Opinia o programie nauczania języka polskiego w klasach IV

EwaKozłowska
Instytut Polonistyki Stosowanej
Wydział Polonistyki
Uniwersytet Warszawski
Opinia o programie nauczania języka polskiego w klasach IV-VI szkoły
podstawowej „Czarowanie słowem”
Przedstawiony do zaopiniowania program „Czarowanie słowem” jest zgodny
z treścią „Podstawy programowej przedmiotu język polski (II etap edukacyjny:
klasy IV-VI)” zarówno w zakresie celów kształcenia – wymagań ogólnych, jak i
treści kształcenia – wymagań szczegółowych, realizuje wszystkie zapisy
dokumentu, uszczegóławiając je w stopniu umożliwiającym zaplanowanie
realizacji wymagań podstawowych w ciągu trzech lat nauki na II etapie edukacji.
Podstawową zasadą konstrukcji programu jest koncepcja kształcenia
integrującego treści kształcenia (kulturowego, literackiego i językowego) z
realizacją treści i celów wychowawczych. Autorki zaproponowały spiralny układ
treści kształcenia dostosowany do poziomu rozwoju percepcji na danym etapie
rozwoju intelektualnego i emocjonalnego uczniów. Przedstawiony rozkład (z
podziałem na klasę IV, V i VI) realizuje zasadę stopniowania trudności w
nauczaniu: rozpoczyna od zagadnień podstawowych, najprostszych sprawności i
form wypowiedzi, w klasach wyższych rozszerza zakres wiedzy i umiejętności,
programując konsekwentny proces systematycznego kształcenia i wychowania.
Z podobną konsekwencją autorki proponują plan realizacji celów ogólnych
kształcenia.
Dopełnianie wzajemne treści wychowawczych i poznawczych oraz
sprawności komunikacyjnych jest realizowane przez koncepcję budowania
rozkładu wokół kluczowych zagadnień (po pięć dla każdej klasy) pozwalających
nie tylko na konsekwentne budowanie przez uczniów uporządkowanego systemu
wartości i spójnej wizji świata, ale również stopniowe nabywanie i rozwijanie
przez nich kompetencji do uczestnictwa w kulturze oraz rozbudowywanie
sprawności komunikacyjnych. Szczególnie pomocne jest w tym kontekście
zestawienie zagadnień z zakresu nauki o języku, wspierające nauczyciela w
planowaniu procesu rozwijania świadomości językowej uczniów rozumianej jako
podstawa dla kształcenia ich sprawności i kompetencji komunikacyjnych.
Podsumowaniem programu jest opis sylwetki ucznia kończącego szkołę
podstawową w kontekście kształcenia polonistycznego będący dodatkowym
punktem odniesienia dla oceny działań podejmowanych przez nauczyciela w
procesie kształcenia i wychowania uczniów na lekcjach języka polskiego.
Program „Czarowanie słowem” przedstawia propozycję nowoczesnego
nauczania i kształcenia umiejętności na II, propedeutycznym, etapie edukacyjnym,
uwzględniającą potrzebę zarówno integrowania różnorodnych aspektów
przygotowania dzieci do podjęcia systematycznej nauki i rozwijania umiejętności
na wyższych poziomach kształcenia, jak i konieczność dostosowania metod i planu
pracy do rozwijających się kompetencji poznawczych i emocjonalnych uczniów w
kolejnych klasach na tym poziomie szkolnym. Zaproponowana koncepcja będzie
stanowić wsparcie również dla nauczycieli zobowiązanych do realizacji zapisów
podstawy programowej zakresie wymagań minimalnych, ale także do pracy w
zróżnicowanych pod względem poziomu zdolności intelektualnych zespołach
klasowych.