docklasa I
download 
Reklamacja Transkrypt
klasa I
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum oparte na „Programie nauczania biologii Puls życia” autorstwa Anny Zdziennickiej Poziom wymagań Dział programu I. Biologia – nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka 2. Doświadczenia obserwacje – źródłem wiedzy biologicznej. Konieczny (ocena dopuszczająca) Uczeń: • określa przedmiot badań biologii jako nauki • podaje przykłady dziedzin biologii • wyjaśnia, do czego służą atlasy i klucze • wymienia cechy organizmów żywych • wymienia źródła wiedzy biologicznej określa podstawowe zasady prowadzenia doświadczeń Podstawowy (ocena dostateczna) Uczeń: podaje zakres badań pięciu dziedzin biologii. • potrafi korzystać z poszczególnych źródeł wiedzy • rozróżnia próbę kontrolną i badawczą Rozszerzający (ocena dobra) Uczeń: • charakteryzuje wybrane dziedziny biologii • posługuje się właściwymi źródłami wiedzy biologicznej podczas rozwiązywania problemów 1 wskazuje etapy planowania doświadczeń zgodnie z ustalonymi zasadami. Dopełniający (ocena bardzo dobra) Uczeń: • objaśnia zasadę stopniowego komplikowania się poziomów organizacji życia omawia na samodzielnie wybranych przykładach, etapy planowania i prowadzenia doświadczeń wymagania dla ucznia z dysfunkcjami Uczeń: w wie, czym zajmuje się biologia. podaje kilka przykładowych źródeł wiedzy biologicznej, z których najczęściej korzysta bądź zamierza korzystać 3. Budowa mikroskopu, zasady i technika mikroskopowania. 4. Systematyczny podział organizmów 5.Porównanie królestw świata żywego. wymienia podstawowe części mikroskopu, dokonuje prostych obserwacji mikroskopowyc h preparatów trwałych • wymienia jednostki klasyfikacji biologicznej wymienia królestwa świata żywego zna technikę mikroskopowania wykonuje świeży preparat mikroskopowy • wyjaśnia, czym zajmuje się systematyka • podaje kryteria wyróżnienia pięciu królestw 2 dokonuje podziału części mikroskopu na optyczne i mechaniczne, zna ich rolę oblicza powiększenie mikroskopu • charakteryzuje dawne sposoby klasyfikacji organizmów • omawia zasady systemu klasyfikacji biologicznej charakteryzuje królestwa świata żywego podaje różnice między mikroskopem świetlnym i elektronowym • ocenia sztuczne i naturalne systemy podziału organizmów • uzasadnia potrzebę klasyfikowania organizmów • wykorzystuje atlasy do rozpoznawania pospolitych gatunków organizmów uzasadnia, że podział organizmów na królestwa jest przyjętą w danej chwili umową, która będzie nazywa obiekty, które mogą być przedmiotem obserwacji wskazuje przyrządy umożliwiające obserwację obiektów przyrodniczych w podaje kilka nazw gatunkowych wymienia nazwy królestw grupujących organizmy ,podaje przykłady organizmów ulegać zmianom 6-7. Komórkowa budowa organizmów 8-9.Transport przez błony komórkowe. II. Jedność i różnorodność organizmów- 10-11. Powtórzenie i sprawdzian wiadomości z działu: biologia – nauka o życiu. 12-13. Sposoby odżywiania się organizmów • wskazuje komórkę jako podstawową jednostkę organizacji życia • wymienia struktury budowy komórki roślinnej, zwierzęcej, grzyba i bakterii • wyciąga wnioski dotyczące komórkowej budowy organizmów na podstawie obserwacji preparatów wyjaśnia, co to jest dyfuzja, osmoza i transport aktywny przez błonę • określa, czym jest odżywianie • wymienia • podaje funkcje poszczególnych organelli • posługuje się mikroskopem • wykonuje proste preparaty mikroskopowe • odróżnia pod mikroskopem, na schemacie, zdjęciu lub po opisie poszczególne składniki komórki • rysuje obraz widziany pod