Fale o częstotliwości radiowej – w fizykoterapii i

PRACE oryginalne i kliniczne
Fale o częstotliwości radiowej
– w fizykoterapii i kosmetologii
Radio frequency waves – in physical therapy
and cosmetology
Волны радио частот – в физиотерапии и косметологии
Agata Mańkowska1,2, Wojciech Kasprzak2
1
z Wyższej Szkoły Edukacji i Terapii w Poznaniu
2
Gabinet Lekarski i Zakład Fizjoterapii SALUS w Poznaniu
Streszczenie
Zabiegi falami o częstotliwościach radiowych w ostatnich kilku latach stały się
powszechną metodą stosowaną w kosmetologii. Fale radiowe jako forma leczenia stosowane są od dawna powszechnie w fizykoterapii – określane jako zabieg diatermii.
Pobudzenie procesów fizjologicznych, obkurczenie włókien i stymulacje fibroblastów
do tworzenia nowego prawidłowego kolagenu uzasadnia stosowanie tej formy terapii
jako metody opóźniającej procesy starzenia się skóry. Tkanka tłuszczowa wykazująca
się wysoką impedancją ulega przegrzaniu podczas działania fal radiowych. RF stosowany jest również w terapii cellulitu, jako problemu dotyczącego nadmiernej ilości
tkanki tłuszczowej, zaburzeń mikrokrążenia oraz układu limfatycznego skóry i tkanki podskórnej.
W prezentowanym artykule autorzy przedstawili zastosowanie urządzenia emitującego
fale radiowe, które może być wykorzystane zarówno w fizykoterapii jak i kosmetologii.
Opisano biologiczne oddziaływanie, metodę zabiegową, wskazania i przeciwwskazania do stosowania RF w fizykoterapii i kosmetologii. Artykuł zawiera również własne
spostrzeżenia dotyczące metodyki oparte o dwuletnie doświadczenia w pracy na tego
typu urządzeniu.
Słowa kluczowe: fale o częstotliwości radiowej, kolagen, terapia cellulitu
Abstract
Treatments with the use of radio frequency waves had become very popular in cosmetology in a last few years. Radio frequency wave treatment is generally used in physiotherapy for a long time and known as diathermy treatment.
Stimulation of physiological processes, fiber contraction and fibroblasts stimulation in
order to create new proper collagen justifies this form of therapy as a skin anti-aging
method. High impedance fat tissue overheats during treatment with radio frequency
waves. RF is also used in cellulite treatment, seen as a problem of excessive amount of
fat tissue, microcirculatory and skin lymphatic system disturbances.
Present work shows use of equipment that emits radio frequency, which can be used
both in physiotherapy and cosmetology.
Biological effect, methods of treatment, indications and contraindications of applying RF in physiotherapy and cosmetology are described. Also included are author’s
observations based on a two year experience and working knowledge of that kind of
equipment.
Key words: radio frequency waves, collagen, cellulite treatment
198
Acta Balneologica |
lipiec-wrzesień 2012
Fale o częstotliwości radiowej – w fizykoterapii i kosmetologii
Резюме
Процедуры с использованием волн радио частот в последние несколько лет стали распространенной методикой применяемой в косметологии. Радиоволны как форма лечения используется в физиотерапии издавна и широко, и носит название – диатермия.
Стимуляция физиологических процессов, укорочение волокон и стимуляция фибробластов к выработке нового правильного коллагена, подтверждает правильность используемой формы терапии как
метода препятствующего старению кожи. Жировая ткань, проявляющая себя высоким сопротивлением, подвергается нагреванию под воздействием радиоволн. Радиоволны используются при лечении
целюлита, проблема возникновения которого связана с излишним накоплением жира, нарушениями
как в микроциркуляции, так и в лимфоцитарной системе кожи и подкожной клетчатки.
