12_04 Projekt rozporz¹dzenia uzasadnienie

Uzasadnienie
Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie urzędowego sprawdzenia
jest efektem oceny dokonanej po rocznym okresie obowiązywania rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 14 grudnia 2009 r. w sprawie urzędowego sprawdzenia (Dz. U. Nr 222, poz.
1757).
W § 3 pkt 4 rozporządzenia objęto urzędowym sprawdzeniem wszystkie podmioty
pośredniczące prowadzące działalność gospodarczą w zakresie przyjęcia i magazynowania
wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie,
dostosowując tym samym treść tego przepisu do treści § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 7 maja 2010 r. w sprawie kontroli niektórych wyrobów
akcyzowych (Dz. U. Nr 86, poz. 555, z późn. zm.). W dotychczasowym brzmieniu
urzędowym sprawdzeniem objęte były wyłącznie podmiotu pośredniczące przyjmujące i
magazynujące oleje smarowe i wyroby energetyczne określone w art. 32 ust. 1 ustawy o
podatku akcyzowym. NaleŜy podkreślić, iŜ – w związku z ww. zmianą – urzędowym
sprawdzeniem objęte zostaną takŜe podmioty pośrednie magazynujące i dokonujące obrotu
wyrobami energetycznymi zwolnionymi od akcyzy ze względu na przeznaczenie,
wskazanymi w rozdziale 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 sierpnia 2010 r. w
sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 32, poz. 228). W ocenie
projektodawcy objęcie urzędowym sprawdzeniem pełnego katalogu podmiotów
pośredniczących prowadzących działalność gospodarczą w zakresie przyjęcia i
magazynowania wyrobów akcyzowych ma uzasadnienie z punktu widzenia zapewnienia
jednolitych warunków kontroli.
W § 3 pkt 6 oraz w § 9 ust. 2 rozporządzenia - w związku z wejściem w Ŝycie ustawy z dnia
19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540) - wykreślono
sformułowanie „wideoloterie”. Przedmiotowa ustawa nie przewiduje bowiem takiej formy
prowadzenia działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na
automatach.
W § 3 w pkt 7 rozporządzenia dokonano zmiany zakresu podmiotowego urzędowego
sprawdzenia, wyłączając z tego postępowania podmioty korzystające z procedury
uproszczonej oraz podmioty korzystające z gospodarczej procedury celnej.
Postępowanie o udzielenie zezwolenia na korzystanie z procedury uproszczonej jest
prowadzone w ramach postępowania audytowego. W związku z powyŜszym nie znajduje
uzasadnienia przeprowadzanie dodatkowych czynności sprawdzających prowadzonych w
ramach urzędowego sprawdzenia.
W przypadku podmiotów korzystających z gospodarczej procedury celnej, wydanie
zezwolenia przez właściwy organ SłuŜby Celnej jest związane z gwarancjami prawidłowego
przebiegu tej procedury.
1
Jednocześnie, kierując się kryterium wskazanym w delegacji ustawowej, jakim jest
konieczność zapewnienia sprawnej kontroli w podmiotach prowadzących działalność
podlegającą urzędowemu sprawdzeniu, w tym w podmiotach prowadzących działalność
gospodarczą w zakresie, w którym przepisy prawa celnego uzaleŜniają wydanie zezwolenia
na prowadzenie tej działalności od stwierdzenia moŜliwości sprawowania dozoru celnego lub
zapewnienia właściwej kontroli, objęto urzędowym sprawdzeniem miejsce uznane przez
organ celny odrębną decyzją administracyjną oraz magazyn czasowego składowania.
Przepisy prawa celnego przewidują uznanie miejsca w ramach postępowania o wydanie
pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej lub w ramach odrębnej decyzji
administracyjnej. W przypadku postępowania o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury
uproszczonej w miejscu prowadzone jest postępowanie audytowe. Uznanie miejsca odrębną
decyzją administracyjną następuje w trybie § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26
kwietnia 2004 r. w sprawie miejsca wyznaczonego lub uznanego przez organ celny, w którym
mogą być dokonywane czynności przewidziane przepisami prawa celnego (D. U. Nr 97, poz.
967, z późn. zm.).
PowyŜsze zmiany są efektem oceny dotychczasowego funkcjonowania instytucji urzędowego
sprawdzenia i wynikającej z niej potrzeby weryfikacji zakresu podmiotowego urzędowego
sprawdzenia mającego na celu objęcie urzędowym sprawdzeniem tylko tych podmiotów, w
których sprawowanie dozoru celnego lub zapewnienia właściwej kontroli związane jest z
określonymi miejscami prowadzenia przez podmioty działalności gospodarczej, ze
szczególnym uwzględnieniem zapewnienia nienaruszalności i toŜsamości towarów w nich
magazynowanych oraz spełniania przez te miejsca warunków technicznych zapewniających
moŜliwość sprawnego wykonywania kontroli.
