Leki przeciwpsychotyczne
Transkrypt
Leki przeciwpsychotyczne
Leczenie lekami przeciwpsychotycznymi w schizofrenii Leki przeciwpsychotyczne Schizofrenia jest zaburzeniem równowagi metabolicznej mózgu, zaburzeniem aktywności neuroprzekaźników w określonych rejonach mózgu. Chociaż dotychczas nie wynaleziono leku „przeciwschizofrenicznego”, to stosowanie dostępnych leków przeciwpsychotycznych umożliwia usunięcie lub złagodzenie objawów psychozy, jak również zapobiega jej nawrotom. Pamiętaj! Bardzo ważne jest, aby skuteczne leczenie zostało podjęte jak najwcześniej i było odpowiednio długo kontynuowane. Przyjmowanie leków w zalecony sposób pięciokrotnie zmniejsza ryzyko nawrotu schizofrenii, co stanowi wyższą skuteczność leczenia niż w przypadku terapii wielu przewlekłych chorób somatycznych. Niestety niektórzy chorzy nie rozumieją konieczności przyjmowania leków w okresie remisji. Samodzielne przerwanie terapii powoduje u nich pogorszenie samopoczucia, nawrót psychozy i zazwyczaj kolejną hospitalizację. Leki przeciwpsychotyczne przez wiele lat nazywano neuroleptykami (ta nazwa funkcjonuje jeszcze obecnie i jest synonimem klasycznych leków przeciwpsychotycznych). Wprowadzono je w latach 50. naszego stulecia. Do tego czasu schizofrenię leczono przez podawanie środków uspokajających lub nasennych – powodowało to tylko uspokojenie chorych, ale nie przyczyniało się do ustępowania objawów choroby ani nie zapobiegało jej nawrotom. W wyniku tego, że leki przeciwpsychotyczne są znane i stosowane już ponad 50 lat, mechanizm ich działania, zasady ich stosowania, bezpieczeństwo dawkowania oraz objawy uboczne ich przyjmowania zostały dobrze poznane. Leki przeciwpsychotyczne powodują ustępowanie objawów schizofrenii, stosowane dłużej pozwalają na stabilizację stanu psychicznego chorego, a przyjmowane odpowiednio długo w dużej mierze zabezpieczają chorego przed nawrotem schizofrenii. Ich działanie redukuje przede wszystkim objawy pozytywne schizofrenii i w nieco mniejszym stopniu pozostałe objawy. Warto wiedzieć, że... Przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniami lekarza jest najskuteczniejszą metodą zmniejszającą ryzyko wystąpienia nawrotu choroby. Istota działania leków przeciwpsychotycznych Mechanizmy działania tych leków związane są z ich wpływem na różne substancje chemiczne produkowane i działające w ludzkim mózgu (tzw. neuroprzekaźniki), np. serotoninę, histaminę czy acetylocholinę. Najistotniejszy jest jednak wpływ tych leków na inny neuroprzekaźnik – dopaminę. Pamiętaj! Wszystkie leki przeciwpsychotyczne powodują zmniejszenie stymulacji receptorów dopaminowych, zwiększając w ten sposób odporność na stres i zmniejszając objawy schizofrenii, głównie jej objawy pozytywne. Z ich wpływem na receptory dopaminowe wiąże się jednocześnie możliwość pojawienia się objawów ubocznych – dotyczy to szczególnie tzw. klasycznych leków przeciwpsychotycznych (neuroleptyków). Warto wiedzieć, że... Pierwszych istotnych efektów działania leków przeciwpsychotycznych można spodziewać się po 4–6 tygodniach. Jeśli po tym czasie u chorego nie występuje wyraźna poprawa, lekarz zmienia lek na inny. Stosuje się również leki, dla których wyraźny efekt pojawia się zwykle nieco później – nawet po 2–3 miesiącach. Dlatego nigdy nie należy podejmować samodzielnie decyzji o przerwaniu leczenia. Jeśli efekt terapeutyczny nie jest zadowalający, należy o tym porozmawiać z lekarzem. Jeśli u pacjenta występują wyraźne objawy uboczne, które nie dają się opanować przy pomocy leków korygujących, zmiana leków może nastąpić w każdej chwili. Leki przy pierwszym epizodzie schizofrenii i przy jej nawrotach Dawniej stosowano wyłącznie typowe (klasyczne) leki przeciwpsychotyczne, obecnie wybiera się przede wszystkim