współpracowałem z firmą kaliską, specjalizującą się w tym zakresie, ale jestem zadowolony z tego,
co wyszło, chociaż kosztowało to trochę. Przynajmniej firma przygotowała dla mnie całą pracę
wstępną i doprowadziła do stanu, gdzie mogłem porozmawiad z trzema najlepszymi kandydatami i
rzeczywiście były to dobre kandydatury. Zatrudniłem jedną osobę z nich” (W13).
W wypowiedziach kaliskich pracodawców zabrakło pozytywnych opinii odnoszących się do
współpracy z Urzędem Pracy w Kaliszu, w tym w szczególności co do skuteczności pozyskiwania
pracowników za jego pośrednictwem, co najlepiej oddają wypowiedzi dwojga badanych:
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
13
„jeśli ktoś przychodzi z Urzędu Pracy, niech pan mi wierzy, ja jeszcze nie dorwałem człowieka z
Urzędu Pracy, który by się nadawał do produkcji, niech mi pan wierzy. Tylko „nygusy” (W8);
„Co Urząd Pracy może? Tam przychodzą tacy, że mówię panu… Kiedyś był tu pan, który
przyszedł i zażądał, żebym mu podpisał papier, bo potrzebuje na kuroniówkę, tak więc brzydko mu
odpowiedziałem, żeby wyszedł. Kiedyś przyszedł pan, który otwarcie powiedział, że nie pracował
nigdy w tej branży, obojętnie ile mu zapłacę, bo on chce się nauczyd. Powiedziałem, że nie spełnia
wymagao. Jednego przyjąłem, który podobno wszystko umiał. A po 1,5 miesiąca musiałem go
wyrzucid bo narobił mi strat. Parę rzeczy uszkodził” (W1).
Powszechna negatywna ocena funkcjonowania publicznej instytucji zajmującej się
pośrednictwem pracy najprawdopodobniej wynika z faktu znacznego bezrobocia, jakie dotyka
powiatu kaliskiego, a co za tym idzie sporej liczby osób zarejestrowanych. Wśród bezrobotnych
zawsze znajdują się osoby dotknięte syndromem wyuczonej bezradności, cechujące się
nieumiejętnością samodzielnego radzenia sobie na rynku pracy i wyczerpująco korzystające z pomocy
(głównie finansowej), jaką oferują instytucje pomocy społecznej. Nic więc dziwnego, że przez samych
pracodawców – często mających problemy ze znalezieniem odpowiedniego pracownika i borykający
się z nieustannym „brakiem rąk do pracy” – przeważają opinie negatywne.
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
14
Współpraca pracodawców,
samorządowych
instytucji
rynku
pracy
i
władz
Pracodawcy dośd rzadko korzystają z możliwości współpracy z instytucjami rynku pracy.
Zdają sobie sprawę z dośd ograniczonych możliwości Urzędu Pracy, uzależnionego od funduszy
Ministerstwa Pracy: „Urzędy Pracy mają związane ręce pod każdym względem działania i to, jakimi
środkami finansowymi dysponują. Niby dysponują środkami na papierze na zapobieganie bezrobociu i
na staże i inne formy działalności, ale są uzależnione od Ministerstwa Pracy i od tego jak spłynie
gotówka” (W15).
Kaliscy pracodawcy mają raczej negatywną opinię o potencjalnych pracownikach, którzy z
ramienia Powiatowego Urzędu Pracy pytają o możliwośd zatrudnienia, ponadto zwracają uwagę na
ich braki w kwalifikacjach oraz słabą motywację do podjęcia pracy. Pracodawcy narzekają, że często
osoby takie nie mają w ogóle zamiaru się zatrudnid, potrzebują tylko zaświadczenie, że na rozmowie
w sprawie pracy byli, aby nie stracid zasiłku i ubezpieczenia. Poszukując pracowników stawia się
raczej na sied kontaktów towarzyskich oraz ogłoszenia w mediach. Jedynym wyjątkiem są
niewykwalifikowani robotnicy sezonowi czy awaryjne sytuacje, gdy potrzeba kogoś szybko zatrudnid
– jednak wtedy najczęściej pracodawcy nie wiążą przyszłości z takim pracownikiem, traktując go
