INSTALACJA I – RZEKA Stanowiska: 1- źródło, 2- tama, 3

INSTALACJA I – RZEKA
Stanowiska:
1- źródło,
2- tama,
3- wpływ lasu na powódź,
4- powódź,
5- sztuczne koryto,
6- podmywanie,
7- namywanie,
8- rzeka uregulowana
9- oczyszczalnia,
10- morze,
11 - powrót
Lekcja zaczyna się podziałem grupy na trzy zespoły. Każdy zespół
reprezentuje inne źródło wody:
-wody podziemne,
-wody źródliskowe,
-wody opadowe.
Dzieci zakładają na siebie pelerynki z nadrukiem charakteryzującym dany
rodzaj wody i udają się na przydzielone co do właściwości wody – zjeżdżalnie:
-zjeżdżalnia w „rękawie” – wody podziemne,
-zjeżdżalnia „rynna” – wody źródliskowe,
-zjeżdżalnia „winda” – wody opadowe.
Zjeżdżalniami dzieci dostają się do wąskich strumieni ucharakteryzowanych na
naturalne kamieniste cieki z płynącą wodą – dzieci poruszają się po kamiennej
ścieżce. Po drodze pobierają wiaderka (zróżnicowane kolorystycznie lub z
nadrukiem zgodnym na pelerynkach), nabierają wodę ze stanowisk
charakteryzujących rodzaje wody – podziemne z mini studni, źródliskowe z
„bijącego” źródełka, opadowe z „prysznica”. Po napełnieniu wiaderek dzieci
udają się do miejsca zejścia strumieni – źródła, początku rzeki. W tym miejscu
dzieci łączą się w jedną grupę. Wodę z wiaderek wlewają do otworu ukrytego w
skalistym brzegu, w którym znajduje się zawór pływakowy. Wlanie
odpowiedniej ilości wody uruchomi rzekę, która będzie towarzyszyć dzieciom
podczas wędrówki. Wlanie za małej ilości wody spowoduje konieczność
powrotu do punktów poboru, w celu uzyskania odpowiedniego poziomu wody
pozwalającego na „uruchomienie” rzeki, co stanowi nagrodę za prawidłowo
wykonane zadanie.
Dzieci zaczynają ‘’płynąć’’ udając się do punktu – tama.
Widoczność ogranicza im meander rzeki nadając charakter tajemniczości i
ciekawości. Po drodze dzieci zbierają materiał budulcowy służący do
zbudowania tamy – drewniane belki z nadrukiem, które po złożeniu na zasadzie
„puzzli” stworzą pełen obraz bobrzej tamy. Bardzo ważną sprawą jest
odpowiednia ilość elementów wymagająca udziału w „budowie” tamy
wszystkich dzieci..
Po ułożeniu tamy dzieci omijają ją przechodząc przez tunel z wizjerem
pozwalającym na obserwację wnętrze komory nory bobra. Dzieci przechodzą do
następnego etapu-wpływ lasu na powódź. Po drodze rzeka wyraźnie zwalnia
swój nurt –efekt zbudowania tamy (edukator za pomocą pilota zmniejsza obroty
pompy). Dzieci znajdują się przy mini-instalacji przedstawiającej dwa zboczaskaliste i porośnięte lasem. Następuje rozdział na dwie grupy-dzieci wlewają do
instalacji równą ilość wody która z kolei po spłynięciu ‘zboczami’ gromadzi się
w cylindrach pomiarowych. Z odczytu wynika, ze w cylindrze zbocza skalistego
jest praktycznie tyle samo wody ile zostało wlane, natomiast las zatrzymał spora
część wody(system gąbek) i zapobiegł powodzi.
Woda z cylindrów trafia do rzeki- edukator zwiększa (za pomocą pilota) obroty
pompy. Następuje wylanie rzeki. Dzieci rozchodzą się po rozlewisku. Każde z
dzieci podchodzi do „swojej” makiety drzewa . Kręcąc korbką (przekładnia
ślimakowa) powodują wzrost drzewa. – wylewanie rzeki jako naturalny i
pozytywny proces zachodzący w przyrodzie.
Rzeka wraca do koryta .Za rozlewiskiem rzeka dzieli się na dwa koryta.
Dzieci wchodzą do wykopanego przez człowieka koryta rzeki. Wędrówka jest
niezbyt zachęcająca-rzeka płynie przez aglomeracje miejską. Do rzeki wlewają
się ścieki (z rur wystających z koryta rzeki wyciągają plastikowe butelki z
spreparowanymi śmieciami). Zbierając śmieci zbliżają się do zejścia z rzeką
uregulowaną. Ilość zebranych śmieci jest tak duża, że nie mają możliwości
„wpłynięcia” do koryta rzeki uregulowanej-ograniczone żelazną kratą. Śmieci
wrzucają do koryta rzeki uregulowanej i wracają do koryta naturalnego. Idą
pięknym, naturalnym korytem rzeki nieuregulowanej. Dochodzą do zakola,
gdzie w wyniku naturalnych procesów „podmywają ‘’brzeg- rozbierają
drewnianą konstrukcję z nadrukiem brzegu, w wyniku czego ukazuje się
podmyty brzeg z częściowo odsłoniętym systemem korzeniowym drzewa.
Każde z dzieci zabiera jeden element konstrukcji przechodzi do następnego
meandru, gdzie tym razem „namywają” łachę piachu – układają ponownie
konstrukcję. Kończy się naturalne koryto rzeki, dzieci wchodzą w koryto
uregulowane –wybetonowane, głębokie, wąskie, opadające. Muszą poruszać się
„gęsiego” w zdecydowanie szybszym tempie, jednocześnie zbierają śmieci,
które wrzuciły do koryta, przenosząc je w kierunku ujścia rzeki, gdzie znajduje
się oczyszczalnia. Dzieci segregują śmieci wrzucając do odpowiednich
pojemników a same przechodzą przez bębny z gąbki, symbolizujące
oczyszczalnię, dochodzą do „morza”. Dotarcie, wpłynięcie do „morza”
przedstawione jest symbolicznie przy pomocy fontanny.
Dzieci po dotarciu do „morza” przekładają pelerynki na „lewą stronę”, z
nadrukiem chmurek. Pobierają do wiaderek wodę, którą przenoszą do punktów,
z których zasilały źródło. Obieg się zamyka.