Filatelista 1989.21

P • wety
•
Nr 21
(803)
Rok XXXVI
1-15 XI 1989
Cena 650 zł
PISMO POLSKIEGO ZWIĄZKU FILATELISTÓW
INDEKS 35804
PL ISSN 0015.0975
CENZURA POCZTY WILEŃSKIE]
19.4 —1919-14.7.1820
12,10 — 1920 — 24.3,1922
Od redakcji: cenzura przesyłek wileńskich
we wczesnych okresach organizacji poczty
jest dotychczas niedostatecznie • zbadana i
malo znana, Publikujemy zatem materiał
Gerharda Halmo z RFN (eksperta dla Litwy
Środkowej) rzucający więcej światła na dwa
krótkie okresy działalności poczty polskiej.
Pierwszy — po zajęciu Wilna przez Wojsko
Polskie, powołaniu Zarządu Wojskowego
Ziem Wschodnich i Zarządu Cywilnego tych
ziem do momentu opuszczenia ich w wyniku ofensywy wojsk radzieckich. Drugi w
okresie istnienia proklamowanego państwa
pod nazwą Litwa Środkowa.
fot. 7
Wr. I
Z analizy dostępnego materiału wydaje się,
że w okresie 19.4.1919 — 14.7.1920 poczta z
Wilna kierowana za granicę dostarczana była do Warszawy i tam cenzurowana. Do
..."tania przeprowadzonych czynności siuty/ najczęściej kolisty stempel • średnicy
W mm. z oznaczeniem w środku „Wr.1".
(fot. 1). Dalsze numery są znane z literatury,
nie udokumentowane jednak dotychczas na
przesyłkach z Wilna. Na podstawie przesyłek
z „Wr.1". zaobserwowano różne cechy towarzyszące przebiegowi opracowania. Kolor tuszu waha się od niebieskiego do czerwono-fioletowego. Oprócz numerów polecenia występują trzycyfrowe liczby nanoszone odręcznie. Na liście z 17.2.1920 adresowanym do
Londynu np. „398". Ani wyjaśnienie, ani próba uporządkowania w odniesieniu do dat nadania dotychczas się nie udała. Kto może
w tym pomóc?
Wolne od cenzury
Oddz. Kontroli M.S.W.
Kartę pocztową z tym stemplem (fot. 2)
skierowano z Wilna 25.7.1919 przez Warszawę do Londynu (27.9.1919) CzeTwony rozmazany ślad przy skrócie „Miss" wymaga jeszcze wyjaśnienia. Wyżej wymieniona karta
dotarła do adresata w Wielkiej Brytanii, następny zaś list — wysłany parę dni wcześniej z Wielkiej Brytanii — jest dowodem,
jak polityczne i wojskowe stosunki prędko
się zmieniały. List opatrzono stemplami (fot.
3): SERYJCE SUSPENDO (komunikacja
pocztowa zawieszona) oraz UNDEL1VERED
FOR REASON STATER / RETOUR TO
SENDER (nie doręczony ze wskazanych powodów). Ponadto cenzura brytyjska po kontroli list zakleiła paskiem z napisem OPENED BY CENSOR / 5794 (otworzone przez
cenzora 5794).
bitego na przesyłce z Wilna. Odrys stempla
zestawiono z. czeki, z licznych odbitek, pochodzacych z 1919 roku. Czy wszystkie litery
zostały odbite należy jeszcze wyjaśnić. (Ilu..
[rację kompletnego stempla otrzymaliśmy od
kol. B. Rejnowskiego — red.)
Przeglądane
(:rzez wladzę wojskowa
Ośmioboczny z podwójną ramką stempel
<w opracowaniu Hansa Joachima Anderssona „Die Bezeichnung der Poststempelformen"
nie wykazany „ponieważ nie stwierdzono")
jest dokumentowany w 1919 r. w kolorach
zielonym i fioletowym na przesyłkach pocho-
rei. z
Dozór Pocztowy Min. Spraw
Wewnętrznych V,, arszawa
Cenzurowane. Wysłać!
j TURA
.
-
b^,:a-Ć
..4 1:
Ten warszawski stempel (fot. 4a-4b) dostatecznie wyjaśnia do kogo należała cenzura przesyłek do Londynu ze stale zmieniającego się obszaru litewsko-białoruskiego.
frontu (21.8.1919). Potwierdza tę opinię stempel niżej wYmieniollY.
KARTA
• way
...Z c 7,1
POCZTOWi
.91'..1g,e445
3 .4.1c.
oć<kl/Ct.,at
/6:
fot. ta
dzącyCh z polskich oddziałów, zajętego Wilna, kierowanych za granicę. Cenzura następowała w Warszawie. Pokazano (fot. G) kartę pocztową z 1919 nadaną w Wilnie, którą
adresat w Londynie zgodnie z notatką otrzymał 30.12.1919 oraz polecony list do Londynu z 6.10.1919 (fot. 7).
Min. Sw :ewn.
Wydział Kontiol ■ .
Dotychczas nie spotkano tego warszawskiego stempla (tot. 5) czysto a czytelnie od-
17
482
151
5.5:tśF:"" — ":":+1 ,
aror,a
lot. tb
StlIx
KONT11.01.1 mas
tot. S
Aby uspokoić Ligę Narodów, a zarazem
dać 'możliwość zwycięskim mocarstwom zachowania pozorów strona polska.) proklamowała odrębne państwo pod nazwą Litwa
Srodkowa (12.10.1920-24.3.1922) z dość spornymi granicami, nigdy do końca ,dokladnie
nie określonymi. Jako kraj wydający znaczki znalazi się w katalogach, przy czym do
dzisiaj pozostaje sprawą sporną czy strefa
neutralna Warwiszek należała do niego, czy
We J.
Karta pocztowa (tot. 9) z Wilna (17.3.1921)
do Lipska, z brakującym znaczkiem, przeszła przez cenzurę warszawską, co potwierdza
odbity jej stempel. Dalsze ślady obiegu poczty, zostali dokonane przez Pocztę Niemiecką, potwierdzone dwuwierszowym stemplem
z napisem „Ohne Freimarken vorgefunden
/13riefpcettamt Strke X" (znaleziono bez
tot. s
też — nie. Pewne natomiast jest, że obieg
znaczków Litwy Srodkowej kończy się w
1922 roku. Dla celów badawczych poszukuje
się jeszcze póżnych dat utycia kasowników
Po marcu 1922. Frankatury mieszane z początkowego okresu są dostępne, ale już nie
z okresu po uchwale o włączeniu tego państwa do Polski. Pozwała to na przyjęcie
wniosku, że znaczki Litwy Srodkowej natychmiast straciły swą ważność. Chwilowo
tot,
znaczków/urząd pocztowy Strke X), dodatkowo potwierdzonym podpisami dwóch
urzędników. Nadawca Waldemar Frasche
należy do informatorów o maczkach Litwy
Srodkowej. Prowadzić z tego powodu ożywioną korespondencję z firmą Gebrilder
Senf w Lipsku. Pozostała część jego korespondencji z Adolfem Plamsehem, a także z
Holandią.
Cenzurowano
tot.
przystano na opłaty gotówkowe, co nie zostało zakwestionowane, np. przez Anglików,
którzy jednak bardzo szybko użyli stempli
dopłaty. Aby wyjaśnić do końca sprawę opłat
gotówkowych, jest jeszcze za wcześnie z uwagi na brak dostatecznej ilości materiału.
Także -w dziedzinie cenzury brakuje pełnego
rozeznania. Na przeważającej ilości przesyłek
z Litwy Srodkowej brak śladów działania
cenzury.
Z jakiego punktu widzenia dokonywano
wyboru przy kierowaniu do cenzury poczty
zagranicznej z Litwy Środkowej, trudno doc'ec z samych przesyłek. Najczęściej nie pos'adaly śladów interwencji cenzury. Wskaza-
Cenzura wojskowa
Znany jest z tym napisem przezroczysty,
pergaminowy pasek cenzury z prawej strony listu (fot. 8) nadanego w Wilnie 25.3.1921
do Weinheim w Badenii, w połączeniu ze
słabo czytelnym stemplem kolistym, z poziomą kreską w środku, odbitym tuszem fioletowym z napisem „Wr./33." Należy przypuszczać, te chodzi tutaj o warszawskiego
cenzora.
483
19.12.1920), do określonej miejscowości nie
jest jeszcze możliwe, ponieważ dotąd' nie
znane są inne przesyłki z tym stemplem.
Trzeci znaczek, licząc od lewej strony, wykazuje rzadko spotykany na przesyłkach z
obiegu pocztowego błąd formy drukowej, z
lewej strony tarczy herbowej.
Postiffierwochungsstelle
Berlin W.8
fRn
ny stempel (fot. 10) nie pozwala stwierdzi ,
czy byt użyty w Wilnie, czy też przez cen
mirę warszawską. Ponieważ przy tym list
nie nosi żadnych śladów ponownego zanik
nięcia, nie można wykluczyć nadania w sta
nie otwartym.
Sekcja Defenzywy
cenzurowano
Referat Prasy i Cenzury
Przypisanie tego stempla odbitego na odwrocie listu z Wilna do Bazylei (fot. 11, —
Na liście poleconym z Wilna do Da"'
stadtu (15.3.1921) na stronie adresowej odbito kolisty stempel cenzury warszawskiej
,,Wr.1", a na odwrocie wyżej wymieniony
stempel kontroli poczty w Berlinie. Przepisy Traktatu Wersalskiego zabraniały władzom niemieckim przeprowadzania cenzury
poczty. Niemniej placówki pocztowe dalej
praktykowaly ten proceder, zakamuflowany
przemianowaniami i nowymi kwalifikacjami
przepisów.
GERHARD HAHNE
z niem. tlem. I opracował S. Glowinski
Proklamowania Litoty Sroalkowei. lako
rębnego polistam, dokonalo trojako 11.10.1920, które
pod dow6dStweln gen. L. ZeligMeeklego 3.1S.1520
zajęto Wilno i Okolice (br.91. r.d)•
Pocztowe prowizoria Kowar i Rawicza z 1945 r.
Przeglądając część swoich zbiorów zawierających różne prowizoria pocztowe z 1995 r.
i porównując je z informacjami opublikowanymi w Polskich Znakach Pocztowych.) oraz
innych opracowaniach, stwierdziłem, że posiadam kilka uzupelineó w tym zakresie.
Tym razem informuję o prowizoriach pocztowych z Kowar i Rawicza z 1945 r.
Miejscowość KOWARY. W czasie II wojny
światowej — Rchmiedeberg, a po wyzwoleniu zostata wstępnie nazwana —, Krzyzatka
— I pod takim określeniem funkcjonował
tam urząd pocztowy w 1945 r.
W PZP znalazłem informację określającą
stosowanie w XI 1945 r. stempla jednowierszowego, wykonanego w zakładzie grawerskim, w barwie czarnej, o wymiarach
19 X4 mm (W Krzyżatka — Zez; 19 X 4 —
X1.45) oraz ręcznego datownika z kalendarzem, dwuobrączkowego z poprzeczkami
mostica wewnątrz obrączki i z całkowicie
usuniętym tekstem (II0ip/c). W PZP nie zamieszczono reprodukcji tych prowizoriów.
W swoich zbiorach znalazłem przesyłkę poleconą wysłaną 2 XI 1945 r. z Krzyzatki do
Poznania, gdzie potwierdzono jej nadejście
4 XI 1945 r. Na tej przesyłce zostały zasto494
sowane następujące prowizoria pocztowe:
rys. ł — stempel jednowierszowy, który odpowiada opisowi w PZP, rys. 2 — datownik
niemy, prawdopodobnie jego dotyczy opis
w PZP, rys. S — stempel polecenia, o którym brak informacji w PZP.
KrzYkatka
rys. I
RL»Watka
rys. 3
rys.
o stemplu (rys. 1) i datowniku (rys. 2)
stosowanym w Krzyżatce pisał również Marian Kościelniak 5) stwierdzając, że prowizoria te byly stosowane na liście poleconym
w VIII 1945 r., gdzie stosowano również polski stempel polecenia blanko, odbity czarnym tuszem o wymiarach 54X17 nim, w
którym nazwę placówki odbijano stempelkiem ręcznym (jak rys. 1), a numer re-
jestzacyjny wycięty z nalepki polecenia (niemieckiej). Szkoda, że autor nie podał reprodukcji tego stempla (kombinacji) polecenia,
ani też innych prowizoriów pocztowych z
Kowar — ICrzyzatki.
Po przeanalizowaniu opublikowanych informacji i porównaniu ich z posiadaną całością
pocztową, do opisu stempla wierszowego
(rys. 1) mogę wnieść wątpliwość, czy był on
wykonany w zakładzie grawerskim (określenia sposobu wykonania stempli w PZP, są
domyślne, na podstawie wyglądu odcisku).
Jego odbitka, na posiadanej całości, raczej
skłania mnie do określenia, że został wykonany w zakładzie pieczatkarskim z gumy
(kauczuku), a nie z metalu, gdyż jego odcisk
na przesyłce posiada charakterystyczne rozlania czarnego tuszu.
Do opisu datownika (rys. 2) mogę dodać,
że wymiary wynoszą: obrączka zewnętrzna
O 28 mm, obrączka wewnętrzna C/5 19 mm,
mostek długości 16 mm, wysokość 9 nun, a
wysokość cyfr kalendarza 3 nim. Ponadto
pozostałe cechy datownika, po wycięciu
tekstu, wskazują na jego pierwotne niemieckie pochodzenie.
W opisie stempla polecenia (rys. 3) trzeba
stwierdzić, iś jest to stempel jednolity, wykonany w zakładzie pleczątkarskim w gumie
(kauczuku), zastosowany w barwie fioletowej,
o wymiarach ramki zewnętrznej (35X15 mm),
a wymiary tekstów wynoszą: R — 8X7nun,
Krzyżatka — 14X4 mm, No (z linijką) —
16X3mm.
Kolejny numer przesyłki poleconej wpisywano ręcznie.
NtąI Tse
4'
EINFA LLSTOR
..zum wARTHELAND
29.12.44:1
e4.,
'(//EsTP.6';'
rys.
Miejscowość RAWICZ. W czasie II wojny
światowej — Rawitsch, po wyzwoleniu powrócono do nazwy Rawicz, która w 1945 r.
figuruje w treści datownika prowizorycznego.
W PZP opisano istnienie dwóch prowizoriów,
lecz nie pokazano ich reprodukcji.
