Nr 4 - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Transkrypt

Nr 4 - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
PRACE
Instytutu Szk³a, Ceramiki
Materia³ów Ogniotrwa³ych
i Budowlanych
Scientific Works
of Institute of Glass, Ceramics
Refractory and Construction Materials
Nr 4
ISSN 1899-3230
Rok II
Warszawa–Opole 2009
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57
899
TOMASZ BARAN
Nowa jakoœæ popio³ów krzemionkowych
do cementu i betonu?
!"#$%&'( )"*(+,#!-./0/ -$0.%. 1!+!2 -3!45.-/45. 5(6(0#7- . 1(#/0& * +/8
+!#%.(6 )/)./3& '/#0(9/ %"*(6./0%/-(9/ : / "7;0(< .'/45. ,#"!# )"!;(0.!=
%#7"( - )"!%#$5( /+)/-.!+!<> *!-!"#/45. 5*?45. )!'0$5@A B1!+!0/ -)3$*!-!"#/45. ,#"!# )"!;(0.! - )/)./3!5@ 0! -$1"!0( -3!45.-/45. 5(6(0#&C
)'!,#$5*0/4D= -/+/;>+0/4D= 5*!, -.>*!0.!= -$#"*$6!3/4D= 6"/*//+)/"8
0/4D . %/6)!#$1.'0/4D 5(6(0#& * +/6.(,*%!6.A
E"*()"/-!+*/0( 1!+!0.! )/#-.("+*.3$= ;( -*"/,# ,#"!#$ )"!;(0.! - )/).('(
0(9!#$-0.( -)3$-! 0! -3!45.-/45. 5(6(0#& /"!* 0! 5(5@$ &;$#%/-(
%,*#!3#&<>5( -3!45.-/45. 6.(,*!0%. 1(#/0/-(< . #"-!3/4D 1(#/0&A
E"*(+,#!-./0( - !"#$%&'( 6!#(".!3$ /+0/,*> ,.? +/ 0/-$5@ -$6!9!2
0/"6$ 5(6(0#/-(< EF8GF HIJ8H . 1(#/0/-(< EF8GF KLM8H= %#7"( +/)&,*5*!8
<> 6/;'.-/4D ,#/,/-!0.! )/)./37- '/#0$5@ %"*(6./0%/-$5@ / ,#"!#!5@
)"!;(0.! +/ INA
1. Wstêp
Zawartoœæ strat pra¿enia w popiele lotnym krzemionkowym, dodatku pucolanowym do cementu i aktywnym dodatku typu II do betonu ma, jak podkreœla obszerna literatura przedmiotu, istotny wp³yw na w³aœciwoœci cementu oraz cechy
u¿ytkowe betonu, kszta³tuj¹ce trwa³oœæ konstrukcji betonowych [1–4]. Problem
nadmiernej zawartoœci strat pra¿enia w popio³ach nabiera znaczenia w œwietle
nowych zapisów norm okreœlaj¹cych wymagania dla popio³u lotnego krzemionkowego jako sk³adnika cementu i betonu.
Norma PN-EN 450-1 [5], okreœlaj¹ca wymagania dotycz¹ce w³aœciwoœci popio³u lotnego krzemionkowego stosowanego jako dodatek typu II przy produkcji
betonu, wymienia trzy kategorie A, B i C popio³u, w których zawartoœæ strat
pra¿enia mo¿e wynosiæ odpowiednio do: 5%, 7% i 9%. Taki zapis normy
PN-EN 450-1 zosta³ wprowadzony do normy cementowej PN-EN 197-1 [6] w poprawce A3 [7].
Do czasu wprowadzenia tej poprawki do produkcji cementu mo¿na by³o stosowaæ popio³y zawieraj¹ce do 5% strat pra¿enia, za dopuszczeniem do 7%. Po
wprowadzeniu poprawki A3 mo¿na do produkcji cementu stosowaæ popio³y lotne zawieraj¹ce nawet do 9% strat pra¿enia.
! "#$%& '#()*)+) ,-./0& 12!03"."& 40)2!"0/56 78#"9)!60/*:; " <+=96>0#*:; 6 ?0!(-06"2&
7==-"0/ 4"#2!0>#*:; 40)2!"0/56 <+=96>0#*:; 6 @!0.96"2%
!"
