Gazeta Wyborcza 7 kwietnia 2012

W kierunku rozwoju
wielkopolskiego rzemiosła
Artykuł ten jest pierwszym z dziesięciu przewidzianych w ramach projektu „Razem dla rozwoju rzemiosła”, realizowanego
przez Wielkopolską Izbę Rzemieślniczą w Poznaniu w partnerstwie z firmą Doradztwo Społeczne i Gospodarcze w okresie od
stycznia 2012 do czerwca 2013 r. Projekt ma służyć poprawie
zdolności adaptacyjnych wielkopolskich rzemieślników w zakresie stosowania zasad społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. Corporate Social Responsibility – CSR) i idei flexicurity,
czyli łączenia elastyczności (flexibility) rynku pracy z bezpieczeństwem (security) uczestnictwa w nim, poprzez budowanie świadomości i wiedzy wśród rzemieślników oraz kształtowanie
właściwego wizerunku w mediach.
W średniowieczu rzemieślnicy, aby chronić swoje interesy
oraz dbać o wysoką jakość usług i produktów zakładali stowarzyszenia zwane cechami rzemieślniczymi. Statuty cechów
określały m.in. liczbę majstrów, czeladników i terminatorów
w danym zawodzie, wielkość warsztatu, ilość wytwarzanych
produktów czy rodzaj wykorzystywanych surowców. Członkostwo w cechu wiązało się również z obowiązkami dotyczącymi
życia prywatnego i społecznego zrzeszonych w nim rzemieślników. W związku z tym organizowano wspólne uczty i zabawy,
wsparcie dla wdów i sierot po mistrzach, akcje filantropijne.
Współcześnie organizacje rzemieślnicze nie mają już
takiego wpływu na życie swoich członków, realizują
część tych działań. Od wejścia w życie ustawy o rzemiośle (1 maja 1989 r.), przynależność do cechów rzemieśl-
niczych w Polsce nie jest obowiązkowa. Ustawowe zadania organizacji rzemieślniczych takie jak np.: promocja
działalności gospodarczej i społeczno-zawodowej rzemiosła, czy wspieranie oświaty i wychowania w celu zapewnienia wykwalifikowanych kadr dla gospodarki są
nadal realizowane przez cechy. Organizacje rzemieślnicze z wielu względów nie wykorzystują w pełni swojego
potencjału. Wynika to zarówno z wewnętrznych uwarunkowań, jak i z przyczyn zewnętrznych, tj.: negatywnego
wizerunku kształcenia zawodowego po reformie oświaty
w 1999 roku i jej kontynuacji w 2002; a także niewystarczającej współpracy między instytucjami rynku pracy,
władzami lokalnymi, szkołami zawodowymi, oraz przedsiębiorcami i ich organizacjami. Problemem jest także
niewystarczającej współpracy między instytucjami rynku
pracy, władzami lokalnymi, szkołami zawodowymi, oraz
przedsiębiorcami i ich organizacjami.
Wyniki wielu badań zrealizowanych w Wielkopolsce
od 2007 roku dotyczących rzemiosła i kształcenia zawodowego, pokazały że konieczna jest ich promocja. Z prowadzonych obecnie badań wynika m.in., że rzemieślnicy
angażują się w wiele działań wpisujących się w ideę CSR,
informacje o tym są jednak upowszechniane w małej skali lub wcale. Warto przytoczyć wypowiedź starszego cechu z jednego z wielkopolskich miast, który po wskazaniu
kilku przykładów działalności rzemieślników na rzecz
dzieci stwierdził: „...my jako rzemieślnicy się jakoś nie
chwalimy tym, a na naszym terenie (…) żadna impreza
się nie odbywa bez sponsorowania przez rzemiosło”.
Wielkopolska może uchodzić za „zagłębie” rzemiosła. To m.in. dzięki niemu Wielkopolanie kojarzeni są
z pracowitością, gospodarnością i oszczędnością. Nasz
region może pochwalić się zarówno wielowiekową tradycją rzemiosła, jak i nowoczesnymi zakładami rzemieślniczymi. Według danych Związku Rzemiosła Polskiego to
właśnie w Wielkopolsce do egzaminów czeladniczych
podchodzi co roku największa liczba uczniów (np.
w 2010 roku w Poznaniu do egzaminu podeszło 5426
osób; dla porównania we Wrocławiu 1836). Wielkopolskie zakłady rzemieślnicze nie tylko tworzą miejsca pracy. Dostarczają również wykwalifikowane kadry dla
gospodarki i wspierają lokalne społeczności. Pomoc we
wdrażaniu w ich założeń idei flexicurity, a co za tym idzie,
promocja rzemiosła jako dobrego pracodawcy i aktywnego uczestnika życia społecznego na poziomie lokalnym, wpłynie korzystnie nie tylko na sytuację
rzemieślników i ich organizacji, ale także na cały region.
Projekt „Razem dla rozwoju rzemiosła” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Priorytetu VIII,
Poddziałanie 8.1.3 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Dominik Postaremczak
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
31704008
07042012
DLOPO