jako zastępstwo do czasu znalezienia odpowiedniego kandydata.
Pozytywnie z kolei postrzegane są możliwości, jakie dają organizowane przez Powiatowe
Urzędy Pracy roboty interwencyjne. Podobnie możliwośd refundacji kosztów utrzymania pracownika
przysłanego przez Urząd Pracy, w tym jednak przypadku ciężko jest wielu pracodawcom spełnid
wymogi formalne. Niektórzy zatrudniający korzystają czasem z Ochotniczych Hufców Pracy,
wskazując je jako dobry sposób na pozyskanie niewykwalifikowanej (lub niskowykwalifikowanej), a
przy tym taniej siły roboczej.
Osoby biorące udział w badaniu doceniają organizowane przez różne instytucje rynku pracy
szkolenia i kursy podnoszące kwalifikacje bezrobotnych, czy pozwalające na przekwalifikowanie
pracowników, co ułatwia im w późniejszym czasie zatrudnienie. Problemem jest tu jednak brak
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
15
dokładnego rozeznania potrzeb rynku pracy i dostosowanie do niego oferty programowej. Często
ukooczenie kursu czy szkolenia nie poprawia sytuacji bezrobotnego, gdyż nie ma zapotrzebowania na
uzyskane przez niego umiejętności. Bezrobotni kooczą po kilka różnych kursów i dalej nie mogą
znaleźd pracy – korzystają z tego najbardziej firmy, które owe szkolenia i kursy organizują:
„Oni chętnie wykonują szkolenie, bo jest w jakiś sposób korzystne, prawdopodobnie
finansowo itp. ale nie martwią się czy taki operator znajdzie pracę czy nie. Chciał się przeszkolid – to
my go przeszkoliliśmy, ale o pracę musi się sam starad. Wydaje mi się, że tak te, które są najprostsze
do zdobycia, gdzie wystarczy się zgłosid i jest to jeszcze często dofinansowane z innych środków, to są
tacy ludzie, którzy myślą, że jak skooczą kurs obsługi komputera, to zaraz znajdzie zatrudnienie w
każdej firmie. Ale to nie pokrywa się z rzeczywistością. Są osoby, które przechodzą kilka różnych
szkoleo. To już są osoby, które mają już jakieś doświadczenie zawodowe, straciły pracę z jakiegoś
powodu i teraz próbują się odnaleźd na rynku pracy i zdają sobie z tego sprawę, że jeden kurs
operatora wózka widłowego mu nic nie daje, robi drugi kurs, trzeci, to jak on może się przedstawid, że
ma wiele różnych kwalifikacji, to jest mu łatwiej znaleźd pracę, która ma ścisłe jedno szkolenie i
koniec” (W6).
Taka sytuacja, szczególnie wśród osób bezrobotnych, długo niemogących znaleźd pracy, a
wciąż aktywnie jej poszukujących pracy, jest nierzadka. Jednakże szkolenia oferowane przez wiele
firm funkcjonujących na kaliskim rynku są bardzo krótkie i często nie pozwalają na nabycie
odpowiednich umiejętności. Słusznie zauważa jeden z rozmówców: „Szkolenia mają sens wtedy, gdy
jest wyraźna perspektywa zatrudnienia” (W12). I, jak dodaje później: „Powinni szkolid, jeśli są
możliwości dofinansowania z urzędu pracy. Obracam się wokół ludzi i już słyszałem, że byli szkoleni po
3 razy i nie dostali pracy. Oferty były tak marne pod względem finansowym, że ci ludzie odmawiali.
Jeśli ktoś pracował w przemyśle lekkim 30 lat i dobrze zarabiał i teraz ma dostad minimalną płacę, to
wiadomo dlaczego tak jest. Ludzie chcą ułożyd sobie jakoś życie, utrzymad rodzinę” (W12).
Innym problemem jest nieskutecznośd instytucji takich, jak na przykład powiatowe rady
zatrudnienia, które nie radzą sobie z diagnozą problemu bezrobocia. Jeden z pracodawców
proponuje zastąpid je ciałem eksperckim:
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
16
„Mamy problem to mówimy o nim, jak wygląda, jakie są przyczyny, należy zrobid diagnozę
