List jako forma wypowiedzi pisemnej w klasach początkowych

REDAGOWANIE RÓNYCH FORM UśYTKOWYCH
List jako forma wypowiedzi pisemnej w klasach początkowych
I.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Charakterystyczne cechy listu
1. Forma
podstawową formą listu jest monolog – wypowiedź skierowana do konkretnego
odbiorcy
łączy w sobie elementy kilku innych form wypowiedzi:
- opowiadania – przedstawienie zdarzeń przez nadawcę
- opisu sytuacji towarzyszącego jednemu zdarzeniu
- monologu lirycznego- przedstawienie własnych uczyć, nastroju itp.
- opisu właściwego – przedstawienie np. wyglądu kogoś lub czegoś
- streszczenia np. filmu, ksiąŜki, sztuki
- sprawozdania np. z przebiegu uroczystości, imprezy itp.
2. Kompozycja i układ graficzny
list ma trójdzielną kompozycję – wstęp, rozwinięcie zakończenie
zawiera elementy uzupełniające:
- nazwa miejscowości i data napisania listu ( w prawym górnym
rogu)
- nagłówek – bezpośredni zwrot do adresata ( umieszczony
pośrodku strony)
- podpis nadawcy ( pod zakończeniem, z prawej strony)
- postscriptum (P.S)- dopisek jeśli jest potrzebny ( umieszcza się
go pod listem).
3. Warstwa językowa
stosowanie wyrazów i zwrotów odnoszących się do adresata, pisane ze względów
grzecznościowych ( pisze się je wielką literą np. Mamo, Tato, Rodzino, Cię, Tobie,
Twoich itp.)
stosowanie słownictwa potocznego podobnego do języka rozmowy
uŜywanie wyrazów i zwrotów ekspresywnych, o silnym zabarwieniu uczuciowym
wprowadzenie słownictwa kształtującego nastrój
często stosowanie trybu rozkazującego czasowników ( jeśli list ma charakter
perswazyjny)
4. Styl i składnia
styl i składnia posiada wiele cech rozmowy lub wypowiedzenia
- skierowanej do odbiorcy
- nawiązującej do znanych faktów
- wyraŜanej zdaniami pytającymi lub wykrzyknikowymi
- o zróŜnicowanej budowie składniowej zdań ( pojedyncze, złoŜone,
równowaŜniki zdań)
1
Ćwiczenia doskonalące umiejętność redagowania listu
Klasa I
-
czytanie wybranych tekstów w formie listów
rozwiązywanie rebusów, krzyŜówek związanych z tematyką listu
zapoznanie uczniów z ciekawszymi wzorami listów
wyszukiwanie wyrazów grzecznościowych pisanych wielką literą
uzupełnianie tekstów z lukami w formie listów
dzielenie listu na części
dopisywanie brakujących części listu – daty, nagłówka, podpisu
zbiorowe pisanie treści za pomocą obrazków
zbiorowe pisanie całego listu
adresowanie koperty
ustalanie brakujących elementów w adresach i uzupełnianie ich
Klasa II
-
dzielenie treści listu na zadania, stosowanie interpunkcji
stosowanie w treści formuł grzecznościowych i zapisywanie
we właściwym miejscu
wyodrębnianie z treści wyrazów pisanych wielką literą
i wyjaśnianie ich pisowni
samodzielne redagowanie nagłówków i formułek
grzecznościowych, podpisywanie listu
wspólne pisanie listu
próby samodzielnego redagowania treści listu
próby samodzielnego napisania całego listu
Klasa III
-
analizowanie tekstów listów i określanie ich charakteru
redagowanie zdań w związku z intencją
zmiana w listach nagłówków i formuł grzecznościowych
eliminowanie z treści listu zbędnych wyrazów
rozszerzanie treści listu
przekształcanie w tekstach listów zdań np. pojedynczych
na złoŜone
pisanie odpowiedzi na listy np. do postaci z lektur
samodzielne pisanie listów wg podanego planu i planu wspólnie
ustalonego
samodzielne pisanie listów o wydarzeniach z Ŝycia klasy
samodzielne pisanie listów do wybranych osób w rodzinie
adresowanie kopert
Ćwiczenia w pisaniu listu powinny być odpowiednio zaplanowane w rozkładach materiału
Przykładowe ćwiczenia powinny być powtarzane i utrwalane na poszczególnych poziomach
kształcenia a opracowanie listu w kaŜdej klasie powinno nastąpić kilka razy.
2
SCHEMAT GRAFICZNEGO UKŁADU LISTU
górny margines
Gorzów Wlkp.,15.03.2009 r. miejscowość,
data
odstęp
nagłówek
akapit
Kochana Mamusiu!
Jesteśmy juŜ na miejscu i tak jak obiecałam, zaraz do
Ciebie piszę.
wstęp- zdanie
nawiązujące,
kreślenie celu
pisania
PodróŜ minęła dobrze, a tu jest całkiem nieźle.
Mieszkam w tym samym pokoju co Tomek Jeszcze trzech
właściwa
część listu, innych chłopaków z nami. Mamy fajnego instruktora. Byliśmy
rozwinięcie juŜ na nartach. Nie jeŜdŜę jak wariat. Śniegu duŜo. Jedzenie w
porządku. Nic się nie martw. Dam sobie radę.
UwaŜaj na siebie. Nie pracuj za wiele.
akapit
zakończenie
odstęp
Całuję Cię mocno –
formuła , zwrot
grzecznościowy
Andrzej
podpis
dolny margines
3
śyczenia i zaproszenia
Uczymy redagować Ŝyczenia i zaproszenia wykorzystując róŜne sytuacje w ciągu roku
szkolnego np.
z okazji imienin dzieci, świąt rodzinnych, religijnych, rocznic uroczystości szkolnych itp.
Ćwiczenia językowe polegają na gromadzeniu odpowiedniego słownictwa w sposób twórczy,
często w formie gier i zabaw dydaktycznych i dramatycznych.
Nauka redagowania Ŝyczeń i zaproszeń powinna odbywać się na oryginalnych kartkach
pocztowych lub zaprojektowanych samodzielnie przez uczniów połączona z nauką
adresowania kart pocztowych. Uczniowie po zapoznaniu się z formą i frazeologią Ŝyczeń,
opracowaniu od strony artystycznej, mogą je redagować samodzielnie ustnie lub pisemnie.
Do typowych wyraŜeń i zwrotów frazeologicznych naleŜą;
• Ŝyczenia – najlepsze, najserdeczniejsze, szczere, najszczersze
• Ŝyczenia – imieninowe, świąteczne, urodzinowe, noworoczne
• Ŝyczenia – komuś składamy, przesyłamy, zasyłamy, Ŝycząc wszelkiej pomyślności,
zdrowia, szczęścia, powodzenia, radości, duŜo uśmiechu, pogodnych dni itp.
Dla zredagowania zaproszenia bardzo istotne są informacje dotyczące osoby lub osób
zapraszających, osób zapraszanych, czasu, miejsca i okazji, o których naleŜy dokładnie
poinformować. Informacje te powinny być przekazane w sposób jasny, pełny i logicznie
uzasadniony.
Zaproszenie
Klasa III b Szkoły Podstawowej w Gorzowie Wlkp. ma zaszczyt zaprosić Kochane
Mamy na uroczystość z okazji Dnia Matki. Oczekujemy naszych miłych gości 26 maja
w naszej klasie o godz. 17.00.
Uczniowie i Wychowawczyni kl. III b
4