PRZEPISY względem używania TIRALLIERÓW w

Transkrypt

Zamieszczony Przepis wraz z rysunkami i nutami pochodzi z 1819 roku i jest dokumentem,
prawdopodobnie do użytku w armii Carskiej Rosji i Królestwa Polskiego. Przepisaliśmy go
bez redakcji i bez uwspółcześnień. Podobnie zamieszczone rysunki są dokładną kopią tych,
które są w oryginale. Nuty zamieszczone są w kopii fotograficznej.
Być może to przetworzony przez Rosjan regulamin francuski, ale niestety już w nowej
kompozycji batalionu, w nowych warunkach, napewno zmodyfikowany dla potrzeb armii
o 5 lat późniejszej i bogatszej w doświadczenia. Niemniej może być jakimś przekazem
sposobu używania lekkiej piechoty w czasach napoleońskich, bo przecież pisali go i wcielali
w życie niedawni oficerowie napoleońscy i przeciwnicy Napoleona, będący równocześnie
jego najlepszymi uczniami.
Niezależnie od tego jak blisko czy też jak daleko spokrewniony jest z regulacjami lub
też niepisanymi sposobami walki tyralierskiej w Księstwie Warszawskim, warty jest
przeczytania i przemyślenia.
Woltyżer Nipi
PRZEPISY
względem używania
TIRALLIERÓW
w Batalionie Piechoty
w WARSZAWIE 1819 Roku
Z każdego Plótonu wychodzić powinno na Tirralierów po 12 Żołnierzy
i 1 Podofficerze zarotowym. - Tirraliery wychodzic maią ze wszystkich 3ch
szeregów, a szczególniej z drugiego i trzeciego.
Skoro ci na komendę wystąpią, mieysca ich zapełnione bydź maią
natychmiast z 3 szeregu przez naybliżey stoiących Żołnierzy; dokładnego
tego wykonania pilnować będą Podofficerowie zarotowi. Ludzie którzy z każdego dywizyonu, składać będą osobny plóton we dwa
szeregi z 12 rot złożone. Plóton ten mieć będzie 2 Podofficerów i 1 sygnalistę;
dowodzić nim będzie ieden Officer zarotowy. - Jeżeliby tych brakowało,
wtedy wystepuie Officer dowodzący 2m plótonem w dywizyonie, w którym
niemasz zamykaiącego, a na iego mieysce zastąpi naystarszy Podofficer. wszystkimi czterema plótonami dowodzi młodszy Sztabs-Officer; ieżeli tego
niema, w ówczas kommenderuie Officer wybrany z pomiędzy dowodzących
dywizyonami.www.kompaniawoltyzerow.pl
1
Skoro zachodzi potrzeba wysłać tirallierów, Dowódca Batalionu rozkazuie
zatrąbić1ą część strzeleckiego marszu; po zatrabieniu tem, Tiralliery każdego
dywizyonu formuią się za pierwszymi plótonami swoich dywizyonów,
nastepuiącym porządkiem:
Podofficer 1go plótonu wystepuiący na tiralliery, staie o dwa kroki od linii
zarotowych Podofficerów, za pierwszą rotą swoiego plótonu; do niego
przymykaią się ludzie pierwszego plótonu podłóg starszeństwa swych rot,
w ieden szereg; Podofficer 2go plutonu staie na lewem skrzydle; ludzie
zaś drugiego plótonu staią podobnież w ieden szereg, blisko za ludźmi
drugiego plótonu, równaiąc się natychże. Officer staie na skrzydle plótonu,
natychmiest skoro ludzie zaimą swoje mieysca, Podofficer zaś staie za nim,
równo z drugim szeregiem; tym porządkiem formuią się tiralliery 1go i 2go
dywizyonu, 3go i 4go tymże samym porządkiem, lecz z lewego skrzydła, to
iest: za 6m i 8m plótonami; Officerowie staią na lewych skrzydłach swoich
plótonów. Te plótony dzielą się na trzy sekcye, po cztery roty w każdey, i noszą
nazwiska plótonów tirallierskich, to iest: 1. 2. 3 i 4.
Sygnaliści staią obok swoich Officerów; batalionowy idzie do dowódzcy
Batalionu, a ieden staie przy młodszym Sztabs-Officerze. Gdy zaydzie potrzeba wysłać tirallierów w łańcuch, dowódzca Batalionu
