Planowanie kierunkowe obejmuje cele poznawcze, wychowawcze i

Transkrypt

Planowanie kierunkowe obejmuje cele poznawcze, wychowawcze i
Planowanie zajęć dydaktycznych stanowi
roboczą syntezę treści nauczania,
logiczne dopełnienie wcześniej
przeprowadzonej analizy.
PROCES PLANOWANIA ZAJĘĆ
DYDAKTYCZNYCH MOŻE BYĆ ROZDZIELONY
NA TRZY ETAPY:
1. Planowanie kierunkowe dotyczy roku szkolnego
lub semestru.
Planowanie kierunkowe obejmuje cele
poznawcze, wychowawcze i materiał nauczania;
przeciwdziała materializmowi dydaktycznemu,
a zwłaszcza ,,dopisywaniu“ celów
wychowawczych do gotowych konspektów lekcji.
2. Planowanie wynikowe dotyczy działu
programowego lub dużej jednostki tematycznej.
Planowanie wynikowe obejmuje materiał
nauczania i wymagania programowe w układzie
hierarchicznym, dostosowanym do
obowiązującej skali stopni szkolnych.
3. Planowanie metodyczne dotyczy pojedyńczych
lekcji, jest najbardziej twórczym składnikiem
warsztatu dydaktycznego nauczyciela.
Planowanie metodyczne obejmuje wymagania
programowe i przebieg lekcji; podporządkowuje
zajęcia wymaganiom dydaktycznym i chroni
nauczyciela przed formalizacją toku lekcji.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
PLANOWANIE METODYCZNE
• PLAN METODYCZNY ZAJĘĆ, ZWANY TEŻ
KONSPEKTEM LUB SCENARIUSZEM
LEKCJI, PRZEKSZTAŁCA TREŚĆ
NAUCZANIA W SYTUACJE ZADANIOWE,
SKŁANIAJĄCE UCZĄCEGO SIĘ DO
WYKONANIA PRZEWIDZIANYCH
CZYNNOŚCI.
• Nie wszystkie czynności, jakie powinny być
wykonane, odpowiadają wymaganiom
programowym i są w tym sensie ,, docelowe“.
• Sztuka planowania metodycznego polega na takim
doborze czynności prostszych, ,,pośredniczących“, by
ułatwić wykonanie czynności docelowych i ustrzec się
przed niepowodzeniami.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
Plany lekcji
zwykle zarysowują :treść nauczania,
sposoby motywowania, dokładnie
określają czynności uczniów, potrzebne materiały
dydaktyczne oraz proces kontroli i oceny.
Konspekt
stanowi projekt lekcji zawierający główne jej treści i
uwzględniający sposób jej przeprowadzenia.
Plan lekcji
zwykle obejmuje jasno ( operacyjnie) sformułowane
cele oraz ułożone kolejno czynności uczenia się;
rozpoczyna się od uaktywnienia uczniów, a kończy
przemyślanym zakończeniem i zadaniem pracy
domowej.
Można wyodrębnić
•
•
•
•
•
kroki w planowaniu lekcji:
dobór tematu,
rozpoznanie wiedzy uprzedniej,
wyszczególnienie celów,
określenie procedur,
ustalenie form ewaluacji zastosowanych procedur
nauczania.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
• WŁAŚCIWOŚCI PLANU METODYCZNEGO:
Część Czynności uczniów
Czynności Wyposażenie
zajęć docelowe pośredniczące nauczyciela
Wstępna
Np. przypomnienie
wiedzy; odpowiadają
na pytania,
obserwują pokaz.
Np. zadaje
pytania,
przeprowdza
pokaz , krótki
wykład
Główna
Przyswojenie
nowej wiedzy
(osiągnięcie
celów lekcji)
Np. dyskutują,
obserwują, wykonują
ćwiczenia, rozwiązują
zadania dydaktyczne
Np. lista pytań,
Np. kieruje
środki dydaktyczne
dyskusją,
pokazuje, pomaga
w ćwiczeniach
uczniowskich
Końcowa
Np. lista pytań
Nastawienie
do uczenia
się,
uzmysłowienie celów
lekcji
Wzmocnienie Np. odpowiadają na
nowej
pytania, interpretują,
wiedzy,
analizują, stosują
zbudowanie
struktury
logicznej
Np. pomaga
Np. graf, tabela,
uporządkować
zadanie
wiedzę, wyjaśnia,
ocenia
1. Czynności uczniów są zapisane wcześniej niż nauczyciela.
Uczenie się przewodzi nauczaniu, a nie odwrotnie.
Zadaniem nauczyciela jest zorganizowanie sytuacji uczenia
się odpowiednich wiadomości i umiejętności. Sam pozostaje
on jakby ,,w cieniu“, ograniczając swoje głośne
wystąpienia.
2. Czynności uczniów są dwojakie:
- ,,docelowe“- równoważne wymaganiom programowym,
- ,, pośredniczące“- będące elementami czynności
docelowych lub ich uproszczoną wersją; opanowanie
zaplanowanych czynności pośredniczących powinno
zapewnić opanowanie czynności docelowej, a więc
spełnienie wymagań.
