Kryteria oceniania osiągnięć edukacyjnych dla klasy 3

Kryteria oceniania osiągnięć edukacyjnych ucznia z języka polskiego
dla klasy III Gimnazjum w Nowym Tomyślu
Kryteria oceniania i wymagania edukacyjne opracowane przez zespół nauczycieli języka
polskiego w oparciu o wewnątrzszkolny system oceniania, podstawę programową i realizowany w gimnazjum Program nauczania języka polskiego dla klas I - III „Świat w słowach i obrazach”
Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów
I Praca klasowa – praca pisemna, trwająca co najmniej 45 minut, w trakcie której zostają sprawdzone
umiejętności uczniów w zakresie komponowania przewidzianych programem form wypowiedzi oraz
poziom ich wiedzy merytorycznej.
Nauczyciel informuje uczniów o terminie pracy klasowej, o formach podawczych, które się na niej
pojawią oraz o zakresie obejmowanego przez nią materiału co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem.
Prace klasowe mogą być przeprowadzone w dwóch różnych formach:
1. Nauczyciel przygotowuje zestaw minimum dwóch tematów prac z określonego wcześniej zakresu
materiału. Przy każdym temacie zostaje jasno określona wymagana forma wypracowania. Uczniowie
mają możliwość wyboru jednego z podanych tematów.
2. Nauczyciel przedstawia zestaw trzech tematów prac, możliwych do zrealizowania za pomocą
krótszych form pisemnych (zaproszenie, przepis, instrukcja, podanie itp.). Uczniowie wypowiadają
się na wszystkie przedstawione im tematy. Nauczyciel biorąc pod uwagę wszystkich trzech prac,
ustala jedną ocenę.
II Test (do wyboru forma testu otwartego lub zamkniętego) – test trwa co najmniej 45 minut i może
obejmować materiał nawet z całego półrocza. Nauczyciel informuje uczniów o terminie testu i zakresie
objętego nim materiału co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem.
III Sprawdzian – praca pisemna, obejmująca swym zakresem jeden z realizowanych w danym semestrze
działów programu nauczania. Czas trwania tej formy sprawdzania umiejętności uczniów wynosi od 30 do
45 minut.
Nauczyciel informuje uczniów o terminie sprawdzianu oraz o zakresie obejmowanego przez niego
materiału co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem.
Ilość sprawdzianów jest uzależniona od ilości przerobionego materiału – ukończonych działów. Nie
powinny się one jednak odbywać częściej niż raz w miesiącu.
IV Kartkówka – to niezapowiedziana praca pisemna, obejmująca swym zakresem trzy ostatnie tematy.
Czas trwania kartkówki jest różny w zależności od stopnia trudności obejmowanego przez nią materiału,
nie może być jednak krótszy niż 5 i dłuższy niż 15 minut.
Sposób oceniania kartkówki ustala nauczyciel w zależności od stopnia trudności materiału.
Ilość kartkówek nie jest ograniczona i zależy wyłącznie od decyzji nauczyciela.
V Odpowiedź ustna – to niezapowiedziane sprawdzenie umiejętności komponowania wypowiedzi ustnej
(wysławiania się) uczniów, wnioskowania oraz ich wiedzy merytorycznej. Swym zakresem odpowiedź ta
obejmuje materiał trzech ostatnich tematów.
Nauczyciel ocenie wiedzę ucznia, jego sposób wysławiania się, tj. słownictwo, umiejętność
konstruowania zdań i dłuższych wypowiedzi.
Uczeń może być wywołany do odpowiedzi kilkakrotnie w ciągu jednego semestru.
1
VI Udział w lekcji – nauczyciel na bieżąco ocenia udział uczniów w lekcji, tzn. stopień ich
przygotowania do zajęć, aktywność, jakość proponowanych przez nich rozwiązań postawionych
problemów itp.
VII Sprawdzenie funkcjonalności i estetyki zeszytu – nauczyciel ocenia zeszyt ucznia, biorąc pod
uwagę nie tylko jego estetykę, lecz przede wszystkim kompletność notatek i ich przejrzystość.
