Ocena odpowiedzi humoralnej myszy na

Krzysztof Łukaszuk
PRACA ORYGINALNA
Instytut Położnictwa i Chorób Kobiecych, Zakład Endokrynologii Ginekologicznej Akademii Medycznej w Gdańsku
Ocena odpowiedzi humoralnej myszy
na transplantowane wyspy trzustkowe szczura
The humoral mice response to transplanted rats’ pancreatic islets
Abstract
Background. The most important factor for the prevention of diabetes complications is the normalization of glicemia. The almost physiologic way to it is the transplantation of the pancreas or the pancreatic islets. The possible way for it is the ksenotransplantation. The immunological response for the transplantation is the most important limit factor.
The aim of the work was to evaluate the long term humoral
response of diabetic mice to ksenotransplantation.
Material and methods. I evaluated IgG, IgM and total Ig
against transplanted islets by Western blot.
Wstęp
Normalizacja glikemii jest decydującym czynnikiem zapobiegającym rozwojowi powikłań cukrzycy. U chorych na
cukrzycę typu 1 pełne wyrównanie zaburzeń przemiany
węglowodanów jest możliwe jedynie poprzez transplantację trzustki lub wysp trzustki. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach z cukrzycą doświadczalną wykazano,
że transplantacja izolowanych wysp trzustki pozwalała na
utrzymanie pełnej normoglikemii przez całe życie zwierzęcia i zapobiegała rozwojowi powikłań [1–3]. Mniej korzystne wyniki uzyskano, transplantując izolowane wyspy trzustki ludziom chorym na cukrzycę. W latach 1974–1995 w 38
ośrodkach wykonano 305 alloprzeszczepów i 165 autoprzeszczepów dorosłych wysp trzustkowych.
Przy alloprzeszczepach zaledwie 6% chorym nie trzeba było podawać insuliny dłużej niż przez 1 rok [4, 5].
Uważa się, że przyczyną tych niepowodzeń jest niedostateczna liczba transplantowanych wysp i niedostateczna immunosupresja.
Adres do korespondencji: dr med. Krzysztof Łukaszuk
Instytut Położnictwa i Chorób Kobiecych, Zakład Endokrynologii
Ginekologicznej AM w Gdańsku
ul. Kliniczna 1 A, 80–402 Gdańsk
tel. +48 (0 prefiks 58) 349 34 89, faks +48 (0 prefiks 58) 341 80 03
Copyright © 2002 Via Medica, ISSN 1643–3165
Results. Both, diabetic and healthy mice responded to
transplanted islets by growing Ig levels reaching the maximum in 21 day after transplantation. The humoral response
to specific proteins was similar in both groups also.
The observed humoral response against transplants in both
investigated groups informs us of small influence of streptozotocin diabetes on it. I did not find any specific protein
against which response could be used as an early marker
of immunological activation.
key words: transplantation, pancreatic islets,
ksenotransplantiation, diabetic mice, rats
Rozwiązaniem pierwszego problemu, czyli zabezpieczeniem wystarczająco dużej liczby wysp trzustki, byłoby pozyskanie wysp od zwierząt. Problem odpowiedzi
immunologicznej przy transplantacji obcogatunkowej
(ksenotransplantacji) jest dotychczas mało poznany.
Coraz więcej faktów wskazuje na ksenoreagujące
przeciwciała jako na czynnik inicjujący ostry naczyniowy
odrzut ksenotransplantu. Brak natomiast oceny ksenoreaktywności transplantów wysp oraz danych z piśmiennictwa dotyczących oceny wstępnej reaktywności humoralnej
myszy zdrowych i myszy z cukrzycą na ksenoprzeszczep.
Cel pracy
Celem pracy było zbadanie długoterminowej odpowiedzi humoralnej myszy zdrowych i z cukrzycą doświadczalną na ksenoprzeszczepy szczurzych wysp
trzustkowych.