leki atypowe – ze względu na większe bezpieczeństwo ich stosowania i większy komfort leczenia dla samego chorego. Obecnie wszystkie znane zasady leczenia schizofrenii (tzw. standardy terapii) zalecają terapię wczesnych stadiów schizofrenii wyłącznie przy użyciu leków atypowych. Nie dotyczy do klozapiny, którą włącza się dopiero po dwóch nieudanych kuracjach innymi lekami – jest to zalecenie dla lekarzy w większości krajów świata, w tym także w Polsce. Przy wyborze leku do terapii nawrotu schizofrenii obowiązuje kilka zasad, związanych z przyczynami nawrotu schizofrenii. Oto one : Jeśli chory dobrze funkcjonował, przyjmując poprzedni lek, i przestał go przyjmować, ponieważ czuł się już wyleczony, najczęściej wraca się do poprzedniego leku w ostatniej przed przerwaniem kuracji dawce. Jeśli chory przerwał przyjmowanie leku z powodu objawów ubocznych, szczególnie z powodu znacznego nasilenia objawów pozapiramidowych, można włączyć poprzedni lek w niższej, ale jeszcze skutecznej dawce, lub przywrócić jego poprzednią dawkę i dołączyć do niej lek korygujący, można także spróbować zmiany leku z typowego na atypowy. Jeśli chory nie przestrzegał zaleceń związanych z przyjmowaniem leku doustnego, można go wymienić na ten sam lek w postaci o przedłużonym działaniu. Jeśli pogorszenie wystąpiło pomimo dobrej tolerancji leku i przy jego właściwym dawkowaniu, lekarz zmieni pacjentowi lek na inny, dający większą szansę powrotu do zdrowia. W wielu przypadkach będzie to lek przeciwpsychotyczny atypowy. Przy doborze leku oprócz powyższych zasad ważne są doświadczenie lekarza oraz propozycje chorego, wynikające z jego poprzednich kuracji. Rodzaje leków przeciwpsychotycznych W zależności od częstości stosowania leki można podzielić na dwie grupy: doustne, działające krócej – dawki codzienne, iniekcje o przedłużonym działaniu – dawki w dłuższych odstępach czasowych (więcej na temat iniekcji poniżej we fragmencie Sposób podawania leków przeciwpsychotycznych oraz w artykule Nowoczesne formy leczenia). Inny podział związany jest z mechanizmem działania. Leki dzielą się na dwie grupy: leki typowe (klasyczne), leki atypowe (drugiej generacji). Poniższa tabela zawiera porównanie leków przeciwpsychotycznych typowych i atypowych. Leki przeciwpsychotyczne typowe (klasyczne) Leki przeciwpsychotyczne atypowe (nowsze);leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji wpływają głównie na redukcję objawów pozytywnych wpływają w większym stopniu niż leki typowe na redukcję objawów negatywnych i objawów dezorganizacji, a także mają działanie antydepresyjne i redukują deficyty poznawcze ich skuteczność jest związana głównie z ich wpływem na receptory dopaminowe ich szeroki profil działania (a więc wpływ na ustępowanie różnych typów objawów) wiąże się z tym, że działają one również na inne neuroprzekaźniki, np. serotoninę powodują typowe objawy uboczne – tzw. objawy pozapiramidowe powodują objawy pozapiramidowe o niewielkim nasileniu lub nie powodują ich w ogóle rzadko powodują wzrost wagi częściej powodują wzrost wagi kilka z nich (haloperidol, flupeniksol, zuklopentiksol) występuje w postaci depot w postaci o przedłużonym działaniu występują rysperydon i olanzapina Typowe leki przeciwpsychotyczne Do chwili wprowadzenia pierwszych leków atypowych (lata 70–90 XX wieku) leki typowe stosowano w każdym przypadku schizofrenii. Obecnie częstość ich stosowania znacznie się zmniejszyła, leki atypowe bowiem przewyższają leki typowe w zakresie korzystnego wpływu na objawy dezorganizacji, objawy kognitywne, depresyjne i negatywne oraz w zakresie mniejszego ryzyka powodowania objawów ubocznych (szczególnie tzw. objawów pozapiramidowych). Typowe leki przeciwpsychotyczne wybiera się zwykle w następujących