dla danej sytuacji i eksperci na podstawie tego, co jest dzisiaj, tak wygląda sytuacja w powiecie
kaliskim i mieście Kaliszu. Mają obraz, widzą problem i przyczyny i tam są podejmowane decyzje, co
robid, z czego finansowad i konsekwentnie to robid. Samorząd terytorialny jako gospodarz powinien
byd liderem tego, animatorem, szefem orkiestry” (W13).
Brak takiego fachowego zarządzania powoduje, że środki finansowe, jakie poszczególne
instytucje czy organy samorządu dostają z funduszy europejskich na zapobiegnie i zmniejszanie
zjawiska bezrobocia są najczęściej marnotrawione poprzez doraźne działania. Brakuje długofalowej
wizji rozwiązania problemów, porozumienia i współpracy między poszczególnymi przedstawicielami
środowisk lokalnych, mających wpływ na rynek pracy: „Nie chodzi o to, że nie ma ludzi myślących i
potrafiących. To nie jest to. Są oni w różnych miejscach samorządzie terytorialnym, instytucjach rynku
pracy, w prywatnych firmach konsultingowych, w firmach niezwiązanych z rynkiem pracy, lecz w
produkcyjnych, usługowych. Nie ma tej woli, świadomości, że środowiska lokalne powinny działad w
sposób zorganizowany, żeby wykorzystad swój potencjał” (W13).
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
17
Ocena oferty edukacyjnej w regionie Kalisza.
Oferta edukacyjna szkół ponadgimnazjalnych i wyższych na terenie Kalisza i okolic jest
według kaliskich przedstawicieli organizacji pracodawców całkowicie niedopasowana do potrzeb
rynku pracy. Brakuje wykwalifikowanych robotników, zwłaszcza z wykształceniem zawodowym na
poziomie zasadniczej szkoły zawodowej. Młodzież niechętnie wybiera tę ścieżkę edukacji, za co po
części winid można negatywne stereotypy dotyczące szkół zawodowych, jak i osób które do nich
uczęszczają. To właśnie o takich stereotypach najczęściej wspominali rozmówcy zapytani o przyczyny
kiepskiej kondycji szkół zawodowych:
„Taka osoba nie jest dobrze kojarzona, to jest gdzieś zakorzenione w nas. Jeśli mówimy o
osobie kooczącej studia, idącej na doktorat, to mamy tu zupełnie inną wizję” (W11).
Poza negatywnymi stereotypami dotyczącymi szkolnictwa zawodowego, winę za jego złą
kondycję ponosi też ostatnia reforma oświaty (ministerialne założenia mówiące o 80% uczniów
uczących się w liceach ogólnokształcących i zdających egzamin maturalny), zawyżone ambicje samych
gimnazjalistów oraz ich rodziców. Nie bez znaczenia jest też brak wiedzy wobec
oczekiwao
pracodawców, co skutkuje błędnymi decyzjami w wyborze kierunku wykształcenia: „*istnieje
potrzeba] ciężkiej pracy uświadomienia młodym ludziom, którzy idą do szkól zawodowych na to, jaka
jest sytuacja. Młody człowiek słucha tylko kolegów, rodzice nic mu nie mówią i dla niego marketing to
najlepszy kierunek na świecie” (W13).
Znacznie odczuwalny jest przy tym
brak doradztwa zawodowego już na poziomie
gimnazjalnym. Z przeprowadzonych wywiadów w Kaliszu i powiecie kaliskim wynika, że dobrym
sposobem zmiany wizerunku szkolnictwa zawodowego byłaby medialno– informacyjna akcja
podobna do tej, która swego czasu wykreowała w Polsce potrzebę zdobycia wykształcenia wyższego.
Na początku lat 90. właśnie w tej kategorii najmniej było osób bezrobotnych, skutkiem czego
wyrobiła się powszechna opinia, że ukooczenie studiów gwarantuje zdobycie dobrze płatnej posady –
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
18
taka opinia pokutuje do dziś, a wyjątkiem nie jest tu region Kalisza, gdzie spore problemy ze
