Węgrzy w Legionach Polskich - Centralne Archiwum Wojskowe
Transkrypt
Węgrzy w Legionach Polskich - Centralne Archiwum Wojskowe
Jacek Woyno WĘGRZY W LEGIONACH POLSKICH W szeregach Legionów Polskich podczas pierwszej wojny światowej walczyło kilka tysięcy Polaków. Byli to jako wiadomo wyłącznie ochotnicy, którzy z własnej woli i z przyczyn natury ideowej zgłaszali się do tej formacji. Głównym motywem determinującym taką ich postawę było przewidywanie, że konflikt zbrojny między zaborczymi mocarstwami rokuje na poprawę bytu narodowego. Większość z nich sądziła, że patriotycznym obowiązkiem Polaków jest zajęcie w miarę możliwości postawy aktywnej, której wyrazem powinna być walka zbrojna z najbardziej znienawidzonym zaborcą, którym dla większej części ówczesnego społeczeństwa polskiego było imperium rosyjskie. W Legionach Polskich jednak obok rodowitych Polaków walczyli również, o czym nie jest powszechnie wiadomo także Węgrzy, którzy stanowili niewielką liczebnie, acz znaczącą ze względu na dodatnie cechy żołnierskie grupę narodowościową. W dotychczasowej literaturze brak jest jakichkolwiek, choćby drobnych nawet wzmianek na ten temat. Powodem takiej sytuacji jest z jednej strony szczupłość zachowanego materiału dokumentacyjnego, a z drugiej strony niechęć wielu autorów do zajęcia się tym, wydaję się dość „egzotycznym” zagadnieniem. W ostatnich latach w ogóle nie ukazywały się opracowania dotyczące stosunków polskowęgierskich w czasie pierwszej wojny światowej i tyczy się to zarówno zagadnień politycznych, gospodarczych, kulturalnych jak też wreszcie militarnych. Wyjątkiem jest tu jedynie szczupła pod względem objętości, ale zawierająca wiele ciekawych informacji praca o żołnierzach węgierskich stanowiących gros załogi twierdzy przemyskiej1. Niniejszy artykuł przynajmniej częściowo i w skromnym stosunkowo zakresie wypełni być może istniejącą w tym temacie lukę w polskiej historiografii Mimo wielowiekowej przecież przyjaźni między naszymi narodami niewiele wiemy o naszych wzajemnych powiązaniach i dotyczy to zarówno Węgrów jak i Polaków. Węgierskich ochotników w Legionach łączyła z ich polskimi towarzyszami broni nić sympatii, na którą miała wpływ świadomość zbliżonych losów obu narodów. Madziarzy brali przecież udział w poprzednich polskich zrywach narodowych, żeby wspomnieć ich walkę w oddziałach powstańczych w latach 1863—18642. Węgierscy ochotnicy w strukturach organizacyjnych formacji legionowych służyli zarówno w większych zwartych grupach, jak też porozrzucani byli pojedynczo w poszczególnych oddziałach.. Pierwszy oddział Węgrów przybył do II Brygady Legionów Polskich w Rafajłowej już w listopadzie 1914 roku, gdzie czasowo pozostawał jaka tzw. „Kompania Węgierska”. Po pewnym czasie Węgrzy zostali rozdzieleni do różnych pododdziałów 2 i 3 pułku piechoty legionów. Kilkunastu Węgrów było więc w szeregach II batalionu. 3 pułku piechoty legionów, który przemianowany został na III batalion 2 pułku legionów. Ich stan liczebny zaczął się jednak dość szybko zmniejszać3. Powody takiego rozwoju sytuacji nie są niestety bliżej znane. Brak jest jakichkolwiek wiadomości na ten temat i to zarówno w pozostałych po Legionach Polskich materiałach archiwalnych, jak również w niewielkiej liczbie opracowań i relacji powstałych już po 1918 roku. Na pewno jednak jak podkreślają to ich polscy towarzysze broni powodem wykruszenia się Węgrów z szeregów legionowych nie była ani dezercja, ani też dekownictwo, które tak często miało wówczas miejsce w innych formacjach wojskowych armii austro-węgierskiej. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że tutaj sytuacja była zupełnie odmienna, gdyż Węgrzy stanowili 1 Węgrzy w twierdzy przemyskiej w latach 1914—1915, red. István Lagzi. Wyd. Węgierski Instytut Kultury; Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, Warszawa-Przemyśl. 2 Patrz T. P o l a k, Węgrzy w powstaniu styczniowym 1863—1864, Studia i Materiały do Historii Wojskowości, t. V, Warszawa 1960. 3 Relacja mjr. Zygmunta Hofbauera, Kompania Węgierska następnie przydzielona do 2 i 3 pp II Bryg. Leg. Pol. CAW, I.400.1782, poz. 8, k. 14. element, który wstąpił do Legionów z pobudek natury czysto ideowej, często podkreślając, że chcą w ten sposób rewanżować się Polakom za pomoc, którą ci udzielili im w czasie walk narodowowyzwoleńczych w latach 1846—1848. Początkowo zresztą polscy legioniści nie za bardzo rozumieli motywy ideowe, którymi kierowali się Węgrzy wstępując do Legionów, często też pokpiwali sobie z nich z tego właśnie powodu. Wkrótce jednak „wszelkie różnice zatarły się i Węgrzy stali się serdecznymi przyjaciółmi i towarzyszami broni”4. Poziomem ideowym i zaangażowaniem w walce odpowiadali na przeciętnemu poziomowi legionów narodowości polskiej. Można ogólnie stwierdzić, że Węgrzy brali udział we wszystkich bitwach legionowych od momentu przekroczenia przełęczy Pantyrpas w październiku aż do końca grudnia 1914 roku. (Zawizów, Mołotków i szereg utarczek pod Zieloną i Pasieczną). W tych bojach i potyczkach byli zazwyczaj żołnierzami odważniejszymi niż przeciętny polski legionista5. Udział Węgrów w Legionach Polskich jak już wspomniano był