interwent kryzysowy

LITERATURA
I TREŚCI
PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
NEGOCJACJI
KRYZYSOWYCH
SPECJALNOŚĆ –
INTERWENT
KRYZYSOWY
1
Bezpieczeństwo w negocjacjach kryzysowych
Forma przedmiotu:
warsztaty
Cel zajęć :
Zajęcia mają na celu naukę umiejętności obronny w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia
życia, stosowania środków przymusu bezpośredniego uwzględnieniem zasad i procedur ich
stosowania z elementami taktyki interwencji.
Program zajęć
1. Zachowanie się i postępowanie w stosunku do osoby (osób) agresywnej (wykład, pokaz,
ćwiczenia, symulacje)
2. Postępowanie w sytuacji zamachu terrorystycznego - sytuacja zakładnicza. (wykład, pokaz,
ćwiczenia, symulacje)
3. Postępowanie w przypadku rozboju i wymuszenia rozbójniczego.(wykład, pokaz, ćwiczenia,
symulacje)
4. Postępowanie z "niebezpieczną przesyłką". ( wykład, prezentacja)
5. Procedury postępowania w przypadku pożaru, zagrożenia bombowego, katastrofy.
6. Pierwsza pomoc ofiarom sytuacji kryzysowych, (wykład,prezentacja, ćwiczenia, można też
pierwszą pomoc wpleść w symulacje różnych sytuacji kryzysowych)
7. Kierowanie działaniami po zaistnieniu sytuacji kryzysowych do czasu przybycia policji lub służb
ratowniczych. (pierwsza pomoc ofiarom, zabezpieczenie miejsca zdarzenia, powiadamianie służb
ratowniczych, wykład, ćwiczenia, symulacje,)
Bibliografia :
1. Dobrzyjałowski J., Samoobrona i techniki interwencyjne. Legionowo 1994
2. Dobrzyjałowski J., Mała encyklopedia samoobrony. Legionowo 2001.
3. Dobrzyjałowski J., Pałka typu Tonfa przewodnik metodyczno - szkoleniowy dla służb
mundurowych. Wyd. "Raster", 2002.
4. Dobrzyjałowski J., Machulski J., Rudnicki A., Pałka typu Tonfa techniki użytkowe. Legionowo
1999.
5. Demura F., "Tonfa"., Wyd. Budo - Sport. Warszawa 1994.
6. Pawluk J., Wybrane zagadnienia teorii treningu sportów walki. Warszawa 1973.
7. Kondratowicz K., Ju-jitsu - sztuka walki obronnej. Warszawa 1991.
8. Jałoszyński K. Współczesny wymiar antyterroryzmu. Wyd. TRIO. Warszawa 2008.
2
Rozwiązywanie konfliktów interpersonalnych
Formuła przedmiotu :
ćwiczenia
Założenia i cele przedmiotu :
Tematyka zajęć
Kompetencje społeczne a możliwość kontroli przebiegu konfliktów.
Czynnki regulujace zachowanie ludzi: a)czynniki społeczne procesy grupowe, normy,
teorie sprawiedliwości
Zaufanie w relacjach interpersonalnych.
Reputacja spoleczne.
Zasady sprawiedliwości: teorie sprawiedliwości, sprawiedliwość dystrybutywna i
retrybutywna, wiara w
sprawiedliwy swiat.
Zasady społecznej wymiany dóbr.
Kłamstwo ( teoria interpersonalnego oszustwa D.Bullera i J. Burgoon J., motywy
i symptomy kłamstwa, rodzaje kłamstw, ograniczenia swobody kłamania, model
oszustwa).
Przyczyny zaburzeń w porozumiewaniu się – aspekt relacyjny, teoria analizy transakcyjnej
E. Berne‟a, podejście F. Schulza von Thuna)..
Typy konfliktów.
Dynamika konfliktów ( teorie S. Colemana, D.R. Petersona, K. Thomasa, L.R.Pondy‟ego).
Sposoby zachowania się w sytuacji konfliktowej: bezczynność, unikanie,
uleganie, kompromis, rywalizacja ,współpraca.
