Projekt programu psychoedukacyjnego SOSW

Transkrypt

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
im. Marii Konopnickiej
w Dobrej
Projekt programu psychoedukacyjnego
dla dzieci
z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim,
umiarkowanym i znacznym.
„Znam zwroty grzecznościowe”
Mgr Ewa Czyszczoń
Dobra 2015
1
Spis treści
Wstęp
Ewaluacja
Obszar: Przebywanie z grupą i w grupie:
- Jestem kulturalny.
I SCENARIUSZ: Wiem, kiedy powinienem przeprosić.
1.1 Mogę mieć swoje zdanie;
1.2 Uczymy się ze sobą rozmawiać;
1.3. Uczę się tego jak mogę naprawić swoje złe zachowanie;
Ep
1.4. Brzydkim słowom mówię – NIE!;
1.5. Kolega gniewa się na mnie;
1.6. Gdy koledzy pracują, ja nie przeszkadzam;
II SCENARIUSZ: Wiem, kiedy należy podziękować.
2.1. Dziękuję pani, która pomaga mi w odrabianiu zadań;
2.2. Dziękuję kolegom za pomoc;
2.3. Grzecznie odmawiam, gdy nie chce iść na spacer;
2.4. Kulturalnie odnoszę się do pracowników szkoły;
2.5. Dziękuję paniom kucharkom za smaczne posiłki;
III SCENARIUSZ: Uczę się mówić słowo "proszę".
3.1. Poproszę koleżankę do tańca;
3.2. Bez pozwolenia nie zabieram żadnych rzeczy;
3.3. Poproszę kolegę o wspólną zabawę;
3.4. Wiem, co zrobić, gdy nie radzę sobie z wykonywaniem prac porządkowych;
3.5. W jadalni jestem grzeczny i kulturalny;
3.6. Mówię „proszę”, gdy ustępuję miejsca pani;
3.7. Proszę, przyjmij ode mnie ten prezent;
2
IV SCENARIUSZ: Dzień dobry
4.1 Miło mi Cię widzieć;
4.2 Przywitam się ładnie z panią wychowawczynią, która nie budzi;
4.3 Gdy się budzę witam wszystkich serdecznie;
4.4 Idąc na spacer najpierw kłaniam się dorosłym potem rówieśnikom;
4.5 Miło witam mamę kolegi;
V SCENARIUSZ: Dobranoc
5.1 Kolorowych snów;
5.2 Miło żegnam panią, która wieczorem idzie do domu;
5.3 Pani Ewo, do zobaczenia rano;
5.4 Życzę dobrej nocy koledze z grupy;
VI SCENARIUSZ: Do widzenia (do zobaczenia)
6.1 Do zobaczenia jutro;
6.2 Ładnie się żegnam, jadąc do domu na weekend;
6.3. Mamie kolegi mówię do widzenia;
6.4 Miło żegnam, koleżankę, która jedzie po lekcjach do domu;
VII SCENARIUSZ: Pozdrawiam
7.1. Pozdrowienia z wakacji;
7.2. Przekażę pozdrowienia naszej wspólnej koleżance. (pamiętam o niej);
7.3 Przesyłam pozdrowienia rodzinie z wycieczki szkolnej;
7.4 Pozdrawiam kolegę, który jest chory;
VIII SCENARIUSZ: Gratulacje!
8.1. Cieszę się z dobrej oceny kolegi;
8.2. Gratuluję zdobycia nagrody w zawodach sportowych;
8.3 Gratuluję siostrze/bratu dobrych wyników na egzaminie;
IX SCENARIUSZ: Powodzenia!
9.1 Życzę powodzenia na sprawdzianie koleżankom i kolegom;
9.2 Wygraj konkurs – powodzenia;
9.3 Szerokiej drogi – kolega wyjeżdża do sanatorium;
3
X SCENARIUSZ: Jest mi przykro.
10.1. Smucę się, gdy koledzy nie chcą się ze mną bawić;
10.2. Przykro mi, gdy koledzy mnie obrażają, śmieją się ze mnie;
10.3. Czuję się źle, gdy wiem, że narozrabiałem;
10.4. Przykro mi, gdy rodzice gniewają się na mnie za moje złe zachowanie;
XI SCENARIUSZ: Jak miło!
11.1. Wspólnie bawię się z kolegami, koleżankami;
11.2. Jedziemy razem na wycieczkę;
11.3. Cieszę się, że Cię widzę;
11.4. Miło mi Cię poznać - mamy nowego kolegę;
XII SCENARIUSZ: Smacznego!
12.1. Podczas jedzenia posiłków zachowuję się kulturalnie;
12.2. Wchodząc na jadalnię życzę wszystkim smacznego;
12.3 Jedząc z panią wychowawczynią kolację/ śniadanie życzę jej smacznego;
12.4 Cieszę się gdy koledzy życzą mi smacznego;
Uwagi ogólne o realizacji programu
Przebieg spotkania
Bibliografia
Aneks
4
Wstęp
Projekt psychoedukacyjny "Znam zwroty grzecznościowe" opracowany został dla
grupy wychowanków z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym
i znacznym, którzy przebywają w opiece całodobowej. Służy on do kształtowania
umiejętności stosowania i przestrzegania form grzecznościowych w różnych sytuacjach życia
codziennego w grupie i z grupą koleżanek i kolegów.
Grupę internatową tworzą trzy grupy wychowanków ( gr I chłopcy młodsi, gr II
chłopcy starsi, gr II – dziewczęta). Są to uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu
lekkim, umiarkowanym i znacznym.
Zespół jest zróżnicowany: różne stopnie upośledzenia, różne zaburzenia, różne typy
zachowań. Zróżnicowane są również umiejętności, zasób wiedzy, tempo pracy każdego z
wychowanków. Mimo występujących niepełnosprawności, wychowankowie są ciekawi,
zainteresowani zajęciami. Pracują chętnie i wytrwale, na miarę swoich możliwości. Mają
ogólną wiedzę o środowisku. Piszą po śladzie, przepisują wg wzoru, odwzorowują, wykonują
prace plastyczne. Wykonują samodzielnie i z pomocą swoje zadania i obowiązki. Każdy
wychowanek wymaga szczególnej indywidualizacji pracy, mobilizacji i wzmocnień
pozytywnych ze strony nauczyciela.
Tematy spotkań oraz ćwiczenia w programie zostały dobrane celowo w taki sposób,
aby
usprawniały
jeden
z
najczęściej
zaburzonych
obszarów
funkcjonowania
psychospołecznego jednostki, jakim jest obszar przebywania w grupie i z grupą. Naszym
zadaniem będzie przedstawianie wychowankom różnych sposobów zachowania się w
codziennych sytuacjach, w różnych miejscach oraz wobec drugiego człowieka.
Teresa Oleńska- Pawlak (1999) stwierdza, że najczęściej zaburzonymi obszarami w
funkcjonowaniu psychospołecznym jednostki są relacje na poziomie:

