ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu
Transkrypt
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu
OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU LUBLINIECKIEGO W 2008 ROKU Lubliniec 2009 Spis treści Wstęp.......................................................................................................................................... 4 I. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ .................................................................... 6 1. Nadzór nad chorobami zakaźnymi ..................................................................................... 6 2. Obowiązkowe i zalecane szczepienia ochronne............................................................... 12 3. Ocena stanu sanitarnego zakładów opieki zdrowotnej..................................................... 14 3.1. Nadzór nad zakładami stacjonarnej opieki zdrowotnej............................................ 14 3. 2. Nadzór nad publicznymi i niepublicznymi ambulatoryjnymi zakładami opieki zdrowotnej ................................................................................................. 20 4. Sterylizacja i dezynfekcja................................................................................................. 21 5. Gabinety praktyki lekarskiej, pielęgniarek i połoŜnych oraz świadczące inne usługi medyczne .............................................................................................................. 22 5.1. Prywatne gabinety lekarskie – zabiegowe................................................................ 22 5.2. Prywatne gabinety lekarskie – niezabiegowe........................................................... 23 5.3. Praktyka pielęgniarek i połoŜnych ........................................................................... 24 5.4. Inne obiekty świadczące usługi medyczne............................................................... 24 6. Interwencje ....................................................................................................................... 25 II. OCENA W ZAKRESIE śYWNOŚCI, śYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UśYTKU ........ 26 1. Ogólna charakterystyka obiektów nadzorowanych.......................................................... 26 2. Zakłady produkcji Ŝywności ............................................................................................ 28 3. Obiekty obrotu Ŝywnością................................................................................................ 29 4. Zakłady Ŝywienia zbiorowego ......................................................................................... 30 5. Zakłady małej gastronomii............................................................................................... 31 6. Zakłady Ŝywienia zbiorowego prowadzące dostawę posiłków dla odbiorców zewnętrznych................................................................................................................... 31 7. Ocena sposobu Ŝywienia .................................................................................................. 32 8. Ocena transportu Ŝywności .............................................................................................. 32 9. Współpraca z innymi słuŜbami kontroli........................................................................... 32 10. Nadzór sanitarny w zakresie higieny Ŝywności i Ŝywienia podczas organizowanych imprez masowych ............................................................................... 33 11. Jakość zdrowotna środków spoŜywczych ...................................................................... 33 12. Nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z Ŝywnością .......... 34 13. Nadzór nad obiektami produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami ................ 35 III. OCENA STANU SANITARENGO URZĄDZEŃ I OBIEKTÓW UśYTKU PUBLICZNEGO ...................................................................................................................... 36 1. Zaopatrzenie mieszkańców powiatu lublinieckiego w wodę przeznaczoną do spoŜycia 36 2. Ocena stanu sanitarnego kąpielisk i basenów kąpielowych............................................. 40 2.1. Kapieliska................................................................................................................. 40 2.2. Baseny całoroczne.................................................................................................... 41 2.3. Baseny sezonowe ..................................................................................................... 41 3. Stan sanitarny ambulatoryjnych zakładów opieki zdrowotnej......................................... 42 3.1. Publiczna opieka zdrowotna..................................................................................... 42 3.2. Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej ................................................................. 42 3.3. Stan sanitarny szpitali z zakresu higieny komunalnej.............................................. 43 4. Prosektoria....................................................................................................................... 44 5. Pralnie szpitalne ............................................................................................................... 44 2 7. Interwencje ....................................................................................................................... 55 IV. OCENA W ZAKRESIE STANU TECHNICZNEGO I SANITARNEGO....................... 57 PLACÓWEK OŚWIATOWYCH ............................................................................................ 57 1. Stan techniczny oraz sanitarny budynków ....................................................................... 57 2. Obiekty nowo uruchomione i po modernizacji ............................................................... 59 3. Ocena warunków pracy uczniów ..................................................................................... 59 4. Ocena profilaktycznej działalności szkolnej słuŜby zdrowia........................................... 60 5. Ocena doŜywiania dzieci i młodzieŜy............................................................................. 60 V. OCENA W ZAKRESIE WARUNKÓW PRACY W ZAKŁADACH PRACY ................. 62 1. Choroby zawodowe.......................................................................................................... 63 2. Nadzór nad zakładami, w których występują substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.............. 64 3. Nadzór nad zakładami stosującymi lub wprowadzającymi do obrotu substancje i preparaty niebezpieczne ....................................................................................................... 66 4. Nadzór nad zakładami opieki zdrowotnej ........................................................................ 67 5. Nadzór w zakresie szkodliwych czynników biologicznych............................................. 68 VI. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY ............................................................... 70 VII. DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO-ZDROWOTNA ......................................................... 71 VIII. PODSUMOWANIE ........................................................................................................ 76 3 Wstęp W roku 2008 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Lublińcu kontynuował realizację nałoŜonych zadań określonych w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieŜącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska. Działalność Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Lublińcu (PSSE) była ukierunkowana na jak najbardziej efektywną realizację nałoŜonych zadań w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciąŜliwości środowiskowych oraz zapobiegania powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Na efektywność działalności nadzorowej i oświatowej miało wpływ udoskonalanie wdroŜonego systemu jakości oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników PSSE. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Lublińcu swoim nadzorem obejmuje powiat lubliniecki, na terenie którego znajduje się 8 gmin i 2 miasta: miasto i gmina Lubliniec, miasto i gmina Woźniki, gminy: Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Koszęcin, Pawonków. Obszar powiatu lublinieckiego o powierzchni 823km² zamieszkiwało 76 372 mieszkańców (na dzień 30.06.2008r.). Rysunek nr 1. PołoŜenie Powiatu Lublinieckiego 4 Na terenie powiatu lublinieckiego funkcjonuje wiele zakładów o róŜnorodnym zakresie prowadzonej działalności. NaleŜy tu wymienić przede wszystkim: - PPRE „ENERGOSERWIS”s.a. w Lublińcu, - Zakłady „LENTEX”s.a. w Lublińcu, - Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny w Lublińcu, - Zakłady Mięsne „JANDAR” w Woźnikach, - oddział SP Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w Piekarach Śl.(oddział Kochcice), - Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Niesłyszących i Słabosłyszących w Lublińcu, - NZOZ Ośrodek Leczniczo- Rehabilitacyjny dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnej w Rusinowicach, - Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” w Koszęcinie. Pozostałe zakłady, to obiekty zatrudniające mniejszą ilość osób. Ponadto naleŜy tu równieŜ wymienić drobnych przedsiębiorców indywidualnych oraz pracowników zatrudnionych w leśnictwie i rolnictwie. W oparciu o dane dotyczące działań podejmowanych w roku 2008 w poszczególnych komórkach organizacyjnych działalności podstawowej została opracowana ocena stanu sanitarnego powiatu lublinieckiego. 5 I. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ W 2008r. PSSE w Lublińcu prowadziła nadzór nad profilaktyką oraz zwalczaniem chorób zakaźnych przez analizę zgłoszeń i zachorowań na choroby zakaźne oraz brała czynny udział w realizacji programu profilaktyki zakaŜeń szpitalnych w ramach sprawowania nadzoru bieŜącego nad działaniami przeciwepidemicznymi prowadzonymi w zakładach opieki zdrowotnej dla ustalenia źródeł i dróg transmisji drobnoustrojów. W celu zwiększenia bezpieczeństwa pacjentów i personelu egzekwowano prawidłowe stosowanie zasad aseptyki i antyseptyki, właściwą organizację pracy na oddziałach i zapleczu szpitali. W przypadku chorób zakaźnych infekcyjnych, którym moŜna zapobiegać poprzez czynne uodpornienie populacji stosowane były szczepienia ochronne zarówno obowiązkowe (wynikające z kalendarza szczepień) jak i wybranych grup ludności naraŜonych na zakaŜenie. Analizę sytuacji epidemiologicznej powiatu przeprowadzono w oparciu o zgłoszone i rejestrowane choroby zakaźne. Analiza danych epidemiologicznych na przestrzeni ostatnich lat wskazuje na wzrost zachorowań na salmonellozy, nieŜyty wywołane przez rotawirusy, cytomegalię oraz spadek zachorowań na ospę wietrzną, płonicę, boreliozę, grypę, róŜyczkę i krztusiec. 1. Nadzór nad chorobami zakaźnymi Analizując sytuację epidemiologiczną na terenie działania PSSE w Lublińcu stwierdzono wzrost zachorowań na niŜej wymienione jednostki chorobowe: Tabela 1. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Jednostka chorobowa Zatrucia pokarmowe salmonellozy NieŜyt jelitowy wywołany przez rotawirusy Biegunka i zapalenie Ŝołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2 Lamblioza (giardioza) Wszawica Cytomegalia Toksoplazmoza Liczba zachorowań w 2007r. Liczba zachorowań w 2008r. 3 22 28 73 14 22 0 12 0 0 3 41 2 3 6 Natomiast zmniejszyła się ilość wymienionych niŜej jednostek chorobowych: Tabela 2. Lp. Jednostka chorobowa 1. Gruźlica płuc 2. Ospa wietrzna 3. Nagminne zapalenie przyusznic (świnka) 4. Płonica 5. Borelioza 6. Grypa 7. Neuroinfekcje 8. Mycoplasma pneumoniae jako przyczyna chorób 9. RóŜyczka 10. Krztusiec Liczba zachorowań w 2007r. 32 314 Liczba zachorowań w 2008r. 30 188 9 7 37 19 120 12 15 15 90 7 6 0 40 5 8 1 Tabela 3. Istotne zmiany ilościowe w występujących zachorowaniach na choroby zakaźne Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Jednostka chorobowa Zatrucia pokarmowe pałeczką salmonella ZakaŜenia jelitowe Wirusowe zakaŜenia jelit Biegunki u dzieci do lat 2 Krztusiec Płonica RóŜa Zapalenie opon mózg.rdzen. Ospa wietrzna RóŜyczka Zapalenie Mózgu WZW B ostre Nagm.zapal.przyusznicy Świerzb Grypa Tasiemczyca 2007 Wskaźnik Liczba zachorowań zapadalności na 100 000 mieszkańcó w 3,9 3 2008 Liczba zachorowań Wskaźnik zapadalności na 100 000 mieszkańców 22 28,7 4 42 5,2 54,9 22 97 28,7 126,8 14 18,3 22 28,7 5 37 4 12 6,5 48,3 5,2 15,6 1 15 0 6 1,3 19,6 0 7,84 314 40 0 1 9 21 120 0 410,4 52,2 0 1,3 11,7 27,4 156,8 0 188 8 1 1 7 24 90 0 245,8 10,46 1,3 1,3 9,15 31,3 117,6 0 7 Lp. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Jednostka chorobowa Borelioza Inne zatrucia Gruźlica Mononukleoza zakaźna Posocznica Cytomegalia Wszawica Owsica Grzybice 2007 Wskaźnik Liczba zachorowań zapadalności na 100 000 mieszkańcó w 24,8 19 1,3 1 41,8 32 7,8 6 1,3 1 0 0 15,6 12 9,1 7 1,3 1 2008 Liczba zachorowań Wskaźnik zapadalności na 100 000 mieszkańców 15 0 30 4 4 2 41 3 3 19,6 0 39,2 5,23 5,2 2,6 53,6 3,92 3,92 Wybrane jednostki chorobowe zatrucia pokarmowe: Salmonellozy – zanotowano wzrost zachorowań w porównaniu z rokiem 2007: - w 2007r. - 3 przypadki (salmonellozy); w tym 3 przypadki hospitalizowano; - w 2008r. - 22 przypadki; w tym 20 hospitalizowanych, w tym: - Salmonella Enteritidis – 21 zachorowań, - Salmonella Typhimurium –1 zachorowanie. Zarejestrowano 19 nowo wykrytych nosicieli salmonelli, 2 osoby odsunięto od pracy zawodowej. Ponadto w 2008r. zarejestrowano: - inne bakteryjne zakaŜenia jelitowe – 23 przypadki, w tym 22 hospitalizowano, - inne bakteryjne zatrucia pokarmowe – 3 przypadki, ( w tym 1 przypadek zatrucia jadem kiełbasianym ); wszystkie hospitalizowano, - wirusowe i inne określone zakaŜenia jelitowe – 97 przypadków; w tym 96 hospitalizowano, - biegunka i zapalenie Ŝołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do 2 lat – 22 przypadki, w tym 10 hospitalizowano. Na terenie powiatu w 2008 roku zarejestrowano 1 zbiorowe zatrucie pokarmowe. Zatruciu uległo 2 dzieci (rodzeństwo w domu prywatnym). Dzieci hospitalizowano w Oddziale Dziecięcym w SP ZOZ Lubliniec, ul. świrki i Wigury 3. Zatrucie pokarmowe wykazano w meldunku 9A/08 . Czynnik etiologiczny ustalono- u osób chorych wyhodowano pałeczkę Salmonelli Enteritidis. 8 NieŜyt jelitowy wywołany przez rotawirusy – w 2008 roku zanotowano znaczny wzrost zachorowań w porównaniu do roku 2007: - w 2007r. - 28 przypadków, wszystkie hospitalizowane; - w 2008r. - 73 przypadki, wszystkie hospitalizowane. Zwiększona ilość zachorowań na biegunkę- rotawirus związana jest z wprowadzoną diagnostyką laboratoryjną na terenie działania Stacji. Biegunka i zapalenie Ŝołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2 - w 2008 roku zanotowano wzrost zachorowań w stosunku do roku 2007: - w 2007r.- 14 przypadków zachorowań, 8 przypadków hospitalizowanych, - w 2008r.- 22 przypadki zachorowań,10 przypadków hospitalizowanych. Lamblioza (giardioza) - w 2008 roku zanotowano wzrost zachorowań w stosunku do roku 2007: - w 2007r.- brak zachorowań, - w 2008r.- 3 przypadki zachorowań. Wszawica - w 2008r. zanotowano znaczny wzrost w stosunku do 2007r.: - w 2007r.- 12 przypadków zachorowań, - w 2008r.- 41 przypadków zachorowań. Cytomegalia – zanotowano wzrost zachorowań: - w 2007r.- brak zachorowań; - w 2008r. - 2 przypadki zachorowań. Zachorowały 2 osoby (1 męŜczyzna i 1 kobieta) z gminy Pawonków, Toksoplazmoza – zanotowano wzrost zachorowań; - w 2007r.- brak zachorowań, - w 2008r.- 3 przypadki zachorowań, Ŝaden przypadek nie był hospitalizowany. Gruźlica płuc – zanotowano nieznaczny spadek zachorowań na gruźlicę: - w 2007r. – 32 przypadki, - w 2008r. – 30 przypadków, wszystkie hospitalizowane. Gruźlica płuc (A 16.0) –17 zachorowań, Gruźlica płuc (A 15.0) – 13 zachorowań. Wśród chorych na gruźlicę zanotowano: - osoby pracujące: 6, - osoby niepracujące, tj. emeryci i renciści:17, - osoby bezrobotne:7. 9 W roku 2008 nie zarejestrowano zgonów. Wszystkie osoby ze styczności objęte zostały nadzorem lekarskim. Badania kontrolne i nadzór nad osobami wypisanymi z oddziałów szpitalnych prowadzi Poradnia Gruźlicy i Chorób Płuc w Lublińcu przy ulicy Sobieskiego 9. System ścisłego nadzoru nad osobami chorymi i osobami z kontaktu prowadzony jest od 2002r. przez współpracę z Poradnią Chorób Płuc i Gruźlicy w Lublińcu. Ospa wietrzna- analizując zachorowania stwierdzono spadek zachorowań: - w 2007r.- 314 przypadków, w tym 3 hospitalizowano, - w 2008r.- 188 przypadków, Ŝaden przypadek nie był hospitalizowany. Świnka (Nagminne zapalenie przyusznic)- spadek zachorowań w 2008roku: - w 2007r.- 9 przypadków; Ŝaden nie był hospitalizowany, - w 2008r.- 7 przypadków; wszystkie przypadki były leczone ambulatoryjne. Płonica- spadek zachorowań w 2008roku: - w 2007r.- 37 przypadków; Ŝaden nie był hospitalizowany, - w 2008r.- 15 przypadków; wszystkie przypadki były leczone ambulatoryjne. Zachorowało 7 męŜczyzn i 8 kobiet. Borelioza - spadek zachorowań w 2008roku: - w 2007r.- 19 przypadków; w tym 7 przypadków hospitalizowanych, - w 2008r.- 15 przypadków; w tym 8 przypadków hospitalizowanych. Wektorem zakaŜenia krętkiem Borrelia burgdorferi, odpowiedzialnym za rozwój choroby są kleszcze. Kleszcze są obecne na terenie powiatu lublinieckiego, zarówno na terenach leśnych, jak i w mieście na terenach rekreacyjnych. Grypa – stwierdzono spadek zachorowań w analizowanym okresie: - w 2007r.: 120 przypadków, w tym 30 dzieci do lat 14, - w 2008r.: 90 przypadków, w tym 21 dzieci do lat 14. W roku 2008 na terenie działania PSSE w Lublińcu (w róŜnych grupach wiekowych) zostało zaszczepionych przeciw grypie 1826 osób. Na terenie powiatu lublinieckiego wytypowano trzy placówki prowadzone przez lekarzy pierwszego kontaktu do prowadzenia systemu nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą SENTINEL: − NZOZ Centrum Usług Medycznych „AKO-MED” ;Lubliniec, ul. Mickiewicza 14, − NZOZ „SKORMED”; Herby, ul. Powstańców Śl. 4, − NZOZ „MEDYK”; Lubliniec, ul. Majdanek 6. 