sytuacjach w przebiegu terapii psychoz: kiedy chory poprzednio dobrze reagował na te leki, a więc były one nie tylko skuteczne i bezpieczne, ale również były akceptowane przez chorego; kiedy chory nie współpracuje w przebiegu terapii, przerywa ją – wtedy wskazane może być zastosowanie leków o przedłużonym działaniu, tzw. leków typu depot; do tej pory było to tylko możliwe przy użyciu leków typowych, obecnie dostępne są również atypowe leki przeciwpsychotyczne o przedłużonym działaniu; kiedy na psychozę chorował ktoś z rodziny chorego i dobrze reagował na leki przeciwpsychotyczne typowe, a słabo reagował lub reagował objawami ubocznymi na leki atypowe. Atypowe leki przeciwpsychotyczne Zostały wprowadzone w latach 70. XX wieku i są coraz częściej stosowane w terapii psychoz, szczególnie w okresie leczenia chorego już po jego pobycie w szpitalu. Obecnie w Polsce stosuje się z tych leków klozapinę, sulpiryd, rysperydon, olanzapinę, kwetiapinę, amisuplryd, sertindol, arypiprazol i ziprasidon. Leki te w dużym stopniu różnią się między sobą, szczególnie w zakresie objawów ubocznych, znaczniej niż różnią się między sobą typowe leki przeciwpsychotyczne. Pamiętaj! Są to leki powodujące zwykle tylko minimalne objawy pozapiramidowe. Z drugiej strony działają one w znaczący sposób na objawy negatywne, depresyjne, kognitywne i objawy dezorganizacji związane ze schizofrenią. Od 1 grudnia 2007 roku dla chorych z rozpoznaniem schizofrenii leki atypowe są dostępne za opłatą ryczałtową. Objawy uboczne przyjmowania leków przeciwpsychotycznych Warto wiedzieć, że... U znacznej liczby osób przyjmujących leki klasyczne dochodzi do rozwoju tzw. zespołów pozapiramidowych (często używa się skrótu z języka angielskiego – EPS). Pojawiają się one zwykle albo w fazie podnoszenia dawek, albo w wyniku przewlekłego przyjmowania tych leków. Cztery najczęstsze formy zespołu pozapiramidowego przedstawia poniższa tabela. Zespół pozapiramidowy Jego objawy zespół Parkinsona drżenie (zwykle rąk, głowy), sztywność mięśniowa, powolne poruszanie się dystonie nagłe skurcze mięśni, np. wyginanie szyi, gwałtowne zwracanie oczu do góry, a nawet skurcze utrudniające przełykanie Zespół pozapiramidowy Jego objawy akatyzja niemożność usiedzenia czy ustania w miejscu, tzw. „niespokojne nogi” późne dyskinezy dziwne, rytmiczne niekontrolowane ruchy, najczęściej w obrębie twarzy, ciągłe ruchy warg (tzw. zespół królika), rytmiczne ruchy językiem Przy stosowaniu słabszych leków typowych trzeba się również liczyć, zwłaszcza na początku terapii, z gwałtownymi spadkami ciśnienia krwi, a więc zawrotami głowy czy nawet zasłabnięciami. Występują one szczególnie przy wstawaniu, dlatego też chory powinien na początku takiego leczenia mierzyć ciśnienie zarówno w pozycji leżącej, jak i siedzącej, i z łóżka podnosić się powoli i poświęcić długą chwilę (ok. minuty) na siedzenie ze spuszczonymi nogami. Kolejnym objawem ubocznym, który może być uciążliwy, zwłaszcza na początku terapii, jest nadmierna senność w ciągu dnia. Inne objawy uboczne po lekach atypowych są względnie rzadkie i to raczej lekarz powinien ocenić, czy ma z nimi do czynienia. Profilaktyka objawów pozapiramidowych Pamiętaj! Na pewno lepiej zapobiegać ich wystąpieniu, niż je leczyć. Najlepszym sposobem profilaktyki objawów pozapiramidowych jest stosowanie takich leków, które powodują je rzadko, a więc terapię lekami przeciwpsychotycznymi nowszej generacji (atypowymi). U wielu jednak pacjentów leki typowe są lekami z wyboru – wtedy warto rozważyć następujące kwestie (jest to już w gestii lekarza): być może zmienić lek typowy z silniejszego na słabszy, zastosować tzw. leki korygujące, rozważyć zmniejszenie dawek już stosowanego leku, konieczna jednak może okazać się zamiana z