Materiał i metody
Dawcami wysp trzustkowych były samce szczurów
szczepu Wistar o masie ciała 180–220 g. Biorcami przeszczepów były samce myszy szczepu Balb/c o masie
19–25 g.
www.ddk.viamedica.pl
281
Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2002, tom 2, nr 4
Izolację wysp trzustki przeprowadzano zgodnie z procedurą opisaną uprzednio [6]. Wyspy izolowano z trzustek szczurów zmodyfikowaną metodą kolagenazową
[7]. Pomiar szybkości wydzielania insuliny z wysp trzustki określano za pomocą 3-stopniowej inkubacji w zmiennym stężeniu glukozy [8].
Cukrzycę wywoływano u samców myszy szczepu
Balb/c (19–25 g) poprzez dootrzewnowe podanie streptozotocyny (220 mg/kg) w buforze cytrynianowym (pH 4,5).
Po 7–10 dniach po podaniu streptozotocyny u myszy
mierzono stężenie glukozy we krwi i do dalszych badań
kwalifikowano jedynie zwierzęta ze stężeniem glukozy
powyżej 300 mg/dl.
Dootrzewnową transplantację 100 wysp trzustki zawieszonych w około 0,5 ml sterylnego buforu Krebsa
przeprowadzano podczas laparotomii dootrzewnowo
myszom chorym pod narkozą eterową. Grupę kontrolną
stanowiły myszy zdrowe otrzymujące dootrzewnowo
100 wolnych wysp trzustki szczura. Pozostałą część
wysp poddawano elektroforezie w celu uzyskania materiału do oznaczania odpowiedzi humoralnej metodą Western blot.
Materiał do oceny obecności przeciwciał przeciw białkom szczurzym w osoczu mysim uzyskiwano z krwi z żyły
ogonowej myszy. Krew pobierano kapilarą heparynizowaną w ilości umożliwiającej uzyskanie około 20–40 l
osocza. Materiał pobierano w dniu transplantacji (przed
zabiegiem) oraz w 3, 6, 9, 12, 15, 21, 28, 35 i 42 dniu po
zabiegu. Po odwirowaniu i odciągnięciu surowicy przechowywano ją w temperaturze –20oC do momentu oznaczania obecności przeciwciał.
Oceny obecności przeciwciał dokonywano za pomocą metody Western blot. Wykonywano elektroforezę
białek w żelu poliakrylamidowym z siarczanem sodowym dodecylu (SDS, sodium dodecyle sulphate) [9].
Następnie rozdzielone białka elektroforetycznie transferowano z żelu poliakrylamidowego z SDS na nitrocelulozę [10]. Immunodetekcji białek na nitrocelulozie dokonywano z użyciem techniki wzmocnionej chemiluminescencji (ECL, enhanced chemiluminescence), stosując
zestaw ECL firmy Amersham Life Science.
Oceny densytometrycznej uzyskanej odpowiedzi humoralnej, to znaczy oceny półilościowej przeciwciał mysich reagujących z białkami szczurzych wysp trzustkowych, dokonywano komputerowo, stosując program
SigmaGel wersja 1.0 (1995 Jandel Scientific), po wcześniejszym przetworzeniu uzyskanych zdjęć na postać cyfrową za pomocą kamery Sony z zestawem do archiwizacji żeli firmy UVP (Stany Zjednoczone). Obliczeń dokonano na arkuszu kalkulacyjnym Excel 7.0 Microsoft Corp. Wyniki badań podano jako średnie arytmetyczne ± błąd standardowy średniej (SEM). Znamienność statystyczną szacowano, stosując test t-Studenta.
Wartość p < 0,05 przyjęto za istotną.
282
Wyniki
Ocena cukrzycy streptozotocynowej
u badanych myszy
Badanym zwierzętom w celu wywołania cukrzycy podawano streptozotocynę w stężeniu 220 mg/kg masy
ich ciała. Podanie streptozotocyny powodowało wzrost
glikemii we krwi badanych myszy średnio z 83,8 mg/dl
do 365,2 mg/dl (p < 0,001) w czasie 7–10 dni od
wstrzyknięcia.
Ocena występowania białek
w lizatach wysp trzustkowych
Wykonane rozdziały elektroforetyczne lizatów poddano barwieniu metodą srebrową. W zakresie 20–120 kD
uwidoczniono 24 białka w lizatach z wysp trzustkowych.