Każdy uczeń może mieć oceniony zeszyt raz w semestrze, zwłaszcza przy ocenianiu semestralnym.
VIII Sprawdziany ortograficzne – (dyktanda) – nauczyciel zapowiada dyktando co najmniej na
tydzień przed jego terminem. Kryteria oceniania są uzależnione od zakresu materiału, rozmiarów oraz
stopnia trudności sprawdzianu.
IX Wypracowania – oceniając prace pisemne uczniów nauczyciel powinien brać pod uwagę następujące
kryteria:
1. Stopień zgodności treści z tematem. Rozumienie tematu.
2. Stopień samodzielności w opracowaniu tematu. Samodzielność.
3. Wartość materiału faktograficznego. Poziom wiadomości, umiejętność dobrania lektury, cytaty.
4. Stopień wyczerpania tematu.
5. Kompozycję pracy, zgodność z formą (lub dobór formy), planowość, spójność tekstu, jednolitość
konwencji.
6. Walory stylistyczne pracy, bogactwo i stosowność słownictwa, urozmaicenie składni.
7. Poprawność językową (słownictwo i gramatyka).
8. Poprawność ortograficzną i interpunkcyjną.
9. Estetykę pracy: pismo, przejrzystość struktury tekstu, akapity itd.
Nauczyciel sprawdza prace wybiórczo. Pod koniec każdego semestru każdy uczeń powinien posiadać
co najmniej 2 sprawdzone i ocenione prace pisemne. Wypracowania oraz krótsze formy wypowiedzi
np. zaproszenie, oceniane są wg systemu kryterialnego opracowanego przez nauczycieli polonistów.
X Zadania domowe: tj. ćwiczenia językowe, stylistyczne itp. – nauczyciel sprawdza przede wszystkim
zgodność wykonanego ćwiczenia z przyjętą normą, bierze pod uwagę pomysłowość ucznia, umiejętność
zaproponowania nowych, własnych rozwiązań, postawionych problemów.
Nauczyciel ocenia ten typ zadań domowych przede wszystkim wtedy, kiedy zostały one sporządzone
w sposób bardzo ciekawy i niekonwencjonalny.
Ocenie podlega także nieodrobienie tego typu zadań.
XI Terminy zwrotu prac pisemnych.
1. Prace klasowe, sprawdziany i testy – w ciągu 14 dni od napisania pracy.
2. Dyktanda i kartkówki – na bieżąco (nie później niż w ciągu tygodnia).
Sposoby zawiadamiania uczniów i ich rodziców o otrzymanych ocenach.
1. Wszystkie prace pisemne zostają przez nauczyciela ocenione i zrecenzowane
2. Prace ocenione przechowywane są przez nauczyciela do czasu zakończenia edukacji w gimnazjum, rodzicom są udostępnione do wglądu podczas konsultacji.
3. Uczeń ma możliwość uzupełnienia wiadomości i umiejętności i ponownego napisania sprawdzianu w drugim terminie (w przeciągu 2 tygodni). Obie oceny zostają wpisane do dziennika.
2
Sposób ostatecznego ustalenia oceny śródrocznej i rocznej
Na te oceny mają wpływ wyniki uzyskane wg następującej hierarchii ważności:
1. Prace klasowe, testy, sprawdziany.
2. Wypracowania.
3. Ocenianie bieżące(praca na lekcji, kartkówki, odpowiedzi ustne).
4. Pozostałe (np. prowadzenie zeszytu, udział w konkursach, recytacja).
Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej
reguluje WSO.
Kryteria ocen śródrocznych i rocznych z języka polskiego
dla klasy III gimnazjum
Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, jeśli nie opanował wiadomości i umiejętności objętych
wymaganiami podstawowymi określonymi w podstawie programowej.
Uczeń otrzymuje oceną dopuszczającą, jeśli nie w pełni opanował wiadomości i umiejętności
objęte wymaganiami podstawowymi określonymi w podstawie programowej, jednak posiadane
wiadomości i umiejętności dają mu możliwość dalszego kształcenia.
