Republikańskiej gry
Transkrypt
Republikańskiej gry
Teoria Gier Przykłady empiryczne i naukowe z pogranicza polityki i prawa Zastosowanie Teorii Gier Polityka i Ekonomia Kooperacje – Wartość Shubleya Analiza dóbr publicznych Teoria wyboru publicznego Nauki polityczne Koalicje parlamentarne – Norwegia Pomoc dla partyzantów z Nikaragui – sekwencyjne głosowanie większościowe Głosowania Anthony Downs posłużył się modelem Hottelinga w swej Ekonomicznej Analizie Demokracji Polityka handlowa Wojna i pokój, konflikty Schrony przeciwatomowe w USA Zimna Wojna Model Bertranda (konkurencja cenowa) Mikroekonomia Konkurencja Model Cournota (konkurencja ilościowa) Model Stackelberga Omawiane na Mikroekonomii B Wojna i pokój Za czasów prezydenta Kennedy’ego Amerykanie wierzyli, że masowe budowanie schronów przeciwatomowych zwiększy ich bezpieczeństwo przed Sowietami Związek Radziecki takie zabiegi odbierał jako zwiększenie prawdopodobieństwa ataku ze strony Ameryki Tom Schelling pracował w Białym Domu – wraz z innymi naukowcami szukali odpowiedzi klucza do przełamania pata z Sowietami Odprężenie, w które dali się wciągnąć Sowieci było rodzajem gry wielokrotnej Schrony w praktyce czyniły sytuację napiętą i obniżały bezpieczeństwo Źródło:http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/niezb ednikinteligenta/259140,1,rozmowa-z-noblista-profrobertem-aumannem-o-grach-spolecznych.read Wojna i pokój prof. Bruce Bueno de Mesquito • za wykorzystanie Teorii Gier do przewidywania przyszłości został zaliczony przez dwumiesięcznik Foreign Policy do grona stu najwybitniejszych „Globalnych Myślicieli 2011 roku” • z jego usług korzysta Departament Stanu i Departament Obrony USA, CIA, liczne korporacje z listy Top500 magazynu Fortune • CIA twierdzi, że wskaźnik dokładności jego przewidywań sięga 90%: • przewidział trafnie m.in. Odejście prezydenta Pakistanu Perveza Musharrafa na 5 lat przed śmiercią w 1989 ajatollaha Chomeiniego i wymienił jego rzeczywistego następce • w maju 2010 zapowiedział, że prezydent Egiptu – Mubarak upadnie w ciągu 12 miesięcy Źródło: http://studioopinii.pl/artykul/5715-jancipiur-teoria-gier-w-polityce-i-gospodarce Głosowanie Sekwencyjne głosowanie większościowe • Rok 1988 – głosowanie w Izbie Reprezentantów w sprawie wsparcia przez Stany Zjednoczone partyzantów Contras z Nikaragui • nieco uproszczając wybór jakiego miała dokonać Izba Reprezentantów był wyborem pomiędzy trzema alternatywami, układ sił w Izbie można przeskalować i przedstawić jako wybór dokonywany przez siedmiu głosujących: Konserwatywni Republikanie (2 głosy) Umiarkowani Republikanie (1 głos) Umiarkowani Demokraci (2 głosy) Liberalni Demokraci (2 głosy) B B H N N H B H H N N B Gdzie poszczególne alternatywy oznaczają: B: dostarczenie rebeliantom broni (popierane przez administrację Reagana) H: pomoc humanitarna (zaproponowane przez Demokratów) N: nie udzielanie jakiejkolwiek pomocy Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Głosowanie Sekwencyjne głosowanie większościowe • Ustalono następujący porządek głosowań: 1) Wysłanie broni vs. pomoc humanitarna 2) Zwycięzca vs. nie udzielanie pomocy B Szczere głosowanie zgodne z preferencjami H KR+UR= 3 UD+LD= 4 H N KR (2) UR (1) UD (2) LD (2) B B H N N H B H H N N B KR+LD= 4 UD+UR= 3 N Szczere głosowanie doprowadziło do zwycięstwa „Nie udzielania pomocy” Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Głosowanie Sekwencyjne głosowanie większościowe • Kolejność