#$%&'( )&*&+
Praktyczne mo¿liwoœci stosowania do produkcji cementów popio³ów o wy¿szej
zawartoœci strat pra¿enia, co niew¹tpliwie poszerza bazê pozyskiwania tego materia³u, powinny byæ jednak¿e uzasadnione pozytywnymi wynikami badañ cech
u¿ytkowych cementów z takim dodatkiem. Poni¿ej przedstawiono wyniki badañ
w³aœciwoœci cementów portlandzkich popio³owych CEM II/B-M (V-S) oraz
CEM II/B-V, zawieraj¹cych dodatek popio³u lotnego krzemionkowego o ró¿nej
zawartoœci strat pra¿enia, tj.: 1,5; 3,9; 5,6; 6,7 i 10,1%. Zbadano równie¿ betony wykonane z takich cementów, porównuj¹c wyniki z cementem wzorcowym CEM I bez dodatków. Badania ukierunkowano na w³aœciwoœci reologiczne zapraw i mieszanki betonowej, warunki wi¹zania, wytrzyma³oœæ oraz mrozoodpornoœæ cementu i/lub betonów.
2. Materia³y do badañ
Do badañ wykorzystano suche popio³y lotne krzemionkowe ró¿ni¹ce siê zawartoœci¹ strat pra¿enia, pobrane z czterech ró¿nych elektrowni z procesu spalania
wêgla kamiennego w kot³ach py³owych. W³aœciwoœci popio³ów zastosowanych
do badañ podano w tabeli 1.
!"#$! %
!"#$%&'#$% ('(%'!)& *'+,-$.
/!<!'4,=>
&' /!*-!0 (,"'!1+! 34'!4! ('!5#1+!
?@A=?+
(!$1:?B
(')"*+
67 8!9:;
(,(+,-. 2
(,(+,-.
67 8!9:;
IJ K
%
%LM
%LM
Q
RLP
RLN
IJ KK
R
TLS
TLU
IJ
KKK
U
%OL%
PLN
IJ K2
M
MLT
MLM
V<!D+W
X@1!?@#1+! <:*,1!1, <D Y&HI& %PTHQZ
X@1!?@#1+! <:*,1!1, <D Y&HK3X %OTPUZ
[')0-,W \!0!1+! <-!91#Z
3*-!0 C!@,<:
<D E F
*<!'?
8.$+4
B#8!4:4
G@A=?+ 1+#',@H
(.9@?@!$1#
67 8!9:;
NOLP
SNLT
SULP
SOLQ
STLT
Z wymienionych popio³ów wykonano nastêpuj¹ce cementy do badañ:
• 4 laboratoryjne cementy portlandzkie wielosk³adnikowe popio³owo-¿u¿lowe
CEM II/B-M (V-S), zawieraj¹ce dodatek 20% popio³u lotnego krzemionkowego V
o ró¿nej zawartoœci strat pra¿ena i 10% granulowanego ¿u¿la wielkopiecowego S;
• 2 laboratoryjne cementy portlandzkie popio³owe CEM II/B-V, zawieraj¹ce 30%
popio³u lotnego krzemionkowego V, o zawartoœci strat pra¿enia 3,9% i 6,7%.
Ponadto dla porównania przebadano:
• 2 przemys³owe cementy portlandzkie popio³owe CEM II/B-V, zawieraj¹ce 28%
popio³u lotnego krzemionkowego V, o zawartoœci strat pra¿enia 4,3% i 6,9%;
• cement portlandzki CEM I bez dodatków.
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57
89:
Cementy CEM II/B-M (V-S) produkowano w normowym okresowym m³ynku
kulowym, poprzez wspólny przemia³ sk³adników.
Laboratoryjne cementy portlandzkie popio³owe CEM II/B-V uzyskano przez
zmieszanie cementu przemys³owego CEM I 42,5N z dodatkiem 30% popio³u
lotnego krzemionkowego V.
Cementy przemys³owe CEM II/B-V stanowi³y próby pobrane w okresie doœwiadczalnej produkcji cementów z du¿¹ iloœci¹ popio³u krzemionkowego V.
Do produkcji wymienionych cementów stosowano w ka¿dej serii klinkier portlandzki o zbli¿onym sk³adzie fazowym: 58% C S, 18% C!S, 10% C A i 9%
C"AF oraz 0,75% Na!O#$.
