Podział spółki przez wydzielenie. A co z zezwoleniem

echo
www.roedl.pl
Rzeczpospolita z 27.04.2015
Podział spółki przez wydzielenie. A co z zezwoleniem strefowym?
Zezwolenie powinno być przypisane podmiotowi, który będzie kontynuować działalność na terenie SSE zgodnie z
warunkami wskazanymi w tym dokumencie. Będzie mu także przysługiwać w całości zwolnienie podatkowe.
Podział przez wydzielenie, zgodnie z art. 529 kodeksu spółek handlowych, może przyjąć następujące formy:
1) przeniesienie części majątku spółki dzielonej na spółkę istniejącą,
2) przeniesienie części majątku na spółkę nowo zawiązaną.
Spółka przejmująca lub spółka nowo utworzona w związku z podziałem wstępuje z dniem podziału w prawa i obowiązki
spółki dzielonej określone w planie podziału.
Na spółkę przejmującą przechodzą w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi pozostające w związku z
przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, które zostały przyznane spółce dzielonej,
chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej (art. 531 § 2 kodeksu spółek
handlowych). Jest to tzw. sukcesja administracyjnoprawna.
Powołany przepis wskazuje na dwie istotne sprawy:
- możliwość wykluczenia wprost przez ustawę lub decyzję o wydaniu zezwolenia dopuszczalności przejścia
zezwolenia na spółkę przejmującą,
- konieczność istnienia związku między przenoszonym zezwoleniem a składnikami majątku przenoszonymi na skutek
podziału.
Zamknięty katalog przyczyn cofnięcia
Decyzja o zezwoleniu na prowadzenie działalności w SSE nie zawiera wyłączenia możliwości przejścia zezwolenia na
inny podmiot w wyniku procesów restrukturyzacyjnych, w tym przez podział spółek. Również ustawa z 20 października
1994 r. o SSE i rozporządzenia wykonawcze do niej nie przewidują takiego skutku prawnego.
Zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy o SSE posiadane zezwolenie może być cofnięte, jeżeli przedsiębiorca:
1. zaprzestał na terenie strefy prowadzenia działalności gospodarczej, na którą posiadał zezwolenie, lub
2. rażąco uchybił warunkom określonym w zezwoleniu, lub
3. nie usunął uchybień stwierdzonych w toku kontroli, o której mowa w ustawie, w terminie do ich usunięcia
wyznaczonym w wezwaniu ministra właściwego do spraw gospodarki, lub
4. wystąpił z wnioskiem o cofnięcie zezwolenia oraz ograniczenie zakresu lub przedmiotu działalności określonego w
zezwoleniu.
Przepis ten zawiera więc zamknięty katalog przyczyn cofnięcia zezwolenia, w którym nie ma przesłanki przeprowadzenia
podziału spółki posiadającej zezwolenie.
Można by było zatem przyjąć, że podział spółki nie wpływa na ważność zezwolenia. Niezbędne jest jednak
rozstrzygnięcie, na jakich warunkach zezwolenie może zostać przeniesione na drugą spółkę lub też pozostać w spółce
dzielonej po wydzieleniu części majątku.
Zakaz dowolnego dysponowania
Sposób i zakres podziału majątku dzielonej spółki określany jest szczegółowo w planie podziału. Precyzyjne
przydzielenie składników majątku jest istotnym elementem procesu podziału. Jeżeli plan podziału nie zawiera wyraźnego
przydzielenia prawa czy obowiązku spółce przejmującej, to te nierozdzielone składniki majątku spółki pozostają nadal w
spółce dzielonej.
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
Zarząd spółki dzielonej w porozumieniu z udziałowcem decyduje o tym, jakie składniki majątku i związane z nimi
zezwolenia przypisane będą spółce przejmującej. Istotny jest więc związek zezwolenia z wydzielanym majątkiem – nie
jest dopuszczalne dowolne dysponowanie zezwoleniem.
Niestety, skąpa regulacja kodeksowa skutkuje wątpliwościami w zakresie przenoszenia zezwoleń w procesie podziału
spółki.
Tylko dla jednej jednostki
Sytuacja wydaje się być jasna, jeżeli wydzielany majątek (bądź majątek pozostający w dzielonej spółce) obejmuje
wszystkie składniki, których nabycie stanowiło wydatki kwalifikowane. Wówczas zarówno w literaturze prawniczej, jak i
w orzecznictwie podatkowym istnieje zgodność co do prawidłowości przyporządkowania zezwolenia temu majątkowi.
Problematyczna jest natomiast sytuacja, kiedy własność składników majątkowych (nieruchomości, maszyn i urządzeń),
których nabycie stanowiło wydatki kwalifikowane, rozdzieli się między dwie spółki: dzieloną i przejmującą.
W doktrynie powszechne jest stanowisko, że nie jest dopuszczalne rozdzielenie zezwolenia, koncesji czy ulgi itd.
pomiędzy dwie lub więcej spółek uczestniczących w podziale, gdyż byłaby to niedozwolona ingerencja podmiotów prawa
prywatnego (spółek) w treść decyzji administracyjnoprawnej (organu prawa publicznego).