В предложенной статье авторы представили использование аппарата, имитирующего радиоволны, которые могут быть использованы как в физиотерапии так и в косметологии. Описано их биологическое
влияние, показания и противопоказания к процедуре при использовании ее в физиотерапии и косметологии. Статья включает также собственные наблюдения, относительно методики, базирующиеся на
двухлетнем опыте работы на подобного типа оборудовании.
Ключевые слова: pадиоволны, коллаген, лечениe целюлита
Acta Balneol. Tom LIV Nr 3 (129), str. 198-203
Wstęp
W ostatnich latach zabiegi wykorzystujące fale
o częstotliwości radiowej (powyżej 300 kHz)
stały się kolejnym narzędziem, służącym do poprawy wyglądu skóry. Metoda zwana popularnie
falą radiową lub radiofrekwencją w kosmetologii i medycynie estetycznej pojawiła się stosunkowo niedawno. Jako forma lecznicza stosowana
jest już od lat 70 ubiegłego wieku. W fizykoterapii zabieg określany jest jako diatermia. Nazwa
ta pochodzi od greckich słów: diá – przez, thérmé – gorąco. Głównym czynnikiem oddziałującym leczniczo jest wewnętrzne ciepło wytworzone w tkankach poddawanych zabiegowi. Zabiegi
stosuje się głównie w celu poprawy ukrwienia,
pobudzenia procesów regeneracyjnych, zmniejszenia napięcia mięśniowego oraz uzyskania
efektu przeciwbólowego (5, 6).
W prezentowanym artykule przedstawiono zastosowanie urządzenia wytwarzającego fale
o częstotliwości radiowej. Urządzenie może być
stosowane zarówno w fizykoterapii jak i kosmetologii.
Podstawy fizyczne
W tradycyjnej diatermii z fizycznego punktu
widzenia, elektrody stosowane w zabiegach to
okładki kondensatora. Połączenie okładek kondensatora ze źródłem prądu stałego powoduje
naładowanie ich w taki sposób, że jedna płyta
ma ładunek dodatni, druga ujemny. Okładki kondensatora połączone ze źródłem prądu
zmiennego, będą się ładować naprzemiennie,
zgodnie ze zmianą kierunku przepływu prądu.
Jeśli między okładkami kondensatora (elektrodami) znajduje się próżnia lub dielektryk
(materiał słabo przewodzący prąd elektryczny),
powstanie między nimi pole elektryczne. Z taką
sytuacją mamy do czynienia gdy elektrody nie
będą przylegać bezpośrednio do ciała, lub są pokryte warstwą materiału izolacyjnego. Na organizm będzie działać pole wytworzone pomiędzy
okładkami. W zabiegach stosowane są elektrody
pokryte najczęściej warstwą ceramidu.
Kremy, emulsje lub żele ułatwiają przesuwanie
elektrod po powierzchni skóry. To rozwiązanie
techniczne najbardziej przypomina tradycyjny zabieg diatermii, podczas którego elektrody
kondensatorowe umieszczone są w okładzinach.
Drugim typowym rozwiązaniem jest zastosowanie elektrod nieizolowanych. W takim przypadku z fizycznego punktu widzenia możemy
określić, że przez tkankę popłynie prąd wielkiej
częstotliwości. Podczas zabiegu wykonywanego
tą metodą wskazane jest stosowanie kosmetyku,
którego formuła pozwala na zmniejszenie oporu
warstwy rogowej naskórka (żele, emulsje). Obydwa rozwiązania techniczne prowadzą do wytworzenia ciepła endogennego w tkankach.
Oddziaływanie biologiczne
Zmienny prąd elektryczny, wielkiej częstotliwości, wytworzony między elektrodami powoduje, że w elektrolicie tkankowym jony będą się
przemieszczać, ujemne w stronę anody, dodat-
Acta Balneologica |
lipiec-wrzesień 2012
199
Agata Mańkowska, Wojciech Kasprzak
nie w stronę katody. W wyniku zmian biegunów elektrod dochodzi do oscylacji jonów wokół ich średnich położeń (polaryzacja jonowa).
