Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół Średnich

lęektoi
STOWARZYSZENIE DYREKTORÓW SZKÓŁ ŚREDNICH
CZŁONEK EUROPEAN SCHOOL HEADS ASSOCIACION
0 3 - 4 8 0 W a r s z a w a , u l . B a r d z i ń s k i e g o A, t e l . (0-22) 6 1 9 2 3 7 1
Nr KRS: 0 0 0 0 2 9 6 0 9 8 , REGON: 1 4 1 3 2 5 8 7 9 , NIP: 1 1 3 2 7 1 8 4 5 6
Warszawa, d n i a l l października 2016
S z a n o w n a Pani
A n n a Zalewska
RPW/57054/2016 P
Oata:20l6-lO-l4
M i n i s t e r Edukacji N a r o d o w e j
a l . Szucha 25
00-580 Warszawa
5
Stowarzyszenie
Dyrektorów
Szkół
Średnich
wyraża
stanowczy
sprzeciw
wobec
reform
wprowadzanych obecnie w systemie oświaty. Uważamy, że nie odpowiadają na potrzeby uczniów
i nie służą dobrze poprawie standardów kształcenia.
D o s t r z e g a m y o g r o r n n e p o c z u c i e n i e p e w n o ś c i r o d z i c ó w i dzieci - szczególnie uczących się w p i ą t e j
i szóstej klasie szkoły p o d s t a w o w e j . Rodzice skarżą się, że nie b ę d ą m o g l i z r e a l i z o w a ć s w o i c h p l a n ó w
e d u k a c y j n y c h , a dzieci n i e b ę d ą m o g ł y pójść d o w y m a r z o n e g o g i m n a z j u m , b o o n o p r z e s t a n i e istnieć.
T y m c z a s e m g i m n a z j a często o f e r o w a ł y d o d a t k o w e g o d z i n y zajęć e d u k a c y j n y c h , gdzie u c z n i o w i e m o g l i
i n t e n s y w n i e j r o z w i j a ć z a i n t e r e s o w a n i a . W a r t o ś c i o w e b y ł y t e ż p r o j e k t y , k t ó r e d a w a ł y szansę n a
ć w i c z e n i e u m i e j ę t n o ś c i p r a c y z e s p o ł o w e j , t a k p o t r z e b n e j w przyszłej pracy, z a w o d o w e j . P r a c o d a w c y
w i e l o k r o t n i e i n f o r m o w a l i , że ta u m i e j ę t n o ś ć j e s t w a ż n a i p o t r z e b n a , szkoła p o w i n n a u ł a t w i a ć j e j
z d o b y c i e . T y m c z a s e m nie w i e m y , czy p r o j e k t y b ę d ą p r o w a d z o n e w o ś m i o l e t n i e j szkole p o d s t a w o w e j
lub w p o n a d p o d s t a w o w e j , czy w o g ó l e zostaną z l i k w i d o w a n e . Nic hie w i e m y o n o w y c h p o d s t a w a c h
p r o g r a m o w y c h , p o d r ę c z n i k a c h , p r o j e k t a c h - t o p o d w a ż a z a u f a n i e r o d z i c ó w d o szkoły, d o s y s t e m u
edukacji -
nie g o d z i m y się na t o . P o n a d t o nie w i e m y , j a k a b ę d z i e f o r m u ł a przyszłego e g z a m i n u
d o j r z a ł o ś c i , nie w i e m y , j a k m a być z o r g a n i z o w a n e n a u c z a n i e w zakresie r o z s z e r z o n y m w liceach, czy
będzie m o ż n a t w o r z y ć g r u p y m i ę d z y o d d z i a l o w e , m i ę d z y k l a s o w e czy m i ę d z y s z k o
islrMte^yiI.&//iARODOwxj
KANCELARIA GŁÓWIiA
Wpl.