rozkaże zatrabić. SYGNAŁY
Ostrzegaiący.
Ostrzegaiąc,
Wykonawczy.
Batalionowy sygnał.
No 5.
No 5.
No 25.
Plótony obracaią się na prawo i na lewe.
1szy wychodzi przez
prawo, a 4ty przez lewo, przed Batalion, i idą pół obrotem tak, iżby przyśli
przeciw śrzodka 1go i 2go pół batalionu; plótony zaś 2gi i 3ci staią za
skrzydłami Batalionu, zamiast 1go i 4go plótonu.
Uwaga.
podofficerowie prowadzący plótony obracaią podług
własney woli do frontu pół-obrotem i t. d. Ludzie niosą broń
spuszczoną; młodszy Sztabs Officer wyieżdża naprzód przez
odstep Chorągwiany.
No 5. No 5. No 25.
Ludzie pierwszego szeregu 1go i 4go plótonu rozsypuią się,
patrząc do śrzodka, i staią ieden od drugiego o 6 kroków,
www.kompaniawoltyzerow.pl
2
parami, a to tak, iż prawe roty stoią na przodzie, a lewe na
tyle, o dwa kroki nieco w prawo od przodkowych; Podofficer
staie za śrzodkiem łańcucha. Ludzie drugiego szeregu zatrzymuią sięi składaią rezerwę
w dwa szeregi; w 1m plótonie odłamuie się druga połowa, a
w 4m pier-wsza.
Uwaga.
Łańcuchem dowodzi Officer 1go plótonu który znayduie się
za nim, i staie naprzeciw śrzodka; Officer zaś 2go plótonu
dowodzi rezerwą i pozostaie w odstepie między plótonami.
- Sztabs Officer staie tam, gdzie znayduie tego naywiększą
potrzebę - Skoro tiralliery odeszli daley nad 200 kroków
od Batalionu, wtedy ten Sztabs Officer niemi dowodzi, nie
oczekuiąc rozkazów dowódzcy batalionu. -
No 16 dwarazy.
Uwaga.
No 16 dwarazy.
No 25.
Łańcuch się
wstrzymuie.
ludzie powinni, ile możności, wyszukać przedmiotów
mogacych ich ukrywać; z tego powodu dozwaala się im wyiść
o 10 kroków przed lub za łańcuch, ieżeli widzą korzystny do
tego przedmiot; tego pilnują Podofficerowie i sam dowódzca
łańcucha. Jeżelli łańcuch potrzebuie wzmocnienia, wykonywa
się to na sygnał. -
No 6. No 6.
i
No 25.
No 5. No 5.
Ludzie 2go i 7go plótonów, biegną naprzód, rozsypuiąc się;
przodkowy łańcuch staie w ieden rząd, to iest: tylni ludzie
parami biorą trzy kroki w lewo; ludzie zaś 2go szeregu staią w
swoich rotach tak, iak stali w zamkniętym plótonie, uważaiąc
tylko w stawaniu, aby usunąć się nieco w prawo od swego
pobocznego.
Uwaga.
Podofficerowie staią przeciw śrzodka swoich plótonów;
Podofficerowie zostaią w tyle swoiego Oddziału; po sygnale
No 5, 2. i 3. plótony stoiące za skrzydłami Batalionów
wychodzą naprzód i staią na mieyscu rezerwów które
wystąpiły nna tirallierów. www.kompaniawoltyzerow.pl
3
Gdyby potrzeba wypadała Łańcuch szerzey rozciągnąć, aby więcey mieysca
zaiąć, daie się Sygnał:
No 5.
No 5.
No 25.
Pierwszy Plóton
rozciąga sięw prawo,
drugi w lewo.
Gdy zaś będzie potrzeba zatrzymać, daie się sygnał:
No 16 dwarazy
No 16 dwarazy
No 25.
Uwaga.
W każdem poruszeniu łańcucha, dyrekcya trzyma się
do śrzodka, oprócz obrotów i zachodzenia, w których
przypadkach dyrekcya bierze się od skrzydła zachodzącego
Toż samo się orzestrzega w zamykaniu łańcucha na sygnał:
No 14. No 14. No 25.
Sygnały do obrotów i zachodzenia daią się tymże samym porządkiem
w każdem zdarzeniu wykonywanie uskutecznia się podług No 25.
Kiedy zaś wypadnie iakiekolwiek zrobić poruszenie którey z części łańcucha
lub którey z rezerw, należy się ostrzedz wprzód przez sygnał iey właściwy,
naprzykład:
Pierwsza połowa łańcucha formuy kupki, druga nazad; wtedy trąbić
należy:
No 8.
No 20.
No 9.
No 18.
No 8.
i