10 W cyklu cotygodniowym dane o zachorowaniach na grypę są przesyłane do WSSE w Katowicach. W prowadzonym nadzorze nad grypą SENTINEL zgłoszono ogółem 13 zachorowań, w tym w grupach wiekowych odpowiednio: 0 do 4 - 0 zachorowań, 5 do 14 - 13 zachorowań, 15 do 64 - 0 zachorowań, powyŜej 65 - 0 zachorowań. Zachorowania te nie zostały jednak potwierdzone laboratoryjnie. Neuroinfekcje – stwierdzono spadek zachorowań w analizowanym okresie: - w 2007r. : 12 przypadków, w tym 9 przypadków wirusowego ZOMR , 2 przypadki bakteryjnego zapalenia opon mózgowych (inne nie określone) oraz 1 przypadek zapalenia opon mózgowych inny nie określony .Wszystkie 12 przypadków hospitalizowano, -w 2008r.: 7 przypadków, w tym 3 przypadki wirusowego ZOMR, 1 przypadek bakteryjnego ZOMR (inne, nie określone G00.9), 2 przypadki bakteryjnego ZOMR inne określone (G00.3), 1 przypadek wirusowego zapalenia mózgu ( nie określone A86).Wszystkie 7 przypadków hospitalizowano. Mycoplasma pneumoniae jako przyczyna chorób- spadek zachorowań: - w 2007r.: 6 przypadków zachorowań, w tym 3 przypadki hospitalizowane; - w 2008r.: brak zachorowań. RóŜyczka – zanotowano duŜy spadek w porównaniu z ubiegłym rokiem; - w 2007r.: 40 zachorowań, - w 2008r.: 8 przypadków (moŜliwych), wszystkie przypadki leczono ambulatoryjnie. Krztusiec - zanotowano spadek zachorowań na krztusiec: - w 2007 r.: 5 przypadków; w tym 2 hospitalizowane. Szczepione przeciw krztuścowi. - w 2008 r.: 1 zachorowanie, szczepień nie ustalono, gdyŜ zachorował męŜczyzna w wieku 53 lat z miasta Lublińca, leczony ambulatoryjnie. Wirusowe zapalenie wątroby - liczba zachorowań na terenie powiatu utrzymuje się na tym samym poziomie: - w 2007r. – 3 przypadki: WZW B ostre - 1 zachorowanie, WZW B przewlekłe - 1 zachorowanie, WZW C - 1zachorowanie. -w 2008r. – 4 przypadki: 11 WZW B ostre - 1 zachorowanie, WZW C przewlekłe - 3 zachorowania. Przy kaŜdym zachorowaniu na WZW informowano lekarzy o konieczności objęcia nadzorem lekarskim osób ze styczności z chorym. Z ogólnej liczby 4 zachorowań, 2 przypadki hospitalizowano. Odra – podobnie jak w latach ubiegłych na terenie działania Stacji nie zanotowano zachorowań. Inne zachorowania - w 2008r. zarejestrowano 9 nowo wykrytych zakaŜeń HCV oraz zakaŜeń 19 HBV. - w 2008r. zarejestrowano 4 przypadki posocznicy w tym 1 przypadek posocznicy wywołanej przez bakterie Gram (-), 2 przypadki posocznicy gronkowcowej, 1 przypadek posocznicy meningokokowej. Wszystkie 4 przypadki były hospitalizowane. - w 2008 r. zarejestrowano 4 przypadki mononukleozy zakaźnej, w tym 3 przypadki hospitalizowane. Ogniska chorób zakaźnych opracowywano zgodnie z wytycznymi. Sporządzono 286 wywiadów epidemiologicznych, w związku z zgłoszonymi zachorowaniami. Dezynfekcji bieŜących wykonano – 209.W roku 2008 na terenie działania PSSE w Lublińcu, podobnie jak w latach ubiegłych nie zanotowano zachorowań na dur brzuszny, dury rzekome, czerwonkę i tęŜec. 2. Obowiązkowe i zalecane szczepienia ochronne W przypadku chorób zakaźnych infekcyjnych, którym moŜna zapobiegać poprzez czynne uodpornienie populacji stosowane były szczepienia ochronne zarówno obowiązkowe (wynikające z Programu Szczepień Ochronnych) jak i wybranych grup ludności naraŜonych na zakaŜenie. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Lublińcu prowadzi nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych (obowiązkowych i zalecanych) w: - 18 poradniach dzieci zdrowych; - 6 punktach szczepień dla dorosłych; - 1 oddziale noworodkowym. Programem szczepień objęto dzieci i młodzieŜ od 0 do 19 roku Ŝycia: 12 Tabela 4. Ilość osób objętych programem szczepień ochronnych Ilość dzieci i młodzieŜy objętych programem szczepień 2005 2006 2007 2008 17 499 16 835 16 636 16 244 Placówki prowadzące szczepienia dzieci i młodzieŜy wykazały: 1) w roczniku 2007 szczepienia pierwotne wykonano u 59,13%, a w roczniku 2008 odpowiednio u 57,81% (spadek o 1,32% tj. 12 dzieci), 2) w roku 2008 odsetek uodpornionych dzieci cyklem podstawowym w 2 roku Ŝycia, w porównaniu do roku 2007r., kształtował się na następującym poziomie: Tabela 5. Odsetek uodpornionych dzieci cyklem podstawowym w 2 roku Ŝycia Szczepionka p. błonicy i tęŜcowi p. poliomyelitis p. krztuścowi p. odrze 2007 97,76 % 97,76 % 97,61 % 78,17 % 2008 98,35% 98,35% 98,35% 78,08% Zmiany wzrost o 0,59 % wzrost o 0,59 % wzrost o 0,74 % wzrost o 0,09 % W roku 2008 wzrosła liczba osób korzystających ze szczepień zalecanych: - p/kleszczowemu zapaleniu mózgu - 55 osób (2007r. –27 osób); - p.WZW A - 68 osób (2007r. – 15 osób); - p. streptococcus pneumoniae - 156 osób (2007r. – 60 osób); - p. ospie - (2007r.- 4 osoby); - p. rotawirusom - 22 osoby 16 osób (2007r. – 7 osoby). W roku 2008 pozostałymi preparatami zaszczepiono: - p. grypie - 1 826 osób; - p. WZW B - 103 osób (otoczenie nosicieli, chorych, osoby dializowane, w tym 27 pracowników słuŜby zdrowia); - p. WZW B(na koszt własny) - 1150 osób. W 2008r. w podległych placówkach wykonano 148 kontroli. Zgłoszono dwa niepoŜądane odczyny poszczepienne: 1) po Td podanym u dziecka, które ukończyło 7 lat – nie zgłosiło się w terminie do DTaP, 2) po BCG u niemowlaka – powiększone węzły pachowe, badane miesiąc po szczepieniu w POZ-cie. 13 3. Ocena stanu sanitarnego zakładów opieki zdrowotnej 3.1. Nadzór nad zakładami stacjonarnej opieki zdrowotnej Na terenie działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublińcu funkcjonują 4 obiekty szpitalne: 1) SP ZOZ Lubliniec z 8 oddziałami, 42-700 Lubliniec, ul. Sobieskiego 9, 2) Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny w Lublińcu z 14 oddziałami; 42-700 Lubliniec, ul. Grunwaldzka 48, 3) Ośrodek Leczniczo-Edukacyjny dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnej z 1 oddziałem; 42-700 Lubliniec, Rusinowice, ul. Zielona 23, 4) Oddział Rehabilitacji, Balneologii i Medycyny Fizykalnej- Kochcice z 2 oddziałami (będący filią Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w Piekarach Śl.; 42-713 Kochanowice, Kochcice, ul. Zamkowa 1). W roku 2008 przeprowadzono 11 kontroli dotyczących profilaktyki zakaŜeń szpitalnych (8 kontroli tematycznych oraz 3 kontrole sprawdzające) w zakresie: - kwalifikacji lekarzy przewodniczących zespołów zakaŜeń zakładowych; - kwalifikacji pielęgniarek wchodzących w skład zespołów zakaŜeń zakładowych; - sposobu monitorowania zakaŜeń; - sposobu prowadzenia rejestrów zakaŜeń szpitalnych; - prowadzenia rejestrów poekspozycyjnych; - weryfikacji istniejących procedur higienicznych oraz stworzenia nowych w miarę istniejących potrzeb. Kontrole sprawdzające dotyczyły uzupełnienia kwalifikacji członków zespołów zakaŜeń zakładowych w trzech zakładach. W szpitalach zaktualizowano lub stworzono nowe procedury, które dotyczyły między innymi: - postępowania w ognisku zakaŜenia pałeczkami Gram (-), - dezynfekcji pola operacyjnego, - przygotowania pacjenta na oddziale do zabiegu operacyjnego, - postępowania ze sprzętem i aparaturą medyczną w ognisku epidemicznym w oddziale OIOM, - izolacji pacjenta z inwazyjną chorobą meningokokową, - dezynfekcji windy. Ponadto, w związku z wystąpieniem ogniska epidemicznego, przeprowadzone zostały w Samodzielnym Publicznym ZOZ Lubliniec w oddziale intensywnej opieki medycznej 3 kontrole tematyczne, które pozwoliły na bieŜąco monitorować aktualną sytuację w oddziale. 14 Stwierdzono zakaŜenie u 3 pacjentów, potwierdzone badaniami mikrobiologicznymi wykonanymi w Centralnym Laboratorium zoz-u. Stwierdzonym czynnikiem etiologicznym był Acinetobacter spp ESBL (+), co zostało potwierdzone badaniami w COROUN w Warszawie i określone jako Acinetobacter baumanii ESBL (+). Zakład podjął następujące czynności w celu likwidacji ogniska: - wstrzymano przyjęcia pacjentów do oddziału, - wprowadzono „aktywne monitorowanie zakaŜeń” według karty OIOM-ej, - wyznaczono odrębny personel do opieki nad pacjentem w ognisku, - zwiększono ilość sprzętu jednorazowego uŜytku i środków ochrony osobistej, - przeprowadzono gruntowną dezynfekcję oddziału potwierdzoną kontrolnymi wynikami badań bakteriologicznych, - respiratory poddane zostały sterylizacji chemicznej w Szpitalu Wojewódzkim w Sosnowcu, - przeprowadzono dodatkowe szkolenia personelu, - zakupiono ssaki jednorazowe, Po audicie wewnętrznym zalecono m.in. dodatkowo: - okresowe kontrole rąk personelu, sprzętu medycznego oraz powierzchni, - wprowadzono nowe oraz zmodernizowano stare procedury. W 2008r. przeprowadzono w 2 obiektach szpitalnych postępowanie mające na celu wydanie postanowień o warunkach określonych rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej: - Samodzielny Publiczny ZOZ w Lublińcu – przeprowadzono 4 kontrole tematyczne w wyniku, których wydano 6 postanowień dla nowo uruchamianych jednostek zoz w odniesieniu do rozporządzenia MZ (4 o spełnieniu wymogów, 2 o nie spełnieniu wymogów rozporządzenia); ponadto wydane zostało 1 postanowienie dla zakładu w związku ze zmianą sposobu kontraktacji z Narodowym Funduszem Zdrowia. - Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny w Lublińcu – przeprowadzona została 1 kontrola tematyczna w związku ze zmianami w strukturze zakładu w wyniku, której wydane zostało 1 postanowienie o niespełnieniu warunków określonych rozporządzeniem MZ. W 2008r. w wyniku planowych kontroli sprawdzono ogółem 4 obiekty stacjonarnej opieki zdrowotnej, przeprowadzając ogółem 5 kontroli (2 kontrole podstawowe 15 3 kontrole tematyczne) dotyczących warunków sanitarno – higienicznych oraz oceny przestrzegania zasad aseptyki i antyseptyki. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Ponadto w wyniku kontroli przeprowadzonych w grudniu 2007r. i w dniu 09.01.2008r. wydana została decyzja administracyjna na SP ZOZ Lubliniec. Stwierdzone nieprawidłowości Oddział Chorób Wewnętrznych: - brudne ściany w pomieszczeniach kuchenki oddziałowej, gabinetu zabiegowego, izby przyjęć, pokoju lekarzy, brudownika, WC Ŝeńskim, salach chorych, - ubytki posadzki wokół kratki ściekowej, ubytki płytek ceramicznych na ścianach, braki w oprawach oświetleniowych, zardzewiały uchwyt pod umywalką, brak zasłony w kabinie prysznicowej w gabinecie zabiegowym, - ubytki luksferów w pomieszczeniu brudownika, - zniszczony parapet okienny, drzwi, kaloryfery na całym oddziale, - zniszczone drzwi wejściowe do budynku, - ubytki posadzki na schodach wejściowych; Centralna Sterylizatornia: - brudne ściany pomieszczeniu sterylizacji, przygotowania artykułów brudnych, - zniszczone drzwi w pomieszczeniu przygotowania artykułów brudnych; Pracownia Endoskopii: - brudne ściany w pomieszczeniu, Oddział Gruźlicy i Chorób Płuc: - zniszczone drzwi w pomieszczeniach kuchenek oddziałowych oraz wejściowe, - zniszczona winda w kuchenkach, - zniszczona szafka w pomieszczeniu brudownika; Oddział Chirurgii Ogólnej: - ubytki tynku na ścianach przy drzwiach wejściowych na sale pacjentów, - zniszczone kaloryfery w oddziale; Blok operacyjny: - brudne ściany w pomieszczeniach. - zniszczone sufity we wszystkich salach operacyjnych. Wymienione nieprawidłowości usuwane były w ciągu roku 2008 – 5 kontroli sprawdzających. 16 Dodatkowo przeprowadzone zostały w SP ZOZ Lubliniec kontrole ponadplanowe: 1) kontrola interwencyjna przeprowadzona w dniu 11.02.2008r. w wyniku 2 pism anonimowych, które wpłynęły w dniach 5 i 6 lutego 2008r. dotyczących oddziału chorób dziecięcych i oddziału chorób wewnętrznych. Zarzuty dotyczyły warunków sanitarnych, zimnych i niesmacznych posiłków oraz braku obuwia ochronnego w automacie przy oddziale dziecięcym. W wyniku kontroli stwierdzono: - zły stan techniczny pomieszczeń (decyzja sanitarna wydana w dniu 09.01.2008r. obejmowała ww. usterki); - jakość wydawanych posiłków w dniu kontroli nie budziła zastrzeŜeń, temperatura posiłków zgodna z wymaganiami w tym zakresie (posiłki dostarczane na oddział przez firmę Gastropol Group w termosach; według oświadczenia osoby wydającej posiłki, fakt wydania posiłku chłodnego mógł być spowodowany długim czasem wydawania posiłków lub odstępem czasu pomiędzy spoŜyciem pierwszego a drugiego dania); - automat do wydawania obuwia ochronnego znajdował się równieŜ piętro niŜej z zapasem obuwia (automaty obsługiwane przez firmę zewnętrzną; przegląd zawartości 1 raz tygodniu), - podłogi pomieszczeń czyste, myte 2 razy dziennie oraz według potrzeb, - pościel na oddziałach czysta, sporadycznie pojawiają się przebarwienia pochodzące od farby znakującej. W związku z powyŜszym decyzji sanitarnej nie wydano. 2) kontrola interwencyjna przeprowadzona w dniu 01.04.2008r. na skutek e-maila dotyczącego ogólnych warunków technicznych w budynku przy ulicy świrki i Wigury oraz warunków sanitarnych w oddziale chorób wewnętrznych. W wyniku kontroli stwierdzono zniszczone, stare okna w całym budynku, ubytki tynku na ścianach korytarza oraz zniszczone, stare elementy wyposaŜenia. Na zakład nałoŜona została w dniu 17.04.2008r. decyzja administracyjna realizowana w ciągu roku – 2 kontrole sprawdzające (bieŜące zalecenia wykonane, odnowienie okien w części zrealizowane). PowyŜsza trudna sytuacja związana jest z trwającą modernizacją i rozbudową obiektów szpitalnych przy ulicy Grunwaldzkiej oraz przekazaniem Starostwu Powiatowemu w Lublińcu budynku Szpitala przy ulicy świrki i Wigury. 17 Ponadto, SP ZOZ Lubliniec posiada postanowienie o niespełnieniu warunków określonych rozporządzeniem MZ z dnia 10 listopada 2006r. obejmujące m.in. budynek przy ulicy świrki i Wigury. 3) Kontrola tematyczna przeprowadzona w dniu 14.04.2008r. w obecności pracowników WSSE w Katowicach dotycząca ogólnego stanu higieniczno – sanitarnego. W wyniku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: - w szafie przeznaczonej na bieliznę czystą przechowywany sprzęt medyczny oraz ręczniki jednorazowego uŜytku; - nieprawidłowo oznakowany pojemnik na środek do dezynfekcji rąk w oddziale; - brak właściwego oznakowania pojemników (dat, określenia rodzaju odpadów, miejsca pochodzenia, daty zamknięcia, podpisu osoby zamykającej oraz nie były trwale zamknięte); w magazynie odpadów medycznych uszkodzona kratka ściekowa. PowyŜsze nieprawidłowości zostały usunięte przed wydaniem decyzji nakazowej (wykonanie stwierdzone w dniu 30.04.2008r. podczas kontroli tematycznej). W związku z powyŜszym wydana została decyzja o umorzeniu postępowania administracyjnego. Ponadto został nałoŜony mandat karny na pracownika szpitala. W 2008r. przeprowadzono w zakładach opieki zdrowotnej lecznictwa zamkniętego na terenie działania PSSE w Lublińcu 20 kontroli skuteczności procesu sterylizacji (8 kontroli dotyczących sterylizacji). Sterylizacja i dezynfekcja jako działania, które oprócz warunków technicznych odgrywają podstawową rolę w profilaktyce zakaŜeń szpitalnych nadzorowane były na bieŜąco przez cały rok. Sterylizacja dotyczy: - SP ZOZ w Lublińcu, który posiada punkt centralnej sterylizacji, funkcjonujący na potrzeby szpitala. Zakład ten wyposaŜony jest w 7 autoklawów (zakupiono dwa nowe autoklawy, zlikwidowano jedno urządzenie na suche gorące powietrze). - SP Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Oddział Rehabilitacji, Balneologii i Medycyny Fizykalnej w Kochcicach (filia) sterylizacja w placówce macierzystej w Piekarach Śląskich posiadającej certyfikat ISO. W ramach nadzoru zewnętrznego pracownicy PSSE w Lublińcu skontrolowali skuteczność sterylizacji testami mikrobiologicznymi w 7 urządzeniach, kontrolując 20 procesów sterylizacji. We wszystkich przypadkach proces sterylizacji przebiegał prawidłowo. W ramach kontroli wewnętrznej prowadzona jest kontrola procesów sterylizacji testem Sporal A średnio co 6-7 tygodni. Do kaŜdego cyklu, pakietu zakładany jest wskaźnik chemiczny (SPS medical, TST control). Dokumentacja prowadzona prawidłowo. 18 Pozostałe stacjonarne zakłady opieki zdrowotnej uŜywają wyłącznie sprzętu jednorazowego uŜytku. Zaopatrzenie dostateczne (daty waŜności aktualne, przechowywany właściwie). Stan dezynfekcji w szpitalach nie uległ zmianie. Roztwory preparatów dezynfekcyjnych przygotowane były na bieŜąco, zaleŜnie od potrzeb, a stęŜone preparaty przechowywane są zgodnie z obowiązującymi zasadami. Do dezynfekcji narzędzi stosuje się: Polsept + aktywator, Sekusept pulver + aktywator. Natomiast do dekontaminacji powierzchni szpitalnych: Medicarine, Mikrozid Liquid, , Melisepotol, Desam OX , Desynfektor, Domestos, Chirosan, Ultradesmit, Javel in, Savo Prim, Propano AF, Terralin, Virkon. Dezynfekcja inkubatorów Lysoformin Specjal. Do dezynfekcji rąk uŜywano: Essept, Sterillium, Mannusan, Etaproben. W 2008 roku na terenie działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublińcu przeprowadzono po raz kolejny ankietę na temat infestacji owadami i sposobów eliminowania owadów jako wektorów przenoszenia chorób w obiektach szpitalnych. Ankieta pozwoliła porównać stan infestacji owadami szpitali z sytuacją przeanalizowaną w 2007r. MoŜna stwierdzić, Ŝe szpitale są wolne od infestacji owadami. W roku 2009 prowadzona będzie dalsza analiza tego problemu i propagowanie zintegrowanej metody walki z owadami w szpitalach. Odpady medyczne w miejscu powstania są segregowane na odpady o ostrych krawędziach, które gromadzone są w pojemnikach jednorazowych o sztywnych odpornych na przekłucia pojemnikach i tzw. odpady miękki, które zbierane są do pojemników wielokrotnego uŜytku wyłoŜonych workami z folii koloru czerwonego. Odpady usuwane są z gabinetów przez firmę sprzątającą lub wydzielony personel. Bloki Ŝywieniowe szpitali: Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej Posiłki dostarczane są przez firmę cateringową GASTROPOL GROUP sp. z o.o. 42-700 Lubliniec, ul. Grunwaldzka 48. Wydawanie posiłków odbywa się przez pielęgniarki oddziałowe dla około 120 pacjentów w naczyniach wielorazowego uŜytku. Mycie naczyń odbywa się w kuchenkach oddziałowych. Dwie kuchenki oddziałowe wyposaŜone w zmywarki, a w pozostałych trzech naczynia po umyciu są dezynfekowane w roztworze środka dezynfekcyjnego. Stan sanitarno-higieniczny w kuchenkach nie budzi zastrzeŜeń. Jakość wydawanych posiłków nie budzi zastrzeŜeń. 19 Wojewódzki Szpital Neuropsychiatrycznym – Lubliniec Kuchnia dzierŜawiona jest przez firmę GASTROPOL GROUP sp. z o.o. 02 – 097 Warszawa, ul. Banacha 1A Kuchnia przygotowuje posiłki dla około 850 pacjentów (razem z posiłkami dla SP ZOZ) Stan sanitarno-higieniczny w kuchenkach nie budzi zastrzeŜeń. Posiłki wydawane są w 22 kuchenkach oddziałowych w naczyniach wielorazowego uŜytku. Mycie i dezynfekcja naczyń stołowych odbywa się w zmywarce tunelowej w zmywalni centralnej Jakość wydawanych posiłków nie budzi zastrzeŜeń. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej im. Dra Daaba w Piekarach Oddział Rehabilitacji, Balneologii i Medycy Fizykalnej Kochcice. Kuchnia przygotowuje posiłki dla około 120 pacjentów. Stan sanitarno-higieniczny nie budzi zastrzeŜeń. Posiłki wydawane są w naczyniach wielorazowego uŜytku. Zmywanie odbywa się w zmywalni naczyń stołowych w maszynie do mycia. Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjny dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnej. Kuchnia przygotowuje posiłki dla około 120 pacjentów. Stan sanitarno-higieniczny nie budzi zastrzeŜeń . Jakość wydawanych posiłków nie budzi zastrzeŜeń. Posiłki wydawane są w naczyniach wielorazowego uŜytku. Zmywanie odbywa się w maszynie do mycia. 