Szkolny Program Profilaktyki - Zespół Szkół im. Bartosza
Transkrypt
Szkolny Program Profilaktyki - Zespół Szkół im. Bartosza
Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Opracował Szkolny Zespół w składzie: mgr Leokadia DroŜniak mgr Jolanta Chwał mgr Małgorzata Słaby mgr Danuta Michalik mgr Małgorzata Chudeusz mgr Barbara DŜugaj mgr ElŜbieta Kozłowska-DŜugaj mgr Anna Drozdowska mgr Aleksander Wójcik mgr Sebastian Wypych mgr Tadeusz Bartak-Lisikiewicz ks. mgr Marcin Dzióbek mgr Mateusz Kowalski mgr Paweł Czajka 1 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Diagnoza problemów i potrzeb środowiska szkolnego w celu określenia obszarów oddziaływań profilaktycznych w Zespole Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Analiza ankiety dotyczącej opinii uczniów na temat zagroŜeń ich środowiska rodzinnego oraz szkolnego Analiza ankiety na temat agresji i przemocy wśród młodzieŜy Analiza ankiety skierowanej do nauczycieli Zespołu Szkół diagnozującej potrzeby środowiska szkolnego Wnioski z rozmów z rodzicami 2 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach We współczesnym świecie akcentuje się zagroŜenia dzieci i młodzieŜy wieloma problemami. Zachowania ryzykowne niosą szczególnie powaŜne konsekwencje dla młodzieŜy z uwagi na niezakończony rozwój biologiczny, intelektualny i społeczny. Wczesny wiek inicjacji stanowi podstawowy czynnik ryzyka, a im młodszy wiek, tym większe zagroŜenie. Przyczyny zachowań ryzykownych są wielorakie. We wszystkich działaniach profilaktycznych rodziców, powinna szkoły. być Podstawą uwzględniona skonstruowania podmiotowość szkolnego ucznia, programu profilaktyki, w którym określone będę jasno cele, jest diagnoza potrzeb środowiska młodzieŜy. W tym celu przeprowadzono badania ankietowe: a) w celu poznania opinii uczniów na temat zagroŜeń i problemów ich środowiska rodzinnego oraz szkolnego, b) ankieta na temat przemocy wśród uczniów, c) ankieta dla nauczycieli, dotycząca diagnozy potrzeb środowiska szkolnego. Jako metodę uzupełniającą wykorzystano rozmowy wychowawców klas z rodzicami na temat trudności wychowawczych i problemów tzw. wieku rozwojowego, prowadzone w trakcie spotkań z rodzicami. Badania ankietowe przeprowadzono wśród uczniów klas pierwszych i trzecich. Analizując odpowiedzi zakreślone przez młodzieŜ nasuwają się następujące wnioski: a) aŜ 90,1% ankietowanej młodzieŜy na pytanie ,,czy kiedykolwiek piłeś alkohol ‘’ odpowiedziało twierdząco; b) 86,6% piło piwo, prawie 67% tej grupy piło wódkę, 57% piło wino, a inne gatunki alkoholi – 27% (zaznaczyć naleŜy, iŜ ankietowana młodzieŜ, która piła alkohol podkreślała często więcej niŜ jeden wybór); c) zaledwie 9,8% badanej młodzieŜy nie sięgnęło jeszcze po alkohol; 3 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach d) spośród 112 ankietowanych, uczniowie klas pierwszych stanowili 62,5% i w tym przedziale wiekowym aŜ 84% badanych przyznaje się do inicjacji alkoholowej; e) w rodzinach 71,4% ankietowanych jest zwyczaj picia alkoholu przy okazji świąt i uroczystości rodzinnych, w rodzinach 24% respondentów nie ma zwyczaju picia alkoholu, 4,5% młodzieŜy podaje , iŜ w rodzinach pije się alkohol często; f) z kolei na pytanie, ,,czy palisz papierosy”, twierdząco odpowiedziała 1/5 ankietowanej młodzieŜy. Z ciekawości zaczęło palić 29% tej grupy i prawie tyle samo za namową rówieśników. 