Uczeń otrzymuje ocenę dostateczną, gdy w pełni opanował wiadomości i umiejętności na poziomie wymagań podstawowych określonych w podstawie programowej.
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą, gdy w pełni opanował wiadomości i umiejętności na poziomie
wymagań podstawowych określonych w podstawie programowej oraz w części wymagania ponadpodstawowe określone w programie nauczania.
Uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, jeśli w pełni opanował wiadomości i umiejętności
na poziomie wymagań podstawowych określonych w podstawie programowej i ponadpodstawowych
określonych w programie nauczania.
Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli w pełni opanował wiadomości i umiejętności na poziomie
wymagań podstawowych i ponadpodstawowych oraz wykraczające poza program nauczania.
3
Wymagania edukacyjne
Treści nauczania zawarte
w Podstawie programowej
Doskonalenie czytania i odbioru
różnorodnych tekstów kultury
Wymagania podstawowe
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń czyta biegle, poprawnie, głośno, wyraźnie
i wyraziście (również z podziałem na role),
rozumie ogólny sens utworu,
rozróżnia kreacyjny /fikcyjny/ i odtwórczy charakter
literatury,
rozpoznaje postawy bohaterów i porównuje z
postawami osób rzeczywistych,
dostrzega różnice między tworzywem teatru a filmu,
świadomie korzysta ze środków masowego
przekazu (dostrzega możliwość ich niewłaściwego
oddziaływania),
widzi związek dzieła plastycznego z literaturą
i wyraża opinię.
Uczeń interpretuje tekst poprzez głośne czytanie,
dokonuje uogólnień na podstawie przeczytanego
tekstu,
czyta ze zrozumieniem teksty literatury pięknej,
publicystyczne, popularnonaukowe i naukowe
/fragmenty/,
odkrywa w literaturze wartości uniwersalne i odnosi
je do własnego świata wartości,
rozstrzyga problemy moralne, czytając różnorodne
teksty,
określa problematykę przeczytanego utworu, dobiera
cytaty i wykorzystuje je w swojej wypowiedzi,
analizuje komunikaty medialne,
rozpoznaje znaczenie metaforyczne dzieł
plastycznych,
świadomie i krytycznie odbiera różne rodzaje
utworów muzycznych.
Rozróżnia cechy poznanych gatunków literackich
Rodzaje literackie oraz gatunki
związane z epiką, dramatem i liryką oraz: trenu i ody,
rozpoznaje stylizację językową utworu,
rozumie znaczenie pojęć i terminów z zakresu
literatury i kultury.
Określa cechy stylu różnych tekstów,
posługuje się w sposób funkcjonalny poznanymi
pojęciami i terminami z zakresu literatury oraz
kultury,
odczytuje znaki oraz sens dosłowny i metaforyczny,
ocenia przydatność i funkcjonalność środków
4
stylistycznych w przeczytanych tekstach.
Poszukiwanie informacji w różnych Umie korzystać z indeksów i bibliografii,
świadomie wybiera czasopisma w celu zbierania
źródłach
informacji,
posługuje się poznanymi słownikami i encyklopediami,
rozumie treść instrukcji,
ocenia treść i formę reklam.
Rozumienie wybranych pojęć
i terminów z teorii literatury
Rozróżnia cechy poznanych już gatunków
literackich oraz sielanki, opowiadania i ody;
Rozpoznaje archaizmy i gwarę;
Wykorzystuje media jako źródła informacji i opinii,
ocenia wiarygodność i poprawność językową
czasopism,
korzysta samodzielnie z poznanych wydawnictw
informacyjnych,
wykorzystuje słownik etymologiczny oraz mitów
i tradycji kult.
zdobywa samodzielnie informacje,
tworzy instrukcje.