wyrazem wielkiej sympatii żywionej przez nich do Polski i Polaków, był też swego rodzaju aktem wdzięczności za to co zrobił gen. Józef Bem i inni polscy ochotnicy w okresie Wiosny Ludów. Niemałą rolę odegrała tu też datująca się z tych samych czasów nienawiść Węgrów do Rosji. U Węgrów sympatia do Polaków była raczej ogólna, natomiast jeśli chodzi o Polaków i ich stosunek do Węgrów to sprawa była bardziej złożona. Sympatię do Węgrów odczuwali raczej tylko legioniści wywodzący się z Galicji, w przeciwieństwie do tych, którzy pochodzili z zaboru rosyjskiego. Sąd tych ostatnich o Węgrach był negatywny, gdyż pozostawali pod wpływem rosyjskiego punktu widzenia6. Warto również podkreślić, że współżycie koleżeńskie między Polakami a Węgrami mimo tak przecież trudnej do przezwyciężenia bariery językowej układało się bardzo dobrze. Stosunek Węgrów do oficerów Polaków był niezwykle życzliwy, a wzajemne stosunki z polskimi towarzyszami broni serdeczne. Ponadto Węgrzy-legioniści bardzo chętnie pośredniczyli jako swego rodzaju łącznicy w nawiązywaniu kontaktów między Polakami, a ludnością węgierską. Sprawa polska nie była im obca i wykazywali w 4 Tamże. Relacja ppłk. dypl. Jana Hyca, Węgrzy w armii polskiej (II komp. 3 pp II Bryg. Leg. Pol.). CAW, I.400.1782, poz. 9. k. 12—13. 6 Relacja mjr. rez. Bolesława Grefnera. Ideologia Węgrów w Legionach Polskich. CAW, I.400.1782, poz. 7, k. 18. 5 związku z tym chęć bratania się z polskimi towarzyszami broni. Wielu z nich, zwłaszcza osoby pochodzenia inteligenckiego znało historię Polski i wyrażało życzliwe opinie o ewentualnej przyszłej współpracy między odrodzoną Polską, a nowym państwem węgierskim7. Jak już wspomniano Węgrzy w szeregach 2 i 3 pułku piechoty legionów brali udział we wszystkich walkach, które prowadziła II Brygada Legionów Polskich, a wielu z nich zostało następnie odkomenderowanych do innych oddziałów. Pozostała jednak nadal pewna, trudna obecnie do ustalenia jak liczna grupa, którą wytrwała w szeregach 2 pułku, aż do przejęcia II Brygady Legionów pod Rarańczą na stronę rosyjską w lutym 1918 roku8. Na podstawie zachowanego imiennego spisu żołnierzy 5 kompanii II batalionu 2 pułku piechoty legionów możemy podać tylko liczbę Węgrów-legionistów z 19 listopada 1914 roku (96 osób)9, ale nie wiemy niestety nic o ich stanie liczebnym w okresie późniejszym. Według spisu rannych i zabitych na pewno można stwierdzić, że poszczególni Węgrzy brali udział w takich bitwach i potyczkach legionowych jak: Rarańcza (czerwiec 1915 rok), Bielgów (7 listopad 1915 roku), Hruziatyn (20—21 czerwiec 1916 roku) oraz w walkach, które miały miejsce w lipcu 1916 roku10. Oprócz wymienionych już wyżej oddziałów, wiemy również z całą pewnością, że Węgrzy aczkolwiek pojedynczo służyli także w innych pułkach legionowych. I tak na przykład w 10 kompanii 4 pułku piechoty legionów całą kompanię legionową przebył pochodzący z Koszyc Józef (József) Sándor, piekarz z zawodu, który należał do najdzielniejszych żołnierzy w kompanii. W czasie kryzysu legionowego w lecie 1917 roku na własna prośbę odszedł do armii austriackiej. W tej samej kompanii pełnił służbę ceniony przez oficerów i lubiany przez kolegów noszący to samo popularne wśród Węgrów nazwisko Kapral Sándor. Władał on, co było wówczas rzadkością wśród Madziarów w sposób poprawny językiem polskim. 7 Relacja mjr. Jana Wójcika, Ideologia i współżycie Węgrów z Polakami w Legionach Polskich CAW, I.400.1782, poz. 21. k. 19. 8 Relacja mjr. Ksawerego Stefańskiego, Węgrzy w 2 pp. CAW, I.400.1782, poz. 18, k. 20—21. 9 Odpis spisu 5 kompanii II batalionu 2 pp. CAW, I.400.1782, k 24. 10 Relacja gen. bryg. Tadeusza Malinowskiego, Spis 5 kompanii II batalionu 2 pp leg (odpis). Udział Węgrów w bojach legionowych i spis zabitych i rannych 2 pp CAW, I.400.1782, poz. 16, k. 25—26; Zarys historii wojennej 2-go pułku piechoty legionów, opr. J. Sitko, Warszawa 1928, s. 10—13. Podczas walk pod Jastkowem poległ służący w 9-tej kompanii 4 pułku piechoty legionów István Almássy, a w 2-giej kompanii w tej samej bitwie odznaczył się inny Węgier nazwiskiem Bacsi, który na ochotnika pod bardzo silnym ogniem przeciwnika przeniósł do okopów z przedpola bardzo ciężko rannego w głowę kolegę. Za czyn ten odznaczony został Srebrnym Medalem I klasy. W czasie formowania się 4 pułku piechoty legionów służyło w jego 10 kompanii jeszcze kilka Węgrów, lecz z powodu młodego wieku odesłani zostali oni do domów. Niestety ich nazwiska nie są nam znane11. W tym samym pułku w 8 kompanii było jeszcze dwóch Węgrów Cimmel i Kiszmok. Służyli oni w szeregach tej kompanii aż do kryzysu przysięgowego. Brali udział we wszystkich bitwach 4 pułku piechoty legionów, a więc w ofensywie letniej 1915 roku, kampanii jesiennej na Polesiu oraz w walkach pozycyjnych nad Styrem i Stochodem. Ich stosunek do oficerów-Polaków był bardzo serdeczny, a z polskimi towarzyszami broni żyli na pełnej stopie koleżeństwa. Nie bez znaczenia był też fakt, że obaj mówili dość dobrze po polsku, a na polu walki czuli się w swoim żywiole czego wyrazem było to, że zgłaszali się na ochotnika do każdego patrolu, a brano ich wówczas chętnie i darzono pełnym