3. Wyniki badañ
3.1. W³aœciwoœci cementów
Wyniki oznaczeñ wodo¿¹dnoœci, czasu wi¹zania, sta³oœci objêtoœci, konsystencji oraz wytrzyma³oœci cementów laboratoryjnych i przemys³owych zawieraj¹cych ró¿ne iloœci popio³u lotnego krzemionkowego V o zmiennej zawartoœci
strat pra¿enia zestawiono w tabeli 2 oraz przedstawiono graficznie na rycinach
1–3. Badania wykonano zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 197-1. Wp³yw
jakoœci popio³u na konsystencjê zapraw normowych (urabialnoœæ) badano wg
PN-EN 1015-3. Oznaczenia przy u¿yciu stolika potrz¹salnego obejmowa³y
zmiany konsystencji zaprawy od dodania wody do cementu do jednej godziny
hydratacji. Wyniki takich pomiarów zestawiono w tabeli 3 oraz przedstawiono
graficznie na rycinie 4.
!"#$! %
!"#$%&'#$% (')*'&+ $+*+(,-&
&'()!*
+#,#-./
;NG O
;NG OOHWXG
YZX[\
@!"'6!.'6C*-C
;NG OOHWXZ
86)#,C52'3C
&'()!*
0'01'2/
3 +#,#-+1#
4 5.6!.!
06!7#-1!
"#) 0'01'2/
RSU
TSP
QSL
RMSR
TSP
QSL
DC.6)C,!2':E -!
8'39 ;)!5 31<)!-1!
@#;>
A
#B &')02C3 :+15F!-1# =G0!?
!"
32!:+13! => ?
0' (-1!+>
=+,#HI? 0'+)9 F'-1#+ =,,? =J?
P QLM %#$ P#$
R %QSM
P Q%M P%$ T$$
R %USU
M %VSM
P QKM P%$ T#$
$$
%$
P QQM P
U
M %KST
R PMST
P QQM T&$ Q'$
P LMM P#& T'$
M %QSU
P KUM P$$ T$$
M %KSU
=+,?
RLSR
%%SM
%RSU
%MSL
RLST
%MSU
RLSU
%
%KST
RVSL
RVSM
RVS%
RVSL
RVSK
RQSR
%K
URSV
TVSK
TLSR
TKSK
TTS%
TUSQ
TQSR
LM
UQSR
Q%SP
QVSV
QVSK
UQSK
QPSQ
ULSK
!"
#$%&'( )&*&+
!"# :# ;&3&8<3'&9= "*1*')70 - 3&3,)45*1 .&.5&670 & /78'*+ -,0,/)&9"5 ()/,) ./,8*'5,
!"# $# %&'(!()*'"+, -,./,0 "*1*')&0!"2 - 3&3,)45*1 .&.5&670
& /78'*+ -,0,/)&9"5 ()/,) ./,8*'5,
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57
898
&8+= %= L8.4)8,!2'V+1 +#,#-.W; ) ('(!.<1#, 0'01'2W;
' 4W5-#* )!;!4.'V+1 3.4!. 04!5#-1!
!"#$ %&$&'()*+, -('&( !'&./0,& $ !)!,/1/
0& %2,&03 4)0-#-(/0+5, %&!'&$ +/2/0()$#+6 $ +%&-,/
!"#$! %
:'-383.#-+*! )!04!;8 0' +)!31# '( ('(!-1! ;'(8 (' +#,#-./
6,1-9
&'()!* 0'01'2/
3.4!.!
04!5#-1!
0' '<= >
&'()!* +#,#-./
?@
A@
B@
67 ,!389
4')028; )!04!;8
6+,9
GHIG
GJI@
GKIG
GBIB
CDE F
"#) 0'01'2/
G@@7
HA7
JHI>7
JK7
??I@
?GIG
?@IG
GHI?
GI>
G@@7T
HB7
HG7
JK7
?GI>
?@IJ
GHIB
GJI@
AI%
L1#$'3<2!(M
G@@7T
HB7
HG7
J%7
-1<';8 CDE
?@IH
GHI%
GKIK
GBI>
FFNOME PQMRS
BIH
G@@7T
H?7
J>7
KH7
GHIA
G>IB
GAIG
G?IH
G@IG
G@@7T
J@7
K%7
BB7
T U G@@7 <'-383.#-+*! )!04!;8 0' )!4'"1#-1/=
!"
