o8laniczenie dymotwótczych właściwości twolzyw szfu czny.h na

]
ĄcEl GAFEAFsK]l, MĄnllsz
FAB ]ĄNsR |]tr')
o8laniczenie dymotwótczych właściwości
twolzyw
na PEykładzie wysokoudalowe8o Polistylenu
szfu
czny.h
PROPERTIES OF PLASTICS
i'rfonnaiion on mcthods of smok. Prope ies mea$f&
ńeńt, a<otdiĘ t. Polislr standalds oblig ory for raihla' *Ó.k, wel. ptc
sumńary &sic
soIillumin iol(DańdcxP.Ś!l.(s)\vd.
dom,as ir rhcSbndird, io ch ad
high ińP'd PolynylciĆ (Ps Hl) flanE mbtded wit]r !a!i,!s ańÓuńL\ (tP to
50 wL'i) ofhalog.n nec nańcĘL1ldant M8(oH), (Tiblc 2, Flgs 2ind3)
Ithasbmnfoundth Psł l .on tainlng 40 50st'l'oIMg(oH)rrcachsl)L
daŚ (maierial of nedium smokc poP. ic' ind ..n be Uscd to Pmdu.c
n.arlv all .lemenh of i{nling *..k cquipmcnt Th. rhłng. il1 sńok. ąnor
hon bl'cktoEliy orNhit'caus.dby Mg(oH):isłlY,sub*intń|
Kcy words] high ]mpadFolyśyrenc, fLańc
ing ockcquipncntclcń.
poż óti oPró., PIońicnj, obffuqe 5iq
dij d]rń! ' k tóly njejĆd n Óklot
lĘb.
zwiękzi
oliał lEldńia Pbwad?nic ar.]i n
Pod.ŻJs
zfunć' os,bv ńając
bczPośrcdni *onhkt z zagrożcń
olienta.ię wPomilsz.zeniid! wPidają r' pJn]kc, i hk-
lozFrz.$lzcliaja..go sig poż l
ie!ńinologii ńzyczn.]dyń dĆIŃiujĆ sĘ FkÓ &mzo]'
W którym gaz stanowi
rozF€sŻaiiĆą, mtonj3$
'azq
cńlo śalelub .iez jcl lazi
rozlro
lex (l) miesz.zą sig w PŹ.dziaie 1o
|r |' \Ą' nÓmĆnklafurzĆ Poźarni.zej uż),!va się nabmia*
defi''iĆji dymu domulowanej Przez D' Cms9, I J. Lor
rą.yĆh r'yci! PodĆzas
W
5ą
nj.znyĆh' !ł któryfr
śal.tzl' Dclinicii b bar
siq,lospilarii s
rozProszonc .ząsrki ciclJc i
dzo,lobrzco,lf osi
W.dłU8 bada'i *atysty.znyd] aź 30'r" oiiar śniccl
nvch pożarów nk mł ko|t tu z płomilni]mi' o po.
6vi.rdzł ezc o wysokim śopniu zagrożcniu dymcm
zagbżenie io zn'jękgylo sit: ]vtłz z coraz szerezyn sb
so(?njen h'.rzyw ŚŻfo.zny.h w
spor.i! sranowią Óne ok ]0 ]5']; o8ólnejmas}, mafu
lialów
budynkich ńńŚŻkalnyĆh i ok r5
n'sy v budvnka.h adńnrisbaryFv.h 13]
Palńlch
30 9l, takie'
smokcs
i]tcn9vroll
s
$-vdziclanic zoJcznych
ruc
lda!d (y,
pożłnw. niĆ tylko zc lv4lqdu
i
izna.zn.qd7iclinicsiędyń!,iknnuicżn. t,klycu
dvńu 11, PĘ$,v oP
Śo}aAo 2rfucn prcdukhmirozklidu
'l
tcrmi.zn.!o fuo
lZyvsŻfu.zny.h wiąże si.2 pożarcm szpihla w clcv!
nośćbgÓ
i Wskutek zapa
genowskich z nitrc.c|u|ozy Gzota|u .clulozv)' śmiPrć
Ponrcslo l25 cób liksfuicdzono Późni.], przyczyną
zgonów byl ile|lk w$la i tlenki azofo pow*ałe !v wy
niku spłlinia' W labeli 1 zo*łIy Przcd$aLvione podsb
lrcwe prodDkty sPalania większoś.i lsÓ!2yt! 5zfucz
ny.h orł2 i.h wPly\' ńa oĘańizń ludzki'
tucznych i i.ny.h
ńaterja lów Pa lnych Podaas sPa li nii doProwadzi lo do
land (UsA) w I929
Pomiar inteńsywnoś.i d)'mienia P.lcga h ro rcj..
włbś.ln.świetLnia,cŻylj ilości śry]itli doP'c
wadzÓn*o do polli.rz.hni onli.tl rci w ok'.ślonv
*ta.ii
.ią8l' a .alkollity pomia
Nżświcdenie (s) okeśla 9o]ikocilkq
w sPosób
o;tuidrd'J lialJ.], rlt, i .is r !