ja – ja,

ja – druga osoba,

ja – problem (zadanie),

ja – dorośli
W opracowanych scenariuszach stykamy się z trzema sferami funkcjonowania, na poziomie
ja- ja, ja- druga osoba oraz ja- problem( zadanie).
Ćwiczenia zawarte w programie mają pomóc wychowankom zrozumieć
5
i przyswoić zasady poprawnego i zgodnego życia w grupie i z grupą.
Projekt ten został opracowany pod kierunkiem naukowym mgr D. Jarneckiej.
Realizowany jest w obrębie obszaru „przebywam z grupą i w grupie”. Metodyka pisania
programu została przyjęta za Teresą Oleńską – Pawlak (1999), materiałami i wykładami
autorskimi (2011).
Program składa się z dwunastu scenariuszy:
I. Kiedy powinienem przeprosić?
II. Wiem, kiedy należy podziękować.
III. Uczę się mówić słowo "proszę".
IV. Dzień dobry.
V. Dobranoc.
VI. Do widzenia.
VII. Pozdrawiam.
VIII. Gratulacje!
IX. Powodzenia.
X. Jest mi przykro.
XI. Jak miło.
XII. Smacznego.
Program przewiduje 53 spotkania w ciągu roku szkolnego, z częstotliwością 1
spotkania w tygodniu. Zajęcia będą przeprowadzone w godzinach popołudniowych, gdyż
grupa wychowanków w godzinach dopołudniowych przebywa w szkole na lekcjach.
Cele ogólne programu zostały skonstruowany do obszaru, natomiast cele szczegółowe
do konkretnego spotkania.
Celem przewodnim programu jest uświadomienie wychowankom konieczności
znajomości, stosowania i przestrzegania form grzecznościowych w różnych sytuacjach życia
codziennego w grupie i z grupą koleżanek i kolegów oraz osób dorosłych.
Specyficznym elementem projektu jest sposób konstruowania spotkań - każde z nich
składa się z 3 części. Każde ze spotkań wymaga uprzedniego przygotowania wskazanych
pomocy do przeprowadzenia poszczególnych ćwiczeń oraz stworzenia odpowiednich
warunków przestrzennych z uwagi na bezpieczeństwo podopiecznych.
6
Część pierwszą każdego spotkania stanowią „ćwiczenia na rozgrzewkę”. Ćwiczenia
dobrane zostały zgodnie z następującymi zasadami podanymi przez dr Teresą Oleńską –
Pawlak (wykłady autorskie 2011) : stopniowania trudności, zasadą kontaktu fizycznego z
drugą osobą, umożliwianie wykonywania makro-ruchów, napinania oraz rozluźniania mięśni,
pobudzenia aktywności uczestników zajęć, aby z zaangażowaniem i dynamiką mogli podejść
do realizacji ćwiczeń części specjalistycznej, by mogli odreagować tkwiące w nich pewne
niekorzystne - z punktu widzenia dla konkretnych zajęć - emocje, lub w razie potrzeby
wyciszyć się przed ich realizacją. W tej części realizujemy po trzy ćwiczenia.
Drugą część spotkania stanowią „ćwiczenia specjalistyczne”. Poprzez nie realizujemy
tytuł spotkania i cele. Mają na celu kształtowanie umiejętności poprawnego zachowania się w
różnych sferach życiowych oraz korekcję dotychczasowych wzorów zachowań. Do każdego
ćwiczenia w tej części sformułowano omówienie – pytania, które mają na celu uświadomienie
wychowankowi to, czego dowiedział się z ćwiczenia na temat poprawnego kulturalnego
zachowania oraz co miało na celu ćwiczenie, które właśnie wykonał. Prawidłowo zadane
pytanie, to pytanie otwarte, dające swobodę wypowiedzi, zaczynające się od sformułowań:
„jak sądzisz”? „jak uważasz”? „co mogłoby”?
Część trzecia to „ćwiczenia na zakończenie”, które mają na celu rozładowanie
napięcia powstałego przy wykonywaniu ćwiczeń specjalistycznych, wyciszenie uczestników
zajęć.
Poniżej wymienione są cele ogólne, skonstruowane do obszaru oraz cele
szczegółowe do konkretnego spotkania.
Obszar: Przebywam z grupą i w grupie – Jestem kulturalny.
Cele ogólne obszaru:
Wychowanek:
 dostrzega jak jego zachowanie wpływa na innych i jak zachowanie innych wpływa na
niego;
 kształtuje kulturę zachowań i słowa;
 integruje się z grupą poprzez wspólną zabawę.
7
III Scenariusz:
„Uczę się mówić słowo „przepraszam”.
1.3.Uczę się tego jak mogę naprawić swoje złe zachowanie.
Cele szczegółowe spotkania:
Wychowanek
 stosuje zwroty grzecznościowe takie jak: przepraszam, wybacz mi, jest
mi przykro w różnych sytuacjach w szkole, na ulicy, w internacie, w sklepie,
 dostrzega swoje złe zachowanie w szkole, na ulicy, w internacie, w sklepie,
 rozróżnia swoje dobre i złe zachowanie w sytuacjach życia codziennego: podczas
spaceru, na lekcjach, podczas zabawy, w sklepie, w internacie,
 przewiduje konsekwencje swoich negatywnych zachowań,
 dostrzega, że złe zachowanie sprawia komuś przykrość,
 pamięta, że razem z przeproszeniem musi naprawić swoje czyny poprzez dobre
zachowanie,
 uczy się, jak ważne jest przeproszenie w sytuacji gdy źle się zachował.
 szanuje pracę, rzeczy innych osób, nie przeszkadza innym,
 prawidło reaguje gdy widzi bojkę swoich kolegów,
 poprawnie zachowuje się wobec starszych osób w środkach komunikacji,
 stosuje poprawne formy i kulturalnie zachowuje się podczas posiłków,
 wyrzuca śmieci i segreguje w miejscach do tego przeznaczonych.
Ewaluacja
„Ewaluacja zaczyna się z chwilą, gdy zaczynamy porządkowanie naszego
myślenia „ ( K. Ostaszewski „Remedium” grudzień 2002 str. 23).
Ewaluacja jest umiejętnością zbierania i analizowania informacji, umożliwiających udzielenie
8
odpowiedzi na pytanie – czy zostały osiągnięte zamierzone cele? Najważniejszym zadaniem
naszego programu jest osiągnięcie celów ogólnych i operacyjnych na podstawie zadań, które
przygotowałyśmy do wybranego spotkania.
Aby w pełni ocenić proces nabywania wiedzy i umiejętności wychowanka,
skonfrontowania poziomu świadomości wiedzy posiadanej na początku oraz na końcu zajęć,
przeprowadzona będzie ewaluacja początkowa - przy realizacji pierwszego spotkania oraz
ewaluacja końcowa - po ostatnim spotkaniu.
Ćwiczenie, które zostało wykorzystane do ewaluacji nosi nazwę „DOBRZE CZY ŹLE?”
Wychowankowie dostają kary pracy. W tabeli obok umieszczonych pytań jest miejsce na
odpowiedź - trzy puste kratki obok każdego pytania. Uczniowie zaznaczają poprawną
odpowiedź na karcie pracy poprzez przyklejenia kolorowego kwadracika w miejscu jednej z
proponowanych form rozwiązania sytuacji, która wg nich jest najbardziej poprawna.
Wychowawca ma do dyspozycji kartki z zapisanymi pytaniami opisujące sceny z życia
codziennego. Ze względu na zróżnicowanie grupy - większość wychowanków nie umie
czytać ani pisać - wychowawca odczytuje powoli po kolei sytuacje w których każdy z
wychowanków może się znaleźć, (w razie konieczności kilka razy powtarza) a uczniowie
zaznaczają poprawną wg nich odpowiedź.
Po zrealizowaniu projektu wychowawca wypełnia arkusz ewaluacji sumującej a potem