mikroskopem • wyjaśnia rolę poszczególnych elementów komórki • porównuje budowę różnych komórek wyjaśnia, dlaczego osmoza odpowiada za turgor komórek roślinnych; sprawdza doświadczalnie, że komórki roślinne umieszczone w stężonym roztworze np. soli kuchennej tracą turgor. • omawia różnice między organizmami samożywnymi a 3 podaje przykłady substancji przenikających przez błonę wymienionymi sposobami; sprawdza doświadczalnie proces osmozy; wyjaśnia istotę plazmolizy • charakteryzuje różne strategie odżywiania • wykazuje różnorodność • omawia budowę i funkcje organelli komórkowych • analizuje różnice między poszczególnymi typami komórek wykazuje, że mniejsze komórki mają większy stosunek powierzchni do objętości, niż komórki większe, • wykazuje różnice w pobieraniu i trawieniu pokarmów należących do poszczególnych królestw. wyjaśnia, czym jest komórka, wymienia podstawowe struktury komórkowe wymienia rodzaje transportu przez błony komórkowe; wyjaśnia, na czym polega dyfuzja i osmoza. podaje przykłady organizmów samożywnych i czynności życiowe. podstawowe sposoby odżywiania się organizmów 14. Sposoby oddychania organizmów 15-16. Sposoby rozmnażania się organizmów cudzożywnymi • wymienia czynniki niezbędne do życia organizmów samożywnych i cudzożywnych • wymienia substraty i produkty fotosyntezy • wyjaśnia, na czym polega fotosynteza • określa, czym jest oddychanie • wyjaśnia, na czym polega wymiana gazowa • wskazuje mitochondrium jako miejsce, w którym zachodzi utlenianie • przedstawia oddychanie tlenowe i fermentację jako procesy dostarczające energii • omawia różne sposoby oddychania • wymienia przykłady organizmów ilustrujących różne sposoby oddychania • rozróżnia wymianę gazową i oddychanie wewnątrzkomórkowe • określa, czym jest rozmnażanie • wyróżnia rozmnażanie płciowe i bezpłciowe • rozpoznaje sposoby rozmnażania się organizmów • wyjaśnia, na czym polega rozmnażanie bezpłciowe 4 odżywiania się organizmów cudzożywnych • określa warunki przebiegu fotosyntezy • ocenia, czy dany organizm jest samożywny, czy cudzożywny • uzasadnia, że oddychanie jest procesem niezbędnym do życia • charakteryzuje rodzaje rozmnażania • ocenia znaczenie przemiany pokoleń • charakteryzuje typy rozwoju zarodka • stosuje w praktyce u różnych organizmów • wyjaśnia, na czym polega chemosynteza cudzożywnych, wyjaśnia, co to jest odżywianie samożywne i cudzożywne • wykazuje zależność między środowiskiem życia a budową narządów wymiany gazowej • porównuje oddychanie tlenowe i beztlenowe • omawia znaczenie fermentacji • zapisuje słownie równanie reakcji oddychania tlenowego określa, czym jest oddychanie, nazywa sposób oddychania wybranych przez siebie organizmów • wykazuje związek między sposobem zapłodnienia a środowiskiem życia organizmów • ocenia znaczenie wie, na czym polega rozmnażanie się, wymienia przykłady organizmów rozmnażających się płciowo i bezpłciowo III. Bakterie i wirusy. Organizmy beztkankowe • podaje przykłady płciowego i bezpłciowego rozmnażania się organizmów • rozpoznaje pączkujące drożdże obserwowane pod mikroskopem • omawia różnice między rozwojem prostym a złożonym wiadomości dotyczące rozmnażania wegetatywnego samozapłodnienia • wymienia miejsca występowania bakterii i wirusów • rozpoznaje i podaje nazwy form morfologicznych bakterii widocznych na preparacie mikroskopowym lub ilustracji • podaje charakterystyczne cechy budowy bakterii i wirusów • wymienia cechy, którymi wirusy różnią się od organizmów • podaje przykłady bakterii i wirusów • określa znaczenie bakterii w przyrodzie i