)nł8 i dotyrący.h blzpie.zoństwa
i opra.owania ńrlod Pońia!ÓWy.h Po.
zwalah.y.t na dokÓn-\'wanie obŃlw&ji wbn!rcś.i
Naświ.rl.ni. odpowiłda wiq. polu P k'wl I dynotvćrtŻy.h olaŻ ich klasyakaqi Rid nr \{ lym (l) ynżońcmu w lukscekltrda.h |lśllńPolctoj.s
sfomulowania
pożarowego
kialnr!
Prwad zono na śwlcociu ż od lat 60 Ish €ją
dwi. gfuPy klasyńk..jj lriimaló
oPĘra s. ni tym, żc urd rii Prow
wy.h wirunkicl liborłtoryjnych i nł pÓdŚtawiĆ iók
uzyskany.h wyników pońwnljc Śil Lvlaś.ioki dy'
; ktasyrik yjna od.
(Tniki
nosi
badań labdnk'yiny.h do Ęc.zytvislych
warlntói! Poż'ru' w klóry.h tzcbi uwzglgtlnić mz'
iykq g6mcty!Źną
olaz sPosób wcntyla.ji Meiody ba.l !.ze z l*!ly do
iyczą PzePusz.zalndśĆi świadJ PrreŻ dyń wydachly
mnigtrc, tyD ilośćrvydziclaiego d
schcmai din.wiskl b'da}QcAo przcnśat{ia rvnL
|ek 1' Bidaną pńhkq vPlowidz.
ślony.h wynialich, któ{ nnisz.za siq l'zafiktriql'j
sz.zelnie końolzc o znanci db]qtoś.i *vtrosz4c.i ok
0,5ó0 mJ Na Plóbkqdziala plomiel
ościślĆ7d.ńniolvanydlParancbach
cztśćDośwhoczALNA
w celu analizy wliś.nYoś.jdymowy.h z8odni!
u
oPnaną w |rslcPnym Pn|kcicm.t&]4' plzy8otosan.
j.Palńiajł.yń
Użr]to
wysokoudlmweEo poljstyrem (Ps Hl), $anowją.cEo
material o dobtydl whłnvołia.h użytkowy.h i szno.
kim akresi. *NÓwaiń' FdŃk zaljcziny do gn'py
fuol2yw lafuoPaljrych' wvdachją.ych pod.zm sP.la
nia 2naene ilości 3eslcgo, .icnn.go d)'mu
Jako śrcdck uniep.lniań.y 2aśos
nc* mi8nezu Mg(oH): o naŻłic h'ndlowcj ,,Malnilnr
H'", o icmP.raturz€ roŻkladJ 340 .'C]. Jcśb nĘhalog}
|osy o}ijźniaŹ Pahnia, któ!' w odróżnicnlu od lralo8cnowy.h zviąŻków d8anienych, diic c'ckl uniepa]
nicnia w wyniku ozklrdu tcrmrznqo z rydzieleni.m
wody i tl_Ank! ńi8nczu Mg(oH): je* śmdłiemsilńie
rłLniąĆyń dvn onz zmnicjszają.ym kwaś'wośćFrc
d!któ!' sPa]anii l7l w.elLl Uzyskańia dohlcgo clckfu
oPóźni'ją.Ęo Palcnic orłz ograniĆzenia uścl{ydzic'
Iańr].h dynów sbui! si?znacznr zavi Ńć tc8ośrod.
ka w fuorzywiE, MwerdÓ60,ji' l3l.oFdmk nłstęŹa
PcMie Probleny tĆĆhnoIoEicz|c 16l
chJrałi.ry*ykę dyńÓlvą o.eniano zgodni€
ze śoso
używany.h
w iaboźe kolejowyn nomą PN.K_0r501ir000'
c ilóv
] s./['/łl
l]idiitE.so iLa rlv prhk tj:
'nlnu&l?
^rJ
1
t
fuur['
z _ prhnt: in:dł, 3 $trńi l/&.
},lóbkr
-
nli:l2r,1 ź,idlra!ir!k,s :ł!iJi.:'ó ł:rJł!iżłi,
7 _ kd|ł|lt1,3 b|,lr. Śr:.n
|mpnl\lrn 4,r.. 1l4|
ui n breu' 9 - Nń|j d Mb;ddi]/ l1ł: : !łdd|
Itób, r0
Fiq.I sdnr-
|tks
oi rsr
ż kklt.t a!ńn!
rad
i
Dos
ŚalPk i! n holdt,2 3'5 {'!łrl,J-/]/JłŁna l]dt']
liŚhl solLt, 5 |el1ł abL, 6
)I bIłr, 7
ih Pnl!,
- lisl
3
ya]:łntlbnkrc Śrs qlid.