Ilość białek oceniano w jednostkach względnych (I)
uwzględniających szerokość oraz intensywność prążka
po odjęciu tła. Wśród białek wyspowych w największym
stężeniu występowały białka o masach około 69,0, 56,3,
46,0 oraz 32,4 kD.
Ocena średniej odpowiedzi całkowitej oraz
przeciw poszczególnym białkom szczurzych
wysp trzustkowych w badanych grupach
Oceniano poziom odpowiedzi w zakresie całkowitych Ig, a także klas IgM oraz IgG przeciw poszczególnym białkom szczurzych wysp trzustkowych. Ostatecznie przedstawiono odpowiedź przeciwko białkom
o najwyższym stężeniu w lizatach wysp (białka 69,0
i 56,3 kD). Spośród białek o masie 79,4, 58,7, 50,5,
46,0, 36,5 i 32,4 kD, przeciwko którym stwierdzono
odpowiedź w trakcie eksperymentu, wybrano i przedstawiono odpowiedź przeciwko białku 50,5 kD. Stężenie przeciwciał po transplantacji izolowanych wysp
trzustki oznaczano zarówno u myszy zdrowych, jak
i u myszy z cukrzycą. W stosunku do białka 69 kD,
obecnego w lizatach wysp trzustki w największym stężeniu, wykazano reaktywność wszystkich surowic mysich pobranych jeszcze przed transplantacją materiału szczurzego.
Ocena przeciwciał przeciw białkom
szczurzych wysp trzustkowych w surowicach
zdrowych myszy po przeszczepie
szczurzych wysp trzustkowych
W tej grupie przebadano 6 myszy, którym przeszczepiono po 100 izolowanych wysp szczurzych.
Na rycinie 1 przedstawiono średnie stężenie (SEM)
całkowitych Ig reagujących z białkami lizatów wyspowych po transplantacji wysp trzustkowych zdrowym myszom. Przez pierwsze 3 dni po transplantacji stężenie
przeciwciał nie zmieniało się, w 3–9 dniu po transplanta-
www.ddk.viamedica.pl
Krzysztof Łukaszuk, Odpowiedź humoralna myszy na transplantowane wyspy trzustkowe szczura
Rycina 1. Przeciwciała klasy IgM, IgG oraz Ig powstałe po przeszczepie szczurzych izolowanych wysp trzustkowych zdrowym myszom
Figure 1. IgM, IgG, total Ig after the rats’ pancreatic islets transplantation to healthy mice
cji izolowanych wysp stężenie Ig zwiększyło się 2-krotnie, a następnie utrzymywało się na takim poziomie do
końca eksperymentu (p < 0,05).
W przypadku przeciwciał klasy IgM wzrost odpowiedzi był już widoczny w 3 dniu eksperymentu, osiągając
maksymalny (3-krotny wzrost) 9 dnia po transplantacji
(p < 0,05). Przez następne 3 tygodnie stężenie nie zmieniało się, po czym znamiennie obniżało się w 6 tygodniu
po transplantacji (p < 0,001).
W klasie IgG immunoglobulin wzrost odpowiedzi
był zauważalny od 6 dnia po transplantacji. Utrzymywał
się do 21 dnia po transplantacji i dalej narastał aż do
końca eksperymentu (p < 0,05) do wartości 3,7 razy
wyższej od wyjściowej.
Oceniano także średni poziom odpowiedzi w zakresie całkowitych Ig przeciw poszczególnym białkom lizatów wysp. Przeciwciała reagujące z białkiem 69,0 kD
były obecne przed transplantacją (ryc. 2).
Rycina 2. Średnie stężenie przeciwciał IgM oraz Ig przeciw białku wyspowemu 69,0 kD u zdrowych myszy po przeszczepie wysp
trzustkowych szczura
Figure 2. IgM and IgG levels against the transplanted rats’ pancreatic islets 69.0 kD protein in serum of healthy mice
www.ddk.viamedica.pl
283
Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2002, tom 2, nr 4
Rycina 3. Średnie stężenie przeciwciał klasy IgM przeciw białku wyspowemu 56,3 kD u zdrowych myszy po przeszczepie wysp
trzustkowych szczura
Figure 3. IgM levels against the transplanted rats’ pancreatic islets 56.3 kD protein in serum of healthy mice
Jednak po transplantacji izolowanych wysp trzustkowych doszło do znacznego wzrostu odpowiedzi (już od
pierwszego oznaczenia) — 2-krotne zwiększenie w 6
dniu po transplantacji, które utrzymywało się do 6 tygodnia po przeszczepie.