gospodarce człowieka • charakteryzuje wybrane czynności życiowe bakterii • wymienia choroby bakteryjne i wirusowe • rysuje kształty bakterii obserwowanych pod mikroskopem • ocenia znaczenie bakterii i wirusów • określa warunki tworzenia się przetrwalników • ocenia rolę bakterii jako symbiontów i destruentów 20. Budowa i wybrane czynności życiowe pierwotniaków. • wymienia miejsca występowania pierwotniaków • wymienia przedstawicieli pierwotniaków • omawia czynności życiowe poszczególnych grup pierwotniaków • charakteryzuje poszczególne grupy pierwotniaków • wykazuje chorobotwórcze znaczenie pierwotniaków 21-22. Glony – przedstawiciele trzech królestw • wskazuje środowisko życia glonów • podaje przykłady organizmów • wymienia wspólne cechy organizmów zaliczanych do glonów • omawia znaczenie glonów w przyrodzie i • wyjaśnia, że glony to grupa ekologiczna, do której należą przedstawiciele trzech królestw 17. Podsumowanie wiadomości o czynnościach życiowych organizmów. 18-19. Bakterie a wirusy 5 • porównuje czynności życiowe poszczególnych grup pierwotniaków • wymienia choroby wywoływane przez pierwotniaki • rozpoznaje pod mikroskopem, rysuje i opisuje budowę przedstawicieli pierwotniaków • analizuje wpływ zakwitów glonów na inne organizmy w środowisku • ocenia znaczenie podaje znaczenie bakterii w przyrodzie i życiu człowieka; wie, że wirusy i priony wywołują choroby wymienia przykładowe nazwy pierwotniaków, opisuje cechy pantofelka podaje przykłady glonów, należących do glonów 23-24. Grzyby i porosty • podaje przykłady grzybów i porostów • opisuje budowę grzybów • rozpoznaje pleśniaka białego w obrazie mikroskopowym • wymienia sposoby rozmnażania się grzybów • rozpoznaje porosty wśród innych organizmów IV. Świat roślin 25-26. Podsumowanie i sprawdzian wiadomości z działu- Bakterie i wirusy. Organizmy beztkankowe. 27-28. Tkanki roślinne 29. Obserwacje mikroskopowe tkanek roślinnych. • wyjaśnia, czym jest tkanka • podaje przykłady tkanek roślinnych • wskazuje na ilustracji komórki tworzące tkankę gospodarce człowieka • omawia czynności życiowe grzybów • omawia wybrane czynności życiowe glonów • charakteryzuje budowę grzybów owocnikowych • podaje przykłady znaczenia grzybów w przyrodzie i gospodarce człowieka • rozpoznaje porosty jako organizmy zbudowane z grzybni i glonu • wyjaśnia, co to jest grzybica • omawia sposoby rozmnażania się grzybów • analizuje znaczenie grzybów w przyrodzie i gospodarce człowieka • wykonuje i opisuje rysunek wskazanych grzybów • dokonuje podziału tkanek roślinnych na twórcze i stałe • wymienia cechy budowy poszczególnych tkanek roślinnych • opisuje funkcje • charakteryzuje budowę, rozmieszczenie i funkcje poszczególnych tkanek roślinnych • wykonuje preparat ze skórki cebuli i rozpoznaje w nim tkankę okrywającą 6 glonów w przyrodzie i gospodarce człowieka • wyjaśnia zależność między głębokością a występowaniem określonych grup glonów • wykazuje znaczenie mikoryzy dla grzyba i rośliny • określa znaczenie poszczególnych komponentów w budowie plechy porostu • proponuje sposób badania czystości powietrza, znając wrażliwość porostów na zanieczyszczenia • rozpoznaje i podaje nazwy różnych form morfologicznych porostów • wykazuje związek budowy wskazanej tkanki z jej funkcją • rozpoznaje i rysuje tkanki widoczne na przekrojach organów roślinnych wymienia ich podstawowe cechy budowy omawia podstawowe cechy grzybów; podaje przykłady wykorzystania grzybów przez człowieka i w przyrodzie; wie, że porost to związek dwóch organizmów wie, co to jest tkanka, wymienia tkanki