No 20
No 25.
Prawe skrzydło
formuie kupki.
No 25.
Lewe skrzydło powoli
odchodzi:
No 9.
No 18.
i tak daley.W dawaniu ognia uważać maią Tiraliery żeby napróżno nie strzelać, kolei
żadney nie zachowywać, lecz w parach, żeby zawsze uiednego broń była
4
nabitą, i drugi nie prędzey wystrzelił, aż pierwszy nabiie.
Jeżeli łańcuch ieszcze wzmocnić potrzeba, to nastąpi na sygnał:
No 6. No 6.
i
No 5. No 5. No 25.
Ludzie pierwszego szeregu 2go i 3go plótonów biegną na
tiralliery, i staią podług starszeństwa swoich plótonów w linii łańcuchowey
która bez komendy, podług rozkazu danego Officerom, rozciąga się lub
zmyka do skrzydeł; ludzie zaś pozostali z 2go i 3go plótonów, staią parami
tak, iak przy wysłaniu na tiralliery pierwszego szeregu 1go i 4go plótonów.
Uwaga: Niemi dowodzi Officer 2go plótonu, a pozostałemi rezerwami,
Officer 3go plótonu.
Jeżeli zaydzie potrzeba wysłać i te ostatnie rezerwy, to uskutecznia się
tym samym sposobem iak wyżey powiedziano, to iest: łańcuch ieszcze
szerzey się rozciąga, a ludzie drugiego szeregu 2go i 3go plótonów, składaią
pary z towarzyszami swemi pierwszego szeregu, którzy wstepuią wszyscy
w łańcuch przodkowy; tak, iak iest powiedziano o wysłaniu łańcucha
z drugiego szeregu 1go i 4go plótonów.Po 25m sygnale, Woltyżerski i grenadyerski plotony idą naprzód, krokiem
podwoynym, pół obrotem, i staią w potrzebney odległości od łańcucha,
w kolumnie od lewego, to iest: plóton Woltyżerski na czele; Dowódca
Grenadyerskiey kompanii dowodzi wtedy rezerwą; pozostali sygnaliści
maszeruią przy kompanii Grenadyerskiey.To bardzo rzadko trafiać się powinno i to chyba w konieczności, ale w tenczas
ieszcze ile możności, opóźniać trzeba rozsypanie tey rezerwy, ponieważ
wysłaną iest, nie tak dla powiększenia liczby tirallierów, iak dlatego żeby,
gdy tiralliery są znacznie oddaleni od Batalionu, w przypadku odparcia, nie
byli odcięci lub całkiem zniesieni; lecz owszem takowa rezerwa, zaiąwszy
dogodne mieysce, może ogniem swoim wstrzymać nieprzyiaciela, a przez to
dać czas przywiedzenia do porządku rozproszonego łańcucha.
Jeżeliby się zdarzyła konieczna potrzeba wzmocnić który punkt łańcucha,
lub skrzydło i t. d. wtedy dozwala się użyć do tego plóton Woltyżerski; na
ten koniec pozostali ludzie z 3go szeregu, na kommendę obracaią się w lewo
i wychodzą na skrzydło plótonu, przy którym formuią sięw dwa szeregi
podług starszeństwa rot.-
5
Wtedy ten plóton może bydź użytym podług potrzeby, iaką kommenderuiący
łańcuchem uzna za konieczną; tym plótonem dowodzi Officer do niego
nalżący, i będzie mu dodany sygnalista.Do postąpienia łańcucha naprzód, daie się sygnał:
No 23. No 23. No 25.
Łańcuch postępuie.
Uwaga.
Jeżeli strzelanie iest rozpoczęte, tedy tiralliery postępuią tak,
iż któremu strzelać przypada, podbiega naprzód o 10. lub
15. kroków, staraiąc się zakryć się czym napadnie, przykłada
celuie i strzela; tymczasem towarzysz iego postępuie naprzód
z wolna; gdy poprzednik wystrzeli, wybiega drugi przed niego
również o kroków 10. lub 15. i podobnież strzela; wszelako
bez zbytniego pośpiechu, u ważnie, i aby strzał na próżno
nie był użytym, oraz aby za nim stoiący miał czas nabić; tym
porządkiem łańcuch ma postępować.Podofficerowie i officerowie powinni dostrzegać żeby ciągle
ten porządek był zachowanym, lecz pod żadnym względem
nie powinni, pod pozorem równania rot, przeszkadzać
