rehabilitacyjne możliwości przystawek

Paweł CAREWICZ, Wydział Mechaniczny, Politechnika Białostocka, Białystok
REHABILITACYJNE MOŻLIWOŚCI PRZYSTAWEK NAPĘDOWYCH
DO WÓZKÓW INWALIDZKICH
REHABILITATION CAPABILITIES OF WHEELCAIR ADD-ONS
Słowa kluczowe: wózek inwalidzki, przystawka, rehabilitacja
1. WSTĘP
Problem niepełnosprawności dotyka wielu osób na całym świecie. Wiele chorób czy urazów
powoduje konieczność poruszania się dotkniętej nimi osoby na wózku inwalidzkim.
Istnieją techniczne rozwiązania pozwalające na to, aby osoba poruszająca się na wózku
inwalidzkim mogła pokonywać większe odległości a nawet uprawiać sport i turystykę. Jednym
z takich rozwiązań są przystawki napędowe do wózków inwalidzkich działające na zasadzie
handbike’ów. W tym opracowaniu przedstawione zostaną podstawowe możliwości użycia
tego typu sprzętu w rehabilitacji osób niepełnosprawnych ruchowo.
2. ASPEKTY REHABILITACJI
2.1. Rehabilitacja fizykalna
Głównym zadaniem rehabilitacji fizykalnej jest usprawnienie pacjenta na tyle, żeby był w
stanie fizycznie, samodzielnie poruszać się w przestrzeni publicznej, oraz szeroko pojęta
poprawa jakości życia osoby z niepełnosprawnością. Rolą przystawek napędowych jest
poszerzenie zdolności lokomocyjnych pacjenta oraz umożliwienie jej rozwoju fizycznego tych
partii mięśni, które nie mogą być rozwijane podczas poruszania się standardowym wózkiem
inwalidzkim
2.2. Rehabilitacja psychologiczna i społeczna
Przy urazach powodujących częściowy paraliż lub deformację ciała początkowym etapem
rehabilitacji powinno być wyciągnięcie pacjenta ze stanu beznadziei i marazmu
spowodowanego utratą (często trwałą) sprawności ruchowej. Rolą przystawek napędowych
jest w tym przypadku dodanie możliwości aktywnego poruszania się na dalsze odległości oraz
umożliwienie powrotu do sprawności lokomocji pacjenta. Jest on w stanie przebyć drogę z
domu do szkoły/pracy i z powrotem zupełnie sam, nawet jeżeli odległości te sięgają kilkunastu
kilometrów dziennie bez potrzeby korzystania z pomocy innych osób co niebagatelnie wpływa
na poprawę kondycji psychicznej pacjenta.
XIII Konferencja Naukowa Majówka Młodych Biomechaników im. prof. Dagmary Tejszerskiej
s. 16
3. TYPY PRZYSTAWEK A ICH WPŁYW NA REHABILITACJĘ
3.1. Przystawka z napędem ręcznym
Przystawka o napędzie całkowicie ręcznym przeznaczona dla osób ze sprawną górną
częścią ciała i jej wpływ na rehabilitację pacjenta
3.2. Przystawka z napędem elektrycznym
Przystawka o napędzie całkowicie elektrycznym przeznaczona dla osób z niesprawną
górną częścią ciała i jej wpływ na rehabilitację pacjenta
3.2. Przystawka z napędem hybrydowym
Przystawka o napędzie hybrydowym (połączenie napędu ręcznego i mechanicznego)
przeznaczona dla osób ze sprawną lub lekko uszkodzoną górną częścią ciała i jej wpływ na
rehabilitację pacjenta
LITERATURA
[1] Kostrzewa E., Marek E., Patkiewicz J., Piechota S., Wójcik M.: Vademecum
niepełnosprawnych, WOZiRON, Wrocław, 1993
[2] Floyd M., Espir M.: Assessment of medical fitness for employment. The Lancent, July 26,
1986, s. 207-208
[3] Majewski T.: Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych. CB-RRON, Warszawa
1995
[4] Kurkus-Rozowska B.: Wpływ rehabilitacji na poprawę wydolności fizycznej osób
niepełnosprawnych ruchowo. Bezpieczeństwo pracy, 2002, nr 3
[5] Kaltenborn F.: Manualne mobilizacje stawów kończyn, Corner, Toruń, 1996
[6] Grabek I., Choromański W.: Wybrane zagadnienia projektowania innowacyjnych
środków transportu dostosowanych do osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
Zeszyty naukowe politechniki śląskiej, Transport z.83, 2014, s 100-108
[7] Arnet U., HinrichsT., Lay V., Bertschy S., Frei H., Brinkhof M., Determinants of
handbike use in persons with spinal cord injury: results of a community survey in
Switzerland. Disability and Rehabilitation, 18 Mar 2015
[8] Sydor M,: Dobór wózka inwalidzkiego dla osoby dorosłej. Gabinet fizjoterapeuty,
Marzec 2012 s.67-69
[9] Mikołajewska E., Mikołajewski D.: Automatyzacja wózków dla niepełnosprawnych. Acta
Bio-Optica et Informatica Medica 1/2010,