Nr 42, Czerwiec 2009

Numer 42  Czerwiec 2009
Kapituła Generalna sto lat temu
Kiedy Ks. Generał Maksymilian Kugelmann zwołał trzecią Kapitułę Generalną
na miesiąc wrzesień 1909 roku do San Silvestro in Capite w Rzymie, Stowarzyszenie
mogło popatrzeć wstecz na etap bardzo trudny swojej krótkiej historii. Po śmierci
Pallottiego, przynajmniej w Rzymie wydawało się, że również jego wspólnota
z pozostałymi wówczas nielicznymi i najwierniejszymi towarzyszami nie przetrwa
najbliższych dziesięcioleci. Napięcia pomiędzy nimi, niekończące się walki o Konstytucje
oraz osoba Karola Orlandiego sprawiły, że w pierwszym trzydziestoleciu po 1850 roku
decydujące impulsy dla rozwoju wspólnoty nie przyszły z Rzymu. Na szczęście już sam
Założyciel miał dalekosiężną wizję posyłając współbraci do Londynu. To tu właśnie
zrodziły się pierwsze powołania, to również tu przez wiele lat był Faà di Bruno, który
później wraz z domem formacyjnym w Masio odegrał bardzo ważną rolę dla przyszłości
„Pia Societas Missionum”, jak to wówczas się nazywaliśmy. Stąd też pierwsi współbracia
z wielką odwagą stawiali pierwsze kroki w „nowym świecie”: Ameryka Północna
i Południowa (Argentyna, Brazylia, Urugwaj). Z Brazylii w 1890 roku został powołany
Ks. Vieter jako przełożony misji w Kamerunie i tylko w ten sposób – ze względu na pracę
duszpasterską w niemieckiej kolonii w Afryce - otworzyła się możliwość przeszczepienia
pallotynów do Niemiec, które to w latach 90-tych były jeszcze pogrążone
w antykatolickiej atmosferze „Kulturkampfu”.
Zatem: Sto lat temu nasza wspólnota objawiła się jako pełna nowego życia
i nadziei na rozwój obejmujący cały świat. Do tego potrzeba było jednak nowych struktur.
Już druga Kapituła Generalna, w październiku 1903 roku, zleciła Radzie Generalnej
przygotowanie projektu podziału na prowincje. Różne trudności sprawiły, że do tej pory
nie było to możliwe. I tak oto trzecia Kapituła stanęła przed niełatwym zadaniem
wyznaczenia nowej mapy podziału strukturalnego, który miał stanowić wsparcie dla
rozwoju pallotynów przez najbliższe lata. Czytamy w pierwszym tomie „Analecta PSM”
(opublikowanym 01.01.1910), że zdecydowano podzielić Stowarzyszenie na cztery
prowincje. Każdy członek był przydzielony do tej jednostki, na terenie której aktualnie żył
i podejmował pracę.
Prowincję niemiecką tworzyły wszystkie domy w samych Niemczech,
w Kamerunie i Australii, jak również dom Św. Bonifacego w Londynie, który był
miejscem duszpasterstwa niemieckich emigrantów.
Pewne trudności, związane z nielicznymi członkami, napotkano w utworzeniu
Prowincji włoskiej. Ostatecznie powstała ona z trzech wspólnot w samej Italii (nowicjat
w Rocca Priora, Dom studentów na Via dei Pettinari w Rzymie, Sanktuarium na
Montagna Spaccata w Gaecie) oraz trzech w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej.
Domy w Anglii, Argentynie, Chile, Kolegium Pallotyńskie w Thurles w Irlandii
oraz Dom przy San Silvestro in Capite w Rzymie – tworzyły Prowincję irlandzką.
W końcu wspólnoty: w Brazylii, w Montevideo (Urugwaj) i w Masio (Italia)
stanowiły Prowincję latyno-amerykańską.
Bezpośrednio od Zarządu Generalnego były zależne: Dom Generalny
SS. Salvatore in Onda, Dom we Florencji oraz dwa Domy w Polsce (Jajkowce
i Wadowice).
Podczas tej trzeciej Kapituły Generalnej, 7 października 1909, nowo wybranym
Przełożonym Generalnym został Karol Gissler, który wówczas pracował w Montevideo.
Wraz z Jego wyborem oraz konferencją przeprowadzoną przez Ks. Vietera z misji
w Kamerunie, Kapituła już wówczas przejawiała oznaki międzynarodowej współpracy!
Ks. Paul Rheinbay SAC
Vallendar, Niemcy