Polscy naukowcy przeciw III Rzeszy

Polscy naukowcy przeciw III Rzeszy
2015-05-13
Złamanie kodu Enigmy, wynalezienie pierwszego ręcznego wykrywacza min i odwracalnego
peryskopu – to niektóre osiągnięcia polskich inżynierów, jakie przyczyniły się do zwycięstwa
aliantów podczas II wojny. Mówili o nich uczestnicy konferencji zorganizowanej w Centralnej
Bibliotece Wojskowej.
– Choć od zakończenia II wojny minęło 70 lat, wkład polskiej myśli technicznej, który przyczynił się
do zwycięstwa nad III Rzeszą, nadal jest mało znany – mówił wiceminister obrony Maciej
Jankowski, otwierając poświęconą tej tematyce konferencję w Centralnej Bibliotece Wojskowej w
Warszawie.
Jan Tarczyński, dyrektor CBW, podkreślił, że polski wkład naukowo-techniczny w II wojnę był
nawet bardziej znaczący dla alianckiego zwycięstwa niż dokonania militarne naszego kraju. –
Dzieje II wojny pokazały, że Polacy nie tylko potrafią proch wąchać jako żołnierze, ale i jako
naukowcy tworzyć wynalazki na miarę odkrycia prochu – mówił z kolei prof. Bolesław Orłowski,
historyk techniki.
Krótsza wojna
Eksperci podkreślali, że największym polskim wkładem naukowym w zwycięstwo było złamanie
kodów niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Dokonali tego w 1932 roku matematycy: Marian
Rejewski, Henryk Zygalski i Jerzy Różycki pracujący dla Sztabu Głównego. Polska przekazała
informacje na temat Enigmy aliantom, co pozwoliło na odczytywanie tajnych rozkazów
nieprzyjaciela. – Zachodni analitycy oceniają, że dzięki tym informacjom wojna trwała nawet o rok
krócej – stwierdził prof. Grzegorz Nowik z Muzeum Józefa Piłsudskiego.
Natomiast jednym z najważniejszych polskich wynalazków militarnych okazał się ręczny
wykrywacz min. Opracował go na przełomie 1941 i 1942 roku porucznik Józef Kosacki.
Urządzenie wykorzystywało fale radiowe do wykrywania metalu w ziemi.
Oficer przekazał wynalazek armii brytyjskiej, która uruchomiła masową produkcję wykrywacza i
wprowadziła go do wyposażenia wojska. – Po raz pierwszy 500 tych urządzeń wykorzystano w
bitwie pod El Alamein w 1942 roku – dodawał dr inż. Leszek Bogdan, dyrektor Wojskowego
Instytutu Techniki Inżynieryjnej z Wrocławia. Jak podkreślił, dzięki wykrywaczom Brytyjczycy mogli
oczyszczać przejścia przez niemieckie pola minowe.
Widok z czołgu
Udoskonaleniu broni pancernej służył natomiast peryskop odwracalny mjr. inż. Rudolfa
Gundlacha. – Wykorzystane w nim pryzmatyczne lusterka zapewniały 360-stopniowe pole
widzenia bez konieczności obracania wieżyczki – wyjaśniał dr inż. Piotr Matejuk z Polskiego
Towarzystwa Historii Techniki. Peryskop był montowany m.in. w polskich czołgach 7TP,
Autor: Anna Dąbrowska
Strona: 1
brytyjskich Churchillach i Cromwellach oraz amerykańskich M3/M5 Stuart i M4 Sherman. Dziełem polskiej myśli technicznej był także wyrzutnik inż. Władysława Świąteckiego. Wynalazek
ułatwiał zawieszanie i zwalnianie bomb samolotowych. W Wielkiej Brytanii wyprodukowano ponad
sto tysięcy takich zespołów, które stosowano podczas nalotów na Niemcy, m.in. w amerykańskich
latających fortecach B-17.
Z kolei antena namiarowa – wynalazek inż. Wacława Struszyńskiego – znalazła zastosowanie w
alianckiej marynarce. – Umożliwiała ona lokalizację niemieckich U-bootów i pomagała bezpiecznie
prowadzić morskie konwoje – mówił płk rez. Piotr Kowaluk z Wojskowej Akademii Technicznej.
Jego zdaniem urządzenie było tak skuteczne, że inżyniera można nazwać polskim zwycięzcą
bitwy o Atlantyk.
Patronem medialnym konferencji w CBW była „Polska Zbrojna”.
Autor: Anna Dąbrowska
Strona: 2