roślinne, omawia podstawowe funkcje tkanek roślinnych wskazanych tkanek 30. Budowa i funkcje korzenia • wymienia podstawowe funkcje korzenia • rozpoznaje systemy korzeniowe • rozpoznaje modyfikacje korzeni • omawia budowę zewnętrzną korzenia • rozpoznaje pod mikroskopem tkanki budujące korzeń • analizuje budowę wewnętrzną korzenia jako funkcjonalnej całości • charakteryzuje przyrost na długość • rysuje różne systemy korzeniowe • wyjaśnia sposób pobierania wody przez roślinę • projektuje doświadczenie świadczące o przewodzeniu wody z korzenia do łodygi • charakteryzuje modyfikacje korzeni omawia funkcje korzenia 31-32. Budowa i funkcje łodygi • omawia funkcje łodygi • podaje nazwy elementów budowy zewnętrznej łodygi • rozpoznaje tkanki budujące łodygę • rozróżnia rodzaje łodyg • rysuje schematycznie przekrój poprzeczny i podłużny łodygi • analizuje związek budowy zmodyfikowanych łodyg z ich funkcjami omawia funkcje łodygi 33. Liść – wytwórnia pokarmu • wymienia funkcje liści • rozpoznaje elementy budowy liścia • rozpoznaje liście pojedyncze i złożone • rozpoznaje różne modyfikacje liści • rozpoznaje na preparacie mikroskopowym tkanki budujące liść • rozróżnia typy ulistnienia łodygi 34. Mszaki- rośliny zarodnikowe. • wymienia miejsca występowania • rozpoznaje mszaki wśród innych roślin 7 • rozpoznaje rodzaje unerwienia liści • omawia funkcje poszczególnych modyfikacji liści • analizuje cykl rozwojowy mszaków • analizuje funkcje poszczególnych elementów budowy anatomicznej liścia • rysuje różne typy ulistnienia łodygi • wyjaśnia, dlaczego mszaki są nazywa części liścia, wymienia podstawowe funkcje liścia wymienia przykłady mszaków i podaje mszaków • podaje nazwy organów mszaków • omawia znaczenie mszaków w przyrodzie i gospodarce człowieka • rysuje mech i podpisuje jego organy najprostszymi roślinami lądowymi miejsce ich występowania 35. Paprotniki • wymienia miejsca występowania paprotników • rozpoznaje organy paproci • rozpoznaje paprotniki wśród innych roślin • wyjaśnia rolę poszczególnych organów paprotników • analizuje cykl rozwojowy paproci • charakteryzuje skrzypy, widłaki i paprocie • rozpoznaje za pomocą atlasów 5 gatunków rodzimych paprotników rozpoznaje paprotniki wśród innych roślin 36-37. Rośliny nagonasiennerośliny wiecznie zielone. • wymienia miejsca występowania roślin nagonasiennych • rozpoznaje rośliny nagonasienne wśród innych roślin • wymienia przystosowania roślin nagonasiennych do warunków życia • omawia znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i gospodarce człowieka • analizuje cykl rozwojowy sosny • rozpoznaje rodzime gatunki nagonasiennych • określa, z jakiego gatunku drzewa lub krzewu pochodzi wskazana szyszka • dowodzi związku budowy roślin nagonasiennych ze środowiskiem ich życia wymienia pospolite gatunki roślin nagonasiennych 38 -39. Rośliny okrytonasienne – budowa kwiatu i cykl rozwojowy. • wymienia miejsca występowania roślin okrytonasiennych • podaje nazwy elementów budowy kwiatu • rozróżnia kwiat i kwiatostan • wymienia sposoby rozsiewania nasion i owoców • rozróżnia owoce pojedyncze i złożone • omawia znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i gospodarce człowieka • omawia funkcje poszczególnych elementów budowy kwiatu • analizuje cykl rozwojowy roślin okrytonasiennych • ocenia znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i gospodarce • wykazuje związek budowy kwiatu ze sposobem zapylania • charakteryzuje sposoby rozsiewania nasion i owoców, wykazując związek z ich budową • rozpoznaje 5 podaje przykłady roślin