Inaczej przedstawiała się odpowiedź w klasie IgM.
Odpowiedź przeciw białku 69,0 kD narastała od początku eksperymentu do 15 dnia (p < 0,05), utrzymywała
się na stałym poziomie do 35 doby i znamiennie obniżała się w 42 dobie (p = 0,001) (ryc. 2).
W przypadku białka 56,3 kD poziom odpowiedzi
nie zmieniał się znamiennie przez cały okres eksperymentu. Natomiast odpowiedź przeciw białku 50,5 kD
pojawiała się jedynie sporadycznie u pojedynczych
zwierząt.
Surowica pobrana w dniu transplantacji nie reagowała z białkiem o masie 56,3 kD u żadnej myszy (ryc. 3).
Odpowiedź pojawiła się u wszystkich badanych zwierząt
w 9 dobie po przeszczepie i utrzymywała się do końca
eksperymentu. Odpowiedź przeciw białku 50,5 kD wystąpiła jedynie u 1 zwierzęcia.
Przeciwko białkom 69,0 i 56,3 kD w zakresie klasy
IgG doszło do odpowiedzi u 6 badanych zwierząt (po 3
z każdej grupy). Również tutaj widać spadek stężenia
specyficznych przeciwciał pod koniec 2 tygodnia eksperymentu.
Ocena przeciwciał przeciw białkom
szczurzych wysp trzustkowych w surowicach
myszy z cukrzycą po przeszczepie
szczurzych wysp trzustkowych
W tej grupie przebadano 6 myszy z cukrzycą, którym podano po 100 izolowanych szczurzych wysp
trzustkowych.
Na rycinie 4 przedstawiono średnie stężenie (SEM)
przeciwciał IgM, IgG oraz całkowitych Ig reagujących
Rycina 4. Przeciwciała klasy IgM, IgG oraz Ig powstałe po przeszczepie szczurzych izolowanych wysp trzustkowych myszom z cukrzycą
Rycina 4. IgM, IgG, total Ig after the rats’ pancreatic islets transplantation to diabetic mice
284
www.ddk.viamedica.pl
Krzysztof Łukaszuk, Odpowiedź humoralna myszy na transplantowane wyspy trzustkowe szczura
Rycina 5. Średnie stężenie przeciwciał IgG i Ig przeciw białku wyspowemu 69,0 kD u myszy z cukrzycą po przeszczepie wysp trzustkowych szczura
Figure 5. Total Ig and IgG levels against the transplanted rats’ pancreatic islets 69.0 kD protein in serum of diabetic mice
z białkami lizatów wyspowych po transplantacji wysp
trzustkowych myszom z cukrzycą. Poziom odpowiedzi narastał od 6 doby po transplantacji do 15 dnia (p < 0,05).
Najwyższy poziom odpowiedzi występował w 15–18 dobie po transplantacji i był około 5,4-krotnie wyższy niż
w okresie przed transplantacją. Następnie stężenie immunoglobulin zmniejszyło się w 28 dobie i takie utrzymywało się do końca badania (p < 0,05), ale jeszcze w 42
dniu doświadczenia poziom odpowiedzi był prawie 3 razy
wyższy w porównaniu z okresem przed transplantacją.
Wzrost odpowiedzi w zakresie IgM stwierdzony w 6 dobie utrzymywał się do 15 doby, dochodząc do poziomu
8 razy wyższego od poziomu wyjściowego, następnie
nieznamiennie zmniejszona odpowiedź utrzymywała się
do 42 dnia.