3.2. Nadzór nad publicznymi i niepublicznymi ambulatoryjnymi zakładami opieki zdrowotnej W 2008r. pod nadzorem PSSE Lubliniec znajdowały się 42 zakłady, w tym 1 publiczny i 41 placówek niepublicznych (nie uwzględniono 2 filii zakładów publicznych, tj. SP ZOZ Lubliniec, GZOZ Woźniki, Kamienica oraz 10 filii zakładów niepublicznych). Przeprowadzono ogółem 94 kontrole, w tym: 48 kontroli sanitarnych, 45 kontroli tematycznych i 1 kontrolę sprawdzającą. Wszystkie zakłady zostały skontrolowane. W 2008r. powstało 6 nowych placówek lecznictwa otwartego: -1 jednostka NZOZ Stacja Dializ w Lublińcu, -2 jednostki NZOZ przeniesione do nowo oddanych budynków: - NZOZ „MEDICA” Przychodnia Lekarska, Pawonków, ul. Skrzydłowicka 12, - NZOZ Przychodnia Medycyny Rodzinnej, Kochanowice, ul. Lubliniecka 2B, -1 jednostka NZOZ stomatologiczna - NZOZ „MEDLIFE”, Lubliniec, ul. Opolska 1, 20 -1 jednostka NZOZ przekształcona z gabinetu stomatologicznego: NZOZ „CorDens”, Lubliniec, ul. Majdanek 8, - 1 jednostka NZOZ Caritas Diecezji Opolskiej Stacja Opieki Sieraków, Sieraków, ul. Aleja Parkowa 1. 4. Sterylizacja i dezynfekcja Sterylizacja Osiemnaście zakładów publicznej i niepublicznej opieki zdrowotnej wyposaŜonych jest w autoklawy. Cztery zakłady zlecają sterylizację wyłącznie jako usługę zewnętrzną. Pozostała część uŜywa sprzętu jednorazowego uŜytku. W ramach kontroli wewnętrznej prowadzona jest kontrola procesów sterylizacji testem Sporal A: co 6 tygodni, co 2 miesiące, a w kilku przypadkach kontrola jest prowadzona 1x na kwartał.. Do kaŜdego cyklu, pakietu zakładany jest wskaźnik chemiczny (SPS medical, Twindikator, TST control). Dokumentacja procesów sterylizacji prowadzona prawidłowo. Narzędzia pakowane są w torebki lub rękaw papierowo-foliowy. Daty sterylizacji są oznakowane. Przechowywane w wydzielonych szafach, szufladach lub w metalowych puszkach. Urządzenia sterylizacyjne Publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej -Ilość urządzeń zainstalowanych - 18, -Ilość urządzeń przebadanych - 18, -Ilość badań - 18 (36 wskaźników), -Ilość badań kwestionowanych - 0 Gabinety prywatne -Ilość urządzeń zainstalowanych -16; -Ilość urządzeń przebadanych -16; -Ilość badań -16 (32 wskaźniki) -Ilość badań kwestionowanych - 0. Dezynfekcja Sprzęt myjąco-czyszczący w dobrym stanie technicznym; przechowywany „na sucho”. Lampy bakteriobójcze sprawne, uŜywane wg potrzeb. Zaopatrzenie w środki myjące i dezynfekcyjne - dostateczna ilość. Najczęściej stosowane są środki: - do rąk: Skinman, Orolin Lotion, AHD 2000, Mannusan. 21 - do narzędzi: Sekusept + pulver + aktywator, Aldesan E,AniosymeDD1, Pera Med, Prosept Instru, Seku Extra. - do powierzchni: Incidin Plus, NDO-desytol, ED 300, Orolin OP forte AF, Desprej, Javel In, Desam Ekstra, Medicarine. 5. Gabinety praktyki lekarskiej, pielęgniarek i połoŜnych oraz świadczące inne usługi medyczne W 2008r. pod nadzorem PSSE Lubliniec znajdowało się 59 gabinetów (w tym: 32 gabinety lekarskich zabiegowe, 27 gabinetów lekarskich niezabiegowych), 1 gabinet pielęgniarki-połoŜnej oraz 9 zakładów świadczących inne usługi medyczne (w tym 6 zakładów protetyki, 2 laboratoria, 1 zakład fizykoterapii ). Z tej liczby skontrolowano 63 gabinetów, przeprowadzając 109 kontroli. Z powodu likwidacji działalności (w tym 1 gabinet specjalistyczny nieczynny w miesiącu grudniu z powodu przeprowadzanego remontu w SP ZOZ Lubliniec) nie skontrolowano 6 placówek. W 2008r. powstały 3 nowe gabinety, które otrzymały opinię PPIS w Lublińcu. Wydanych zostało 14 decyzji administracyjnych nakazowych. Decyzje powyŜsze zostały wydane w oparciu o rozporządzenie MZ z dnia 23 sierpnia 2007r. w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi oraz rozporządzenie MZ z dnia z dnia 9 marca 2000r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia, urządzenia i sprzęt medyczny, słuŜące wykonywaniu indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej i grupowej praktyki lekarskiej. 5.1. Prywatne gabinety lekarskie – zabiegowe W grupie 32 obiektów skontrolowano 28 gabinetów, przeprowadzając 66 kontroli. Wydano 10 decyzji administracyjnych nakazowych. Stan techniczny zakładów poza dwoma przypadkami na wymaganym poziomie. Zły stan techniczny dotyczył brudnych ścian i sufitów, braku drugiego punktu wodnego w gabinecie oraz braku kabiny higieny osobistej wydano decyzję administracyjną. W gabinetach stosowany jest sprzęt jednorazowego uŜytku; przechowywany w wydzielonych miejscach (szafy, szuflady). Daty waŜności aktualne. W znacznej części gabinetów uŜywane są narzędzia wielokrotnego uŜytku (narzędzia stomatologiczne, chirurgiczne). Sposób opracowywania narzędzi przed sterylizacją zgodny z obowiązującymi zasadami. Dwadzieścia jeden gabinetów wyposaŜonych jest w autoklawy, jeden gabinet zleca sterylizację wyłącznie jako usługę zewnętrzną. W jednym gabinecie były nieprawidłowe warunki sterylizacji 22 (autoklaw bez funkcji suszenia; narzędzia suszone w przypadkowych miejscach )wydano decyzję administracyjną w efekcie właściciel zakupił nowy autoklaw . Kontrola procesów sterylizacji prowadzona jest w ramach kontroli wewnętrznej z częstotliwością: 1 x 6 tygodni, 1 x 2 miesiące, a w niewielkiej części 1 x 3 miesiące. W ramach kontroli zewnętrznej przebadano 18 urządzeń sterylizujących. Wyniki badań potwierdziły prawidłową skuteczność procesów sterylizacji. Zaopatrzenie w środki dezynfekcyjne było wystarczające. Znajomość zasad sporządzania i uŜytkowania roztworów roboczych - dostateczna. Preparaty posiadały aktualne daty waŜności i instrukcje uŜytkowania w języku polskim. Pracownicy zaopatrzeni są w odpowiednią odzieŜ ochronną, a osoby pracujące przy środkach dezynfekcyjnych posiadały sprzęt ochrony osobistej. Wszystkie gabinety wyposaŜone są w lampy bakteriobójcze. Zeszyty ekspozycji lamp prowadzone są na bieŜąco. Sprzęt myjąco czyszczący w dobrym stanie technicznym; wydzielony do sprzątania pomieszczeń o róŜnym poziomie sanitarnym. Stosowana jest bielizna jedno i wielorazowego uŜytku. Brudna bielizna składana jest w worki foliowe, przechowywana w pomieszczeniach gospodarczych lub wydzielonych miejscach. Część gabinetów korzysta z usług specjalistycznych pralni, część pierze bieliznę (fartuchy i prześcieradła) we własnym zakresie. Bielizna czysta przechowywana jest w wydzielonych szafkach. Gospodarka odpadem medycznym w 7 gabinetach przebiegała nieprawidłowo wydano decyzje administracyjną. W pozostałych gabinetach postępowanie z odpadem medycznym przebiega prawidłowo. Odpad medyczny gromadzony w specjalistyczne sztywne pojemniki lub worki koloru czerwonego usuwane z gabinetów co 48 godz. dot. pojemników i 1x dziennie dot. worków foliowych, magazynowanie odpadów odbywa się w urządzeniach chłodniczych. Odbiór odbywa się co 7 lub 14 dni przez firmy o wymaganych uregulowaniach formalno- prawnych. Odpad komunalny gromadzony jest w pojemnikach zamykanych, wyłoŜonych workiem foliowym. Znacznej części gabinetów zostały opracowane i wdroŜone wymagane procedury i instrukcje postępowania w 6 gabinetach (procedury nieaktualne, brak instrukcji postępowania z odpadem medycznym) wydano decyzje administracyjną. 5.2. Prywatne gabinety lekarskie – niezabiegowe W ewidencji znajduje się 27 obiektów, skontrolowano 25 jednostek przeprowadzając 28 kontroli. Jeden nieskontrolowany gabinet uległ likwidacji, w drugim nie przeprowadzono kontroli z powodu remontu budynku w którym zlokalizowany jest gabinet. Wydano 3 decyzje 23 administracyjne dotyczące złego stanu technicznego- brak wentylacji grawitacyjnej kanałowej oraz w jednym przypadku meble z miękką tapicerką. Zaopatrzenie w sprzęt myjąco czyszczący oraz środki myjące i dezynfekcyjne dostateczne. UŜywane środki dezynfekcyjne posiadają aktualne daty waŜności oraz instrukcje w języku polskim. Pracownicy zaopatrzeni są w odpowiednią odzieŜ ochronną, a osoby pracujące przy środkach dezynfekcyjnych posiadają wymagane środki ochrony osobistej. Stosowana jest bielizna wielokrotnego i jednorazowego uŜytku. Bielizna czysta składowana jest w wydzielonych szafach w gabinetach lekarskich. Brudna gromadzona jest w workach foliowych i przechowywana w zamykanych pojemnikach. Prana we własnym zakresie przez właścicieli gabinetów. Odpad komunalny składowany w pojemniki zamykane, wyłoŜone workiem foliowym. Stan sanitarno – techniczny obiektów uznano za dostateczny. We wszystkich gabinetach opracowano i wdroŜono wymagane procedury postępowania. 5.3. Praktyka pielęgniarek i połoŜnych W ewidencji 1 obiekt, który skontrolowano przeprowadzając 1 kontrolę tematyczną dotyczącą zawieszenia działalności praktyki na czas nieokreślony. 5.4. Inne obiekty świadczące usługi medyczne Do tej grupy obiektów zakwalifikowano: - 2 laboratoria wydano 1 analityczne, decyzję skontrolowano administracyjną 2 przeprowadzając dotyczącą 7 gospodarki kontroli; odpadami medycznymi, - 6 pracowni protetyki, skontrolowano 6 przeprowadzając 6 kontroli, - 1 gabinet fizykoterapii, skontrolowano 1 przeprowadzając jedną kontrolę. Zaopatrzenie w środki myjące – dezynfekcyjne w dostatecznej ilości. Znajomość zasad sporządzania i uŜytkowania roztworów roboczych dostateczna. Osoby pracujące z ww. środkami wyposaŜone są w sprzęt ochrony osobistej. Odpad medyczny zbierany jest w specjalistyczne pojemniki, a do czasu odbioru przez firmę o wymaganych uregulowaniachformalno-prawnych, przechowywany w chłodziarce. Podmioty posiadają zawarte umowy na wywóz odpadów komunalnych z firmą posiadającą stosowne zezwolenia. Uznano, iŜ stan sanitarno – techniczny kontrolowanych obiektów kształtuje się na poziomie dostatecznym. 24 6. Interwencje 1) na wniosek osoby prywatnej o interwencję w sprawie gromadzenia się szczurów przy studzience kanalizacyjnej przeprowadzono 1 kontrolę, w trakcie której stwierdzono wokół studzienki głębokie otwory oraz wydobywający się cuchnący odór. Sprawę po rozpoznaniu, skierowano do Urzędu Miejskiego w Lublińcu do załatwienia wg kompetencji (właściciel budynku). 2) na wniosek osoby prywatnej o interwencję w sprawie zagroŜenia epidemicznego związanego z uszkodzonym pionem kanalizacji ściekowej w budynku administrowanym przez A.S.A. Sp.z o.o. w Lublińcu przy ulicy Mickiewicza, przeprowadzono kontrolę, w trakcie której stwierdzono zaciek na ścianie klatki schodowej budynku. Uchybienie zostało usunięte natychmiast. 3) Wniosek Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lublińcu o wejście na teren budynku prywatnego w Lublińcu, którego właściciel choruje na świerzb i wszawicę. Stwierdzono, iŜ ww. osoba przebywa w Wojewódzkim Szpitalu Neuropsychiatrycznym w Lublińcu na oddziale detoksykacyjnym. Po potwierdzeniu wszawicy wydana została decyzja administracyjna o koniecznej dezynfekcji w budynku. Podczas przeprowadzonej kontroli sprawdzającej stwierdzono wykonanie zaleceń decyzji. 4) Wniosek Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach Delegatury w Częstochowie, do której zostało skierowane pismo Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Katowicach o przeprowadzenie kontroli w związku z zagroŜeniem epidemicznym wynikającym z zanieczyszczenia rowu przydroŜnego w miejscowości Glinica. Przeprowadzona została kontrola przy udziale przedstawicieli gminy Ciasna, z której wynikało, iŜ gmina pozyskała środki na budowę kanalizacji i rozbudowę oczyszczalni Ciasna w 2009r. Nie stwierdzono bezpośredniego zagroŜenia epidemicznego. 25 II. OCENA W ZAKRESIE śYWNOŚCI, śYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UśYTKU 1. Ogólna charakterystyka obiektów nadzorowanych W roku 2008 w ewidencji znajdowało się 1080 zakładów, z czego skontrolowano 834, w tym 10 wytwórni i miejsc obrotu przedmiotami uŜytku. We wszystkich obiektach objętych nadzorem przeprowadzono 1085 kontroli sanitarnych, w tym 20 kontroli w wytwórniach i miejscach obrotu przedmiotami uŜytku i 19 w obiektach obrotu kosmetykami. W trakcie bieŜącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 409 próbek Ŝywności oraz 17 próbek przedmiotów uŜytku. W ramach monitoringu pobrano 21 próbek Ŝywności oraz 3 próbki przedmiotów uŜytku. Przeprowadzono 59 teoretycznych ocen jadłospisów w zakładach Ŝywienia zbiorowego zamkniętego. Zły stan sanitarno – higieniczny stwierdzono w 2 zakładach produkcji Ŝywności, 12 zakładach Ŝywienia zbiorowego i w 39 zakładach obrotu Ŝywnością. Wydano 53 decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych uchybień, w tym 1decyzję przerwania działalności. Winnych uchybień ukarano 18 mandatami. Większość obiektów Ŝywnościowych – Ŝywieniowych mieści się w starej zabudowie. Dodatkowo obiekty te są najczęściej wynajmowane przez uŜytkowników. Wytwórnie lodów – produkcja jeden raz w tygodniu z gotowych produktów, czynne tylko w sezonie letnim. Piekarnie – produkcja rzemieślnicza. Stan sanitarny nie budził zastrzeŜeń. Ciastkarnieprodukcja rzemieślnicza ciast z kremem ciastek trwałych i wypiekanych. Kremy, masy, ciasta najczęściej produkowane są z gotowych koncentratów ciast. Stan higieniczny w większości z nich nie budził zastrzeŜeń.Zakłady obrotu Ŝywnością w większości to sklepy małe z zaopatrzeniem bezpośrednio do sali sprzedaŜy, bez magazynowania Większość to zakłady wprowadzające do obrotu środki spoŜywcze pakowane. Zasady HACCP wdraŜane są w 80% obiektów Ŝywieniowo-Ŝywnościowych. Obiekty Ŝywienia zbiorowego otwarte to najczęściej obiekty w starym budownictwie. Większość po remoncie, stan sanitarno-higieniczny nie budził zastrzeŜeń sanitarnych. Zakres działania to najczęściej pijalnie piwa i produkcja posiłków na zamówienie konsumenta lub obróbka kulinarna potraw i produktów gotowych do spoŜycia lub produktów oczyszczonych. Obiekty Ŝywienia zbiorowego zamkniętego w większości to stołówki szkolne i przedszkolne. Stan sanitarno-higieniczny nie budzi zastrzeŜeń pod względem sanitarnym. W niektórych z nich brak jest wydzielonej zmywalni naczyń stołowych i obieralni , jednak stale przestrzega się reŜimu higienicznego, są opracowywane instrukcje dobrej praktyki higienicznej dzięki którym zapewniona jest 26 rozdzielność czasowa wykonywania czynności brudnych i czystych. Jakość wydawanych posiłków nie budził zastrzeŜeń. Obiekty są wyposaŜone w wystarczającą ilość urządzeń chłodniczych. We wszystkich obiektach jest dostępna woda bieŜąca zimna , tylko w nielicznych oddalonych od stałych zabudowań woda jest dowoŜona ze znanego ujęcia wodnego. Woda z ujęć wodociągowych - w roku 2008 nie stwierdzono kwestionowanych wyników badań wody uŜywanej do picia i do produkcji. Odpady w większości wywoŜone są przez specjalistyczne firmy ( stałe umowy z podmiotami na wywóz odpadów komunalnych). Zakłady Ŝywieniowo Ŝywnościowe w większości odprowadzają ścieki do kanalizacji ogólnodostępnej. Tabela 6. Liczba obiektów objętych nadzorem w latach 2007 i 2008. Liczba obiektów Rodzaj obiektów objętych nadzorem Obiekty ogółem Zakłady produkcji Ŝywności Obiekty obrotu Ŝywnością W tym: środki transportu Zakłady Ŝywienia zbiorowego typu otwartego W tym: zakłady małej gastronomii Zakłady Ŝywienia zbiorowego zamknięte Wytwórnie materiałów i wyrobów do kontaktów z Ŝywnością Miejsca obrotu materiałami i wyrobami do kontaktów z Ŝywnością Zakłady produkujące, konfekcjonujące kosmetyki Obiekty obrotu kosmetykami 2007 990 2008 1080 53 52 627 700 213 256 177 180 131 132 77 75 2 2 27 41 0 0 29 30 27 2. Zakłady produkcji Ŝywności W roku 2008 w ewidencji znajdowały się 52 zakłady z tej grupy obiektów, z czego skontrolowano 45. Tabela nr 7. Stan sanitarny zakładów produkujących Ŝywność w roku 2007 i 2008. Liczba obiektów skontrolowanych w 2007 roku Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Obiekty Wytwórnie lodów Piekarnie o złym ogółem stanie sanitarnym % obiektów złych Liczba obiektów skontrolowanych w 2008 roku o złym stanie % ogółem sanitarny obiektów złych m 4 0 0 3 0 0 22 0 0 22 0 0 7 0 0 7 0 0 8 0 0 7 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 Browary 0 0 0 1 0 0 Wytwórnie uŜywek 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 0 0 7 0 0 53 0 0% 52 0 0% Automaty do lodów Ciastkarnie Wytwórnie wyrobów cukierniczych Przetwórnie owocowo-warzywne Wytwórnie napojów bezalkoholowych Zakłady garmaŜeryjne Zakłady przemysłu zboŜowomłynarskiego Wytwórnie makaronów Wytwórnie koncentratów spoŜywczych Wytwórnie środków dietetycznych Inne wytwórnie Ŝywności Obiekty ogółem 28 Najczęściej stwierdzane uchybienia to m.in.: - brak instrukcji dobrej praktyki higienicznej, - brak udokumentowanej kontroli wewnętrznej, - brudne ściany i sufity. W 2008 roku w nadzorowanych zakładach produkujących Ŝywność pobrano 72 próbki Ŝywności – 58 ciastek do badań mikrobiologicznych oraz 10 do badań w kierunku zanieczyszczeń biologicznych. Zdyskwalifikowano 1 próbkę za obecność szkodników zboŜowo-mącznych. 3. Obiekty obrotu Ŝywnością W roku 2008 skontrolowano 535 obiektów z 700 prowadzących działalność handlową na terenie powiatu. Zły stan sanitarny stwierdzono w 39 obiektach. Wydano 39 decyzji administracyjnych – represyjnych. Tabela nr 8. Stan sanitarny obiektów obrotu Ŝywnością w roku 2007 i 2008 Liczba obiektów skontrolowanych w 2007 roku Liczba obiektów skontrolowanych w 2008 roku o złym stanie sanitarnym o złym stanie sanitarny m Obiekty ogółem Sklepy 352 spoŜywcze Kioski 10 spoŜywcze Magazyny 18 hurtowe Obiekty ruchome i 24 tymczasowe 213 Środki transportu % obiektów złych ogółem % obiektów złych 13 3,6 % 347 37 10,7% 1 1,0 % 10 0 0,0 % 1 0,5 % 17 2 11,0% 0 0,0 % 9 0 0,0 % 1 0,4 % 145 0 0,0 % Inne obiekty obrotu Ŝywnością 10 0 0,0 % 7 0 0,0 % Obiekty ogółem 391 16 4,0 % 535 39 7,3% Najczęstsze uchybienia to: - brak instrukcji dobrej praktyki higienicznej, - brak wyposaŜenia do mycia i dezynfekcji drobnego sprzętu, - brak zapisów dokumentacji kontroli wewnętrznej, 29 - zły stan sanitarno-higieniczny, - brak funkcjonalności, brudne ściany, sufity w pomieszczeniach magazynowych. Ogółem w miejscach obrotu pobrano do badań 272 próbki Ŝywności, z czego zakwestionowaniu uległa 1 próbka. Zakwestionowano jedną próbkę pod względem wymagań chemicznych za nadmierną ilość substancji dodatkowych - substancji konserwującej – bezwodnik kwasu siarkowego i siarczyny. Wszystkie obiekty Ŝywieniowo – Ŝywnościowe znajdujące się na targowisku zostały skontrolowane w roku 2008 w większości spełniały wymagania higieniczno – zdrowotne. Nie stwierdzono środków spoŜywczych złej jakości, nie wydano decyzji administracyjno – represyjnych. Nie nałoŜono mandatów karnych. Kontrole przeprowadzono w ruchomych punktach sprzedaŜy mięsa i wędlin, drobiu świeŜego, środków spoŜywczych pakowanych. Jeden punkt sprzedaŜy nie spełniał wymagań higienicznych – nałoŜono mandat na kwotę 200,00zł za przechowywanie mięsa poza urządzeniem chłodniczym. W roku 2008 nie stwierdzono przypadków wprowadzania do obrotu świeŜych grzybów leśnych. W obrocie handlowym znajdowały się jedynie grzyby suszone oznakowane zgodnie z przepisami sanitarnymi. 