2016 -10- 1
'1
szkól. Nie g o d z i m y s\ą na w p r o w a d z a n i e t a k f u n d a m e n t a l n y c h r e f o r m przy t a k w i e l u n i e w i a d o m y c h .
Nie g o d z i m y
się na zaprzepaszczenie
dotychczasowego
dorobku
gimnazjów,
skreślenie
ponad
p i ę t n a s t u lat p r a c y t y c h s z k ó l , k t ó r e przecież p o r a d z i ł y s o b i e z p r o b l e m e m „ w i e k u b u r z y i n a p o r u "
u n a s t o l a t k ó w , a przy t y m d a ł y m ł o d y m l u d z i o m szansę na r o z w i j a n i e z a i n t e r e s o w a ń , n i e j e d n o k r o t n i e
w ś w i e t n i e w y p o s a ż o n y c h p r a c o w n i a c h i l a b o r a t o r i a c h , a t a k ż e p o k a z a ł y i m , na c z y m p o l e g a praca
z e s p o ł o w a , dając p r a c o d a w c o m b a r d z i e j z m o t y w o w a n y c h p r a c o w n i k ó w .
E k s p r e s o w e t e m p o w p r o w a d z a n i a i s t o t n y c h z m i a n , b r a k o d p o w i e d z i na r o d z ą c e się w z w i ą z k u z n i m i
pytania
szkodzi u c z n i o m i r o d z i c o m , b o p o z o s t a w i a ich w s t a n i e n i e p e w n o ś c i . Stowarzyszenie
Dyrektorów Szkół Średnich apeluje o odłożenie likwidacji gimnazjów do czasu aż zostaną
wypracowane I dopracowane szczegółowe rozwiązania konkretnych problemów, jakie zrodzi ta
reforma.
W z a p o w i e d z i a c h M i n i s t e r s t w a Edukacji N a r o d o w e j d o s t r z e g a m y t e n d e n c j ę , by o p ó ź n i a ć m o m e n t ,
w k t ó r y m uczeń przyszłej szkoły p o n a d p o d s t a w o w e j b ę d z i e m u s i a ł s p r e c y z o w a ć , c z y m się i n t e r e s u j e
I w y b r a ć p r o f i l s w e g o k s z t a ł c e n i a . N a s z y m z d a n i e m , t o n i e j e s t d o b r e dla ucznia. U w a ż a m y , że
p o w i n i e n j a k n a j w c z e ś n i e j m i e ć szansę s t o p n i o w e g o w y b o r u j e d n e g o , p o t e m k i l k u zajęć, k t ó r e będzie
r e a l i z o w a ł na p o z i o m i e r o z s z e r z o n y m . P o w i n i e n m i e ć t e ż szansę m o d y f i k o w a n i a s w o i c h w y b o r ó w .
Z naszego d o ś w i a d c z e n i a w y n i k a , że t o w a ż n e dla t y c h u c z n i ó w , k t ó r z y n i e m a j ą j a s n e j w i z j i s w o j e j
przyszłości.
związane
P o c h w a l a m y p r a w o ucznia d o s a m o d z i e l n e g o w y b o r u ścieżki k s z t a ł c e n i a i z a u w a ż a m y
z tym
problemy.
Pojawiały
się, g d y u c z n i o w i e
wybierali
przedmioty
na
poziomie
r o z s z e r z o n y m d o p i e r o w d r u g i e j klasie. G d y c h c i e l i j e p o t e m z m i e n i ć , t r z e b a b y ł o o g r o m n e g o w y s i ł k u
u c z n i ó w i n a u c z y c i e l i , a b y d a ł o się w y r ó w n a ć b r a k i . O p ó ź n i e n i e m o m e n t u w y b o r u w ł a s n e j ścieżki
edukacyjnej może spowodować
także i n n e p r o b l e m y .