okrytonasiennych, wymienia podstawowe elementy kwiatu 8 • rozpoznaje rośliny okrytonasienne wśród innych roślin 40. Typy kwiatostanów i owoców. wyjaśnia pojęcie kwiatostan. człowieka 41. Wzrost i rozwój roślin. Znaczenie roślin okrytonasiennych. określa warunki niezbędne do kiełkowania nasion; przedstawia kolejne etapy kiełkowania nasion. wymienia przykłady różnych typów kwiatostanów, wymienia niektóre typy owoców charakteryzuje budowę i rolę nasion wyjaśnia, jak rośliny rosną na długość i na grubość, zna kolejne etapy rozwoju roślin 42. Porównanie roślin jedno- i dwuliściennych, nago- i okrytonasiennych. podaje przykłady roślin nago- i okrytonasiennych, jedno- i dwuliściennych wymienia podstawowe cechy roślin nago- i okrytonasiennych oraz jedno- i dwuliściennych 43-44. Powtórzenie i 9 gatunków drzew okrytonasiennych występujących w Polsce potrafi rozpoznać na schematach rożne typy kwiatostanów, podaje przykłady roślin u których one występują, ilustruje przykładami zróżnicowanie budowy owoców wymienia typy kwiatostanów i owoców, podaje przykłady roślin, u których one występują. wymienia dowolne typy kwiatostanów i owoców. wykazuje korelację między wzrostem i rozwojem roślin; przeprowadza obserwację kiełkowania, wzrostu i rozwoju wybranej rośliny, rozróżnia wzrost pierwotny i wtórny interpretuje wyniki wybranego doświadczenia dotyczącego kiełkowania, wykazuje korelację między wzrostem i rozwojem roślin wymienia kolejne etapy rozwoju rośliny. wskazuje różnice między roślinami nago- i okrytonasiennymi oraz jedno- i dwuliściennymi uzasadnia przynależność określonych roślin do danych grup. podaje przykłady roślin nago- i okrytonasiennyc h, jedno- i dwuliściennych V. Świat bezkręgowców sprawdzian wiadomości z działu – świat roślin. . 45-46. Tkanki zwierzęce • wyjaśnia, czym jest tkanka • wymienia podstawowe rodzaje tkanek zwierzęcych • określa najważniejsze funkcje poszczególnych tkanek zwierzęcych • wymienia rodzaje tkanki łącznej • podaje rozmieszczenie przykładowych tkanek zwierzęcych w organizmie • charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych • rysuje schemat komórki nerwowej i opisuje poszczególne elementy jej budowy • rozpoznaje pod mikroskopem lub na ilustracji rodzaje tkanek • opisuje rodzaje tkanki nabłonkowej • charakteryzuje rolę poszczególnych składników morfotycznych krwi 47-48.Różnorodność organizmów zaliczanych do gąbek i parzydełkowców. • wyjaśnia, co to są gąbki • podaje miejsca występowania gąbek i parzydełkowców • wymienia charakterystyczne cechy gąbek i parzydełkowców • omawia znaczenie gąbek i parzydełkowców w przyrodzie • charakteryzuje wskazane czynności życiowe gąbek i parzydełkowców • wyjaśnia mechanizm ruchu parzydełkowców • wykazuje związek budowy gąbek i parzydełkowców ze środowiskiem ich życia • wyjaśnia sposób działania parzydełka 49-50. Przystosowania płazińców i obleńców do pasożytniczego trybu życia. • wymienia charakterystyczne cechy płazińców i nicieni • rozpoznaje na ilustracji płazińce i nicienie • charakteryzuje tasiemce i glisty jako pasożyty układu • wskazuje na ilustracji elementy budowy tasiemca • dowodzi, że tasiemce są przystosowane do pasożytniczego trybu życia • omawia różnice między płazińcami a nicieniami • charakteryzuje wskazane czynności życiowe płazińców i nicieni • charakteryzuje symetrię ciała płazińców 10 wymienia nazwy tkanek zwierzęcych, zna rolę niektórych z nich potrafi w grupie zwierzą t wskazać przedstawiciela gąbek i parzydełkowców rozpoznaje na ilustracjach płazińce i nicienie; wskazuje niektóre przystosowania do pasożytnictwa pokarmowego • omawia drogi zakażenia pasożytniczymi płazińcami i nicieniami • wyjaśnia, w jaki sposób można ustrzec się przez zakażaniem pasożytniczymi płazińcami i nicieniami 51. Cechy pierścienic na przykładzie dżdżownicy. 