zaufaniem12. Również w I Brygadzie Legionów Polskich odnajdujemy w 3 kompanii VI batalionu Węgra-legionistę. Był nim służący przedtem w II Brygadzie legionów Alfred Frydecki. Służył on w 3 kompanii przez cały czas, aż do momentu jej rozformowania na froncie włoskim i wcielenia legionistów do szeregów austriackich. Brał udział we wszystkich bitwach VI batalionu i awansowany został w październiku 1916 roku na starszego legionistę, a w sierpniu 1917 roku na kaprala. Za swoje zasługi bojowe odznaczony został Krzyżem Walecznych i Krzyżem Niepodległości, odznaczenia te zostały wręczone mu dopiero w 1932 roku13. Oprócz wymienionych już wyżej, w szeregach Legionów Polskich służyło jeszcze wielu Węgrów. Byli to ludzie reprezentujący różne zawody i środowiska społeczne. W większości jednak jak się wydaje wywodzili się z niższych warstw 11 Relacja mjr. Franciszka Kleina, Węgrzy w 4 pp. CAW. I.400.1782, poz. 12, k. 16; Zarys historji wojennej 4-ego pułku piechoty, opr. A. Lewicki, Warszawa 1929, s. 7—8 oraz lista poległych od ran na s. 51. 12 Relacja płk. Józefa Kustronia, Węgrzy w 8 komp. 4 pp. CAW, I.400.1782, poz. 14, k. 33 oraz relacja mjr. Bolesława Waligóry, Węgrzy w 8 komp. II batalionu 4 pp. CAW, I.400.1782, poz. 20, k. 37—43. 13 Relacja mjr. dypl. Kazimierza Iranka-Osmeckiego. Węgrzy w 3 komp. VI batalionu I Bryg. Leg. Pol. CAW, I.400.1782, poz. 11, k. 46. społecznych, a profesje które uprawiali w życiu cywilnym były niejednokrotnie dość oryginalne. Byli więc wśród nich zarówno uczniowie jak też ślusarze, murarze, krawcy, mechanicy, kelnerzy, rolnicy, piekarze, młynarze, stolarze, szewcy, urzędnicy, a również rzeźnicy czy nawet bokser (sic!)14. Mimo aż takiej różnorodności pochodzeniowej stanowili oni element bardzo wartościowy zarówno pod względem ideowym jak przede wszystkim bojowym. Nie ujawniali oni nigdy skłonności do dezercji i krycia się w czasie walk, a wręcz przeciwnie — stawiani byli nieraz jako przykład dla swoich polskich kolegów. Za swoje niewątpliwe zasługi w walce o niepodległość Polski wielu z nich w późniejszym okresie uhonorowanych zostało polskimi odznaczeniami wojskowymi. Akcja odznaczeniowa co prawda napotykała niejednokrotnie na wiele trudności spowodowanych niemożliwością ustalenia aktualnych miejsc zamieszkania byłych legionistów-Węgrów. Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości zwracał się w tego typu sprawach do polskich przedstawicielstw dyplomatycznych za granicą, które także zobowiązane były do wydawania opinii o tym, czy dany kandydat do Krzyża względnie Medalu Niepodległości godny jest otrzymania tych odznaczeń15. Oprócz Poselstwa RP w Budapeszcie w sprawy te angażowane były również Poselstwa RP w Pradze, Belgradzie i Bukareszcie. Niejednokrotnie poszukiwania mimo współpracy zarówno władz węgierskich jak i pozostałych krajów nie dawały żadnych pozytywnych rezultatów16. Mimo jednak tych wszystkich trudności wielu spośród Węgrówlegionistów otrzymało te zaszczytne wyróżnienia. 14 CAW, I.400.1782, k. 24. Przykład negatywnej opinii o kandydacie do odznaczenia zawarty jest w treści pisma wicekonsula Konsulatu RP w Pradze z dnia 22 sierpnia 1936 roku. Dotyczy ona Aleksandra (Sándora) Lebi, który był działaczem wywrotowej organizacji komunistycznej. Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości (KK i MN). CAW, I.394.1.50. 16 Tamże; Korespondencja między KK i MN a polskimi placówkami dyplomatycznymi na Węgrzech oraz w Rumunii, Jugosławii i Czechosłowacji. 15 Załącznik WYKAZ WĘGRÓW SŁUŻĄCYCH OCHOTNICZO W LEGIONACH POLSKICH17. Almássy István Gyula, ur. 23 października 1896 roku w Toroczko — wstąpił do Legionów 4 września 1914 roku, służył w 5 kompanii 2 pp i w 9 kompanii 4 pp, brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej oraz w walkach na terenach Królestwa Polskiego. Poległ dnia 1 stycznia 1915 roku pod Jastkowem. Notowany Jako szeregowiec (KN 3.06.1933)18. Bácsy Lajos, ur. 28 października 1897 roku w Gyoma — wstąpił do Legionów 28 października 1914 roku, służył w 6 kompanii 2 pp i 9 kompanii 4 pp, brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej i besarabskiej. Ranny został w maju 1915 roku podczas walk na terenie Besarabii. W bitwie pod Jastkowem odznaczył się specjalną odwagą, kiedy to zgłaszając się na ochotnika przeniósł pod bardzo silnym ogniem nieprzyjaciela z przedpola do okopu ciężko rannego w głowę kolegę. Za czyn ten odznaczony został wówczas Srebrnym Medalem I-szej klasy. Ostatnio notowany w 1917 roku jako kapral (KN 8.11.1937). Bagsa János, ur. 9 sierpnia 1896 roku — wstąpił do Legionów w 1914 roku, służył w 8 kompanii 2 pp. Po bitwie pod Mołotkowem odłączył się od Legionów. Dalszego przebiegu służby ani daty zwolnienia nie wykazano (Odrzuc. 25.06.1938)19. Balarsy Lajos, ur. 16 lipca 1897 roku w Hajdú-Nánaá — wstąpił do Legionów 26 października 1914 roku, służył w 9 kompanii 2 pp, brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej i besarabskiej. Został ranny 17 lutego 1915 roku w czasie bitwy pod 17 Opracowano na podstawie zachowywanych w Centralnym Archiwum Wojskowym akt odznaczeniowych. Zestawienie jest niestety niepełne ze względu na liczne istniejące w dokumentacji odznaczeniowej braki. 