W dielektrykach (ciałach słabo przewodzących
prąd elektryczny) dochodzi do naprzemiennego
przesuwania się ładunku. Cząsteczki niezjonizowane, o wyraźnie spolaryzowanym układzie
ładunku (np. dipole wody) zmieniają cyklicznie,
rotacyjnie orientację przestrzenną (6).
Na skutek polaryzacji, przesunięcia i ruchu
w atomach naładowanych elektrycznie cząstek
dochodzi do wytworzenia w tkance ciepła w wyniku ich wzajemnego tarcia z otoczeniem.
Ilość ciepła wytworzonego w tkankach zależy od
wielu czynników:
1. Natężenia prądu
2. Częstotliwości prądu
3. W
ielkości elektrod oraz ich wzajemnej konfiguracji
4. Impedancji tkanki
5. Z
dolności do uruchomienia procesów adaptacyjnych
Tkanki wykazują różną zawartość elektrolitów
oraz różny stopień uwodnienia. W tkankach
zawierających dużą ilość elektrolitów i dobrze
uwodnionych (mięśnie, skóra) ilość wytworzonego ciepła jest większa niż w tkankach o małej zawartości elektrolitów i słabo uwodnionych
(np. kości). Z kolei wysoka impedancja tkanek,
np. tłuszcz podskórny, powoduje wytworzenie
większej ilości ciepła (głębszy efekty termiczny
stosowanej metody).
Efekt biologiczny zabiegów z zastosowaniem fal
radiowych związany jest z oddziaływaniem ciepła na tkanki. Różnica w stosunku do innych metod termicznych polega na tym, że podczas zabiegu diatermii ciepło wytwarzane jest wewnątrz
tkanek, w ich całej objętości – ciepło endogenne,
w odróżnieniu do ciepła egzogennego, dostarczanego z zewnątrz (wnikającego płytko) np. podczas zabiegów z zastosowaniem parafiny (5, 6).
Zabieg przeprowadza się za pomocą elektrody czynnej (mniejszej wielkości), druga elektroda spełnia
zadanie zamykającej obwód elektryczny. Efekt termiczny uzyskuje się pod elektrodą czynną, w wyniku zagęszczenia energii (na jednym biegunie)
spowodowanego dużo mniejszą powierzchnią elektrody w porównaniu z elektrodą bierną. Takie ułożenie elektrod umożliwia głęboką penetrację energii
w tkance, a tym samym wytworzenie ciepła w głębszych warstwach skóry i tkanki podskórnej (ryc. 1).
Rycina 1.
Technika bipolarna określana również jako
dwubiegunowa
Zabieg przeprowadza się za pomocą dwóch równej wielkości elektrod. Umieszczone są one blisko siebie, w jednym aplikatorze. Takie ułożenie
elektrod ogranicza znacznie głębokość penetracji energii (ryc. 2).
Metodyka zabiegu
Czynnikiem wpływającym na dystrybucję ciepła
w tkance jest geometria oraz rozmieszczenie elektrod. W urządzeniach wytwarzających RF stosuje się dwie techniki przeprowadzania zabiegów.
Rozkład ciepła wytworzonego przez te konfiguracje jest różny. Stosowane nazwy nie są precyzyjne
z punktu widzenia nauk fizycznych (przepływ
prądu możliwy jest tylko po zamknięciu obwodu
– zawsze wymagane są dwa bieguny/elektrody).
W literaturze medycznej przyjęto następujące
nazewnictwo:
Technika monopolarna określana również jako
jednobiegunowa.
200
Rycina 2.
Wybór metody podyktowany jest celem zabiegu. W przypadku metody bipolarnej większa ilość ciepła wytwarzana jest w warstwach
płytko położonych, między blisko położonymi elektrodami. Stosowana jest najczęściej na
okolice bardziej wrażliwe, jak szyja czy twarz.