52. Środowisko życia a cechy budowy i czynności życiowych skorupiaków i pajęczaków. 53. Zależność między budową, a środowiskiem życia i czynnościami życiowymi owadów. • rozpoznaje pierścienice wśród innych zwierząt • rozpoznaje stawonogi wśród innych zwierząt • rozpoznaje na ilustracji przeobrażenie zupełne i niezupełne owadów • wymienia charakterystyczne cechy pierścienic • wymienia charakterystyczne cechy budowy skorupiaków, owadów i pajęczaków 11 • charakteryzuje układ krwionośny pierścienic • charakteryzuje wskazane czynności życiowe pierścienic • wykazuje związek budowy pijawki z pasożytniczym trybem jej życia • charakteryzuje wskazane czynności życiowe stawonogów • dowodzi, że owady są przystosowane do życia w środowisku lądowym • dowodzi, że pierścienice są bardziej rozwiniętymi zwierzętami niż płazińce i nicienie wymienia zwierzęta należące do pierścienic; podaje rolę dżdżownic • projektuje doświadczenie wykazujące znaczenie dżdżownic w użyźnianiu gleby • dowodzi istnienia związku między środowiskiem życia a narządami wymiany gazowej na podstawie ilustracji wymienia cechy owada, pająka i skorupiaka VI. Świat kręgowców 54. Różnorodność zwierząt zaliczanych do typu mięczaków. • rozpoznaje ślimaki, małże i głowonogi wśród innych zwierząt • wymienia charakterystyczne cechy mięczaków • wymienia części ciała ślimaków, małży i głowonogów • wymienia narządy oddechowe mięczaków • wskazuje małże jako organizmy produkujące perły • charakteryzuje wskazane czynności życiowe mięczaków • wyjaśnia zasady funkcjonowania otwartego układu krwionośnego • porównuje budowę ślimaków, małży i głowonogów • wykazuje związek budowy mięczaków ze środowiskiem ich życia • charakteryzuje sposoby poruszania się poszczególnych grup mięczaków 55. Choroby pasożytnicze. 56-57. Powtórzenie wiadomości oraz sprawdzian z bezkręgowców. 58. Porównanie bezkręgowców i kręgowców 59. Ryby – kręgowce wodne wymienia bezkręgowce wywołujące choroby. wymienia choroby wywołane przez pasożyty zna drogi zarażenia pasożytami wymienia miejsce bytowania pasożytów oraz objawy chorób pasożytniczych wymienia niektóre cechy ślimaka i małża wymienia znane mu pasożyty • określa pokrycie ciała bezkręgowców i kręgowców • podaje nazwy elementów szkieletu kręgowców • wymienia funkcje szkieletu bezkręgowców • podaje przykłady szkieletów bezkręgowców • wymienia elementy budowy układu nerwowego bezkręgowców i kręgowców • charakteryzuje poszczególne elementy szkieletu kręgowców • porównuje układ krwionośny bezkręgowców i kręgowców • porównuje budowę układu nerwowego bezkręgowców i kręgowców wymienia najważniejszą różnicę między bezkręgowcami i kręgowcami • charakteryzuje ryby • podaje nazwy • wymienia przystosowania ryb do • omawia wybrane czynności życiowe ryb • charakteryzuje wymianę gazową u wymienia gatunki ryb słodkowodnych 12 płetw ryby • rozpoznaje skrzela jako narządy wymiany gazowej życia w wodzie • określa rodzaj zapłodnienia u ryb • określa charakterystyczne cechy rozmnażania ryb • wyjaśnia przyczyny wędrówek ryb • rozpoznaje przedstawicieli ryb i wskazuje ich cechy ryb • porównuje układ krwionośny ryby i dżdżownicy i słonowodnych; opisuje najważniejsze przystosowania ryb do życia w wodzie 60. Płazy – zwierzęta dwuśrodowiskowe • określa środowiska życia płazów • charakteryzuje płazy • wymienia