#$%&'( )&*&+
&:+T %T U,1!-! 0$!7.:+)-'56 +#,#-.V3 ) ('(!.;1#, 0'01'2V3
' 4V8-#* )!3!4.'5+1 7.4!. 04!8#-1! 3 +)!71#
3.2. W³aœciwoœci betonu
Porównano w³aœciwoœci betonów zaprojektowanych i wykonanych z cementów
laboratoryjnych CEM II/B-M (V-S), zawieraj¹cych 20% popio³u lotnego krzemionkowego V o wartoœci strat pra¿enia 3,9; 6,7 i 10,1% oraz cementu przemys³owego CEM II/B-V, o zawartoœci strat pra¿enia 4,3 i 6,9%, zawieraj¹cego
28% popio³u V. Dla porównania zbadano beton z cementu CEM I. Analizowano
mieszankê betonow¹ o udziale sk³adników na m mieszanki: cement – 320 kg,
piasek – 641 kg, kruszywo ¿wirowe 2–8 mm – 592 kg, kruszywo ¿wirowe 8–16 mm
– 648 kg, W-C 0,55 – 176 l, domieszka napowietrzaj¹ca 0,3% w stosunku do
cementu, dodatek plastyfikatora LSNa 0,8%.
Zbadano wytrzyma³oœæ i mrozoodpornoœæ betonów zgodnie z PN-88/B-06250
„Beton zwyk³y” dla 100 cykli zamra¿ania i odmra¿ania (F 100). Wyniki zestawiono w tabelach 4 i 5 oraz na rycinach 5–7.
!"#$! %
!"#$!%&'()* +,"(-.
&'()!* +#,#-./
&'()!* 0'01'2/ 3 +#,#-+1#
)!3!4.'56 7.4!. 04!8#-1!
EF= G
"#) ('(!.;/
%IH
JIC
SDIS
"#) ('(!.;/
%IH
JIC
EF= GGLMN= OPNQR
EF= G
EF= GGLMNP
9:.4):,!2'56 -! 5+17;!-1# <=0!>
0' (-1!+?
@
A
@B
CD
@HIJ
HBI@
%JI%
K@IJ
SJI%
HSIH
%DIH
K%IS
SKIB
@CIC
HBIB
KSIS
S@IJ
@JIC
HHIA
%@IB
-"
HKIK
%%IB
KSIC
-"
@BIJ
HAIC
KDIJ
-"
@AIS
HKIB
%CIA
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57
89:
*F4` %` aF)5-F'!1+67 "#)+(2 /+ VB WB VX 0 YE ,(0!4G
!"#""$%"!&"'( )*+"&,
!"#$! %
?)+/0#@ '5+-++,/+5(+640 "#)+(A3B C DEE
*+,-!.
>!3!5)+67
3F)5-F'!1+67
/+/0+12 :+'0#8-;! /+30#)5-!
(! 6408;!(0#
3
4#'#(40#
2"F)#; 8/!,#; 3F<
3 '0#<
&#'#() -!3!5)+67 (!/+30#<
8-!(4#
* (0#< *! /+ DEE '!8F )5-F'!1+640
)5-!.=4!
8)5!)
-!'5!9!(# 4F;$!4G
/5!9#(0!
HIJ
HKL!J
HIJ
HIJ
TBU
VBW
%WBW
%VBX
EBVV
XBTY
"#ZBY
VBD
%%BY
TXBY
EBDW
DVB%E
,+'0#8-;0
&MK
DEBD
VBT
TXBZ
UWBT
EBVD
VUBEE
NNOP<K
TBU
EBUI[
ZBV
TXBY
TZBX
EBTY
VBDE
QR<?S
ZBY
EBUI[
%BU
%EB%
TZBE
EBUV
%BWE
DEBD
EBUI[
TBW
UWBU
UVBT
EBXZ
DUBVE
&MK N
DBX
%XB%
%ZB%
EBEE
VB%W
\
"#TBU
DBW
%TBW
%EBX
EBEE
WBZV
,+'0#8-;0
&MK
ZBY
DBW
%EBD
TDBE
EBEE
DXBVE
NNOP<R
ZBY
EBUI[
%BV
TZBT
T%BD
EBVE
VBXE
]3!^!_ [ \ I 3 8)+82(;2 ,+ '!8F 4#'#()2`
!"