Takie zdanie prezentują również sądy administracyjne. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z
24 stycznia 2014 r. (I SA/Wr 1958/13) orzekł, że z uwagi na fakt, iż zezwolenie nie może zostać podzielone pomiędzy
dwa podmioty, niezbędne jest określenie, który z podmiotów będzie mógł otrzymać poszczególne zezwolenia. Bez
wątpienia nie mogą one trafić do spółki, która otrzyma nabyte w ich ramach składniki majątku. Składniki te otrzymają
bowiem obydwie spółki, a zezwolenie nie może zostać podzielone.
Powiązanie z majątkiem
Skoro „podział” zezwolenia wydaje się niedopuszczalny, to należy rozważyć, czy możliwe jest pozostawienie zezwolenia
w spółce dzielonej lub przeniesienie go do nowej spółki, mimo iż majątek, z którym jest związane, ulegnie podziałowi
między te podmioty.
Uwzględniając, że dopuszczalne jest zbycie składników majątku po upływie określonych w przepisach terminów (w
zależności od wielkości przedsiębiorcy: po upływie trzech lub pięciu lat od dnia wprowadzenia tych składników do
ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych), ścisłe wiązanie zezwolenia z majątkiem nie wydaje
się być uzasadnione.
Należy wziąć pod uwagę, że w zezwoleniu określony jest przedmiot działalności gospodarczej, którą może wykonywać
spółka w SSE, oraz że może ono być cofnięte, jeżeli przedsiębiorca zaprzestał na terenie strefy prowadzenia działalności
gospodarczej, na którą posiadał zezwolenie (art. 19 ust. 3 pkt 1 ustawy o SSE). Dlatego konieczne wydaje się przypisanie
zezwolenia tej spółce, która będzie kontynuować działalność wskazaną w zezwoleniu na terenie SSE.
Dla zachowania ważności zezwolenia istotne jest również spełnienie opisanych w zezwoleniu warunków prowadzenia
działalności, tj. poniesienia minimalnych wydatków inwestycyjnych oraz utrzymania minimalnego zatrudnienia. Warunki
te muszą być dotrzymane przez spółkę działającą w strefie w terminach wskazanych w zezwoleniu.
Reasumując, zezwolenie jest ściśle związane z działalnością gospodarczą wykonywaną na terenie SSE. W związku z tym
powinno ono być przypisane spółce, która będzie kontynuować działalności na terenie SSE zgodnie z warunkami
wskazanymi w zezwoleniu.
Limit pomocy publicznej
Zakładając, że jest możliwe przypisanie zezwolenia strefowego podmiotowi kontynuującemu działalność w SSE, należy
rozważyć, czy podział będzie miał wpływ na możliwość wykorzystania całego limitu pomocy, w tym również w zakresie
już wykorzystanego zwolnienia.
Organy podatkowe nie mają wątpliwości przy podziale, w ramach którego cały majątek objęty wydatkami
kwalifikowanymi przypada jednej ze spółek. Wówczas spółka, której przypadł w planie podziału ten majątek wraz z
zezwoleniem, rozlicza wydatki kwalifikowane w ramach limitu pomocy (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 11
października 2011 r., ILPB3/423-314/11-3/MM; interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 września 2012 r.,
ITBP3/423-322/12/MK).
Przy rozdzieleniu w procesie podziału majątku pomiędzy dwie spółki możliwe są następujące scenariusze:
1) spółka może wykorzystać limit pomocy proporcjonalnie do wartości przyznanego przy podziale majątku, którego
nabycie zostało uznane jako wydatki kwalifikowane, bądź
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
2) spółka, której w procesie podziału przypadło zezwolenie, ma prawo do wykorzystania pełnej kwoty przyznanej
pomocy.
Proporcjonalnie...
W pierwszym przypadku organy skarbowe uważają, że następstwo prawne związane jest jedynie z tymi składnikami
majątku, które zostały przydzielone osobom prawnym zgodnie z planem podziału. Podział nakładów inwestycyjnych
dających prawo do zwolnienia podatkowego będzie się wiązał z podziałem składników majątku. Podział wydatków
będących podstawą do określania limitu pomocy publicznej zostanie dokonany przez ich przypisanie do składników
majątku przechodzących do nowej spółki oraz pozostających w spółce dzielonej. Limit, zarówno wykorzystany, jak i
maksymalny, zwolnienia będzie więc wynikał z planu podziału.
Podział dotychczas wykorzystanej, przez spółkę dzieloną, pomocy publicznej powinien być dokonany proporcjonalnie do
wartości nabycia składników majątkowych stanowiących podstawę określania limitu pomocy publicznej, które zgodnie z
planem podziału pozostaną w spółce dotychczasowej oraz przejdą do nowo zawiązanej spółki. Przy tym organy uważają,
że dla skorzystania ze zwolnień w podatku dochodowym niezbędne jest wystąpienie przez podatnika do ministra
gospodarki o wydanie decyzji o podziale dotychczasowego zezwolenia (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 27
kwietnia 2010 r., IBPBI/2/423-124/09/MO; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 lipca 2013 r., ILPB3/423186/13-4/KS).