stadia rozwojowe żaby • podaje po dwa przykłady płazów ogoniastych i bezogonowych • wymienia przystosowania płazów do życia w wodzie i na lądzie • wyjaśnia, na czym polega hibernacja • omawia cykl rozwojowy żaby • omawia wybrane czynności życiowe płazów • charakteryzuje płazy ogoniaste i bezogonowe • rozpoznaje przedstawicieli płazów i wskazuje ich specyficzne cechy • wykazuje związek trybu życia płazów z ich zmiennocieplnością • wykazuje związek budowy płazów ze środowiskami ich życia wymienia przykładowe gatunki płazów oraz ich cechy charakterystyczne 61. Świat gadów • określa środowisko życia gadów • charakteryzuje gady • podaje cztery przykłady gadów występujących w Polsce • wymienia przystosowania gadów do życia na lądzie • omawia znaczenie błon płodowych w rozwoju gadów • wymienia narządy zmysłów gadów • omawia wybrane czynności życiowe gadów • charakteryzuje funkcje poszczególnych błon płodowych • rozpoznaje przedstawicieli gadów i wskazuje ich specyficzne cechy • analizuje pokrycie ciała gadów w aspekcie ochrony przed utratą wody • wykazuje związek budowy gadów ze środowiskiem ich życia • wykazuje związek między sposobem rozmnażania i typem rozwoju a środowiskiem życia gadów podaje przykłady gadów oraz cechy, które pozwalają im żyć na lądzie 13 62. Ptaki – kręgowce latające • charakteryzuje ptaki • wymienia ptaki różnych środowisk • rozpoznaje rodzaje piór ptaków • wymienia elementy budowy jaja • wyjaśnia konieczność migracji ptaków • wymienia przystosowania budowy ptaków do lotu • omawia różnice pomiędzy gniazdownikami i zagniazdownikami oraz podaje ich przykłady • określa środowisko życia ptaka na podstawie budowy jego kończyn • określa rodzaj pobieranego przez ptaka pokarmu na podstawie budowy jego dzioba • omawia wybrane czynności życiowe ptaków • rozpoznaje przedstawicieli ptaków i wskazuje ich specyficzne cechy • charakteryzuje poszczególne elementy budowy jaja • wykazuje związek między przebiegiem wymiany gazowej u ptaków a ich przystosowaniem do lotu wymienia ptaki różnych środowisk; podaje przystosowania ptaka do lotu 63. Świat ssaków • omawia charakterystyczne cechy ssaków • podaje przykłady siedlisk zajmowanych przez ssaki • rozróżnia ssaki wśród innych zwierząt • rozróżnia ssaki wodne i lądowe • wymienia narządy zmysłów ssaków • wyjaśnia rolę gruczołów potowych i włosów w termoregulacji • podaje przykłady gatunków ssaków • rozróżnia uzębienie drapieżnika i roślinożercy • wymienia przystosowania ssaków do zajmowania różnych siedlisk • charakteryzuje funkcje skóry • omawia zalety pęcherzykowej budowy płuc • porównuje budowę ssaków wodnych i lądowych • ocenia znaczenie ssaków w życiu i gospodarce człowieka • projektuje doświadczenie wykazujące wydzielniczą i wydalniczą funkcję skóry • wykazuje związek między funkcjonowaniem poszczególnych narządów zmysłów a trybem życia wymienia ssaki różnych środowisk oraz ich cechy charakterystyczne 64-65. Powtórzenie i sprawdzian wiadomości ze zwierząt kręgowych. 14 Na ocenę celującą uczeń: 1. 2. 3. 4. 5. Ma opanowane wiadomości i umiejętności zawarte w podstawie programowej.. Samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia. Biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych. Bierze udział i ma osiągnięcia w konkursach na szczeblu powiatowym, wojewódzkim, ogólnopolskim. Wykazuje się aktywnością na polu biologicznym np. uczestniczy w kole biologicznym lub innych zajęciach dodatkowych, współprowadzi zajęcia, przygotowyuje i referuje określone zagadnienia. Opracowanie: Bożena Woźniak - nauczyciel biologii. 15