18 W nawiasach podano daty zarządzeń prezydenta RP o przyznaniu Krzyża Niepodległości (KN) bądź Medalu Niepodległości (MN). Są to jednocześnie sygnatury akt odznaczeniowych znajdujących się w zbiorach CAW. 19 „Odrzuc.” — oznacza datę odrzucenia wniosku o przyznanie odznaczenia. Rarańczą. Podczas rozwiązywania legionów został internowany w Marmaros-Sziget. Ostatnio notowany w 1917 roku jako szeregowiec (KN 8.11.1937). Balogh András, ur. 11 lutego 1889 roku w Kis-Almas — wstąpił do Legionów 15 października 1914 roku, służył w 1 p. art., gdzie był ostatnio wykazany w czerwcu 1915 roku. Notowany jako kanonier (KN 27.06.1938). Balogh Jenö, ur. 25 marca 1897 roku w Hemád-Lak — wstąpił do legionów 16 sierpnia 1914 roku, służył w 7 kompanii 2 pp. leg., brał udział w kampanii karpackiej i besarabskiej. Został ranny 6 maja 1915 roku pod Sawokryniczną, a dnia 10 czerwca tego roku przeszedł do armii austriackiej. Notowany jako szeregowiec (KN 5.08.1937). Bándoly László, ur. 10 kwietnia 1896 roku w Sárvár — wstąpił do Legionów 18 listopada 1914 roku, służył w 5 kompanii 2 pp, z którą odszedł na front karpacki. Od dnia 30 kwietnia 1915 roku służył w 1 kompanii 4 pp. leg. Po kryzysie przysięgowym odszedł do armii austriackiej. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Barabás Ferec, ur. w 1896 roku w Galacu — wstąpił do Legionów wraz z tzw. Kompanią Węgierską w 1914 roku po bitwie pod Ziębną (październik-listopad), służył w 5 kompanii 2 pp, brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej i besarabskiej. Ranny dnia 13 maja 1915 roku zmarł 19 maja 1915 roku w Dorna Watra. Notowany jako szeregowiec (KN 3.06.1933). Barics András, ur. 26 lutego 1897 roku w Párkány — do Legionów wstąpił 10 października 1914 roku i przydzielony został do 3 pp. Potem służył w 5 kompanii 2 pp. leg. Po bitwie pod Mołotkowem przepadł bez wieści — prawdopodobnie wrócił do armii austriackiej (MN 27.06.1938). Bartek Károly, ur. w 1897 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił będąc jeszcze uczniem w listopadzie 1914 roku. Wraz z Kompanią Węgierską przybył do Zielonej, gdzie przydzielony został do 5 kompanii 2 pp. Brał udział w walkach w Karpatach. Ostatnio wykazany został dnia 18 września 1916 roku jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Bilak János, ur. 16 czerwca 1896 roku w Nagyszöllös — wstąpił do Legionów 15 grudnia 1914 roku, służył w 7 kompanii 2 pp. leg., następnie w 4 pp. Brał udział w kampanii karpackiej i besarabskiej. Ranny dnia 9 czerwca 1915 roku. W grudniu 1915 roku przeszedł do armii austriackiej. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Boros András Imre, ur. 15 października 1895 roku w Nairegyháza — wstąpił do Legionów 5 września 1914 roku, służył w 4 kompanii 4 pp. Ranny w bitwie pod Jastkowem w sierpniu 1915 roku. Dnia 27 listopada 1917 roku odszedł do wojska austriackiego. Notowany jako kapral (MN 16.03.1937 oraz KN 27.06.1938). Borsody Gyula, ur. 1896 r. w Budapeszcie — wstąpił do Legionów 6 listopada 1914 roku, służył w 5 kompanii 2 pp, gdzie ostatnio wykazany był 18 września 1916 roku. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Brick Agoston, ur. w 1897 roku w Mezöwold — wstąpił do Legionów 6 listopada 1914 roku, służył w 11 kompanii 2 pp. Został ranny 13 lipca 1915 roku w bitwie pod Rarańczą. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Csány András, ur. w 1896 roku w Petröte — wstąpił do Legionów 27 grudnia 1914 roku, służył w 2 pp i piekarni polowej I Brygady, gdzie ostatnio wykazany był w maju 1916 roku. Notowany jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Császár János, ur. w 1896 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów 27 grudnia 1914 roku, służył w 3 pp. Ostatnio notowany w lutym 1916 roku kompanii Sztabowej II Brygady jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Cseh András, ur. w 1878 roku w Jasladany — wstąpił do Legionów 15 marca 1915 roku. Służył jako woźnica. Dnia 10 maja 1917 roku wykazany na stacji zbornej Legionów Polskich w Warszawie. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Csepek Jenö vel Csepel János, ur. w 1898 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów w końcu 1914 roku, służył w 11 kompanii 2 pp, brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej. Poległ jako szeregowiec w maju 1915 roku nad Prutem (KN 29.12.1933). Csepes László, ur. w 1883 roku w Telsö Teresmar — wstąpił do Legionów 8 grudnia 1914 roku, służył w 1 pp. Został ranny 10 Kwietnia 1915 roku. Ostatnio wykazany w kompanii sztabowej Polskiego Korpusu Posiłkowego w 1918 roku jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Csernek György, ur. w 1894 roku w Debreczynie — wstąpił do Legionów w końcu 1914 roku, służył w 2 PP, brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej i besarabskiej. Został ranny dnia 17 sierpnia 1915 roku pod Rokitną. Ostatnio notowany we wrześniu 1915 roku jako szeregowiec (KN 8.11.1937). Csoizlinovszky János, ur. w 1888 roku w Radriechono — brak daty wstąpienia i przydziału do Legionów. Ranny w grudniu 1914 roku. Dalszych danych ewidencyjnych brak. Notowany jako plutonowy (KN 