Projekt rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku

Projekt z dnia 30 października 2008 r.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia …………………………… 2008 r.
w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od
niektórych dochodów (przychodów)
Na podstawie art. 22 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja
podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
§ 1. Zarządza się zaniechanie w całości poboru podatku dochodowego od osób
fizycznych od dochodów (przychodów):
1)
z odsetek od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych
lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania,
utrzymywanych nieprzerwanie przez okres co najmniej dwunastu miesięcy;
2)
z odsetek (dyskonta) od papierów wartościowych, posiadanych nieprzerwanie
przez okres co najmniej dwunastu miesięcy;
3)
z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, utrzymywanego nieprzerwanie
przez okres co najmniej dwunastu miesięcy;
4)
uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub instrumentów
finansowych nabytych w obrocie zorganizowanym w rozumieniu ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowym (Dz. U. z 2005r., Nr 183,
poz. 1538, z późn. zm. 3)) lub w ramach pierwszej oferty publicznej i z realizacji
praw z nich wynikających, zapisanych na rachunkach papierów wartościowych
nieprzerwanie przez okres co najmniej dwunastu miesięcy.
§ 2. 1. Zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych ma
zastosowanie do dochodów (przychodów), o których mowa w § 1, uzyskanych do
dnia 31 grudnia 2010 r.
2. Zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych ma
zastosowanie również do:
1)
dochodów (przychodów), o których mowa w § 1 pkt 1, jeżeli są wypłacane albo
stawiane do dyspozycji podatnika od środków pieniężnych zgromadzonych
przez podatnika do dnia 31 grudnia 2010 r.;
2)
dochodów (przychodów), o których mowa w § 1 pkt 2, jeżeli papiery
wartościowe zostały nabyte do dnia 31 grudnia 2010 r.;
1
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
3)
dochodów (przychodów), o których mowa w § 1 pkt 3, jeżeli dochody te są
wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych
przez podatnika w okresie do dnia 31 grudnia 2010 r.;
4)
dochodów (przychodów), o których mowa w § 1 ust. pkt 4, z odpłatnego zbycia
papierów wartościowych lub instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich
wynikających, nabytych w okresie do dnia 31 grudnia 2010 r.;
- uzyskanych do dnia 31 grudnia 2058 r.
§ 3. Zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym
mowa w § 1, nie dotyczy dochodów (przychodów) uzyskanych w wyniku
wykonywania działalności gospodarczej.
§ 4. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Minister Finansów
2
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
Uzasadnienie
Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru
podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów),
zwany dalej Projektem”, stanowi propozycje stosownych rozwiązań w reakcji na
obecną sytuację makroekonomiczną kraju, ale przede wszystkim wychodzi
naprzeciw oczekiwaniom inwestorów indywidualnych, którzy bezpośrednio odczuli
negatywne skutki zawirowań na rynku finansowym w Polsce.
Zgodnie z obecną sytuacją prawną, na podstawie art. 30a oraz 30b ustawy z
dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr
14, poz. 176 z poźn. zm.), zryczałtowany podatek dochodowy od zysków z
oszczędności i inwestycji kapitałowych, zwany dalej „podatkiem Belki”, uiszczany jest
m. in. przez inwestorów giełdowych, właścicieli obligacji i lokat bankowych oraz
uczestników funduszy inwestycyjnych. „Podatek Belki” pobierany jest także od
odsetek z oszczędności na rachunkach bankowych. Niniejsze przedłożenie,
zawierające propozycję zaniechania w całości poboru podatku dochodowego od
osób fizycznych od dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu odsetek od wkładów
oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych, odsetek (dyskonta) od
papierów wartościowych, udziału w funduszach kapitałowych oraz z tytułu dochodów
(przychodów) uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub
instrumentów finansowych nabytych w obrocie zorganizowanym, prowadzi do
regulacyjnego usankcjonowania faktycznej sytuacji części uczestników rynku
finansowego, czyli inwestorów indywidualnych, którzy w wyniku istotnego
ograniczenia płynności polskiego rynku finansowego, nie uzyskają raczej w obecnym
i przyszłym roku podatkowym dochodów z inwestycji kapitałowych, ale jest także, w
dłuższej perspektywie czasu, swego rodzaju zachętą do dalszego korzystania z tej
właśnie formy inwestycji, pomimo przejściowych trudności. Faktem bowiem jest, iż
obecnie trwający globalny kryzys na rynkach finansowych dotknął również
inwestorów indywidualnych dokonujących inwestycji i lokat na rynku polskim.
Znaczny spadek indeksów giełdowych, sięgający kilkudziesięciu procent
zarówno w Polsce jak i na giełdach zagranicznych wpłynął w istotny sposób na
negatywne wyniki instytucji finansowych, które nabyły do swoich portfeli
inwestycyjnych głownie akcje spółek giełdowych. Wskutek gwałtownych spadków
wartości akcji, udziałów, jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych,
inwestorzy, posiadający określone walory, chcąc chronić się przed powiększającymi
się stratami podejmują szybkie decyzje o rezygnacji z danej inwestycji. W
konsekwencji z jednej strony ich przychody z tego tytułu, zostają znacząco
uszczuplone. Dodatkowo, te mocno już uszczuplone przychody zostają obciążone
podatkiem dochodowym. Z drugiej zaś strony takie postępowanie inwestorów
powoduje odpływ funduszy z rynków, dalsze spadki notowań giełdowych, a w
konsekwencji pogłębianie się kryzysu. Aby zachęcić inwestorów do przeczekania
złego okresu, powstrzymać wyprzedaż walorów i odpływ kapitału z rynku, a zarazem
umożliwić ochronę oszczędności i inwestycji, zasadne jest stworzenie warunków
prawnych, poprzez zachęty o charakterze fiskalnym, które umożliwiłyby
oszczędzanie bez konieczności obciążania ewentualnych zysków podatkiem w
wysokości 19%. Jednocześnie zmiany w tym względzie muszą być dokonane z
uwzględnieniem obowiązującego stanu prawnego. Ponieważ ewentualna zmiana
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przedmiotowym zakresie jest
3
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
procesem długotrwałym, a niezbędne jest podjęcie szybkich działań zmierzających
do opanowania sytuacji na rynkach finansowych, proponuje się niniejszy projekt
rozporządzenia.