Przed r e f o r m ą
programową
z 2009
roku
zdarzało się, że u c z n i o w i e l i c e u m l e k c e w a ż y l i p r z e d m i o t y , k t ó r y c h n i e z a m i e r z a l i z d a w a ć na m a t u r z e .
Szczególnie p o I s e m e s t r z e , g d y o c e n y ś r ó d r o c z n e g w a r a n t o w a ł y i m u k o ń c z e n i e szkoły. D o c h o d z i ł o d o
t e g o , że opuszczali zajęcia z p r z e d m i o t ó w o g ó l n o k s z t a ł c ą c y c h , k t ó r e b y ł y d l a n i c h n i e a t r a k c y j n e . Po
2012, gdy ograniczono
ich liczbę
na rzecz w y b r a n y c h
przez
ucznia
przedmiotów
na
poziomie
r o z s z e r z o n y m t o z j a w i s k o zaczęło p r z y b i e r a ć o w i e l e m n i e j s z e r o z m i a r y .
Nie m a o f i c j a l n y c h I n f o r m a c j i o kształcie p r o f i l o w a n i a w p r z y s z ł y m l i c e u m , ale z t y c h k t ó r e są w y n i k a ,
że M E N p l a n u j e p o z w o l i ć u c z n i o m , by zaczęli p r o f i l o w a n i e d o p i e r o po d r u g i e j klasie. U w a ż a m y , że
j e s t t o z d e c y d o w a n i e za p ó ź n o . O b a w i a m y się, że g d y b ę d ą z m u s z e n i przez d w a lata uczyć się
wszystkich p r z e d m i o t ó w , niepożądane zachowania p o w r ó c ą .
Profilowanie jest dobre dla uczniów, trzeba im dać na to szansę wcześniej niż po drugiej klasie.
Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół Średnich apeluje o zachowanie profilowania w liceum, bo to jest
dobre dla uczniów.
W o p u b l i k o w a n y c h na s t r o n a c h M E N p r o p o z y c j a c h r a m o w y c h p l a n ó w n a u c z a n i a w z r e f o r m o w a n y c h
szkołach d o s t r z e g a m y o d e j ś c i e o d n a u c z a n i a b l o k o w e g o na rzecz p r z e d m i o t o w e g o . Jest t o sprzeczne
z t y m , co w i e m y o d o b r y r o z w i ą z a n i a c h
edukacyjnych, sprawdzonych
na ś w i e c i e . Nie s p o s ó b
z r o z u m i e ć h i s t o r i i i i t e r a t u r y bez h i s t o r i i p o w s z e c h n e j . Fizyka i c h e m i a n i e m o g ą o b e j ś ć się bez
m a t e m a t y k i . N a u k i p r z y r o d n i c z e - b i o l o g i a , c h e m i a , f i z y k a , czy g e o g r a f i a
- p r z e n i k a j ą się w z a j e m n i e .
Ucząc o b u d o w i e a t o m u , n i e m o ż e m y s t w i e r d z i ć , czy j e s t t o i n f o r m a c j a ściśle fizyczna, czy c h e m i c z n a .
Przykłady
można
by mnożyć.
Jeśli
najciekawsze i n a j w a ż n i e j s z e rzeczy
popatrzymy
na o s i ą g n i ę c i a
noblistów,
to
zauważyrny,
dzieją się na s t y k u d z i e d z i n a k a d e m i c k i c h . W y ż s z e
że
uczelnie
dawno
to zrozumiały, uruchamiając studia
zagraniczne,
wprowadzając
Rozdzielając
blok
nauczanie
przyrodniczy
na
międzywydziałowe. Zrozumiały
blokowe
-
poszczególne
czyli
łącząc
przedmioty.
wiele
to już d a w n o
przedmiotów
Ministerstwo
Edukacji
w
szkoły
jeden.