leku typowego na atypowy. Jednocześnie chory powinien pamiętać o tym, że dla lekarza bardzo ważna jest informacja o nasileniu objawów pozapiramidowych – dzięki niej może on na tyle dostosować terapię, że leczenie będzie skuteczne i bezpieczne. Zespół metaboliczny Warto wiedzieć, że... Zespół metaboliczny to termin stworzony przez lekarzy internistów dla określenia zaburzeń metabolicznych, szczególnie dotyczących poziomu cukru i poziomu lipidów, w tym cholesterolu. W erze leków przeciwpsychotycznych drugiej generacji okazało się, że wielu chorych na schizofrenię leczonych właśnie tymi lekami może mieć zaburzenia metabolizmu glukozy i lipidów, aż do pełnoobjawowego zespołu metabolicznego, który obejmuje: otyłość „trzewną” – obwód w pasie większy niż 102 cm u mężczyzn i 88 cm u kobiet, znacząco zwiększoną masę ciała z indeksem masy ciała (BMI) równym lub większym od 25 (BMI oblicza się, dzieląc masę ciała przez kwadrat wzrostu w metrach, np. gdy masa ciała wynosi 99 kg, a wzrost – 1,85 m, to 99 : 1,852 = 99 : 3,42 = 28,9 – czyli BMI wynosi w tym przypadku prawie 29), podwyższony znacząco poziom „złego” cholesterolu (LDL-C), podwyższony poziom trójglicerydów, znacząco podwyższony poziom cukru (hiperglikemia). Oczywiście u wielu chorych, nawet tych przyjmujących leki przeciwpsychotyczne o największym ryzyku zmian metabolicznych, mogą występować tylko pojedyncze objawy zespołu metabolicznego, ale u niektórych może pojawić się pełnoobjawowy zespół metaboliczny. Warto wiedzieć, że... By zapobiegać ryzyku wystąpienia zaburzeń metabolicznych czy zespołu metabolicznego, będących wynikiem niepożądanych działań w wyniku stosowania leków przeciwpsychotycznych, należy znacząco zmienić dietę i wprowadzić znacznie większy wysiłek fizyczny. Jest to jednak trudne dla większości osób – bez względu na to, czy jest to osoba zdrowa czy chora na schizofrenię. W związku z tym należy przestrzegać pewnych zasad wczesnego wykrywania zaburzeń metabolicznych i związanego z mniejszym lub większym ryzykiem syndromu metabolicznego wyboru leków przeciwpsychotycznych. Oto owe zasady: BMI: powinien być monitorowany u wszystkich pacjentów przyjmujących leki przeciwpsychotyczne, ważenie pacjenta na każdej wizycie w ciągu pierwszych 6 miesięcy po rozpoczęciu terapii przeciwpsychotycznej, wzrost BMI o 1,0 jest wskazaniem do zmiany leku na środek o mniejszym ryzyku wzrostu masy ciała; Obwód pasa: ocena podobnie jak BMI; Cukrzyca: ocena glikemii na czczo przed rozpoczęciem każdej terapii przeciwpsychotycznej, pacjenci o znacznym ryzyku rozwoju cukrzycy powinni być monitorowani (glikemia na czczo lub HbA1c) przez pierwsze 4 miesiące i następnie przynajmniej raz w roku. Jednocześnie należy pamiętać, że największe ryzyko wzrostu masy ciała, zaburzeń lipidowych i hiperglikemii, a czasami także cukrzycy dają olanzapina, amisulpryd i kwetiapina; neutralne dla tych objawów metabolicznych lub dające niewielkie ryzyko tych objawów są rysperydon i sertindol, a arypiprazol i ziprasidon najrzadziej powodują zaburzenia metaboliczne. Hiperprolaktynemia i jej objawy Prolaktyna jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową służącym u kobiet do podtrzymania ciąży i zainicjowania i utrzymania wydzielania mleka. Kobiety mają wyższy poziom prolaktyny niż mężczyźni, zwłaszcza w okresie ciąży i po porodzie, gdy karmią piersią. Poziom prolaktyny jest regulowany przez znajdujące się w okolicy receptory dopaminergiczne. Warto wiedzieć, że... W sytuacji podania leku o działaniu antagonistycznym do dopaminy, a tak działają leki przeciwpsychotyczne, dochodzi do wzrostu poziomu prolaktyny, będącej do tej pory „pod kontrolą” normalnie funkcjonującego układu dopaminergicznego. Ten wzrost poziomu prolaktyny nazywamy „indukowaną lekami przeciwpsychotycznymi hiperprolaktynemią” (skrót z języka angielskiego – AIHP). Hiperprolaktynemia daje u kobiet zaburzenia miesiączkowania, aż do całkowitego zatrzymania miesiączki. Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn hiperprolaktynemia może dać obrzęk lub bolesność gruczołów piersiowych, a nawet mlekotok, a także zaburzenia w funkcjonowaniu seksualnym. Przewlekła hiperprolaktynemia – szczególnie u szczupłych kobiet – może spowodować w efekcie objawy osteoporozy. Najczęściej AIHP jest efektem stosowania klasycznych neuroleptyków, zwłaszcza w postaci depot. Z nowszych leków przeciwpsychotycznych AIHP może wystąpić po doustnym rysperydonie (przy przekroczeniu dawki 6–8 mg dziennie) lub po amisulprydzie. W sytuacji wystąpienia objawów mogących wskazywać na AIHP konieczne bywa oznaczenie poziomu prolaktyny w surowicy krwi, a w sytuacji jej znaczącego i utrzymującego się podwyższenia – zmniejszenie dotychczasowej dawki leku przeciwpsychotycznego, zmiana leku na lek atypowy o mniejszym ryzyku AIHP lub włączenie leku o działaniu dopaminergicznym. Jednocześnie należy pamiętać, że hiperolaktynemia może mieć zupełnie inną przyczyną, np. po prostu może być fizjologicznym objawem ciąży lub, co oczywiście zdarza się rzadko, być objawem guza przysadki mózgowej. Zaburzenia w funkcjonowaniu seksualnym w schizofrenii Warto wiedzieć, że... Problemy z zaburzeniami seksualnymi, realne u chorych, decyzyjne u ich lekarzy, wydają się szczególnie istotne dla chorych na schizofrenię z dwóch powodów. Po pierwsze większość leków przeciwpsychotycznych wpływa – zasadniczo z powodu swojego antydopaminergicznego działania – na podłoże biologiczne funkcjonowania seksualnego. Po drugie osoby chore na schizofrenię ze względu na swoje kłopoty w komunikowaniu swoich dolegliwości i gorszy wgląd mogą nie być w stanie informować o swoim funkcjonowaniu seksualnym. Czy wiesz, że... 50% mężczyzn i 30% kobiet ze schizofrenią ujawnia dysfunkcje seksualne. 60% kobiet i 30% mężczyzn ze schizofrenią doświadczyło związków intymnych. Problemy seksualne u osób chorych na schizofrenię dotyczą szczególnie mężczyzn i obejmują mniejsze pożądanie, zaburzenia wzwodu i przedwczesny wytrysk. Coraz więcej badań odzwierciedla wpływ leków przeciwpsychotycznych na funkcje seksualne. Ostatnie badania wskazują również, że działania niepożądane dotyczące sfery seksualnej mogą wiązać się z pogorszeniem jakości życia i gorszym stosowaniem się do zaleceń, co z kolei przeważnie prowadzi do zwiększenia częstości nawrotów. Badania sugerują ponadto, że obciążenie związane z niekorzystnym wpływem leków przeciwpsychotycznych na funkcje seksualne może być równe obciążeniu niektórymi objawami psychotycznymi. Dysfunkcje seksualne, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, przyjmujących leki przeciwpsychotyczne mają zwykle związek z hiperprolaktynemią. Jak długo przyjmować leki przeciwpsychotyczne? Istotnym zagadnieniem jest przyjmowanie leków przeciwpsychotycznych w okresie remisji, a więc wtedy, gdy chory zwykle czuje się dobrze i jemu i jego rodzinie wydaje się, że dalsze przyjmowanie leków nie jest potrzebne. Ale tylko odpowiednio długi okres przyjmowania tych leków zabezpiecza chorego przed nawrotem schizofrenii. Nie należy więc na własną rękę rezygnować z leczenia. Warto wiedzieć, że... W okresie remisji schizofrenii absolutnie nie wolno przerywać przyjmowania leków. Regularne i długotrwałe przyjmowanie leków przeciwpsychotycznych jest najskuteczniejszą metodą zabezpieczającą przed nawrotem choroby. Długość tego okresu zależy od tego, z którym epizodem schizofrenii mamy do czynienia, od przebiegu leczenia, wsparcia, jakie otrzymuje pacjent, podatności na stres i wielu innych czynników. Jeśli stan poprawy