Pierwszy, to stempel jednowierszowy o
tekście Upt. Rawicz, złożony z poszczególnych
czcionek o wymiarach 17X5 mm, stosowany
w barwie czerwonej (nie podano jednak daty
stosowania). Osobiście nie widziałem tego
stempla stosowanego na przesyłce pocztowej.
Drugi, to wedlug PZP, datownik Rawiez
wykonany w zakładzie grawerskim (jednoobrączkowy bez mostka), okrągły, ręczny z
kalendarzem — (/) 35 moi, stosowany w VII
1945 r. w barwie czarnej (Zez — m 35 —VII.45
—II 0/7).
Co w tym opisie omacza znak zapytania?
Można sądzić, że brak możliwości zaszeregowania do znanych typów, ale tym bardziej
szkoda, że nie zamieszczono reprodukcji tego
datownika.
rys. I
Najprawdopodobniej chodzi o datownik
prowizoryczny (rys. 5), który znalazłem na
przesyłce w swoich zbiorach i porównałem
ze stosowanym okollcznościowo-propagandowym datownikiem pocztowym stosowanym
podczas II wojny światowej przez pocztę
niemiecką (rys. 4). Moja wątpliwość dotyczy
tylko okresu stosowania, gdyż przesyłka, którą posiadam, była wystana z Rawicza w dniu
27.11.45 do Sarnowa i nie oznacza to jeszcze
faktu, że ten sam datownik byt jut stosowany w VII 1945 r. Teoretycznie mógł też
istnieć inny datownik o podobnych cechach
Inwentaryzacyjny,ch.
Za faktem spolszczenia datownika niemieckiego świadczę pozostawione cechy rozpoznawczo-identyfikacyjne:
— średnica obrączki obu datowników identyczna — m 35 mm,
— rozmieszczenie cyfr kalendarza identyczne,
— wymiary kalendarza identyczne — 15X3
mm,
— rozmieszczenie części nazwy miejscowości — BAWI... identyczne.
Z powyższego wynika, że usunięto z niemieckigo datownika tekst propagandowy
i pozostałą niemiecką część nazwy miejscowości ...TSCH, zastępując ją w zakładzie
-grawerskim literami ...CZ.
Tak więc pozostaje jeszcze wyjaśnić do
kiedy byt stosowany datownik niemiecki
(rys. 4) i kiedy spolszczono ten datownik
(jak rys. 5) oraz w jakim okresie byt stosowany.
KRZYSZTOF LACHOWICZ
PS. Informacje uzupełniające można nadsyłać
do autora na adres: Krzysztof LACHOWICZ,
skr. poczt. 4, 50-984 WROCI,AW — 27.
s.
„ 5 Polskie Znaki Pocztowe, t. III, Warszawa, 1962.
1019 I s. ina.
KoSelemink M. — Prowizoryczne stemple poczDolnego Slaaks. 1945-1917, Warszawa. 1972.
towe
a 37.
485
Poczto ausiriocko no ziernioch polskich
Ostatnio ukazały się w sprzedaży Pierwsze
• dwa tomy Katalogu Specjalizowanego Znaków Pocztowych Ziem Polskich 1980. W porównaniu do wydań poprzednich w Katalogu tym rozbudowano opracowanie poczty
austriackiej na ziemiach polskich. Jako zbieracz tego działu Pragnąłbym podzielić się z
czytelnikami „Filatelisty" uwagami na
temat powyższego opracowania.
Otóż przede wszystkim tytuł tego rozdziału „Obce, poczty na ziemiach polskich w
XVIII j XIX w." nie odpowiada jego zawartości, omawiana jest bowiem poczta austriacka (podobnie zresztą:jak i pniska i rosyjska)
do jesieni 1918 roku. Niektóre z wyrnienionYch w stasie urzędów pocztowych Galicji
otwarto dopiero po roku 1900, a więc w wieku XX. W pierwszych latach XX wieku zaczęto także wprowadzać stemple dwuobrączkowe — z mostkiem lub poprzeczką (typy
VIII i IX). Tytuł rozdziału IV Katalogu-należałoby więc odpowiednio zmienić, proponowałbym np. „Obce poczty na ziemiach polskich pod zaborami". To samo dotyczy tytułu
tablicy stempli austriackich na Mm 82, który
powinien brzmieć: „Stemple poczty austriackiej na ziemiach polskich w XIX 1 XX w.",
lub też po prostu „Stemple poczty austriackiej".
W wykazie austriackich placówek pocztowych na ziemiach polskich 1 używanych
przez nie stempli wymieniono również stemple dworcowych urzędów pocztowych. Jest to
chyba Muszne, gdyż od czasu kiedy kolej zaczęła pełnić rolę podstawowego środka przewozu poczty istnienie urzędów pocztowych
na dworcach kolejowych stało się w palni
naturalna i praktycznie uzasadnione i oznaczenie „DWORZEC" na stemplu placówki
można traktować po prostu jako określenie
umiejscowienia tego urzędu. W tym kontekście należałoby się jednak zastanowić nad
rozdzialem XVII Katalogu. Jego tytuł brzmi:
„Poczty dworcowa i ambulansowe". A jakl
materiał 'zawiera ten rozdział? W częściach
dotyczących Królestwa Kongresowego i zaboru rosyjskiego omówione są rzeczywiście
stemple dworcowych urzędów pocztowych
i wagonów (ambulansów) pocztowych. Natomiast w ,częściach ‚ dotyczących zaborów austriackiego i pruskiego. a także PMW I PRL,
nie ma nawet wzmianki o dworcowych urzędach pocztowych, omówione są tylko poczty
ambulansowe. Zupełny brak konsekwencji!
Wyraka to najprawdopodobniej z faktu opracowywania poszczególnych podrozdziałów
przez różnych autorów (chociaż opracowanie
całego rozdziału XVII przypisane jest jednemu autorowi?!), ale jak wypełnili swoją rolę redaktorzy całości Katalogu?
Wykaz austriackich placówek pocztowych
na ziemiach polskich i ich stempli zawiei.
nieścisłości 1 błędy, wyszczególnienie których
486
wychodziłoby poza ramy niniejszego artykułu. W szczególności MW. się SS oczy pominięcie szeregu miejscowości byłego Maika
Cieszyńskiego. które po I wojnie światowej
należały do Polski, choć później w wyniku
plebiscytu zostaly przekazane Czechom (Autor się myli. Planowany plebiscyt się nie odbyt. Decyzje Podjęta tzw. Rada Ambasadorów — przyp. red.). Dowód na .to, że placówki, takie jak Cieszyn 2, Jablonków,
Skrzeczeń i Trzyniec były polskimi placówkami pocztowymi, znaleźć można w rozdziale IXE tego samego Katalogu, gdzie opisane
są stosowane tam lokalne prowizoria znaczków dopłaty. Miejscowości te powinny być
zatem obowiązkowo umieszczone w wykazie
placówek pocztowych w Galicji i Slasku Cieszyńskim zamieszczonym w rozdziale IV.
Miejscowości należące do byłej Galicji i
bytego Austriackiego Śląska poza tym winny
być potraktowane rozdzielnie, lub przynajmniej ich przynależność odpowiednio oznaczona (np. symbolami G i S). Oprócz racji
historycznej (dwie odrębne autonomiczne prowincje w strukturze monarchii austro-węgierskiej) ma to swoje uzasadnienie filatelistyczne, na obszarze Sląska Austriackiego występują bowiem charakterystyczne typy
stempli nie spotykane w Galicji.
Ostatnia sprawa — to wycena stempli
austriackich urzędów pocztowych na ziemiach polskich. Wyceniane są stemple przedznaczkowe, stemple te użyte jako kasowniki
na znaczkach, a także niektóre kasowniki
wprowadzone już w okresie znaczkowym. We
wstępie do rozdziału IV czytamy, że „podana cena ma charakter orientacyjny i dotyczy stempli na znaczkach okresu 1850-1918".
To jest nieporozumienie! Specjalizowany
austriacki katalog E. Millera „Podręcznik ostemplowań dawnej Austrii 1 Lombardii-Wenacji" (Wiedeń 1925) podaje wyceny poszczególnych ostemplowań osobno na kolejnych
wydaniach znaczków austriackich, wyceny te
silnie różnią się od siebie; dawne typy były
Przecież stopniowo wycofywane i zastępowane nowymi. Podanie jednolitej ceny dla
stempli na znaczkach wydali 1850-1919 jest
dowodem zupełnego braku orientacji w temacie. Należałoby chyba jednak mieć zaufanie do klasycznych autorów austriackich, że
dobrze opracowali ostemplowania swojego
kraju i wstrzymać sio od nieuzasadnionych
i mylących uproszczeń. Można także mieć zastrzeżenia odnośnie wprowadzonej w Katalogu Specjalizowanym klasyfikacji typów ostemplowań, w której jedynym kryterium
podzialu jest brak lub obecność obramowania
stempli i kształt tego obramowania. W opracowaniu dotyczącym przeszło stu lat historii
Poczty takie podejście jest zbyt uproszczone,
w małym stopniu odzwierciadlające rozwój
ostemplowań w tak długim okresie.
Uzupełniania wymagałaby sprawa stempli
użytych po 1 czerwca 1850 roku nie jako kasowniki znaczków, lecz odbitych na pismach
urzędowych zwolnionych od opiaty pocztowej. Takie całości pocztowe występują w Daheli dość Ucznie u stanowią znakomity materiał dla zbieracza ostemplowań.
Pomimo tej krytyki, należy przyznać, że
próba opracowania ostemplowań austriackich
na ziemiach polskich spotka się na pewno z
dużym zainteresowaniem wielu filatelistów
mających utrudniony dostęp do bardziej zaawansowanej literatury przedmiotu. Kilka
lat, które nas dzielą od następnego wydania
Katalogu Specjalizowanego powinny pozwolić na ulepszenie obecnego opracowania.
JERZY BARTER
nowo ś ci Q POLSKIE
„Światowa Wystawa inaczka'89
—Waszyngton"
Wystawa ta odbywa sio w listopadzie
1989 r. w stolicy Stanów Zjednoczonych
Ameryki Pótnocnej, gdzie również zwalano
XX Kongres Swiatowego Związku Pocztowego. Z_ tej okazji Poczta Polska emituje
14 XI-br. znaczek pocztowy • 000 zl — w
rys. formy graficzne symbolizujące znaczki
pocztowe (nakład 4 mln sztuk). W arkuszu
— 50 sztuk. Technika druku wielobarwna
rotograwiura, papier kredowany, format
znaczka 31,25 X 39,5 mm. Koperta FDC i
kasownik okolicznościowy — całość opracował artysta plastyk Waldemar Andrzejewski.
Najpierw ukaże się w Upt. Warszawa 1.
znaczka 39,5 X 31,25 mm. Data wejścia do
obiegu 21 XI br., w Upt. Warszawa 1. Calość
wraz z kasownikiem 1 FDC przygotował artysta grafik Janusz Wysocki.
,.:,
_,,...,,
,..,
..„,..,
,
..,„.\ •
Q"
5,
T
i4c/ \
t, Slany.:3,tan
,8'
s'Qikr t
\
\
.,2
,A;..,&
4t,--'
1919.1989
1989.
.1 919
ROCZNICA
TRAKTATU
WERSALSKIEGO
WARSZAWA.1
„n rocznica podpisania
Traktatu Wersalskiogo"
W Wersalu 28 czerwca 1919 r., na tzw. paryskiej konferencji pokojowej, między państwami Ententy (Anglia, Francja i Wiochy)
a Niemcami został zawarty traktat, który
ustali! granice w Europie, pó I wojnie światowej, w tym zwiaszcza określił zachodnie
granice Polski. Polska otrzymała Poznańskie
i Prusy Zachodnie. Natomiast o losach czterech powiatów Prus Zach., Górnego Sląska i
części Prus Wschodnich miał zadecydować
plebiscyt.
Dla upamiętnienia tej rocznicy Poczta Polska wydaje znaczek pocztowy z podobiznami
Ignacego Jana Paderewskiego oraz Romana
Dmowskiego, którzy w imieniu Polski podpisywali Traktat Wersalski,
Nominat znaczka 011 350 zl — portrety obu
polityków (nakład 5 mln sztuk), w arkuszu
50 sztuk. Technika druku — wielobarwna
rotograwiura, papier kredowany, format
1989-11. 21
"1'VA 1 • \
Zmiana wartości 4/500
Znaczek emisji ,,Polskie miasta na starych
rycinach" z 1981 r., o nominale 4 zl otrzymat nadruk 500 zt i ukazal się 30 listopada
br. w UM- Warszawa I.
Mazak się_
ZNACZKI
18IX wprowadzono do obiegu dwa znaczki
Pocztowe wartości 40 i 60 zł, wydane z
okazji 200-lecia polskiej chirurgii i 100-lecia
Towarzystwa Chirurgów Polskich (Zarządzenie Ministra Transportu, 2eglugi i 7-qm-ilaści
nr 130 z 13 IX 1089 r.).
25 IX wprowadzono do obiegu znaczek
pocztowy wartości 210 zł wydany dla upamiętniemta 45. rocznicy desantu pod Arnhem
(Zarządzenie Ministaa Transportu, Zeglugi i
tiącznoict Ar 137-. 15IX1989 n).
9 X wszedł do obiegu znaczek pocztowy
wartości 80 ii z przywieszka, wydany z okazji Światowego Dnia Poczty (Zarządzenie
487
Ministra Transportu, Zeglugi i Łączności nr
147 z 28 IX 1989 r.).
nie Ministra Transportu, Żeglugi i Łączności
nr 113 z 11 VIII 1989 r.).
KARTKI
Stemple okolicznościowe
ł łX weszły do obiegu dwie kartki POcztowe z wydrukowanymi znaczkami wartości
po 40 zt, wydane dla upamiętnienia 50. rocznicy napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę (Zarządzenie Ministra Transportu. Zegłusi i Łączności nr 114 z 17 VIII 1989 r).
11 IX wprowadzono do obiegu kartka pocztowa z wydrukowanym znaczkiem wartości
40 zi wydaną z okazji 80-lecia Banku Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna (Zarządze-
Dyrekcja Generalna PPTT wyrazila zgodę
na stosowanie:
14 X1 w Upt. Warszawa ł — datownika:
Jawaharlal Nehru — 100. rocznica urodzin.
14 VII w Upt. Oświęcim 1 — datownika:
Nadanie Imienia Aleksandra Orłowskiego Kotu PZP Nr 33.