Narodowej
zamyka; u c z n i o m m o ż l i w o ś ć s p o j r z e n i a na w i e l e s p r a w z r ó ż n y c h p u n k t ó w w i d z e n i a . A. o n i uzyskują
w ó w c z a s lepsze e f e k t y uczenia się. T a k i e p o w i ą z a n i e i u t r w a l a n i e t r e ś c i o d d a w n a s t o s o w a n e j e s t w
s z k o l n i c t w i e s p e c j a l n y m i sprzyja s z y b s z e m u u c z e n i u się. W w i e l u naszych s z k o ł a c h d o t e j
pory
s t o s o w a l i ś m y t ę zasadę w s t o s u n k u d o w s z y s t k i c h u c z n i ó w , d z i ę k i c z e m u u z y s k i w a l i lepsze w y n i k i
w nauce.
O s t a t n i o m a m y w p o l s k i c h szkołach w i e l u u c z n i ó w , k t ó r z y p o w r ó c i l i zza g r a n i c y . Polscy u c z n i o w i e
czasem w y j e ż d ż a j ą i w r a c a j ą r a z e m ze s w o i m i r o d z i c a m i . W p r o w a d z a n a r e f o r m a czyni p o l s k i s y s t e m
oświatowy
uwzględnia
niekompatybilnym,
gimnazja.
Może
szczególnie
to
z krajami
stworzyć
a n g l o s a s k i m i , gdzie
problemy
zarówno
uczniom
struktura
szkolnictwa
wyjeżdżającym,
jak
i p o w r a c a j ą c y m d o k r a j u . Nasze szkoły b ę d ą m i a ł y p r o b l e m , j a k przeliczyć o c e n ę z p r z e d m i o t u
„ s c i e n c e " na b i o l o g i ę , c h e m i ę , fizykę o r a z g e o g r a f i ę , przy
przyjmowaniu
ucznia w
ciągu
cyklu
e d u k a c y j n e g o . P o d o b n e p r o b l e m y s t w o r z y m y p o l s k i m u c z n i o m a p l i k u j ą c y m d o szkół z a g r a n i c z n y c h .
Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół Średnich apeluje o zachowanie nauczania blokowego w polskich
szkołach, bo taka potrzeba wynika zarówno z dotychczasowych doświadczeń, jak i ze światowych
tendencji.
W
proponowanych
ramowych
planach
nauczania
zauważamy
marginalizację
przedmiotów
p r z y r o d n i c z y c h , przy j e d n o c z e s n y m d u ż y m a k c e n c i e p o ł o ż o n y m na n a u k ę h i s t o r i i . R o z u m i e m y , że
należy p o ł o ż y ć na nią w i ę k s z y nacisk, ale o b a w i a m y się, że j e s t o n z b y t d u ż y , a z d o ś w i a d c z e n i a
w i e m y , że w t a k i c h p r z y p a d k a c h s k u t e k b y w a p r z e c i w n y d o z a m i e r z o n e g o . P o s t a n o w i l i ś m y zbadać,
jak w i e l u u c z n i ó w naszych szkół j e s t z a i n t e r e s o w a n y c h p o s z c z e g ó l n y m i p r z e d m i o t a m i i w i ą ż e z ich
studiowaniem
swoją
przyszłość.
Jako
miarę
przyjęliśmy
liczbę
uczniów
wybierających
p r z e d m i o t y na e g z a m i n i e m a t u r a l n y m . O t o w y n i k i naszych b a d a ń .
250000
200000
• historia
150000
• biologia
• chemia
100000
• fizyka
• geografia
50000
ii
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
dane
Jak w i d a ć , w o s t a t n i c h l a t a c h u c z n i ó w w y b i e r a j ą c y c h h i s t o r i ę j e s t m n i e j niż u c z n i ó w w y b i e r a j ą c y c h
k t ó r y k o l w i e k p r z e d m i o t p r z y r o d n i c z y . U w a ż a m y , że m o ż n a i n n y m i m e t o d a m i z a i n t e r e s o w a ć u c z n i ó w
historią.
