Diagnoza jakości i poziomu życia mieszkańców województwa

Diagnoza jakości i poziomu życia
mieszkańców województwa lubuskiego
Dr Krzysztof Lisowski
Dr Dorota Szaban
Agenda
• Uzasadnienie prowadzenia badań
podłużnych
• Projekt „Lubuski Sondaż Społeczny”
• Metodologia badania LSS III „ Diagnoza
jakości i poziomu życia mieszkańców
województwa lubuskiego”
• Problematyka projektu – obszary badania
• Wymiary jakości życia – wybrane aspekty
Uzasadnienie prowadzenia
badań podłużnych
Inspiracją do projektu Lubuski Sondaż
Społeczny były duże międzynarodowe i
krajowe projekty badawcze:
• Europejski Sondaż Społeczny
• Polski Generalny Sondaż Społeczny
• Diagnoza Społeczna
Uzasadnienie prowadzenia
badań podłużnych
• Badania są realizowane regularnie co kilka lat
(powtarzalność)
• Zespoły projektowe tworzą badacze z wielu
dyscyplin naukowych (interdyscyplinarność)
• Narzędzia badawcze mają charakter
wielomodułowy (wielomodułowość)
• Najczęściej projekty są otwarte na nowe wątki w
kolejnych edycjach (otwartość)
• Wyniki badań są dostępne dla wszystkich
zainteresowanych (dostępność danych)
• Możliwość wykorzystania wyników badań przez
władze lokalne i współpraca środowisk
samorządowych i naukowych
Cele badania „Diagnoza jakości i
poziomu życia mieszkańców
województwa lubuskiego”
• Cel diagnostyczny
• Cel naukowy
• Cel praktyczny
Metodologia badania LSS III
• Metoda ankiety standaryzowanej bezpośredniej
• Próba kwotowo-losowa: mieszkańcy woj. lubuskiego 18+,
N= 600 osób
• Próba reprezentatywna dla mieszkańców województwa
lubuskiego ze względu na płeć, wiek i kategorię wielkości
miejscowości.
• Warstwowanie próby uwzględniało powiat zamieszkania
oraz charakter miejscowości (obszar wiejski-obszar miejski);
uwzględniono wszystkie powiaty
Obszary problemowe
LSS I (2005)
LSS II (2009)
LSS III
(2014)
Skład gospodarstwa domowego
x
x
x
Biografia pokoleniowa
x
Opinie o województwie lubuskim
x
x
x
Opinie na temat podziału ról ze względu na płeć
x
x
x
Stereotypy i uprzedzenia
x
x
x
Praca zawodowa
x
x
x
Edukacja
x
x
x
Sytuacja materialna
x
x
x
Standard życia
x
x
x
Styl życia
x
x
x
x
x
Zdrowie
Unia Europejska
x
x
x
Kontakty z Niemcami
x
x
x
Wyjazdy zagraniczne
x
x
Społeczeństwo obywatelskie
x
x
Zaufanie społeczne
x
x
x
Patriotyzm
x
x
x
Wyznaczniki sukcesu i powodzenia
x
x
x
Autocharakterystyki i osobowość
x
x
Stosunek do tradycji
x
Konflikty społeczne
x
Religijność
x
x
Jakość i poziom życia
mieszkańców województwa
lubuskiego
Wymiary jakości życia
Ocena sytuacji materialnej gospodarstw domowych
Deprywacja materialna
Zadowolenie z pracy zawodowej
Poczucie zadowolenia z życia
Ocena stanu zdrowia
Samoocena położenia w strukturze społecznej
Elementy stylu życia
Tożsamość regionalna
Inwestycje unijne w świadomości mieszkańców
Ocena sytuacji materialnej
gospodarstw domowych
Ocena sytuacji materialnej