20I 1990 w Upt. Bydgoszcz 1 — datownika: Krajowa Wystawa Filatelistyczna — Z
myślą o Bydgoszczy.
Prezentujemy kasowniki okolicznościowe, o których pisaliśmy w poprzednich numerach
zet
5,5*
1-+.1c4 roo.nc
\ x,r9
4'ag. os 12-
łĄ
9
N[ti?
II Szachowe
Ms!,..`wa Sw;ata
N,,,,20N7Ch
ODAŃS 1
1969-10-04
1005‹...L.
anso:
KALISZ 1
WROCkJIW.27:1989D2
488
LEKSYKON POCZT ŚWIATA
pod redakcją Tadeusza Grodeckiego
ST/A= (Ngwane)
Swaziland. Królestwo Suazi (Ngwane).
Umbuso Walce
Ngwane (j. suazi).
Kingdom of Swaziland. Kingdom ot
Ngwane (rang).
Państwo w Afryce poludaloweł. GraMMY aa
wschodzie z nimanateiclern, z pasoetalyclii Stron z
liepubilką Poludniowej Afryki. Stolica Mbabane. i
Języki umerlowe: azet.vat t mazi.
Pierwsze maczki Suazi wydało w 1889 r.
Byt to nadruk „Swazieland" na serii znaczków Transwalu, który nastepnie w 1894 r.
Preriąj administracje pocztowa Suazi i wprowadzi/ własne maczkg.
Dopiero w 1933 r. Suazi (w ramach protektoratu brytyjskiego) odzyskało autonomie
Pocztowa i wydało serie znaczków z napisem „Swaziland Protectorate". W 1935 r. &lala zostało kokaną i odtąd wydawało =laczki z napisem „Swaziland". Napis ten nie
uległ już zmianie mimo uzyskania przez
Suazi autonomii wewnętrznej (1967 r.), a później całkowitej niepodleglo0cd.
Waluta: 1 Elanami (limba mnoga: ernalangeni) = 100 centów.
SUDAN
Republika Sudanu.
Dzumhurija as- Sudan.
W Illatelistyce znamy jeszcze znaczki „innego
Sudanu". Aby to zrozumieć parreetaimy, Te „Sudan. to nie tylko nazwa państwa, ale Prasie
wszystkim regionu geOgratimaego. Sudan, jako
strefa euenego klimatu podreaMikowego 1 melinnośni półpustynnej stanowi strefę przejSciową pomiędzy pustynią (Banami, asawanną i lasamd Podinumikowiuni. Region Sudanu dean,. slę
5 tys. kilometrów od Oceanu Atlantyckiego do Wymyny Abaydaldel. Oczywiecie, we wszystkich Państwach na tym °Maarze spotykamy nIC Pity róznych okazjach z mową »Sudan".
Miedzy innymi istnisla w zachodnim Sudanie (Jaka regionie) kolonia pal nazwą „Sudan Franci.Id". Od ISM r. wydawale maczki z napisem ‚Snudan Fralsb, potniej „Soudan Frant:ani". Obecnie
łasi to nienadlegle państwo, „Mali".
SUKLNA115.
Republika Surinamu. Republiek van Suriname.
Dawna Gujana Holenderska.
Państwo w pa. wschodaiej ~al Ameryki Pd.
nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy me sa:Modzie
z Gujaną Francuaką, ns południu z Brazylią, na
zachodzie z Republiką Gulem. Stoika Paramerir
lezYk urzędowy holenderski
Pierwsze znaczki dla &irinami'. jako kolonii holenderskiej, ukazały arę w 1878 r., z napisem „Suriname". Później kraj byt terytorium zamorskim, w 1975 r. uzyskał niepodległość, ale napis na znaczkach powstał stale niezrnierliony „SurIname".
Waluta: 1 gulden surinaraski = 100 centów.
SWA, p. „P" nr 9/99, str, 207 hasło ..Namibia".
SWAZILAND. p. powyżej, basto ,Suazi"
Paninym w Attyce pn.-wizehootniej nad Morzem
Cmrwonyrn. Graniczy ne pd. wachadzie z Ftion,
• poindinu z Kenia Ugandą i Zairem, m am
elmolzle Replibliką Srodkoormfrykariską. Czadem
I Libią. nn rómees s Egiptem, stai. Chartum.
JązYle urredowy m abaki.
Pierwsze znaczki w Sudanie wydano
1897 r., w okresie ustanowienia condomiMam beVisko-egipekiego w Sudanie. 1331 to
nadruk (dwujęzycmy) „Soudan" na mamkach egipskich. Następne wydania miały już
prZeZ wiele lat napis: »Sudan". Dopiero po
uzyskaniu przez kraj w 1954 r. autonomii
ukazały się 3 znaczki z napisem ,,Sudten" ł w
podtekście „Self Government".
1 stycznia 1956 r. proklamowano Republikę Sudanu. Oznaczanie na mamkach pozostało „Sudan". Później stosowano Jeazme •
„The Demooratic Republic o/ the Sudan",
„DR. Sudan".
Waluta: 1 funt sudański = 100 piastrów.
SYRIA
Syryjska Kepubllka Arabska. Al — Diumburija Al-Aralnja as Surija.
Państwo w Azji primanhodzdej, na 1311s/dm
~nadmie, naci Morzem Sródniezanyra Omińmy na
~loty z Turcją
wschodziez Irakiem, na >oblaniu z Jordanią. na zachodzie z Izraelem I
Libanem. Stoika Damaszek. de,zyk urzędowy arabski.
Pierwsze własne maczki ukazały się w
Syrii, jako w królestwie, w 1920 r, Byty to
nadruki arabskie na maczkach tureckich.
Treść nadruków: „Rząd arabski", „Rząd afabaki Syrii".
489
Leksykon Poczt świata
Następna seria syryjska ukazała ale dopiero w 1946 r. już w niepodległej republice.
Napisy są odtąd przeważnie dwujęzyczne. Podajemy teksty la.cińskine alfabetem; „Syrie",
„Republique Syrienne", „Rep. Syrienne", „Via
United Arab Republic", „T.T.A.R.", „Syrian
Arab Republic",
A.R.", ,,Syrian Arab
R.", „Syria".
Waluta: funt syryjski = - 100 piastrów.
•
OCzywiśCia zarówno przed. plerwsaym WYdne-10.3
' własnych macaków Syrii, jak i p6iniej w czasie
PrEerary w Ich emitowania dziaiala
Dan PO'
tartym ~5.1.4 i kursowali, różne maczki.
Semoiredolo po I wojnie światowej Syria byle
okupowana popa wojska francuskie. Kursowały
•
mamki Icarmunkie z nadmkiein „T.E.0." (Ternto.1rea erinemda ocaupea), pótniej „O.M.F.B.yrle" (00eupialon Mihtalre Franoalsc).
W 1922 r. Syria zastale terytorium mandatowym
Ligi Narodów pod zamddern Francjo.
znaczki „Mandatowe" to byiy nadruki na znaczkmh framousklich „syrieinnand 1..inan, późnie/.
„Syrie» i dalej wydanie definitywne „Syrie".
Dlugatrwale pertraktacje niepodleglościowe
rządem Francji doorowadzity w latach trzydzies-
tych da traktatu przyjaini, na ~Nawie którego.
Franeja uznała miepodiegMeć Syrii. WimaNdale
Francja... nie ratyfikawala tego ukladLL, ale 'Od
1934 ioku ukazywały się macaki z _tekstem ) 130/91blinue Syrienne".
Wybuehla IIwolna światowe. Po klęsce "Pancj1, wiedze francuskie W Syrii limaly zwierzchność,
zależnego od Mamlać, rządu w Vichy. Wobec tego
wojska alianckie, W tym wojska Walne), 31.
11K1.
wkraczyty do Syrii. Po walkach zlikwidowano wladae podaprządkowame Vichy i (raz 1.0020) Pcnklaunowano niepodległość Syrti. Jednak taktyczną
niepodleglość Syria uzyskała w 11140 r., kiedy- kra)
opuściły wojska angieleMe i fronmekie,
••
nowo ś ci
ZAGRANICZNE
ALGIERIA. 21 va — 2 maczki
rocEsiCa lądowania człowieka
Raiętyco"; 2E0; 4 (11).
4 IX — 1 Maczek .5tuletle Unii
Miedzypariamentamer: 2.80 da.
23 IX — S znaczki „,PrOdukCja
krajowa", 1; 17: 5 d11.
ANDORA. Poczta francuska. 18
IX — a znacakl „Przyroda', 2.20
Y (odyniec); 3.60 f (tryton).
ANTIGIJA I DABBUDA. 29 V
znaczków 1 2 Moki „59 lat odrzutowców", 10 c (De IlaviLland
Daniel 4); 30 c (MeMerschrnItt Me
M); 40 c <Boeing 707); 60 e (F-66
Sttbr•); 1 dol. (11ckneed F-104);
dol. (Douglas DC 10); S dol.
(Boeing 747); 4 dol. (Ma Domiel
F-40; blaki po 7 dol. („TopgunF-11; Coacord).
20 VI — 8 macaków i 2 bloki
..01033k1", 23; 95: 50; 75; 90 C;
3; 4; 8 dol.; bloki po 6 1101.
B Macaków i 2 bloki
7 VII
.000. rocznica Rewolucji FranCusma ja : 1; 2; 3; 4; 5; 10 c; 5; 6
30 VII — 4 maczki 1 z bloki nica Rewolucji Francuskiej —
„Nistmostwa Swiata w Mim Ph1lesicance'99", 190 f.
Nożnej": 15; 25 c; 1; 4 dol.; bloki
BERLIN „ZACH. m X — i mapo 5 dol. (sceny z meczów).
ciek .400 lat ReforniaCji": 00 t.
12 X
I Plamek.300 lat colAROBA. 24 VIII — 3 maczki
‚Debrami gatunku", 45; 55; 60 o ligi Frangals w Berlinie": 40 f.
'12 X —
znaczek „Hannah
(koralowem).
— stulecie urodzin,
/ ulę f.
• '141
BELGIA. 2 X — 1 maciek
BRUTAN.
2-VIII
— 12 ....kbw
raty.1.Imburgia" (150. 1-0.4011e
i
arkusik,,,Grayby",
50
ch;
1; 2;
Londyriskiego,
fikowania Traktatu
4; 5; 6; 70 10; IW; 20; 23 nu;
dzielącego Limburgie miedzy Bel- 3;
gie i Holandią): 13-f i15 te] samci, arkusik M nu X 12.
sie
znaczek
w
Hookazji ukazat
BOTSWANA. 4 IX — 4 znaczki
landii — P.
10.89).
»Sztuka dzieci na MaCzkaCh": 10;
9 X —i znaczek „Filatelistyka
15; 30 t; 1 P.
nuottneaowa". 9
53 X — 4 Plaerki s &Reb:DR
BOŻEGO NARODZENIA 1E1/5„5•11444114,44,. . B f{ S f: IS f + PA. S IX — 1 maczek obiegowy
Hem- nowej wartości; 41 c
ł 50;
Seria królewska w Laeken).
BULGARIA. 20 VI — 9 mamki
BONIN. 24 IV — 1 =8C:tek ,,200. rocznic. 41,3~0100n Freams„stulecie Wiaty 11121fel"• 180 1.
kier: 13 at ditalcil ; 39 M (KeMt);
7 VII — 1 znaczek :AOL roBt- 42 at Nobespierre).
490
BIBRIIENA FASO. P V
czek „KC rocznica Rady
75 Z.
—
1 ma-
Europy":
CSRS. 10 XI — 1 znaczek ..50.
rocznica międzynarodowego Dnia
Studentów": I km °portret SW,
denta Dum Opletal i Mak MES).
CYFR. 7 VII lucji
— i znaczek „ZOO.
rocanica Rewo
Francuskiej,
18 e
4 IX — 1 mar es „Stulecie Unil
mlędzYpanamentamer: 15 c.
4 IX — 1 maczek „DC Saemt
Państw miezaangatowanyen", 30
C.
DOMINIKA. 7 VII — 4 znaczki
1 blok „Millertrance „05", W; 35
C; 1; 4 dol.; blok 5 dol.
DZIBIJII. 7 VII — 1 Znaczek
„MO. Rocanica Rewolucji Frani.
cliskiej — Pedleirfrance '85", 110,0
czzowtoka
(Deklaracja PLTIIW
znak wyetewy).
EGIPT. 1 IV — 4 maczki lotnicze ,,Sztuka Islamska":. 20; 25;
45; 50 p ,(Wyroby a drewna).
14 VII — 1 znaczek .M0. rac,
nica Rewolucji Francuskiej": 25
p.
FINLANDIA. S Xf — 2mamki
„Boże Narodami. 1999", 1.50; 1.89
FRANCJA. 24 ZX — i maczek
„T.G.V. Atlantkine"; 009 00 (PnMig jadący z mybkoś cia 309
km/h).
GABON. 3 VII — 4 macaki 1
blok „Fauna Gabonu": 1(10;• 175;
209; 500 f; blok 975 U.
7 VII — i znaczek ,,Plihezfrenm
„ 89"; 175 f.
14 VII — 1 znaczek „SN. cacani/0a Rewolucji Francuskiej”; HO L
GAMBIA. as VI — 4 mamki i
blok
„Instrumenty muzyczne"
(nadruk Phillextrance „89): 76 b; 1;
LM; 10 id; blok 00 d.
2 VIII — 4 znaczki i 2 bloki
„Mistrzostwa Świata W Pace Nożnej Italia 1990"i 75 b; 1.25: 7 ,
12 d; bloki po 15 d (sceny z meczów
zabytki wioside).
GIBKALTAB. 7 IX — 4 znaczki
,RerbY Marynarki Wojennej", 22;
25; 32; el P.
KANADA. 9 X — 1 znaczek „U.
dzial Kanady w kamilu inierkynarodowmil", 28 c.
4 X — 4 maczki (Iv CzWorobleku) „Jeszcze' Jeszcze!" (z cyklu
sxtuka 1 rozrywka" rzeźby synaDollzujoce: 50-lecie ktnernatogmfli
1 baletu ',arkadyjskiego, 10-lecie
Opery w Vancouver i 25-leCle
Centrum Seraki.w Charlottetoken): 28 e X 4.
MONAKO. 7 VII — 9 znaczki (w
arkusiku) „Phileicfrance W": 5 f
- x 3 (Wolność, Resen045, Braterstwo).
25 VII —.4 znaczki „Cztery sezony gruszy": 1.36 f (wiosna);
1.75 (lato); 2.83 f (jealea); 5.75
(zima).
