Zakład Literatury Polskiej XX Wieku

Zakład Literatury Polskiej XX Wieku
Instytut Filologii Polskiej
Uniwersytet Rzeszowski
i
Towarzystwo Miłośników Ziemi Niebyleckiej
zapraszają do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej
PRZYBOŚ DZISIAJ
towarzyszącej obchodom 45. rocznicy śmierci pisarza
Komitet Honorowy: córki poety – Julia Przyboś, Wanda Gaignebet i Uta Przyboś, Edward
Balcerzan, Ernest Bryll, Sylwia Chutnik, Bogusław Kierc, Michał Komar, Urszula Kozioł, Irena
Koźmińska, Bogusława Latawiec, Jacek Moskwa, Wiesław Myśliwski, Eustachy Rylski
6 października 2015 roku minie 45 lat od śmierci Juliana Przybosia, wybitnego poety,
eseisty i tłumacza, urodzonego i pochowanego w Gwoźnicy na Podkarpaciu, związanego
z naszym regionem głębokimi więzami pochodzenia i sympatii, współtwórcy Awangardy Krakowskiej. Jego twórczość wpłynęła mocno i trwale na rozwój poezji polskiej XX wieku, a zapewne wpływa także i na poezję dzisiejszą. Dzieło Przybosia, integralne i całościowe, artystyczne i teoretyczne, pozostawało przez długie lata podstawowym punktem odniesienia
zarówno dla badaczy i krytyków, jak i dla wielu młodszych poetów. Konstrukcjonizm i nowatorstwo, ujawnianie sprzeczności, szukanie napięć międzysłownych, tropienie „sytuacji lirycznych”, stwarzanie języka poetyckiego, eksponowanie jedyności metafory – wszystkie te
kategorie są jedynie wybranymi ogniwami rozległej i złożonej teorii poezji Juliana Przybosia
i cechami wyróżniającymi jego utwory. Znaczenie twórczości autora Sponad wynika przede
wszystkim ze spójności jego oryginalnej, antytradycjonalistycznej i konceptualnej postawy
pisarskiej. Jest bowiem Przyboś poetą późnego modernizmu, rzecznikiem sztuki rzeczywistości, przekształcającej świat i społeczną świadomość, twórcą świadomym swojej pracy. Nie
bez racji Jan Błoński wytyczył kiedyś biegun Przybosia w rozwoju dwudziestowiecznej poezji
polskiej. Wpływ Przybosia na rozwój powojennej poezji nigdy nie ustał, bezpośredni i pośredni, akceptowany i negowany, odradzał się w świadomym podejściu do tworzywa poetyckiego i pracy poety.
Po roku 1989 zainteresowanie twórczością Juliana Przybosia wcale nie osłabło. Tymoteusz Karpowicz zorganizował w 1992 roku na University of Illinois w Chicago międzynarodową konferencję, poświęconą twórczości poety. W roku 2001 odbyła się w Poznaniu Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Julian Przyboś i jego epoka – w setną rocznicę urodzin
autora Miejsca na ziemi”, uwieńczona monografią Stulecie Przybosia pod redakcją Stanisława
Balbusa i Edwarda Balcerzana. Ponadto w latach 1998–2012 o twórczości Przybosia, anali-
zowanej w różnych kontekstach, ukazały się książki m. in. Ewy Guderian-Czaplińskiej, Barbary
Sienkiewicz, Grzegorza Wołowca, Doroty Walczak-Delanois, Barbary Łazińskiej, Józefa Duka,
Hanny Marciniak, Małgorzaty Rygielskiej, Agnieszki Kwiatkowskiej.
Sądzimy, że w kontekście współczesnych zmian paradygmatu kulturowego warto
z nowej perspektywy podjąć refleksję nad fenomenem Przybosia, postawić pytania o wielorakie aspekty jego twórczości i napisać nowy rozdział w pośmiertnej recepcji jego dzieł.
Chcemy podjąć przede wszystkim refleksję nad jego, często utajoną i nieoczywistą obecnością we współczesnej literaturze i kulturze, zainspirować do lektury i nowych odczytań jego
tomów poetyckich i książek eseistycznych z innych niż dotychczasowe perspektyw, które
przynoszą najnowsze prądy literackie i metodologie badań kulturowych. Interesują nas także
mniej znane fakty z jego biografii oraz jego drugie życie w pamięci pokoleń – „linia” i tradycja
Przybosia, w dużym stopniu opozycyjna do tak ważnej w polskiej kulturze „linii” Miłosza.
Proponujemy następujące tematy rozważań, pozostając otwarci także na inne pomysły:
- Przyboś mniej znany, przeoczony, niezaprogramowany, spontaniczny,
- „Świat nie-i-jest”. Przyboś wobec tajemnicy Bytu,
- prowincje i metropolie Przybosia,
- dialogi i spory z Przybosiem,
- reinterpretacje i odczytania twórczości w świetle nowych metodologii,
- wymiary i przemiany poetyki i estetyki Przybosia,
- Przyboś interdyscyplinarny, np. związki poety z plastyczną (i nie tylko) awangardą,
- „linia” Przybosia w polskiej poezji – uczniowie i późni wnukowie,
- miejsce Przybosia w europejskiej formacji modernistycznej,
- Przyboś i poeci Podkarpacia,
- Przyboś w świecie tłumaczeń i tłumaczy.
Konferencja odbędzie się w dniach 6–8 października 2015 roku na Uniwersytecie Rzeszowskim i w Niebylcu. Na zgłoszenia z krótkim abstraktem oczekujemy do 15 lipca 2015 r.
na adres sekretarz konferencji: dr hab. prof. UR Magdaleny Rabizo-Birek:
[email protected] lub [email protected]
Zamierzamy również wydać materiały pokonferencyjne w formie monografii zbiorowej. Opłata konferencyjna wynosi 400 zł. W jej ramach zapewniamy Państwu noclegi oraz
wyżywienie. Wszelkie dalsze szczegóły organizacyjne podamy w indywidualnej korespondencji po akceptacji zgłoszenia. Zastrzegamy sobie prawo wyboru tematów spośród nadesłanych
propozycji.
Organizatorzy konferencji:
Kierownik Konferencji – dr hab. prof. UR Janusz Pasterski - Dyrektor Instytutu Filologii Polskiej UR
Dr Antoni Chuchla – Prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Niebyleckiej
Dr hab. prof. UR Zenon Ożóg - Kierownik Zakładu Literatury Polskiej XX wieku