Zadowolenie z własnej sytuacji finansowej
LSS I
(2005)
LSS II
(2009)
LSS III
(2014)
57,4
68,2
69,6
57,5
30,6
69,1
20,9
47,5
53,9
(odp. zdecydowanie tak +raczej tak)
Dochody rodziny własnej na tle innych rodzin
(odp. mniej więcej podobne + wyższe)
Ocena dochodów rodziny w stosunku do potrzeb
(odp. na miarę potrzeb + powyżej potrzeb)
Deprywacja materialna i
kulturalna
Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy w P. LSS I
(2005)
gospodarstwie domowym były takie
problemy finansowe, że nie starczało
na:
LSS II
(2009)
LSS III
(2014)
28,9
19,4
10,3
-
19,6
14,9
Opłaty za mieszkanie prąd i inne
30,8
17,7
11,0
Zaspokojenie potrzeb kulturalnych (prasa,
książki, kino)
33,8
28,8
22,9
Wypoczynek, urlop
48,1
45,2
37,7
Leczenie, lekarstwa
10
28,1
13,3
16,8
19,0
9,7
Żywność
Odzież
Kształcenie, podręczniki szkolne
Ocena zadowolenia z pracy
(%) (LSS III)
45,0
40,0
37,6
40,7
35,0
30,0
25,0
20,0
13,4
15,0
6,5
10,0
1,2
5,0
,6
0,0
Bardzo
zadowolony
Raczej
zadowolony
Ani
Raczej
Bardzo
zadowolony, niezadowolony niezadowolony
ani
niezadowolony
Trudno
powiedzieć
Samoocena stanu zdrowia
Ocena stanu zdrowia
LSS II (2009)
LSS III (2014)*
Ogólna ocena zdrowia
Ocena zdrowia przez
pryzmat dolegliwości
Bardzo dobre
17,2
42,2
Dobre
37,1
31,1
Takie sobie
31,9
15,4
Złe
9,7
10,4
Bardzo złe
4,2
1,0
Samoocena położenia
społecznego
54,5%
60,0%
48,6%
50,0%
42,7%
40,0%
30,8%
25,3%
30,0%
20,0%
14,1%
19,2%
13,6%
11,1%
1,4% 5,1%
10,0%
24,3%
1,6%
5,9%
0,0%
LSS I
LSS II
1
2
3
LSS III
4
5
2,1%
Formy aktywności obywatelskiej (LSS III)
70,9
Referenda, głosowania
46,8
Zebrania, dyskusje publiczne
Specjalne komitety do rozwiązywania
konkretnych spraw
18,0
26,1
Organizacje społeczne, stowarzyszenia
Partie polityczne
9,3
10,7
Związki zawodowe
Osobisty kontakt z przedstawicielami władz
lokalnych
28,5
34,0
Listy, petycje itd.
13,8
Środki masowego przekazu
Inne
40,9
Opinie na temat zaangażowania
mieszkańców w problemy lokalne (LSS III)
13,2
w ogóle się nie angażują 1
17,7
2
33,7
3
15,9
4
angażują się w bardzo dużym
stopniu 5
nie wiem
5,8
13,7
Tożsamość lubuska
Jak silnie czuje się P.
związany/a ?
LSS II (2009)
LSS III (2014)
Silnie
związany
Słabo
związany
Wcale
nie
związany
Silnie
związany
Słabo
związany
Wcale
nie
związany
Z Europą
45,3
40,1
10,4
64,5
30,5
2,8
Z Polską
89,1
9,2
1,2
85,7
13,2
0,5
Z województwem
lubuskim
79,4
17,0
3,1
81,8
16,9
0,7
Z miejscowością, w
której mieszka
83,2
13,2
2,8
84,6
14,0
0,7
Co znaczy „być Lubuszaninem?”
(LSS III)
38,6
Mieszkać, pracować, uczyć się, żyć w lubuskiem
7,7
Urodzić się tu, wychowywać się, pochodzić
Być członkiem swojej małej ojczyzny - identyfikować się z
regionem, województwem, miejscowością, odczuwać
lokalny patriotyzm
Żyć bliżej Europy, Zachodu, Niemiec
Zupełnie nic nie znaczy
18,2
2,3
7,7
13,1
Trudno powiedzieć, nie wiem
Inne
7,5
Co wyróżnia województwo lubuskie?