62,5% sięgało po papierosy z innych powodów niŜ wymienione w ankiecie, natomiast nikt nie podaje, Ŝe powodem jest palenie papierosów przez rodziców. Warto podkreślić, Ŝe w kilku przypadkach zdarzyło się więcej, niŜ jedno podkreślenie. g) prawie 34% ankietowanej młodzieŜy zaŜywa leki przeciwbólowe; h) prawie 1/10 (12 osób) populacji badanej młodzieŜy miała kontakt z narkotykami, przy czym bardzo niepokojący jest fakt, iŜ 9 osób zaznaczyło szkołę jako miejsce zetknięcia się z narkotykami; i) z narkotykami młodzieŜ zetknęła się równieŜ na osiedlach, w dyskotece, na wycieczce – po tyle samo wskazań; j) problem konfliktów w rodzinie w róŜnych stopniu nasilenia występuje u 66% ankietowanych, przy czym w rodzinach 58% badanych, ich zdaniem, występuje rzadko, w 8% często, zaledwie 33% badanych osób uwaŜa, Ŝe w ich rodzinach konflikty nie występują; k) a pytanie „czy byłeś świadkiem zachowania agresywnego” większość ankietowanych podkreślała więcej niŜ jeden wybór. Najwięcej, bo aŜ 55,3% odpowiedzi dotyczyło agresji wśród rówieśników, 40% było świadkiem zachowania agresywnego w szkole, prawie10% w rodzinie, 5% wśród 4 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach rodzeństwa, a 19.6% podaje, bliŜej nie precyzując, inne okoliczności, w których była świadkiem zachowań agresywnych; l) z przejawami przemocy spotkało się 67,8% badanej młodzieŜy. Reasumując, z analizy wyników ankiety wynika, iŜ zachowania ryzykowne układają się w kolejności: a) problem sięgania po alkohol przez młodzieŜ, b) problem konfliktów w rodzinach i spoŜywanie alkoholu przez rodziców, c) problem agresji, szczególnie wśród rówieśników i w szkole, d) przemoc, e) problem zaŜywania środków przeciwbólowych, f) problem palenia papierosów, g) problem narkotyków. Celem kolejnej ankiety skierowanej do młodzieŜy była diagnoza przejawów agresji w szkole. Pytania ankietowe obejmowały następujące kategorie agresji: a) agresję fizyczną, b) agresję werbalną, c) agresję psychiczną, d) agresję wobec rzeczy. Analiza wyników pozwala na wysunięcie następujących wniosków: a) na pytanie „czy znasz uczniów niszczących wyposaŜenie szkolne” twierdząco odpowiedziało 28,5% ankietowanych; b) 13,4% badanych podaje, Ŝe w szkole są uczniowie których się boją; c) na pytanie „czy kiedykolwiek byłeś przez uczniów naszej szkoły uderzony, umyślnie potracony, pobity” twierdząco odpowiedział prawie co piąty ankietowany (19,6%). Najwięcej podkreśleń dotyczyło umyślnego potrącenia (15,1%); 5 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach d) 23% ankietowanych stwierdziło, iŜ na terenie szkoły byli obraŜani, ośmieszani; e) 8 spośród ogółu ankietowanych twierdzi, Ŝe było ofiarą róŜnego typu wymuszeń; f) jedynie 3 osoby przyznają się do udziału w dręczeniu innych uczniów (groŜeniu, obraŜaniu, przymuszaniu). Reasumując: a) uczniowie nie czują się w szkole bezpiecznie, jednak poczucie zagroŜenia nie znajduje odzwierciedlenia w przypadkach występowania rzeczywistej fizycznej agresji i przemocy na terenie szkoły, lecz występuje w formach werbalnej dokuczliwości, obraŜania, ośmieszania, b) 28.5% ankietowanych przyznaje, Ŝe zna uczniów niszczących mienie szkolne, c) w niewielkim stopniu występuje zjawisko wymuszania – zaledwie 8 osób sygnalizowało ten problem spośród ogółu ankietowanych, d) tylko 3 spośród badanych przyznaje się do uczestniczenia w sytuacjach dręczenia innych uczniów co jest wynikiem niewiarygodnym wobec 23% przyznających, Ŝe jest na terenie szkoły złośliwie obraŜanych, ośmieszanych. Kolejnym etapem diagnozy problemów, które powinny być uwzględnione w szkolnym programie profilaktyki była ankieta przeprowadzona wśród nauczycieli. Ankietę dotyczącą diagnozy potrzeb środowiska szkolnego w tym zakresie wypełniły 22 osoby. Ankietowani proszeni byli o udzielenie odpowiedzi na 5 pytań. Pytanie pierwsze dotyczyło opinii na temat problemów, które powinny być uwzględnione w szkolnym programie profilaktyki. Wśród róŜnorodnych odpowiedzi pojawił się problem agresji fizycznej, a przede wszystkim werbalnej – nagminne uŜywanie wulgaryzmów wobec kolegów. Większość ankietowanych uwaŜa, iŜ w programie profilaktyki powinna znaleźć się 6 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach problematyka dotycząca