Metoda monopolarna pozwala uzyskać więk-
Acta Balneologica |
lipiec-wrzesień 2012
Fale o częstotliwości radiowej – w fizykoterapii i kosmetologii
szą ilość ciepła także w tkankach głębiej położonych.
Niektóre urządzenia do terapii falami radiowymi dają zwykle możliwość stosowania zarówno
metody unipolarnej jak bipolarnej, co pozwala
na właściwy dobór metody.
Metodyka zabiegu
Dostosowanie parametrów fizycznych oraz współpraca z pacjentem podczas zabiegu zmniejsza ryzyko reakcji niepożądanych w postaci nadmiernego przegrzania lub poparzenia.
Właściwą temperaturę w skórze można uzyskać
poprzez zastosowanie impulsów o odpowiedniej
energii. Metoda wykonania zabiegu polega na
wielokrotnym przejściu głowicą po powierzchni
tkanki docelowej, przez co uzyskuje się, w sposób
kontrolowany, oczekiwaną kumulację energii.
Faktyczna temperatura uzyskana na określonych
poziomach tkanki jest trudna do określenia bez
użycia kamery termowizyjnej. Tkanki zbudowane są ze struktur o różnym stopniu uwodnienia
oraz różnej pojemności cieplnej. Ilość uzyskanego w tkance ciepła jest również związana z jej
właściwościami termoregulacyjnymi.
Większość urządzeń ma w elektrodach wbudowany czujnik temperatury. Takie rozwiązanie
informuje nas o temperaturze jaką w przybliżeniu uzyskujemy podczas zabiegu na powierzchni tkanki, co umożliwia kontrolę i zabezpiecza
przed niebezpiecznym przegrzaniem. Uzyskana
temperatura na powierzchni tkanki wyświetlana jest na ekranie urządzenia. Programy wbudowane w urządzenia pozwalają również na
takie dozowanie energii, aby utrzymywać temperaturę na stałym określonym poziomie.
Nowoczesne urządzenia wyposażone są w dodatkowe systemy zabezpieczające, pacjent trzyma
w dłoni dodatkowy przycisk, który po naciśnięciu wyłącza natychmiast przepływ prądu.
W dawkowaniu prądu, należy opierać się na subiektywnych doznaniach pacjenta.
Zastosowanie fal radiowych
w fizykoterapii
Fala radiowa w fizykoterapii może być z powodzeniem stosowana we wszystkich stanach chorobowych, w których wskazane jest wytworzenie
w tkankach ciepła np. zapalenia okołostawowe,
zespoły przeciążeniowe stawów kręgosłupa
i kończyn, zapalenia stawów żuchwy, przewlekłe zapalenia zatok, ucha i jamy nosowo-gardłowej, przykurcze mięśni, przykurcze mięśni,
przygotowanie do zabiegów kinezyterapii itp.
Ciepło powstające wewnątrz tkanki powoduje
w jej obrębie :
• rozszerzenie naczyń krwionośnych
• zwiększenie przepływu krwi
• poprawę ukrwienia tkanek
• pobudzenie procesów przemiany materii
• przyspieszenie procesów wchłaniania tkankowego
• wzrost liczby leukocytów
• zmniejszenie napięcia mięśniowego
• zmniejszenie pobudliwości układu mięśniowo-nerwowego
• działanie przeciwbólowe
Ilość wytwarzanego ciepła w trakcie diatermii
zależy od wielu czynników, dlatego nie ma precyzyjnego sposobu dawkowania energii. Powszechnie stosuje się więc tradycyjne w fizykoterapii dawkowanie oparte na subiektywnych
doznaniach cieplnych pacjenta (cztery dawki)
I - dawka atermiczna – nieco mniejsza od granicy odczuwania ciepła.
II – dawka oligotermiczna – jest to minimalna
dawka progowa wywołująca wrażenie ciepła.
III – dawka termiczna – dawka ponadprogowa
odczuwania ciepła. Wywołuje wrażenia przyjemnego ciepła.
