niemiecki_01_okladki_Layout 1

Sebastian
Chudak1
Helau! Alaaf! Ahoi!
... czyli o tym, jak świętuje się karnawał
w Niemczech
Karnawał to w Niemczech czas, w którym wiele osób
zapomina o codzienności, o pracy, o zwykłych obowiązkach. W zależności od regionu czas ten określany jest jako Fasching, Fastnacht albo Karneval. Zwyczajom karnawałowym hołduje się przede wszystkim
w Północnej Nadrenii-Westfalii oraz regionach Niemiec ukształtowanych przez katolicyzm. Głównymi
„bastionami” karnawałowych praktyk są Moguncja,
Kolonia, Düsseldorf oraz Bonn. Natomiast np. na południu Niemiec obchodzi się tradycyjną alemańską
Fastnacht, a w okolicach Berlina Fasching. Ta tzw.
„piąta pora roku” rozpoczyna się 11 listopada o godzinie 11:11 i kończy w Popielec. Punktem kulminacyjnym barwnej, karnawałowej zabawy jest tydzień
trwający od tzw. „tłustego czwartku” do Środy Popielcowej. W zapustny poniedziałek (Rosenmontag)
ulicami miast ciągną wielkie karnawałowe korowody
przebierańców zrzeszonych w towarzystwach karnawałowych, rzucających słodycze w tłum. Przebrani
w zabawne kostiumy lub ubrani w tradycyjne stroje
i maski ludzie uczestniczą w festynach i paradach.
Jak widać niemieckie zwyczaje karnawałowe znacznie różną się od polskich. W Polsce żywe są wprawdzie pewne tradycje związane z tym czasem, określanym tutaj jako zapusty. Nie są jednak tak bogate, ani
zróżnicowane. Na dodatek, we współczesnych czasach karnawał zdaje się mieć znacznie skromniejszy
wymiar niż to bywało w zeszłych wiekach. Kuligi, tak
popularne w dawnych wiekach wśród polskiej szlachty, biesiady przy ognisku czy też wystawne bale są raczej rzadkością, a karnawał jest najczęściej świętowany przez młodzież na dyskotekach, natomiast przez
dorosłych na balach i mniej lub bardziej kameralnych
spotkaniach towarzyskich z przyjaciółmi lub znajomymi. Szczególnie Ostatki to czas hucznych bali i zabaw
przed nadchodzącym czterdziestodniowym postem.
Również dzieci korzystają z możliwości spędzenia tego okresu na karnawałowych balach przebierańców.
Opisana poniżej propozycja dydaktyczna to próba
zachęcenia Państwa uczniów do refleksji na temat
polskich i zagranicznych tradycji karnawałowych,
do ich porównania, oraz analizy historii ich powstania itp. Głównym punktem ciężkości jest tym razem
praca z tekstem pisanym (patrz załącznik nr 2). Dla
urozmaicenia proponujemy także inne aktywności
stymulujące uczniów do wypowiedzi, poszukiwania
informacji, a w konsekwencji do rozwoju ich interkulturowej kompetencji komunikacyjnej: a) opis ilustracji (patrz załącznik nr 1), b) pracę z materiałami
audialnymi i audiowizualnymi.
1
***
Nasza propozycja ćwiczeń i zadań do tekstu jest
skierowana do uczniów o średnim poziomie biegłości językowej (B2-C1).
Ramy czasowe: od jednej lub trzech godzin lekcyjnych (w zależności od poziomu biegłości językowej uczniów i od wybranego zestawu zadań i ćwiczeń – por. poniżej „Przebieg zajęć”).
Materiały nauczania/ pomoce dydaktyczne: odpowiednia ilość kopii kart pracy (por. załączniki niżej); ewentualnie także słowniki; dostęp do komputerów podłączonych do Internetu np. lub jeden komputer z rzutnikiem multimedialnym.
Cele lekcji:
a) cel praktyczno-komunikacyjny: rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem (globalne
i szczegółowe rozumienie tekstu), mówienia (opis
ilustracji, odpowiedź na pytania do tekstu oraz
swobodna wypowiedź na podany temat) oraz pisania (pisanie tekstu informacyjnego według wzoru);
b) cel kształcący: rozszerzenie i utrwalenie wiedzy
kulturo- i krajoznawczej (informacje na temat
zwyczajów karnawałowych w krajach niemieckiego obszaru językowego), poszerzenie i utrwalenie
słownictwa związanego z opisywaniem wyglądu
osób, zwyczajów i tradycji; powtórzenie i utrwalenie zasad stopniowania przymiotników oraz form
czasowników w czasie Präteritum.
c) cel wychowawczy: rozwijanie postawy akceptacji
dla odmiennych zwyczajów i zainteresowania kulturą docelowego obszaru językowego oraz refleksji na temat tradycji związanych z własnym tłem
kulturowym, tj. elementów składowych kompetencji interkulturowej; przygotowanie uczniów do
samodzielnego rozwiązywania problemów (np.
przez poszukiwanie potrzebnych informacji
w słownikach) i do pracy w zespole.