przeciwdziałaniu uzaleŜnieniom typu: alkohol, narkotyki, nikotyna oraz problematyka przemocy w rodzinie oraz sekt. Kilka ankietowanych z nauczycieli zwróciło uwagę na konieczność włączenia do programu zagadnień związanych z komunikacją interpersonalną – poprawienie relacji uczeń – nauczyciel, uczeń – uczeń. W kilku ankietach pojawiły się sugestie włączenia do programu tematyki związanej ze sposobami radzenia sobie ze stresem technik podwyŜszania własnej wartości, uczenia asertywności oraz problemów wczesnej aktywności seksualnej w związku z przypadkami ciąŜy wśród uczennic szkoły. Tylko 10 osób spośród 22 ankietowanych podjęłoby się realizacji programu profilaktycznego, a proponowana tematyka obejmowałaby głównie: a) uświadamianie skutków uzaleŜnień (narkotyki, alkohol, tytoń) b) profilaktyka przemocy, c) promocja zdrowia – HIV, AIDS d) sposoby radzenia sobie ze stresem Większość ankietowanych dostrzega osobistą potrzebę udziału w formach doskonalenia zawodowego w zakresie oddziaływań profilaktyczno- wychowawczych, podkreślając równocześnie, iŜ działania szkoły w tym obszarze mogą mieć wpływ na podwyŜszenie jakości pracy szkoły. Największą popularnością cieszyłyby się: warsztaty, w których chciałyby podnosić swoje umiejętności wychowawcze większość ankietowanych oraz szkoleniowe rady pedagogiczne Metodą uzupełniającą w sporządzaniu diagnozy problemów szkolnych są wnioski z rozmów z rodzicami, które przeprowadzają wychowawcy oraz pedagog w czasie róŜnych spotkań: a) brak autorytetu rodziców – niemoŜność systematycznej nauki, uczęszczania do szkoły, 7 wyegzekwowania Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach b) rodzice uskarŜają się, iŜ młodzieŜ sięga po alkohol, pali papierosy, uŜywa wulgaryzmów, przebywa w nieznanych rodzicom towarzystwie, c) rodzice boją się narkotyków, d) niepokoi ich roszczeniowa postawa młodzieŜy, e) niepokojąca jest przedwczesna aktywność seksualna młodzieŜy Po przeprowadzeniu wstępnej diagnozy potrzeb środowiska młodzieŜy, nauczycieli, rodziców nasuwają się następujące wnioski: a) zarówno w ankietach uczniów, nauczycieli jak i w rozmowach z rodzicami pojawiają się problemy, które powinny być uwzględnione w szkolnym programie profilaktyki: b) uŜywanie substancji psychoaktywnych (alkohol, leki, tytoń, narkotyki), c) problem konfliktów w rodzinach, zaburzonych więzi emocjonalnych i relacji rodzic- młodzieŜ, d) problem agresji zarówno fizycznej jak i werbalnej (zwłaszcza niepokojąca jest agresja wśród rówieśników), e) przedwczesna aktywność seksualna młodzieŜy. NaleŜy zatem: a) podjąć działania profilaktyczno-wychowawcze na terenie szkoły zmierzające do podniesienia świadomości na temat źródeł, przejawów agresji i przemocy oraz działania informacyjnego w tym zakresie (np. znajomość instytucji, osób zajmujących się przemocą, znajomość elementów prawa), b) opracować program spotkań dla rodziców w ramach pedagogizacji uwzględniając problematykę uzaleŜnień (zwrócenie uwagi rodziców na sygnały ostrzegawcze w przypadku uŜywania środków psychoaktywnych, zapoznać z instytucjami wspomagającymi rodziców w tym zakresie), 8 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach c) propagować wśród młodzieŜy zdrowy styl Ŝycia bez uŜywek (obok działań informacyjnych dotyczących szkodliwości i skutków uzaleŜnień prowadzić np. naukę asertywności, radzenia sobie ze stresem), d) aktywnie współpracować z instytucjami wspierającymi działanie profilaktyczne (np. Policja, PPP, GKRPA, …), e) w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego nauczycieli organizować formy doskonalenia w zakresie profilaktyki i oddziaływań wychowawczych. Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagroŜeniami i reagowaniem na nie. Szkolny program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli oraz rodziców. Jest spójny z programem wychowawczym szkoły ora szkolnym zestawem programów nauczania. MoŜe być realizowany za zajęciach lekcyjnych oraz pozalekcyjnych. Cel nadrzędny: Promowanie zdrowego stylu Ŝycia oraz opóźnienie wieku inicjacji. Cele operacyjne: a) ułatwienie poznania siebie i refleksji na sobą, b) uczenie zachowań asertywnych, w tym umiejętności wyraŜania uczuć, c) wskazywanie konstrukcyjnych sposobów radzenie sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, d) kształtowanie umiejętności komunikowania się z innymi, e) dostarczenie informacji o środkach psychoaktywnych oraz zagroŜeń towarzyszących ich zaŜywaniu, f) dostarczenie informacji o moŜliwościach uzyskania specjalistycznej pomocy, g) wzrost samoakceptacji i zadowolenia z siebie, bezpieczeństwo w grupie, 9 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach h) oferowanie alternatywnych form spędzania czasu, i) stwarzania warunków umoŜliwiających uczniom pełną integracje z grupą, Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, z 2002 r. Nr 10, poz. 96), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458) Rozporządzenie MENiS z 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielenia i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz.114), Rozporządzenie MENiS z dn. 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieŜy zagroŜonych uzaleŜnieniem (Dz. U. Nr 26, poz.226) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieŜą (Dz. U. Nr139, poz. 1133) Dokumenty wewnętrzne : a) Statut szkoły, b) Program wychowawczy, c) Diagnoza problemów i potrzeb środowiska szkolnego, 10 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Przepisy pozaświatowe: a) Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, b) Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz. 526), c) Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn. 26 października 1982r. d) Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997 r.(Dz. U. z 2003r. Nr 24, poz. 198) e) Ustawa z dnia 10 czerwca 2010r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 143, poz. 962) 11 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach I Obszar działania PROMOCJA ZDROWIA Sposób realizacji Odpowiedzialni Zadanie 1: Dostarczanie uczniom i rodzicom wiedzy na temat róŜnych aspektów zdrowia 1. Diagnozowanie stanu zdrowia uczniów, lekarz szkolny, higienistka, pedagog szkolny 2. Przeprowadzenie ankiety dotyczącej problemów zdrowotnych młodzieŜy, wychowawcy, pedagog szkolny; 3. zapoznanie nauczycieli z problemami zdrowotnymi młodzieŜy na posiedzeniu rady Pedagogicznej, wychowawcy, pedagog szkolny; 4. Utworzenie biblioteczki wiedzy o zdrowiu (broszury, referaty, czasopisma, filmy video), bibliotekarze, nauczyciele biologii, dyrekcja szkoły; 5. Projekcja filmów video o tematyce zdrowotnej (właściwe odŜywianie, profilaktyka chorób, pierwsza wychowawcy, nauczyciele biologii, przysposobienia pomoc, nałogi, itp.), obronnego; 6. Organizowanie wśród uczniów konkursów plastycznych o tej tematyce, nauczyciele biologii, wiedzy o kulturze; 7. prowadzenie lekcji wychowawczych poświęconych tematyce zdrowia, wychowawcy; 8. Udział uczniów w programach profilaktycznych proponowanych przez odpowiednie instytucje dyrekcja szkoły, wychowawcy; 9. Organizowanie zajęć o problematyce zagroŜeń i chorób cywilizacyjnych – HIV/AIDS, depresja dyrekcja szkoły, pedagog szkolny, higienistka szkolna, wychowawcy, nauczyciele biologii 12 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 2: Motywowanie uczniów do dbałości o higienę osobistą 1. Diagnozowanie nawyków higienicznych uczniów wychowawcy; 2. Organizowanie godzin wychowawczych poświęconych higienie osobistej ucznia higienistka szkolna, wychowawcy Zadanie 3: Zapobieganie chorobom zakaźnym 1. objęcie uczniów akcja szczepień ochronnych (przeciw błonicy