IV – dawka hipertermiczna – dawka maksymalna
ponadprogowa odczuwania ciepła. Wywołuje odczucia silnego ciepła, jednak poniżej
progu odczuwania bólu.
W ostrych stadiach choroby na ogół nie zaleca
się stosowania ciepła. W stanach podostrych
stosuje się dawki słabe (I i II), a w przewlekłych
silniejsze (III i IV).
Czas zabiegu waha się od 5 do 20 minut, w zależności od wskazań i zastosowanej dawki i wielkości
obszaru ciała poddawanego zabiegowi. W podostrych stanach stosuje się krótkie czasy i małe
dawki, w przewlekłych dłuższe czasy i większe
dawki. Zabiegi wykonuje się codziennie lub co
drugi dzień, około 10-15 zabiegów w serii.
Zastosowanie fal radiowych
w kosmetologii
i medycynie estetycznej
Białka strukturalne produkowane są przez fibroblasty. Makrocząsteczki białka łączą się w wiązki
i włókna. Skóra właściwa zawiera tylko 4% elastyny (główny składnik włókien sprężystych) i 70%
kolagenu. Wyróżnia się trzy rodzaje włókien:
kolagenowe, sprężyste i retikulinowe. W procesie starzenia się skóry dochodzi do zmian fizykochemicznych w skórze. Włókna skracają się
i rozplątują powodując zmianę wyglądu oraz
Acta Balneologica |
lipiec-wrzesień 2012
201
Agata Mańkowska, Wojciech Kasprzak
funkcjonowania skóry. Szacuje się, że człowiek
przeciętnie traci 1% kolagenu rocznie w wyniku
jego degeneracji i zmniejszenia syntezy.
Główny efekt terapeutyczny w kosmetologii uzyskuje się poprzez:
• stymulację procesów fizjologicznych (ciepło powoduje pobudzenie procesów metabolicznych)
• ogrzanie i obkurczenie włókien kolagenowych (po przekroczeniu określonego poziomu temperatury dochodzi do częściowego
przerwania wiązań międzycząsteczkowych
krzyżowych i włókna ulegają ściągnięciu, obkurczeniu.
• proces częściowej degradacji włókien kolagenowych (stymuluje fibroblasty do tworzenia
nowego prawidłowego kolagenu).
Wzrost temperatury tkanek poddanych zabiegowi
powoduje natychmiastowe rozszerzenie naczyń
krwionośnych, oraz metabolizmu tkankowego. Po
przekroczeniu odpowiedniej temperatury (w granicach 55-62°C) włókna kolagenowe ulegają ściągnięciu i zagęszczeniu. Obkurczenie włókien kolagenowych skóry właściwej powoduje zwiększenie
napięcia skóry oraz redukcję drobnych zmarszczek.
Wytworzone w skórze wewnętrzne ciepło pobudza
fibroblasty do syntezy nowego kolagenu, dlatego
efekt przebudowy tkanki może być obserwowany
nawet parę miesięcy po zakończeniu terapii (7, 8).
Zabiegi stosowane są w terapii mającej na celu zahamowanie naturalnych procesów związanych ze
starzeniem się skóry. Zabiegi mogą być również
stosowane w okolicy delikatnej skóry szyi i dekoltu oraz okolic oczu. Efekty terapii nie mogą być
porównywalne z efektami zabiegu chirurgicznego.
Jednakże mogą stanowić alternatywę dla osób pragnących poprawić sprężystość, wiotkość skóry, bez
interwencji chirurgicznej (1).