(LSS III)
Walory przyrodnicze (lasy, jeziora, zieleń,
krajobrazy, grzyby), winnice
40,9
6,9
Położenie blisko granicy
7,2
Bezrobocie, ubóstwo, brak perspektyw
Atrakcyjne miasta, zabytki, elementy
architektury (zamki, rynki, pomniki)
Imprezy kulturalno – rozrywkowe
(winobranie, Woodstock, festiwale)
Sukcesy sportowe
Trudno powiedzieć, nie wiem
Inne (spokój, cisza, ludność napływowa,
czysty polski język, brak przemysłu, drogi)
3,0
2,3
2,5
0,2
10,2
Zadowolenie z życia (LSS III)
24,6
5
40,7
4
23,9
3
7,6
2
3,2
1
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
Obszary, na których poprawę
wpłynęły środki unijne (LSS III)
możliwość znalezienia pracy przez
mieszkańców
25,8
możliwość zmiany/podniesienie kwalifikacji
zawodowych w miejscowości
poziom zamożności mieszkańców w
miejscowości
34,8
19,8
35,7
rozwój przedsiębiorczości w miejscowości
aktywność osób starszych w miejscowości
20,1
80,2
rozwój infrastruktury drogowej w miejscowości
rozwój infrastruktury (powstanie budynków,
remont budynków) w miejscowości
75,4
rozwój infrastruktury komunalnej (wodociągi i
kanalizacja) w miejscowości
75,1
rozwój infrastruktury sportowej w miejscowości
75,6
inne wymiary życia mieszkańców w
miejscowości
21,8
Obszary, w jakie inwestuje się
środki unijne (LSS III)
27,6
Poprawa lub budowa infrastruktury drogowej
Przestrzeń publiczna: renowacja budynków,
chodników, zabytków (rynek, port, deptak…)
Poprawa lub budowa infrastruktury mediów
(kanalizacja, gazyfikacja)
Inwestycje służące ochronie środowiska i
rolnictwu (oczyszczalnie ścieków, wodociągi,…
21,9
4,9
4,4
Inwestycje służące rekreacji -place zabaw,
parki, siłownie na świeżym powietrzu, ścieki…
Kultura, oświata, nauka, szkolenia (biblioteki,
świetlice, imprezy kulturalne,…
Inne (ogólnie infrastruktura, ośrodki zdrowia,
przedsiębiorstwa, instytucje)
17,9
12,7
10,9
Wskaźniki patriotyzmu dla całej próby w
LSS/2005/2009/2014
LSS I
2005
LSS II LSS
2009 III
2014
68,4
69,0
65,3
Lepiej jest dla kraju, gdy grupy dostosują
się i upodobnią do reszty społeczeństwa 36,4
35,4
54,9
Imigranci z innych krajów odbierają
pracę osobom urodzonym w Polsce
48,4
45,5
40,6
Imigranci z innych krajów ulepszają
polskie społeczeństwo przynosząc ze
sobą nowe idee i zwyczaje
28,6
33,6
39,7
Rząd powinien pomagać mniejszościom
narodowym w zachowaniu ich
zwyczajów i tradycji
Podsumowanie
•
Programowanie i monitorowanie polityki rozwoju powinno opierać się o
zagregowane
dane
pochodzące
z
wielu
źródeł,
w
tym
z
badań
socjologicznych prowadzonych w taki sposób, by możliwe były ekwiwalentne
porównania do innych regionów;
•
Badania standardu życia i jakości życia winny być prowadzone cyklicznie
oraz uwzględniać możliwie najwięcej wymiarów i obszarów funkcjonowania
gospodarstw domowych i jednostek;
•
Znajomość specyfiki zasobów ludzkich (w wymiarze ekonomicznym,
kulturowym,
najlepszym
społecznego
tożsamościowym,
narzędziem
do
zdrowotnym,
konstruowania
osobowościowym)
spójnej
strategii
jest
rozwoju
Kontakt
Dr Krzysztof Lisowski
[email protected]
Dr Dorota Szaban
[email protected]