#$%&'( )&*&+
!"# 3# 4*5)/6 2!0&(!758',"9 ./0'+12 ( "/7/+0: ;<% ==>?@% AB@4C ( )')5069/7 *'*9'812
' &1D+/E (525&0',"9 "(F,"9 *5G+!"H AI0&50 *&5D/+95C
!"# $# %&'('')*'&+',- ./0'+12
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57
89:
4. Omówienie wyników
1. Wzrost strat pra¿enia w popiele, praktycznie odpowiadaj¹cy zawartoœci czêœci palnych (wêgla) w popiele, powoduje pogorszenie, tj. podwy¿szenie wodo¿¹dnoœci cementów z dodatkiem tych popio³ów. Popió³ zawieraj¹cy 9,8%
czêœci palnych zwiêksza wodo¿¹dnoœæ cementu o 4% w stosunku do popio³u zawieraj¹cego 1,5 czêœci palnych (tab. 2, ryc. 1).
2. Odpowiednio obserwuje siê wyraŸne pogorszenie cech reologicznych cementu (tab. 2, ryc. 2).
3. Dane zestawione w tabeli 3 i na rycinie 6 potwierdzaj¹ s³absze oddzia³ywanie
domieszek uplastyczniaj¹cych na cement zawieraj¹cy popió³ z du¿¹ iloœci¹ czêœci
palnych (wêgla). Wp³yw taki zaznacza siê gorszymi parametrami zaczynu i zapraw cementowych w zakresie utraty plastycznoœci zaprawy w czasie (tab. 3, ryc. 4).
Urabialnoœæ cementu z dodatkiem popio³u o zawartoœci 9,8% czêœci palnych, mierzona zmianami konsystencji zaprawy w czasie, obni¿a siê gwa³townie.
4. Negatywny wp³yw dodatku popio³ów lotnych z du¿ymi stratami pra¿enia na
w³aœciwoœci cementu potwierdzaj¹ badania cech fizycznych: warunków wi¹zania, wytrzyma³oœci oraz mrozoodpornoœci. Wed³ug danych zestawionych w tabeli 2, czas wi¹zania cementu z popio³em o du¿ej zawartoœci czêœci palnych ulega nadmiernemu wyd³u¿eniu.
5. Wraz ze wzrostem strat pra¿enia w popio³ach wytrzyma³oœci cementów popio³owych wyraŸnie spadaj¹. Dotyczy to szczególnie wytrzyma³oœci po d³ugim
okresie twardnienia. Taka zale¿noœæ jest niew¹tpliwie zwi¹zana z gorsz¹ aktywnoœci¹ pucolanow¹ popio³ów z du¿¹ iloœci¹ czêœci palnych. Z danych zawartych
w tabeli 1 wynika, ¿e zawartoœæ fazy szklistej mierzona iloœci¹ czêœci nierozpuszczalnych NR w popiele zawieraj¹cych 9,8% czêœci palnych gwa³townie spada.
6. Zestawione w tabeli 5 wyniki badañ potwierdzaj¹ negatywny wp³yw popio³ów lotnych o du¿ej zawartoœci czêœci palnych na mrozoodpornoœæ betonu.
Przy wzroœcie zawartoœci czêœci palnych w popiele od 3,8 do 9,8% spadek wytrzyma³oœci betonów F 100 wynosi³ odpowiednio 8 i 23%. Domieszka napowietrzaj¹ca do betonu obni¿a podane wartoœci spadku wytrzyma³oœci, szczególnie
efektywnie w przypadku cementu z nisk¹ zawartoœci¹ wêgla. Efektywnoœæ
dzia³ania domieszki z cementem zawieraj¹cym popió³ z du¿¹ iloœci¹ czêœci palnych, tj. 9,8% jest wyraŸnie obni¿ona (tab. 5). Taki efekt potwierdza s³absze
oddzia³ywanie domieszki chemicznej w obecnoœci popio³ów z du¿¹ iloœci¹ strat
pra¿enia (niespalonego wêgla).
5. Wnioski
1. Przeprowadzone badania potwierdzi³y niekorzystny wp³yw na w³aœciwoœci
cementów dodatku popio³u lotnego krzemionkowego o du¿ej zawartoœci czêœci
!"
#$%&'( )&*&+
palnych (strat pra¿enia). Zale¿noœci w tym zakresie wyznaczono na podstawie
badañ cementów laboratoryjnych i przemys³owych z dodatkiem popio³ów zawieraj¹cych od 1,5 do 9,8% czêœci palnych.