ludziom korzystać z pozycji; owszem winni im wskazywać
mieysca gdzie dostrzegą dogodnieysze, aby ich tam
stawiać.Ludzie idą naprzód bez strzelaniatak iak stanęli w łańcuchu.
Do cofania się łańcucha w tył, daie się sygnał.
No 8. No 8. No 25.
Po którym ieżeli strzelanie było rozpoczęte cofaią sięw tymże porządku;
ieżeli nie, łańcuch obraca siępodług No 25. i ustępuie póki nie będzie przez
sygnał stóy, zatrzymanym.
Rezerwy w obydwóch tych przypadkach ustępuią stosownie do ustepowania
całego łańcuch, staraiąc się także ile możności ukrywać się, co dostrzegać
powinien dowodzący niemi.Tiralliery piechoty liniowey rzadko bywaią tak oddaleni od swego Batalionu,
iżby podług poruszeń iego niewypadło i im zmienić swoiey pozycyi;
a zatem za ogólne prawidło służyć powinno, że gdy łańcuch tirallierów nie
6
iest oddalonym więcey nad 200. kroków od swego Batalionu, stosować się
winien do poruszeń onego; co zostaie na odpowiedzialności Sztabs-Officera
dowodzącego łańcuchem, chyba że innaczey mu postąpić iest rozkazano.Za drugie ogólne prawidło ma się uważać, iżby nigdy więcey nad potrzebną
ilość tirallierów nie wysyłać, a trzymać ile możności więcey w rezerwie;
a zatem, skoro dowodzący łańcuchem spostrzeże, iż potrzebną iest rzeczą
część iaką uiąć z łańcucha, ma to natychmiast wykonać.- Do uskutecznienia
tego, rozkazuie zatrąbić sygnał plótonu lub większey części, która ma bydź
odwołaną, gdy wszystkie 4. plótony są w łańcuchu,- naprzykład:
No 10. No 10.
No 12. No 12.
No 18. No 18. No 25.
Za ty m sygnałem obydwóch tych plótonów ludzie wybiegaią z łańcucha
w tył, gdzie formuią się w plóton tak, iak podczas wysyłania ich, formowały
się rezerwy. - Pozostali ludzie w łańcuchu rozciągną się podług dyspozycyi
swoich Dowódców, i staią iak należy.Gdy zaś wypada wszystkich tirallierów zebrać, to za sygnałem:
No 7.
i
No 7.
Np 18.
No 18. No 25.
Wszyscy ludzie biegną za skrzydła Batalionów i za niemi formuią plótony;
ieżeli plótony były pomieszane tedy staią, podług starszeństwa swego,
następuiącym porządkiem: za plótonem Grenadierów 1y i 2gi od prawego
w kolumnie, a za Woltyżerskim, 4ty i 3ci od lewego w kolumnie.Sztabs-Officer dowodzący niemi wraca za front na swoye mieysce.W attaku kolumnami, czasem bywa uzytecznie zakryć ich front lub
poruszenia tirallierami, którzy w tym celu iuż są pierwey wysłani; gdy
kolumny idą do attaku, oni zakrywaią ich czoło, i postepuiąc utrzymuią
ciągły ogień; lecz aby uprzątnąć mieysce dla kolumn idących na bagnety,
daie się sygnał rozszerżenia, który w tym wypadku oznacza, że maią się
rozsunąć na skrzydła Batalionów, lub stanąć w ich odstępy, nie zwalniaiąc
ani nacierania, ani ognia; tu w tem zdarzeniu obowiązany iest Dowódca
i Officerowie łańcuch trzymaiący, dyrygować ludźmi, ponieważ tu mniey lub
więcey zależy od ich zdatności umieć korzystać z momentu, gdzie wypada
7
wzmocnić ogień rezerwowy, gdzie stać, kiedy rozsunąć się i t. d.- Prawideł
na to ptrzepisać nie podobna, Officer znaiący swoią rzecz; powinien się
umieć w tym przypadku znaleźć.-
Jeżeli potrzeba wypada z rezerwy uformować nowy łańcuch za poprzednim,
iżby można zaiąć nową pozycyię, to należy wykonać na sygnał:
No 6. No 6.
No 17. No 17.
No 5. No 5. No 25.
Po którem przedni łańcuch przebiegłszy za tylny, na sygnał Stóy! zastanawia
się i zmyka natychmiast w plótony, oraz składa rezerwę.
