Po warsztatach filmowych
Transkrypt
Po warsztatach filmowych
Po warsztatach filmowych We wtorek, 27 maja 2014 r. w budynku Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM" w Bielsku-Białej odbyły się warsztaty filmowe dla nauczycieli języka polskiego szkół ponadpodstawowych w ramach programu Filmoteka Szkolna Akcja! Spotkanie to zorganizowane zostało przez RODN we współpracy z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką w Bielsku-Białej. Tematyka warsztatów była związana z rolą filmu we współczesnej edukacji polonistycznej oraz technikami pracy z adaptacją filmową na lekcjach języka polskiego. W czasie trwających 3 godziny zajęć uczestnicy mieli okazję przypomnieć sobie zapisy podstawy programowej w zakresie pracy z filmem na lekcjach języka polskiego. Prowadząca zajęcia Ilona Gumola – doradca metodyczny języka polskiego – zwróciła uwagę na kształcenie umiejętności analizy, interpretacji i wartościowania różnych tekstów kultury, w tym sztuki filmowej i jej wytworów. Młodzież IV etapu kształcenia powinna być przygotowana do uczestnictwa w kulturze i do jej odbioru, co sugeruje zapis w podstawie programowej: „Uczeń wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne); konfrontuje tekst literacki z innymi tekstami kultury, np. plastycznymi, teatralnymi, filmowymi”; poznaje również inne teksty kultury wymienione w podstawie programowej, np. „wybrane filmy z twórczości polskich reżyserów (np. K. Kieślowskiego, A. Munka, A. Wajdy, K. Zanussiego)”. Kontekstowe podejście do analizy i interpretacji różnych dzieł będzie obowiązkiem ucznia na egzaminie maturalnym z języka polskiego w części ustnej od roku 2015, dlatego należy zaplanować ćwiczenia w omawianiu dzieł sztuki, w tym filmu. Właśnie taki cel zajęć wyznaczały warsztaty filmowe. Prowadząca zajęcia zaprezentowała uczestnikom kilka sposobów pracy z fragmentami filmów, które mogą stać się kontekstem lektury dzieła epickiego lub poetyckiego. I tak fragment filmu „Dekalog I” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, przedstawiający bohaterów o odmiennych postawach i hołdujących innym wartościom został zestawiony z „Dżumą” A. Camusa – to śmiałe podejście dydaktyczne miało na celu pokazanie etycznego wymiaru ludzkich dążeń i wewnętrznej hierarchii wartości bohaterów. Zarówno „Dekalog I”, jak i „Dżuma” ukazują ludzkie dramaty i drogę wyboru postępowania bohaterów w obliczu dramatycznej sytuacji życiowej. Oba utwory, chociaż z różnego okresu historycznego, łączy konflikt wyznawanych wartości przez dorosłych bohaterów, a przewijający się symbol zła wyzwala refleksje nad wyborem drogi życiowej człowieka. Film „Dekalog I” może stanowić również kontekst do omawiania wybranych fragmentów „Biblii”, co sugeruje sam tytuł filmu „Dekalog I” – „Nie będziesz miał cudzych bogów przede mną”. Prowadząca warsztaty przywołała również inny pomysł działań analitycznointerpretacyjnych na przykładzie wierszy Juliana Przybosia „Widzenie katedry w Chartres”, „Norte Dame” zestawionych z filmem „Katedra” Tomasza Bagińskiego. Ten siedmiominutowy film przedstawia samotnego bohatera-pielgrzyma kroczącego wśród nieskończonych przestrzeni kosmicznego krajobrazu przypominającego wnętrze katedry zaskakującej splotami kolumn i sklepień oraz fragmentów monumentalnych kamiennych rzeźb. Film pełen symboli i metafor podbudowanych muzyką wykorzystującą elementy chorału jest doskonałym kontekstem do wspomnianych wierszy Juliana Przybosia. Uczniowie interpretując wiersze i film mogą zastanawiać się nad takimi pytaniami: Czy filmowa katedra przypomina w jakikolwiek sposób budowle widziane oczyma bohaterów wierszy? Które słowa którego wiersza mógłby wypowiedzieć filmowy wędrowiec-pielgrzym? Czym zdumiewa katedra w filmie Bagińskiego, czym – katedry z przywołanych wierszy? Jak istnieją w artystycznych wizjach katedr: światło, ruch, czas, człowiek, noc, historia, Bóg?... Jaka jest rola tych motywów, jakie niosą znaczenie? Uczestnicy warsztatów próbowali też własnych sił twórczych w planowaniu kadrów filmowych do wybranych ballad Adama Mickiewicza. Praca przebiegała w małych grupach według instrukcji prowadzącej. Najpierw nauczyciele wybrali odpowiedni fragment ballady, potem ustalali zawartość kadru, plany filmowe, ruchy kamery, zawartość ścieżki dźwiękowej oraz charakter muzyki. Na koniec każda grupa przedstawiła swój pomysł. Zajęcia warsztatowe zakończyły się krótką rozmową na temat wykorzystania różnych dzieł artystycznych do celów analityczno-interpretacyjnych przygotowujących uczniów do zmodyfikowanego egzaminu maturalnego z języka polskiego. Maria Kulesz, konsultant języka polskiego