7 VIII — 3 znaczki „Sztuka":
4 f (Philibert Flmence — malarz, 150, rumika urodzin — portret matki artyStY); 8 f (Alfred
Sisley — 150 rocznica urodzin):
2 f (Paul °Samum — 150. rocznica
urodzin).
7 IX — 3 znaczki „Monegaskijakt Czerwony Krzyż-, 4; 5; e O.
19E3E14 27 VII — 4 znaczki
.50. rOCZniCa lądowania CZIOwielra
nu Eillek7Mr": 20; 25; 40; nn f.
KONGO. 15 VI — 4 znaczki „Eliminacje' do Mistrzostw Świata w
Plice bici:na) — Italia 1990". 75;
120; 500; 550 2.
22 VI — 2 maczki „kk rocznica
Rewolucji PranCusklej i PUilextrance-'50".• M; 400 f.
DO VI — 3 znaczki „20 rocznica
ladowania człowieka na Księżyca", 400 f pc 2.
NORWEGIA. B X — 4 mamki
(w arkusiku) »Współczesna Sztuka Norweska": 9 kr >4 4 a
— olei Jakoby wciecmanna). Arkusik ten wydano z
okazji Krajowego Dnia Znaczka.
8 X — 4 maczki „Nerweecy
zwycięzcy Olimpiad Zimowych";
4 ke X 4 (maczki ukażą sig też
w arkusiki.).
KUBA. 53 X — 1 znaczek „30.
rocGica zaginięcia Camllo Ciosfuegos". 5 c.
NOWA ZELANDIA. 23 VIII — 2
znaczki regionalne". 04 ; 120 f-
MADAGASKAR. 7 VII — 1 znaczek „GO. roczni. Reavoluell
Francuskiej": 250 f (Gawrenie
Basty111)•
MALI. 3 VII — 2 smaczki .200.
rocznica Rewolucji PrantaiSkiej —
Philecfrance '89": 400; 600 f.
MALTA. II X — 1 znaczek „20.
rocznica ONZ-tovvskiej Deklaracji
o postępie f rozwoju sporeczeństw": 3 C.
IŻ X — 0 maczek »Ratyfikowanie przez Maltę Konwencji Praw
Cglowieka"• 4 C.
17 X — ł znaczek .40. roczni.
Rady Europy": 10 c. •
I7 x — 1 znaczek „70. rocznica
Maltańskiego Zwiazku Nauczycieli, M c.
M X y 1 znaczek „zgromadzenie Kawalerów Maltarkekleh". 25
c.
MAROKO. 9 VII — 9 znaczki
„64 rocznica urodzin króla Nassana I": 2 d X 2; 5 d.
MAURETANIA. 7 VII — 1 znaczek ,200. rocznica Rewoluejt
kraccusktej": 35 um.
17 VII — 1 znaczek ,,Eliminarde
do Mistrzostw Świata w Plice
Potnej — Italia 1900": 20 umk
(piłkarze),
491
PANAMA. 12 X — 2 Mamki 16joicri 4 :;‹,:L 10 C: 5; 5 dol.;
Ameryka": 020; 0.95 b (wyroby
cmsów prekolumbitalcialn•
SZWECJA. 7 X — 3 macaki
PORTUGALIA. 18 X — 2 :mam- arkusiku) „Psy szwedzkie": 2.40
ki ,,Palace narodowe": W eac kr X O
; OO e.
II
p na A uda
SROOKOWOAPRYKASSKA REM
C uch= z XXVVII
( i
PUBLIKA. 7 VII — 2 maczki 1
SENEGAL. 73 V — 3 Maczki blok „PA romnica Rewolucji
„MO. rocznie& Rewolucji Fran- Francuskiej — Philextranm 7101:
MO 1 (tryptyk: WolnonC, ~OMcmkie111 : MO; 190; 300 f.
7 VII — 4 znaczki „Phtlerfrance iBrakerftwo i mak wystawy); MO f
(Dekla racja
Praw Criowleka);
'Z": 10; 25; 73; 145 1.
blok 540 f (Marzenie
M
Bastylii).
lii)
20 VII — 4 maczki „20. rocznica
SIEWEM 12 IX — 4 ummic1
smaniCa Międzynarodowego 14dowan1A CZIoWieka na 1C21e327Czetwohogo Krzyża i Czerwonego cu": 40; 80; 130; 1000 f.
P01k91e2yea": 1; 2; 3; 10 r.
22 VII — 6 maczków (w arkusikach po 3) „Stulecie 0111.9
SOI LANKA. 2 IX — 1 znaczek Wolności"; 150 f x 3; 200 f 94 3.
„Xabapola M": 75 c (studenG;
otwarta książka I lampa).
»Ar (Terres Atuitrales at Antarclicluez Franpalses — 19.11.19ST. PIERZE ET MIQUELON. 8 kie Ziemie Potudniowe f Antarktyczne). 14 VII — I znaczek 1
IX — I znaMeli „Judo": 5 f.
n 1X -- s znaczki (w Piwko) blok „1110. romica Rewolueffl
Francuskiej::: 5 1; blok 4 znaczki
„Wyspy morskie": 15.60 Z.
Po 5 f.
22 IX — 3 znaczki (W pasko)
„Zatoka w Roas-cap Parne": 15.90
TOGO. 1 VI — s Mamki „40.
rocznica KM"; 90; 125; 184 L
22 IX — 1 maczek „Wo1no0011 : 1 VII —J 3 sefacald ,n00. roczni3.22 f.
ca Rewolucji Francuskiej.: 90;
125; IM f.
ST. VINCENT dla WYSPY BEGULA. 7 VII — e macaków 1 2
TUNEZJA. 10 VII — 1 znaczek
bloki „MO. rocznica Rewolucji „zrecano6C": 150 M.
Frailow.G I Philealrance
4 VIII — 1 znaczek .20. r0Czn1ca
„asią!!tv
BERLIN 72
450j6HR) REFORMA-110N
IN GEN BRAEDINti(JRC
12 101989
300Ja hre
Franzonsehes
C9.11.
16. o.
12101989
T NR
Tunezyjskiego TowaMyatwa Planowania Rodziny": 151) m.
14 VIII — 1 znaczek „Dla dobra
rodziny— 130 riL
3.0 VIII — z macaki „Fauna":
250 . (WAM; 350 ro (antyk/Pa).
TURCJA. 17 X — 2 znaczki
rocznica fotOgrafil": 175; 700 L
WALLIS 1 FIPPUNA. 7 VII — I
4...n.24144 ł blok „Plillextnmce
29 f; 900 f (imniczy); blok 1000 f.
74 VII — 1 znaczek„IColarsIde
Mistrzostwa Swiata,'. 10 f.
W. BRYTANIA. WYSPA SIAN.
26 X — 5 znaczków „125. rocznica MiedZynarodOWego CZerwonago Krzyta”: 14; 17; 23; 30; 35
p.
16 X — 4 maczki „Boże Narodzenie.: 13; 16; M; 37 p.
WYRIMPIZE
KOS. SŁONIOWEJ. 10 VI — 1 znaczek „Wiejskie domostwa" 155 L
25 VI — 1 mamek„iliediyilarOdOWy Kongres Pokoju”: 195 C.
W VI — 1 znaczek „311. romaim
Rady Europy": 15 f.
7 VII — 2 maczki .n00. 001121111.1
Rewolucji Pranciwiriej i Philmfrance Er: 200 f X 2.
B VII — 4 znaczki „Eliminacje
do 221222201M Świata w 1912e
20022901 Kalia 100011 : 195 I (040410lan); 309 f (Genua); 450 I (TuGm); 550 f (Bolonia).
Berlin 72
1889
1978
Erskrusgobe
12 10 12220
1222915.2204
COLLEGE FRANCAIS
1000
1000
r000
do'sj"4"'
r W 1■■
Ś L AK
":714W4-
74'0
H annah Hlich
'NSrp, 11 0d.
Jo„
St. N
•
1.4
4) O
•
#17AVROW
ANGEI6
1A
R Wg
".
,PAY Opt,
O
lb...411 1-4111.\
.91
03
6 10 1989
6°00 1310
492
••■
cr• 710 1989
CO
.1610-89 ■S\
_ Plany
eaisyiue 1990 C.
Francja (cz. 1)
I. Znaczki z doplats
I. Dakot Znaczka — praca Poczty.
a osobistego piosenki francuskiej gl Arislzde
Bruant flit5L-1975) • Maurice asevaller (1389—
—UCZ • 'Ono Rom] (3807-091330 • Edith Plac
(1013-1963) • Georges Brassens (1921-1881) • Jacques Brei (3029-1979).
3. Czerwony Krzyż —
listonosz. Z utęsknieniem więc cackała na
list ukochanego i... wizytę doręczyciela. Nic
trwało to jednak długo: poślubiła przystojnego listonosza.
Trzeba dodać, że historia miała miejsce w
Szwajcarii, bo gdyby rzecz dzida się u nas,
wizyty doręczyciela nie byłyby tak regular-
■N I XI)Mit),-,1 I ZI, SW 111A
Rumuńskie
stemple
olimpijskie
19118
11. Znaczki bez doplaty
1. seria artystycmat Chrystus Wissentbourga •
atleto Od11on Redon O dziele Augusta Rodln •
dealer Rogera Hissl0re.
Z. Europa CEPT: temat roku — °zwodzenia ł budynki pocztowe • dawny budynek pocztowy •
nowoczesny budynek pointowy.
3. Seria turystyczna — Opactwo Climy
9. Przyroda Francji — ryby slodkowodne •
szczupak • insoS • plotka • okoft.
3. Serie okolic...9.11mo, pamiątkowe i różne:
• Rewolucja Francuska: Gasparci Monge p796-1818): ksiądz Grógoire ano—issu — uzyskanie
praw Cywilnych dla ZydóW • tworzenie trójkolorowego sztandaru • tworzenie departamentów
francuskich • Charles że Gaulle — stulecie umdztn
picódziesięciolecie apelu ,,I8 czerwca- •
Instytut Bwiats Arabskiego • Kongres Francuskich Federacji Filatelistycznych — Villefranche73ttr-Ssene • koronki.
bm
In
•
i
Poczta rumuńska stosowała w ub.r. w sumie już kilkanaście stempli o tematyce
IJpt. Satu-Mare Tranzit stosował 6 nakładek propagujących Zimowe
Igrzyska w Calgary i sukcesy na nich spor-
0
:
7(
ri7
1985
S r'
S
' ,C
1 '
T
ItOki
,J9i i
Ofirnprade ierna
CALGARY
00Ww00
mm.
!OMAM j
1.0781.61
OtIMPiC
ta CALGARY
Nic nowego pod słońcem
W nr 4/88„F” zamieściliśmy komunikat
o sfałszowanych stempelkach gwarancyjnych
polskich ekspertów. Okazuje się, że to żadna
nowość. W przedwojennym czasopiśmie „Ikaros" z 1935 r. znajdujemy ostrzeżenie przed
nabywaniem polskich znaczków z. fałszywym
stempelkiem gwarancyjnym prof. Stanisława
Milcsteina (1888-1956). Fałszerze wykonali
wówczas aż trzy różne stempelki gwarancyjne tego wybitnego znawcy.
(iz13)
Miłość różnymi chadza drogami
Jak to często bywa, młodzi kochali się tak
bardzo, że gdy on musiał na dtuższy czas
wyjechać, pisał codziennie do swei ukochanej długi list Codziennie więc młoda dama
istrzymywala lisk który doręczał jej miody
NgAO
12
CALGARY - te
88
0510
290
osia WWW
?DO
towców rumuńskich. Irmych nakładek używano w upi.. Jamy i Sinaia, a datowników
okolicznościowych min. w Bukareszcie i
Ploeszti. Natomiast w Arad były w użyciu
olimpijalGe nakładki na frankatury mechaniczne.
C.B.
493
RECENZJE
•s
Biuletyn „Olimpijczyka"
Zynle koledzy, ptysie nam wartko!
Stoimy oto przed pierwszą Ćwiartką
Ale Uczcijmy nasze Oxierówiecze
Bez kieliszeczka i buteleczek
opijajmy się sukcesami
One za nami są i przed sarni
Dziś olimpijskich stadionów zieleń
Niech nam. umai — srebrne wesele
Niech kolorowe znaki pocztowe
Jak ongiś laury ozdobią glosą
gliatensts — °nasadowa.
co o aportOWY.1, marzy WYnik.nnl
Przepisałem ten fragment wiersza Lecha
Konopińskiego z Biuletynu Informacyjnego
K.Z. „Olimpijczyk". Wiersz powstał w 1287 r.
— w pociągu. relacji Poznań—Warszawa — z
okazji 25-lecia Klubu Olimpijczyk i był przez
autora wygłoszony na Sejmiku Jubileuszowym. Biuletyn też miał się ukazać z tej okazji, ale się nie ukazał. Otrzymałem go dopiero w grudniu 1988 r.
Na jego treść składają się: wstęp Romana
Babula „Z życia olimpijskiej filagelistyki",
Jerzego Nowaka „WF Znaczków Sportowych
Meksyk '88" w Kielcach, R. Rabata „Sportowe Polonica", Jacka Kasmali „WF Znaczków
Pocztowych i Olimpijskich 011mphil '87".
Fabian Bura, prezes Klubu, tym razem nie
napisał ani słowa, choć o nim i jego zbiorach w Biuletynie wspomina się często i
dobrze.
Po lekturze Biuletynu nasunęło mi się kilka refleksji.
Na zakończenie pomieszczono spis 42 nazwisk nowych członków Klubu. Z adresów
wynika, że mieszkają oni i w dużych, i całkiem małych miastach w, całej Polsce. Jest
to najlepsza legitymacja jakości pracy i
autentyczności działania Klubu. Ale we
wstępnym artykule Roman Babut, redaktor
Biuletynu, użala sig na niechęć członków
Klubu do pisania.
Czyżby, można było z tego wyciągnąć
wniosek, że członkowie Klubu chcą „brać"
(czyli korzystać z pracy Klubu), ale „dawać» (czyli współtworzyć nowe wartości) im
Się nie chce?
A „olimpijczycy" nie tylko nawiązuję do
tradycji, ale też sięgają po najnowsze osiągnięcia techniki. W stemplu okolicznościowym
„Odlot reprezentacji piłkarskiej na mistrzostwa świata Warszawa 1 1988.05.20" pojawia
się po raz pierwszy komputerowy wizerunek
zawodnika z piłką.
I ostatnia uwaga radosno-melancholijna.