Podmiotowe utrudnienia rozwiązywania konfliktów :
- zakłócenia percepcyjne dotyczące przyczyny konfliktu,
- stronniczość i egocentryzm, podwójne normy,
- zniekształcenie obrazu siebie i innych,
- sztywność poglądów, spłaszczenie obrazu problemu,
- negatywne emocja i zachowania agresywne,
- wysuwanie osobistych zarzutów wobec oponenta,
- zrzucanie odpowiedzialności za powstanie konfliktu i jego rozwiązanie na partnera.
Sytuacyjne utrudnienia w osiąganiu porozumienia:
- presja czasu,
- utrudniona komunikacja,
- różnice w pozycjach partnerów,
- działanie pod presją własnej grupy,
- obecność publiczności ( świadków ),
- zaangażowanie w konflikt trzeciej strony.
Typ konfliktu a sposoby jego rozwiązywania.
Style rozwiązywania konfliktow.
Style negocjowania.
Czynniki sprzyjające rozwiązywaniu konfliktów – podobieństwo stron,
współzależność w realizacji celu, otwarte i jednoznaczne porozumiewanie się.
Specyfika konfliktow rozgrywających się w organizacjach.
3
1.
Rola kierownika w rozwiązywaniu konfliktów.
Eskalacja konfliktu.
Pozytywne i negatywne konsekwencje konfliktów.
Cele i efekty kształcenia:
Rozszerzenie wiedzy o przyczynach konfliktów .
Umiejętność rozpoznawania typów konfliktów.
Wiedza o sposobach rozwiązywania konfliktów interpersonalnych.
Umiejętność analizy sytuacji konfliktowej .
Umiejętność dostosowania sposobu rozwiązywania konfliktów do typu sytuacji
konfliktowej.
Poznanie zasad prowadzenia negocjacji.
Ćwiczenie umiejętności negocjowania poprzez uczestnictwo w grach symulacyjnych.
Zapoznanie z technikami manipulacyjnymi stosowanymi w relacjach interpersonalnych.
Diagnoza własnych preferencji dotyczących sposobu prowadzenia rozmów
negocjacyjnych.
Poznanie i zrozumienie procesu komunikacji interpersonalnej oraz kształtowanie
umiejętności porozumiewania
się, ze szczególnym uwzględniem wypowiedzi przez publicznościa (referaty, odpowiedzi
ustne, udział w
dyskusji, prezentacje). Świadomość możliwości zastosowania w praktyce wiedzy
dotyczącej teorii komunikacji:
Zrozumienie wagi czynnikow kontrolujących przebieg komunikacji.
Poznanie sposobu dostosowania się do rozmówcy.
Świadomość znaczenia etyki w prowadzeniu negocjacji.
2.
Uwagi o realizacji
Metody dydaktyczne: podająca, praca w zespołach, indywidualna praca studentów –
przygotowanie
prezentacji, gry symulacyjne, dyskusja.
Środki dydaktyczne: rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, kwestionariusze
3.
4
Literatura podstawowa:
Argyle, M. (1999). Psychologia stosunków międzyludzkich. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
Balawajder, K. (1998).Konflikt, komunikacja, negocjacje. Katowice: Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego.
Cialdini ,R.,(1994). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: Gdańskie
Wydawnictwo
Psychologiczne.
Deutsch,M. Coleman,P.T.,(2005). Rozwiązywanie konfliktów.Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego
Ekman P., Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce, małżeństwie, Warszawa
1997, PWN
Hogan K., Psychologia perswazji. Strategie i techniki wywierania wpływu na ludzi.
Warszawa 2001, Wydawnictwo
Santorski &Co
Pratkanis A., Aronson E., Wiek propagandy.Warszawa 2003, PWN
4.
Literatura uzupełniająca:
Brock, T.C., Greek, M.C. ( 2007 ). Perswazja: perspektywa psychologiczna. Wydawnictwo
Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków.
Davis, M.H. (1999). Empatia: o umiejętności współodczuwania. Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne, Gdańsk.
Detz, J. (2002). Sztuka przemawiania. Nie co mówić, ale jak mówić. Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk.
Nierenberg, G.J. (1997). Sztuka negocjacji. Wyd. Studia Emie, Warszawa.
Pilch, I. (2008). Osobowość makiawelisty i jego relacje z ludźmi. Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Schulz von Thun, F. (2001). Sztuka rozmawiania. Wydawnictwo WAM, Kraków.