zdobyciem pracy mają właśnie absolwenci wyższych uczelni. Na domiar złego w samym Kaliszu, a
także w niewielkiej odległości od tego miasta (w Ostrowie Wielkopolskim, Jarocinie, a także w
Opatówku) znajduje się 8 uczelni wyższych, w tym przede wszystkim są to placówki prywatne,
niepubliczne, a także filie uczelni paostwowych znajdujących się w Poznaniu, Łodzi czy Szczecinie.
Taka ilośd szkół wyższych na stosunkowo małym obszarze powoduje, że każdy, kto posiada maturę –
jeśli tylko chce – ma możliwośd podjęcia studiów. Trudno więc oczekiwad, że w sytuacji, gdy nowe
miejsca pracy nie powstają, a kaliski rynek pracy i lokalna gospodarka znajdują się w stagnacji, osoby
z wyższym wykształceniem znajdą pracę, satysfakcjonującą i dobrze płatną.
Jeden z respondentów sugerował, że sposobem na rozwiązanie problemów niedopasowania
oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy mógłby byd specjalny urząd lub biuro: „komórka, która
składa się z różnych środowisk, praktyków pracy, wykładowców czy ludzi odpowiedzialnych za to, co
się dzieje w szkole, samorząd terytorialny, jako polityczna władza. Musi to byd systematycznie
prowadzone i powstaną akcje, które poprawią ten niekorzystny stan na naszym rynku pracy” (W13).
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
19
Wynagrodzenia i świadczenia oferowane w Kaliszu i powiecie
kaliskim
Zapytana o poziom średnich wynagrodzeo pracowników szeregowych w firmach
funkcjonujących na rynku kaliskim zdecydowana większośd rozmówców twierdziła, że niezależnie
od branży rzadko kiedy przekracza on poziom 2000 zł netto, najczęściej zaś oscyluje około 1500 zł,
więc niewiele ponad pensję minimalną, zagwarantowaną ustawowo:
„Każdy szuka magicznych rozwiązao, żeby płacid jak najmniej. 2000 złotych netto w Kaliszu
jest uważane za sumę wyjściową” (W5);
„2000 złotych netto to dużo, ja znam przykłady, gdzie człowiek zarabia mniej i cieszy się”
(W14);
„Ok. 1200-1600 brutto. Co roku trochę podnoszę. Ja bym chciał dad 3000, ale też nie wiem czy
nie będę jeszcze w tym roku zmuszony obniżyd płac” (W3);
„Minimalna pensja plus 100-200 zł. Czyli koło 1500 zł brutto. Tylko, że płacimy też wszystkie
podatki. A do tego dostają jeszcze jakieś tam wynagrodzenia w naturze” (W14);
„Generalnie 1.317,- dla pracownika produkcyjnego. Może przesadzam, ale dużo jest firm,
gdzie jednak to wynagrodzenie minimalne funkcjonuje” (W8);
„Różnie może byd, w przedziale od 1500 do 2000 czy 2500 zł. To zależy do zakładu, branży i
zapotrzebowania rynku. Dzisiaj w miarę wysokiej pensji nikt nie jest w stanie zapewnid, gdyż różnie
jest z dochodami w zakładach” (W1)
Ta sytuacja dotyczy raczej szeregowych pracowników i tych z niewielkim doświadczeniem
zawodowym. Kadra menadżerska oraz wykwalifikowani robotnicy i specjaliści są wynagradzani dużo
lepiej. Ten relatywnie dośd niski poziom zarobków respondenci tłumaczą kiepską kondycją finansową
firm i przedsiębiorstw oraz wysokimi kosztami brutto utrzymania pracowników – głównie podatkami i
opłatami odprowadzanymi do Zakładu Ubezpieczeo Społecznych. W ostatnim czasie nie było także
odczuwalnej podwyżki wynagrodzeo, a jeśli tak, to wiązano ją z podwyższeniem pensji minimalnej,
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
20
która w ubiegłym roku wyniosła o 40 zł brutto więcej: „U nas w zakładzie co roku ustawowo są
podwyższane pensje” (W6).
Pracodawcy zostali także zapytani o zróżnicowanie w wynagrodzeniach w zależności od
branż, w jakich pracują pracownicy. Większośd nie potrafiła wskazad różnic ani stawek odnoszących