W § 4 w ust. 3 dokonano zmiany treści pkt 4 rozporządzenia, dostosowując ją do art. 37 ust. 3
pkt 3 ustawy o SłuŜbie Celnej. Zgodnie z art. 37 ust. 3 pkt 3 ustawy o SłuŜbie Celnej,
legitymację słuŜbową i upowaŜnienie okazuje się osobie wykonującej bądź odpowiedzialnej
za wykonywanie czynności podlegających kontroli. Wykaz takich osób winien znaleźć się w
aktach weryfikacyjnych podmiotu. Jednocześnie, w § 4 ust. 7 uwzględniono moŜliwość
wskazania takich osób na etapie urzędowego sprawdzenia, w przypadku gdy podmiot przy
zgłaszaniu działalności podlegającej urzędowemu sprawdzeniu nie dysponuje jeszcze
kompletną obsadą etatową. W takim przypadku wskazanie tych osób nastąpi w formie
załącznika do protokołu z urzędowego sprawdzenia, o którym mowa w art. 64 ust. 4 ustawy z
dnia 27 sierpnia 2009 r. o SłuŜbie Celnej. Wykaz osób wykonujących bądź odpowiedzialnych
za wykonywanie czynności podlegających kontroli ma istotne znaczenie dla procedury
kontroli podmiotach, w których przeprowadzono urzędowe sprawdzenie, powinien być takŜe
aktualizowany w trybie § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia.
Mając na uwadze potrzebę ułatwienia działalności gospodarczej przedsiębiorcom i
usprawnienie instytucji urzędowego sprawdzenia umoŜliwiono przeprowadzanie tego
sprawdzenia w ramach jednolitej procedury obejmującej tryb postępowania w sprawie
2
wniosku o uznanie miejsca, o wydanie zezwolenia na prowadzenie magazynu czasowego
składowania bądź o wydanie zezwolenia na prowadzenie składu celnego. Prowadzenie
odrębnych postępowań mających na celu ocenę miejsca prowadzenia działalności
gospodarczej w zakresie stwierdzenia moŜliwości sprawowania dozoru celnego lub
zapewnienia właściwej kontroli w ramach odrębnych postępowań w zakresie urzędowego
sprawdzenia oraz postępowania o uznanie miejsca lub o wydanie pozwolenia na prowadzenie
magazynu czasowego składowania, nie ma uzasadnienia i moŜe prowadzić do dezorganizacji
pracy urzędu oraz utrudnienia działalności gospodarczej podmiotom ubiegającym się o
wydanie takiego zezwolenia. W związku z powyŜszym w § 4 dokonano zmian w ust. 1 i 3
oraz dodano ust. 5. Pozwala to na wszczęcie obu procedur w ramach jednego wniosku.
Wniosek składany do właściwego w sprawie udzielenia zezwolenia organu SłuŜby Celnej,
stanowić będzie jednocześnie zgłoszenie, o którym mowa w art. 64 ust. 3 ustawy o SłuŜbie
Celnej.
Określenie w § 4 ust. 3 rozporządzenia katalogu dokumentów załączanych do zgłoszenia
składanego w formie wniosku o uznanie miejsca, o wydanie zezwolenia na prowadzenie
magazynu bądź o prowadzenie składu celnego, odbywa się bez uszczerbku dla tych regulacji,
w tym rodzaju i liczby załączników wymaganych przy składanym przez podmiot wniosku,
wynikających z odrębnych przepisów.
Mając na uwadze potrzebę uniknięcia wielokrotnego przesyłania tych samych dokumentów w
ramach zgłoszenia, o którym mowa w art. 64 ust. 3 ustawy o SłuŜbie Celnej, w § 4 dodano
ust. 6, zgodnie z którym nie będzie wymagane załączanie wskazanych w tym przepisie
dokumentów w przypadkach, gdy zostały one wcześniej złoŜone w urzędzie celnym, do
którego jest składany wniosek o wydanie zezwolenia lub gdy dane zawarte w tych
dokumentach są dostępne w systemach informatycznych SłuŜby Celnej.