Jedną
z njch
może
być o d p o w i e d n i o
skonstruowany
przez
wyższe
uczelnie
wymóg
r e k r u t a c y j n y . Jednak n i e da się n a m ó w i ć d o r z e t e l n e j n a u k i h i s t o r i i t y c h , k t ó r z y w i ą ż ą s w ą . p r z y s z ł o ś ć
z n a u k a m i ścisłymi l u b p r z y r o d n i c z y m i .
O b a w i a m y się w i e l u p r o b l e m ó w w r o k u s z k o l n y m , w k t ó r y m d o l i c e u m b ę d ą s t a r a ł y się d o s t a ć d w a
r o c z n i k i u c z n i ó w ; o s t a t n i rocznik g i m n a z j u m o r a z p i e r w s z y rocznik a b s o l w e n t ó w o ś m i o l e t n i e j szkoły
p o d s t a w o w e j . Liczba m i e j s c w w i e l u a t r a k c y j n y c h d l a u c z n i ó w s z k o ł a c h w d u ż y c h m i a s t a c h n i e
zwiększy się, t a k w i ę c i c h szanse d o s t a n i a się d o w y m a r z o n e j szkoły s p a d n ą o p o ł o w ę . K t o w e ź m i e na
siebie o d p o w i e d z i a l n o ś ć za z a w i e d z i o n e n a d z i e j e u c z n i ó w i i c h r o d z i c ó w ? K t o z a g w a r a n t u j e , że nie
z g u b i m y w t e d y w i e l u z d o l n y c h u c z n i ó w , k t ó r z y z p o w o d u p r z e p e ł n i e n i a n i e b ę d ą m o g l i uczyć się
w o d p o w i e d n i e j d l a nich szkole? Czy nasze p a ń s t w o na t o stać?
M a m y u z a s a d n i o n e o b a w y , że polska szkoła p o t e j r e f o r r r i i e s t a n i e się s k o s t n i a ł a ,
staroświecka
i niespełniająca p o t r z e b u c z n i ó w , n p . z p o w o d u n i e p o d ą ż a n i a za n i m i , r o z w o j e m i c h z a i n t e r e s o w a ń .
Brak
elastyczności,
ograniczanie
uczniom
możliwości
samodzielnego
kształtowania
ich
ścieżki
kształcenia, czyli p r o f i l u , będzie budzić b r a k a k t y w n o ś c i , k r e o w a ć p o s t a w y k o n f o r m i s t y c z n e . Nie
b ę d z i e m y m o g l i s k u t e c z n i e p r z e k o n y w a ć u c z n i ó w , że ich los zależy o d n i c h s a m y c h . W y r o s n ą n a m
d o r o ś l i l u d z i e , k t ó r z y n i e nauczą się s a m o d z i e l n o ś c i , t r u d n e j s z t u k i w y b o r u . S ą d z i m y , że Polskę stać na
w y c h o w y w a n i e ludzi a k t y w n y c h , w i e r z ą c y c h w e w ł a s n e m o ż l i w o ś c i i d o s t r z e g a j ą c y c h związki m i ę d z y
w y d a r z e n i a m i z r ó ż n y c h d z i e d z i n życia. S ą d z i m y , że p r o p o n o w a n e r e f o r m y w e d u k a c j i n i e służą t e m u
celowi.
Szkoła ma służyć uczniowi, dawać mu wykształcenie, ale także możliwość
rozwijania
pasji,
poznawania świata. Powinna też uczyć współdziałania z innymi. Reforma oświaty tylko wówczas
ma sens, gdy zmieniona szkoła lepiej odpowiada na potrzeby ucznia. Raz jeszcze apelujemy do
władz
o wstrzymanie,
naszym zdaniem,
nieprzemyślanych,
nieprzygotowanych
i w
efekcie
szkodliwych dla uczniów zmian w oświacie.
PREZES
Zarządu Głównego
SzkólŚraWdi