4. Zakłady Ŝywienia zbiorowego W 2008 roku skontrolowano 244 zakłady Ŝywienia zbiorowego. Zły stan sanitarny stwierdzono w 9 obiektach tej grupy. Wydano 12 decyzji administracyjno-represyjnych. Tabela nr 9. Ocena stanu sanitarnego obiektów Ŝywienia zbiorowego w latach 2007 - 2008. Liczba obiektów nadzorowanych w 2007 roku Lp. Rodzaj obiektów 1. 2. 3. Liczba obiektów nadzorowanych w 2008 roku ogółem o złym stanie sanitarnym % obiektów złych ogółem o złym % stanie obiektów sanitarnym złych Zakłady Ŝywienia zbiorowego - typ otwarty Zakłady małej gastronomii Zakłady zbiorowego Ŝywienia - typ zamknięty 46 7 15,2% 48 6 12,0% 131 2 1,5% 132 3 2,2% 77 0 0,0% 75 0 0,0% Obiekty ogółem 254 9 3,5% 255 9 3,52% 30 Najczęstsze uchybienia to: - brak instrukcji dobrej praktyki higienicznej, - brak zapisów dokumentacji kontroli wewnętrznej, - brak prawidłowego wyposaŜenia w kuchni, zmywalni naczyń stołowych, - zły stan sanitarno-higieniczny, - brak segregacji Ŝywności w urządzeniach chłodniczych, - brak termometrów w urządzeniach chłodniczych. W ramach nadzoru w obiektach Ŝywienia zbiorowego nie pobierano do badań laboratoryjnych próbek sanitarnych oraz próbek środków spoŜywczych. 5. Zakłady małej gastronomii W 2008r. w ewidencji znajdowało się 131 zakładów małej gastronomii. W punktach małej gastronomii wydaje się najczęściej napoje alkoholowe oraz potrawy gotowe mroŜone podgrzewane w kuchenkach mikrofalowych na naczyniach jednorazowego uŜytku. Wśród punktów małej gastronomii znajduje się 7 pizzerii, w których ciasto przygotowywane jest na miejscu, a pozostałe dodatki to gotowe produkty. Dostawy półproduktów odbywają się samochodami dostawców w małych ilościach tylko na około trzydniowe potrzeby bez magazynowania. - wydano jedną decyzję administracyjno-represyjną, która dotyczyła uchybień higienicznozdrowotnych (brak zapisów i dokumentacji z kontroli wewnętrznej, brak instrukcji dobrej praktyki higienicznej, brudne ściany, sufity). 6. Zakłady Ŝywienia zbiorowego prowadzące dostawę posiłków dla odbiorców zewnętrznych Na terenie działania tutejszej stacji znajduje się jeden zakład świadczący tego typu usługi. Zakład posiada specjalistyczne wyposaŜenie oraz specjalistyczny transport do przewoŜenia potraw w odpowiednich warunkach higienicznych i temperaturowych. Ilość przygotowywanych posiłków dziennie: około 200. Wydawanie posiłków odbywa się w naczyniach wielorazowego uŜytku, które są myte i dezynfekowane w miejscu produkcji posiłków. 31 7. Ocena sposobu Ŝywienia Oceną sposobu Ŝywienia objęto 59 obiektów Ŝywienia zbiorowego oceniając teoretycznie jadłospisy. W 2008r. nie pobierano próbek posiłków do badań laboratoryjnych oraz teoretycznie nie przeanalizowano próbek zestawień dekadowych. Analizując sposób Ŝywienia dzieci i młodzieŜy stwierdzono, Ŝe: - jadłospisy w zakładach Ŝywienia dzieci i młodzieŜy ułoŜone były na 2 tygodnie, - uwzględniane są w Ŝywieniu mleko i jego przetwory, warzywa, owoce, produkty z białkiem zwierzęcym, - posiłki przygotowywane ze świeŜych surowców, urozmaicone, przygotowywane zgodnie z zaleceniami zdrowego odŜywiania dzieci i młodzieŜy, - w stołówkach szkolnych w większości przygotowuje się posiłki 2 -daniowe, tylko w niektórych wydaje się posiłki 1-daniowe wzbogacone (6 stołówek), w których koszty doŜywiania pokrywane są przez gminne ośrodki pomocy społecznej. - jakość zdrowotna wydawanych posiłków nie budziła zastrzeŜeń. 8. Ocena transportu Ŝywności W 2008 roku nadzorem objętych zostało 256 środków transportu Ŝywności, z czego 145 skontrolowano. Wszystkie skontrolowane środki transportu odpowiadały wymaganiom sanitarno – higienicznym. W 2008r. nie przeprowadzano akcji kontroli pojazdów z udziałem innych słuŜb. 9. Współpraca z innymi słuŜbami kontroli z Inspekcją Weterynaryjną kontrole punktów obrotu handlowego mięsem i jego przetworami na targowisku miejskim, przeprowadzono wspólnie pięć kontroli, podczas których w jednym punkcie sprzedaŜy mięsa, stwierdzono nieprawidłowości - przechowywanie mięsa poza urządzeniami chłodniczymi. NałoŜono mandat karny. z przedstawicielami Policji przeprowadzono trzy kontrole dyskotek w ramach akcji „ Zapobieganie szerzeniu się chorób meningokokowych” - nie stwierdzono nieprawidłowości sanitarnohigienicznych. 32 z przedstawicielami Państwowej StraŜy PoŜarnej, oraz z Nadzorem Budowlanym w Starostwie Powiatowym, przeprowadzono wspólnie pięć kontroli obiektów zajmujących się wypoczynkiem dzieci i młodzieŜy – nie stwierdzono nieprawidłowości higieniczno – zdrowotnych 10. Nadzór sanitarny w zakresie higieny Ŝywności i Ŝywienia podczas organizowanych imprez masowych W roku 2008 na terenie powiatu lublinieckiego zorganizowano 18 imprez masowych (m.in. Park Miejski w Lublińcu, Rynek w Lublińcu, park siedziby Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „ŚLĄSK” w Koszęcinie, teren GOSiR-u w Koszęcinie, Ciasna – teren gminy). Przeprowadzono 23 kontrole, w trakcie których stwierdzono m.in. brak orzeczeń lekarskich do celów sanitarno – epidemiologicznych i zły stan sanitarno – higieniczny obiektu gastronomicznego. Winnych ukarano mandatami karnymi. 11. Jakość zdrowotna środków spoŜywczych jakość zdrowotna krajowych środków spoŜywczych W 2008 roku pobrano do badań laboratoryjnych 403 próbek krajowych środków spoŜywczych z róŜnego rodzaju obiektów Ŝywieniowo - Ŝywnościowych. Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne, organoleptyczne, obecność zanieczyszczeń w tym szkodników i ich pozostałości oraz obecność ciał obcych. Przebadano ogółem: - pod względem mikrobiologicznym - 221 - pod względem chemicznym – 86 - pod względem organoleptycznym - 42 - pod względem oznakowania – 254 - pod względem obecności zanieczyszczeń biologicznych – 13 - pod względem obecności zanieczyszczeń fizycznych. – 0 - pod względem skaŜeń promieniotwórczych - 4 33 Najczęstszymi przyczynami kwestionowania środków spoŜywczych były: - pod względem chemicznym: nadmierna ilość substancji dodatkowych - substancji konserwującej – bezwodnik kwasu siarkowego i siarczyny - pod względem biologicznym – obecność szkodników i ich pozostałości. W 2008 roku pod względem znakowania oceniono 254 próbki krajowych środków spoŜywczych. Aktualnym przepisom dotyczącym znakowania środków spoŜywczych odpowiadały wszystkie pobrane próbki. jakość zdrowotna środków spoŜywczych z importu Pobrano do badań laboratoryjnych 17 próbek Ŝywności z importu, w tym: 7 do badań pod względem parametrów chemicznych, 6 do badań pod względem obecności zanieczyszczeń biologicznych oraz 4 pod względem oznakowania. Pod względem zgodności oznakowania z aktualnymi wymogami oceniono 17 próbek. Wyniki badań nie kwestionowane. Tabela nr 10. Jakość zdrowotna importowanych środków spoŜywczych w latach 2007 - 2008. Zakres badania/kwestionowania próbek - cechy mikrobiologiczne cechy chemiczne cechy organoleptyczne oznakowanie Ogółem Liczba próbek zbadanych Rok 2007 Rok 2008 10 0 8 7 1 0 12 17 31 24 Liczba próbek kwestionowanych Rok 2007 Rok 2008 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12. Nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z Ŝywnością Wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością oraz miejsca obrotu w latach 2007 – 2008 ujęto w tabeli nr 11. Tabela nr 11. Rodzaj obiektu Wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością Liczba obiektów prowadzących działalność Rok 2007 Rok 2008 2 2 34 Liczba obiektów prowadzących działalność Rodzaj obiektu Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z Ŝywnością w tym: a) hurtownie b) sklepy RAZEM Rok 2007 Rok 2008 25 41 3 3 22 38 27 43 W 2008 roku w w/w obiektach przeprowadzono 10 kontroli. Pobrano i przebadano 17 próbek, w tym 11 krajowych i 6 pochodzących z importu. Wyniki badań nie kwestionowane. Stan sanitarno – higieniczny nie budził zastrzeŜeń. Znakowanie kontrolowanych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością zgodne z wymaganiami sanitarnymi. Kontrolowane wyroby ceramiczne posiadały deklaracje zgodności zgodne z przepisami (WE). 13. Nadzór nad obiektami produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami W 2008r. nadzorem bieŜącym objętych było 30 obiektów prowadzących działalność w zakresie obrotu kosmetykami, w których przeprowadzono 19 kontroli w związku z otrzymaniem powiadomień RAPEX. W wyniku tych kontroli nie stwierdzono w obrocie handlowym produktów będących przedmiotem powiadomień oraz 15 kontroli. 35 III. OCENA STANU SANITARENGO URZĄDZEŃ I OBIEKTÓW UśYTKU PUBLICZNEGO 1. Zaopatrzenie mieszkańców powiatu lublinieckiego w wodę przeznaczoną do spoŜycia „Wodą przeznaczoną do spoŜycia – nazywamy wodę przeznaczoną do picia, gotowania, przygotowywania poŜywienia lub do innych celów w gospodarstwach domowych oraz i kaŜdą wodę kosmetycznych, uŜywaną a takŜe do produkcji Ŝywności, na potrzeby basenów środków farmaceutycznych kąpielowych i pływalni” (ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne, Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.). Warunki i zasady zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spoŜycia przez ludzi określa ustawa z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ( Dz. U. z 2006r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.), natomiast wymagania, jakim powinna odpowiadać woda przeznaczona do spoŜycia przez ludzi zawarte są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. (Dz. U. Nr 61, poz. 417). w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi. Do zaopatrzenia mieszkańców powiatu lublinieckiego w wodę przeznaczoną do spoŜycia przez ludzi wykorzystywane są wyłącznie ujęcia wód podziemnych w liczbie 38 ujęć. Dla ujmowanych wód podziemnych nie zostały określone warunki, jakim powinny odpowiadać wody podziemne ujmowane do celów wodociągowych dlatego oceniana jest tylko jakość wody podawanej do sieci wodociągowej oraz w sieci wodociągowej. Obecnie woda do spoŜycia produkowana jest przez 28 wodociągów o róŜnej wydajności Są to wodociągi produkujące: • < 100 m³/dobę – 14 wodociągów zaopatrujących około 2000 osób, • 100 - 1000 m³/dobę – 10 wodociągów zaopatrujących około 32000 osób, • 1000 - 10000 m³/dobę – 4 wodociągi zaopatrujące około 33000 osób. Pozostali mieszkańcy powiatu lublinieckiego korzystają z wody czerpanej z własnych studni przydomowych. Podczas kontroli urządzeń słuŜących do zaopatrzenia w wodę do spoŜycia oceniany jest stan techniczny wodociągów i urządzeń do uzdatniania wody oraz pobierane są próbki w celu oceny jakości wody. W 2008r. kontrolą objęto wszystkie wodociągi na terenie powiatu, przeprowadzając 129 kontroli jakości wody i pobierając 332 próbki wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi. 36 Jakość wody w następujących wodociągach (19) oceniono jako odpowiadającą wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. (Dz. U. Nr 61, poz. 417): wodociągi sieciowe Kokotek, Lubliniec, Lubliniec – ul. Częstochowska, Patoka, Panoszów, Przywary, Lisów, Woźniki, Dąbrowa Wielka, Psary, Kochanowice, Kochcice, Pawełki, Lubockie – Ostrów, Koszęcin (stan na 31.12.2008r. po wymuszeniu wykonania decyzji administracyjnej nakazującej doprowadzenie jakości wody do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia), oraz wodociągi zaopatrujące w wodę Lublinieckie Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR – MARKOT w Kokotku, Ośrodek Wypoczynkowy "Leśne Ustronie" w Kokotku, Ośrodek Wypoczynkowy Brzegi, ul. Wczasowa 6, Ośrodek Obozowy Hufca ZHP Bytom w Lublińcu – Kokotku. Wodę w 9 wodociągach oceniono jako warunkowo zdatną do spoŜycia. Woda w wymienionych wodociągach pod względem bakteriologicznym spełniała wymagania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi. (Dz. U. Nr 61, poz. 417), natomiast pod względem fizykochemicznym nie spełniała wymagań ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia. Obiekty w których fizykochemiczna jakość wody oceniono jako nie odpowiadającą wymaganiom : • Wodociąg sieciowy Pakuły oraz wodociąg naleŜący do Wojewódzkiego Szpitala Neuropsychiatrycznego w Lublińcu ze względu na ponadnormatywną zawartość związków Ŝelaza i przekroczoną mętność wody. • Wodociąg zaopatrujący w wodę Stanicę Obozową Hufca ZHP Piekary Śl., Lubliniec – Kokotek ze względu na ponadnormatywną zawartość związków Ŝelaza, manganu i jonów amonowych, podwyŜszoną mętność i barwę oraz niską twardość wody. • Wodociągi zaopatrujące w wodę Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Hufca ZHP Lubliniec, ul. Pusta Kuźnica 23 oraz Państwowy Dom Dziecka w Ciasnej - ze względu na ponadnormatywną zawartość związków Ŝelaza i manganu oraz zbyt wysoka mętność wody. • Wodociąg sieciowy Herby w wodzie stwierdzono ponadnormatywną zawartość związków manganu. • Wodociąg zaopatrujący w wodę Szkołę Podstawową w Molnej - wszczęto postępowanie administracyjne, ze względu na ponadnormatywną zawartość w wodzie związków manganu. 37 • Wodociąg zaopatrujący w wodę Szkołę Podstawową w Wędzinie - wszczęto postępowanie administracyjne, ze względu na ponadnormatywną zawartość w wodzie azotanów – decyzja została wydana w 2009r. • Wodociąg sieciowy Pawonków - wszczęto postępowanie administracyjne, ze względu na ponadnormatywną zawartość w wodzie związków Ŝelaza, fluorków oraz wysoką mętność – decyzja została wydana w 2009r. W 2008 roku pobrano z 16 obiektów będących pod nadzorem sanitarnym tutejszej Stacji 174 próbki wody ciepłej, do badań w zakresie oznaczania bakterii typu Legionella. W niŜej podanych placówkach stwierdzono obecność bakterii Legionella. Kontrole jakości wody ciepłej powtórzono po przeprowadzeniu przez właścicieli obiektów działań mających na celu redukcje liczby bakterii typu Legionella – ponowne badania potwierdziły doprowadzenie jakości wody do wymagań stawianych przez rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi. (Dz. U. Nr 61, poz. 417): • Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Ośrodek Balneologii i Medycyny Fizykalnej w Kochcicach, ul. Zamkowa 1, • Dom Pomocy Społecznej "Kombatant" Lubliniec, ul. Cyrana 10, • Dom Pomocy Społecznej "Zameczek" Lubliniec, ul.74 GPP 2. W wymienionych niŜej obiektach nie zakończono jeszcze badań powtórkowych: • Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy dla Niesłyszących i Słabosłyszących Lubliniec, ul. Stalmacha 90, • MłodzieŜowy Ośrodek Wychowawczy Herby, ul. Lubliniecka 10/12. W 2008r. zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. (Dz. U. Nr 61, poz. 417). w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi prowadzono monitoring kontrolny i przeglądowy . Monitoringowe punkty pobierania obejmowały następujące elementy: • woda surowa – próbka wody ujmowanej do celów wodociągowych • woda podawana do sieci – próbka wody czasami po uzdatnieniu (woda wtłaczana do sieci wodociągowej), • woda wodociągowa – próbka wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (pobierana u konsumentów). 38 Minimalną częstotliwość pobierania próbek wody do badań określono na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia, biorąc pod uwagę objętość produkowanej wody. W próbkach wody oznaczane były następujące wskaźniki jakości wody: monitoring kontrolny obejmujący następujące oznaczenia: - wskaźniki fizyczne i organoleptyczne: barwa, mętność, odczyn, przewodność właściwa, zapach, smak; - parametry chemiczne: amoniak, azotany, azotyny, mangan, Ŝelazo, twardość; - wskaźniki bakteriologiczne: bakterie grupy coli, bakterie grupy Escherihia coli, Enterokoki (paciorkowce kałowe); monitoring przeglądowy – obejmujący wszystkie oznaczane wskaźniki dla monitoringu kontrolnego oraz dodatkowo: - parametry chemiczne: antymon, arsen, bor, chrom, glin, kadm, magnez, miedź, nikiel, ołów, fluorki, rtęć, selen, siarczany, srebro, węglowodory aromatyczne, pestycydy; - wskaźniki bakteriologiczne: ogólna liczba bakterii z grupy coli, ogólna liczba kolonii na agarze odŜywczym w 22 °C, ogólna liczba kolonii na agarze odŜywczym w 36 °C. JeŜeli sytuacja tego wymaga zakres badań moŜe być rozszerzony o inne wskaźniki, zgodnie z rozporządzenia Ministra Zdrowia. Wyniki badań jakości wody prowadzonych w ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego umoŜliwiają opracowywanie ocen jakości wody. Oceny te są następnie przekazywane eksploatatorom sieci wodociągowych oraz w formie komunikatów władzom samorządowym. Wnioski: 1) po przeanalizowaniu wyników prowadzonego w 2008r. monitoringu jakości wody przeznaczonej do spoŜycia pilnym problemem wydaje się wciąŜ zła jakość wody w Ośrodkach Hufców ZHP połoŜonych na terenie Lublińca – Kokotka. Rozwiązaniem problemu byłoby przyłączenie wymienionych obiektów do wodociągu sieciowego Kokotek, 2) Celową wydaje się wymiana sieci wodociągowej na nową w wodociągu naleŜącym do Wojewódzkiego Szpitala Neuropsychiatrycznego w Lublińcu, 3) w obiektach takich jak wodociągi sieciowe Pakuły i Lubliniec, ul. Częstochowska koniecznym się wydaje zastosowanie technologii uzdatnia wody mających na celu zmniejszenie zawartości w wodzie związków Ŝelaza i obniŜających mętność wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi, 4) koniecznym wydaję się przyspieszenie prac mających na celu zwodociągowanie całej gminy Ciasna w celu poprawy jakości wody przeznaczonej do spoŜycia, 39 5) naleŜy wzmocnić wewnętrzne kontrole jakości wody przeznaczonej do spoŜycia prowadzone przez przedsiębiorstwa wodociągowe w celu uniknięcia pogorszenia jakości wody przeznaczonej do spoŜycia w gminach usytuowanych na terenie powiatu lublinieckiego 2. Ocena stanu sanitarnego kąpielisk i basenów kąpielowych 2.1. Kapieliska Przez wodę w kąpieliskach rozumie się wody płynące lub stojące, albo ich części oraz wody morskie, w których kąpiel jest w wyraźny sposób dozwolona albo nie jest zakazana i jest tradycyjnie dokonywana przez znaczną liczbę kąpiących się (art. 9 ust.1 pakt 21 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne ( Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z późn. zm.). W powiecie lublinieckim znajduje się 1 kąpielisko zorganizowane, oparte na wodzie powierzchniowej – wydzielona część Stawu Pomysk w Kokotku przy Ośrodku Szkoleniowo – Rekreacyjnym „Silesiana” . Pod nadzorem sanitarnym Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Lublińcu znajduje się równieŜ zbiornik wody w Boronowie – Hucisku zwyczajowo wykorzystywany do kąpieli. W roku 2008r. w wymienionych obiektach, w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach (Dz. U. Nr183, poz. 1530), przeprowadzono 25 kontroli sanitarnych. • Kąpielisko na stawie Posmyk przy Ośrodku Wypoczynkowo-Sportowym „Silesiana” w Kokotku. Przeprowadzono 13 kontroli jakości wody, pobierając 26 próbek wody do badań bakteriologicznych i fizykochemicznym Po przeprowadzeniu kontroli jakości wody 14 lipca 2008 roku stwierdzono zanieczyszczenie wody paciorkowcem kałowym, w związku z brakiem moŜliwości dezynfekcji wody w zbiorniku, właściciel unieruchomił kąpielisko do czasu samoczynnego oczyszczenia się wody z bakterii, poprawę jakości stwierdzono po badaniach przeprowadzonych 28 lipca, jednak nie była ona długotrwała - następne badania wykazały ponowne zwiększenie się poziomu bakterii typu enterokoki na skutek czego obiekt został unieruchomiony do następnego sezonu. • Zbiornik wody w Boronowie – przeprowadzono 12 kontroli, pobierając 23 próbki i oceniając wodę jako zdatną do kąpieli, W ramach prowadzonego nadzoru nad jakością wody powierzchniowej przeznaczonej do kąpieli pobrano 49 próbek wody. 40 2.2. Baseny całoroczne Nadzorem objęto 3 baseny całoroczne; skontrolowano wszystkie przeprowadzając 57 kontroli, podczas których pobrano 118 próbek wody. Nie wydano decyzji administracyjnych dotyczących jakości wody ani stanu sanitarno – higienicznego obiektów. • Basen Rehabilitacyjny Ośrodka Rehabilitacyjno – Edukacyjnego dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnej w Rusinowicach oceniono jako dostateczny ze względu na specyfikę obiektu. Po kaŜdorazowym stwierdzeniu pogorszenia się jakości wody basen był unieruchamiany przez właściciela i podejmowano doraźne środki w celu poprawy jakości wody. Brak jednak rozwiązań skutkujących stałą wystarczającą dezynfekcja wody w niecce basenowej skutecznie niwelującej zagroŜenia powodowane przez duŜą rotację pacjentów, którzy korzystają z rehabilitacji wodnej. • Stan sanitarny basenu rehabilitacyjnego Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej im. Dra Janusza Daaba Oddział Rehabilitacji Balneologii i Medycyny Fizykalnej w Kochcicach oraz Basenu Krytego w Lublińcu oceniono jako dobry. Niecki basenów całorocznych napełniane są wodą sieciową. 