się do branży handlowej, usługowej czy produkcyjnej, a jedynie wskazad wysokośd wynagrodzenia,
jakie jest wypłacane w zakładzie samego rozmówcy: „Generalnie w branży produkcyjnej trochę
więcej, ale usługi i handel - tak jak mówiłam - minimalna pensja plus 100-200 zł. Czyli koło 1500 zł
brutto” (W14).
Niezbyt
często
słyszy
się
też
o
dodatkowych,
pozapłacowych
świadczeniach
wykorzystywanych przez kaliskich pracodawców. Jest to raczej domena dużych przedsiębiorstw
(„Duże zakłady mogą sobie na to pozwolid. My nie bardzo” (W9)), zatrudniających wielu
pracowników,
gdzie
popularne
jest
otoczenie
pracowników
opieką
medyczną
oraz
wyspecjalizowanych firm z branży usługowej lub handlowej, gdzie standardem jest służbowy telefon,
laptop czy samochód. Często też tacy pracodawcy zapewniają karnety na basen czy siłownię: „Mogę
powiedzied z perspektywy moich znajomych, którzy pracują i mają tego typu różne gadżety, jakieś
wejściówki, służbowy samochód poza godzinami pracy, telefon” (W15).
Mniejsze firmy często premiują pracowników świadczeniami w naturze, na przykład
pracownicy piekarni otrzymują codziennie pieczywo. Przeważnie jednak pracodawcy uznają, że
dodatkowe, pozapłacowe mobilizowanie pracowników nie jest potrzebne, powinni oni wykonywad
swoje obowiązki w ramach pensji, ewentualnie dają jakieś premie finansowe przy okazji świąt albo
wakacji.
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
21
Podsumowanie
Z badao
przeprowadzonych wśród przedstawicieli instytucji otoczenia biznesu
zatrudniających pracowników na terenie Kalisza i powiatu kaliskiego wynika, że sytuacja na lokalnym
rynku pracy jest stosunkowo zła. Bardzo mocno odczuwalny jest upadek większych zakładów
przemysłowych, duże bezrobocie oraz kiepska kondycja drobnych zakładów usługowych. Zauważalny
jest także brak firm zainteresowanych inwestowaniem w okolicy Kalisza, nie powstają także nowe
zakłady przemysłowe, które mogłyby poprawid kondycję gospodarczą regionu. Szczególnie
negatywnie na temat tej sytuacji wyrażają się osoby blisko związane z małymi firmami usługowymi,
które boleśnie odczuwają skutki kryzysu gospodarczego.
Stosunkowo słabo (szczególnie w odniesieniu do regionów z większymi ośrodkami miejskimi,
jak chodby Poznao, Łódź czy Wrocław) wyglądają procesy innowacyjne w gospodarce regionu
kaliskiego. Dodatkową barierą uniemożliwiającą lub znacznie ograniczającą rozwój gospodarczy
regionu kaliskiego jest zjawisko bezrobocia, bardzo dotkliwie odczuwane przez mieszkaoców powiatu
kaliskiego.
Wśród innych zagrożeo, z którymi boryka się kaliski rynek pracy należy wskazad chodby
trudną sytuację osób z wyższym wykształceniem, w tym w szczególności absolwentów uczelni o
profilach humanistycznych, a także brak pracowników z wykształceniem zasadniczym zawodowym,
trudności w poszukiwaniu pracowników, zarówno posiadających określone kwalifikacje, jak i
pracowników bez kwalifikacji, stanowiących siłę roboczą. Do tego wszystkiego należy dodad, że
oczekiwania wobec nowych pracowników są coraz wyższe i dotyczą głównie ich praktycznego
przygotowania do podjęcia pracy. Właściciele przedsiębiorstw nie chcą inwestowad w szkolenia
nowych pracowników, oczekują że osoba, którą zatrudnią będzie od razu, bądź w krótkim okresie
czasu samodzielnie wykonywad swoje obowiązki. Kolejnym aspektem, który negatywnie wpływa na
sytuację na rynku pracy, a w szczególności na relacje pomiędzy pracodawcami a pracownikami są –