Dynamika zmian IgG w grupie myszy z cukrzycą z przeszczepionymi wyspami jest analogiczna do reaktywności w klasie IgM. Również tutaj można zauważyć systematyczny wzrost odpowiedzi od 6 do 15 dnia (p < 0,05),
a następnie łagodny spadek przez cały okres obserwacji (p < 0,05), aż do poziomu około 1,9-krotnie wyższego od poziomu odpowiedzi przed transplantacją.
Oceniano również odpowiedź przeciw poszczególnym białkom w zakresie całkowitych immunoglobulin.
Przed transplantacją wysp surowice wszystkich badanych
myszy reagowały z białkami o masie 69,0 i 56,3 kD.
Z białkiem 69,0 kD reagowały surowice wszystkich zwierząt, a odpowiedź narastała od 9 do 21 doby po transplantacji (p < 0,05) (ryc. 5), po czym utrzymywała się
przez 2 tygodnie na niższym poziomie i znamiennie spadała w ostatnim punkcie pomiarowym badania. W klasie
IgG wzrost odpowiedzi przeciw białku 69,0 kD osiągnął
szczyt w 21 dobie (p < 0,05), następnie nieznamiennie
się obniżył. Podobnie reagowały surowice mysie w zakresie immunoglobulin IgM w stosunku do białka 69,0 kD.
Nie stwierdzono jednak znamienności statystycznej zaobserwowanych różnic.
W przypadku białka o masie 56,3 kD wzrost następował już od 3 doby eksperymentu i był największy w 15
dobie (p < 0,05), po czym obniżał się przez cały czas
trwania doświadczenia (p < 0,05) (ryc. 6).
Z białkiem o masie 50,5 kD przed transplantacją nie
reagowała żadna badana surowica, odpowiedź zaczęła
pojawiać się w 6 dobie (surowice 2 zwierząt), a w 15 dobie
odpowiedziały już wszystkie zwierzęta. Zaobserwowane wahania poziomu odpowiedzi były statystycznie nieznamienne.
Podobnie reagowały surowice badanych myszy w zakresie immunoglobulin IgM w stosunku do wszystkich
wymienionych białek. Nie stwierdzono jednak znamienności statystycznej zaobserwowanych różnic. Sytuację
analogiczną do opisanej w przypadku całkowitych Ig
w stosunku do białka 50,5 kD zaobserwowano także
w klasie przeciwciał IgM.
W klasie immunoglobulin IgG stwierdzono jedynie reakcje z dwoma białkami lizatów — białkami 69,0 i 56,3 kD.
Surowice badanych myszy reagowały z tymi białkami już
przed transplantacją, jednak w przypadku białka 56,3 kD
www.ddk.viamedica.pl
285
Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2002, tom 2, nr 4
Rycina 6. Średnie stężenie przeciwciał IgG i Ig przeciw białku wyspowemu 56,3 kD u myszy z cukrzycą po przeszczepie wysp
trzustkowych szczura
Figure 6. IgG and total Ig levels against the transplanted rats’ pancreatic islets 56.3 kD protein in serum of diabetic mice
grupach w okresie całego eksperymentu. Słabiej reagowały myszy z cukrzycą streptozotocynową niż zwierzęta
zdrowe.
Dyskusja
Rycina 7. Średnie odpowiedzi sumaryczne w zakresie IgM, IgG
i Ig w poszczególnych grupach w okresie całego eksperymentu
+ SEM
Figure 7. Total response against the transplanted rats’ pancreatic
islets 56.3 kD protein in healthy and diabetic mice
reakcja nasilała się już od 3 dnia po zabiegu, osiągając
maksimum w 15 dniu eksperymentu (p < 0,05), a następnie spadając aż do poziomu wyjściowego w 42 dobie doświadczenia (p < 0,05).
Ocena łącznych odpowiedzi humoralnych
w badanych grupach przez cały okres
eksperymentu
Na rycinie 7 przedstawiono średnie odpowiedzi sumaryczne w zakresie całkowitych Ig w poszczególnych
286
Niniejsza praca dotyczy zagadnienia komponentu
humoralnego w odpowiedzi immunologicznej na ksenotransplantację wysp i komórek trzustki. Jest to problem
zarówno badawczy, jak i kliniczny, o nie do końca określonym znaczeniu.