głosowania pozostaje taka sama: 1) Wysłanie broni vs. pomoc humanitarna 2) Zwycięzca vs. nie udzielanie pomocy B Głosowanie strategiczne KR+UR+ UD= 5 H LD= 2 B KR+UR+ UD= 5 N KR (2) UR (1) UD (2) LD (2) B B H N N H B H H N N B LD= 2 B Strategiczne głosowanie Umiarkowanych Demokratów doprowadziło do zwyciestwa opcji „wysłanie broni” Nie jest to najlepszy wybór dla UD ale i tak lepszy niż N Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Głosowanie Sekwencyjne głosowanie większościowe • Zależnie od tego jaki porządek głosowań przyjęto by w Izbie Reprezentantów, zwyciężyć mogłaby dowolna alternatywa (paradoks Condorceta) • Możliwość głosowania strategicznego dodatkowo komplikuje problem czyniąc wyniki trudniejszymi do przewidzenia • Wynik nie pożądany z punktu widzenia demokracji – skąd możemy być pewni, że wynik będzie odzwierciedlał rzeczywistą wolę wyborców? • Gibbard (1973) i Satterhwaite (1975) dowiedli, że jedynym schematem odpornym na głosowanie strategiczne w sytuacji wyboru spośród więcej niż dwóch alternatyw jest wyznaczenie jednego wyborcy, który decyduje • Przykład wyborów w Polsce – dla części wyborców PO nie jest partią preferowaną, a jedynie wyborem mniejszego zła – jest to przykład głosowania strategicznego Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Głosowanie Sekwencyjne głosowanie większościowe „Jeżeli chcemy, żeby jak najwięcej osób było zadowolonych z wyniku wyborów i żeby to, co robi władza, satysfakcjonowało jak największą część obywateli, trzeba zmienić pytanie, jakie zadajemy wyborcom. Zamiast wybierać jednego posła albo jedną partię, wyborcy powinni wskazywać kolejność preferencji. (…) Gdyby wyborcy wskazywali kolejne trzy czy pięć osób, albo kolejne trzy czy pięć partii, za pomocą prostego logarytmu można by wyłonić władzę cieszącą się dużo większą akceptacją społeczną niż ta, którą wyłaniamy w obecnych systemach wyborczych. Może nikt nie byłby do końca zadowolony, ale dużo więcej osób akceptowałoby wynik wyborów i dużo mniej byłoby niezadowolonych.” prof. Robert Aumann Źródło:http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/niezb ednikinteligenta/259140,1,rozmowa-z-noblista-profrobertem-aumannem-o-grach-spolecznych.read Kooperacje Wartość Shapleya Gra w postaci funkcji charakterystycznej to zbiór N graczy i funkcja v, która każdemu podzbiorowi przypisuje liczbę v(S) gdzie v(S) to wartość wygranej, którą łącznie osiągną gracze należący do S, jeżeli zawrą koalicję (wartość S). W 1953 roku Lloyd Shapley zaproponował rozwiązanie, które gwarantowałoby sprawiedliwy podział wypłaty, jaką uzyskuje łącznie koalicja S (v(S)) pomiędzy graczy wchodzących w skład koalicji. Ogólny wzór na wartość Shapleya dla i-tego gracza przyjmuje postać: s – wielkość koalicji S n – liczba graczy Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Kooperacje Wartość Shapleya Jak to właściwie działa? Zakładamy, że: v(A)=v(B)=v(C)=0 v(AB)= 2 v(AC)=4 v(AB)=6 v(ABC)=7 Każdemu graczowi wypłacamy taką wartość, o jaką jego obecność w koalicji zwiększa ostateczną wypłatę ale… …nie jest określona kolejność wchodzenia do takiej koalicji, a ma ona znaczenie dla wypłat jednostkowych (jest zawsze n! możliwych kolejności), więc… …liczymy wyniki średnie. Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Kooperacje Wartość Shapleya Dla koalicji z trzema graczami mamy 3!