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
22
zdaniem pracodawców – wygórowane oczekiwania płacowe potencjalnych pracowników, które
bardzo często są poza możliwościami właścicieli niewielkich zakładów.
Z kolei jeśli chodzi o metody poszukiwania pracowników, jakie stosują kaliscy pracodawcy i
jakie uznają za najbardziej skuteczne, to dominuje polecenie przez już zatrudnionego pracownika lub
kogoś znajomego bądź członka rodziny. Praktycznie ogłoszenia w prasie czy innych środkach
masowego przekazu (w tym w Internecie) nie są stosowane, bowiem wówczas zaufanie do takiej
osoby jest dużo mniejsze i mniejsze są też szanse na uczciwośd i zaangażowanie nowego pracownika.
Biorący udział w badaniu pracodawcy z regionu kaliskiego zostali także poproszeni o ocenę
funkcjonowania publicznych instytucji zajmujących się pośrednictwem pracy, w tym w szczególności
Powiatowego Urzędu Pracy w Kaliszu. Kaliscy pracodawcy mają raczej negatywną opinię o
potencjalnych pracownikach, którzy z ramienia Powiatowego Urzędu Pracy pytają o możliwośd
zatrudnienia, ponadto zwracają uwagę na ich braki w kwalifikacjach oraz słabą motywację do
podjęcia pracy.
organizowane
Z drugiej jednak strony osoby biorące udział w badaniu
przez różne instytucje rynku pracy szkolenia i kursy
dobrze oceniają
podnoszące kwalifikacje
bezrobotnych, czy pozwalające na przekwalifikowanie pracowników, co ułatwia im w późniejszym
czasie zatrudnienie. Problemem jest tu jednak brak dokładnego rozeznania potrzeb rynku pracy i
dostosowanie do niego oferty programowej.
Oferta edukacyjna szkół ponadgimnazjalnych i wyższych na terenie Kalisza i okolic jest
według kaliskich przedstawicieli organizacji pracodawców całkowicie niedopasowana do potrzeb
rynku pracy. Brakuje wykwalifikowanych robotników z wykształceniem zawodowym na poziomie
zasadniczej szkoły zawodowej. Poza negatywnymi stereotypami dotyczącymi szkolnictwa
zawodowego, winę za jego złą kondycję ponosi też ostatnia reforma oświaty (ministerialne założenia
mówiące o 80% uczniów uczących się w liceach ogólnokształcących i zdających egzamin maturalny),
zawyżone ambicje samych gimnazjalistów oraz ich rodziców. Nie bez znaczenia jest też brak wiedzy
wobec oczekiwao pracodawców, odnośnie możliwości zatrudnienia.
Zapytana o poziom średnich wynagrodzeo w firmach funkcjonujących na rynku kaliskim
zdecydowana większośd rozmówców twierdzi, że niezależnie od branży rzadko kiedy przekracza on
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
23
poziom 2000 zł netto, najczęściej zaś oscyluje około 1500 zł, więc niewiele ponad pensję minimalną,
zagwarantowaną ustawowo. Ta sytuacja dotyczy
raczej szeregowych pracowników i tych z
niewielkim doświadczeniem zawodowym. Niezbyt często słyszy się też o dodatkowych,
pozapłacowych
świadczeniach wykorzystywanych przez kaliskich pracodawców. Jest to raczej
domena dużych przedsiębiorstw, zatrudniających wielu
pracowników,
gdzie popularne jest
otoczenie pracowników opieką medyczną oraz wyspecjalizowanych firm z branży usługowej lub
handlowej, gdzie standardem jest służbowy telefon, laptop lub samochód.
Zdzisław Lara
tel/fax. (061) 843 51 69, tel. (061) 843 10 68
NIP 782-146-17-11
24

pobierz - EuroConsult

Transkrypt

Podobne dokumenty

tutaj - EuroConsult

Historia szkoły

pobierz - EuroConsult

00Raport_FGI_z

WSRK.7624-80/06 27 października 2006 r. I N F O R M A C J A

OFERTA SZKOLENIOWA nr 01/09/2014 SYSTEM

tutaj - EuroConsult

Dzieje Kalisza w 1914 r. Tom 1 - Miejska Biblioteka Publiczna im