podsumowuje swoje spostrzeżenia – ewaluacja sumująca (Es) ( K. Ostaszewski
„Remedium” grudzień 2002). Ewaluacja sumująca ma formę tabelki w której wychowawca
zapisuje wyniki ewaluacji początkowej i końcowej i porównuje w niej jak zmieniły się
sposoby rozwiązywania sytuacji problemowych.
Wybrane ćwiczenie miało na celu pokazanie wychowankom różnych form zachowania
oraz korzyści płynących ze stosowania zwrotów grzecznościowych
Ćwiczenie ewaluacyjne pozwala stwierdzić czy wychowankowie zrozumieli przekaz
płynący z ćwiczenia. Mają świadomość, że stosując zwroty grzecznościowe można osiągnąć
zamierzony cel.
9
PRZEBIEG
III Scenariusz:
„Uczę się mówić słowo „przepraszam”.
ĆWICZENIA NA ROZGRZEWKĘ
Ćw. 1
Zabawa ruchowa – makro-ruchy: „Szybko – podaj mi!” .
Ćw. 2
Zabawa typu ruchowego - kontakt fizyczny: „Misie dwa”.
Ćw. 3
Zabawa oddechowa – „Lodowisko”.
EWALUACJA POCZĄTKOWA
Ćwiczenie: „DOBRZE CZY ŹLE?”.
ĆWICZENIA SPECJALISTYCZNE
Ćw. 1
„Tajemniczy pakunek” – zabawa połączona ze scenkami sytuacyjnymi.
Ćw. 2
Wiem jak należy się poprawnie zachować – scenki sytuacyjne
Ćw. 3
Ja także umiem przeprosić – scenki sytuacyjne.
ĆWICZENIE NA ZAMKNIĘCIE
„W górę i w dół”.
EWALUACJA KOŃCOWA
Ćwiczenie: „DOBRZE CZY ŹLE?”.
EWALUACJA SUMUJĄCA
Arkusz ewaluacji sumującej .
10
PRZEBIEG SPOTKANIA
I.
Ćwiczenie 1. (zał. nr 1)
Zabawa ruchowa - makro-ruchy: „Szybko- podaj mi piłkę!”
Proszę Was, abyście ustawili się na końcu sali w rzędzie - jedno za drugim w małych
odstępach. Na drugim końcu widzicie metę. Teraz dam pierwszej osobie piłkę. Twoim
zadaniem jest podać piłkę do osoby, która stoi za Tobą między nogami. Kolejna osoba niech
poda piłkę do tyłu nad głową. Trzecia osoba podaję piłkę do czwartej miedzy nogami i w ten
sposób podajecie między sobą piłkę raz dołem, raz górą. Gdy ostatni z Was otrzyma piłkę,
biegnie na początek rzędu. W ten sposób rząd przesuwa się do przodu, aż dociera do linii
mety.
Mam nadzieję, że wszyscy zrozumieli zasady. Jeśli tak, to do dzieła!
Drugi sposób:
Proszę Was, abyście ustawili się na końcu sali w rzędzie - jedno za drugim w małych
odstępach. Na drugim końcu widzicie metę. Teraz dam pierwszej osobie piłkę. Twoim
zadaniem jest podać piłkę do osoby, która stoi za Tobą z prawej strony. Kolejna osoba niech
poda piłkę z lewej strony. Trzecia osoba podaję piłkę do czwartej z prawej strony i w ten
sposób podajecie między sobą piłkę raz lewą raz prawą stroną. Gdy ostatni z Was otrzyma
piłkę, biegnie na początek rzędu. W ten sposób rząd przesuwa się do przodu, aż dociera do
linii mety.
Mam nadzieję, że wszyscy zrozumieli zasady. Jeśli tak, to do dzieła!
11
Zabawa typu ruchowego- kontakt fizyczny: „Misie dwa”
Proszę Was, abyście stanęli w kręgu. Za chwilę poproszę Was o zamkniecie oczu. Gdy
zagwiżdże gwizdkiem wyciągnijcie ręce przed siebie i idźcie w różnych kierunkach z
zamkniętymi oczami. Jak tylko spotkacie na Waszej drodze jakąś osobę złapcie ją za ręce. W
ten sposób stworzą się pary.
Uwaga... zamykamy oczy! [ nauczyciel daje sygnał i dzieci dobierają się w pary]
Każdy ma już swoją parę? Świetnie! Otwórzcie teraz oczy i ustawcie się tak, by
utworzyć dwa koła stojąc naprzeciw siebie w dobranych losowo wcześniej parach.
A teraz zaśpiewamy, wykonując jednocześnie ruchy.
- misie dwa, misie dwa, misie dwa (uderzenie w swoje uda, potem o ręce osoby
przeciwnej, powtarzamy trzy razy)
- misie szare, misie bure obydwa (obrót wokół własnej osi)
- i kochają się te misie, przytulają sobie pysie (przytulenie osoby stojącej naprzeciw)
- misie szare, misie bure obydwa (wiatraczek)
- sialala, sialala, sialala (osoby stojące naprzeciw dotykają się łokciami tej samej rękiruchy naprzemienne)
- i kochają się te misie, przytulają sobie pysie (przytulenie osoby stojącej naprzeciw)
Teraz osoby stojące w wewnętrznym kole robią krok w prawo i mamy nowe pary.
Zaczynamy śpiewać piosenkę raz jeszcze. Powtarzamy do momentu aż każdy z każdym się
przywita.
Zabawa oddechowa – „Lodowisko”
Moi drodzy, a teraz zapraszam Was na lodowisko! Za chwilkę włączę muzykę. Gdy
tylko ją usłyszycie zacznijcie naśladować jazdę na łyżwach. Jednak musicie być czujni. Jak
12
tylko usłyszycie dźwięk bębenka musicie podbiec do ogniska, aby się ogrzać: dmuchajcie na
ogień, aby się rozpalił a następnie ukucnijcie i naśladujcie palący się ogień.
Ale uwaga! To w jaki sposób będziecie dmuchać będzie zależało od przedmiotów,
które będę upuszczać na ziemię. Ja z dużej wysokości będę upuszczać takie przedmioty jak:
piórko, wacik, piłeczkę ping-pongową itp. Przedmioty te różnią się ciężarem dzięki czemu ich
czas opadania będzie różny. Im cięższy przedmiot (szybciej spada) tym mocniej i krócej
musicie dmuchać. Przy spadaniu przedmiotów lekkich powinniście dmuchać dłużej i
delikatnie. Na ponowny sygnał bębenka wróćcie na lodowisko.
EWALUACJA POCZĄTKOWA
Ćwiczenie: „DOBRZE CZY ŹLE?”. – (Aneks zał. nr 2)
pomoce: karty pracy dla uczniów, niebieskie kwadraciki, klej.
II. ĆWICZENIA SPECJALISTYCZNE:
Ćwiczenie 1.
Wychowankowie siadają w świetlicy grupowej. Nauczycielka opowiada im historię jaka się
jej przytrafiła.
Posłuchajcie drogie dzieci, idąc dziś do pracy spotkałam pewnego małego chłopczyka.
Był on bardzo smutny. Zaczął on do mnie mówić w bardzo dziwnym języku. Nic a nic nie
mogłam zrozumieć. Wręczył mi on ten oto tajemniczy pakunek i uciekł, nie mogłam go już o
nic zapytać. Na pewno jesteście bardzo ciekawi co tam w środku jest, ja też. Może dowiemy
się co chłopieć chciał. Więc rozpakujemy pakunek.
Wychowankowie rozpakowują pakunek. W środku znajdują się trzy mapy (aneks zał.
nr 3) i list. Nauczycielka odczytuje głośno list. (Aneks zał. nr 4)
Prezentacja mapy z trzema górami.
Nauczycielka opisuje, że, chcąc uwolnić podróżnika od złego uroku, muszą rozwiązać trzy
zadania, aby otrzymać trzy klucze, którymi otworzą drzwi chatki. A wszystko po to, by
13
zdobyć koperty i dowiedzieć się co chochlik chce im powiedzieć. Po wykonaniu wszystkich
trzech zadań wychowankowie odczytają hasło (Aneks zał. nr 5)
Dzielimy dzieci na grupy ( trzy grupy po cztery osoby)
Dzieci, mam tu kolorowe pudełko a w nim różne obrazki ( niedźwiedzie, ptaszki, mrówki).
Proszę Was aby każde wylosowało jeden obrazek. Dzieci losują obrazki.
Czy każde dziecko ma już obrazek? To proszę Was dobierzcie się w grupy tak aby w każdej
grupie były te same zwierzątka.
A teraz każda grupa wylosuje nazwę góry i zadanie jakie jest na niej ukryte.
To poproszę do siebie chłopca z grupy niedźwiedzi który ma dziś zieloną koszulkę.