Niezależnie od bieżącej, trudnej sytuacji na rynkach finansowych, obecnie
obowiązujący system opodatkowania dodatkowo skutecznie zniechęca do
długoterminowego oszczędzania, gdyż faktycznie każda forma inwestycji
kapitałowych jest traktowana w identyczny sposób, tzn. opodatkowywana. Brak
realnych zachęt fiskalnych do oszczędzania o charakterze długoterminowym
powoduje, że inwestycje kapitałowe są niestabilne i mają charakter krótkoterminowy.
Taka sytuacja nie stanowi motywacji dla inwestora indywidualnego do tego, aby
utrzymywać przez dłuższy czas środki np. na lokacie, czy w jednostkach
uczestnictwa w funduszach kapitałowych, gdyż ma świadomość, że niezależnie od
okresu utrzymywania kapitału jego zyski zostaną opodatkowane.
W projekcie proponuje się zaniechanie poboru podatku od dochodów
(przychodów) uzyskanych ze źródeł wymienionych w § 1 projektu, tj. –
utrzymywanych (posiadanych) nieprzerwanie przez okres co najmniej dwunastu
miesięcy. Wprowadzenie proponowanego terminu ma ustabilizować rynek i
zmniejszyć szybkość w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w oparciu o czynniki
wyłącznie psychologiczne.
W tym zakresie omawiana norma dotyczy zysków realizowanych w pierwszej
kolejności zysków realizowanych w okresie do końca 2010 r.; takie rozwiązanie ma
zmniejszyć dotkliwość niekorzystnych zjawisk ostatniego czasu występujących na
rynkach finansowych i powstrzymać indywidualnych uczestników rynku finansowego
od wycofywania środków z tego systemu, przyczyniając się do jego stabilizacji.
W drugiej kolejności zaniechanie poboru podatku dotyczyć miałoby dochodów
uzyskanych w dłuższej perspektywie i zrealizowanych przed dniem 31 grudnia 2058
r. Warunkiem koniecznym skorzystania z omawianego zwolnienia, miałoby być
dokonanie inwestycji przed końcem roku 2010. To rozwiązanie miałoby stymulować
potencjalnych uczestników rynku finansowego do powrotu do korzystania z usług
instytucji finansowych, jak i mechanizmów rynku kapitałowego. Może to stanowić
znaczny czynnik stymulujący. Jednocześnie, ze względu na wymogi upoważnienia
ustawowego, założono odległą datę graniczną dla możliwości realizacji zysków z
inwestycji niepodlegających obowiązkowi podatkowemu (rozwiązanie takie
stosowane jest w innych regulacjach wydanych na podstawie przedmiotowego
upoważnienia ustawowego). Wprowadzenie tak długiego okresu ma doprowadzić do
znacznego rozłożenia w czasie wychodzenie z inwestycji, przeciwdziałając
odpływowi środków nowo zainwestowanych. Tym samym doprowadziłoby to do
wygenerowania długoterminowych środków ulokowanych w polską gospodarkę, co
stanowiłoby znaczący element stabilizujący.
W tym miejscu należy jeszcze raz podkreślić, że zaniechanie opodatkowania
dochodów z inwestycji kapitałowych oraz lokat, a tym bardziej lokat
długoterminowych, nie jest sprzeczne z prawem europejskim i żadne regulacje w tym
zakresie nie wyłączają możliwości zniesienia lub obniżenia opodatkowania, co więcej
nie nakazują też opodatkowywania tego typu kategorii przychodów.
W związku z powyższym, aby zachęcić do utrzymywania inwestycji i
powstrzymać dalszy odpływ kapitałów z polskiego rynku finansowego, zasadne jest
aby w stosunku do długoterminowych inwestycji zaniechano poboru podatku
4
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
dochodowego w zakresie określonym w proponowanym Projekcie, co stanowiłoby
dla inwestorów indywidualnych zachętę do oszczędzania. Zachęta o charakterze
fiskalnym mogłaby stać się narzędziem stymulującym długoterminowe inwestycje.
Takie inwestycje oznaczają korzyści dla Państwa i - w perspektywie długoterminowej
- dla budżetu. Inwestycje długoterminowe kreują bowiem długoterminowy pieniądz, a
to zmniejsza ryzyko zwiększenia inflacji. W długim terminie są więc korzystne dla
gospodarki, w tym także dla budżetu państwa, znacznie bardziej niż doraźnie
stosowany podatek. Przyjęcie proponowanego rozwiązania powinno sprzyjać
odbudowie zaufania indywidualnych inwestorów do rynku finansowego i wpłynąć na
zatrzymanie procesu wycofywania środków z tego rynku.
5
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)