będzie utrzymywał się wystarczająco długo i nie pojawią się jakiekolwiek stresujące okoliczności czy dodatkowa choroba, można porozmawiać z lekarzem na temat zmiany leków lub czasowego odstawienia leczenia. Taka decyzja może być podjęta tylko po rozważeniu ryzyka nawrotu. Pacjencie! Podczas leczenia masz wrażenie, że jesteś już całkiem zdrowy? Masz dosyć codziennego łykania tabletek, które przypominają o przebytej psychozie? Dokuczają Ci objawy uboczne? Skonsultuj się z lekarzem – razem łatwiej dojdziecie do sposobów rozwiązania tych problemów. Nie przerywaj na własną rękę leczenia! Sposób podawania leków przeciwpsychotycznych Leki klasyczne można stosować w tabletkach doustnych, w płynie, iniekcjach domięśniowych i w formach iniekcji depot. Wszystkie formy doustne wymagają podawania codziennie, a czasami kilka razy na dzień. Neuroleptyki typu depot i leki przeciwpsychotyczne o przedłużonym działaniu wymagają rzadszego przyjmowania – zwykle raz na 2–4 tygodnie. Leki doustne do codziennego stosowania Warto wiedzieć, że... Wszystkie leki przeciwpsychotyczne dostępne są w formie tabletek lub kapsułek, niektóre mają również formę roztworów. Aby utrzymać właściwe (lecznicze) stężenie leku we krwi, należy je stosować codziennie w równych odstępach czasu, niektóre wymagają podania kilka razy na dzień, co może utrudniać regularne przyjmowanie leków. Warto więc stworzyć system „przypominajek” lub poprosić o pomoc bliskich, którzy pomogą utrzymać właściwy reżim terapeutyczny. Warto wiedzieć, że... W przypadku schizofrenii wielu chorych zmienia zalecone dawkowanie leków bez konsultacji z lekarzem. Zdarza się, że opiekunowie znajdują leki schowane w szufladach, łóżku, doniczkach z kwiatami – zwykle wtedy, gdy pacjent trafia do szpitala z powodu nawrotu. Wielu opiekunów, którzy starają się pomagać chorym w regularnym przyjmowaniu leków, odczuwa z tego względu niechęć lub nawet objawy agresji. W literaturze medycznej opisuje się takie sytuacje jako funkcjonowanie domowej „policji lekowej”. W takich sytuacjach warto porozmawiać z lekarzem o formach leków przeciwpsychotycznych, które nie wymagają codziennego stosowania (więcej na ten temat poniżej oraz we fragmencie Leki o przedłużonym działaniu w artykule Nowoczesne formy terapii). Leki długodziałające (DEPOT) Warto wiedzieć, że... Neuroleptyki w formie depot to grupa neuroleptyków typowych, dla których udało się stworzyć takie ich preparaty, które po wstrzyknięciu domięśniowym powoli uwalniają się w organizmie. Są to olejowe roztwory leków, które podaje się w iniekcji w mięsień pośladkowy. Dzięki temu chory ma w swoim organizmie niemal stałe stężenie tego leku, tak jakby codziennie przyjmował pewną dawkę leku doustnie. Zastrzyki wykonuje się co 2–4 tygodnie, ponieważ taki jest okres utrzymywania się leku w stałym stężeniu. W ten sposób pacjent nie musi codziennie pamiętać o przyjmowaniu jakiejś ilości tabletek, a konieczność wykonania kolejnego zastrzyku pozwala lekarzowi, choremu i jego rodzinie nadzorować proces terapii. Liczba objawów ubocznych po neuroleptykach depot nie jest większa niż przy ich doustnym stosowaniu. Leki dostępne w formie depot to haloperidol, flupentiksol i zuklopentiksol. Obecnie leki w formie depot są coraz częściej wypierane przez nowoczesne terapie długodziałające – leki atypowe o przedłużonym działaniu. Warto wiedzieć, że... Leki atypowe o przedłużonym działaniu łączą w sobie cechy leków atypowych: wysoką skuteczność przeciwko objawom pozytywnym, negatywnym i poznawczym schizofrenii oraz wygodne dawkowanie (1–2 razy w miesiącu). Dzięki swoim zaletom leki te stały się w wielu krajach podstawą długotrwałego leczenia schizofrenii. Leki te dostępne są również w Polsce i znacznie ułatwiają leczenie pacjentów.