aby wylosować nazwę góry.
Proszę bardzo: losujemy.
A teraz poproszę do siebie chłopca z grupy mrówek który pomagał mamie w niedziele przy
obiedzie aby wylosował nazwę góry i zadanie do wykonania.
Proszę bardzo: losujemy.
A teraz poproszę do siebie chłopca z grupy ptaszków który dziś pięknie pozamiatał po
lekcjach klasę aby wylosował nazwę góry i zadanie do wykonania.
zadanie nr 1 RYSY
zadanie nr 2 BABIA GÓRA
zadanie nr 4 TURBACZ
zadanie nr 1
RYSY
SCENKA 1 (Aneks zał. nr 6)
Przygotujcie i zaprezentujcie scenki, ale wcześniej musicie wylosować postacie jakie będzie
każdy z Was odgrywał.
Wybór podgrupy:
Poproszę grupę (niedźwiedzi, mrówek, ptaszków – w zależności jaka grupa co wylosowała)
aby z tej drewnianej skrzyni wylosowali obrazki: mam tutaj po dwa obrazki: chłopca turysty i
14
starszej pani. Obrazek jaki wylosujecie będzie przedstawiał postać w jaką się wcielicie w
scence.
 jedna podgrupa w pierwszej scence przedstawi niewłaściwe zachowanie osób
biorących udział w zdarzeniu,
 w drugiej - druga podgrupa zaprezentuje jak powinny odpowiednio zachować się te
osoby.
OMÓWIENIE:
- która scenka Wam się bardziej podobała?
- które zachowanie było poprawne?
- co Wam się nie podobało w scence odgrywanej z niewłaściwymi zachowaniami?
- jak myślcie czemu tak nie powinno być?
- jak Wy zachowalibyście się w takiej sytuacji?
- kto z Was był już w takiej sytuacji? Jak się wtedy zachowałaś/eś?
- zastanawialiście się kiedyś co mogą czuć starsze osoby gdy nikt nie ustępuje im miejsca?
Grupa po wykonaniu zadania dostaje kluczyk do jednej z kłódek i kopertę z brakującym
słowem do wiadomości od chochlika.
zadanie nr 2
BABIA GÓRA
SCENKA 2 (Aneks zał. 6)
Wybór podgrupy:
Poproszę grupę (niedźwiedzi, mrówek, ptaszków – w zależności jaka grupę co wylosowała)
aby z tej drewnianej skrzyni wylosowali obrazki: mam tutaj po dwa obrazki: chłopca
uśmiechniętego i chłopca złego. Obrazek jaki wylosujecie będzie przedstawiał postać w jaką
się wcielicie w scence.
15
osoby
OMÓWIENIE:
- jak myślicie czemu tak nie powinno być?
- kogo powinien przeprosić chłopiec?
- gdzie jeszcze nie wolno śmiecić?
- co chłopiec powinien zrobić z papierkiem
zadanie nr 3
GORCE
SCENKA NR 3 (Aneks zał. nr 6)
Wybór podgrupy:
Poproszę grupę (niedźwiedzi, mrówek, ptaszków – w zależności jaka grupa co wylosowała)
aby z tej drewnianej skrzyni wylosowali obrazki: mam tutaj po dwa obrazki : dziewczynki i
chłopca na wycieczce w górach. Obrazek jaki wylosujecie będzie przedstawiał postać w jaką
się wcielicie w scence. Wyobraźcie sobie taka sytuację: jesteście na szkolnej wycieczce w
górach.
Przygotujcie i zaprezentujcie scenki:
16
osoby
OMÓWIENIE:
- jak powinien zachować się chłopiec w tej sytuacji?
- w jaki sposób powinien pomóc dziewczynce?
- jak Wy zachowalibyście się na miejscu chłopca?
- o czym powinien pamiętać chłopiec gdy następnym razem będzie w podobnej sytuacji?
Odczytanie magicznego zaklęcia:
Jestem bardzo ciekawa co ten psotnik chochlik chciał nam takiego ważnego przekazać.
Poproszę Was o koperty, zapisze wiadomość na tablicy i za chwilkę razem wszyscy ją
odczytamy.
Nauczycielka zbiera od grup części wiadomości zapisuje dużymi literami na tablicy i razem
już ze wszystkimi grupami odczytują wiadomość od chochlika:
„Pamiętajcie drogie dzieci, że słowa: przepraszam, wybaczam, jak miło
potrafią zdziałać cuda”.
Hm...Ciekawa jestem czy pomogliśmy podróżnikowi.... Ojej popatrzcie jakiś ptaszek
przyleciał do okna i zostawił kopertę. Zaraz zobaczymy co tam jest napisane. Nauczycielka
17
odczytuje wiadomość. (Aneks zał. nr 7)
Ćwiczenie 2
JA TAKŻE UMIEM PRZEPROSIĆ – scenki sytuacyjne
Do tej zabawy musicie podzielić się na 4 zespoły, tak by w każdym były 3 osoby. Aby powstały zespoły
zapraszam Was do losowania. W tym worku znajdują się słoneczka w 4 różnych odcieniach żółtego.
Zespoły stworzą osoby, które wylosują słoneczka w tym samym kolorze.
LOSUJĄ.
Za chwilkę wybierzecie jedną osobę, która podejdzie i wylosuje jedną kartkę. Na kartkach zapisane są
scenki, które postaracie się odegrać w swoich grupach.
Scenka nr 1.
Przepraszam za zepsucie sprzętu gospodarczego (aneks zał. nr 8).
Losowanie osób A, B, C :
Popatrzcie mam tutaj śliczne obrazki dwóch uczniów i pani wychowawczyni. Wrzucam je teraz do
magicznego pudełka, wymieszam i poproszę, aby każdy z Was podszedł i wylosował jeden obrazek.
Obrazek, jaki wylosujecie będzie przedstawiał postać, w którą się wcielicie w wylosowanej przez Was
scence.
OMÓWIENIE:
- W jakim momencie chłopcy zachowali się źle?
- Co nie podobało się Wam w zachowaniu chłopców?
- Jak według Was powinni zachować się chłopcy?
- O czym muszą pamiętać następnym razem, gdy będą coś pożyczać?
- Jak Wy zachowujecie się w podobnych sytuacjach?
- Co zrobilibyście na miejscu chłopców?
- Jak myślicie, czemu należy szczególnie uważać na pożyczone przedmioty, na rzeczy innych
osób?
18
- Kiedy słowo "przepraszam" jest niewystarczające?
- Co poza przeproszeniem należałoby zrobić w takiej czy podobnej sytuacji?.
- Jak myślicie czy kolega przyjmie przeprosiny od chłopców?
Scenka nr 2.
Przepraszam kolegę za pobicie go (aneks zał. nr 8).
Popatrzcie, mam tutaj obrazki dwóch uczniów ze skwaszonymi minami (są to koledzy którzy się
pobili) i jeszcze jeden obrazek kolegi z uśmiechnięta miną. Wrzucam je teraz do magicznego pudełka,
wymieszam i poproszę aby każdy z Was podszedł i wylosował jeden obrazek. Obrazek, jaki
wylosujecie będzie przedstawiał postać, w którą się wcielicie w wylosowanej przez Was scence.
OMÓWIENIE:
- Jak zachowalibyście się na miejscu ucznia C ?
- W jaki jeszcze sposób uczeń C mógłby zatrzymać tą bójkę?
- Co poza przeproszeniem się powinni zrobić uczniowie?
- Wobec takiej sytuacji lepiej jest przejść obojętnie, czy może zareagować?
- Jak czulibyście się, gdyby to Was bito, a osoby przechodzące obok nie reagowałyby?
- Jak czulibyście się gdyby żaden kolega Wam nie pomógł?
- Jak myślicie czy należałoby powiedzieć o tym zajściu Pani wychowawczyni?
- Jak pani by na to zareagowała? Czy byłaby zadowolona?
- Kto jeszcze powinien dowiedzieć się o bójce?
- Co czuliby Wasi rodzice gdyby dowiedzieli się o takiej sytuacji?
Scenka nr 3.
Przepraszam Panią na stołówce (aneks zał. nr 8).
19
Popatrzcie mam tutaj obrazki dwóch bardzo głodnych uczniów i obrazek pani kucharki. Wrzucam je
teraz do magicznego pudełka, wymieszam i poproszę,
aby każdy z Was podszedł i wylosował jeden obrazek. Obrazek, jaki wylosujecie będzie przedstawiał