Ponieważ przeciwciała reagujące krzyżowo z białkami
wysp trzustkowych występują w każdej surowicy mysiej,
do oceny odpowiedzi humoralnej nie stosowano metod
określających całkowitą odpowiedź (immunohistochemia,
badanie radioimmunoenzymatyczne — RIA lub immunoenzymatyczne — EIA), lecz metodę określającą specyficzne reakcje przeciw poszczególnym białkom wysp.
Grupy badane nie różniły się znamiennie stężeniem
przeciwciał przed transplantacją. Nie wydaje się natomiast, aby cukrzyca streptozotocynowa wpływała na dynamikę bądź specyfikę odpowiedzi. Zarówno u myszy
zdrowych, jak i u myszy z cukrzycą po przeszczepie
całych wysp stężenie przeciwciał znamiennie wzrastało
około 9 doby. Maksymalną odpowiedź w przypadku całych wysp zaobserwowano około 21 doby. Jedynie
w grupie myszy zdrowych po przeszczepie izolowanych
wysp odpowiedź utrzymywała się na stale wysokim poziomie aż do końca eksperymentu.
www.ddk.viamedica.pl
Krzysztof Łukaszuk, Odpowiedź humoralna myszy na transplantowane wyspy trzustkowe szczura
Wyżej opisany przebieg zmian w odpowiedzi w zakresie całkowitych Ig w badanych grupach wynika ze
zmian w zakresie IgM. Ich dynamika jest prawie identyczna ze zmianami w zakresie Ig, z tym wyjątkiem, że
w grupie zdrowych myszy po przeszczepie izolowanych
wysp trzustkowych również występuje zmniejszenie odpowiedzi pod koniec eksperymentu.
Odpowiedź w zakresie immunoglobulin G w obu
grupach charakteryzowała się dłużej trwającym wzrostem, a w przypadku zdrowych myszy po transplantacji
izolowanych wysp trzustkowych utrzymywała się ona na
wysokim poziomie do końca eksperymentu. U obu badanych grup odpowiedź maksymalna była 4-krotnie wyższa od poziomu wyjściowego.
W przypadku odpowiedzi na białko o masie 69,0 kD
większy przyrost odpowiedzi obserwowano w grupie
myszy z cukrzycą z przeszczepionymi wyspami (10,6-krotny w 21 dobie). Analogiczny przebieg miała odpowiedź w zakresie IgM. Natomiast w przypadku immunoglobulin klasy IgG przebieg odpowiedzi był nie tylko
wolniejszy, ale również znacząco słabszy. Maksymalne
odpowiedzi były wielkości 2–4-krotnego poziomu wyjściowego. W grupie myszy z cukrzycą z przeszczepionymi wyspami odpowiedź maksymalna była aż 11,6-krotnie wyższa od poziomu wyjściowego.
Stężenie przeciwciał przeciwko białku 56,3 kD zmieniało się analogicznie do dynamiki zmian odpowiedzi
przeciwko białku 69,0 kD, jednak na około 2-krotnie niższym poziomie. Uwagę zwraca również zdecydowanie
niższa wartość wyjściowa stężenia przeciwciał w zakresie
immunoglobulin klasy M niż przeciwko białku 69,0 kD.
Obecność przeciwciał reagujących z białkami o masie 69,0 i 56,3 kD przed transplantacją można tłumaczyć reakcją krzyżową niespecyficznych przeciwciał
z białkami badanych myszy. Nie można jednak wykluczyć, że był to efekt przypadkowego kontaktu biorców
z mysimi antygenami podczas hodowli.
Zaobserwowane odpowiedzi humoralne przeciwko
przeszczepionym białkom świadczą o niewielkim wpływie cukrzycy streptozotocynowej na całkowitą odpowiedź w zakresie badanych immunoglobulin.
Nie wykazano natomiast istnienia pojedynczego białka, przeciw któremu przeciwciała stanowiłyby wczesny
wskaźnik aktywacji odpowiedzi humoralnej.