Do przeprawy trąbi się sygnał:
No 22. No 22.
Potem gdy wypada postepować naprzód:
No 23. No 23. No 25.
Gdy zaś cofać się:
No 18. No 18. No 25.
Na który podoficer plótonu, przed którym przeprawa wypada, idzie
naprzód, a łańcuch od prawego i lewego postępuie za nim.No 5. No 5. No 25.
Przeszedłszy na drugą stronę, wypada rozsypać się tymże porzędkiem.
Uwaga.
Na próżno biegać zakazuie się iak nayostrzey; na wszelki
przypadek dozwala się biedz, lecz nie daley nad kroków 200.
Dla ściągnienia tirallierów na swoie mieysca, uderza się drugie
tempo Strzeleckiego Marszu, po którym wszyscy wstepuią w swoie mieysca,
lecz nie inaczey iak z frontu.Inne sygnały nie wymagaią wyiaśnienia, prócz że nic się nie
wykonywa, iak za No 25. który trąbią po strzegaiącym sygnale, i to tak, iżby
po nim można zliczyć „trzy”.
Gdzyby się wydarzyło, że tiralliry będąc zupełnie oddaleni od swego
8
Batalionu, powinni bydź zciągnieni w kolumnę dla odprowadzenia ich
w inne mieysca, wtedy należy się trąbić: ieżeli od prawego w kolumnę:
No 1.
No 1.
Jeżeli od lewego:
No 2.
i
No 2.
No 25.
No 19.
No 19.
Po którem, ieżeli była rezerwa, to do niey, ieżeli iey nie ma, to obok SztabsOfficera zbiegaią się ludzie i formuią plótony, a ztych Kolumnę.
Kupki formuią sięna sygnał:
No 20. No 20. No 25.
Każde pół-plótonu zbiega się do swoiego Podofficera, który stanąć
powinien tak, iżby ogniem swoiey kupki nie szkodził sąsiadom; w mieyscu
zaś nierównem nie należy nato uważać, lecz każdy człowiek bieży tam, gdzie
mu iest naydogodniey zasłonić się; w czem Officerowie i Podofficerowie
dyryguią ludźmi.Podczas zwyczaynego formowania kupek, boczni Podofficerowie w łańcuchu
staią sami na dogodnych mieyscach, i zbieraią ludzi do siebie; ci zaś co są
w śrzodku łańcucha, stawaią po dwóch razem, i ludzie do nich się zbiegaią;
Sztabs-Officer i Officer staią w tych kupkach które im są naybliższe.Jeżeli kompania Grenadierów iest w tym momencie w rezerwie, tedy
formuie czworobok tak, iżby dwie skrzydłowe roty obydwóch plótonów,
mogły się zwracać na prawo i lewo; Grenadyerski plóton robi lewow tył-zwrot; Officerowie, Podofficerowie i sygnaliści wstępuią w śrzodek,
a odstępy między szeregami na skrzydłach, zaymuią z obydwóch stron dway
Podofficerowie. Cały czworobok bierze broń na ramię, i ieżeli może strzelać,
daie ogień Batalionowy.
Potym rozsypuią się znowu na sygnał No 5. i 25.- ustępuią zaś na sygnał No
18. poprzedni za tylnych to iest: łańcuch za rezerwy, idąc do naypierwszego
dogodnego mieysca, a zatrzymuią sięna sygnał No 16.
Uwaga.
Tu także iest obowiązkiem Officerów korzystać ile możności
z wygodnego mieysca, aby sięmożna zasłonić od Jazdy, a iey
9
ile możności, naywięcey szkodzić swoim ogniem.Uwaga.
Jeżeli Batalion z którego tirallierów wysłać potrzeba, stoi
w kolumnie, więc przypuszczaiąc że Batalion stoi w kolumnie
od prawego, na właściwy do tego sygnał, podofficerowie
pierwszych plótonów w dywizyonach, występuią przed
kolumnę i staią podług starszeństwa plótonów, ieden za
drugim o trzy kroki, ludzie wybiegaiąc z obydwóch skrzydeł
Batalionu, iak iest wyżey powiedziano, formuią się obok
nich.-
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

PRZEPISY względem używania TIRALLIERÓW w

Transkrypt

Podobne dokumenty

K. Dąbrowska - 10.03.2014 r.

List OZ PZD w Szczecinie

Pot4c ZyCj ogę Ze S po rte m

Shimano Kolor: srebrny