=6 możliwości: Zakładamy, że: v(A)=v(B)=v(C)=0 v(AB)= 2 v(AC)=4 v(AB)=6 v(ABC)=7 Wartość dodana przez Kolejność A B C ABC 0 2 5 ACB 0 3 4 BAC 2 0 5 BCA 1 0 6 CAB 4 3 0 CBA 1 6 0 Razem: 8 14 20 Średnio najwięcej wnosi do koalicji gracz C – stąd najwyższa wypłata. Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Koalicje parlamentarne Norwegia w 1965 Partia Liczba mandatów A. Pracy 68 B. Chrześcijańska 13 C. Liberalna 18 D. Centrum 18 E. Konserwatywna 31 148 Wyniki wyborów By stworzyć koalicję potrzeba 75 mandatów Potencjalne koalicje: AB, AC, AD, AE, BCDE Kryterium wielkości Rikera Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Koalicje parlamentarne Norwegia w 1965 Kryterium wielkości Rikera William Riker w 1962 stwierdził, że koalicje, jakie będą zawierane będą koalicjami minimalnymi – istnieje naturalna niechęć do dzielenia się władzą Jak to rozumieć? 1. Koalicje dzielą się władzą proporcjonalnie do posiadanych mandatów – koalicja zwycięzka to BCDE 2. Koalicje dzielą się władzą po równo – koalicja zwycięzka to AB, AC, AD lub AE Partia Mandaty A. 68 B. 13 C. 18 D. 18 E. 31 148 Tak czy inaczej popełniamy błąd nie uwzględniając różnic ideologicznych Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Koalicje parlamentarne Norwegia w 1965 liberałowi -5 A 0 4 B 6 C 7 D 11 E konserwatyści Możemy sformułować skalę interwałową, która za pomocą osi będzie przedstawiała poszczególne partie w przestrzeni ideologicznej Robert Axelrod w 1970 zasugerował, że tworzone będą tylko koalicje zwarte – a więc obejmujące wszystkie partie leżące na danym odcinku osi (np. AB i BCDE ale już nie BDE) Można być liberałem w kwestiach ekonomicznych, a konserwatystą w sprawach kulturowych – naturalnym rozwiązaniem jest użycie przestrzeni kartezjańskiej Za miarę ideologicznego dystansu pomiędzy partiami można uznać euklidesową odległość pomiędzy ich współrzędnymi Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Koalicje parlamentarne Norwegia w 1965 Mając partie umieszczone w dwuwymiarowej (albo n-wymiarowej) przestrzeni możemy spróbować zastosować koncepcję zbiorów przetargowych Aumanna-Maschlera Tak naprawdę partie negocjują przy zawieraniu koalicji kompromisowe polityki, jakie będą realizować – możemy zobrazować poszczególne programy jako kolejne punkty w układzie współrzędnych Zgodnie z koncepcją zbiorów przetargowych koalicja, jaka powstanie będzie koalicją wewnętrzną, która przyjmie program leżący wewnątrz obszaru jaki wyznaczają punkty reprezentujące poszczególne partie kultura A a b C E Nie możliwe – koalicje tworzyłyby partie skrajnie różne, a powinny zawierać się w nich raczej partie centrowe Takie rzeczy się nie zdarzają! Przykład: B D ABC, BCD, CDE, DEA, EAB – koalicje zewnętrzne ADB – przykładowa koalicja wewnętrzna a, b – programy leżące wewnątrz ekonomia Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Koalicje parlamentarne Norwegia w 1965 McKelvey, Ordeshook i Winer w 1978 w oparciu o przeprowadzone przez siebie eksperymenty odrzucili zbiory przetargowe jako koncepcję rozwiązania gier przestrzennego głosowania Zaproponowali koncepcję nazwaną przez nich rozwiązaniem konkurencyjnym – utworzona koalicja będzie koalicją zewnętrzną Wracając do Norwegii w 1965 roku Wg zbiorów przetargowych powstanie koalicja AB, AC, AD lub AE Wg rozwiązania konkurencyjnego powstanie koalicja AB, AC lub BCDE W rzeczywistości powstała koalicja BCDE – partii chrześcijańskiej, liberalnej, centrum i konserwatywnej Partia Mandaty A. 68 B. 13 C. 18 D. 18 E. 31 148 Źródło: Philip D. Straffin, Teoria Gier, 1993 Dziękuję za uwagę!