27.06.1938). Csonka János, ur. w 1880 roku w Szabadka — wstąpił do Legionów 1 sierpnia 1915 roku, służył w kolumnie prowiantowej 4 pp. Ostanio notowany jako szeregowiec w maju 1916 roku (KN 27.06.1938). Csurus János, ur. w 1874 roku w Dögmerö — wstąpił do Legionów 1 grudnia 1914 roku, służył w Komendzie Legionów oraz w kolumnie prowiantowej II Brygady. Ostatnio wykazany jako szeregowiec w maju 1915 roku (MN 27.06.1938). Csutai vel Csintay György, ur. w 1866 roku w Togaras-Megye — wstąpił do legionów 16 kwietnia 1916 roku, służył w kolumnie prowiantowej 1 pp. Rozkazem Komendy Legionów z dnia 4 lipca 1917 roku został bezterminowo urlopowany z Legionów. Notowany jako szeregowiec (MN 27.06.1938 oraz KN 26.04.1932). Csuvarszky Sándor vel Czuwarski Aleksander, ur. w 1897 roku w Budapeszcie — wstąpił do legionów 10 września 1914 roku, początkowo przydzielony do piechoty (dokładnego przydziału w ewidencji brak), następnie od maja 1915 roku służył w 12 kompanii 4 pp. Dnia 24 stycznia 1916 r, wykazany w batalionie uzupełniającym nr 2. Z Legionów został zwolniony jako szeregowiec 19 maja 1917 roku (MN 26.06.1938 oraz KN 27.06.1938). Csycho József (Józef), ur. 30 sierpnia 1897 roku w Nyirhaza — wstąpił do Legionów 18 stycznia 1915 roku, służył w 8 kompanii 2 pp. Ostatnio notowany w maju 1915 roku jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Dögei Imre, ur. 4 sierpnia 1896 roku w Losones — wstąpił do (Legionów 16 października 1914 roku, służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Zwolniony został z Legionów w stopniu szeregowca 2 października 1917 roku (KN 27.06.1938). Drotleff Ede, ur. w 1897 roku w Hermanstadie — jako uczeń wstąpił do Legionów i wraz z Kompanią Węgierską przybył w listopadzie 1914 roku do Zielonej, gdzie przydzielony został do 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej. Dnia 12 listopada 1915 roku zwolniony został z Legionów jako szeregowiec celem przejścia do armii austriackiej (KN 4.12.1933). Erös Ferenc (Franciszek), ur. 15 października 1895 roku w Csik-Szentmikely — wstąpił do Legionów 6 października 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej. Zaginął 10 maja 1915 roku pod Gromesti (KN 13.09.1933). Feier Béter, ur. w 1895 roku w Marmaros-Sziget — wstąpił do Legionów 16 sierpnia 1914 roku i służył w 6 kompanii 2 pp. Brał udział jako szeregowiec w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej (KN 27.06.1938). Fischer Elmér, ur. w 1897 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów w listopadzie 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej. Ostatnio notowany w marcu 1915 roku jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Fodor György, ur. w 1895 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów w listopadzie 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Ostatnio notowany w lipcu 1916 roku jako kapral (KN 8.11.1937). Frydecki Alfred, ur. 20 lutego 1896 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów 10 sierpnia 1914 roku i służył w VI batalionie I Brygady. W szeregach tego batalionu przebył cały szlak bojowy do jesieni 1915 roku. Dnia 15 października 1915 roku został ranny i po pobycie w szpitalu nadal służył w VI batalionie, aż do czasu kryzysu przysięgowego. Po kryzysie przysięgowym został odesłany na front włoski i przez cały czas solidaryzował się z postępowaniem legionistów za co szykanowany był przez władze austriackie: W okresie powojennym należał do Związku Legionistów w Budapeszcie (KN 4.02.1932). Gajza Simon, ur. 1 marca 1887 roku w Penyigo — wstąpił do Legionów 20 listopada 1914 roku i służył w 2 pp jako woźnica w baterii dział 37 mm do grudnia 1916 roku (KN 27.06.1938). Grünwald Zoltán, ur. w 1895 roku w Kornicy — wstąpił do Legionów w październiku 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej i besarabskiej. Dnia 7 listopada 1915 roku polegał pod Bielgowem. Notowany jako szeregowiec (KN 29.12.1933). Gután János I, ur. 27 stycznia 1896 roku w Nagyiarad — wstąpił do Legionów 28 sierpnia 1914 roku i służył w 2 pp. Zmarł z odniesionych ran 6 października 1915 roku (KN 16.03.1937). Gután János II, ur. 28 grudnia 1895 roku w Gutvalva — wstąpił do Legionów 16 sierpnia 1914 roku, gdzie służył w 8 kompanii 1 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Ostatnio notowany jako szeregowiec we wrześniu 1916 roku (KN 29.12.1933). Handek Károly, ur. 3 stycznia 1897 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił 4 marca 1915 roku i przydzielony został do 10 kompanii 3 pp, a następnie przeszedł do służby w wojsku austriackim (KN 27.06.1938). Horváth Lajos I, ur. w 1898 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów 26 września 1914 roku i służył w 9 kompanii 2 pp. Został w dniu 5 lipca 1916 roku dwukrotnie ranny (Odrzuc. 25.06.1938). Horváth Lajos II, ur. w 1896 roku w Budapeszcie — do Legionów przybył z końcem listopada 1914 roku wraz z całą Kompanią Węgierską i wcielony został do 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. W maju 1916 roku zwolniony został z Legionów i wstąpił do armii austriackiej. Notowany jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Horváth Károly, ur. w 1894 roku w Okermezö — wstąpił do Legionów w 1914 roku i służył w 13 kompanii 2 pp. Poległ 14 lutego 1915 roku pod Jabłonką. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Horváth Tádé, ur. w 1898 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił w 1914 roku i służył w 2 kompanii 3 pp. Poległ pod Laskowcami (Odrzuc. 25.06.1938). Ilges András, ur. 16 września 1889 roku w Koszonyifal — wstąpił do Legionów 15 października 1914 roku. Przydzielony został do 1 p. art. Odszedł 20 września 1917 roku do armii austriackiej. Notowany jako st. szeregowy (KN 27.06.1938). Jakob János I, ur. w 1898 roku w Dolha — daty wstąpienia do Legionów brak; służył w 12 kompanii 3 pp. Został zwolniony z Legionów 11 czerwca 1915 roku jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Jakob János II, ur. w 1897 roku w Szatmar-Nemeti — wstąpił do Legionów 15 lutego 1915 roku i służył w 1 p. art. Ostatnio notowany w 1917 roku jako szeregowiec (KN 26.04.1932). Kalman Béla, ur. 15 września 1895 roku w Varasidveg — wstąpił do Legionów w październiku 1914 roku, służył w 5 i 7 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińakiej, besarabskiej i wołyńskiej. Ostatnio notowany we wrześniu 1916 roku jako szeregowiec (KN 5.08.1937). Kalman Wiktor, ur. w 1898 roku w Torontal-Undvar — wstąpił do Legionów 5 października 1915 roku i służył w 11 kompanii 4 pp. Zaginął bez wieści 6 lipca 1916 roku i mimo poszukiwań nie został odnaleziony — zmarł prawdopodobnie z ran lub choroby w niewoli rosyjskiej (KN 27.06.1938). Keller Emil, ur. w 1895 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów 3 listopada 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Zwolniony został zaledwie po paru dniach pobytu w szeregach legionowych dana 8 listopada 1914 roku. Notowany jako szeregowiec (Odrzuc. 25.06.1939). Kismoky Károly, ur. w 1897 roku w Fulöpszolas — do Legionów wstąpił 27 marca 1915 roku, przydzielony został do batalionu uzupełnień, a następnie służył w 8 kompanii 4 pp. W służbie był uznany za jednego z najdzielniejszych legionistów w swej kompanii. Został ciężko ranny 3 sierpnia 1916 roku pod Rudką Sitowicką. Ostatnio notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Kiss András (Andreas), ur. 18 sierpnia 1895 roku w Satmar Nemeti — wstąpił do Legionów 1 września 1915 roku i służył w 1 p. art. We wrześniu 1917 roku przeszedł do armii austriackiej. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Kiss Gyula I, ur. w 1893 roku w Ják — do Legionów wstąpił 12 września 1914 roku i służył w 12 kompanii 4 pp. Ze służby w Legionach zwolniony został 14 czerwca 1915 roku (Odrzuc. 25.06.1938). Kiss Gyula II, ur. w 1896 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił 15 września 1914 roku i przydzielony został do 11 kompanii 3 pp. Po bitwie pod Mołotkowem (29.10.1914 roku) odszedł do szpitala i więcej do pułku nie powrócił. Rozkazem Komendy Legionów z dnia 14 czerwca 1915 roku został zwolniony z Legionów do armii austriackiej (MN 27.06.1938). Kiss István, ur. 29 listopada 1894 roku w Cserhathalop — wstąpił do Legionów 22 grudnia 1914 roku, służył początkowo w kolumnie prowiantowej 1 pp, a następnie 2 pp oraz od 1917 roku w kompanii sztabowej Polskiego Korpusu Posiłkowego. Notowany jako st. szeregowy (MN 27.06.1938). Klemensier vel Klemensics Károly, ur. w 1896 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił w październiku 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej. Poległ jako szeregowiec w październiku 1915 roku (KN 29.12.1933). Kulhavi Mihály, ur. 23 kwietnia 1896 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów w październiku 1914 roku i służył w 5 i 12 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Został ranny 17 czerwca 1916 roku. Ostatnio notowany w 1917 roku jako szeregowiec (KN 12.09.1933). Ligethy János, ur. w 1897 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił w październiku 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej. Ostatnio notowany w 1915 roku jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Lörinczy Zsigmond, ur. w 1892 roku w Mezobergenye — wstąpił do Legionów 12 października 1914 roku, służył w 5 kompanii 2 pp, a następnie w 1 p. art. Ostatnio wykazany w czerwcu 1915 roku jako kanonier (KN 27.06.1938). Luchy vel Luchi Gusztáv, ur. w 1897 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił w listopadzie 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Ostatnio wykazany był jako szeregowiec we wrześniu 1916 roku (MN 27.06.1938). Lukács Elek, ur. w 1894 roku w Sarvar Somogy — wstąpił do Legionów 4 września 1914 roku i służył w 5 i 10 kompanii 2 pp. Z Legionów został zwolniony w stopniu szeregowca 6 lipca 1915 roku (MN 27.06.1938). Máday László, ur. 6 lutego 1899 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił 26 października 1914 roku i służył w 5 i 10 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Dnia 7 listopada 1915 roku dostał się pod Bielgowem do niewoli rosyjskiej, z której już nie powrócił. Notowany jako szeregowiec (KN 16.03.1937). Maroszan vel Marosay Lajos, ur. w 1886 roku w Szatmar-Nemeti — wstąpił do Legionów 28 lutego 1915 roku, przydzielony został