Radość wywołuje fakt, że również w Biuletynie autorzy podkreślają konieczność uno494
wocześnienia wielu eksponatów. Jacek Kosmala tak pisze o wystawie „Olimphil '87":
„...Zbiory z takim materiałem maja dobre
szanse na wystawach międzynarodowych, ale
należy zadbać o ich odpowiednie opracowanie (-.) oraz wykonać opisy obcojęzyczne.
Także nowy regulamin FIP dla zbiorów
tematycznych narzuca nowe wymogi, w
świetle których zbiory tzw. dokumentarne
w układzie chronologicznym, czy też motywowe
mają prawa bytu".
A melancholia? Proszę się przejść po wystawach i porównać powyższe słowa z rzeczywistością...
JERZY JOANNIAE
Tematyk: 34/c i 35/c
31 maja 1895 r. założono w Rumunii przedsiębiorstwo żeglugowe Serviciul Maritim Roman do przewozu pasażerów, towarów i
poczty do krajów Lewantu.
Statki SMR miały bezpośrednie połączenie w Konatancy z pociągami ekspresowymi
Paryż — Bukareszt — Konstanta, z pociągami pośpiesznymi , z Berlina oraz rumuńskimi
pociągami ekspresowymL A było to proszę
państwa blisko 100 lat temu! Otóż, w bogato udokumentowanym artykule „Przewóz
poczty drogą morską w Rumunii w latach
1895-1940" Stanisław Głowiński i Stefan
Jakueewicz opisują połączenie Rumuńskiej
Sł użby Morskiej oraz stosowane stemple na
trasach lądowo-morskich i morskich.
W tymże (Wc) numerze jest tabelka z
wykazem znaczków ZSRR do tematu „Marynarka wojenna" (lata 1965-67), „Norweska
poczta morska z okresu II wojny światowej"
Aleksandra Sękowsklego maz recenzja czasopisma „Nautika" St. Jakucewicza.
Ważną dla marynistów informację podaje
S. Głowiński. Otóż 18.10.1987 r. wprowadzono specjalne datowniki do stemplowania korespondencji ze skrzynek pocztowych umieszczonych na promach kursujących pomiędzy Bornholmem a Ystad.
Redakcja konsekwentnie pomaga filatelistom budującym zbiór o Krzysztofie Kolumbie (już wkrótce obchodzić będziemy okrągłą rocznicę odkrycia Ameryki). Tym razem:
ten odkrywca ma całostkę Melćbyku.
Inny charakter ma pierwsza część „F-T"
(35/c). Cykl artykułów okolicznościowych
(XXV lat K.Z. Marynistów) przedstawia jego
rodowód, historię i współczesne problemy.
Limba członków wzrosła od 54 (1968) do
220 (1989). Ważne jest i to, że w Szczecinie,
Warszawie, Katowicach i Poznaniu powstały
sekcje. Klub systematycznie organizuje spotkania z udziałem -wybitnych prelegentów i
stara się udzielać różnorodnej pomocy swoim członkom.
Z naszej strony życzymy Klubowi dalszego
wigoru, popularności i ciekawych form gracy, a „morskiemu" Tematykowi — rozkwitu
i nowych czytelników.
JERZY JOANNUR
czytelnicy
piszą
W tej rubryce taniesscsawy poglądy t opinie
Czytelników. e twk7mt nie zawsze zgadza sio
redakcla.
Prace Słani
Na zamku hrabiego Lennarta Bernadotte
w Mainen "RFN) nad Jeziorem Bodeńskim
zorganizowano wystawę filatelistyczną pod
hasłem „Dorobek prac Czesława Słani".
Na otwarcie wystawy (27.08.1999) przybyło
około stu zaproszonych osób. •
Otwarcia dokonał Jan Hartenson śzef ONZ
— w ,Genewie, obecni byli hrabia z żoną,
szef muzeum pocztowego w Londynie Stan
Goron, Hans Nyman z pocztowego biura
sprzedaży ze Sztokholmu — sam mistrz Cz.
Słania i najbliżsi przyjaciele.
Na wystawie prezentowany jest caly -dorobek . prac naszego wielkiego sztycharza.
Znaczki , oficjalne
wydane przez 13 państw
oraz ONZ, prace prywatne, szkice, projekty
oraz banknoty, bo takie również wykonywał
dla pięciu państw.
Zbiór Oficjalny znaczków jest wystawiany
przez Panią. Goa de Iturbide, która jest zarazem komisarzem wystawy. Na ścianach sal
wystawowych można podziwiać makrofotografie hrabiego Bernadotte — podziwiać całe
piękno znaczka i doskonalej techniki grawerskięj
NajclEarawszą i najlepsza pracą —według
słów samego mistrza jest „Grunwald", w powiększeniu o wymiarach 1,5'"X 2,8 in. Zwiedzający mogą podziwiać piękno obrazu Matejki. Nad wystawą patronują, poszczególne
poczty, po 3 tygodnie każda, w kolejności:
ppooecccifsa ONZ, Monaco, Szwecja, Dania z
GreNandią i Wyspami Owczymi, a na koniec Islandia. Na wystawie jest do nabycia
album (książka) „Czesław Słania — mistrz i
jego dzieło" opracowana i wydana przez
hrabiego Lennarta Bernadótte. Jest on znanym fotografein, jego hobby to makrofotografia. Tematem są często kwiaty — wydał
nawet piękną książkę o orchideach. Znaczki
Cz. Słani zainteresowały hrabiego pod kątem
makrofotografii. Właśnie poprzez wielokrotne
powiększenie znaczka lub jego fragmentów,
w palni pokazuje technikę' i wielkie umiejętności grawerskie pana Słani. To prawdziwa
sztuka.
'W czasie prac fotograficznych powstała
myśl wydania wszystkich prac naszego sztycharza w formie albumu i równocześnie zorganizowania wystawy poświęconej tym pracom.
Ten album (książka) jest, najbardziej kompletnym wydaniem wszystkich prac grawera.
Album posiada 218 luźnych stron- w wymiarze 145 X 230 mm. Podziwu warte są
makrofotografie — hr. Bernadotte. Powiększenia znaczków lub fragmenty znaczków są
wydrukowane na przezroczystym plastyku,
co może służyć jako materiał do odczytów
w aparacie do projekcji. Bardzo ciekawy i
oryginalny pomysł. Sądzę, że zbieracze
znaczków i prac wielkiego mistrza otrzymali
w postaci tego albumu, wspaniały katalog podręcznik.
Jerzy Krysiak
Szwecja
Kołczygłowy
czy Koł cigł owy
W ar<Ykule „ProwHoria lat 1995-1947"
autor — Bronisław Brzozowski — opisuje
stemple agencji pocztowej w Kołciglowach.
Jednocześnie stwierdza, że nie może ustalić
faktycznej nazwy miejscowości, ponieważ nie
jest ona umieszczona W spisie placówek
pocztowych, No cóż,, przy wnikliwszej pracy
badawczej możliwe jest jednak ustalenie stanu rzeczywistego.: W pierwszym spisie placówek pocztowych według stanu na dzień
31.12.1945 r. figuruje agencja pocztowa STAr
RE KOLCIGLOWY (dawna nazwa niemiecka: Alt Kolziglow), w woj. ,gdańskim, starostwo Miastko, DOFTT Gdańsk. Natomiast
w dodatku nr 4 do tego spisu znajdujemy
informację o zmianie nazwy agencji -ze Stare
Kołciglowy na STARE KOLCZYGLOWY. W
kolejnym spisie placówek pocztowych, ,weWilg stanu na dzień .1.10.1948 r., umieszczona
jest już agencja pocztowa o nazwie KOLCZYGLOWY.
Pogiada ona ten sam numer strefy pacz,
kowaj (26-25), leży w województwie szczecińskim w powiecie Miastko. Sądzę, że chodzi o
tę samą miejscowość, która po raz drugi
zmieniła nazwę.
Niestety nie posiadam wszystkich dodatków (powyżej nr 5) do pierwszego spisu
placówek, co nie pozwala na dalsze śledzenie
zmiany nazwy. 'Potwierdzenie znajdujeiny,
natomiast w opracowaniu Stanisława Rosponda „Skorowidz ustalonych nazw miejscowości na Ziemiach Odzyskanyęh" <Wrocław
1948): zamieszczono tam nazwę KOŁCZYGŁOWY, nazwa- niemiecka. Alt Kolziglow.
A więc to ta sama miejscowość, którą wymieniono w pierwszym spisie placówek pocztowych. Do chwili obecnej działa w Kołczygłowach urząd pocztowy.
Reasumując: nazwa KOŁCIGŁOWY, umieszczona w tekście stempla prowizoryczne- •
go, jest niepoprawna, co jednakże zdarzało
się często w okresie przejściowym 1944-47.
Stempel stosowany był w miejscowości o
obecnej nazwie KolczygłowY.
Thdetisz Wincewic.
Wrocław
495
Pomyłki z książętami
Czytając artykuł pana St. Żółkiewskiego
„Z warsztatu zbieracza calostek" ("F" nr
11/89) odkryłem bląd historyczny. Autor podaje, M koperta poczt. nr. kat. ck 85 przedstawia króla Kazimierza Odnowiciela (w
rzeczywistości był on księciem), zaś Mieszka
II (ek 84) tytułuje księciem (w rzeczywistości byt on królem, koronowanym w 1025 r).
Sądzę, że tak znakomitemu filateliście, jakim jest p. St. Zólkiewski zdarzylo się niefortunne potknięcie, niemniej jednak poczułem się w obowiązku tG pomyłkę sprostować.
Andrzej Chojnowski
Łomża
Wakacyjna przygoda
z filatelistyką
Już po raz czwarty na kolonii katowickiego „Energornontiatu-2" w Nitnej (CSRS) zorganizowano wystawę filatelistyczną. Za każdym razem w kolonijnej świetlicy, na rozstawionych stolach dzieci i żnieszkaacy Niżnej mogli oglądać zbiory o tematyce historycznej, gospodarczej, sportowej. Przyrodnia:cel, morskiej i tatrzańskiej. (Nitna to mał a miejscowość na Orawie u stóp Tatr Słowackich). Swoje zbiory na kolejne wystawy
wypożyczali, słowaccy przyjaciele kolonii: J.
Stehmhibl (najbardziej zaangażowany w organizację wystawy), J. Britaniak, R. liberek
oraz filateliści z MKF przy I LO im. J. Słowackiego w Chorzowie.
Większość dzieci po raz pierwszy mogła
przekonać się, te filatelistyka to nie tylko
regularnie wkładany do klasera abonament
znaczkowy, ale o wiele więcej, stąd i „fachowym" pytaniom nie byto kolka.
Sprzedam medalowa
zbiór
mamka./ ctemoszawaciL swada.
Bema SA, Poniatowa
to-al
P.S. Uważam, że na wielu koloniach można zorganizować taką wystawę, w każdej
miejscowości leiwo można znaleźć filatelistów z ciekawymi zbiorami (udało się to poza
granicami kraju, to tym bardziej powinno
się udać w kraju).
Na pierwszej kolonii w 1988 r. zorganizowalem także kolo filatelistyczne, niestety,
pogodzenie obowiązków wychowawcy i opiekuna koła okazało się niemożliwe — po
prostu braki* sil i czasu. Może da się to
zrobić w Polsce przy zaangażowaniu miejscowych filatelistów.
Jan Swadiba
Katowice
Nie notowany numer
stempla cenzury 1981-82
Czytelnik Stanisław Pożaryeki z Gryfle nadesłał nam kopertę z 1981 r., ze stemplem
cenzury nr 004, zwracając uwagę, że Stempel
ten figuruje w Katalogu specjalizowanym
maków pocztowych ziem polskich 1990, w
rubryce numerów dotychczas nie znanych.
Zwróciliśmy się do eksperta w dziedzinie
stempli cenzury, J.Z. Pickuta, który opracował ten dział Katalogu, przedkładając mu
nadesłaną przez czytelnika kopertę. Została
ona uznana za walor oryginalny, z obiegu
pocztowego, numer 004 należy więc skreślić
z rubryki stempli dotychczas nie odnotowanych (str. 350, t. 2 Katalogu).
Dziękując kol. S. Pożaryckiemu za wnikliwe studiowanie posiadanych walorów i podzielenie się z nami swymi uwagami, zwracamy się z apelem do czytelników o nadsyłanie dalszych uwag do wydanego w br. Katalogu specjalizowanego.
!Ogłoszenia
(red)
nowa., liny. Sprzedam zonie
serie Sanna. flora, malarstwo, religijne,, rama. Watykan. Jeżowata
— Poolatowsklego — Yarwlaw.
(Redakcja nie odpowiada za
(1-33)
tren °noszeń)
Szokom Nasiad lotnionych, balonoWYch. aciaceunowym. ~neski skrytka 42, 81.701 Sopot
— szwo.
a tais, as-sp
pomagaj, Soreaponnenck 01757kiego
kiego Góra — poWeealc. ma
,7) thw pracy, koncentracYMY.
eamcda Porlisalte, Kaonaa,
getta, gnata tyclowskloh. AK, Inwy tenory, Estonii, banknotów
gatt& Łodzi. lwalahljw oma in(F-64)
Spoci, stemple polskie, kuplę — nYch pamiątek obozowych t getwywiem,. Krayeatot Markiewicz, ta. Franciszek Chardyw MAIS
sługo, Sapital.
Lega. 6/5, Pgawa
(P-ol)
s° Zoaetal cdziurkowane Mmowe
(F_ 77' PARW,
Wolnego Wiana, Porto
~flak, Górnego kląska, ONNYna. także na koreepondenen
Ca/Mlda znaczki kasowane caPW. Jerzy Zwarklawiez.
ją.° sanną wymianie — kopie.
Hafie
NRD, obozy Je- taniości 7/5, 51-188 kwietnich
Katowice
.krytka KAL
nWeicle, wartościowe luzaki sa.
(F.65) chodidoeuropesside czyste, BM,
Iran)
496
PZF
Kolekcjonerzy znaczków
i stempli „Solidarności"
.
-
Wielu filatelistów ma w klaserach „znaczki" „Solidarności". Tylko część z nich wydały różne ogniwa NSZZ „Solidarność". Wiele z nich — to prywatna Inicjatywa różnych
osób. „Znaczki" „Solidarności" wydawano w
określonych warunkach i chyba nikt ich
nie ewidencjonował, a w każdym razie o takiej powszechnej ewidencji nic nam nie
wiadomo. A jednak zbierają je kolekcjonerzy. Dlatego sprawą tą zajął się Zarząd
Główny PZF na swym wrześniowym posiedzeniu w Nowej Hucie. Wybrano trzyosobową komisję w składzie: przewodniczący Ludwik K. Malendowica, wiceprezes ZG
PZF oraz członkowie: Sławomir Olek, prezes ZO P2F w Olsztynie i Sobieslaw Pieniek, prezes ZO PZF w Zielonej Górze.