i tęŜcowi, grypie, Ŝółtaczce typu b), lekarz szkolny, higienistka 2. przygotowanie przez uczniów referatów, gazetek ściennych poświęconych tematyce chorób nauczyciele biologii zakaźnych, nauczyciele biologii 3. organizowanie konkursów wiedzy i konkursów plastycznych Zadanie 4: Promowanie wśród uczniów racjonalnego odŜywiania 1. zapewnienie uczniom moŜliwości korzystania z posiłków w stołówce, dyrekcja szkoły 2. pozyskiwanie środków na dofinansowanie obiadów dla młodzieŜy z rodzin najuboŜszych, dyrekcja szkoły, pedagog szkolny, Rada Rodziców; 3. uświadomienie wpływu racjonalnego odŜywiania na zdrowie, wygląd zewnętrzny, samopoczucie, wychowawcy, nauczyciele biologii; 4. dostarczanie informacji o negatywnych skutkach stosowania niektórych diet (anoreksja) lekarz szkolny, higienistka, nauczyciele chemii 13 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 5: Propagowanie wiedzy na temat wpływu środowiska na zdrowie i Ŝycie człowieka 1. udział uczniów w akcjach „sprzątanie świata”, dyrekcja szkoły, wychowawcy, nauczyciele; 2. przygotowanie przez uczniów referatów dotyczących ekologii i ochrony środowiska, nauczyciele biologii, geografii; 3. organizowanie i udział młodzieŜy w konkursach wiedzy, konkursach plastycznych, olimpiadach z nauczyciele biologii, geografii; zakresu ekologii i ochrony środowiska, wychowawcy, opiekun Samorządu Szkolnego; 4. udział młodzieŜy w akcji zbiórki i segregacji surowców wtórnych nauczyciele biologii Zadanie 6: Dbanie o rozwój fizyczny ucznia 1. diagnozowanie kondycji fizycznej uczniów, lekarz, nauczyciele wychowania fizycznego; 2. prowadzenie ciekawych, urozmaiconych, dostosowanych do potrzeb młodzieŜy, lekcji wychowania nauczyciele wychowania fizycznego; fizycznego, nauczyciele wychowania fizycznego, dyrekcja 3. organizowanie szkolnych i międzyszkolnych imprez sportowych, szkoły; 4. udział młodzieŜy w zawodach sportowych na róŜnych szczeblach, nauczyciele wychowania fizycznego, dyrekcja 5. organizowanie wycieczek pieszych, rowerowych, autokarowych, rajdów i lekcji w terenie, szkoły; 6. organizowanie sportowych zajęć pozalekcyjnych (SKS) wychowawcy, nauczyciele przedmiotów; nauczyciele wychowania fizycznego; 14 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach II Obszar działania KSZTAŁTOWANE „ZDROWEJ” OSOBOWOŚCI Zadanie 1: Rozwijanie umiejętności psychofizycznych i społecznych 1.realizowanie programów edukacyjnych: Wychowawcy, pedagog, pracownicy PPP; - ćwiczenia umiejętności właściwego komunikowania się, - ćwiczenia zachowań asertywnych, - poznawanie własnych emocji i radzenia sobie z nimi - ćwiczenia relaksacyjne. Zadanie 2: Adaptacja pierwszoklasistów 1. integrowanie zespołów klasowych poprzez organizowanie zajęć integracyjnych, 2. organizowanie spotkań klasowych, wycieczek, 3. wprowadzenie okresu ochronnego przed negatywnym ocenianiem. 15 Wychowawcy, nauczyciele; Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 3: Wspomaganie ucznia w pokonywaniu problemów natury rodzinnej i rówieśniczej 1. diagnozowanie problemów natury rodzinnej i rówieśniczej, wychowawcy, pedagog szkolny; 2. wizyty pedagoga szkolnego i wychowawcy , za zgodą rodziców , w domu ucznia mającego pedagog, wychowawcy; problemy rodzinne. dyrekcja szkoły, pedagog, wychowawcy; 3. współpraca szkoły z gminnymi ośrodkami pomocy społecznej i Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, wychowawcy; wychowawcy, pedagog szkolny; 4. częste rozmowy z rodzicami mającymi kłopoty wychowawcze z dziećmi i umoŜliwienie im kontaktu z pedagogiem i psychologiem, 5. pomoc rodzinom dysfunkcyjnym i niewydolnym wychowawczo w nawiązaniu kontaktu z poradnią psychologiczno- pedagogiczną. Zadanie 4: Wspieranie ucznia w rozwiązywaniu problemów związanych z okresem dojrzewania 1. diagnozowanie problemów związanych z okresem