2.3. Baseny sezonowe Nadzorem objęto 4 baseny sezonowe – skontrolowano 3 (Basen kąpielowy Ośrodka Wypoczynkowego w Brzegach był w sezonie letnim 2008 nieczynny) przeprowadzając 15 kontroli sanitarnych podczas których pobrano 19 próbek wody przeznaczonej do kąpieli. Nie wydano decyzji administracyjnych dotyczących jakości wody ani stanu sanitarno – higienicznego obiektów. Jeden z basenów napełniony jest wodą sieciową, 3 wodą powierzchniową. Właściciele (dzierŜawcy) obiektów mają zawarte umowy dotyczące odbioru odpadów komunalnych ze specjalistycznymi firmami. Baseny zaopatrzone są w wodę do spoŜycia z wodociągów sieciowych. Stan sanitarno-higieniczny otoczenia obiektów oraz zaplecza technicznego nie budził zastrzeŜeń w związku z czym oceniono je jako dostateczne. Wszystkie obiekty wyposaŜone są w ubikacje, natryski, szatnie utrzymywane w dobrym stanie porządkowo-sanitarnym. Przed sezonem letnim przeprowadzono drobne prace remontowe dotyczące niecek basenów jak równieŜ sanitariatów i przebieralni. 41 Stan sanitarno-higieniczny otoczenia obiektów oraz zaplecza technicznego nie budził zastrzeŜeń w związku z czym oceniono je jako dostateczne. Wnioski: 1) celowa byłaby modernizacja i zautomatyzowanie Stacji Uzdatniania Wody z Basenu Krytego w Lublińcu, ul. Powstańców w celu zapewnienia dobrej jakości tej wody oraz w celu zapewnienia większego bezpieczeństwa ludziom obsługującym powyŜszą stację (uniknięcie ręcznego dozowania środków dezynfekcyjnych). 2) jakość wody oraz stan sanitarno-higieniczny otoczenia basenów sezonowych nie budziły zastrzeŜeń, natomiast naleŜałoby podjąć działania mające na celu poprawę ich stanu technicznego. 3. Stan sanitarny ambulatoryjnych zakładów opieki zdrowotnej 3.1. Publiczna opieka zdrowotna W grupie tej znajduje się 1 obiekt: Gminny Zespół Opieki Zdrowotnej w Woźnikach. W jego skład wchodzą: Przychodnia Rejonowa w Woźnikach i Przychodnia w Kamienicy Śl. Zakłady zostały skontrolowane. Przeprowadzono w nich 4 kontrole. Całościowo obiekt został oceniony jako dostateczny. Przychodnie zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. Zaopatrzenie w sprzęt jednorazowego uŜytku oraz w odzieŜ ochronną i środki ochrony osobistej uznajemy za wystarczające i prawidłowe. Sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego i odpadami komunalnymi prawidłowy. Wydano 1 postanowienie o braku spełnienia wymogów pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczeń i urządzeń zakładu opieki zdrowotnej określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 10 listopada 2006 roku (Dz. U. Nr 213 poz. 1568, z późn. zm.). 3.2. Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej W grupie 37 obiektów (z filiami 43) skontrolowano 35, przeprowadzając 79 kontroli. Na terenie działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublińcu, działają równieŜ filie NZOZ, których jednostki macierzyste zlokalizowane są na innym terenie. Zgodnie z ewidencją ich liczba w roku 2008 wynosiła – 9. Skontrolowano 7, przeprowadzając 8 kontroli sanitarnych. Wydano 4 postanowienia o niespełnieniu i 8 postanowień o spełnieniu wymogów sanitarnych, fachowych i technicznych określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 2006 roku. Wydano równieŜ 2 pozytywne opinie, o sporządzonych na podstawie 42 ww. rozporządzenia „programach dostosowania”. Jako dobre oceniono zakłady spełniające wszystkie wymogi sanitarne, fachowe i techniczne: - NZOZ „COR-DENS” Lubliniec, ul. Majdanek 8, - NZOZ Przychodnia Medycyny Rodzinnej Kochanowice, ul. Lubliniecka 2B, - NZOZ „MEDICA” Pawonków, ul. Skrzydłowicka 12, - NZOZ Przychodnia Lekarska „KOZAMEX” Lisów, ul. Częstochowska 19, - NZOZ „CARITAS” Diecezji Opolskiej - Stacja Caritas- Sieraków, Aleja Parkowa 1, - NZOZ „MEDLIFE” Lubliniec, ul. Oleska 1, (wydano 2 postanowienia, pierwsze i uzupełniające) Wszystkie obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. Zaopatrzenie w sprzęt jednorazowego uŜytku, odzieŜ ochronną i sprzęt ochrony osobistej we wszystkich obiektach uznano za wystarczający. Sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego i odpadami komunalnymi prawidłowy. We wszystkich zakładach sporządzono i wdroŜono procedury postępowania z bielizną czystą i brudną, odpadami niebezpiecznymi i komunalnymi. 3.3. Stan sanitarny szpitali z zakresu higieny komunalnej W grupie 3 szpitali skontrolowano wszystkie, przeprowadzając w nich 16 kontroli. Ponadto objęto nadzorem sanitarnym Oddział Rehabilitacji, Balneologii i Medycyny Fizykalnej Kochcice ul. Zamkowa 1, stanowiący część Samodzielnego Publicznego Szpitala Chirurgii Urazowej im. Dra Daaba, Piekary Śl. ul. Bytomska 48, przeprowadzając 2 kontrole. Kontrole zabezpieczenia usług pralniczych w zakładach opieki zdrowotnej wykazały, Ŝe własne pralnie, posiadają 2 placówki lecznictwa zamkniętego: • Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny w Lublińcu, ul. Grunwaldzka 48, • Ośrodek Rehabilitacyjno – Edukacyjny dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnej p.w. św. Rafała Archanioła w Rusinowicach, ul. Zielona 23. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Lublińcu ul. Sobieskiego 9, korzysta z usług pralniczych jednostki zewnętrznej: „Pranie i Maglowanie Bielizny, Zdzisława Doroz z siedzibą w Siemianowicach Śl. przy ul. Powstańców 40. Zakład pozostaje pod bieŜącym nadzorem PPIS w Katowicach. Natomiast Oddział Rehabilitacji, Balneologii i Medycyny Fizykalnej Kochcice, ul. Zamkowa 1, stanowiący część Samodzielnego Publicznego Szpitala Chirurgii Urazowej 43 im. Dra Daaba, Piekary Śl. ul. Bytomska 48, korzysta z usług pralniczych macierzystej jednostki. Do grupy przychodni przyszpitalnych (wchodzących w skład szpitali) zliczono 14 komórek szpitalnych. Na ich terenie przeprowadzono 12 kontroli. Wydano 7 decyzji administracyjnych w zakresie higieny komunalnej, które dotyczyły m.in. następujących nieprawidłowości: Stan sanitarny 2 obiektów oceniono jako zły z uwagi na nieprawidłowości dotyczące gospodarki odpadami medycznymi, pozostały obiekt oceniono jako dostateczny. Obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych. Sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego i odpadami komunalnymi prawidłowy. Dwa szpitale posiadają zatwierdzone „programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi”. Jeden złoŜył informację, o sposobie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi. We wszystkich zakładach sporządzono i wdroŜono procedury postępowania z bielizną czystą i brudną. 4. Prosektoria Nadzorem objęty jest 1 obiekt (przeprowadzono 2 kontrole) stanowiący własność Wojewódzkiego Szpitala Neuropsychiatrycznego w Lublińcu. W oparciu o umowę dzierŜawy, część pomieszczeń powierzono w uŜytkowanie firmie prywatnej. Jest to wolnostojący budynek. Stan sanitarno – techniczny oceniono jako dostateczny. Usterki i uchybienia zostały ujęte w programie dostosowawczym do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 10 listopada 2006 roku. Decyzji administracyjnych nie wydawano. Zaopatrzenie w wodę z wodociągu sieciowego publicznego – Lubliniec. Zaopatrzenie w sprzęt jednorazowego uŜytku, odzieŜ ochronną i sprzęt ochrony osobistej, uznano za wystarczający. Gospodarka odpadami medycznymi oraz odpadami komunalnymi prowadzona jest w sposób prawidłowy. 5. Pralnie szpitalne Nadzorem objęte są 2 obiekty, skontrolowano 2, przeprowadzając 2 kontrole. • Pralnia w Wojewódzkim Szpitalu Neuropsychiatrycznym w Lublińcu, spełnia warunki określone w nowym rozporządzeniu Ministra Zdrowia: jest to samodzielny, wolnostojący budynek, posiada wydzielone ściśle strefy materiałowe i personelu: czysta – brudna, zachowany jest jednokierunkowy ruch pościeli, ruch personelu odbywa się przez śluzy z pełnymi węzłami sanitarnymi, zamontowane dwustronne pralnice umoŜliwiają równieŜ dezynfekcję pranej pościeli, 44 proces mycia i dezynfekcji wózków prowadzony jest na terenie pralni, w wydzielonym pomieszczeniu, w rozdziale czasowym. Pomieszczenie po procesie mycia wózków, dezynfekowane jest płynowo oraz za pomocą stałej lampy bakteriobójczej. Pracownicy wyposaŜeni są w prawidłową odzieŜ ochronną i sprzęt ochrony osobistej. Pralnia świadczy usługi w przewaŜającej części dla zakładów opieki zdrowotnej. Zaopatrzenie w wodę z wodociągu sieciowego, zakładowego. Stan techniczny i sanitarny uznano jako dobry. Wydano 1 decyzję administracyjną nakazującą naprawienie uszkodzonej wentylacji mechanicznej w części brudnej i czystej pralni. • Pralnia w Ośrodku Rehabilitacyjno – Edukacyjnym dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnej w Rusinowicach została skontrolowana i oceniona jako dostateczna. Jej nieprawidłowy stan techniczny objęty jest programem dostosowawczym, sporządzonym w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z 10 listopada 2006 roku. Pracownicy wyposaŜeni są w prawidłową odzieŜ ochronną i sprzęt ochrony osobistej. Woda z wodociągu sieciowego publicznego (Lubliniec). Pralnia działa wyłącznie na potrzeby obiektu. 6. Stan sanitarny obiektów uŜyteczności publicznej • Ustępy publiczne stałe BieŜącym nadzorem objęto 2 ustępy publiczne, skontrolowano 2, przeprowadzając 4 kontrole. Obiekty te są przystosowane dla osób niepełnosprawnych, posiadają wydzielone pomieszczenie gospodarcze z punktem wodnym, kratką ściekową. Preparaty dezynfekcyjne oraz środki myjąco czyszczące znajdują się w wydzielonych szafkach w pomieszczeniu gospodarczym. Obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych, ścieki odprowadzane są do kanalizacji miejskiej .Ustępy te są nadzorowane. Ustępy oceniono jako dobre. • Domy pomocy społecznej W grupie 3 obiektów (z filiami 4), skontrolowano 2 przeprowadzając 3 kontrole. Stan sanitarno – higieniczny skontrolowanych obiektów uznano jako dostateczny, a przeprowadzone kontrole nie wykazały raŜących uchybień. • Hotele 45 W grupie 2 obiektów - 1 hotel posiada kategoryzację. Skontrolowano 2, przeprowadzając 8 kontroli. Jako dobry oceniono - Hotel „Pałac Czarny Las, który posiada kategoryzację zaszeregowania do grupy cztero- gwiazdkowej, stanowiący własność ERA Sp. z o.o. Chorzów, ul. Katowicka. Cechuje go wysoki standard wyposaŜenia pokoi hotelowych i piękne otoczenie. Hotel posiada wydzielone magazyny na pościel brudną oraz czystą, usługi pralnicze zlecane są pralni zewnętrznej. Środki czystości oraz preparaty dezynfekcyjne przechowywane są w wydzielonym pomieszczeniu. Obiekt zaopatrywany jest w wodę z wodociągu sieciowego i posiada własną oczyszczalnię ścieków. Jako dostateczny oceniono Hotel „Silesiana” w Lublińcu – Kokotku. W ubiegłym roku w na terenie obiektu nie przeprowadzano Ŝadnych remontów. Hotel posiada wydzielone pomieszczenia na bieliznę czystą oraz brudną, a pranie brudnej pościeli zlecane jest pralni zewnętrznej. Środki czystości oraz preparaty dezynfekcyjne magazynowane są w wydzielonym pomieszczeniu. Obiekt wyposaŜony jest w wodę z wodociągu sieciowego i posiada własną oczyszczalnię ścieków. • Domy wycieczkowe W tej grupie obiektów znajduje się 1 Dom wycieczkowy, skontrolowano 1, przeprowadzając 4 kontrole. Obiekt zaopatrzony jest w wodę z wodociągu sieciowego. Ścieki odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. Bielizna czysta magazynowana jest w wydzielonej szafie, a brudna składowana w worki i przechowywana w pomieszczeniu gospodarczym. Pranie brudnej bielizny zlecane jest pralni zewnętrznej. Systematycznie bielizna pościelowa poddawana jest dezynfekcji. Środki czystości oraz preparaty dezynfekcyjne przechowywane są w wydzielonym pomieszczeniu. W roku ubiegłym rozpoczęły się prace remontowe pomieszczeń sanitarno – higienicznych ( wymiana urządzeń sanitarnych, odnowienie glazury ściennej ) MoŜna stwierdzić, iŜ stan sanitarno- higieniczny obiektu ulega poprawie. • Inne obiekty świadczące usługi hotelarskie Do tej grupy obiektów zaliczono: − 4 Ośrodki Wypoczynkowe, skontrolowano 4 przeprowadzając 7 kontroli. W Ośrodku Wypoczynkowy – GOSiR Koszęcin i Ośrodku Wypoczynkowy Huty Zygmunt w Koszęcinie, stan techniczny nie ulega większej zmianie. Przeprowadzone prace remontowe bazy noclegowej i zaplecza sanitarnego nie podwyŜszyły ich standardu. Stan higieniczny skontrolowanych obiektów nie budził zastrzeŜeń. 2 obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągu sieciowego, a Ośrodek Wypoczynkowy w Kokotku „Leśne Ustronie” posiada własny wodociąg lokalny. Ścieki odprowadzane są do zbiorników 46 bezodpływowych, opróŜnianych w miarę potrzeb przez firmy posiadające stosowne zezwolenia. Bielizna czysta przechowywana jest w wydzielonych miejscach -szafach, brudna składowana jest w workach i przechowywana do czasu odbioru w pomieszczeniach gospodarczych, pranie bielizny brudnej zlecane jest pralniom zewnętrznym, systematycznie bielizna pościelowa poddawana jest dezynfekcji. Środki czystości oraz preparaty dezynfekcyjne przechowywane w pomieszczeniach gospodarczych. − 5 zajazdów, skontrolowano 5 , przeprowadzając 20 kontroli. W tej grupie obiektów 2 oceniono jako dobre – Zajazd „ Tytan ”w Kochanowicach oraz nowo powstały obiekt świadczący usługi hotelarskie Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe „Lubex” Lubliniec, ul. Zjednoczenia. Obiekty te posiadają pokoje o wysokim standardzie wyposaŜenia, z pełnymi węzłami sanitarnymi. Pozostałe posiadają wspólne węzły sanitarne oraz standardowe wyposaŜenie pokojów. We wszystkich zajazdach wydzielone są miejsca do przechowywania czystej bielizny, natomiast brudna składowana w worki i przechowywana w pomieszczeniu gospodarczym. Środki czystości oraz preparaty dezynfekcyjne przechowywane w wydzielonych miejscach. Z 4 zajazdów pranie bielizny zlecane jest pralniom zewnętrznym, a 1 zajazd (Tytan – Kochanowice) posiada własną pralnię na terenie obiektu gdzie jest zachowany prawidłowy ruch pościeli. Ścieki odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. • Zakłady fryzjerskie Według ewidencji na nadzorowanym terenie znajduje się 57 zakładów, skontrolowano 52, przeprowadzając 88 kontroli. W tej grupie obiektów 7 zakładów fryzjerskich oceniono jako dobre, w pełni są dostosowane do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuaŜu. Posiadają podwyŜszony standard z uwagi na wyposaŜenie zakładu . W zakładach fryzjerskich narzędzia oraz przybory fryzjerskie dezynfekowane są w preparatach dezynfekcyjnych o pełnym spektrum działania. Pojemniki z roztworem posiadają etykietę zawierającą datę przygotowania roztworu, nazwę preparatu, jego stęŜenie oraz imię i nazwisko osoby przygotowującej roztwór. UŜywane są równieŜ sterylizatory lampowe, zeszyty ekspozycji lamp prowadzone są na bieŜąco. W zakładach uŜywana jest bielizna jednorazowego i wielorazowego uŜytku. Brudna bielizna prana jest poza zakładem przez właścicieli. Czysta jest przechowywana w wydzielonych szafkach na terenie zakładu. 