***
Przebieg zajęć:
1. Przed czytaniem tekstu należy zaprezentować
uczniom materiał ilustracyjny zebrany w załączniku nr 1. Celem jest tu w miarę możliwości dokładny opis obrazu Françoisa Rousseausa przedstawia-
Dr Sebastian Chudak jest adiunktem w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
4
B2-C1
jącego tradycyjny bal dworski w 18 wieku i zdjęcia
pokazujące uliczne parady karnawałowe w Niemczech. W zależności od poziomu biegłości językowej uczniów, można podzielić klasę na grupy,
z których każda będzie opisywała inną ilustrację
(w tym także korzystając ze słowników). Wynik
porównania ilustracji należy zebrać na tablicy.
W tym celu przedstawiciele grup mogą podchodzić do tablicy i zapisywać kolejne zdania. Kto wymieni więcej różnic, ten wygrywa!
2. Kolejny etap pracy to czytanie tekstu z załącznika
nr 2 i rozwiązywanie kolejnych zadań do tekstu:
a) W celu kontroli globalnego zrozumienia tekstu
można po jego lekturze zadać np. następujące
pytania:
l Was ist Karneval?
l Wie alt ist die Tradition, Karneval zu feiern?
l Wo in Deutschland ist die karnevalistische
Tradition besonders stark?
l Wann beginnt Karneval?
l Was ist sein Höhepunkt?
l Was passiert am Rosenmontag?
l Gibt es einen besonderen Karnevalsgruß?
l Was wird beson ders häufig und gerne
während des Karnevals gegessen?
l Wann endet Karneval?
b) załącznik nr 3: przyporządkowanie nagłówków do kolejnych akapitów.
c) załącznik nr 4: przyporządkowanie ilustracji
do odpowiednich fragmentów tekstu (miejsca,
w których powinny znaleźć się ilustracje oznaczone są w tekście w załączniku nr 2 numerami
od 1 do 8)
d) załącznik nr 5: określenie prawidłowości zdań
zebranych w tabeli
3. W kontekście omawianego tematu celowe jest postawienie uczniom zadania, które z jednej strony
przyczyniłoby się do transferu zdobytej przez nich
w trakcie pracy z tekstem wiedzy na inny kontekst,
z drugiej zaś strony przyczyniłoby się do pogłębienia ich refleksji kulturowej. Dlatego powinni oni
podjąć próbę opisania polskich zwyczajów sylwestrowo-karnawałowych. Ich opis może mieć formę
tekstu informacyjnego podobnego do tego z załącznika nr 2. Może jednak także przybrać formę
plakatu, który zostanie zaprezentowany i omówiony na forum klasy i zawiśnie następnie na ścianie.
Zadanie to może być wykonane w parach lub małych grupach. Może też być zadaniem domowym,
gdyż prawdopodobnie konieczne będzie odszukanie odpowiednich informacji, np. w Internecie.
4. Dodatkowe materiały związane z tematem Karnawału w Niemczech znajdziemy np. na stronie in-
ternetowej stacji telewizyjnej Deutsche WelTipp von
le: www.dw-world.de, np.:
der
Maus
a) nagranie audio „Rosenmontag
– Das Wort der Woche”, które
znajdziemy w formacie wma
i mp3 pod adresem: www.dw-world.de/po pups/po pup_sin gle_me dia play er/0,,4191462_ty pe_au dio_struct_12458_con ten tId_4049923,00.html. Tekst pochodzący z 23.02.2009 odnajdziemy wpisując
w znajdującej się na stronie www.dw-world.de
wyszukiwarce hasło „Rosenmontag”. W załączeniu do tekstu znajdziemy także jego transkrypcję, co pozwoli na szybkie przygotowanie
choćby tekstu z lukami do wspomnianego nagrania.
b) nagranie wideo pt. „Karneval in Köln”, które
zamieszczone jest w formacie flash i mp4 na
stronie www.dw-world.de/dw/article/0,,40556
07,00.html. Film pochodzący z 26.02.2009 odnajdziemy przechodząc na stronie www.dw-world.de do znajdującej się po lewej stronie
ekranu rubryki „Deutschkurse” i dalej w menu
„Deutsch XXL” do „Deutsch aktuell”, „Video-Thema”, „Video-Thema-Archiv” i „Video-Thema-Archiv 2009”. Do nagrania dołączone są zadania (jako download w formacie pdf) i transkrypcja tekstu nagrania ze słowniczkiem.
c) spektrum informacji na temat zwyczajów karnawałowych można naturanie znacznie poszerzyć, przeszukując wspólnie z uczniami strony
WWW takie jak np.:
l www.go ethe.de/z/jetzt/dej zu s29/lin k29.
htm,
l www.fasching-fastnacht-karneval.de,
l www.religioeses-brauchtum.de/fruehjahr/
fastnacht_1.html.
Załącznik nr 4
1 – F, 2 – B, 3 – E, 4 – H, 5 – A, 6 – C, 7 – D, 8 – G
Załącznik nr 3
1 – I, 2 – C, 3 – H, 4 – L, 5 – M, 6 – D, 7 – G, 8 – E, 9 – K, 10 – B,
11 – A, 12 – F, 13 – J
Propozycje rozwiązań:
5
Załącznik nr 5
1 – , 2 – ☺, 3 – , 4 – , 5 – ☺, 6 – , 7 – ☺, 8 – , 9 – ,
10 – , 11 – ☺, 12 – , 13 – , 14 – ☺, 15 – ☺, 16 – 