3. Czynności docelowe mogą przeplatać się w planie.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
Główne zasady dydaktyki fizyki
Podstawową zasadą nauczania fizyki powinna
być zasada upodobnienia uczenia do badania
( uczenie przez odkrywanie). Do
najważniejszych zasad nauczania fizyki należą:
• zasada poglądowości: pokazywać uczniom
omawiane zjawiska oraz skłaniać ich do
samodzielnych badań zjawisk fizycznych,
• zasada stopniowania trudności
( systematyczności),
• precyzyjne określanie celów ( zadań
dydaktycznych),
• strukturyzacja wiedzy ( łączenie wiedzy w
struktury logiczne: akcentowanie elementów
centralnych oraz uwzględnianie ścieżek
dydaktycznych),
• operatywność wiedzy ( ograniczenie wiedzy
deklaratywnej na rzecz proceduralnej),
• łączenie teorii z praktyką ( poznania z
działaniem),
• aktywny udział uczniów,
• indywidualizacja nauczania.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
STRUKTURA LEKCJI KREATORSKIEJ
W
KTÓREJ DOMINUJE SAMODZIELNA PRACA
UCZNIÓW W GRUPACH.
Aby uczniowie zrozumieli zdobywane informacje i
rozwinęli nabywane umiejętności, muszą mieć
możliwość zaangażowania się w proces uczenia się
( rozwiązywanie problemów, prace badawcze i
ćwiczenia pod kierunkiem nauczyciela).
Podstawą pomyślnego uczenia się w grupach jest
staranne zaplanowanie zajęć przez nauczyciela.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
W lekcji ,,kreatorskiej“ wyróżnia się
następujące etapy:
1. ZAANGAŻOWANIE
• przedstawienie przez nauczyciela problemu, który ma
być rozwiazany przez grupę
• sprecyzowanie celów, poleceń,
• stworzenie ram organizacyjnych zajęć,
2. BADANIE
• analiza zadania otrzymanego przez uczniów,
• dyskutowanie, negocjowanie, ustalanie sposobów
rozwiązania zadanai,
3. PRZEKSZTAŁCANIE
• uporządkowanie wiedzy w twórczy sposób,
• przyjęcie ostatecznej wersji rozwiązania zadania,
• funkcjonalizacja wiedzy,
4. PREZENTACJA
• przedstawienie przez sprawozdawcę efektów pracy
grupy,
• podzielenie się uwagami na temat pracy zespołu
5. REFLEKSJA
• samoocena wykonanej pracy,
• krytyczna ocena sposobu wykonania pracy
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
PLANUJĄC codzienną pracę nauczyciel obmyśla
plan lekcji, a więc przygotowuje się od strony:
• rzeczowej ( procesu bogatego w treści),
• metodycznej ( budowy, sposobów opracowania treści
lekcyjnych, nabycia niezbędnych umiejętności i
nawyków),
• kontaktu pedagogicznego ( porozumienia i
współdziałania z uczniem).
U PODSTAW KAŻDEGO PLANOWANIA LEKCJI
POWINNY POJAWIĆ SIĘ TRZY ZASADNICZE
PYTANIA:
- CO?
Próbując odpowiedzieć na pytanie: ,, czego chcemy
nauczyć na danej lekcji?“, należy zapoznać się
dokładnie z treściami , zadaniami oraz z materiałem
zawartym w podręczniku i wskazówkami
programowymi
- JAK?
jeżeli wiem- co ( strona rzeczowa), wówczas zadaję
sobie pytanie:,,jak można, powinno się pomagać
uczniowi na lekcji, aby to, co miał zdobyć na lekcji –
zdobył?“;
istotnym dopełnieniem strony metodycznej zastanowienia się nad tym: jak i w jaki sposób powinno
to zostać osiągnięte, za pomocą jakich środków
dydaktycznych, poprzez jaką organizację- jest
dopełnienie komunikacyjne
- DLACZEGO? PO CO?
To pytanie jest istotnym ogniwem między tymi
poprzednimi pytaniami i musi występować przed
pytaniem o metodę
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
PRZEDMIOT NAUCZANIA
CO?
Co już
było?
Ciągłość
myślenia
- PRAFORMA KAŻDEGO
PLANOWANIE LEKCJI-
Co powinno być
osiągnięte?
Dlaczego, po
co powinno to
być
osiągnięte?
Rzeczowy
namysł
( analiza treści)
Znalezienie
istotnego
obrazu
działalności
( analiza
dydaktyczna)
Krytyczny
wybór
Wyjaśnienie
rzeczowej
struktury
Oznaczenie
wartości
wychowawczych
JAK?
Jak i czym
powinno
to zostać
osiągnięte
?
Dostęp do fazy
zachowania, np.
oryginalne
zachowaniepraktyczne
wykonanie. Jak
przygotowuję
uczniów do
pierwszego
owocnego
spotkania? Jak
budzę ich
zainteresowania?
Układ, budowa,
struktura lekcji
Jak to
powinno
dalej
przebiegać?
Zadanie
domowe
Planowanie
następnej
Ćwiczenia
i powtórzenia
Podział czasu
Szkice treści,
faktów, itp.
Gruntowne
dopracowanie
Ustalenie celów
nauczania
Zasady
nauczania
Formy pracy:
praca z całą
klasą,
indywidualnie,
grupowa,
rozmowa w
kołach,...
Techniki nauczania
Techniki uczenia się
Środki dydaktyczne
Zabezpieczenie wyników
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
BUDOWA KONSPEKTU
KONSPEKT LEKCJI
1. TEMAT LEKCJI
2. ZAŁOŻONE DO
ZREALIZOWANIA CELE
DYDAKTYCZNE I
WYCHOWAWCZE
3. PRZEBIEG LEKCJI
4. TEMAT PRACY DOMOWEJ
5. PODSUMOWANIE LEKCJI
6. WYKAZ ŚRODKÓW
DYDAKTYCZNYCH
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/