02_Mali Warszawiacy_BMurawska_Znaczenie przejścia z

Problemy przejścia dziecka
z przedszkola do szkoły
dr Barbara Murawska
Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego
[email protected]
Edukacja przedszkolna a edukacja
szkolna
edukacja przedszkolna i edukacja początkowa - dwie
róŜne fazy edukacyjnego kontinuum o wyraźnie
zaznaczonych róŜnicach w obszarze ideologii
edukacyjnej, programów, metodyk nauczania,
środowiska, otoczenia, roli rodziców oraz oczekiwań
wobec samych dzieci (Fabian 1994, Klerfelt i Graneld
1994)
udane przejście - odbywa się bez wielkich trudności
(zob. np.: Alexander i Entwise 1988),
zachodzi wtedy, gdy dziecko jest emocjonalnie i
psychologicznie, fizycznie i intelektualnie gotowe do
podjęcia trudów adaptacji do szkoły (Jackson, 1987)
Dziecko a szkoła
Dojrzałość szkolna – dziecko ma być dojrzałe do
szkoły, szkoła stawia wymagania
Gotowość szkolna- względność gotowości (Bruner)
Diagnoza umiejętności
Znaczenie swoistej odporności psychicznej
(resilience - P.Fonagy, 1994)
Strategie przejścia z przedszkola do
szkoły
Badania OECD:
strategia państw nordyckich – długi
okres edukacji przedszkolnej, program
ogólnorozwojowy
inne państwa np. Wielka Brytania,
Francja – kilkuletni okres przygotowania
do szkoły, program nauki czytania,
pisania i matematyki
Czynniki łagodnego przejścia z
przedszkola do szkoły (Yeboah,2002)
czynniki związane z nauczaniem w róŜnych
warunkach (teorie i paradygmaty, polityka
w przedszkolu, polityka w szkole, a
zwłaszcza w pierwszym roku nauki,
przedszkole i praktyka szkolna, rola
zarządzających)
czynniki związane ze szkołą (gotowość do
szkoły łącznie z programem przejścia i
wsparciem po przejściu, przepływ
informacji między przedszkolem a
nauczaniem w szkole, kontynuacja, kultura
szkoły i metody nauczania, rówieśnicy)
Czynniki łagodnego przejścia z
przedszkola do szkoły (Yeboah,2002)
czynniki związane z domem (wsparcie
rodziców i ich współpraca ze szkołą, status
ekonomiczno-społeczny rodziny i połoŜenie
rodziny)
czynniki związane z pochodzeniem
etnicznym, kulturą i językiem (specjalne
potrzeby dzieci emigrantów)
czynniki związane z osobistą
charakterystyką dziecka (dzieci o
specjalnych potrzebach, obraz dziecka,
wiek)
Warunki dobrego przejścia z
przedszkola do szkoły
Zapewnienie kontynuacji nauczania
poprzez wzajemnie uzupełniające się
działania przedszkola i szkoły
Stopniowe zapoznawanie dzieci z
wymaganiami szkoły
Program przejścia rozpoczynający się
w przedszkolu z kontynuacją w szkole
Przepływ informacji między
przedszkolem, szkołą i rodzicami
Warunki dobrego przejścia c.d.
Kontynuacja metod pracy
zapoczątkowanych w przedszkolu
Metody pracy w szkole powinny opierać się
na tym, co znane dzieciom
Towarzystwo przyjaciół w okresie przejścia
oraz w szkole
Traktowanie kaŜdego dziecka jak odrębnej
istoty o indywidualnych potrzebach
Uwzględnienie statusu ekonomicznospołecznego dziecka
Programy przejścia
Program Starting School Research
Project, Australia, 2003-2004:
Dzieci – jasno określone reguły
postępowania, przyjaciel
Rodzice – bezpieczeństwo,
samopoczucie dzieci
Nauczyciele – zachowania społeczne
Programy przejścia
National Head Start/PublicSchool Eary
Childhood Transition Demonstration
Project , 2003
Programy lokalne, np. Baltimor’s
Five-Year Action Plan for Achieving
School Readiness – 13 programów
Sytuacja w Polsce
Brak ciągłości edukacyjnej:
podstawa programowa
programy nauczania
metody nauczania
opieka nad dzieckiem
infrastruktura szkolna
Brak współpracy instytucjonalnej
rodzice, nauczyciele
Dzieci zagroŜone wykluczeniem
społecznym
Znaczenie edukacji przedszkolnej dla
dzieci o niskim statusie
Dostęp do edukacji przedszkolnej
Programy kompensacyjne