47 W tej grupie obiektów nałoŜono 4 mandaty karne za brak bieŜącej dezynfekcji narzędzi oraz przyborów fryzjerskich. • Zakłady kosmetyczne Według ewidencji 14 obiektów, skontrolowano 9, przeprowadzając 20 kontroli sanitarnych. W tej grupie zakładów 5 oceniono jako dobre. Gabinety posiadają wysoki standard wyposaŜenia. Wszystkie zakłady kosmetyczne stosują preparaty dezynfekcyjne o pełnym spektrum działania. Narzędzia, które mogą powodować naruszenie ciągłości tkanki są poddawane procesowi sterylizacji. Podczas przeprowadzonych kontroli sanitarnych stwierdzono, iŜ sterylne pakiety z narzędziami posiadały aktualną datę waŜności i były przechowywane w wydzielonych miejscach w sposób prawidłowy. W obiektach uŜywana jest bielizna wielorazowego oraz jednorazowego uŜytku. Czysta przechowywana jest w wydzielonych szafkach, natomiast brudna składowana w pojemnikach z workami foliowymi, następnie prana poza zakładem przez właścicieli. UŜywany jest sprzęt jednorazowego uŜytku, po zuŜyciu gromadzony w specjalistycznych pojemnikach na odpad niebezpieczny, przechowywany do czasu odbioru przez firmy specjalistyczne w odpowiednio oznakowanych lodówkach. Właściciele posiadają zawarte umowy z firmami na odbiór odpadu medycznego oraz komunalnego, które posiadają stosowne zezwolenia. • Zakłady tatuaŜu Według ewidencji 1, skontrolowano 1, przeprowadzając 1 kontrolę. Obiekt oceniono jako dobry, jest w pełni dostosowany do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuaŜu. UŜywany jest w nim sprzęt jednorazowego oraz wielorazowego uŜytku. Sposób opracowywania narzędzi wielorazowego uŜytku przed sterylizacją zgodny z obowiązującymi zasadami, następnie poddawany procesowi sterylizacji w autoklawie znajdującym się w zakładzie. Sterylne pakiety przechowywane są w sposób prawidłowy w wydzielony miejscu (szafce). ZuŜyty sprzęt jednorazowego uŜytku zbierany jest w pojemnikach specjalistycznych, odbieranych przez firmę posiadającą stosowne zezwolenie. Obiekt zaopatrywany jest w wodę z wodociągu sieciowego, ścieki odprowadzane są do kanalizacji ogólnodostępnej. • Zakłady odnowy biologicznej, tatuaŜu i solaria 48 Do tej grupy obiektów zaliczono 5 solariów, skontrolowano 3, przeprowadzając 5 kontroli. Kabiny wyposaŜone są w wieszaki, krzesełka, kubełki na odpad komunalny. Na widocznym miejscu wywieszone były informacje dotyczące bieŜącej dezynfekcji. Właściciele posiadają rejestry czasu pracy lamp oraz umowy na odbiór zuŜytych lamp. W obiektach podawana jest woda mineralna w naczyniach jednorazowego uŜytku. W obiektach prowadzona jest prawidłowa dezynfekcja kabin, a informacja umieszczona jest na widocznym miejscu. • Zakłady fryzjersko-kosmetyczne Według ewidencji 4 obiekty, skontrolowano 3, przeprowadzając 5 kontroli sanitarnych. Jako dobry oceniono jeden zakład jest w pełni dostosowany do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuaŜu. Posiada wysoki standard z uwagi na wyposaŜenie zakładu . Ww. zakładach narzędzia oraz przybory fryzjerskie oraz kosmetyczne dezynfekowane są w preparatach dezynfekcyjnych o pełnym spektrum działania. Pojemniki z roztworem posiadają etykietę zawierającą datę przygotowania roztworu, nazwę preparatu, jego stęŜenie oraz imię i nazwisko osoby przygotowującej roztwór. Sposób opracowywania narzędzi wielorazowego uŜytku przed sterylizacją zgodny z obowiązującymi zasadami, następnie poddawany procesowi sterylizacji. Sterylne pakiety przechowywane są w sposób prawidłowy w wydzielony miejscu (szafce). ZuŜyty sprzęt jednorazowego uŜytku traktowany jest jako odpad niebezpieczny, składowany do specjalistycznych pojemników, które są przechowywane w wyznaczonych do tego celu chłodziarkach. Pojemniki odbierane są przez specjalistyczne firmy posiadające stosowne zezwolenia nie rzadziej niŜ co 14 dni.. Obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągu sieciowego, ścieki odprowadzane są do sieci kanalizacyjnej. W wymienionych obiektach uŜywana jest bielizna jednorazowego i wielorazowego uŜytku. Czysta bielizna jest przechowywana jest w wydzielonych miejscach (szafach), brudna składowana w pojemnikach wyłoŜonych workami foliowymi, następnie prana poza zakładem przez właścicieli obiektów. • Dworce autobusowe Obiekt 1- Dworzec PKS Lubliniec, przeprowadzono 2 kontrole. Poczekalnia dla podróŜnych, wiaty przystankowe przy miejscach postojowych oraz plac manewrowy utrzymywane są w naleŜytym stanie porządkowo-higienicznym. Liczba ustawionych koszy na odpady jest wystarczająca. Sprzęt myjąco-czyszczący oraz preparaty dezynfekcyjne przechowywane są prawidłowo. 49 • Dworce, stacje kolejowe W grupie 7 obiektów skontrolowano 7 , przeprowadzając 9 kontroli. Jako obiekt zły uznano Dworzec PKP w Lublińcu, ul. Niepodległości 3, na który wydano decyzję administracyjną. Dworce i stacje kolejowe zlokalizowane na podległym terenie nie posiadają ustępów publicznych. Prace związane z utrzymaniem czystości i porządku nadzorowane są przez administratora, a ich wykonywanie powierzono firmom zewnętrznym. Stan sanitarno-techniczny ww. obiektów uznano za dostateczny z uwagi na brak jakichkolwiek inwestycji i modernizacji starych obiektów. • Tereny rekreacyjne Do tej grupy obiektów zaliczono 1 „ogródek jordanowski” i Park Miejski w Lublińcu. Skontrolowano „ogródek jordanowski” przeprowadzając 3 kontrole. Stan sanitarnohigieniczny oceniono jako dostateczny. Przed sezonem piasek w piaskownicach został wymieniony. • Apteki W grupie 27 obiektów skontrolowano 26, przeprowadzając 52 kontrole. Stan sanitarnohigieniczny ww. obiektów uznano jako dobry. W 15 obiektach prowadzi się wyrób leków własnych (receptura). Wszystkie obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych, ścieki odprowadzane są do kanalizacji sanitarnej lub zbiornika bezodpływowego, opróŜnianego w miarę potrzeb przez firmę posiadającą stosowne zezwolenie. Punkty wodne urządzone i wyposaŜone są w sposób zgodny z przepisami. W sanitariatach zapewnione są środki higieny i prowadzona jest dezynfekcja odpowiednimi środkami dezynfekcyjnymi. Postępowanie z odpadami komunalnymi jest prawidłowe. Wszystkie pomieszczenia utrzymane są w dobrym stanie technicznym jak i sanitarnohigienicznym. • Cmentarze W grupie 28 obiektów skontrolowano 28, przeprowadzając 28 kontroli. Stan sanitarno-higieniczny 10 obiektów oceniono jako dobry, pozostałych jako dostateczny. Wszystkie tereny cmentarne są ogrodzone, zaopatrywane w wodę ze studni lub z ujęć wodociągowych. Odpady komunalne gromadzone w kontenerach i pojemnikach.. Gospodarka odpadami komunalnymi prowadzona jest przez zarządców cmentarzy w sposób prawidłowy, Tereny cmentarzy uporządkowane, sprzątane na bieŜąco i czysto utrzymane. • Obiekty sportowe W grupie 2 obiektów skontrolowano 2, przeprowadzając 3 kontrole sanitarne. 50 Obiekty posiadają szatnie z węzłami sanitarnymi dla zawodników, zaplecze magazynowe na sprzęt sportowy i wydzielone pomieszczenie gospodarcze. Na czas rozgrywek sportowych na terenie stadionu umieszczane są ubikacje TOI -TOI – opróŜniane przez firmę posiadającą zezwolenie. WyposaŜenie w środki czyszczące i preparaty dezynfekcyjne wystarczające. Obiekty oceniono jako dostateczne. • Obiekty kulturalno-widowiskowo-rozrywkowe W grupie 7 obiektów skontrolowano 7, przeprowadzając 17 kontroli. Jako obiekt dobry uznano siedzibę Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk w Koszęcinie, ul. Zamkowa 3. Obiekt ten przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych, wyposaŜony w klimatyzację, Stan sanitarno- higieniczny 6 obiektów uznano jako dostateczny. W placówkach kulturalnowidowiskowych przeprowadzane są drobne prace remontowe, aby utrzymać bieŜący stan sanitarno – higieniczny. Wszystkie obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych, posiadają ubikacje z rozdziałem na część męską i damską oraz pomieszczenia gospodarcze dla sprzątaczek. Ścieki odprowadzane są do kanalizacji sanitarnej. Na odbiór odpadów komunalnych zostały zawarte umowy z firmami posiadającymi stosowne zezwolenia. Środki czystości i preparaty dezynfekcyjne w wystarczającej ilości, przechowywane są w wydzielonych szafach. • Zakłady karne Obiekty 2 – skontrolowano 1, przeprowadzając 1 kontrolę. Jako zły uznano obiekt – Zakład Karny w Lublińcu. Na zakładzie ciąŜy decyzja administracyjna wydana w 2004 roku. • Domy przedpogrzebowe W grupie 13 obiektów skontrolowano 13, przeprowadzając 14 kontroli. 11 domów przedpogrzebowych zlokalizowanych jest na terenie cmentarzy, 2 przy zabudowaniach kościelnych. 3 obiekty zarządzane są przez zakłady gospodarki komunalnej , a 10 obiektów stanowi własność parafii rzymsko-katolickich. Dom przedpogrzebowy zlokalizowany na terenie cmentarza komunalnego w Lublińcu, ul. Spokojna i dom przedpogrzebowy w Lisowie oceniono jako dobre. Są to obiekty posiadające kaplice słuŜące do przeprowadzania ceremonii pogrzebowych, pomieszczenia do przechowywania zwłok, pomieszczenia gospodarcze oraz toalety dla uczestników ceremonii. Pozostałe domy przedpogrzebowe oceniono jako dostateczne, posiadają pomieszczenia do przechowywania zwłok, w 8 z nich znajdują się pomieszczenia gospodarczo-magazynowe, w 4 obiektach toalety. Mycie i dezynfekcja katafalków (rusztowań) przeprowadzana w sposób prawidłowy. Obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych. Ścieki 51 odprowadzane są do sieci kanalizacyjnej lub zbiornika bezodpływowego, opróŜnianego w miarę potrzeb przez firmę posiadającą stosowne zezwolenie. Gospodarka odpadami komunalnymi prowadzona jest przez zarządców w sposób prawidłowy. • Stacje paliw W grupie 10 obiektów skontrolowano 5, przeprowadzono 15 kontroli, oceniając ich stan sanitarny jako dobry. Wszystkie stacje wyposaŜone są w instalację wodociągową, sanitarną i deszczową. Obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie odprowadzenia ścieków jak i gospodarki odpadami. Separatory czyszczone są przez specjalistyczne podmioty posiadające stosowne uregulowania formalno-prawne. WC z rozdziałem personel – klient - były czyste, dezynfekcja prowadzona jest na bieŜąco. Zapewnione są środki higieny: mydło, papier toaletowy. Na Ŝadnej ze skontrolowanych stacji nie została zlokalizowana zlewnia ścieków dla autobusów. • Sklepy z odzieŜą uŜywaną Wg ewidencji 26 sklepów z odzieŜą uŜywaną, skontrolowano 22, przeprowadzając 24 kontrole. Obiekty zaopatrywane są w wodę z wodociągu sieciowego, mają punkty wodne urządzone w sposób prawidłowy. Czystość pomieszczeń oraz segregacja odzieŜy zachowana. Środki myjąco - dezynfekcyjne do powierzchni oraz dezynfekcji rąk przechowywane w wydzielonym miejscu. Właściciele obiektów posiadają dokumentację zakupu oraz dezynfekcji odzieŜy. • Zakłady pogrzebowe W grupie 10 zakładów pogrzebowych, skontrolowano 9 przeprowadzając 9 kontroli zakładów pogrzebowych. W trakcie kontroli sprawdzono stan sanitarno-higienicznotechniczny środka transportu do przewozu zwłok. Samochody właścicieli zakładów pogrzebowych posiadają w dowodach rejestracyjnych wpisy dotyczące przeznaczenia samochodu. Wszystkie samochody są trwale oznakowane w sposób wskazujący na jego przeznaczenie. Zakłady pogrzebowe zaopatrywane są w wodę z wodociągu sieciowego, ścieki odprowadzane są do kanalizacji sanitarnej. Stanowiska do dezynfekcji zlokalizowane są na posesji właścicieli i posiadają wydzielone miejsca do przechowywania środków dezynfekcyjnych. Do dezynfekcji stosowane są preparaty o działaniu bakteriobójczym, wirusobójczym i grzybobójczym. Właściciele przedsiębiorstw podpisali umowy z firmami posiadającymi odpowiednie zezwolenia dotyczące transportu odpadów niebezpiecznych. 52 Odpady zbierane są selektywnie do pojemników lub worków i przechowywane w temp. poniŜej 10°C. Pojemniki są odbierane przez specjalistyczne firmy min. co 14 dni. • Parkingi Zgodnie z ewidencją 5, skontrolowano 4 przeprowadzając 19 kontroli. Skontrolowane obiekty oceniono jako dostateczne. • Przystanki kolejowe W grupie 6 obiektów skontrolowano 6, przeprowadzając 6 kontroli. Przystanki kolejowe to obiekty bez nadzoru. Prace związane z utrzymaniem czystości i porządku nadzorowane są przez administratora, a ich wykonywanie powierzono firmom zewnętrznym. Stan sanitarno-higieniczny oceniono jako dostateczny. • Przystanki PKS Przeprowadzono 7 kontroli, stwierdzając zadowalający stan sanitarny obiektów. • Agroturystyka W ewidencji 1 obiekt, który skontrolowano przeprowadzając 2 kontrole. Obiekt oceniono jako dobry. Bazę noclegową stanowi 5 pokojów 2 osobowych z pełnymi węzłami sanitarnymi. Pokoje spełniają minimalne wymagania Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia19 sierpnia 2004r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie. Obiekt zaopatrywany jest w wodę z wodociągu sieciowego, ścieki odprowadzane są do zbiornika bezodpływowego, opróŜnianego w miarę potrzeb przez firmę posiadającą stosowne zezwolenie. • Środki transportu Taxi. Przeprowadzono 3 kontrole. Stan higieniczno – porządkowy samochodów nie budził zastrzeŜeń, były one wyposaŜone w apteczkę I – szej pomocy oraz w worki foliowe na odpady komunalne. Właściciele pojazdów posiadali umowy na odbiór odpadów komunalnych z firmami, które posiadają stosowne zezwolenia. Autobusy komunikacji publicznej. W tej grupie obiektów skontrolowano 5 autobusów komunikacji publicznej. Stan sanitarno-porządkowy środków transportu nie budził zastrzeŜeń. Autobusy wyposaŜone były w worki foliowe na odpady komunalne oraz apteczkę I- szej Pomocy. Firma transportowa ma zawartą umowę na wywóz odpadów komunalnych z firmą posiadającą stosowne zezwolenie. Autobusy turystyczne. Skontrolowano 2 autobusy turystyczne. Pojazdy wyposaŜone były w worki foliowe na odpady komunalne oraz apteczkę I- szej pomocy. Autobusy turystyczne wyposaŜone są w sanitariaty zaopatrzone w wodę do spłukiwania ubikacji oraz w 53 wodę przeznaczoną do mycia rąk. Środki czyszczące oraz preparaty dezynfekcyjne przechowywane w wydzielonym miejscu w autobusie. Stan sanitarno-porządkowy środków transportu nie budził zastrzeŜeń. Firma transportowa ma zawartą umowę na wywóz odpadów komunalnych z firmą posiadającą stosowne zezwolenie. Samochody do przewozu chorych. Skontrolowano 6 samochodów. Wnętrza samochodów wykonane są z materiałów łatwo zmywalnych, odpornych na środki dezynfekcyjne. W bazie SPZOZ-u zostało wydzielone miejsce do mycia oraz dezynfekcji samochodów, zaopatrzone w bieŜącą zimną i ciepłą wodę oraz kratkę ściekową. Procesy mycia i dezynfekcji samochodów są wykonywane w sposób prawidłowy, prowadzone są zeszyty ewidencjonujące wykonywanie tych czynności. UŜywano bielizny wielorazowego i jednorazowego uŜytku. Brudna składowana jest w workach foliowych, a następnie prana pralni zewnętrznej. Prowadzono dezynfekcję koców i poduszek. Samochody wyposaŜone są w pojemniki na odpady zakwalifikowane jako odpad potencjalnie zakaźny (kod 180103). Pojemniki do czasu odbioru przez firmę specjalistyczną magazynowane są w wydzielonym pomieszczeniu na terenie SPZOZ Lubliniec. Samochody do przewozu zwłok i szczątków Skontrolowano W dowodach rejestracyjnych znajdują się wpisy 5 samochodów. dotyczące przeznaczenia samochodu. Wszystkie samochody są trwale oznakowane w sposób wskazujący na jego przeznaczenie. Posiadają odizolowaną kabinę kierowcy od pozostałej części samochodu w której nie ma miejsc siedzących, oraz trwałe zabezpieczenie przed przesuwaniem się trumny lub pojemnika na zwłoki / szczątki ludzkie. Powierzchnie podłóg są łatwo zmywalne i odporne dezynfekcyjnych. Mycie i dezynfekcja środka transportu na działanie środków w części przeznaczonej na umieszczenie zwłok albo szczątków ludzkich odbywa się na terenie posesji właścicieli zakładów pogrzebowych, a czynności te są odnotowywane w zeszytach. Do dezynfekcji stosowane są preparaty o działaniu bakteriobójczym, wirusobójczym i grzybobójczym. Właściciele samochodów posiadają zawarte umowy na odbiór odpadów niebezpiecznych z firmami, które mają stosowne zezwolenie. Stan sanitarno-higieniczny kontrolowanych pojazdów nie budził zastrzeŜeń. Samochody do przewozu bielizny 1 Zgodnie z ewidencją 1, skontrolowano przeprowadzając 2 kontrole. Pojazd przeznaczony wyłącznie do transportu bielizny szpitalnej. Zakład posiada opracowane procedury dotyczące postępowania z bielizną brudną i czystą oraz mycia i dezynfekcji pojazdu. Stosowane środki dezynfekcyjne posiadają odpowiednie spektrum działania – ilość wystarczająca. Mycie i dezynfekcja 54 pojazdu odbywa się w wydzielonym miejscu, wyposaŜonym w punkt wodny (złączka i wąŜ) oraz kratkę ściekową. Decyzji nie wydano, mandatów nie nałoŜono. 7. Interwencje W roku 2008 wpłynęło ogółem 9 wniosków interwencyjnych, które dotyczyły: 1) uciąŜliwości i zagroŜeń występujące wewnątrz budynków/pomieszczeń mieszkalnych: 1 wniosek dotyczył zadymionego mieszkania. Przeprowadzono kontrolę sanitarną podczas, której dokonano pomiarów stęŜenia tlenku węgla, które nie wykazały przekroczeń normy określonej w zarządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1996r. w sprawie dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia, elementy wyposaŜenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi (M.P. Nr 19, poz. 231). Wystosowano pisma do Zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej i do Firmy Zarządzającej Nieruchomościami „DOM” s.c. w sprawie podjęcia działań usunięcia nieprawidłowości dotyczących m.in. niedroŜności przewodów kominowych, jak równieŜ zinwentaryzowania przewodów kominowych, 2 wnioski dotyczyły uciąŜliwości zapachowych. Przeprowadzono 1 kontrolę, podczas której nie stwierdzono nieprawidłowości. 2 wniosek dotyczył prywatnego mieszkania. Podany numer telefonu był niedostępny, a w mieszkaniu nie zastano mieszkańców. Przeprowadzono rozmowy telefoniczne z przedstawicielem Urzędu Gminy w Herbach i przedstawicielem Opieki Społecznej. Uzyskano informacje o zgonie osoby zamieszkującej lokal, 2 wnioski dotyczyły złej jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi. Przeprowadzono 3 kontrole, obie interwencje okazały się uzasadnione. W jednym przypadku wydano decyzję administracyjną NS-HKiŚ-432/15/08 z dnia 21.04.2008r. nakazująca doprowadzić do dnia 31.03.2009r. jakość wody w Wojewódzkim Szpitalu Neuropsychiatrycznym w Lublińcu do wymagań stawianych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi z powodu ponadnormatywnej zawartości związków Ŝelaza oraz wysokiej mętności wody. W drugim przypadku zobligowano Rolniczą Spółdzielnie Produkcyjną w Pawonkowie do podjęcia działań mających na celu skuteczną i długotrwałą poprawę jakości wody i przedstawieniu do 31.03.2008r wyników potwierdzających jakość w ww. wodociągu, 55 1 wniosek dotyczył braku wody od tygodnia w bloku mieszkalnym. Przeprowadzono kontrolę sanitarną i rozmowy z przedstawicielem Urzędu Gminy w Herbach jak równieŜ z przedstawicielem PKP. Zobligowano PKP do przeprowadzenia badań wody - w tym samym dniu zaopatrzono w wodę mieszkańców; 2) obiektów uŜyteczności publicznej: 2 wnioski dotyczyły innych nieprawidłowości takich jak: - nieczynny ustęp publiczny na dworcu PKP w Lublińcu. Sprawę przekazano bez wstępnego rozpoznania do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Katowicach. - nieprawidłowości sanitarnych w salonie fryzjerskim (skarga telefoniczna - osoba odmówiła podania danych). Przeprowadzono kontrolę sanitarną, która nie wykazała usterek wniesionych przez skarŜącego; 3) otoczenia budynków i teren posesji: 1 wniosek dotyczył nieprawidłowego uŜytkowania strefy ochrony bezpośredniej urządzenia wodociągowego. Interwencję przekazano bez wstępnego rozpoznania Staroście Powiatu Lublinieckiego. 56 IV. OCENA W ZAKRESIE STANU TECHNICZNEGO I SANITARNEGO PLACÓWEK OŚWIATOWYCH W roku 2008 na terenie powiatu lublinieckiego w ramach nadzoru nad warunkami pobytu dzieci i młodzieŜy w placówkach nauki i wychowania skontrolowano ogółem 83 placówki, w tym 11 placówek sezonowych, łącznie przeprowadzono 129 kontroli. Spośród 86 placówek oświatowo-wychowawczych ujętych w ewidencji skontrolowano 1 Ŝłobek, 20 przedszkoli, 13 szkół podstawowych, 5 gimnazjów, 14 zespołów szkół, 4 zespoły szkół ponad podstawowych oraz 25 innych placówek oświatowo-wychowawczych. W ogólnej liczbie skontrolowanych obiektów znajdowało się bądź uczyło 9595 dzieci i młodzieŜy. 