Potrafi omówić sielankę i balladę jako gatunki
synkretyczne;
Dostrzega w utworze stylizację i wskazuje jej
Rozróżnia kreacyjny (oparty na fikcji) i odtwórczy funkcje;
charakter literatury;
Określa specyficzne cechy stylu różnych tekstów;
Ma świadomość wieloznaczności wypowiedzi
literackiej;
Odkrywa w literaturze społeczne, patriotyczne
Odkrywa w literaturze wartości uniwersalne i przei religijne postawy bohaterów i konfrontuje je z za- nosi je do własnego świata wartości;
chowaniami osób rzeczywistych;
Rozstrzyga dylematy moralne pojawiające się w tekstach literackich; umiejętnie dokonuje wyborów;
Posługuje się w sposób naturalny i funkcjonalny
Dostrzega różnice między tworzywem teatru i filmu; poznanymi pojęciami i terminami z zakresu
literatury i kultury;
Analizuje komunikaty medialne, odczytuje znaki
i kody dosłowne i metaforyczne;
Świadomie korzysta ze środków masowego
Wykorzystuje media jako źródła informacji i opinii
przekazu;
w samodzielnym zdobywaniu wiedzy;
5
Dostrzeganie uniwersalności
doświadczeń, przemyśleń, uczuć i
aspiracji wpisanych w dzieła z
różnych okresów i kręgów
kulturowych.
Omawianie i interpretowanie
utworów w różnych zestawieniach
kontekstualnych.
Rozpoznawanie wartości w
utworach oraz próby ich oceny na
tle własnego świata wartości
Posługuje się słownikami i encyklopediami;
Rozumie treść różnorodnych instrukcji;
Ocenia treść i formę reklam.
Ocenia wiarygodność i poprawność językową
różnorodnych czasopism;
Wykorzystuje słownik etymologiczny oraz słownik
mitów i tradycji kultury;
Zdobywa informacje, wykorzystując różne źródła;
W sloganach reklamowych dostrzega elementy
tradycji literackiej i kulturowej, ocenia ich
przydatność i sposób wykorzystania;
Umie korzystać ze środków przekazu i obronić się
przed ich manipulacyjnym działaniem.
Uczeń podczas słuchania przemówień odróżnia
subiektywizm od obiektywizmu, aprobatę
od dezaprobaty, szczerość od udawania.
Uczeń podczas słuchania odczytuje intencję , ukrytą
perswazję i cel wypowiedzi
Podczas czytania tekstów słownych:
Podczas czytania tekstów słownych oraz innych
tekstów kultury :
-odkrywa w literaturze wartości uniwersalne
-uczeń odkrywa w literaturze społeczne,
i przenosi je do własnego świata wartości;
patriotyczne i religijne postawy bohaterów
i konfrontuje je z zachowaniem osób rzeczywistych;
-dostrzega dylematy moralne, umiejętnie dokonując
wyborów;
Porównywanie tworzywa literatury
i innych dzieł sztuki
Dostrzega związek dzieła plastycznego z literackim, Rozpoznaje znaczenia metaforyczne dzieł
plastycznych.
wyraża opinię.
Samodzielne, krytyczne
ustosunkowanie się do
obserwowanych zjawisk kultury;
formułowanie, uzasadnianie oraz
Ocenia treść i formę reklam.
Wsloganach reklamowych dostrzega elementy
tradycji i kulturalnej, ocenia ich przydatność
i sposób wykorzystania.
6
obrona w dyskusji własnych
punktów widzenia, pomysłów
interpretacyjnych i opinii o
utworach.
Pojęcia dotyczące stylistyki:
neologizm, archaizm, dialektyzm,
stylizacja.
Rozpoznaje archaizmy, składnię języka
staropolskiego, gwarę.
Pojęcia (bez konieczności ich
Rozumie ogólny sens czytanych tekstów.
definiowania i używania
terminów):myśl przewodnia;
Rozumie znaczenie pojęć i terminów z zakresu
sensy symboliczne i metaforyczne
literatury i kultury.
utworu, realizm, fantastyka,
groteska, narracja (pierwszoosobowa i trzecioosobowa), symbol,
alegoria,
ironia, apostrofa, antyteza, kontrast.
Określa specyficzne cechy stylu różnych tekstów.
W swojej wypowiedzi stosuje parafrazę.
Posługuje się w sposób naturalny i funkcjonalny
poznanymi pojęciami i terminami z zakresu
literatury i kultury.