Streszczenie
Wstęp. Normalizacja glikemii jest decydującym czynnikiem
zapobiegającym rozwojowi powikłań cukrzycy. Jedynie
transplantacja trzustki lub wysp trzustkowych może w pełni
wyrównać zaburzenia glikemii. Zbyt ograniczona dostęp-
ność ludzkich narządów do przeszczepów nie pozwala, by
transplantacja ludzkich wysp trzustkowych mogła rozwiązać problem cukrzycy. Możliwym rozwiązaniem jest ksenotransplantacja narządów pobranych od zwierząt. Wiąże się
ona z powstawaniem odpowiedzi immunologicznej powodującej odrzut przeszczepu.
Cel pracy. Celem pracy było zbadanie długoterminowej
odpowiedzi humoralnej myszy zdrowych i z cukrzycą doświadczalną na ksenoprzeszczepy szczurzych wysp trzustkowych.
Materiał i metody. Uzyskane od szczurów wyspy trzustkowe były dootrzewnowo transplantowane myszom zdrowym
oraz myszom z cukrzycą. Obecność przeciwciał całkowitych w klasie IgM oraz w klasie IgG przeciwko przeszczepionym wyspom oceniano metodą Western blot.
Wyniki. Zarówno myszy z cukrzycą, jak i zdrowe odpowiadały na przeszczepione wyspy wzrastającym stężeniem
przeciwciał do 9 doby po transplantacji. Odpowiedź maksymalną uzyskiwały w 21 dobie doświadczenia. Podobnie wyglądały odpowiedzi przeciwko poszczególnym białkom
u myszy z cukrzycą i u myszy zdrowych.
Wnioski. Zaobserwowane odpowiedzi humoralne przeciwko przeszczepionym białkom świadczą o niewielkim wpływie cukrzycy streptozotocynowej na całkowitą odpowiedź
w zakresie badanych immunoglobulin. Nie wykazano istnienia pojedynczego białka, przeciwko któremu powstanie
przeciwciał stanowiłoby wczesny wskaźnik aktywacji odpowiedzi humoralnej.
słowa kluczowe: transplantacja, wyspy trzustkowe,
ksenoprzeszczepy, myszy, szczury
Piśmiennictwo
1.
Arendarczyk W., Wójcikowski C., Pankowska B. Islet transplantation in rats: secondary complications and pancreatic insulin
content. Transpantation Proceedings 1984; 16: 840–841.
2. Federlin K.F., Bretzel R.G. The effect of islet transplantation
on complications in experimental diabetes of the rat. World
J. Surg. 1984; 8: 169–178.
3. Schmid R.E., Plurad S.B., Olack B.J., Scharp D.W. The effect
of pancreatic islet transplantation and insulin therapy on experimental diabetic autonomic neuropathy. Diabetes 1983;
32: 532–540.
4. Hering B.J., Brendel M.D., Schultz A.O., Schultz B., Bretzel
R.G. Newsletter no. 7. International Islet Transplant Registry
1996; 6: 1–20.
5. Federlin K., Bretzel R.G., Hering B., Geier C., Scultz A.O.,
Vietke R., Watz B. International Islet Ttransplant Registry.
International Islet Transplant Newsletter 1995; 5: 1–27.
6. Wójcikowski C., Arendarczyk W., Dominiak K., Gembal M.,
Boreysza A. The effect of pilocarpine on the efficiency of isolation and function of Langerhans islets. Endokrynologia Polska 1985; 36: 39–45.
7. Lacy P.E., Kostianovsky M. Method for the isolation of intact
islets of Langerhans from the rat pancreas. Diabetes 1967;
16: 35–39.
8. Wójcikowski C. Transplantacja wolnych komórek wysp trzustki
zwierzętom z cukrzycą doświadczalną. Sprawozdanie z realizacji projektu badawczego nr 4012191010000000, Akademia Medyczna w Gdańsku 1996.
9. Laemmli U.K. Cleavage of structural proteins during the assembly of the head of bacteriophage T4. Nature 1970; 227:
680–685.
10. Szewczyk B., Summers D.F. Preparative elution of proteins blotted to Immobilon membranes. Anal. Biochem. 1988; 168: 48–53.
www.ddk.viamedica.pl
287