1. Stan techniczny oraz sanitarny budynków Oceniając stan sanitarno-techniczny obiektów szkolnych w roku 2008 stwierdzono ich poprawę w stosunku do lat poprzednich, zły stan techniczny odnotowano w 7 obiektach co stanowiło 8,9% szkół, analogicznie w roku 2007 odsetek ten kształtował się na poziomie 22,8%, a w roku 2006 wynosił 15%. W minionym 2008 roku wydano 10 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie następujących nieprawidłowości w: 1) przedszkolach: − usunięcie przyczyny zagrzybienia i zawilgocenia ścian, zacieków na ścianach na sali rytmiki i na korytarzu, − doprowadzenie do stanu czystości ścian na sali rytmiki i na korytarzu, − wyposaŜenie łazienki dzieci w dodatkową umywalkę; 2) szkołach podstawowych: − doprowadzenie ciepłej wody uŜytkowej do łazienki dziewcząt i chłopców, − doprowadzenie do dobrego stanu technicznego armatury łazienkowej, − uzupełnienie brakującej kratki ściekowej w posadzce podłogowej łazienki dziewcząt i chłopców, − zabezpieczenie otwartych końcówek elementów rurowych krzeseł uczniów w sali lekcyjnej, − prawidłowego zestawienia mebli szkolnych (stołów, krzeseł) w sali lekcyjnej, − dostosowanie mebli szkolnych (stołów, krzeseł) do wzrostu uczniów zgodnie z wymogami ergonomii zawartymi w PN-EN 1729-1 październik 2007 , 57 − zabezpieczenia otwartej przestrzeni pomiędzy biegami schodów w skuteczny sposób na klatce schodowej, − doprowadzenie do dobrego stanu technicznego stolarki okiennej w salach lekcyjnych, − wymiany uszkodzonych szyb w oknach w salach lekcyjnych, − zlikwidowanie przyczyny przemakania ścian; 3) zespołach ogólnokształcących i ponadpodstawowych: − wyposaŜenie gabinetu profilaktyki zdrowotnej w punkt poboru wody ciepłej i zimnej, − wyłoŜenie ściany wokół zainstalowanej umywalki materiałami gładkimi, trwałymi, zmywalnymi, nienasiąkliwymi, odpornymi na działanie środków myjąco-dezynfekcyjnych w gabinecie profilaktyki i higieny szkolnej, − doprowadzenie do dobrego stanu technicznego ogrodzenie terenu szkoły, − zabezpieczenie otwartej przestrzeni pomiędzy biegami schodów, − dostosowanie mebli szkolnych (stołów, krzeseł) do wzrostu uczniów zgodnie z wymogami ergonomii zawartymi w PN-EN 1729-1 październik 2007, − zlikwidowanie przyczyny zacieków na suficie oraz doprowadzenia do stanu czystości ścian na sali gimnastycznej, − zlikwidowanie przyczyny przemakania ścian, a następnie wypełnienia ubytków lamperii, doprowadzenie do stanu czystości ścian na klatce schodowej i w korytarzu przy małej sali gimnastycznej oraz doprowadzenie do stanu czystości ścian w łazience uczniów, 4) placówkach z pobytem całodobowym: − zabezpieczenie otwartej przestrzeni pomiędzy biegami schodów w skuteczny sposób w internacie, − zabezpieczenie szlaku komunikacyjnego wychodzącego poza teren; 5) placówkach pracy pozaszkolnej; − doprowadzenie do stanu czystości ściany na sali widowiskowej, − doprowadzenie do dobrego stanu technicznego, w tym umoŜliwiającego utrzymanie czystości parkietu na sali widowiskowej, − doprowadzenie do dobrego stanu technicznego osłon na grzejnikach centralnego ogrzewania na sali widowiskowej, 58 − wyposaŜenie grzejniki centralnego ogrzewania na korytarzu na parterze i na I-szym piętrze w osłony, − zapewnienie uczestnikom organizowanych zajęć bezpiecznych mebli – stołów zgodnych z wymogami ergonomii wg PN-EN 1729-1 październik 2007. 2. Obiekty nowo uruchomione i po modernizacji W roku 2008 odnotowano otwarcie długo oczekiwanej nowej hali sportowej dla uczniów z całej gminy Pawonków. W Koszęcinie przeniesiono istniejące Prywatne Przedszkole do nowo wybudowanej siedziby. Do obiektów modernizowanych naleŜały : - Gimnazjum nr 1 w Lublińcu, - Oddział Przedszkolny w Glinicy naleŜący do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ciasnej, - Zespół Szkół Zawodowych w Lublińcu, - Specjalny Ośrodek dla Niesłyszących i Słabosłyszących w Lublińcu, - Miejski Dom Kultury w Lublińcu, - Zespół Szkół w Lubecku - blok Ŝywieniowy. 3. Ocena warunków pracy uczniów 1) pracownie komputerowe: ogółem dokonano w 14 szkołach 16 ocen pracowni komputerowych, w 2 pracowniach wydano zalecenia w zakresie wymiany krzeseł, wymiany opraw oświetleniowych, poprawy natęŜenia oświetlenia sztucznego; 2) ergonomia na stanowisku pracy ucznia/przedszkolaka: warunki pracy uczniów pod względem ergonomii oceniono w 3 szkołach i 1 przedszkolu, łącznie zmierzono 357 uczniów z czego 175 zajmowało nieprawidłowe stanowiska. Przeprowadzone oceny stanowiska pracy ucznia posłuŜyły w dwóch szkołach do wydania decyzji administracyjnej, w następnych dwóch z uwagi na mniejszy odsetek występujących nieprawidłowości ograniczono się do wydania zaleceń poprawy istniejącego stanu. Jedna decyzja została wykonana, a na wykonanie drugiej przedłuŜono termin w związku z wnioskiem strony; 3) higieniczna ocena rozkładów zajęć - oceny dokonano w 12 oddziałach z czego w 11 stwierdzono niewłaściwe planowanie nauki i odpoczynku; niezgodności tygodniowego rozkładu lekcji dotyczyły: występowania przerw 5-minutowych, 59 rozpoczynania się zajęć lekcyjnych nie o stałej porze, w mniejszym stopniu nie uwzględniania zajęć z elementami ruchu; 4) zagęszczenie w klasach – w dalszym ciągu występują szkoły o ponadnormatywnej liczbie uczniów, wiąŜe się to z przepełnionymi salami lekcyjnymi, prowadzeniem zajęć w świetlicy oraz dwuzmianowym systemem nauki; 5) mikroklimat w pomieszczeniach – wydano zalecenie w Domu Dziecka w Ciasnej dotyczące wyposaŜenia grzejnika centralnego ogrzewania w regulator temperatury w celu obniŜenia temperatury w pokoju z brakiem jakiejkolwiek wentylacji; W przypadku innych uciąŜliwości np. biologicznych – zagrzybień wydano decyzję administracyjną. 4. Ocena profilaktycznej działalności szkolnej słuŜby zdrowia Opieka zdrowotna uczniów jest nie wystarczająca i pozostawała na tym samym poziomie co w roku 2007. Sytuacja ta spowodowana jest ograniczoną ilością etatów i godzin pracy personelu medycznego w szkołach. Najlepsza sytuacja jest w zespołach szkół ponadpodstawowych, gdzie pielęgniarka jest dwa razy w tygodniu, jednak wynika to tylko z duŜej liczby uczęszczających do tych szkół uczniów i w związku z tym przysługującą liczbą godzin. Liczba gabinetów higieny szkolnej w szkołach nie uległa zmianie. Szkoły realizują programy zdrowotne zgodnie z kierunkiem określonym w programach zdrowotnych. 5. Ocena doŜywiania dzieci i młodzieŜy W 2008 doŜywianie uczniów w 35 skontrolowanych szkół prowadzono w 25 szkołach. Ilość bloków Ŝywieniowych nie zmieniła się, jednak w 3 placówkach zrezygnowano z przygotowywania obiadów na miejscu, a posiłki dostarczane są przez firmy cateringowe. W jednym zespole szkół przeprowadzono modernizację pomieszczeń kuchennych. Realizacja doŜywiania w minionym 2008 r. w skontrolowanych szkołach pod względem ilości wydawanych posiłków nieznacznie uległa poprawie w porównaniu z rokiem 2007. Zdecydowanie najlepiej wygląda sytuacja pod względem picia mleka przez uczniów. W skontrolowanych szkołach odnotowano wzrost uczniów pijących mleko zarówno białe jak i smakowe. Zwiększyła się liczba szkół uczestniczących w akcji społecznej pt. ”Szklanka mleka”. Szkoły wiejskie w mniejszym stopniu uczestniczyły w programie. (rys.1). 60 9000 8000 8803 7859 6925 ogólna liczba uczniów w skontrolow anych szkołach obiady 1 i 2 daniow e ogółem 7000 6000 5000 4000 2239 811 3000 1199 1462 1064 688 2000 703 1402 2456 1424 obiady 1 i 2 daniow e dofinansow ane 621 20 napój 1000 0 2 6 00 2 7 00 2 8 00 m leko Rysunek 1. DoŜywianie uczniów w latach 2006-2008 Wnioski W roku 2008 odnotowano poprawę warunków higieniczno–sanitarnych dzieci i młodzieŜy w kontrowanych szkołach i placówkach oświatowych co odzwierciedliło się między innymi w zmniejszonej ilości (10 decyzji administracyjnych) w porównaniu do lat poprzednich. Wszystkie szkoły mają doprowadzoną do łazienek uczniów ciepłą bieŜącą wodę. Poprawa nastąpiła równieŜ pod względem posiadania przez szkoły pełnej infrastruktury do prowadzenia przez szkoły zajęć z wychowania fizycznego, oddano do uŜytku kolejną halę sportową w powiecie, a pierwszą w Gminie Pawonków. Jednak w dalszym ciągu nie wszyscy uczniowie mają moŜliwość korzystania z sali gimnastycznej. Najgorsza sytuacja jest w Szkole Podstawowej (klasy 1-3) w Wędzinie naleŜącej do Zespołu SzkolnoPrzedszkolnego w gminie Ciasna, gdzie lekcje wychowania fizycznego prowadzone są na korytarzu. Poprawy wymaga zwiększenie częstości korzystania przez uczniów z natrysków, tylko w niewielkim stopniu były one uŜywane przez uczniów, bo zaledwie w 3 skontrolowanych szkołach uczniowie uŜywają ich po skończonych zajęciach, w pozostałych jedynie po dodatkowych zajęciach. W dalszym ciągu pozostaje kwestia przepełnionych salach lekcyjnych oraz związana z tym dwuzmianowość prowadzonych zajęć lekcyjnych, co narusza zasady higienicznych warunków rozwoju uczniów. 61 V. OCENA W ZAKRESIE WARUNKÓW PRACY W ZAKŁADACH PRACY W roku 2008 przeprowadzono ogółem 152 kontrole, w wyniku których wydano 65 decyzji administracyjnych oraz 6 decyzji umarzających postępowanie administracyjne. Podczas kontroli – oprócz zagadnień związanych ze szkodliwymi czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi w środowisku pracy – zwracano uwagę na ogólne wymogi z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach, celem poprawy warunków pracy zatrudnionych. Skutkiem stwierdzonych nieprawidłowości było nakazanie ( ogółem 285 nakazów ) pracodawcom w formie decyzji administracyjnych realizację między innymi następujących zaleceń : - opracowania kart oceny ryzyka zawodowego na odpowiednich stanowiskach pracy ze szczególnym uwzględnieniem naraŜenia na szkodliwe czynniki biologiczne oraz przy pracach związanych z naraŜeniem na hałas lub drgania mechaniczne, - dostosowania pomieszczeń pracy do ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, tj. zamontowania odpowiedniej wentylacji grawitacyjnej, mechanicznej bądź stanowiskowej, - odnowienia ścian i sufitów pomieszczeń pracy oraz pomieszczeń socjalnych; zlikwidowania ubytków w posadzkach, - utrzymywania ogólnego porządku na stanowiskach pracy, - stosowania podczas wykonywanej pracy środków ochrony indywidualnej oraz odzieŜy i obuwia roboczego przechowywanych w miejscach do tego przeznaczonych oraz odpowiednio utrzymywanych ich właściwości ochronnych i uŜytkowych, - zapewnienia bezpiecznych warunków odkaŜania oraz czyszczenia odzieŜy roboczej, - zapewnienia pracownikom środków higieny osobistej, - zapewnienia odpowiednich, ze względu na ilość pracowników oraz na rodzaj wykonywanej pracy, pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dbania o ich stan sanitarny i techniczny. Większość stwierdzonych nieprawidłowości została usunięta – co skutkuje poprawą warunków pracy - zgodnie z ustalonymi terminami ujętymi w decyzjach administracyjnych w 2008r. Część nakazów będzie zrealizowana w 2009r. równieŜ ze względu na przychylne rozpatrzenie wniosków stron i wydanie 19 decyzji zmieniających termin realizacji nakazów wcześniej wydanych decyzji. 62 Z uwagi na profesjonalne zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy w nadzorowanych zakładach oraz poprzez szkolenia pracowników i kadry kierowniczej w tym zakresie uległy znacznej poprawie warunki pracy. 1. Choroby zawodowe W porównaniu z latami ubiegłymi ilość stwierdzonych chorób zawodowych w powiecie lublinieckim uległa zmniejszeniu ( tabela 12). Tabela 12 . Liczba stwierdzonych chorób zawodowych w latach 2000 - 2008 Rok Liczba stwierdzonych chorób zawodowych 2000 6 2001 7 2002 11 2003 6 2004 5 2005 1 2006 1 2007 2008 3 2 W roku 2008 nie odnotowano zachorowalności na choroby zakaźne lub pasoŜytnicze. Natomiast Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Lublińcu wydał dwie decyzje o stwierdzeniu choroby zawodowej: 1) przewlekłego zapalenia nadkłykcia kości ramiennej u pracownika fizycznego, 2) zewnątrzpochodnego alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych ( postać przewlekłą ), oraz wydał dwie decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej: 1) przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym u nauczyciela, 2) przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy: zespół rowka nerwu łokciowego u pracownika fizycznego. Od powyŜszych decyzji nie wniesiono odwołań. W pierwszym przypadku nie stwierdzono w narządzie głosu zmian patologicznych odpowiadających skutkom przeciąŜenia w postaci guzków głosowych twardych, wtórnych zmian przerostowych fałdów głosowych, niedowładu mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią. W drugim przypadku na podstawie przeprowadzonej diagnostyki, a w szczególności badania EMG nie wykazano zaburzeń przewodnictwa nerwowo-mięśniowego w obrębie nerwów łokciowych. Podczas przeprowadzania kontroli w zakładach pracy gdzie istnieje moŜliwość wystąpienia chorób zawodowych zwracano szczególną uwagę na profilaktykę oraz obowiązek prowadzenia dokumentacji dotyczącej tego tematu. Mianowicie zalecano przeprowadzanie 63 pomiarów środowiskowych, staranne prowadzenie kart i rejestrów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy, informowanie pracowników o występujących zagroŜeniach, zawartych w kartach oceny ryzyka zawodowego, uzupełnianie tych kart o występujące czynniki szkodliwe ( np. biologiczne ) jak i zwracanie uwagi na przeprowadzanie okresowych badań lekarskich. Pracodawcy przeprowadzają szczepienia ochronne u pracowników jak i wyposaŜają ich w odpowiednie do zagroŜeń ochronniki słuchu i dróg oddechowych. W zakładach pracy, gdzie zostały stwierdzone choroby zawodowe są prowadzone rejestry podejrzeń i zachorowań, przewaŜnie w postaci zeszytów, w których zawarte są informacje o tych przypadkach, obejmujące między innymi ich przyczyny oraz stanowiska pracy na których zaistniały. W 2008r. przeprowadzono jedno dochodzenie epidemiologiczne dla Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w Katowicach, Poradnia Chorób Zawodowych w Sosnowcu oraz jedno na prośbę Wojskowego Ośrodka Medycyny Prewencyjnej w Modlinie. W 2008r. nie stwierdzono chorób zawodowych nowotworowych spowodowanych czynnikami rakotwórczymi. 2. Nadzór nad zakładami, w których występują substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy Spośród 23 zakładów występujących w ewidencji w 2008 roku objęto nadzorem bieŜącym 8 zakładów, w których występują substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. W zakładach tych przeprowadzono ogółem 10 kontroli, w wyniku których wydano dwie decyzje administracyjne dotyczące: zaprowadzenia rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z procesem technologicznym o działaniu rakotwórczym lub mutagennym wg obowiązujących przepisów (w dwóch zakładach), przekazania Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Katowicach informację o procesie technologicznym o działaniu rakotwórczym lub mutagennym wg obowiązujących przepisów (w dwóch zakładach), zaprowadzenia rejestru pracowników naraŜonych na działanie procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym wg obowiązujących przepisów, właściwego oznakowania stanowisk pracy gdzie występuje czynnik rakotwórczy lub mutagenny, poinformowania pracowników o naraŜeniu na czynnik rakotwórczy lub mutagenny, poinformowania pracowników jakie naleŜy przedsięwziąć środki zapobiegawcze, by nie dopuścić do awarii procesu technologicznego o 64 działaniu rakotwórczym lub mutagennym, przeszkolenia pracowników w zakresie ryzyka dla zdrowia wynikającego z oceny naraŜenia zawodowego i dodatkowego ryzyka wynikającego z palenia tytoniu, sporządzenia instrukcji postępowania na wypadek awarii lub innych zakłóceń procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, przeprowadzenia badań i pomiarów szkodliwych czynników rakotwórczych oraz uzupełnienia kart oceny ryzyka zawodowego o występowanie i naraŜenie na czynnik rakotwórczy i mutagenny. W naraŜeniu na czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, wg zakładów pracy znajdujących się w ewidencji, ogółem pracowało 145 osób ( w tym 18 kobiet ). Pracownikom naraŜonym na czynniki rakotwórcze zapewniono opiekę lekarską oraz informacje o zagroŜeniach i moŜliwościach wystąpienia chorób nowotworowych. W miarę moŜliwości ogranicza się liczbę pracowników eksponowanych na czynniki rakotwórcze, podejmuje się działania zmierzające do eliminacji czynników rakotwórczych z procesów technologicznych. Pracownicy mający kontakt z tymi czynnikami wyposaŜeni są w odzieŜ roboczą, ochronną oraz środki ochrony indywidualnej. W skontrolowanych zakładach występowały następujące czynniki rakotwórcze lub mutagenne: 1) procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji, preparatów lub czynników rakotwórczych lub mutagennych, tj. prace związane z naraŜeniem na pył drewna twardego ( dąb i buk ). Ogółem naraŜonych jest 99 osób ( w tym 2 kobiety). Są to pracownicy 5 stolarni zajmujących się produkcją mebli oraz elementów stolarki budowlanej oraz pracownicy jednej stolarni Wydziału Transformatorów i Wydziału Generatorów Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Remontowego Energetyki „ENERGOSERWIS” S.A. zajmujący się cięciem i szlifowaniem drewnianych elementów elektroizolacyjnych wchodzących w skład transformatorów. 2) substancje, preparaty, czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym: a) Benzoapiren – w kontakcie pracowało 2 pracowników ( kominiarze ). Pracodawca przedstawił do wglądu wyniki dwóch ostatnio przeprowadzonych badań i pomiarów czynników rakotwórczych w środowisku pracy, których wartości najwyŜszego dopuszczalnego stęŜenia nie przekroczyły 0,1 krotności dopuszczalnej normy. b) Benzyna; niskowrząca benzyna – niespecyfikowana ( w tym benzen ). Ogółem naraŜonych jest 26 pracowników ( w tym 6 kobiet ). Pracownicy zatrudnieni są przy napełnianiu i opróŜnianiu cystern, a takŜe przy poborze próbek benzyn do analizy 65 laboratoryjnej. Pracodawca badania i pomiary czynników rakotwórczych w środowisku pracy przeprowadza zgodnie z częstotliwością określoną w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20.04.2005r.w w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. c) Eter naftowy – wykorzystywany jest do analiz chemicznych w laboratorium Zakładów ,,LENTEX” S.A. w Lublińcu. Na szkodliwe działanie tegoŜ czynnika naraŜona jest jedna osoba (kobieta). Po modernizacji wentylacji w 2008r. w ww. laboratorium stęŜenie eteru naftowego zapewne uległo obniŜeniu (brak aktualnych pomiarów i badań stęŜenia eteru naftowego) i jest dalece prawdopodobne, Ŝe praca na stanowisku laborant jest pracą w kontakcie. 3. Nadzór nad zakładami stosującymi lub wprowadzającymi do obrotu substancje i preparaty niebezpieczne W ewidencji jednostek nadzorowanych znajduje się 20 zakładów, które w działalności produkcyjnej stosują chemiczne substancje i preparaty niebezpieczne. W 2008 roku przeprowadzono 16 kontroli w 7 zakładach stosujących te substancje i preparaty. Przeprowadzone kontrole wykazały nieprawidłowości, które zostały ujęte w 4 decyzjach administracyjnych. Nakazano: - wydzielić odrębne miejsce składowania sody kaustycznej, - odpowiednio oznakować miejsce składowania sody kaustycznej, - wywiesić instrukcję określającą sposób składowania, przechowywania sody kaustycznej, - sporządzić aktualny spis stosowanych preparatów niebezpiecznych, - zaopatrzyć zakład w karty charakterystyki stosowanych preparatów niebezpiecznych, - w miejscu składowania preparatów niebezpiecznych umieścić odpowiednią instrukcję bhp, - zaopatrzyć pracowników laboratorium w środki ochrony indywidualnej: okulary ochronne, odpowiednie pochłaniacze do maski ochraniającej drogi oddechowe, - w pomieszczeniach laboratoryjnych gdzie występuje niebezpieczeństwo oblania pracowników środkami Ŝrącymi zainstalować urządzenia do płukania oczu, - oznakować odpowiednio magazyn preparatów niebezpiecznych. Stwierdzone uchybienia zostały wykonane w terminach nadanych w decyzjach administracyjnych. 