postać, w którą się wcielicie w wylosowanej przez Was scence.
OMÓWIENIE:
- Jak myślicie, dlaczego uczniowie A i B zaproponowali posprzątanie bałaganu, który zrobili?
- Co nie podobało Wam się w zachowaniu chłopców?
- Jak myślicie, co złego jest w takim zachowaniu?
- Jak mogli czuć się koledzy chłopców w związku z tym,, że przez złe zachowanie chłopców nie
dostaną dokładki?
- O czym należy pamiętać będąc na stołówce?
- Jak należy zachować się podczas jedzenie?
- Jakie magiczne słowo powinno się też tu pojawić?
- Jak mogły czuć się panie kucharki po takim zachowaniu chłopców?
- Kto jeszcze poza paniami kucharkami powinien usłyszeć przeprosiny?
- Jak myślicie - powiedzenie słowa "przepraszam" było w tej sytuacji ważne?
Scenka nr 4.
Przepraszam wychowawcę za swoje zachowanie (aneks zał. nr 8).
Popatrzcie mam tutaj obrazki dwóch uczniów którzy przeszkadzają w odrabianiu zadań i obrazek pani
wychowawczyni. Wrzucam je teraz do magicznego pudełka, wymieszam i poproszę aby każdy z Was
podszedł i wylosował jeden obrazek. Obrazek, jaki wylosujecie będzie przedstawiał postać, w którą
się wcielicie w wylosowanej przez Was scence.
OMÓWIENIE:
- Czy uczniowie dobrze się zachowali? Co źle zrobili?
- Jak powinna skończyć się ta sytuacja?
- Co muszą zrobić uczniowie A i B?
20
- Jak myślicie czy reszcie kolegów jest miło gdy patrzą jak chłopcy rozrabiają?
- Co chłopcy powinni zrobić żeby pani nie wpisała im uwagi?
- Jak Wam się pracuje, czyta, odrabia zadania gdy ktoś przeszkadza?
- Jakie magiczne słowo powinno pojawić się w tej scence?
- Jak myślicie czy pani wychowawczyni jest miło gdy ktoś przeszkadza?
- Jak czujecie się gdy ktoś Wam przeszkadza?
- Kogo jeszcze oprócz pani, powinni przeprosić chłopcy?
Ćwiczenie 3.
WIEM JAK NALEŻY SIĘ POPRAWNIE ZACHOWAĆ - Scenki sytuacyjne
Do tej zabawy znów musicie podzielić się na 4 zespoły, tak by w każdym były 3 osoby. Aby powstały
zespoły zapraszam Was do losowania. W tym woreczku znajdują się różne przedmioty. Zespoły
stworzą osoby, które wylosują takie same przedmioty.
LOSUJĄ.
Za chwilkę wybierzecie jedną osobę, która podejdzie i wylosuje jedną kartkę. Na kartkach zapisane są
scenki, które postaracie się odegrać w swoich grupach, musicie wylosować też postacie jakie
będzie każdy z Was odgrywał.
Scenka nr 1 (Aneks zał. nr 9)
Poproszę grupę która wylosowała scenkę nr 1 aby chłopcy z tej skrzynki wylosowali obrazki:
mam tutaj obrazki: chłopca Adasia, Sławka i pani wychowawczyni. Obrazek jaki wylosujecie
będzie przedstawiał postać w jaką się wcielicie w scence.
OMÓWIENIE:
- Co powinien teraz zrobić Adaś?
21
- Kogo powinien chłopiec przeprosić?
- Co nie podobało Wam się w zachowaniu Adama?
- Jak należy się prawidłowo zachować gdy siedzimy przy stole podczas posiłku?
- Co koledzy mogli czuć siedząc razem przy stoliku z niegrzecznym chłopcem?
Poproszę grupę która wylosowała scenkę nr 3 aby z tej skrzynki wylosowali obrazki: mam
tutaj obrazki: chłopca Jarka, kolegę Jarka i pani Doroty. Obrazek jaki wylosujecie będzie
przedstawiał postać w jaką się wcielicie w scence.
OMÓWIENIE:
- Co dobrego, a co złego zauważyliście w zachowaniu Jarka?
- Jak myślicie czemu Jarek się tak zachował?
- Co sądzicie o zachowaniu Jarka?
- Co Jarek teraz powinien zrobić?
- Jak myślicie co pani Dorota mogła sobie pomyśleć?
- Jak mogła czuć się pani Dorota po takim zachowaniu Jarka?
- W jaki sposób mógłby zostać ukarany Jarek?
- Co złego jest w takim zachowaniu?
tutaj obrazki: chłopca Tomka, kolegę Tomka i pani woźnej. Obrazek jaki wylosujecie będzie
OMÓWIENIE:
- Co było złego w zachowaniu Tomka i jego kolegi?
22
- Jakie było zachowanie Tomka w stosunku do pani woźnej?
- Co złego jest w takim zachowaniu
- Co Tomek teraz powinien zrobić?
- Co sądzicie o zachowaniu Tomka i jego kolegi?
- Jak powinni zachować się chłopcy w takiej sytuacji?
- Kto to powinien posprzątać bałagan, który zrobili chłopcy?
tutaj obrazki: chłopca Jacek, pani dyrektor i pani dyżurująca. Obrazek jaki wylosujecie będzie
OMÓWIENIE:
- Co w zachowaniu Jacka było złe?
- Komu takie zachowanie mogło się nie podobać?
- W jaki sposób Jacek może naprawić swoje zachowanie?
- Kto powinien posprzątać ten bałagan?
III. ĆWICZENIE NA ZAKOŃCZENIE:
„W górę i w dół”
Wychowawca omawia z dziećmi trzy różne ruchy ciała: turlanie się, chodzenie,
skakanie. Następnie podaje zasady zabawy i włącza muzykę (aneks, zał. nr 10)
Za chwilkę usłyszycie muzykę. Gdy będzie cicha, wykonujecie wszystkie ćwiczenia na podłodze:
możecie się turlać, czołgać itp. Gdy natężenie będzie średnie, wykonujcie ruchy na stojąco. Takie jak:
chodzenie, kołysanie się, ślizganie itp. Natomiast przy głośnej muzyce, postarajcie się wykonując jak
23
najwięcej ruchów w powietrzu: skaczcie, stójcie na palcach, obracajcie się itp. Musicie być uważni i
skupieni – co jakiś czas natężenie muzyki będzie się zmieniało.
Teraz posłuchajcie jak głośno będzie grała muzyka przy wykonywaniu poszczególnych ćwiczeń.
Myślę, że wszyscy są już gotowi do rozpoczęcia zabawy, a więc zaczynamy!
24
Bibliografia
1.
Dembińska M. "Domowe zabawy logopedyczne"
2.
Demel G. "Minimum Logopedyczne"
3.
Długołęcka-Lach A. i Tworkiewicz - Bieniaś G. "Ja i Ty Wychowanie do
życia w rodzinie"
4.
Hamer H., Klucz do efektywności nauczania. Poradnik dla nauczycieli,
wyd. Veda, Warszawa 1994.
5.
Jachimska M. - "Grupa bawi się i pracuje".
6.
Krejner E. "Dbaj o zdrowie"
7.
Nuria Trias, Sisana Perez, Luis Filella „150 rytmicznych zabaw dla
dzieci” .
8.
Oleńska – Pawlak T., Konstruowanie i ewaluacja programu
psychoedukacyjnego dla dzieci leczonych w ośrodkach specjalistycznych.
W: Edukacja zdrowotna dzieci i młodzieży, (red.) Kosętka H., Wyczesany
J., Kraków, AP 1999.
9.
Oleńska- Pawlak T. wykłady autorskie (2011r.)
10.
Ostaszewski K., „Remedium”, nr 10\3, 2002.
25
ANEKS
26
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW:
- załącznik nr 1 – ćwiczenia na rozgrzewkę
- załącznik nr 2 – ewaluacja początkowa
- załącznik nr 3 – ćwiczenie specjalistyczne - mapy
- załącznik nr 4 – ćwiczenia specjalistyczne – ćw.1- list od podróżnika
- załącznik nr 5 – ćwiczenia specjalistyczne – ćw. 1- hasło
- załącznik nr 6 – ćwiczenia specjalistyczne – ćw. 1 – scenki sytuacyjne
- załącznik nr 7 – ćwiczenia specjalistyczne – ćw. 1 – list od podróżnika
- załącznik nr 10 – ćwiczenia na zamknięcie
- załącznik nr 11 – ewaluacja końcowa
- załącznik nr 12 –ewaluacja sumująca
Nagrania muzyczne
27
Załącznik nr 1.
Ćw. 1