Jak już wyżej zostało wykazane, nie jest dopuszczalny podział zezwolenia. Rozwiązanie to trudno jest więc zastosować w
praktyce na gruncie przepisów podatkowych.
... albo pełna kwota
Uznając za prawidłowe przypisanie zezwolenia wyłącznie spółce kontynuującej działalność w SSE bez względu na
wartość wydzielanego majątku, należałoby przyjąć, że zwolnienie podatkowe przysługuje w całości nadal tej spółce.
Dotyczy to również zachowania prawa do już wykorzystanego zwolnienia.
Pozostaje to w zgodzie z przepisami ordynacji podatkowej o sukcesji praw i obowiązków podatkowych pozostających w
związku z przydzielonymi w planie podziału składnikami majątku. Podstawą do skorzystania ze zwolnienia z
opodatkowania przychodów z działalności na terenie SSE jest zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na
terenie danej SSE. Dla utrzymania zezwolenia konieczne jest kontynuowanie działalności w strefie. Dlatego należy
uznać, że prawo do skorzystania ze zwolnienia jest związane z majątkiem, który służy wykonywaniu działalności objętej
zezwoleniem na terenie SSE. Nie jest przy tym istotne, czy chodzi o majątek nabyty w ramach wydatków
kwalifikowanych. Jak już wskazano, te składniki majątkowe mogą być swobodnie zbywane po upływie trzech lub pięciu
lat od wprowadzenia do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
Podział przez wydzielenie na dwa sposoby
Przeniesienie części majątku spółki dzielonej na spółkę istniejącą jest możliwe tylko wówczas, gdy spółka, która przejmie
część wydzielanego majątku, została już założona. Podział polega wówczas na przeniesieniu części majątku dzielonej
spółki na istniejącą spółkę przejmującą w zamian za udziały, które spółka przejmująca wydaje wspólnikowi spółki
dzielonej. W wyniku podziału kapitał zakładowy spółki dzielonej ulega zmniejszeniu. Natomiast kapitał spółki
przejmującej majątek zostaje podwyższony, a udziały w podwyższonym kapitale otrzymuje wspólnik spółki dzielonej.
Podział następuje w dniu wpisania przez sąd rejestrowy podwyższenia kapitału spółki przejmującej majątek spółki
dzielonej.
W przypadku przeniesienia części majątku na spółkę nowo zawiązaną w wyniku podziału powstaje nowa spółka. Jej
kapitał stanowi część kapitału wydzielanego ze spółki dzielonej. Podział następuje w dniu rejestracji przez sąd nowo
utworzonej spółki. Tutaj również kapitał zakładowy spółki dzielonej ulega zmniejszeniu, czemu odpowiada powstanie
kapitału zakładowego w nowo utworzonej spółce.
W obu wariantach, jeżeli spółka dzielona dysponuje kapitałem zapasowym pochodzącym z zysku z lat ubiegłych, to
możliwe jest przeprowadzenie podziału bez obniżania kapitału zakładowego i zmiany umowy spółki. Zmniejszeniu ulega
wówczas kapitał zapasowy dzielonej spółki.
Zdaniem autorki
Dorota Białas – Associate Partner, doradca podatkowy Wrocław, kierownik zespołu ds. SSE w Rödl & Partner
Warto uzyskać pozytywną opinię ministra gospodarki
Niestety, w praktyce występuje wiele rozbieżności między wyrażonym w interpretacjach podatkowych stanowiskiem
ministra finansów a decyzjami ministra gospodarki. W związku z tym nawet posiadanie przez spółkę korzystnej
indywidualnej interpretacji podatkowej nie wyklucza możliwości cofnięcia zezwolenia przez ministra gospodarki, który
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
może uznać, że podział spółki jest rażącym naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu. Następstwem tego byłaby
utrata prawa do zwolnienia z podatku.
Spółka nie będzie wówczas w stanie powoływać się na fakt posiadanej interpretacji prawa podatkowego, gdyż utrata
zezwolenia spowoduje, że zmianie ulegnie stan faktyczny zaprezentowany we wniosku o wydanie interpretacji
indywidualnej.
Mając powyższe na uwadze, przed rozpoczęciem procesu restrukturyzacji konieczne jest podjęcie rozmów z
Ministerstwem Gospodarki i uzyskanie pisemnego pozytywnego stanowiska ministra gospodarki.
—Agnieszka Gliwińska jest starszym prawnikiem w Rödl & Partner we Wrocławiu
Źródło: http://archiwum.rp.pl/artykul/1274643-Podzial-spolki-przez-wydzielenie-A-co-z-zezwoleniemstrefowym.html#.V2u4nP5f3Dc
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]