&lniplt
bith ullt all
Llł.'js
Ml'l, 9 _Ił' fuiił ml.a,sł
BadżnĘ to je* dcvć a8kywnc,Bdy' PloĄicli zG.
bjc skiclolvłly beŻp.ncd|ń ]ri b.dJni plóbkq;
w związku z tyń tcn lodzijpomńru okr.lla siq jik,
badanicplońirniowc DymŻpa]i.cjsqPńl,k] Prz.Ply_
wa lDmisdzv żtjdlcn śuiila a sondą luksonric.za, po
wodując zmiań9 warbś.i nalq2nia oświetlenia rcieślo
Wańcs. pŹez sondg Plzed krzdą P!óbą sbno\'isko
lgy wykżlibfuwać i Usbwić b*,
tośćnaĘżcnia
oi
aby Począiko-a
M
*ar
iet]elia (ayli w w.runkach blaku dy
w!Nt( BAoAŃ I lcx oMówIENtE
wcdluE przyto.Żon.jw.ześniejnony PN_K'0250r]
lozlóźnia się dwic Llasy ńaterialów:
o slabych wlaś.iwośoa.hdyńo\ryĆh (D]' .o oznacŻa, że materiał powfuicn spchrlać ndĘPuńce para
mety: naświetlenie pÓwinno pŹckmczać 13000 lxs,
a wa ośćlat9żĆńia oślvieilenia Po eicrc.h minutach
badania Powjnnabyć większa lub równł 50lx
_ o śrcdnich wlaś.nvoś.ia.Idymowyd] (D2) _
r możr być mniejsn
niź 9000 lxs, a nitożcnic osrńdenia Po .ztelRll minu-
2000
M e
aly stoso{in. \' taborze Śzynowym nuszą
Śpehiai wyTj wymi.nionc \ymasanla w zależnoś.iod
ńiejsĆa zast.sowania] re8 ujc to noma PN'(_0250B:
r99B dolyĆŻą.a w]rńa8ań palnościo ych' Fkic *osuie
sis v kolcjni.fuic o.az w .alyń taborzr gynowyn
BJdiliśnry scrio 5 Próbck fuorzywa róŻńią.],.h sig
.I0, 45
U dzialan i opóźniicza
Pł lcnn, m ń no Wi.ic 20, 30,
ś.lwoś.idyno\'yĆh
|'d1 Plóbek
awieli
tibĆla Ż
Kt{I axhl ,nĘż!]k afuiżlhlh E - |l) lr 2r1i.
aurblti MiłoH), łFdn]ąa ' '|,' lns ,n p.
RJs' 2.
nnłi ad
z cnń.s t i|!n|i,rlnn1 drnŚn E ż |(l ) d4t|dlń
Ą]łałhułrn (!i!91ń@I '1' L Fnitnhl dllB)
Fj!'
eą.a ryŚtego llgHl l0 ol ńas M8(oH): l loka zui., jak
sŻybh vydzielaią siq duzc ościdr]ń!.l!ż po .k. 60 s
\yJ ośćrulężenia oświedenia jesr mnicFn nż nj k
W wannkaĆI tłk du.go 2adymienił. praktycznic bio.
rąq njĆ nie widać' z dalszego PŻbiega lej łrzvwej wy.
nika, że nłEial ukgal Fv*e wypłlani! w ram.e,
a waitrśćnaĘźenia E j6r bliska rĆr!'
Ry
nki 3 j 4 jLEhiq, odPofrcdnn,,
nal9żeni
świetlonia5 olaz wałośś
$xL Ps'Hl a$jgihcpM8loH)r ńLołod.koPółńnqPJ-
l| dI
2lĆżńŃć a
tatńi.j (ĆŻwa{c' mnru.ic badinii od llości u'ytcf,o
Mg(olD} Ni epnj. wis wynźna PoPmwi .hinkte
ryśykidymow.j: obydwi. kŹ]'l{c mań chdaktcr os
Na]rży b Fs-zc zvróoć Uwagq na Lkt, iŹ PodczaŚ
błdań aobserwolvaliśńy zmlanq ba
neEo, z dużą iloś.iąunoszą.ych s
o kololzc jas]ym' Począwszy o
Mg(oHD sfuiddŻiliśńn ż. nie es4 sĘ spływaiąc!