dojrzewania, wychowawcy, nauczyciel wychowania do 2. umoŜliwienie młodzieŜy udziału z zajęciach „Wychowanie do Ŝycia w rodzinie”, Ŝycia w rodzinie; 3. uświadomienie uczniom procesów zachodzących w organizmie człowieka w okresie dojrzewania, dyrekcja szkoły; 4. organizowanie spotkań z psychologiem - nauczyciele biologii, nauczyciel wychowania 5. organizowanie spotkań np. z lekarzem ginekologiem , seksuologiem do Ŝycia w rodzinie; dyrekcja szkoły, pedagog, wychowawcy; nauczyciele; 16 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 5: Rozwijanie poczucia własnej wartości u ucznia 1. prowadzenie lekcji wychowawczych poświęconych autoprezentacji, wychowawcy; 2. wykorzystywanie systemu nagród i kar przewidzianych w statucie Szkoły, dyrekcja szkoły, wychowawcy, -nauczyciele; 3. zapoznanie uczniów z prawami i obowiązkami ucznia, z Kartą Praw Dziecka, wychowawcy Zadanie 6: Pomoc w zaspokajaniu potrzeb psychicznych i społecznych młodzieŜy 1. diagnozowanie potrzeb psychicznych i społecznych młodzieŜy, wychowawcy, księŜa, nauczyciele; 2. motywowanie młodzieŜy do podejmowania róŜnych form aktywności szkolnej i pozaszkolnej: wszyscy nauczyciele; a) udział w akcjach charytatywnych, b) udział w kołach zainteresowań i kołach sportowych, nauczyciele wychowania fizycznego; c) organizowanie wyjazdów do kina, na spektakle teatralne, do muzeum, wychowawcy; d) częste organizowanie rozgrywek i zawodów sportowych szkolnych i międzyszkolnych, wychowawcy; e) organizowanie imprez szkolnych z udziałem uczniów, rodziców i nauczycieli, dyrekcja szkoły, wychowawcy; f) organizowanie wycieczek turystyczno-krajoznawczych, nauczyciele wychowania fizycznego, 3. wspieranie pozytywnych grup rówieśniczych: Samorządu Szkolnego, Katolickiego Stowarzyszenia wychowawcy; MłodzieŜy, Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. dyrekcja szkoły, wychowawcy; nauczyciele. 17 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 7: Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym (pomoc w nauce) 1. diagnozowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych; wychowawcy; 2. uświadomienie celów kształcenia poprzez spotkania z pracownikami Urzędu Pracy; pedagog szkolny; 3. nagradzanie uczniów osiągających najlepsze wyniki w nauce; dyrekcja 4. zapoznawanie ze stylami i technikami uczenia się; Rodziców; 5. organizowanie pomocy koleŜeńskiej w nauce; wychowawcy, nauczyciele przedmiotów; 6. organizowanie konsultacji przedmiotowych dla uczniów mających problemy w nauce; wychowawcy; 7. częste kontakty nauczycieli z rodzicami uczniów słabych mających problemy w nauce; wychowawcy, nauczyciele przedmiotów; szkoły, wychowawcy, Rada 8. dostosowanie wymagań edukacyjnych, form i metod nauczania do indywidualnych potrzeb i wychowawcy; moŜliwości psychofizycznych ucznia wychowawcy. Zadanie 8: Ograniczenie zjawiska wagarowania uczniów 1. diagnozowanie przyczyn wagarowania uczniów, wychowawcy, pedagog szkolny; 2. zapoznanie uczniów z kryteriami ocen z zachowania, wychowawcy; 3. profilaktyczne rozmowy z rodzicami na temat skutków wagarowania, wychowawcy; 4. nagradzanie uczniów i zespołów klasowych mających najwyŜszą frekwencję, dyrekcja szkoły, wychowawcy, rada rodziców 5. organizowanie ciekawych zajęć w szkole w Dniu Wagarowicza. dyrekcja szkoły, wychowawcy. 18 Samorząd Szkolny, Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 9: Uczenie umiejętności neutralizowania stresów 1. diagnozowanie przyczyn powstawania stresu u uczniów, pedagog szkolny, wychowawcy; 2. realizowanie programów edukacyjnych typu „Stres pod kontrolą”, nauczyciele wychowania fizycznego; 3. stosowanie technik relaksacyjnych, wychowawcy. 