W § 6 rozporządzenia uzupełniono katalog czynności, które mają na celu ustalenie czy
podmiot zapewnia warunki i środki określone w art. 33 ust. 1 i art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 27
sierpnia 2009 r. o SłuŜbie Celnej, o sprawdzenie sposobu i formy prowadzenia dokumentacji,
wymaganej na podstawie odrębnych przepisów. Przepisy obecnie obowiązującego
rozporządzenia nie obejmują tego obowiązku, chociaŜ sposób i forma prowadzenia
dokumentacji odgrywa istotną rolę w kontroli podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych. Szczegółowe wzory takiej dokumentacji oraz
zasady jej prowadzenia, w tym w formie elektronicznej, określają m.in. przepisy wykonawcze
do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11, z
późn. zm.) i rozporządzenia Ministra Finansów z 7 maja 2010 r. w sprawie kontroli
niektórych wyrobów akcyzowych (Dz. U. Nr 86, poz. 555, z późn. zm.).
Zmiany w § 7 rozporządzenia mają charakter redakcyjny i wynikają ze zmian dokonanych w
§ 6. W przypadku podmiotów, o których mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia, urzędowe
sprawdzenie winno zostać przeprowadzone w zakresie posiadanych przez te podmioty
dowodów legalizacji i stosowanej przez te podmioty dokumentacji.
3
W § 9 ust. 1 rozporządzenia uchylono pkt 5. Przedmiotowy przepis powiela bowiem
dyspozycję zawartą w § 9 ust. 1 pkt 1. Zgodnie z treścią § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w
toku urzędowego sprawdzenia dokonuje się sprawdzenia zgłoszenia i załączonej
dokumentacji ze stanem faktycznym. Dotyczy to takŜe poświadczeń rejestracji automatów i
urządzeń do gry, które powinny zostać sprawdzone pod względem ich zgodności ze stanem
faktycznym, w tym m.in. pod względem ich aktualności, właściwości miejscowej i zgodności
z rzeczywiście eksploatowanymi automatami.
W § 10 doprecyzowano zakres urzędowego sprawdzenia w podmiotach prowadzących
działalność gospodarczą w zakresie, o którym mowa w § 3 pkt 7, w szczególności w zakresie
zatwierdzania ksiąg rachunkowych oraz formy prowadzenia i zakresu danych w ewidencjach
prowadzonych przez podmiot.
W przypadku podmiotów prowadzących zakłady wzajemne i gry liczbowe, u których
przeprowadzono urzędowe sprawdzenie, w § 13 rozporządzenia wprowadzono moŜliwość
przesyłania naczelnikom urzędów celnych, na których terenie właściwości są przyjmowane
zakłady, kopii akt w formie elektronicznej. Dotychczasowe przepisy nie regulowały tego
zagadnienia w sposób jednoznaczny, co skutkowało róŜną interpretację ww. przepisu. Ułatwi
to działalność gospodarczą podmiotom prowadzącym zakłady wzajemne i gry liczbowe,
szczególnie w przypadku znacznej ilości takich zmian.
Mając na uwadze potrzebę zapewnienia jednolitego brzmienia i zawartości akt
weryfikacyjnych oraz ich kopii przesyłanych naczelnikom urzędów celnych, na których
terenie właściwości są przyjmowane zakłady, informacja i załączone do niej dokumenty – w
przypadkach gdy nie będzie przeprowadzane urzędowe sprawdzenie - winna zostać
przekazana takŜe do tych naczelników, tak samo jak ma to miejsce w przypadku akt
weryfikacyjnych ww. podmiotów, co znalazło odzwierciedlenie w § 14 ust. 4 rozporządzenia.
W § 14 rozporządzenia określono zakres i sposób postępowania w przypadku zmian w
stosunku do stanu stwierdzonego podczas urzędowego sprawdzenia przeprowadzonego przed
rozpoczęciem działalności podlegającej temu sprawdzeniu. JeŜeli ww. zmiany będą
obejmowały swoim zakresem informacje zawarte w dokumentach określonych w § 4 ust. 3
pkt 1 i 2 rozporządzenia, bądź sposobu lub formy prowadzenia dokumentacji i ewidencji, o
których mowa w § 6 pkt 4 i § 10 pkt 3 i 4 rozporządzenia, właściwy naczelnik urzędu celnego
będzie przeprowadzał urzędowe sprawdzenie w zakresie tych zmian. W ww. przypadkach
istnieją bowiem przesłanki, iŜ wprowadzone zmiany mogą przyczynić się do zmiany
warunków, o których mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o SłuŜbie Celnej. Protokół wraz z
informacją oraz dokumentacją stanowią akta weryfikacyjne i są zatwierdzane w trybie art. 64
ust. 4 ustawy o SłuŜbie Celnej.