2. Zebrane wyniki wskazuj¹, ¿e zawartoœæ czêœci palnych w popiele wp³ywa
istotnie na podstawowe w³aœciwoœci u¿ytkowe cementów, takich jak: cechy reologiczne, czas wi¹zania, wytrzyma³oœæ, mrozoodpornoœæ, oddzia³ywanie z domieszkami. W ka¿dym przypadku du¿a zawartoœæ czêœci palnych w popiele ujemnie wp³ywa na wymienione w³aœciwoœci. Dodatek domieszek chemicznych
napowietrzaj¹cych i uplastyczniaj¹cych nie poprawia do koñca tych zale¿noœci.
3. Dokumentowane zale¿noœci wp³ywu zawartoœci czêœci palnych w popio³ach lotnych na w³aœciwoœci cementów popio³owych, mieszanki betonowej i betonu powinny
byæ uwzglêdniane w dokumentach normatywnych i instrukcjach technicznych odnoœnie do mo¿liwoœci stosowania kategorii C, tj. popio³u ze strat¹ pra¿enia do 9%.
4. Wyniki badañ, uzyskane w niniejszym artykule jednoznacznie potwierdzaj¹
i uzasadniaj¹ wczeœniejsze ograniczenia norm [5, 6] co do maksymalnych iloœci
strat pra¿enia w popio³ach lotnych, tj. do 5%, za dopuszczeniem do 7%.
Literatura
!"#$% &"#"'()* ,/&0(1+23(' 40$*'(5 6,4. ,0%)70(0. !88!+,%-&$./-&$ 0"(/')* ,/&- >. 6';)*+ ?5@513 AB- 7 '-'. #%0*C( 9DDDA-. J 0 % K 0 2 + * <-. "#"'(1 .$"2/34,%5'$4/." . 0)5/.'$&(.$". A3'(0L
!" # $ % & ' ( ) * + ,-.
9" 4 5 : + ; ; 5 <-=-.
E" ? F G H & 7 / I * +
%7/)751+5 6%'&$2513C( ?5@513$. #%0*C( 9DDM>" 6 5 $ * 5 % 3 A-.
"#"'(1 6/.37"&!'"8/ )91(4) $ 36"&:%2'". 6';)*+ ?5@513 AB- 7 '-'. #%0*C(
9DDDN" 64LO4 >NDL!P9DDN Q 6'B+CG ;'31/ &' K53'1$- ?7RST !P U5V+1+2W5. )B52/V+*02W5 + *%/35%+0 7X'& L
1'S2+Y" 64LO4 !8ZL!P9DD9 Q ?5@513- ?7RST !P A*G0&. (/@0X01+0 + *%/35%+0 7X'&1'S2+ &'3/27H25 25L
@513C( B'()752F15X' $[/3*$Z" 64LO4 !8ZL!P9DD9\ <EP9DDZ Q ]@+010 <E &' 1'%@/P ?5@513- ?7RST !P A*G0&. (/@0X01+0
+ *%/35%+0 7X'&1'S2+ &'3/27H25 25@513C( B'()752F15X' $[/3*$-
!"#$% &#'#(
!" #$%&'() *+ ,'&'-!*$, +&) %,. +*/ -!0! ( % 1
-* -/!(!2
'3 456 78769 :3;6<4:=84:>3 >? @6A634< B:45 <:C:@6>D< ?CE 8<5 @>3<4:4D634 B696
F6<@9:G6FH
'3?CD63@6 >? ?CE 8<5 @>348:3:3= F:??69634 D3GD936F @89G>3 96<:FD6 >3 <6C6@46F
@6A634 79>7694:6<I 96>C>=:@8C 7898A6469<J <644:3= 4:A6J <4963=45 83F ?966K6
96<:<483@6 B696 838CEK6FH
'4 B8< @>3?:9A6F 4584 C89=6 @>34634 >? D3GD936F @89G>3 96<:FD6 :3 ?CE 8<5 58<
=>4 36=84:;6 :3?CD63@6 6??6@4 >3 @6A634 LD8C:4E :3@CDF:3= 769?>9A83@6 79>7M
694:6< >? 456 ?96<5 @>3@9646 A:N4D96 83F 456 @>3@9646 FD98G:C:4EH

Podobne dokumenty