4. organizowanie spotkań z psychologiem dyrekcja szkoły, pedagog, wychowawcy; 5. konsultacje dla młodzieŜy zdającej egzaminy nauczyciele; Zadanie 10: Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów 1. diagnozowanie problemów nurtujących młodzieŜ i przyczyn powstawania konfliktów, wychowawcy, pedagog szkolny: 2. wspólne rozwiązywanie problemów klasowych, wychowawcy; 3. powołanie Rzecznika Praw Ucznia, Samorząd Szkolny, dyrekcja szkoły, Rada 4. propagowanie koncepcji pokojowej rozwiązywania konfliktów na arenie międzynarodowej, Pedagog. 5. prowadzenie lekcji na temat laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, nauczyciele historii, WOS; 6. prowadzenie lekcji wychowawczych poświęconych właściwej komunikacji międzyludzkiej, nauczyciele historii, WOS; 7. lekcje poświęcone zasadom właściwego zachowania w miejscach publicznych i w szkole oraz wychowawcy, pedagog szkolny, pracownicy zasadom współŜycia w grupie, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej; 8. dbałość o czystość języka-rozmowy z uczniami uŜywającymi wulgaryzmów i agresji słownej. wychowawcy, wszyscy nauczyciele wszyscy nauczyciele 19 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 11: Zapobieganie wandalizmowi 1. diagnozowanie skali wandalizmu w szkole, wychowawcy, pedagog szkolny, nauczyciele; 2. dyŜury nauczycieli w czasie przerw lekcyjnych, dyrekcja szkoły, nauczyciele; 3. stosowanie zasady odpowiedzialności finansowej wobec uczniów niszczących mienie szkolne, dyrekcja szkoły, nauczyciele, rodzice; 4. stosowanie innych kar statutowych dyrekcja szkoły, wychowawcy; 20 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach III Obszar działania ZAPOBIEGANIE UZALEśNIENIOM Zadanie 1: Zapobieganie nikotynizmowi 1. przestrzeganie zakazu palenia papierosów na terenie szkoły, dyrekcja szkoły; wychowawcy, nauczyciele, inni 2. diagnozowanie skali palenia papierosów przez uczniów, pracownicy ; 3. oglądanie filmów i realizowanie programów edukacyjnych na temat skutków palenia papierosów wszyscy nauczyciele, pedagog szkolny; bibliotekarz, wychowawcy Zadanie 2: Zapobieganie alkoholizmowi 1. zakaz spoŜywania alkoholu na terenie szkoły, dyrekcja szkoły, 2. diagnozowanie przyczyn spoŜywania alkoholu przez młodzieŜ, wychowawcy; 3. realizacja programów edukacyjno-profilaktycznych obejmujących swym zasięgiem uczniów i wychowawcy przeszkoleni przez Fundacje Etoh; rodziców, bibliotekarz, wychowawcy; 4. zorganizowanie spotkania rodziców i uczniów z członkami Klubu AA, wychowawcy, nauczyciele; 5. zorganizowanie spotkania z przedstawicielem Gminnej Komisji ds. rozwiązywania problemów pedagog, wychowawcy; alkoholowych 6.zagospodarowanie czasu wolnego uczniów – koła zainteresowań, wycieczki, zajęcia sportowe 7.przekazanie rodzicom i uczniom informacji dotyczących instytucji udzielających specjalistycznej pomocy 21 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 3: Zapobieganie narkomanii 1. diagnozowanie zjawiska uŜywania przez młodzieŜ środków psychoaktywnych (ankieta), wychowawcy, , pedagog szkolny, 2. organizowanie programów edukacyjno-profilaktycznych dla uczniów, rodziców i nauczycieli na dyrekcja szkoły wychowawcy pedagog szkolny; temat szkodliwości środków uzaleŜniających 3. informowanie o dostępnych formach pomocy ( broszury, adresy, telefony instytucji) wychowawcy, pedagog szkolny; 4.informowanie o skutkach prawnych i odpowiedzialności karnej w związku z naruszeniem przepisów dyrekcja szkoły; ustawy z dn. 24.III.97r. o przeciwdziałaniu narkomanii( prelekcje pracowników Policji) 5.współpraca ze słuŜba zdrowia, policją, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, Centrum Pomocy Rodzinie dyrekcja szkoły; pedagog szkolny, dyrekcja szkoły, wychowawcy; 6.organizowanie wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli w zakresie profilaktyki uzaleŜnień i innych problemów dzieci i młodzieŜy pedagog szkolny, dyrekcja szkoły, wychowawcy; 7. poradnictwo i wczesna interwencja: a) indywidualne