Przed trudnym zadaniem staje komisja:
po pierwsze trzeba będzie skompletować
wszystkie „znaczki" i stemple z tekstem
lub symbolem „Solidarność". Po drugie — będzie muąiala dokonać selekcji — na te, wydane przez NSZZ „Solidarność", a także przez
różne komitety strajkowe (jak np. w Jeleniej Górze) oraz wszystkie pozostale, wydawane przez osoby prywatne. „Znaczki"
i stemple (właściwe) „Solidarności" i strajkowe, należałoby też zapewne dokładnie opisać (kto je wydal i kiedy, je stosowano).
I wreszcie — komisja będzie musiała zaproponować nadanie tym stemplom i ,,maczkom" 'określonego statusu kolekcjonerskiego. W tej ostatniej sprawie spotkaliśmy się
już z różnymi propozycjami, ale dziś przedwcześnie o nich pisać.
To żmudne i ogromne zadanie będzie jedynie wtedy wykonalne, jeśli pomogą w jego realizacji wszyscy zainteresowani. Dlatego członkowie komisji liczą na informacje,
wnioski i propozycje.
Nadsyłajcie je pod następującymi adresami: L.K. Malendowiez — ZO PZF 60-967
Pozosó L skr. poczt. 253, S. Olek — ZO PZF
10-259 Olsztyn, ul. Rataja 58 m. G oraz Sobiesław Piontek — ZO PZF 65-001 Zielona
Góra, skr. poczt. 29 (jbk)
WYNIKI KONKURSU
Jury na posiedzeniu (30IX br.) w grupie
publikacji w prasie, radiu i tv, nie przyznało I nagrody, dokonując innego podziału
puli —Przyznano dwie 11 nagrody: Zbigniewowi Plekutowi (Andrzejowi Oleckiemu) za
„Od znaczka do znaczka" w „Głosie Robotniczym" oraz audycje w IV programie PR;
Karolowi Strugowi za „Trzy łyki filatelistyki" w „Słowie Ludu" — obie nagrody po
10.000 21. Dwie III nagrody (5000 al) Józefowi Bartewskiemo za „Dziennik filatelisty"
w bydgoskim „Dzienniku Wieczornym"; Stanisławowi Swieradowl za „Ze znaczkiem na
ty" w „Gazecie Współczesnej" oraz „Trzy tyki filatelistyki" na łamach „Kuriera Podlaskiego",
W grupie czasopism filatelistycznych jury
przymało nagrody po 15.000 zł, następującym
osobom — za oprac. historyczno-badawcze:
Bronislawowi ReJnowskiemu za cykl w „Filateliście" pod tyt. ,,Zanim przyszła niepodległość"; za oprac. tematyczne nie przyznano żadnej nagrody, przenosząc kwotę do
oprac. organizacyjnych i społecznych, w tej
zaś przyznano dwie nagrody: Klemensowi
Rejmowskiwou za „25 lat Klubu Marynistów
PZF" w „Filateliście-Tematyku"; Janowi
&prochowi za wprowadzenie i redagowanie
nowych działów rozszerzających problematykę dwutygodnika „Filatelista" o nowe zagadnienia (medale i odznaczenia filatelistyczne,
spotkania wymienne, aukcje i nowe ceny
znaczków); w dziale problematyki szkoleniowej i młodzieżowej: Tadeuszowi Grodeckiemu za „Leksykon poczt świata" w „Filateliście".
W katalogach i palinaresach przyznano nagrody — I (10.000 zi) Kazimierzowi Patko
za art. „Slaska prasa filatelistyczna" w kat.
WF Bytom 1988; dwie II (po 6000 sil Marianowi Libionee za „Zarys historyczny zorganizowanego ruchu filatelistycznego w Cieszynie" w kat. WF Cieszyn 1988; Alfonsowi
Heblowi (pośmiertnie) za publikację „Ruch
filatelistyczny na Ziemi Puckiej" w kat.
OWP „Czyste morze żywi i bogaci", Wladyshrwowo 1988. Natomiast Jury przyznało po
raz trzeci
więc na wiasnośół) puchar przechodni za najlepszy katalog Okręgowi Gdańskiemu PZF, za tę samą WF „Czyste morze
żywi i bogaci".
Wszystkim nagrodzonym składamy nasze
gratulacje — Redakcja.
Adres Redakcji: W. Nowy Solem <7, 00-042 Warszawa, teł. 57-48-40. ogłoszenia przyjmuje:
Redakcja Wydawnictw Poradniczym 1 Reklamy MAW, Al. Stanów Zjednoczonych 53, 04.58
Warszawa, tel. cent. 13-20-41 do 49 wew. 903 1 454. Konto: PBK III O/M Warszawa 370015-5757-I39-11. Cena egleszeh. Osi 2I 2a stawo w ogI0929331809 drobnych, 800 ei za I cm kw. w Szl,
Szantan 9DII190Wyall.
Objętość 1,5 ark. Format /35. Papier V kl. 70 O. 705100.
szwa i druk: Prasowe Zakl. Graf. RSW „P-K-A", Warszawa, ul. smolna ID
Zen, 595. A-46.
497
fr.
LYI'riE—
7'1R7T.«"117:1
WAS A.89 MWF w Bytomiu
rę s
O
ak-Wępr
Przyjaźń polsko-węgierska ma długą tradycję i odbywa się na wielu płaszczyznach.
Również filatelistycznej. Ukoronowaniem jej
stały się wystawy dwustronne. Ostatnią zorganizewak Oddział Bytomski (15-23/X
1989 r.)
Prezes Białek tak określił w katalogu cel
wystawy: „(...) Społeczeństwu Bytomia filateliści pragną zaprezentować ukryte w znaczkach pocztowych walory filatelistyki, które
obrazują wspólne osiągnięcia kolekcjonerów
Węgierskiego i Polskiego Związku Filatelistów (...)"
Czy ta Wystawa spełni/a swój cel?
Szukałem odpowiedzi na to pytanie krążąc przez dwa dni po obu salach wystawowych i przeprowadzając rozmowy z organizatorami, wystawcami, jurorami i zwiedzającymi.
Bląsey organizatorzy zabrali się do przygotowań z właściwą sobie starannością i systematycznością. Odstąpili od zwyczaju wysyłania zaproszeń do okręgów, a skierowali
je bezpośrednio do wytypowanych wystawców. Scenariusz opracowali też w sposób interesujący — po klasie honorowej, w konkursowej wyodrębnili następujące dział y:
okres przedznaczkowy; eksponaty generalne,
specjalizowane i badawcze, historia poczty,
całostki; aerofilatelistyka; maksymafila;
eksponaty tematyczne, młodzieżowe oraz dodatkowy dzial specjalnie stworzony dla zaproszonych wystawców z zaprzyjąźnionego
górniczego powiatu w NRD, Sangerhausen.
Powstał z tego przejrzysty dla każdego
zwiedzającego ciąg eksponatów • pokazujący
dorobek filatelistów z krajów reprezentowanych na Wystawie, pozwalający dogodnie porównywać sposób prezentowania materialu
filatelistycznego i poziom eksponatów w tych
samych klasach wystawienniczych.
Wystawę ulokowano w dwu salach Miejskiego Domu Kultury, położonego w centrum
miasta, co powinno zapewnić odpowiednią
frekwencję, a pozwoliło w nietypowy sposób
zorganizować otwarcie. Odstąpiono więc od
zasady gromadzenia gości przed wejściem
na salę ekspozycji, którzy stojąc, przebierają nogami w oczekiwaniu na koniec oficjalnych przemówień i przecięcie wstęgi. Zaproszono nas do kawiarni, usadzono wygodnie
za stolarni, gdzie można było spokojnie porozmawiać, a oficjalne wystąpienia etaty się
naturalnym przedłużeniem tych rozmów.
499
Zgromadziło się tam doborowe towarzystwo.
Przybyli przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich z Pawiem Spyrą, prezesem Towarzystwa Miłośników Bytomia, wis cewojewodą katowickim, człowiekiem bardzo życzliwym filatelistyce i śląskim filatelistom, był prezydent mBytomia — Witold
Mgcsorowski, była delegacja filatelistów węgierskich z wiceprezesem ZG. Laszka Mainarem oraz delegacja z Sangerhausen z Klausem Bauerem z Kulturbundu, przewodniczącym tamtejszych filatelistów. Byli członkowie
kierownictwa PZF z Henrykiem Białkiem
oraz wielu miejscowych filatelistów z prezesem honorowym ZO. Józefem Szydło oraz
z prezesem ZO PZF — Kazimierzem Patko,
figurującym jeszcze w katalogu jako przewodniczący komitetu organizacyjnego, przybyli też prezesi oddziałów.
Mówiono o tradycyjnej przyjaźni i o tym,
że Wystawa ta pozwoli lepiej poznać historię
naszych narodów, że to dobrze, iż jest ona
.właśnie w Bytomiu, ważnym ośrodku przemysłowym z prężnym środowiskiem filatelistycznym, gdzie maczki zbierają przedstawiciele różnych zawodów, ale najwięcej górnicy. Podkreślano, że filateliści z obu naszych związków mają podobne koncepcje,
sposób myślenia i działania, co Można będzie
obejrzeć na Wystawie i o tym także, że takie inicjatywy jak ta zbliżają narody i slużą
ugruntowaniu się pokoju i pogłębieniu wspćlpracy pomiędzy państwami. Przypomniano
również, że współpraca pomiędzy filatelistami węgierskimi i polskimi nie ograniem się
do kontaktów na szczeblu centralnym, ale
także odbywa się pomiędzy okręgami, a nasze ośrodki kultury w Budapeszcie i Warszawie były organizatorami 'pokazów filatelistycznych.
Mitym akordem tego spotkania było wręczenie H. Białkowi (przez p. prezydenta rn.
Bytomia) odznaki Za zasługi w pracy społecznej dla Bytomia, a MDK (na ręce jej dyrektor p. Barbary Michalskiej-Wróbel) Złotej
Honorowej Odznaki PZF (przez prezesa Sialka). A potem zaproszono nas do zwiedzenia
Wystawy.
Zgromadzono na niej ponad 50 eksponatów
(w tym cztery młodzieżowe).
Z ogromnym zaciekawieniem porownywa,
lem polskie i węgierskie eksponaty zbudowane z materiale węgierskiego. Wydaje mi
się, że w tym porównaniu nasi wystawcy nie
wypadli gorzej od kolegów węgierskich.
Myślę też, że każdy zwiedzający mógł się
sporo dowiedzieć o obu naszych krajach. Tak
więc strona propagandowa Wystawy stala się
mocnym argumentem za kontynuowaniem
bilateralnych wystaw.
A jaki był jej poziom filatelistyczny? Tu
już odpowiedż nie jest tak jednoznaczna,
Obok bardzo ciekawego materiału filatelistycznego (w tym wielu rarytasów) oraz pięknych opracowań, trafiały się słabsze eksponaty, szczególnie tematyczne, z powtarzającymi się i na innych wystawach grzechami
zwłaszcza w stosunku do nowych wymogów
regulaminowych.
Podczas otwarcia Wystawy wojewoda P.
Te, które mi się spodobały, to w pierwszym rzędzie eksponaty z okresu przedznacz- Spyra powiedział, że z radością wita kolejkowego i generalne, jak np. Jerzego Plecho- ną inicjatywę filatelistów Okręgu Katowiwiem „Węgry", Jana Zaborowskiego „Ostem- ckiego i Oddziału Bytonsskiego. To dobrze plowania Węgier z lat 1725-1850", Tadeusza stwierdził — że właśnie w tym mieście odLostera „Listy przedznaczkowe Śląska oraz bywa się ta Wystawa, która służy zbliżeniu
W. Ks. Poznańskiego", Petera Kelemana z Węgrami, może uczyć historii obu naszych
„Historia Węgier w przekroju przedznaczko- narodów. Dodatkowym 'elementem, wzbogawym i znaczkowym", Stanisława Żółkiew- cającym treści tej Wystawy, jest udział deskiego „Seria Historyczna z 1938 r.", czy Ti- legacji i eksponatów z okręgu Halle w NRD.
bora Kicały „Znaczki z firmowanymi dziur- W imieniu sekretarza Komitetu Miejskiego
kowaniami" (-tytuł chyba nie precyzyjnie PZPR i prezydenta miasta — powiedział na
przetłumaczony). Spodobały mi się też dwa zakończenie — życzę wszystkim filatelistom,
eksponaty z klasy historii poczty: Janusza bytomskim dalszego rozwoju. Składam wyAdamczyka „H.p. w Krakowie 1850.-1918" razy szacunku dla Henryka Białka i Józefa
oraz lameta Nagy „Rp. miasta Szolnok do Szydło, życzę wszystkiego najlepszego fila- "
1890 r." I znów można przeprowadzIE porów- Wistom z Polski, Węgier i NRD.
nanie pomiędzy tymi dwoma eksponatami,
Przemawiał też Laszlo Molnar, podkreśtym razem z korzyścią dla polskiego -wy- lając, że kontakty pomiędzy naszymi narostawcy. Milo było jednak stwierdzić, że p. dami ani się nie rozpoczynają od filatelistyNagy zadał sobie sporo roboty, gdyż umieścił ki, ani też do niej się nie ograniczają A
podpisy w dwu językach — węgierskim L.. jednak filatelistyka w tym procesie spełnia
polskim.
ważną rolę. Ona bowiem jest nie tylko piękDla zwiedzających, mniej zorientowanych nym hobby, ale też stanowi ważną działalw filatelistycznych nivansach, zapewne bar- ność kulturalną i jest istotną cząstką naszego
dzo przekonywającym i pouczającym był życia codziennego. Mówiąc o dobrych koneksponat węgierski „Wycieczka po Węgrzech" taktach polsko-węgierskich należy nie tylzbudowany z kart maksimum.
ko odwoływać się do tradycji ale także naW innych działach na wyróżnienie zasłu- leży wybiegać myślą -w przód, pamiętać o
. gują Zbigniewa Cidlikowskiego „Całostki perspektywach. Laszlo Molnar, wiceprezes
państw europejskich do 1918 roku" oraz Otto ZG Związku Filatelistów Węgier przekazał
Komety „Węgierska: poczta lotnicza 1810- też pozdrowienia i tyczenia dalszego rozwoju
-1988".
przyjaźni, nie tylko pomiędzy filatelistami,
Jak zwykle słabsze był y eksponaty tema- ale także naszymi narodami.