66 Ponadto przeprowadzono działania akcyjne w związku z zapotrzebowaniem przemysłu oraz wielkością legalnego uŜycia GBL przez zakłady pracy terenu powiatu lublinieckiego. PowyŜsze kontrole wykazały, iŜ zakłady nie stosują tej substancji w działalności produkcyjnej. Nadzorem bieŜącym objęto takŜe wprowadzających do obrotu produkty chemii budowlanej. Ogółem przeprowadzono 11 kontroli, w wyniku których wydano 3 decyzje administracyjne zawierające następujące zalecenia: - sporządzić spis posiadanych substancji i preparatów niebezpiecznych wprowadzanych do obrotu, - udostępnić do wglądu karty charakterystyk wprowadzanych do obrotu substancji i preparatów niebezpiecznych, - wyposaŜyć zakład w ksiąŜkę kontroli sanitarnej. PowyŜsze zalecenia zostały wykonane. Na terenie powiatu lublinieckiego brak jest podmiotów wprowadzających do obrotu prekursory kategorii 2 i 3 oraz podmiotów odpowiedzialnych za pierwsze wprowadzenie do obrotu produktu biobójczego. 4. Nadzór nad zakładami opieki zdrowotnej Spośród czternastu zakładów ( PKD 85 ) objętych bieŜącym nadzorem sanitarnym w 2008r. skontrolowano 2 obiekty, przeprowadzając łącznie 2 kontrole: Jedna z nich odbyła się w laboratorium diagnostycznym, a druga - w Domu Pomocy Społecznej. Podczas kontroli w laboratorium diagnostycznym stwierdzono wykonanie następujących nakazów: - uzupełniono karty oceny ryzyka zawodowego o naraŜenie na czynniki biologiczne na stanowiskach pracy w zakładzie wg obowiązujących przepisów, - przeprowadzono szkolenie dla pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, - zaprowadzono rejestr prac naraŜających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 3 zagroŜenia, - zaprowadzono rejestr pracowników naraŜonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 3 zagroŜenia. W Domu Pomocy Społecznej przeprowadzono kontrolę informacyjną dotyczącą urządzeń, które mogą wytwarzać pole magnetyczne. 67 W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, Wojewódzkim Szpitalu Neuropsychiatrycznym im. Dr E. Cyrana w Lublińcu oraz pozostałych zakładach tego typu nie przeprowadzano kontroli ze względu na okres dostosowawczy ww. jednostek do 2012r. do wymogów określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22.06.2005r. W roku sprawozdawczym 2008 nie wydano decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej oraz decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej dotyczących pracowników ochrony zdrowia. RównieŜ nie wpłynęły zgłoszenia podejrzeń choroby zawodowej. 5. Nadzór w zakresie szkodliwych czynników biologicznych W ewidencji jednostek nadzorowanych przez PSSE w Lublińcu znajdują się 73 zakłady, w których występują szkodliwe czynniki biologiczne. Ogółem w tych zakładach naraŜonych na ww. czynniki jest 1714 pracowników: na 2 grupę zagroŜenia – 1714 osób, a na 3 grupę – 1283 osób. W 2008 roku nadzorem bieŜącym objęto 23 zakłady, w których przeprowadzono 35 kontroli. Ocenie realizacji wymogów związanych z występowaniem w środowisku pracy szkodliwych czynników biologicznych podlegały zakłady prowadzące działalność w zakresie: - leśnictwa ( 5 zakładów ), - chowu i hodowli drobiu ( 5zakladów ), - hodowli ryb ( 1 zakład ), - produkcji Ŝywności ( 8 zakładów ) - produkcji stolarki budowlanej ( 1 zakład ), - oczyszczania ścieków ( 2 zakłady ), - ochrony zdrowia ( 1 zakład ). W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano 14 decyzji administracyjnych , które w sumie zawierały 68 nakazów. Stwierdzono następujące nieprawidłowości: • ocena ryzyka zawodowego nie uwzględniała naraŜenia na czynniki biologiczne na jakie jest lub moŜe być naraŜony pracownik w 13 zakładach w aspekcie klasyfikacji i wykazu szkodliwych czynników biologicznych, rodzaju, stopnia oraz czasu trwania naraŜenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego oraz informacji na temat: - potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego, - choroby, która moŜe wystąpić w następstwie wykonywanej pracy, - stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą; 68 Usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości ujęto ogółem w 32 nakazach. • pracodawcy nie prowadzili rejestru prac naraŜających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do 3 grupy zagroŜenia w 5 zakładach ( 5 nakazów ), • nie zapewniono pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej przechowywanych w wyraźnie oznakowanych miejscach w 4 zakładach ( 4 nakazy ), • nie zapewniono pracownikom właściwych pomieszczeń, urządzeń higienicznosanitarnych, środków higieny osobistej, środków do odkaŜania skóry lub błon śluzowych w 6 zakładach ( 6 nakazów ), • nie umieszczono znaku informującego o zagroŜeniu biologicznym w 4 zakładach ( 4 nakazy ), • stwierdzono brak procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi dotyczące: - dezynfekcji w 2 zakładach ( 2 nakazy ), - postępowania w razie awarii lub wypadku związanego z uwolnieniem szkodliwego czynnika biologicznego w 2 zakładach ( 2 nakazy ), - postępowania w razie naraŜenia na szkodliwy czynnik biologiczny zakwalifikowany do grupy 3 zagroŜenia w 1 zakładzie ( 1 nakaz ), • nie zapewniono bezpiecznych warunków odkaŜania, czyszczenia a w razie konieczności niszczenia odzieŜy, środków ochrony indywidualnej i wyposaŜenia, które uległy skaŜeniu szkodliwym czynnikiem biologicznym w 4 zakładach ( 4 nakazy ), • pracodawca nie zorganizował szkolenia dla pracowników mających kontakt ze szkodliwym czynnikiem biologicznym w 1 zakładzie ( 1 nakaz ), • pracodawcy nie prowadzili rejestru pracowników naraŜonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 3 zagroŜenia w 5 zakładach ( 5 nakazów ), • pracodawcy nie proponowali pracownikom wykonującym prace związane z naraŜeniem na czynnik biologiczny uodpornienia przy uŜyciu dostępnych szczepionek w 1 zakładzie ( 1 nakaz ), • pracodawca nie wyposaŜył zakładu w odpowiednio oznakowane pojemniki przeznaczone do przechowywania odpadów ( 1 nakaz ). 69 Nieprawidłowości stwierdzane podczas wykonywanych kontroli w większości zostały wykonane. Pozostałe są w trakcie realizacji z uwagi na ustalone terminy ich wykonania. VI. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Lublińcu polegała w szczególności na: a) uzgadnianiu lub opiniowaniu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych: - studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz projektów planów zagospodarowania przestrzennego terenu; - przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko na etapie obowiązku i zakresu sporządzenia raportu; - przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko na etapie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia; - dokumentacji projektowych dla nowych, przebudowywanych lub podlegających zmianie sposobu uŜytkowania obiektów; b) przeprowadzaniu kontroli obiektów w trakcie realizacji i oględzin w terenie; c) dokonywaniu odbiorów obiektów zrealizowanych. W roku 2008 na terenie miast i gmin powiatu lublinieckiego dokonano ogółem 43 odbiorów, w tym 2 obiektów Ŝywieniowych. Realizacja obiektów przebiegała na podstawie uzgodnionych projektów. Oprócz obiektów Ŝywieniowych powstały budynki produkcyjne, magazynowe, handlowo-usługowe, gabinety fryzjersko-kosmetyczne, apteki, obiekty słuŜby zdrowia. Ponadto naleŜy podkreślić, iŜ część obiektów zgłaszanych przez inwestora do odbioru nie była odpowiednio przygotowana, dlatego wymagały przeprowadzenia ponownego odbioru. Uzgadniano plany zagospodarowania przestrzennego, w których szczególną uwagę zwracano na prawidłową lokalizację obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz uciąŜliwych dla terenów sąsiednich. Wydawano opinie o konieczności lub braku obowiązku sporządzenia raportu oraz uzgadniano środowiskowe uwarunkowania realizacji inwestycji. Największy procent stanowiły wnioski dotyczące terenów dróg publicznych, rozbudowy istniejących sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Tak duŜy zakres wymienionych prac związany był z 70 przyznanymi dotacjami unijnymi. Tabela 13. Zestawienie liczbowe z działalności zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w roku 2008 Postanowienia o uzgodnieniu projektów planu 7 zagospodarowania przestrzennego Opinie o obowiązku i zakresie sporządzenia 47 raportu oddziaływania na środowisko Postanowienia o środowiskowych uwarunkowaniach 38 Opinie o projektach, w tym o zmianie sposobu 22 uŜytkowania obiektu Odbiory 43, w tym Ŝyw. 2 Kontrole obiektów w trakcie budowy 8 VII. DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO-ZDROWOTNA Kierunki działań w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia w 2008r. wynikały z załoŜeń Narodowego Programu Zdrowia, wytycznych WHO, sytuacji epidemiologicznej oraz potrzeb zdrowotnych społeczności lokalnej i polegały na: • realizacji programów i akcji prozdrowotnych oraz dokonywaniu ocen ich skuteczności • koordynowaniu oraz nadzorowaniu działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia na podległym terenie • nawiązywaniu współpracy w ramach edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia • prowadzeniu działań zmierzających do poprawy stanu zdrowia społeczeństwa Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Lublińcu koordynowała w 2008r. realizację 5 programów oświatowo – zdrowotnych oraz 3 interwencji nieprogramowych. Pozyskano fundusze na realizację 2 konkursów prozdrowotnych, przeprowadzono 9 szkoleń dla 217 uczestników i 20 narad dla 46 odbiorców. Podczas 35 wizytacji oświatowo – zdrowotnych udzielono 41 porad metodycznych dotyczących realizacji interwencji programowych. Interwencje programowe: 1. ,,Trzymaj Formę!” Cel programu: : kształtowanie postaw sprzyjających prozdrowotnemu stylowi Ŝycia w aspekcie zbilansowanej diety ora podniesienia aktywności fizycznej. 71 Adresaci: uczniowie klas I - III szkół gimnazjalnych i szkół podstawowych z klas V – VI oraz ich rodzice. Zasięg działania: • 2261 (78%) uczniów z 15 szkół w tym 10 szkół gimnazjalnych (70%) oraz 5 podstawowych (19%) • 763 rodziców / opiekunów uczniów; • 95 kadra pedagogiczna Łącznie odbiorców: 3119 Wnioski: • program jest bardzo pozytywnie odbierany przez dyrektorów szkół, a szkolni koordynatorzy programu chętnie podejmowali działania edukacyjne wśród młodzieŜy; • w kaŜdej placówce powołano zespół kadry pedagogicznej w celu opracowania szkolnego projektu realizacji programu; • młodzieŜ bardzo chętnie wykonywała zadania w ramach realizacji szkolnych projektów; • program przyczynił się do podniesienia świadomości młodzieŜy w zakresie zdrowego odŜywiania i aktywności fizycznej. Efektem jest zauwaŜalna zmiana nawyków Ŝywieniowych uczniów, którzy na drugie śniadanie zaczęli przynosić do szkoły owoce, wodę mineralną i soki owocowe (zamiast napojów gazowanych i chipsów oraz słodkich przekąsek); • forma programu sprzyjała nawiązaniu współpracy z innymi szkołami poprzez przygotowanie przez gimnazjalistów zajęć dla młodszych uczniów szkół podstawowych. Program wpływał na większą integrację uczniów - uczył pracy w grupach. W 7 szkołach przyczynił się do zmiany asortymentu sklepików szkolnych; • realizatorzy programu wyraŜają chęć i potrzebę kontynuacji działań programowych. Zwracali uwagę na konieczność spotkań z fachowcami z dziedziny Ŝywienia w szkołach, potrzebę materiałów edukacyjnych dla rodziców uczniów biorących udział w programie i drobnych gadŜetów dla uczniów. 2. ,,Radosny Uśmiech – Radosna Przyszłość” Cel programu: zapobieganie próchnicy i chorób przyzębia wśród dzieci oraz zachęcanie rodziców do współdziałania z dziećmi na rzecz prawidłowej higieny jamy ustnej. Adresaci: uczniowie kl. II szkół podstawowych oraz ich rodzice/opiekunowie. 72 Zasięg działania: • 740 (100%) uczniów klas II z 26 szkół podstawowych (100%); • program realizowało 38 wychowawców klas II i 5 pielęgniarek środowiska szkolnego; • 740 rodziców uczniów klas II zostało poinformowanych o realizacji programu. Łącznie odbiorców: 1523 Wnioski: • program cieszy się duŜym zainteresowaniem zarówno wśród uczniów, realizatorów szkolnych i rodziców, którzy zostali poinformowani o załoŜeniach programowych podczas organizowanych spotkań przez dyrekcję szkoły lub wychowawców klas, • podczas realizacji programu stosowano głównie metody aktywizujące uczniów, wyświetlano film video, organizowano wycieczki do lokalnych gabinetów stomatologicznych, konkursy plastyczne, gry i zabawy, • w realizacji programu duŜą pomocą były dostarczone zestawy edukacyjne dla uczniów, które stanowią bodziec motywujący do kształtowania nawyków higienicznych, • przyniesienie do domów zestawów edukacyjnych dodatkowo mobilizowało rodziców do współdziałania z dziećmi na rzecz higieny jamy ustnej. 3. ,, Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie”. Cel programu: uświadomienie rodzicom i opiekunom dzieci znaczenia wczesnej profilaktyki astmy oraz stworzenie dzieciom zagroŜonym chorobom moŜliwości optymalnej jakości Ŝycia. Adresaci: uczniowie klas I – III szkół podstawowych, rodzice uczniów oraz wychowanych i pielęgniarki szkolne. Zasięg działania: • 377 ( 100%) uczniów klas I – III z 9 (35%) wytypowanych do realizacji szkół podstawowych; • 302 – rodzice /opiekunowie uczniów; • 37 – kadra pedagogiczna i pielęgniarki środowiska szkolnego. Łącznie odbiorców: 716 Wnioski: • dyrektorzy szkół bardzo chętnie wyraŜali aprobatę na uczestnictwo w programie, koordynatorzy szkolni – wychowawcy klas I – III i pielęgniarki środowiska szkolnego przyznali, Ŝe dzięki inicjowanej przez Inspekcję Sanitarną interwencji programowej 73 zdobyli wiele cennych informacji z zakresu problemów zdrowotnych dzieci w aspekcie astmy oskrzelowej, • rodzice uczniów chętnie uczestniczyli w oferowanych spotkaniach informacyjnych biorąc aktywny udział w dyskusji na temat moŜliwości obserwacji objawów astmy, • z analizy oddanych (98%) ankiet wynika, iŜ 40 % rodziców ma problemy z ewentualnym rozpoznaniem pierwszych objawów astmy u dziecka, a 56% z identyfikacją czynników ją wywołujących bądź nasilających. Wynika z tego, iŜ program jest bardzo potrzebny i przynosi pozytywne efekty w zakresie ochrony zdrowia. 4. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Cele i zadania na rok 2008 Cel programu: zmiana klimatu społecznego i zachowań w stosunku do palenia poprzez wielopłaszczyznowe populacyjne działania edukacyjno – interwencyjne. Adresaci: ogół społeczeństwa powiatu lublinieckiego ze szczególnym uwzględnieniem młodzieŜy szkolnej. Zasięg działania: • 3000 – punkty informacyjne zorganizowane podczas imprez masowych; • 3000 – informacje podane na stronie Urzędu Miasta w Lublińcu www.lubliniec.pl; • 1000 – dystrybucja materiałów edukacyjnych w placówkach szkolno – wychowawczych, zakładach opieki zdrowotnej, jednostce wojskowej i zakładzie karnym. Łącznie odbiorców: 7000 5. Profilaktyka HIV/AIDS Ogólnopolska Multimedialna Kampania Społeczna HIV/AIDS ,,Wróć bez HIV” Cel interwencji: zmniejszenie liczby nowych zakaŜeń wirusem HIV drogą kontaktów seksualnych oraz wzrost poziomu wiedzy o HIV/AIDS. Grupa docelowa: ogół społeczeństwa lokalnego ze szczególnym uwzględnieniem osób podróŜujących w celach turystycznych i wyjeŜdŜających do pracy. Liczba adresatów: 3118 Realizowano równieŜ akcje prozdrowotne związane ze Światowym Dniem Zdrowia. Upowszechniano wiedzę z zakresu bezpieczeństwa podczas wypoczynku letniego w zakresie profilaktyki chorób przenoszonych przez kleszcze oraz zatruć i zakaŜeń pokarmowych. 74 Interwencje nieprogramowe obejmowały takŜe profilaktykę inwazyjnej choroby meningokokowej oraz przedsięwzięć edukacyjnych związanych ze Światowym Dniem bez Tytoniu i Światowym Dniem Rzucania Palenia. Działania antytytoniowe prowadzone są w ciągu całego roku, ze szczególną intensywnością 31 maja – „Światowy Dzień bez tytoniu” i trzeci czwartek listopada - Światowym Dniu Rzucania Palenia”. Celem działań edukacyjnych jest uświadomienie szkodliwości palenia tytoniu, wpływu nikotyny na powstawanie wielu groźnych chorób. Działania są kierowane do młodzieŜy szkolnej, ale równieŜ poprzez media do społeczności lokalnej. W profilaktykę antytytoniową angaŜują się wszystkie placówki szkolne. 75 VIII. PODSUMOWANIE 1. Poprawie ulega stan sanitarno-techniczny w zakładach opieki zdrowotnej, w związku z obowiązkiem dostosowania obiektów do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. Trwają liczne prace adaptacyjne i remontowe w/w placówkach. W placówkach słuŜby zdrowia, które naleŜą do indywidualnych właścicieli stan sanitarno – techniczny jest dobry i ulega ciągłej poprawie. 2. Stan sanitarny w obiektach produkcji i obrotu Ŝywnością, w obiektach Ŝywieniowych oraz obiektach prowadzących obrót przedmiotami uŜytku ulega systematycznej poprawie. Wzrasta świadomość producentów Ŝywności oraz wprowadzających Ŝywność do obrotu o odpowiedzialności za bezpieczeństwo zdrowotne Ŝywności. 3. W grupie obiektów uŜyteczności publicznej dworce i stacje kolejowe PKP stwarzają najwięcej problemów. Natomiast stan sanitarno – techniczny pozostałych obiektów ulega słabej lecz systematycznej poprawie. 4. W porównaniu z rokiem 2007 nastąpiła znaczna poprawa warunków środowiska pracy ze względu na zwiększającą się świadomość pracodawców z zakresu bezpieczeństwa i higieny. Pozytywny wpływ mają takŜe bodźce ekonomiczne, które przypominają pracodawcom o opłacalności płynącej z wykazywanej troski o zdrowie własnych pracowników; 5. Warunki sanitarno-higieniczne oraz warunki nauczania i wypoczynku dzieci i młodzieŜy w placówkach nauczania i wychowania ulegają systematycznej poprawie. W dalszym ciągu pozostaje kwestia przepełnionych salach lekcyjnych oraz związana z tym dwuzmianowość prowadzonych zajęć lekcyjnych co narusza zasady higienicznych warunków rozwoju uczniów. 6. Działania edukacyjne i profilaktyczne prowadzone były we współpracy z: samorządami lokalnymi, organizacjami pozarządowymi, policją, straŜą miejską, placówkami oświatowo-wychowawczymi, zakładami opieki zdrowotnej, Centrum Onkologii – Instytut w Gliwicach . , Poradnią Psychologiczną i Pedagogiczną w Lublińcu, Miejskim Domem Kultury w Lublińcu, lokalnymi ośrodkami pomocy społecznej oraz ośrodkami pomocy rodzinie. 76 77