do 1 p. art. W sierpniu 1917 roku odszedł do armii austriackiej. Posiadał stopień szeregowca (MN 27.06.1938). Milanesik Ede, ur. w 1896 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił w październiku 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej. Zwolniony z Legionów został 14 czerwca 1915 roku i przeszedł do armii austriackiej. Notowany jako szeregowiec (MZ 27.06.1938). Milanesik Sándor, ur. w 1897 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił 5 listopada 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Z Legionów zwolniony został 11 czerwca 1915 roku. Notowany jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Németh Józef, ur. 28 listopada 1897 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów 26 września 1914 roku i służył w 10 kompanii 2 pp. Dnia 7 listopada 1915 roku dostał się pod Bielgowem do niewoli rosyjskiej. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Némethy vel Nemeti János, ur. 14 września 1894 roku w Nagy-Szölös — wstąpił do Legionów 28 grudnia 1914 roku i służył w 8 oraz 12 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Został ranny 6 czerwca 1915 roku podczas walk na Bukowinie. Notowany jako szeregowiec. Zmarł w 1932 roku (KN 29.12.1933). Olsák János, ur. 4 lutego 1898 roku w Budapeszcie — wstąpił do legionów 4 września 1914 roku i przydzielony został do 3 pp, a następnie do 4 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, besarabskiej, bukowińskiej i wołyńskiej. Ostatnio notowany w 1917 roku jako szeregowiec (KN 5.08.1937). Pfeifer Rezsö, ur. 2 lutego 1897 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił 9 sierpnia 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Dnia 21 grudnia 1916 roku został zwolniony z Legionów celem wstąpienia do wojska austriackiego. Notowany jako st. szeregowiec (KN 5.08.1937). Pohl Lajos, ur. 4 marca 1898 roku w Nagysombat — wstąpił do Legionów w 1914 roku i służył w 8 kompana 2 pp. Został ranny 10 kwietnia 1915 roku pod Mamajesty (KN 16.03.1937). Pojak Ferenc, ur. 30 stycznia 1883 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów 15 października 1914 roku i został przydzielony do artylerii. Ostatnio notowany w czerwcu 1915 roku jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Pojdan László, ur. w 1893 r w Abro Korosk — do Legionów wstąpił 7 października 1914 roku i służył w 2 i 4 pp. W lipcu 1915 roku przybył do tworzącego się wówczas 6 pp i przydzielony został do jego 9 kompanii. Służył w 6 pp i kompanii technicznej Komendy Legionów do kryzysu przysięgowego, a następnie w 2 pp Polskiego Korpusu Posiłkowego. Został jako inwalida zwolniony ze służby w dniu 10 stycznia 1918 roku (KN 27.06.1938). Polacsek Zsigmond, ur. 15 marca 1895 roku w Ketsel — wstąpił do Legionów 12 sierpnia 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Dnia 4 września 1915 roku dostał się do niewoli rosyjskiej. Notowany jako st. szeregowiec (KN 12.09.1933). Polakovies Gyula, ur. w 1898 roku w Budapeszcie — do Legionów wstąpił w październiku 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej. Dnia 6 stycznia 1915 roku został zwolniony jako małoletni. Notowany jako szeregowiec (KN 27.06.1938). Poltzer Andor, ur. 17 października 1896 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów 10 września 1914 roku i służył w 5 kompanii 2 pp, z którą odszedł na front karpacki. Został poważnie ranny 25 stycznia 1915 roku i przebywał dłuższy czas na rekonwalescencji w szpitalu na Węgrzech. Dnia 26 października 1915 roku zwolniony został z legionów przez komisję superrewizyjną w Morawskiej Ostrawie w stopniu kaprala (KN 17.03.1938). Po wojnie był znanym na Węgrzech i w krajach niemieckojęzycznych (tworzył w języku węgierskim i niemieckim) dziennikarzem i pisarzem, autorem wielu powieści kryminalnych. W lecie 1937 roku odwiedził Warszawę, gdzie po zgłoszeniu się do ówczesnego Archiwum Wojskowego otrzymał pisemne potwierdzenie swojej służby w Legionach20. 20 Patrz artykuł: Węgier — legionista 2-giej brygady opowiada o czasach walki o Niepodległą Polskę, Kurier Czerwony z 12 lipca 1937 roku. Reinhold Miksa, ur. w 1897 roku w Papo — daty wstąpienia do Legionów oraz przydziału w ewidencji nie podano. Z Legionów został zwolniony 3 czerwca 1915 roku w stopniu szeregowca (MN 27.06.1938). Sandor József, ur. 28 września 1898 roku w Alsó-Kéked — do Legionów wstąpił 9 października 1914 roku i został przydzielony do II Brygady, w której składzie brał udział we wszystkich walkach aż do Rafajłowej, skąd będąc chorym został odesłany do szpitala. Po wyzdrowieniu został przydzielony do 10 kompanii 4 pp, w którym pozostał aż do kryzysu przysięgowego i brał udział we wszystkich bitwach, które ten pułk stoczył. Następnie został odesłany do wojska austriackiego i walczył na froncie włoskim. Po wojnie osiadł w Krakowie, gdzie pracował jako urzędnik kolejowy (KN 25.07.1933). Spitzer Jenö — bliższych danych personalnych oraz daty wstąpienia do Legionów brak. Służył w 2 pp. Dnia 10 lipca 1915 roku został zwolniony z Legionów w celu wstąpienia do wojska austriackiego. Notowany jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Steiner Michał vel Steiner Mihály, ur. 8 