Zabawa ruchowa – makroruchy: „Szybko – podaj mi!”
Pomoce: piłka do siatki. Nagranie muzyczne: Weird Al Yankovic-Polkarama
Ćw. 2

Zabawa typu ruchowego - kontakt fizyczny: „Misie dwa”
Pomoce: nagranie muzyczne: „misie dwa”, gwizdek.
Ćw. 3

Zabawa oddechowa – „Lodowisko”.
Pomoce: nagranie muzyczne „Zła zima”, bębenek.
28
29
Załącznik nr 2
EWALUACJA POCZĄTKOWA *
Popatrzcie mam tutaj dla Was karty pracy. Rozdaje każdemu. Poproszę Was abyście je wypełnili ale nie będziecie nic pisać,
przepisywać, kolorować itp. Zrobicie to w inny sposób. Mam tutaj dla Was też ładne niebieskie kwadraciki. Potrzebne są
Wam po to abyście nimi zaznaczali jakie wg was są poprawne propozycje na waszej karcie pracy. Będę Wam czytać po kolei
różne sytuacje, które każdemu z Was mogą się przytrafić. Waszym zadaniem będzie zabrać kwadracik i przykleić go w
odpowiednim miejscu na kartce. Musicie wybrać zachowania, takie które według was są poprawne, dobre i tak należy się
zachować, naprawić swoje złe zachowanie. A więc zaczynamy:
Proponowane rozwiązanie
Imię i nazwisko wychowanka:
……………………………………………
1
2
3
Uciekniecie
Pomożecie naprawić zburzoną
wieże
Zaczniecie się śmiać z chłopców
ponieważ są smutni bo rozwalono
im wieże
Dwóch chłopców układa z klocków
wieże. Podchodzisz do chłopców,
zahaczasz o jedną z wież wywracając ją.
Co waszym zdaniem powinno się zrobić
w tej sytuacji?
30
Mówicie siostrze, że jesteście
zajęci i jej nie pomożecie
Z miłą chęcią pomagacie
młodszej siostrze
Krzyczycie na siostrę, że wam
przeszkadza i mówicie jej żeby
sobie poradziła sama
Śmiejecie się ze zniszczonego
rysunku chłopca
Przepraszacie kolegę i
sprzątacie bałagan
Uciekacie z klasy i nie sprzątacie
bałaganu
„dzień dobry”
„cześć”
nic nie powiem
Młodsza siostra prosi was, abyście
pomogli jej odrobić zadanie z
matematyki. Akurat uczycie się do
ważnego sprawdzianu. Co zrobicie w
takiej sytuacji?
Jeden z chłopców maluje obrazek na
plastykę. Przy tym samym stoliku inny
chłopiec lepi z plasteliny. Podchodzicie
do stolika, zabieracie mu
plastelinę i uciekacie. Chłopiec zaczyna
was gonić. Biegnąc wpadacie w stół
przewracając farby, które wywracają się
na obrazek pierwszego chłopca.
Co powinniście zrobić?
Kiedy wchodzicie do szkoły spotykacie
często panią sprzątaczkę. Gdy
przechodzicie
obok niej, co należałoby powiedzieć? Jak
się zachować?
31
Uciekacie z jadalni
Zwalacie winę na innych
kolegów
Idziecie do pani kucharki,
przyznajecie się i sprzątacie
bałagan
Podjecie sobie rękę
Nic nie mówicie
Przepychacie się
Przeprosicie kolegę za swoje złe
zachowanie i pomożecie zrobić
koledze nowy samolot
Uciekniecie
Będziecie się śmiać z kolegi ze
płacze
Razem z kolegą kopiecie na jadalni w
piłkę. W pewnym momencie jeden kopie
piłkę tak, że ta uderza w szklankę, która
się rozbija. Jak powinniście się
zachować?
Zanim zabrzmi dzwonek na lekcję,
spotykacie swojego kolegę z klasy. Co
wtedy należy zrobić? Które zachowanie
jest właściwe?
Dwóch chłopców siedzi w swoim pokoju
i robi sobie samoloty z papieru i rzuca
nimi, aby zobaczyć jak lecą. Jeden z
samolocików wylatuje na korytarz. W
tym momencie przechodzisz przez
korytarz, bierzesz samolocik i wyrzucasz
go przez okno. Chłopiec, który robił ten
samolot jest bardzo smutny. Jak myślisz
jak powinieneś się zachować?
32
Pani zadała wam pracę domową.
Zauważyłeś, że twój kolega jej nie
odrobił. Co robisz? Które zachowanie jest
właściwe – pierwsze, drugie czy trzecie?
Mówicie koledze aby sam się
przyznał
Skarżycie
Pomagacie mu szybko zrobić
zadanie
Ładnie się zgłaszacie
Wstajecie z ławek
Krzyczycie
Idziesz grzecznie do pani
sprzątaczki
Wybiegasz z krzykiem klasy
Pyskujesz do Pani i nie chcesz iść
Biegacie, krzyczycie
Popychacie się bijecie
Spacerujecie i rozmawiacie
Pani zadaje wam pytanie. Chcecie na nie
odpowiedzieć.
W jaki grzeczny sposób to należy zrobić?
W klasie zabrakło kredy. Pani prosi Cię o
jej przyniesienie. Jak należy to zrobić?
Jest przerwa. Wychodzicie na korytarz.
Które zachowanie jest właściwe?
33
Śmiejecie się z niej
Pytacie co się stało? Jak jej
pomóc
Przytulacie ją
Łądne jecie, siedzicie grzecznie
na ławeczce
Siorbiecie i mlaskacie
Chodzicie po klasie i mówicie z
pełnymi ustami
Nic nie robisz, to on będzie
głodny
Dzielisz się swoimi, starczy
ich dla dwóch
Mówisz mu, że jest zapominalski
Czasami zdarza się, że wasza koleżanka
płacze. Co wtedy należałoby zrobić?
Jest przerwa na śniadanie. Możecie zjeść
swoje kanapki. Który sposób jedzenia jest
poprawny?
Mama zrobiła Ci pyszne kanapki. Twój
kolega zapomniał wziąć swoich z domu.
Jak powinieneś się zachować?
34
Nie oddajesz ołówka
Podrzucasz ołówek tak żeby
kolega nie widział
Oddajesz przepraszasz kolegę
Jesteś zły na kolegę i nie
odzywasz się do niego
Mówisz koledze, że to
wszystko jego wina
Pocieszasz go i mówisz, że to nie
jego wina
Czasami zdarza się wam przez przypadek
zabrać ołówek kolegi. Jak należałoby się
wtedy zachować?
Na lekcji wychowania fizycznego są
zawody. Twój kolega przewrócił się i
dlatego wasz zespół przegrał wyścig. Jak
postąpisz wobec kolegi?