rozmowy pedagoga i wychowawców z uczniami b) spotkania z rodzicami uczniów mających problemy c)umoŜliwienie uczniom udziału w spotkaniach z pedagogiem i psychologami Psychologiczno-Pedagogicznej d) kierowanie do innych placówek słuŜących pomocą w uzaleŜnieniach 22 Poradni Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach IV Obszar działania PRZECIWDZIAŁANIE PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH Zadanie 1: Informowanie uczniów i rodziców o odpowiedzialności karnej nieletnich 1. organizowanie spotkań uczniów, rodziców, nauczycieli z przedstawicielami Policji - dyrekcja szkoły, pedagog szkolny; 2. lekcje poświęcone tematyce agresji, przemocy, molestowania - wychowawcy, pedagog szkolny; 3. kształtowanie właściwych postaw i załoŜeń wobec zagroŜeń, zapoznanie z prawami dziecka , - wychowawcy, pedagog szkolny; Deklaracją Praw Człowieka - wychowawcy; 4. współpraca z kuratorami sądowymi, sądem rodzinnym Zadanie 2: Poznanie środowisk rodzinnych uczniów. Pomoc rodzinom dysfunkcyjnym i niewydolnym wychowawczo 1.diagnozowanie problemów rodzinnych ucznia(ankiety, wizyty wychowawcy i pedagoga w domu wychowawcy, pedagog szkolny; ucznia mającego problemy rodzinne) pedagog szkolny; 2.współpraca szkoły z ośrodkami pomocy społecznej celem udzielenia pomocy materialnej uczniom z pedagog szkolny, dyrekcja szkoły, wychowawcy; rodzin najuboŜszych, 3. współpraca szkoły z Centrum Pomocy Rodzinie celem udzielenia wsparcia psychologicznego uczniom i rodzinom dysfunkcyjnym niewydolnym wychowawczo 23 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 3. Organizowanie róŜnych form spędzania czasu wolnego przez uczniów 1. diagnozowanie potrzeb uczniów w zakresie zagospodarowania czasu wolnego , wychowawcy 2.organizowanie zajęć pozalekcyjnych przez szkołę , nauczyciele, 3. współpraca z instytucjami odpowiedzialnymi za krzewienie kultury (CKiW, Biblioteka Publiczna), dyrekcja szkoły, nauczyciele; 4.organizowanie wycieczek , rajdów, zabaw szkolnych , dyskotek, dyrekcja szkoły, wychowawcy , nauczyciele; 5.wyjazd do kina , teatru. nauczyciele; 6.organizowanie imprez i zawodów sportowych. nauczyciele wychowania fizycznego. 24 dyrekcja szkoły: ; Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach V Obszar działania OCHRONA PRZED NEGATYWNYM WPŁYWEM MEDIÓW I SEKT Zadanie 1: Przekazywanie podstawowej wiedzy na temat sekt i mechanizmu psychomanipulacji 1. organizowanie prelekcji i pogadanek dla uczniów , rodziców , nauczycieli na temat sekt , księŜa , pedagog szkolny , wychowawcy; metod werbowania dyrekcja szkoły, pedagog szkolny, pedagog szkolny 2. weryfikowanie osób prowadzących spotkanie z młodzieŜą , rozprowadzających informacje wychowawcy; wśród młodzieŜy szkolnej 3. organizowanie spotkań z byłymi członkami sekt, specjalistami zajmującymi się dyrekcja problematyką szkoły, wychowawcy; 4. rozpowszechnianie informacji na temat moŜliwości uzyskania fachowej pomocy (adresy księŜa , pedagog szkolny, wychowawcy. instytucji , tel.). 25 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Bartosza Głowackiego w Proszowicach Zadanie 2: Przeciwdziałania ujemnym wpływom przekazu audiowizualnego 1. organizowanie pogadanek na temat fizycznych i psychicznych konsekwencji uzaleŜnienia wychowawcy ; od telewizji, komputera, komórki 2. organizowanie zajęć pozalekcyjnych propagujących wzorce kulturowe: wychowawcy, nauczyciele, bibliotekarze; - wyjazdy do kina , teatru , wychowawcy. - prowadzenie zajęć fakultatywnych - prowadzenie kabaretu szkolnego - działalność biblioteki szkolnej np. konkurs na najaktywniejszego czytelnika , klasę. 3. zapoznanie młodzieŜy z problemem cyberprzemocy (cyberprzemoc) 4.montaŜ zabezpieczeń oprogramowania komputerowego uniemoŜliwiającego dostęp do treści zagraŜających np. pornografia, przemoc , dyskryminacje 26