Natomiast, gdy zmiany te będą dotyczyły dokumentów innych niŜ te, które zostały
wymienione w § 4 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia, nie będzie przeprowadzane urzędowe
sprawdzenie. W takim przypadku jeden egzemplarz informacji, o której mowa w § 14 ust. 1
rozporządzenia, wraz z załączonymi dokumentami będzie dołączany do akt weryfikacyjnych
4
przechowywanych przez właściwego naczelnika urzędu celnego. Drugi egzemplarz
informacji – w celu zapewnienia jednolitej zawartości akt weryfikacyjnych w urzędzie i
podmiocie podlegającym kontroli - po jej parafowaniu przez właściwego naczelnika urzędu
celnego, będzie przesyłany do podmiotu i włączony do akt weryfikacyjnych
przechowywanych w podmiocie. Przedmiotowe zmiany mają charakter informacyjny i nie
mają wpływu na warunki, o których mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o SłuŜbie Celnej.
TakŜe w przypadku salonów gier na automatach i punktów gier na automatach o niskich
wygranych wszczynanie procedury urzędowego sprawdzenia w zakresie zmian nie znajduje
uzasadnienia. Skuteczniejszym i wystarczającym instrumentem w tym zakresie są kontrole
wykonywane w trybie art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o SłuŜbie Celnej. Zaproponowane
rozwiązanie nawiązuje do treści rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 kwietnia 2004 r.
w sprawie wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego (Dz. U. Nr 65, poz. 598, z
późn. zm.), zgodnie z którą w przypadku wprowadzanych zmian w salonach gier na
automatach i w punktach gier na automatach o niskich wygranych urzędowego sprawdzenia
nie przeprowadza się.
Tryb postępowania określony w § 14 ust. 4 rozporządzenia nie wyklucza moŜliwości
przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia, w przypadkach gdy w oparciu o analizę ryzyka
zajdą przesłanki, iŜ zgłoszone zmiany mogą mieć wpływ na warunki i środki, o których mowa
w art. 33 ust. 1 i 34 ust. 1 ustawy o SłuŜbie Celnej.
Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem zmienianego rozporządzenia, kaŜde zgłoszenie
zmian w stosunku do stanu stwierdzonego podczas urzędowego sprawdzenia
przeprowadzonego przed rozpoczęciem działalności podlegającej temu sprawdzeniu, bez
względu na to czy zmiany te miały wpływ na zapewnienie warunków i środków określonych
w art. 33 ust. 1 i art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o SłuŜbie Celnej, wymagało
ich zatwierdzenia, co w praktyce było związane z przeprowadzeniem urzędowego
sprawdzenia w trybie określonym w art. 64 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o
SłuŜbie Celnej. Ograniczenie zakresu urzędowego sprawdzenia w zakresie zmian, poprzez
zastosowanie jasno określonych kryteriów przeprowadzania tego sprawdzenia, winno
przyczynić się do usprawnienia tej instytucji oraz uproszczenia działalności gospodarczej
podmiotom objętych tym sprawdzeniem.
Z uwagi na zmiany wprowadzone w § 3 pkt 4 i 7 rozporządzenia, urzędowym sprawdzeniem
naleŜy objąć równieŜ podmioty, które prowadząc działalność przed dniem wejścia w Ŝycie
niniejszego rozporządzenia, nie podlegały temu sprawdzeniu. Objęcie ww. podmiotów
urzędowym sprawdzeniem - w trybie § 2 – podyktowane jest potrzebą nadania im
analogicznego statusu, jaki będą miały podmioty rozpoczynające działalność podlegającą
urzędowemu sprawdzeniu po wejściu w Ŝycie niniejszego rozporządzenia, w szczególności w
zakresie trybu kontroli, określonego w art. 36 ust. 2 i art. 37 ust. 3 pkt 3 ustawy o SłuŜbie
Celnej. PowyŜsze dotyczy 13 podmiotów pośrednich, 220 miejsc uznanych, 604 składów
celnych oraz 121 magazynów czasowego składowania. Z uwagi na znaczną liczbę podmiotów
5
objętych tym obowiązkiem wyznaczono 2 - letni termin na przeprowadzenie urzędowego
sprawdzenia.
Z chwilą przekazania do uzgodnień międzyresortowych projekt zostanie umieszczony na
stronie internetowej Ministerstwa Finansów, stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r.
o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414).
Projektowana regulacja nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w
przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i
aktów prawnych.
Projektowana regulacja nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.
6