wypełnia wychowanek
35
Załącznik nr 3
GORCE
BABIA GÓRA
36
RYSY
37
Załącznik nr 4.
Ćwiczenie specjalistyczne nr 1
LIST OD PODRÓŻNIKA:
„Drogie Dzieci!
Jestem wielkim podróżnikiem. Mieszkam w krainie grzeczności. Moje życie było dotychczas
pełne radości, szczęścia mogłem podróżować po świecie spotykać grzeczne , miłe i kulturalne
dzieci. Niestety zły chochlik rzucił na mnie urok, uwięził w chatce na górze Mogielicy i nie
mogę wrócić do domu. Zamknął chatkę na trzy kłódki. Na mapach ukrył zadania i powiedział
mi, że tylko dzieci będą potrafiły uwolnić mnie od jego złego uczynku jaki mi zrobił.
Znalazłem te góry na mapach, na których w chatkach ukryte są zadania. Jeśli rozwiążecie
zadania, zdobędziecie trzy kluczyki pasujące do kłódek i otworzycie mi drzwi. Chochlik
obiecał, że mnie uwolni i nie będzie już nic psocił. Ale to jeszcze nie wszystko! Przy każdym
kluczyku będzie mała koperta.. Musicie te koperty pozbierać. Jeśli wykonacie zadania i każda
grupa zdobędzie kopertę dowiecie się co takiego ważnego chciał Wam przekazać chochlik.
Proszę was o pomoc.
Podróżnik”.
38
Załącznik nr 5.
HASŁO:
„Pamiętajcie drogie dzieci, że słowa: przepraszam, wybacz mi, jest mi przykro potrafią
zdziałać cuda”.
39
Załącznik nr 6.
Scenka nr 1.
Wyobraźcie sobie sytuację, w której młody chłopak podróżuje autobusem do Zakopanego
zajmując miejsce siedzące. Na kolejnym przystanku do autobusu wsiada starsza pani,
rozgląda się wokół lecz nie ma już wolnych miejsc siedzących. Jak zachowa się i co powie w
tej sytuacji młody chłopak i starsza pani?
Scenka nr 2
Wyobraźcie sobie następującą sytuację: cała twoja klasa jedzie na wycieczkę. Jesteście w
autokarze. Widzisz, że kolega z przodu zamiast wyrzucić papierek do kosza chowa go
pomiędzy siedzeniami. Co chłopiec powinien zrobić? Czy powinien kogoś przeprosić? Jeśli
tak to kogo?
Scenka nr 3
Wyobraźcie sobie taką sytuację:
W górach na szlaku koło siebie wędrują chłopiec i dziewczynka. W pewnym momencie
chłopiec chcąc podnieść szyszkę popycha dziewczynkę, która upadając potukła sobie kolana,
jak powinien zachować się chłopieć? Co zrobić?
40
Załącznik nr 7.
LIST OD PODRÓŻNIKA:
„Drogie dzieci!
Dziękuję Wam. Gdy wykonałyście ostatnie zadanie i odczytałyście razem pięknie hasło drzwi
chatki otworzyły się. Mogę teraz znów podróżować. Będę o Was pamiętał.
Dziękuje raz jeszcze.
Podróżnik.”
Pomoce: mapy: Beskid Żywiecki, Tatry, Gorce. Obrazki zwierząt: niedźwiedzi, ptaków,
mrówek, listy od podróżnika, koperty, klucze do kłódek, obrazki chłopca turysty, starszej
pani, uśmiechniętego i złego chłopca, dziewczynki na wycieczce w górach oraz chłopca na
wycieczce w górach, koperty.
41
Załącznik nr 8.
JA TAKŻE UMIEM PRZEPROSIĆ –
Scenki sytuacyjne:
1. Przepraszam za zepsucie sprzętu gospodarczego:
Jedna z osób (A) wciela się w rolę ucznia, który pożyczył zmiotkę. Niestety razem z drugim
kolegą (w którego wcieli się druga osoba B) zaczął bawić się w walkę rycerzy. Podczas
zabawy zmiotka pękła i nie nadawała się już do sprzątania. Zadaniem chłopców A i B jest
pójście do wychowawcy (wciela się w niego trzecia osoba, C) i przeproszenie go.
2. Przepraszam kolegę za pobicie go.
Dwie osoby (A i B) wcielają się w role uczniów, którzy się pobili. Trzeci uczeń (C) natrafia na
przepychankę. Uspokaja osoby A i B i namawia, aby się przeprosiły.
3. Przepraszam Panią na stołówce.
Dwie osoby (A i B) wcielają się w rolę uczniów, którzy stoją w kolejce po obiad na stołówce.
Zaczynają się przepychać i wylewają zupę. Zadaniem uczniów jest pójście do Pani kucharki
(wciela się w nią trzecia osoba), przeproszenie za kłopot, bałagan i wyrażenie chęci
posprzątania.
4. Przepraszam wychowawcę za swoje zachowanie.
W czasie przeznaczonym na odrabianie lekcji dwóch uczniów (A i B) zaczęło gonić się po
sali przeszkadzając przy tym innym uczniom. Nagle jeden z nich wpada na swojego kolegę
(C), który odrabia zadanie.
42
Załącznik nr 9.
Scenka nr 1. na jadalni
Grupa pierwsza je podwieczorek. Aż miło popatrzeć – przysunięte na krzesełkach do stolików
i jedzenie znika z talerzy.
Ale... nie wszyscy zachowują się przykładnie. Jeden z chłopców - Adaś wierci się na
krzesełku okropnie. O, teraz schylił się pod stolik, teraz puka w talerz łyżką. Znowu cos mu
spadło pod stolik.
Nagle... kubek z kompotem spada na podłogę. Rety! Na stoliku mokro, mokra
bluzeczka i jeszcze dywan zachlapany, potłuczone szkło…
-Oj proszę pani, wylało się – chlipie Adam.
-Samo? – zapytała pani wychowawczyni.
-Nie! On się kręcił i strącił kubek – skarży Sławek.
-Czy jeszcze ktoś się kręcił i rozlał kompot? – zaciekawiła się pani.
-Nie, my siedzimy przy stolikach grzecznie – krzyknęły zgodnie dzieci.
Scenka nr 2 - odrabianie zadań
Jarek miał właśnie iść na odrabianie lekcji, ale kolega zaproponował mu coś lepszegozabawę. Jarek wybrał zabawę z kolegą i następnego dnia poszedł do szkoły nieprzygotowany.
Następnego dnia w szkole, gdy pani zapytała Jarka o zadanie ten się zezłościł nakrzyczał do
pani i uciekł z klasy.
Scenka nr 3 – na szkolnym korytarzu
Tomek podczas przerwy w szkole kupił sobie popcorn w sklepiku; część zjadł, a następnie
urządził sobie zawody z kolegą, kto dalej rzuci; zaśmiecili cały korytarz. Kiedy pani woźna
zwróciła im uwagę bardzo nieprzyjemnie odniósł się do niej, był nieuprzejmy i nie posprzątał.
Scenka nr 4 – w czasie przerwy
Jacek w czasie przerwy wziął z klasy kredę, którą pobrudził koleżanki i kolegów, nie
reagował na prośby pani dyrektor, lekceważył nauczyciela dyżurującego; brudni byli nie tylko
uczniowie ale również korytarz.
Pomoce: przedmioty: 3 kwadratowe niebieskie klocki, 3 okrągłe zielone klocki, 3 trójkątne
żółte klocki, 3czerwone prostokątne klocki, obrazki z postaciami do scenek, kubek, zabawki,
resorówki, kreda do tablicy, popcorn.
43
Załącznik nr 10.
ĆWICZENIE NA ZAMKNIĘCIE
„W górę i w dół”
Pomoce: nagranie muzyczne: Taniec Eleny – Michał Lorenc
44
Załącznik nr 11.
EWALUACJA KOŃCOWA *
Popatrzcie mam tutaj dla Was karty pracy. Rozdaje każdemu. Poproszę Was abyście je wypełnili ale nie będziecie nic pisać,
przepisywać, kolorować itp. Zrobicie to w inny sposób. Mam tutaj dla Was też ładne niebieskie kwadraciki. Potrzebne są
Wam po to abyście nimi zaznaczali jakie wg was są poprawne propozycje na waszej karcie pracy. Będę Wam czytać po kolei
różne sytuacje, które każdemu z Was mogą się przytrafić. Waszym zadaniem będzie zabrać kwadracik i przykleić go w
odpowiednim miejscu na kartce. Musicie wybrać zachowania, takie które według was są poprawne, dobre i tak należy się
zachować, naprawić swoje złe zachowanie. A więc zaczynamy:
Proponowane rozwiązanie
Imię i nazwisko wychowanka:
……………………………………………
1
2
3
Uciekniecie
Pomożecie naprawić zburzoną
wieże
Zaczniecie się śmiać z chłopców
ponieważ są smutni bo rozwalono
im wieże
Dwóch chłopców układa z klocków
wieże. Podchodzisz do chłopców,
zahaczasz o jedną z wież wywracając ją.
Co waszym zdaniem powinno się zrobić
w tej sytuacji?
45
Mówicie siostrze, że jesteście
zajęci i jej nie pomożecie
Z miłą chęcią pomagacie
młodszej siostrze
Krzyczycie na siostrę, że wam
przeszkadza i mówicie jej żeby
sobie poradziła sama
Śmiejecie się ze zniszczonego
rysunku chłopca
Przepraszacie kolegę i
sprzątacie bałagan
Uciekacie z klasy i nie sprzątacie
bałaganu
„dzień dobry”
„cześć”
nic nie powiem
Młodsza siostra prosi was, abyście
pomogli jej odrobić zadanie z
matematyki. Akurat uczycie się do
ważnego sprawdzianu. Co zrobicie w
takiej sytuacji?
Jeden z chłopców maluje obrazek na
plastykę. Przy tym samym stoliku inny
chłopiec lepi z plasteliny. Podchodzicie
do stolika, zabieracie mu
plastelinę i uciekacie. Chłopiec zaczyna
was gonić. Biegnąc wpadacie w stół
przewracając farby, które wywracają się
na obrazek pierwszego chłopca.
Co powinniście zrobić?
Kiedy wchodzicie do szkoły spotykacie
często panią sprzątaczkę. Gdy
przechodzicie
obok niej, co należałoby powiedzieć? Jak
się zachować?
46
Uciekacie z jadalni
Zwalacie winę na innych
kolegów
Idziecie do pani kucharki,
przyznajecie się i sprzątacie
bałagan
Podjecie sobie rękę
Nic nie mówicie
Przepychacie się
Przeprosicie kolegę za swoje złe
zachowanie i pomożecie zrobić
koledze nowy samolot
Uciekniecie
Będziecie się śmiać z kolegi ze
płacze
Razem z kolegą kopiecie na jadalni w
piłkę. W pewnym momencie jeden kopie
piłkę tak, że ta uderza w szklankę, która
się rozbija. Jak powinniście się
zachować?
Zanim zabrzmi dzwonek na lekcję,
spotykacie swojego kolegę z klasy. Co
wtedy należy zrobić? Które zachowanie
jest właściwe?
Dwóch chłopców siedzi w swoim pokoju
i robi sobie samoloty z papieru i rzuca
nimi, aby zobaczyć jak lecą. Jeden z
samolocików wylatuje na korytarz. W
tym momencie przechodzisz przez
korytarz, bierzesz samolocik i wyrzucasz
go przez okno. Chłopiec, który robił ten
samolot jest bardzo smutny. Jak myślisz
jak powinieneś się zachować?
47
Pani zadała wam pracę domową.
Zauważyłeś, że twój kolega jej nie
odrobił. Co robisz? Które zachowanie jest
właściwe – pierwsze, drugie czy trzecie?
Mówicie koledze aby sam się
przyznał
Skarżycie
Pomagacie mu szybko zrobić
zadanie
Ładnie się zgłaszacie
Wstajecie z ławek
Krzyczycie
Idziesz grzecznie do pani
sprzątaczki
Wybiegasz z krzykiem klasy
Pyskujesz do Pani i nie chcesz iść
Biegacie, krzyczycie
Popychacie się bijecie
Spacerujecie i rozmawiacie
Pani zadaje wam pytanie. Chcecie na nie
odpowiedzieć.
W jaki grzeczny sposób to należy zrobić?
W klasie zabrakło kredy. Pani prosi Cię o
jej przyniesienie. Jak należy to zrobić?
Jest przerwa. Wychodzicie na korytarz.
Które zachowanie jest właściwe?
48
Śmiejecie się z niej
Pytacie co się stało? Jak jej
pomóc
Przytulacie ją
Łądne jecie, siedzicie grzecznie
na ławeczce
Siorbiecie i mlaskacie
Chodzicie po klasie i mówicie z
pełnymi ustami
Nic nie robisz, to on będzie
głodny
Dzielisz się swoimi, starczy
ich dla dwóch
Mówisz mu, że jest zapominalski
Czasami zdarza się, że wasza koleżanka
płacze. Co wtedy należałoby zrobić?
Jest przerwa na śniadanie. Możecie zjeść
swoje kanapki. Który sposób jedzenia jest
poprawny?
Mama zrobiła Ci pyszne kanapki. Twój
kolega zapomniał wziąć swoich z domu.
Jak powinieneś się zachować?
49
Nie oddajesz ołówka
Podrzucasz ołówek tak żeby
kolega nie widział
Oddajesz przepraszasz kolegę
Jesteś zły na kolegę i nie
odzywasz się do niego
Mówisz koledze, że to
wszystko jego wina
Pocieszasz go i mówisz, że to nie
jego wina
Czasami zdarza się wam przez przypadek
zabrać ołówek kolegi. Jak należałoby się
wtedy zachować?
Na lekcji wychowania fizycznego są
zawody. Twój kolega przewrócił się i
dlatego wasz zespół przegrał wyścig. Jak
postąpisz wobec kolegi?