W przypadku zabiegów na ciało zabiegi zalecane
są w okolicach, w których skóra ulega szybkiemu
zwiotczeniu (wewnętrzna powierzchnia ud, ramiona, brzuch). Wiotkość skóry pojawia się również u ludzi po gwałtownej utracie wagi ciała lub
u kobiet po okresie ciąży. Zabiegi można stosować
w złożonym problemie cellulitu. W tym wypadku ciepło wpływa pozytywnie na tkankę łączną,
ułatwia drenaż limfatyczny likwidując obrzęki,
„rozluźnia” charakterystyczne dla cellulitu złogi
tłuszczowe. Oddziaływanie biofizyczne uzasadnia
stosowanie tej metody również w otyłości miejscowej. Pobudzenie lokalnego mikrokrążenia oraz
wpływ na przepuszczalność błon komórkowych
może pozytywnie oddziaływać na redukcję komórek tłuszczowych (5).
W kosmetologii zabiegi z wykorzystaniem fal
o częstotliwości radiowej wykonuje się stosując
202
dawki energii wywołujące uczucie wyraźnego ciepła. W czasie zabiegu pacjent może odczuwać tylko
niewielki dyskomfort związany z uczuciem gorąca.
Podobnie jak w fizykoterapii dawkowanie oparte
jest więc na odczuciach pacjenta. Odczyn w postaci rumienia, odczucie „wewnętrznego ciepła” jest
zależny od zastosowanej dawki zabiegowej i może
utrzymywać się do kilku godzin po zabiegu. Z doświadczeń innych autorów wynika, że aby uzyskać
widoczne efekty temperatura powierzchni tkanki
powinna osiągnąć wzrost o co najmniej 10°C w stosunku do temperatury wyjściowej (1, 2).
Fale radiowe mogą być stosowane przez cały rok,
ponieważ zabieg nie narusza struktury naskórka.
Działanie fal radiowych odbywa się niezależnie od
ilości melaniny w naskórku, dlatego zabiegi mogą
być stosowane u wszystkich osób bez względu na
fototyp skóry wg. Fitzpatricka.
W praktyce kosmetologicznej stosuje się przeciętnie serię około 6 zabiegów, około 2 razy w tygodniu.
Przeciwwskazania do zabiegów z zastosowaniem
fal radiowych
• c iąża
• c horoby nowotworowe w okresie 5 lat od wyleczenia
• o gniska zapalne i ropne bez możliwości naturalnego drenażu
• o stre stany zapalne żył i naczyń limfatycznych
• z akrzepica żylna
• o becność metalowych implantów w tkankach
objętych zabiegiem
• o stre stany zapalne tkanek i narządów
• r ozrusznik serca
•w
iek dziecięcy
• z egzemą czy zapaleniem skóry, przerwanie ciągłości tkanki w obszarze leczenia,
•n
iewyjaśnione zmiany skórne w obrębie pola
zabiegowego
W zabiegach wykonywanych ze względów kosmetycznych należy również uwzględnić następujące
przeciwwskazania:
•p
o zabiegach kosmetycznych, które mogą zmieniać fizjologiczną reakcję skóry na ciepło (peelingi, depilacja oraz inwazyjne procedury medyczne np. laser frakcyjny)
•u
osób z tendencją do powstawania bliznowców
oraz blizn przyrosłych
•b
ezpośrednio po podaniu toksyny botulinowej
(na twarzy)
•w
okresie zaostrzenia zmian w trądziku pospolitym
• z licznymi teleangiektazjami oraz w fazie aktywnej trądzika różowatego (ciepło powoduje
rozszerzenie naczyń krwionośnych) (6).
Ze względu na działanie fal radiowych mogą one
przyspieszać biodegradację wypełniaczy tkanko-
Acta Balneologica |
lipiec-wrzesień 2012
Fale o częstotliwości radiowej – w fizykoterapii i kosmetologii
wych, należy poinformować o tym fakcie osobę
przed zabiegiem.
Podsumowanie
Nowe urządzenia diatermii, emitujące fale o częstotliwości radiowej mogą być stosowane zarówno
w procesie leczenia jak i w praktyce kosmetycznej.
W porównaniu z tradycyjną diatermią, charakteryzują się mniejszymi rozmiarami, ale wykonanie zabiegu wymaga bezpośredniego udziału terapeuty.