;
Wł., włrawdzic 2aw'ńoać Mg(o|l)ż w iloś.i
ńas po3vali ni sPclnĘnje Pierwszc8o z yma
Tak
30
91j
3iń norny PN_K.02501
2000' aIc natmial nic nożc być
*lasylikolvany pozvryanie' 8dyź ni€spelnio'v je*
'lruEi w.ru nek. bowiem wa ośćnaświedłiaj6t nniqva
Rysunek 2 Plz.d*awia krzywe zmian nalężenia
.łviĆtbnia w funkcji eas! dotyĆ2rĆ! Poszćzqólńy.h
Widać
nich, żc (az zc wzEhn zavadoś.iM
zwigLsza sig Polc s Pod krzywą E = (') co
|'
pclnnczi
świłdczyoconz wic*szvm naświcllcniu Kuvwa dol'.
Rlls 3.
zlhż|dt
'n'ufund1il
ls) p0 t1
r*.3 D.pcnatnotu|Ttt(s).nfle4
!r kot' i,
zda'vać sobi. sPrawę 7 tego' źśP(,d.7is
vKl)'l!ś}'dr
ik.jidochodząisz.zcPloblcmyzw]ązinczk]crunkrcnr
rozprz€Śtzenńnń
się dymu' Plonicni oraz ńn),D]i, ua
sańi njcP.zcwidvwalnymi ryfoeiańi' DlatdlJo tak $i,'
ny.h slosowanvĆh ńatefu lóLtr
cna
vliśfllvo!.l !a
l-
Na podŚhki. dolych.zrsolv-vd] w
bez zastzcżoi sŃicdzjć' że bad ]), Przcz
'utomia*
nm
środ.k unjcPilniłią.y znł.zn
wydŻiehnĘodvmuPodraŚsFa]ania i2 Polvod2eńicn
nozc Lryć sfuowany do lych cclóW r! nrny.h tworzvRvs' 4' z,hżlośćnrĘn fu aśuilLblią (E) pa
lr.h bnnrnfu od zr1lr aś.iĄ\(aH)1
FĘ
.zkmh |ńru'
Dtp.)ddn a| ilhd)ildh" łE). r|kl4
nmgmn n, an MŚloH), tolh l
1.
rł
B af
wa.h, klóre zaĆrrovują się w
Uzyskana dŻięki nĘmu kLisł mitffnlu D2 (o śr.d.
nich wliścnvÓścia.hdyDowy.h) poz\!i]i n *colvi.
koPle fuoŹywa, lecz m etial nh8a jedyni€ pŹepale'
niu w micjscu dzialania plomicnia.
l]ii|a ą Pdlżiłrulrni n1 n)ź ldrtlil RfuLi
i Pnni ry1 D nri. MiJ..'Ił :
|lażlłtraść
tvkrnana brd | }th! t|la!\rL
^!,tz!l
s.Mljlj-wdikki!
a
wyliki naszy.h badłń do}'odza' że Ps HI uniepal
niony \'odorodclkień ńagńczu ryP! ,,M'gni6n lly'
nadajc siq do szłokicgo śosowan
boru szynow€o. o.cno wlaścnlośodymowy.h iakich
*onpozŃi nal.źalob)' jedmk Plreprcwadzićńwnieź
zBodnie z i'tymi n€to.lykłmi pomiatowymi, a uzyska
fu dan. lsysbńalvrować' Daloby (J Poró nanic i od
ni6ienie do PżJjęiyĆh rtybjów.haraktryŻowaniŹ
okreśjoncgo fu orzywi szfo cznqo
zwlasz.za istoha jeśwsPomni.n. juŹ w popŹednim Punk.ie obse mF dotycząca niłnv koloru ydzielan.Eo dJ'mU z Źatn$o, z duźą iloś.islały.hPrG
dJktj$ spalania wido.zny.h golym okiem, na łolol
szary i bjal]. M; ro sż.z*ólnc znac?ńt Fodeas atcji
ratowniczy.h w PożalJchi lafuE ie* b$'ień Ódńżjdy
wać Pczkodov ry.h o.az drogq cwakua.]i
z punkt' widze|ia złgo^ni. pożarcwcgo' Pomiary hkic dają możliwośćmo]y n cdalu lub gluPy naleiialów ('ś.iśleoktślonyd] włUnkad'' na]eży jednak
Ploń
2
cloŚ5D,LonusJ J, nobcbo|
Yynglon'Dc. 196ł166
^
Ę:syDpciLLmo|
:9 oŃ
4 Barbauksv,It strl.iyl 1ee3, ( 20,I
5 Płuluhn,':.'.5.i / 1991nr]]' 109
6' PEo
zbiom'rai
cNr&
'NńborPkzńo
EdnikPĘkir]atry",ALFA-wEKĄ
b*
Lr.5.i
/
Po
hFz'!jg
var9+)