Analizuje komunikaty medialne, odczytuje znaki i
kody dosłowne i metaforyczne.
Rozpoznaje znaczenie metaforyczne dzieł
plastycznych.
Nazwy własne
Uczeń stosuje w wypowiedzeniach poprawne formy
nazw własnych, nazwisk żeńskich i małżeństw,
nazw miejscowości
Poprawnie zapisuje nazwy własne, zakończenia
nazwisk żeńskich i małżeństw oraz zakończenia: ski, -cki, -dzki, -stwo, -ctwo, -dztwo
Wypowiedzenia wielokrotnie
złożone
Uczeń buduje poprawne pod względem
składniowym i interpunkcyjnym wypowiedzenia
złożone;
zapisuje poprawnie pod względem składniowym
Uczeń przekształca różnorodne konstrukcje
składniowe w zależności od potrzeb
komunikacyjnych i stylistycznych;
świadomie stosuje i przekształca
7
i interpunkcyjnym mowę zależną i niezależną.
w wypowiedzeniach mowę zależną i niezależną,
wykorzystując ich funkcje stylistyczne.
Określa specyficzne cechy stylu różnych tekstów
Rozpoznawanie archaizmów składni Rozpoznaje archaizmy i składnię języka
języka staropolskiego, gwary
staropolskiego, gwarę
Stosuje w wypowiedziach poprawne formy nazw
własnych, nazwisk żeńskich, małżeństw, nazw
miejscowości
Wyrazy o dosłownym i przenośnym Poprawnie je zapisuje
Parafrazuje teksty, wykorzystuje wyrazy:
znaczeniu
synonimiczne, wieloznaczne, przeciwstawne,
Dobiera wyrazy najtrafniej wyrażające żądane treści o znaczeniu przenośnym, regionalne, środowiskowe
Neologizmy, zapożyczenia
Poprawnie stosuje i zapisuje neologizmy oraz
zapożyczenia
Synonimy, antonimy, homonimy
Stosuje w swoich wypowiedziach
Wyrazy nazywające pojęcia
abstrakcyjne i konkretne
Poprawnie stosuje w swoich wypowiedziach wyrazy
o znaczeniu abstrakcyjnym i konkretnym.
Wyżej zorganizowane formy
wypowiedzi
Uczeń redaguje sprawozdanie z wykładu,
pogadanki, prelekcji,
Pojęcia związane z retoryką
redaguje różne recenzje (np. książki, filmu,
i wypowiedziami o strukturze
koncertu, widowiska),
logicznej: teza, argument,
przesłanka, wniosek, pogląd, ocena.
Ocenia poprawność neologizmów, zapożyczeń, ich
wartość komunikacyjną i stylistyczną.
Uczeń redaguje sprawozdanie z referatu,
przemówienia, kazania, przytaczając wypowiedzi
mówcy,
dokonuje uogólnień,
dobiera w recenzji właściwe słownictwo w celu
wartościowania i opiniowania,
wyraża i uzasadnia własne zdanie,
ocenia wartość filmu (koncertu),
8
redaguje rozprawkę zgodnie z planem
kompozycyjnym,
uogólnia, dochodzi do prawdy na podstawie
przeprowadzonej argumentacji,
redaguje list oficjalny, stosując właściwe
słownictwo,
redaguje list motywacyjny i curriculum vitae,
sporządza notatkę w formie zbioru cytatów.
stosuje w rozprawce zwroty i wyrażenia
uzasadniające stanowisko nadawcy,
dobiera najtrafniejsze argumenty,
łączy fakty, syntezuje, dedukuje,
redaguje list otwarty, uzasadniając własne
stanowisko,
redaguje przemówienie,
posługuje się poznanymi technikami notowania,
sporządza mapę mentalną.
Opracowali: Katarzyna Beyer, Marzena Dach-Kolanko, Danuta Karczmarek, Dorota Kuźniewska, Grzegorz Piątas, Anna Przybylska, Anita Rucioch-Gołek, Dorota
Wiśniewska
9