I obaj mówcy i wszyscy pozostali, którzy
tyczne i w nich dostrzegłem najwięcej błędów, jak np. zbyteczne, trzykrotne pokazy- z wielkim uznaniem mówili- o tej Wystawie
wanie tego samego znaczka (pojedynczego w — mieli rację. Była to bowiem bardzo udana
serii, w czworobloku i na kopercie a obie- Wystawa, a jej organizację można uznać za
gu). Wystarczyło przecież pokazać go na ko- wzorcową. Zasługa to licznego i sprawnie
percie (dodatkową wartość przedstawiał działającego Komitetu Organizacyjnego. Podstempel). A co najsmutniejsze trafiały się kreślić też należy, że Zarząd Oddziału od
kilku zaledwie miesięcy pracuje w nowym
również... błędy ortograficzne.
Były jednak i calkiem udane eksponaty składzie, z nowym prezesem Józefem Czatematyczne. Mnie bardzo się spodobały dwa chowskirn, I otóż ten Zarząd praktycznie
eksponaty: „Rola konia w życiu człowieka" rozpoczął urzędowanie od realizacji, tak poLaszlo Efuzlan, i Sandora Jobb „Macierzyń- ważnego zadania i do tego, w tak niesprzyjastwo". Obydwa z Węgier i obydwa wyróżnia- jących warunkach. Zgadzam się bowiem z
ły się oryginalną koncepcją, zwięzłym a jak- Kazimierzem Pasko, który melancholijnie zauważył: to prawda, że zwykle około 80% koszże wiele mówiącym planem , oraz konsek- tów Wystawy pokrywa się u nas pracą
spowentną jego realizacją przy wykorzystaniu
znaczków pocztowych, stempli, frankatur łeczną. Pozostaje jednak jeszcze 200/s. A to
mechanicznych i listów z obiegu z wielu kra- też wielki pieniądz. Trzeba przecież zapłajów. Tymi samymi walorami ujął mnie cić za druk katalogu, za`wykonanie medalu
eksponat z Sangerhausen Heinza Bauera (bardzo piękny, pokazaliśmy go w 14 nr
tylko jedna ziemia" (o tym co ziarnin „F") i za niektóre jeszcze inne usługi. Skoro
daje człowiekowi i o konieczności jej ochro- więc PZF decyduje się ponieść takie wyny). Niektórzy kręcili nosami, jako że wy- datki, to muszą one przynieść określone kostawca wykorzystał stosunkowo nowy ma- rzyści.
Ta Wystawa takie korzyści przyniosła i
teriał filatelistyczny. Nie mógł jednak postąpić inaczej skoro ta tematyka na znacz- warta byla tej pomocy finansoweX", jakiej udzielił
ZG PZF oraz tej, trudnej czasem do
kach pocztowych pojawiła się dopiero od
niedawna. Jest to jednak jeszcze jeden ar- przeliczenia na gotówkę, ale bardzo się ligument za wprowadzeniem na każdej wy- czącej. z jaką pośpieszyła I Brygada Artylerii Wojsk Obrony Powietrznej. Syczę więc
stawie klasy Nowości Poczt Swiata.
nam wszystkim więcej takich oddanych
Były też węgierskie pozycje z literatury fi- przyjaciół, jakim od lat jest jej dowódca płk
latelistycznej, wobec jednak bariery języko- dypl. Wiesław Kozikowski.
wej, nie czuje się kompetentny do wyrażania
Jerzy 8. Klima
własnego osądu.
499
GornIcze
m. Sangerhausen...
„F" rozmawia z Klausem Bauerem, przewodniczącym Związku Filatelistów z Kulturbundu
w Sangerhausen (NRD)
„Filateliata, — PrzyjaźnIde sie s filatelistami
Bytomia i nawzajem dobrze się macie. Niewiele
jednak Wie o Was nasz czytelnik z innych wet
jewinlatw.
Klaus Bauer: W naszym powiecie mamy
ok. 1200 filatelistów, w tym ok. 300 młodzieży. Co drugi rok organizujemy wspólnie z
sąsiednimi powiatami dużą wystawę. Oprócz
tego każdego roku — niniejsze okolicznościowe, np. z okazji Dnia Górnika, jubileuszu
dużego zakładu pracy czy naszego miasta...
Oczywiście bierzemy też udział w okręgowych wystawach (w Halle) i wystawach krajowych NRD. Mamy 80—§0 eksponatów, które uzyskały już wiele dobrych ocen. Najwięcej wystawców jest wśPSci górników, nic
więc dziwnego, Że temat ich pracy na makach pocztowych jest u nas bardzo popularny. Są też dobre zbiory z historii poczty i
eksponaty generalne (NRD).
Na każdej wystawie pojawiają się zwykle
3-4 eksponaty zapalnie nowe. Odwrotnie niż
u Was — są one atestowano dopiero na
wystawie. Sędziowie konkursowi szczególnie
sbarannie i dokładnie je ocenialą, wynotowują wszelkie popełnione błędy i swoje uwagi
przekazują wystawcy. Oczywiście bywa i tak,
że eksponat nie otrzyma atestu. Wówczas
na eksponacie (jeszcze podczas wystawy) pojawia się karteczka: „eksponat bierze udział
W wystawie, ale nie jest oceniany".
U nas zebrania zarządu odbywają się co
dwa tygodnie, zawsze z udziałem miejscowych jurorów. Każdy filatelista może wtedy
przyjść, przychodzą też wystawcy z prośbą
o pomoc, poradę, wskazówki....
oB" W jaki opoiło nawleaalleele kontakty s
Bytomiem
K.B.: To naprawdę była inicjatywa oddolna. Wielu z nas zbiera polskie znaki pocztowe i od lat ma swoich korespondentów
w Polsce. Od lat też nasz okręg Halle ściśle współpracuje z Katowicami. W 1982 r., na
wystawie w Halle poznałem filatelistów z
Bytomia, którzy też zbierają temat „górnictwo". I tak od słowa do słowa doszliśmy
do porozumienia. W 1984 r. po raz pierwszy
wystawiono w Sangerhausen eksponaty filatelistów bytomskich, a potem, w 1988 r. w
Eisleben. My zaś wystawialiśmy w Oliwicach, Rybniku i w Bytomiu.
W 1991 r., z okazji 1000-lecia Sangerhausen zorganizujemy wielką, prawdopodobnie
wojewódzką wystawę filatelistyczną. Z tej
okazji oczekujemy 10 dobrych eksponatów
bytomskich.
540
Od czasu oficjalnej współpracy pomiędzy
naszymi miastami jeszcze bardziej ożywiły
się prywatne kontakty. Odwiedzamy się nawet całymi rodzinami. Nie widzę więc żadnego powodu żeby formalizować naszą
współpracę, podpisywać jakież umowy itp.
Jestem bardzo wdzięczny organizatorom
tej, dwustronnej wystawy Polska—Węgry, że
mogłem tu przyjechać i poznać bardzo interesujących filatelistów węgierskich. Wystawa bardzo mi się spodobała, bo mówi o
przyjaini pomiędzy narodami i mogłaby się
tak właśnie nazywać. Jest tu wiele dobrego
materiału filatelistycznego i są wystawcy,
którzy wiedzą co z niego można zrobić. Są
jednak i tacy, którzy tego dobrze nie wiedzą. No, ale tak bywa na każdej wystawie.
DffiCk.ie as reemowe 1 tycze, aby t. Wasze mitoman...me kontakty masy dł PrY3qatdem dla bnayob. (JER)
40 rocznica NRD
Wystawa filatelistyczna z tejże okazji
otwarta została 3 października br. w Stołecznym Domu Kultury Wojska Polskiego przy
Al. Niepodległości 141. Organizatorami byli:
Zarząd Okręgu Warszawskiego PZF, Stołeczny DK WP, Ambasada oraz Ośrodek Kultury
NRD w Polsce. Otwarcie zaszczycił swoją obecnością minister pełnomocny NRD w PRL
Ksrlheinz Philipp, obecny był również I sekretarz 1 attache prasowy Falko Schrelber.
Ze strony polskiej członkowie prez. ZG1.
PZF, z prezesem Henrykiem Białkiem, Szefostwo DK WP, a ponadto prezes ZO Warszawskiego PZF Lucjan Adamczyk wraz z
aktywem Okręgu, goście, prasa i wystawcy.
Prezes L. Adamczyk omówił na wstępie
wieloletnią współpracę z filatelistami NRD,
z Kulturbundem, który zrzesza także filatelistów, wspominał kontakty i wystawy, jak
również bogate plany na przyszłość. Ze strony miłych gości słowo, po polsku, wypowiedział min. K. Philipp, który zwłaszcza zauważył wielką — społecznie ważną rolę
znaczka i wystawiennictwa dla kreowania
obrazu kraju sąsiedzkiego, dra zacieśnienia
wzajemnych kontaktów.
Natomiast w zestawionych pośród dużej
sali gablotach — których tłem była inna
ekspozycja, rysunków dziecięcych związanych z tematem — stołeczni organizatorzy
WF pokazali kilka świetnych eksponatów,
zwłaszcza poświęconych NRD lub Targom
Lipskim. Wśród 'wystawców byli m.in. Zygmunt Baranowski z Warszawy i Alojzy
Burczyk z Bytomia, obaj mają doskonale
zbiory, wielokrotnie nagradzane.
Pokaz warszawski mial charakter okazjonalny, ale w niczym to nie umniejszało satysfakcji oglądania ciekawego materiału i
dobrej jego prezentacji. ,
(sz)
liwe, że występuje na kilku arkuszach. Ale
jak wynika z sygnałów zamieszczonych w
„F' emisja ta odznacza się szczególnie niestarannym wykonaniem i podobnych białych
plamek na tym znaczku jest więcej.
Do „błędów" wynikających z procesu produkcji zaliczyć należy niewątpliwie różnicę
w znaczku nr 2390 „Drzeworyt polski — łowienie ptaków". Prawidłowy rysunek przedstawia łowcę w bucie narysowanym cienką
linią, natomiast na wielu znaczkach but jest
czarny, prawdopodobnie wskutek nadArtykuł dyskusyjny kol. Janusza Milew- cały
miaru farby. Mam po kilkanaście sztuk każskiego z Jeleniej Góry, z działu „Osobliwoś- dego rodzaju znaczka. Czy tego rodzaju różci znaczków polskich" (nr 6/89), zmusza mnie
do zabrania Biosu w rozważaniach nad nica winna być zasygnalizowana w Katalogu Specjalizowanym?
usterkami naszych znaczków.
Ponadto zasadnicza emisja tego znaczka
Zastrzegam się, te nie pretenduję do miana„znawcy” i stąd mam prawo mieć swoje jest koloru czarnego, ale część emisji wyga„widzimisię" — po prostu należę do licznej no w kol. czarno-zielonym, lub zielonym.
rzeszy zwykłych „niedzielnych" układaczy Katalog Specjalizowany z 1985 nic nie wspoabonamentu filatelistycznego, jakich w Pols- mina o wydaniu tego znaczka również w
ce jest kilkaset tysięcy. Pozwalam więc so- kolorze zielonym.
bie wyrazić własny punkt widzenia na tę
Jednocześnie zwracam uwagę na znaczek
sprawę, oparty zresztą o reguły przyjęte w nr 2941, „40 rocznica śmierci gen. Karola
zagranicznych związkach filatelistycznych.
Swierczewskiego". Zasadniczy kolor emisji
wg Kat. Popularnego jest oliwkowy, ale
Znaczek pocztowy — jako wizytówka
ambasador państwa — winien być wydawa- część nakładu wydano w kolorze zielonym.
ny ze szczególną troską, zarówno co do
(...) Na znaczku nr 2787, „45 rocznica wojtreści, jak i formy. (...) Ostatnio znaczki pol- ny obronnej" przedstawiono gen. Kutrzebę
skie wydawane są po prostu niechlu j- i fragment obrazu mającego przedstawiać
n i e. Nie przynosi to zaszczytu PWPW. Jest bitwę nad Bzurą. Obraz ten nie ma nic
to może skutek drukowania na zużytych wspólnego z bitwą nad Bzurą,' gdyż przedprzestarzałych maszynach poligraficznych, stawił, jesienne manewry w 1933 r., w Bomole skutek zlej jakości farby, lub niedo- rach Tucholskich. We wrześniu 1939 r. nipatrzenie obsługi. Nie znam metody kontroli gdzie żołnierze polscy nie walczyli w płaszstosowanej w PWPW, ale jest ona z pew- czach!
nością niedoskonala, jeśli wypuszcza do obieNa kopercie PDC z marszałkiem J. Piłgu tyle makulatury — arkuszy z przesu- sudskim, z okazji 70-lecia odzyskania nieniętymi kolorami, podwójnymi odbiciami i podległości — umieszczono orzelka, rzekomo
różnymi plamami w postaci pasków, kresek, legionowego. Nie wiem skąd autor wziął ten
kropek itp. — skrzętnie wyłapywanych póź- wzór, ale to orzełek z mapki polskich lotniej przez filatelistów I domagających się niarzy z czasów napoleońskich. Prawdziwy
umieszczania tego w katalogu.
orzełek legionowy był bez korony i na tarMoim skromnym zdaniem, jako godne re- czy herbowej, umieszczonej na tarczy amajestrowania winny być tylko takie usterki, zonek była litera „S", a nie „L". Wywodził
które wynikają z błędu autora, rytownika się z organizacji „Strzelca" i takie orzellci
lub uszkodzenia kliszy w jakimś szczególe, nosili na maciejówkach legioniści Brygady
który jest powielany w pewnej liczbie arku- Piłsudskiego.
szy oraz błędy wynikające z procesu produkSą to potknięcia, które wyławiają dopiero
cji, jak odwrotki, brak koloru, błąd perfora- filateliści — właśnie ci „niedzielni" i takie
cji. Przy czym te ostatnie są tym, co nazy- blędy winny trafiać do katalogu.wamy makulaturą, która nie powinna znaleźć
się w obiegu. Jeżeli jednak poczta dopuścila
do Obiegu; to powinna być umieszczona w
2108AIS
katalogu.