wypełnia wychowanek
50
Załącznik nr 12.
EWALUACJA SUMUJĄCA*
Wychowankowie mieli za zadanie wypełnić arkusze ewaluacji Ep i Ek. Zaznaczyć (przyklejając kwadraciki)
poprawną wg nich odpowiedź na czytane przez wychowawcę pytania. Na podstawie poniższej tabeli będzie można ocenić w
jaki sposób zmieniła się u wychowanków znajomość naprawiania ich złego zachowania w różnych sytuacjach życia
codziennego.
W tabeli wychowawca wpisuje punkty przy każdym pytaniu. 1pkt - za każe prawidłowe zaznaczenie, 0pkt - za złą
odpowiedź.
.
Imię i nazwisko wychowanka
Ep.
Ek.
Ilość odpowiedzi wskazujących Ilość odpowiedzi wskazujących
prawidłowe zachowanie
prawidłowe zachowanie
pytanie
1. ………………………..
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
51
punkty
Jak zmieniła się ilość wyborów
kulturalnych zachowań
(Ek – Ep = Es)
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
punkty
Ek - Ep
10
11
12
13
14
15
16
pytanie
2………………………………
10
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
52
10
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
Ek - Ep
pytanie
3……………………………..
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
53
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
Ek - Ep
pytanie
4……………………………….
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
54
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
Ek - Ep
pytanie
5……………………………
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
pytanie
6 ……………………………
punkty
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
55
punkty
Ek - Ep
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
punkty
Ek - Ep
11
12
13
14
15
16
pytanie
7……………………………
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
56
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
Ek - Ep
pytanie
8 ……………………………
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
pytanie
9……………………………
punkty
punkty
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
57
pytanie
punkty
Ek - Ep
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
punkty
Ek - Ep
11
12
13
14
15
16
pytanie
10……………………………
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
58
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
Ek - Ep
pytanie
11……………………………
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
pytanie
12……………………………
punkty
punkty
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
59
pytanie
punkty
Ek - Ep
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
punkty
pytanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
punkty
Ek - Ep
10
11
12
13
14
15
16
10
11
12
13
14
15
16
*wypełnia wychowawca
60
10
11
12
13
14
15
16

Projekt programu psychoedukacyjnego SOSW

Transkrypt

Podobne dokumenty

"Z okazji nadchodzących świąt BoŜego Narodzenia pragnę przesłać

„Życzenia z okazji ślubu Seweryna i Joanny” W czasie

Ewangelia 9: Miłość na wzór Chrystusa

Kochani - wakacjezBogiem.pl

PODZIĘKOWANIA dla UCZNIÓW

Zobacz list

List do Uczniów klas VI szkół podstawowych Już tylko kilkadziesiąt

Czerwcowa recenzja książki „Babci Brygidy szalona podróż po