kwietnia 1897 roku w Leva — do Legionów wstępuje w wieku 17 lat 14 sierpnia 1914 roku. Do marca 1915 roku służył w 3 pp, a następnie do listopada 1915 roku w 4 pp, a od listopada 1915 roku w 7 kompanii 2 pp. Bierze udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej i besarabskiej oraz w walkach na terenie Królestwa Polskiego i Wołynia. Dwukrotnie ranny otrzymuje odznaczenia bojowe i wiele rozkazów pochwalnych awansując kolejno w stopniach podoficerskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pozostał nadal w swej drugiej ojczyźnie i walczył o jej granice, już jako oficer Wojska Polskiego. Podczas wojny polskosowieckiej był dowódcą oddziału zwiadowczego 3 Dywizji Piechoty Legionów. Od zakończenia wojny służył kolejno w 2 pp. leg., GISZ, 86 pp, pp i 80 pp. Był jedynym Węgrem w służbie czynnej WP. Poza pracą zawodową poświęcał się działalności społecznej, działając w Towarzystwie Polsko-Węgierskim. Korzystając z zezwolenia marsz. Piłsudskiego przetłumaczył w 1933 roku na język węgierski jego pracę „Rok 1920”, która została entuzjastycznie przyjęta przez węgierską elitę umysłową i koła wojskowe o czym świadczyły liczne głosy prasy węgierskiej, niemieckiej i austriackiej. W następnym roku wydał na Węgrzech swoją własną pracę również w języku węgierskim pt. „Wielki Marszałek Polski Józef Piłsudski”. W tym samym 1934 roku wydał także tłumaczenia dzieł marszałka Piłsudskiego „Moje pierwsze boje”, a w 1937 roku własną pracę zatytułował „Marszałek Śmigły-Rydz”. Jednocześnie na terenie Węgier wygłaszał odczyty na temat życia i czynów marszałka Piłsudskiego oraz jego zwycięstwa w 1920 roku (w 1935 i 1936 roku). W 1937 roku wygłosił na Węgrzech cały cykl odczytów nt. marsz. Śmigłego-Rydza. Percepcja jego prac na Węgrzech miała odzwierciedlenie w nadaniu mu w 1935 roku honorowego członkostwa Koła Pisarzy Akademii Węgierskiej i Srebrnego Lauru Literackiego Polskiej Akademii Literatury. W latach trzydziestych pracował nad książką poświęconą Legionom Polskim i udziale w nich Węgrów-ochotników. Niestety z powodu wojny nie doczekała się ona wydania drukiem. W wojsku polskim doszedł on do stopnia majora, a za swoje zasługi bojowe oraz pracę niepodległościową i społeczną został odznaczony: Krzyżem Virtuti Militari V kl. w 1921 roku Krzyżem Niepodległości w 1933 roku Krzyżem Walecznych (3 krotnie) w 1921 roku Złotym Krzyżem Zasługi w 1934 roku Medalem za Wojnę 1918—1920 w 1928 roku Medalem Dziesięciolecia w 1928 roku Medalem za długoletnią służbę Srebrnym Laurem Literackim Polskiej Akademii Literatury w 1935 roku (KN 9.11.1931; VM 76-7289; KZ 25-102 oraz KZ 25-103; akta personalne 18193 i 2230) Szabó Károly Pál — bliższych danych personalnych brak. Do Legionów wstąpił w 1914 roku i służył w 4 kompanii 2 pp. Został ranny pod Hłodyszczami (Odrzuc. 25.06.1938). Szabó Leó, ur. 18 maja 1897 roku w Budapeszcie — wstąpił do Legionów w październiku 1914 roku i służył w 5 i 12 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej i bukowińskiej. Dnia 4 marca 1915 roku został zwolniony z Legionów do armii austriackiej. Notowany jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Szandor Jakab vel Szandor Jakób, ur. 13 kwietnia 1889 roku w Halmi — do Legionów wstąpił 22 grudnia 1914 roku i służył w kolumnie prowiantowej 1 pp. Ostatnio notowany w lutym 1917 roku jako szeregowiec (MN 27.06.1938). Takács Béla, ur. 22 lutego 1896 roku w Apostag — wstąpił do Legionów 15 września 1914 roku i służył w 5 i 7 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Odznaczony został brązowym medalem waleczności. Notowany jako kapral (KN 8.11.1937). Takás Sándor, ur. w 1890 roku w Colodolsahanadie — wstąpił do Legionów 20 listopada 1914 roku i służył w 9 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińkiej, besarabskiej i wołyńskiej. Ostatnio notowany jako st. szeregowy w 1917 roku (KN 8.11.1937). Varga Gyula, ur. 5 października 1895 roku w Gyöngyes — do Legionów wstąpił 5 października 1914 roku i przydzielony został do 5 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. Uczestniczył w przebiciu się II Brygady pod Rararańczą, gdzie dostał się do niewoli i osadzony został w obozie internowania w Saldabosz. Notowany jako szeregowiec (KN 8.11.1937). Varga József I, ur. w 1892 roku w Solonnie — wstąpił do Legionów 4 sierpnia 1914 roku i służył w kolumnie prowiantowej 2 pp. Na podstawie rozkazu Komendy Legionów nr 387 z 30 września 1916 roku został zwolniony z Legionów w celu przejścia do armii austriackiej. Notowany jako st. szeregowiec (KN 27.06.1938). Varga József II, ur. w 1895 roku w Ullö — wstąpił do Legionów w październiku 1914 roku i służył w 5 i 7 kompanii 2 pp. Brał udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej i besarabskiej. Został ranny 25 kwietnia 1915 roku podczas walk na Besarabii, a następnie przebywał w szkole dla inwalidów w Budapeszcie. Notowany jako szeregowiec (KN 8.11.1937). Wallo Panko, ur. w 1897 roku w Marmaros-Sziget — do Legionów wstąpił w styczniu 1917 roku i służył w taborze sztabowym Polskiego Korpusu Posiłkowego. Dnia 8 października 1917 roku odszedł do armii austriackiej. Notowany jako szeregowiec (MN 27.06.1938).