3Z9100
Wszelkie inne usterki typu „plama w oku"
Wi./4051b0V
na nielicznych egzemplarzach znaczków, spo/43d391lik
wodowane zwykle brudem w trakcie drukowalna — winny stanowić wyłącznie „dumę
MA/401100d i
• posiadacza".
a iss stad
r
Sam mam dwa egzemplarze znaczka nr
t957 z 3CV Ogólnopolskiej Wystawy Filatelis(—) Ze na poczcie źle się dzieje może
tYcznej 4'0=1'i 87". na których odkrytem
białe koteczko średnicy 0,5 mm nad rynną świadczyć datownik stosowany w Warszawie
dachu. Znaczek pochodzi z „prawego arku- z odwróconym wirnikiem (fot). Tego jeszcze
sza", z piątej skrajnej pozycji piątego rzę- w żadnej poczcie świata nie było (...)
Jerzy Kunikowski
du. Plamkę tę spowodował prawdopodobnie
Puento
pęcherzyk powietrza spienionej farby i moż-
0/0 L I WOJ'CI
'ZNACZKÓW POLSKICH(
Niechlujstwo
znaków polskich
501
od znaczka do zbioru
Rodzaje
zbiorów
1•
eksponatów
501
—
Karta maxistim to walor zawierający maksimum otzn
t
rzy)
eech
---4
wspólnych: rysunek znaczka, stempla oraz samej karty
Opracowanie zbioru, a co za tym idzie eksponatu, wymaga wielu wiadomości. Nie
tylko z zakresu samej techniki opracowania
(rozłożenie znaków na karcie wystawowej,
opis walorów, mocowanie znaków itp.), lecz
również z zakresu organizacji wystaw i zasad wystawiania eksponatu.
Międzynarodowa Federacja Filatelistyki
FIP (Federation internationale de Philatelie)
opracowała Regulamin Wystaw FIP i zobowiązała krajowe związki filatelistów do jego stosowania. Nie będę go tu omawiał. Podam jedynie kilka informacji, niezbędnych
przy opracowywaniu eksponatu.
Każda wystawa: światowa, krajowa czy
okręgowa (i inne) dzieli się na klasy. Klasy
nie konkursowe to: klasa oficjalna, sędziów
itp. Lecz ta klasa nas na razie nie interesuje. Interesują nas klasy konkursowe, w
których nie tylko zdobywamy ostrogi, ale i
walczymy o jak najlepsze zaprezentowanie
swego eksponatu.
Istnieje podział na następujące klasy: filatelistyki tradycyjnej, historii poczty, całostek,
aerofilatelii, filatelistyki tematycznej, manimaf ili, literatury i dział filatelistyki młodzieżowej oraz nowości poczt świata.
Werogram — list lotniczy
Filatelistyka tradycyjna, to przede wszystkim zbiory znaków poszczególnych państw,
ułożone chronologicznie (wg dat ich ukazywania się) oraz wszystkie inne, nie miesi-
mące się w pozostałych klasach. Najbardziej
na każdej wystawie popularna jest filatelistyka tematyczna. O ile skompletowanie dziś
znaków do filatelistyki tradycyjnej jest utrudnione (wysokie ceny, brak wielu walorów), o tyle filatelistyka tematyczna może
zapewnić wystawcy większy lub mniejszy
sukces, jeśli zaprezentuje on ciekawy, nie
opatrzony temat, logicznie umotywowany
znakami i rzęczowo opisany. Wystawca może nawet me mieć kompletnego materiału
(co przy wielu tematach i tak jest niemożliwe), ale prezentowany przez niego eksponat
musi byt interesujący od strony filatelistycznej i rzeczowej.
Z mojego tematy »film" wychodzi —
szczególnie w USA, Wielkiej Brytanii, Francji i Japonii, ogromna liczba frankatur mechanicznych reklamujących nowe filmy,
wchodzące na ekrany kin. Nie dość, że mam
takich frankatur znikomą ilość, to nie wiem
nawet, co gdzie się ukazuje. Lecz z tego co
mam mogę w eksponacie tematycznym pokazać karty, na których zasygnalizuję fakt
wydawania przez poczty takich walorów. To
samo dotyczy wielu innych tematów, jak np.
ruch drogowy, malarstwo, flora czy fauna.
Eksponaty, prezentowane na wystawach w
klasie młodzieżowej, mogą dotyczyć wszystkich wymienionych powyżej klas (tradycyjnej, tematycznej, całostek itd). Podzielone są
one jedynie według grup wiekowych — A:
do 15 lat, B: 16 i 17 lat, "e: 18 i 19 lat
i D: 28 i 21 lat. Mogą w tej klasie być też
zaprezentowane eksponaty zbiorowe, opracowane np. przez koło młodzieżowe (eksponaty
te wystawiane są w grupie C). Przyjmuje Się
wiek osiągnięty 1 stycznia roku, w którym
odbywa się wystawa.
Tych Kolegów, którzy zdeCydnią ale Ka MarliSSwenie eksponatu wystawowego, pragnę POinlorMawaC, te eksponaty, ocenione przez sąd konkursowy, etrzymidą dyplomy w randze medalu: dużego clonego, alotego, dużego pozlacanego, POLUomego, dużego srebrnego, srebrnego, posrebrzanego, brązowego, z tym, te w dziale esaponatów
rododych filatelistów i w dziale nowości poczt
śwtata nsJwYższyna wyróżnianiem jest dyplom w
randze metalu pozłacanego. .
Jerzy Partiniewles
Nieco wiadomości o zapałkach książeczkowych
Cz. I
Wynalazcą, zapałek książeczkowych by)
Amerykanin z Filadelfii, Joshua Pusey, z zawodu adwokat. Wynalazł je i opatentował
w 1892 r. W trzy lata pożnie) patent wykupiła firma „Diamond Match Company" i tuż
w 1896 r. wyprodukowała 10 milionów „książeczek zapałczanych". Dziś w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, w ciągu każdej godziny, rozdawanych jest bezpłatnie
klientom sklepów, magazynów czy restauracji ponad milion opakowań zapałek książeczkowych. Okazało się bowiem, iż reklama za
pomocą owych malutkich „książeczek", liczących zwykle zaledwie 20 zapałek jest wyjątkowo skuteczna. Użytkownik dwadzieścia
razy czyta, mimo woli, reklamowy tekst, a
koszt takiej reklamy jest znikomy.
Zapałki książeczkowe, zwane też „książeczkami" (po angielsku book matches lub
booklets) wypady w niektórych krajach
(przede wszystkim w USA) prawie całkowicie zwykle zapalki drewniane, czy też pospolite w krajach romańskich i latynoskich
tzw. woskówki. Zapałki książeczkowe wykonane są z tektury lub taśmy drewnianej, w
formie zbliżonej do' grzebienia, umocowane
metalową zszywką w kartonowej okładce,
dwa lub więcej razy załamanej. Owa kartonowa okładka jest obiektem kolekcjonerstwa
filumenistycznego. Zwykle załamana jest w
czterech miejscach, tworząc pięć prostokątnych powierzchni. Są to kolejno: 1. zakrywka, zamykająca opakowanie; 2. siodełko, zabezpieczające od góry łebki zapałek; 3. powierzchnia tylna lub główna, największa,
zwykle mająca pasek potarkowy; 4. powierzchnia oznaczeniowa, najmniejsza, na
niej zwykle jest umieszczona nazwa — producenta zapałek i 5. końcówka, za którą zaklada się zakrywkę. Teksty i rysunki umieszczone są na wszystkich pięciu powierzchniach, a na trzech pierwszych także na ich spodnich stronach; umieszczane też bywają bezpośrednio na zapałkach. Takie zapałki z drukowanymi tekstami, czy rysunkami obejmującymi nieraz cały
stanowią również obiekty kolekcjonerstwa filumenistycznego. Liczba zapałek w ,.książeczce" w3-nosi od 6 do 600
(zwykle 20), liczba warstw (grzebieni) od 1
do 6 (zwykle 2), diugość grzebienia od 10
rnm do 700 mm (zwykle 70-80 mm). Okładki zapałek książeczkowych są na ogól pros-'
tokątne, bywają jednak czasami ozdobnie,
:fantazyjnie wycinane, czasami w kształcie
reklamowych 1 ilustrowanych na nich towarów, np. w kształcie zegarka, butelki, pudelka, papierosów itp.
tekst ł ilnalcacia
Feliks Klełowles
Etykiety z paskiem potarkowym na końcówce
503
Jest takie koc w Nowej Hucie...
Nie zazdroszczę Kohl nr 257 PZF dobrych
warunków do pracy. Zazdroszczę mu natomiast ciekawej koncepcji działania, dobrych
pomysłów, wytrwałości i zdroworozsądkowego pomyślunku, o których tyle uslyszałem od
mgr. Mieczysława Jedynaka, przewodniczącego Kola, a zawodowo — Dyrektora Zakladowago Domu Kultury PUS „Budostal", od
sekretarza Kola inż. Mieczysława Adamskiego
zastępcy kierownika Zakladu Remontów i
Usł ug oraz członka zarządu — Adama Kapka, kierownika Usług Hotelarskich. Wymieniam stanowiska służbowe tych panów, bo
w tej części Nowej Huty właściwie wszystko jest w jakimś stopniu związane z Przedsiębiorstwem Usług Socjalnych „Budostalu"
(sklepy i kioski — również).
Nic więc dziwnego, że i Kolo PZF nr 257
zawdzięcza wiele „Budostalowi" mimo, że
jest kolein „otwartym", należą również do
niego „ludzie z zewnątrz", choć pracowników PUS jest najwięcej. Należy do niego
także dyrektor przedsiębiorstwa mgr Karol
Polek, o którym słyszałem same superlatywy. Nie będę ich jednak powtarzał, bo to
dziś niemodne, tak dobrze pisać o dyrektorze. Ale ludzie poznali go chyba dobrze,
skoro pracuje na tym stanowisku od 27 lat.
Rozmowa z członkami zarządu Koła-trwała
okolo dwu godzin i choć mówili wszyscy, ich
wypowiedzi się uzupełniały, więc można je
ująć w taki mniej więcej monolog:
Kolo powstało w 1982 roku i dziś liczy ok.
130 członków, w tym prawie połowę pań.
Nic w tym nie ma nadzwyczajnego, skoro
80% załogi, to właśnie kobiety, a do filatelistyki przyciąga je piękno znaczka pocztowego i
własne dzieci. To z myślą o nich
zajmują się kolekcjonerstwem. W pierwszych
latach działalności bardzo dbaliśmy o dynamiczny wzrost szeregów. Namawialiśmy kolegów, zachęcaliśmy koleżanki, organizowaliśmy pokazy (od 6 do 10 rocznie). Dziś nastąpi1a pewna stabilizacja. W dwu ostatnich
latach przyjęliśmy zaledwie 17 nowych
członków. Cały nasz wysiłek kierujemy teraz
na podnoszenie poziomu wiedzy ffiatelistycznej, bwilowę nowych eksponatów. Zapraszamy więc z Krokowa znanych filatelistów na
spotkania i prelekcje. Częstymi gośćmi byli:
prezes Jan Ryblewski, p. T. Broda, L. Chodarowski i inni.
Za duże osiągnięcie uznajemy efekty pracy
z młodzieżą• Jeszcze w 1983 roku, nie byto
w Nowej Ducie ani jednego kota młodzieżowego. Dziś, jedynie z inspiracji i pod opiekę naszego Kola, działa siedem a ósme aktualnie staramy się założyć w pobliskiej
wiosce. Organizujemy im spotkania szkole1{i01.0C w naszym klubie, udzielamy konsultacji i pomocy przy budowie eksponatów
na młodzieżowe wystawy.
504
Ta nasza praca z młodzieżą odbywa się w
toku pokonywania różnorodnych trudności.
Najgroźniejsze wynikają z braku podstawowych akcesoriów filatelistycznych. Co bowiem może zrobić młody filatelista, paten zapału, ze zgromadzonym niezłym materiałem,
jeśli nigdzie nie można nabyć kart wystawowych (bristolu też brak), havidów i „koszulek"._? Klasery i wkladniki są brzydkie
i kiepskiej jakości. Zgłaszamy więc przez
„Filatelistę" prośbę do władz PZF o podjęcie energicznych interwencji w PF.
Oprócz tych kłopotów ag i inne, których
rozwiązanie zależy jedynie od władz młodzieżowego ruchu PZF. Od lat domagamy
się uatrakcyjnienia zasad (i regulaminu także) konkursów młodzieżowych. I od lat
otrzymujemy takie same, tak samo nudne i
nie uwzględniające rzeczywistych zainteresowań młodzieży.
U nas np. młodzież najczęściej zbiciu następujące tematy: flora i fauna, komunikacja, letnie i zimowe sporty, wizyty Papieża,
bajki.. Myślimy, że właśnie z tymi tematami
powinny być, związane najbliższe konkursy.
I jeszcze jeden drobiazg, ale w pracy z
młodzieżą, nie tak znów bagatelny. Ciekawe, czy koledzy z Warszawy widzieli nasze
młodzieżowe legitymacje? Aż przykro patrzeć na ten mato estetyczny kartonik, do tego źle zadrukowany....W słyd po prostu taką
legitymację wręczać młodzieży.
Dobre warunki lokalowe pozwalają nam
prowadzić działalność systemem klubowym.
Ograniczamy się do organizowania rocznie
od. 5 do 6 spotkań dla wszystkich członków.
Ale klub jest stale czynny i spotykają się w
nim ci, którzy danego dnia mają wolny czas,
ochotę i coś konkretnego do zatatwienta. Np.
dziś spotyka się ki/ku filatelistów zbierających temat ONZ. Naszym zdaniem taki system uwzględnia aktualne warunki tycia i
odpowiada naszym członkom.
Jesteśmy przeciwnikami sformalizowanych
form działania. A te, niestety, wciąż u nas
obowiązują. Np. ocenia się pracę opiekuna,
nie wg jego rzeczywistych osiągnięć Wychowawczych, a na podstawie dobrze napisanych sprawozdań i uczestniczenia w różnych
naradach. Jednocześnie jednak uważamy, że
wszelka dobrowolność kończy się w momencie, jeśli ktoś przyjął na siebie jakieś zobowiązanie. Od tej chwili upoważnić/ pozostałych kolegów do stawiania mu ostrych wymagań.
Uważamy, też że ten kto dobrze pracuje
ma wszelkie prawo do zgłaszania uwag i
krytyki. Takie zasady obowiązują w naszym
Kole i chcielibyśmy, żeby obowiązywały w
całym naszym Związku.
Notował: Jerzy B. Kilem