W związku z możliwością kontrolowania przebiegu zabiegu, metoda uważana jest za bezpieczną.
Piśmiennictwo:
1. Wollina U.: Treatment of facial skin laxity by
a new monopolar radiofrequency device. J Cutan Aesthet Surg. 2011:4:7-11.
2. Royo de la Torre J. et.Multisource, phase-controlled radiofrequency for treatment of skin
laxity: Correlation between clinical and in-vivo confocal microscopy results and real-time
thermal changes. J Clin Aesthet Dermatol.
2011 Jan;4(1):28-35.
3. Elsaie ML.: Cutaneous remodeling and photorejuvenation using radiofrequency devices.
Indian J Dermatol. 2009; 54(3): 201–205.
4. Atiyeh BS, Dibo SA.: Nonsurgical nonablative
treatment of aging skin: radiofrequency technologies between aggressive marketing and
evidence-based efficacy. Aesthetic Plast Surg.
2009;33:283-94.
5. Kasprzak W, Mańkowska A.: Fizjoterapia w kosmetologii i medycynie estetycznej. Warszawa
2010, PZWL
6. Kasprzak W, Mańkowska A.: Fizykoterapia,
medycyna uzdrowiskowa i SPA. Warszawa
2008,PZWL
7. Zelickson B.D. et al.: Histological and ultrastructural evaluation of the effects of a radiofrequency-based nonablative dermal remodeling device: A pilot study. Arch Dermatol
2004;140:204-9.
8. Dierickx CC.: The role of deep heating for noninvasive skin rejuvenation. Laser Surg Med
2006;38:799-807.
Adres do korespondencji:
Agata Mańkowska
Gabinet Lekarski i Zakład Fizjoterapii
60-391 Poznań, ul. Swoboda 20
tel/fax. 61 8 61 55 61
[email protected]
Artykuł nadesłano: 08.05.2012
Zaakceptowano do druku: 15.06.2012
Kursy, Konferencje, Zjazdy, Kongresy
Tytuł kursu: METODY LECZENIA FIZYKALNEGO
Charakter kursu: kurs specjalizacyjny/doskonalący
skierowany do mgr fizjoterapii i mgr rehabilitacji
Kierownik naukowy- prof. dr hab. n. med. Jerzy Kiwerski
Prowadząca kurs- dr n. med. Barbara Goraj-Szczypiorowska
Zakres zagadnień:
• Współczesne kierunki rozwoju zgodne z EBM
i EBP
• Podstawy biofizyczne i fizjologiczne zabiegów
fizykalnych
• Podstawy metodyczne stosowania zabiegów fizykoterapeutycznych u dorosłych i dzieci
• Stosowanie zabiegów z zakresu: elektroterapii, termoterapii, laseroterapii, magnetoterapii, ultradźwięków, pól elektromagnetycznych
wielkiej częstotliwości w poszczególnych specjalnościach medycznych
• Szczegółowe wskazania i przeciwwskazania do
zabiegów fizykoterapii
• Aktualne przepisy BHP i dokumentacja
• Ukierunkowany dobór i modyfikacja parametrów zabiegowych z zakresu fizykoterapii
• Rodzaje aparatury elektromedycznej i możliwości jej wykorzystania w fizykoterapii
• Nowe metody terapii z zastosowaniem aparatury elektromedycznej najnowszej generacji
Kurs posiada akredytację Stowarzyszenia Fizjoterapia Polska
Kurs uzyskał pozytywną opinię Krajowego Konsultanta w Dziedzinie Fizjoterapii oraz Krajowego Konsultanta w Dziedzinie
Rehabilitacji Medycznej.
Miejsce kursu: „MEDIKAR” Warszawa, ul. Sielecka 22
Szczegółowe informacje i kontakt www.fizykoterapia-kursy.pl
Acta Balneologica |
lipiec-wrzesień 2012
203