Serafińska-Klecyk, K., Szmajke, A. (2005). Inklinacje makiawelistyczne a umiejętność
odczytywania kłamstwa w
komunikowaniu się. W.: red. Klebanik, J. (2005). Psychologiczne konteksty komunikacji.
Wrocławskie
Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
5.
5
Podstawy komunikacji społecznej
Formuła przedmiotu
Wykład i ćwiczenia
Założenia i cele przedmiotu
Zdobycie podstawowej wiedzy w zakresie
Zdobycie wiedzy
teorii wyjaśniających zjawiska komunikacyjne.
o procesualnym charakterze komunikacji i sposobach jej analizowania.
Zapoznanie z modelami komunikowania.
Treści merytoryczne oraz sposób ich realizacji
1.. Wyjaśnienie pojęć komunikacja, komunikować, komunikować się. Formy komunikacji.
2. Charakterystyka kodowego modelu komunikowania się
3. Schemat komunikacji językowej R. Jakobsona i funkcje języka
4. Model komunikowania się Harolda Laswella.
5. Zasady efektywnej komunikacji (zdolność rozumienia, ukierunkowanie na pożądany efekt,
etyczność komunikacji)
6. Bariery skutecznej komunikacji (filtrowanie, selektywna percepcja, przeciążenie informacyjne,
emocje, kwestie językowe, niepokój komunikacyjny)
7. Sposoby przezwyciężania barier komunikacyjnych (korzystanie ze sprzężeń zwrotnych,
upraszczanie języka, aktywne słuchanie, panowanie nad emocjami, zwracanie uwagi na
sygnały niewerbalne)
8. Inferencyjny aspekt komunikacji językowej. Maksymy Grice‟a – wyznaczniki prawidłowej
komunikacji (zasada kooperacji, maksymy: ilości, jakości, odniesienia, sposobu). Teoria
implikatur:
implikatury konwencjonalne
(presupozycja)
i
niekonwencjonalne
(konwersacyjne i niekonwersacyjne). Procedury ujawniania ukrytego
(naddanego) sensu wypowiedzi.
9. Interakcyjny model komunikacji
10. Psychologiczny model komunikacji Shulza von Thuna
11.Model NPL (Programowanie Neurolingwistyczne)
12. Systemy komunikowania społecznego. System komunikowania organizacyjnego. System
komunikowania politycznego. System komunikowania publicznego. System komunikowania
masowego.
Literatura
Bieniok H., 2005: Sztuka komunikowania się, negocjacji i rozwiązywania konfliktów.
Katowice: Wyd. Akademii Ekonomicznej.
Czarnawska M. 2003: Podstawy negocjacji i komunikacji. Pułtusk: Wyższa Szkoła
6
Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.
Dobek-Ostrowska B., 2007: Podstawy komunikowania społecznego.Wrocław: Astrum.
Fiske J., 1999: Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999,
Forgas J., Kipling W., Ladd W., 2005. Umysł Społeczny. Gdańsk. Gdańskie Wydawnictwa
Psychologiczne.
Głodowski W., 1994: Komunikowanie interpersonalne. Warszawa.
Grice H. P., 1975: Logic and Conversation. W: Syntax and Semantics. T. 3: Speech Acts. Red. P.
Cole, J. L. Morgan. New York, 41 – 58.
Grice H. P., 1977: Logika a konwersacja. Przekł. J. Wajszczuk, nr 6, 85 – 99.
Grice H. P., 1980: Logika a konwersacja. Przekł. B. Stanosz. W: Język w świetle nauki. Red. B.
Stanosz. Warszawa, 91 – 114.
Griffin E., 2003: Podstawy komunikacji społecznej. Przekł. O. i W. Kubińscy, M. Kacmajor.
Gdańsk.
Kossowska M., Śmieja M., Śpiewak S. (red.), 2005: Społeczne ścieżki poznania. Gdańsk:
Gdańskie Wydawnictwa Psychologiczne.
Masterbroek, Willem. 2000: Negocjowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
McKay M., 2007: Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
McMains, Michael J., Mullins, Wayman C., 2001: Crisis negotiation. Cincinati, OH:
Anderson Publishing Co.;
Masterson J. T, Beebe S. A., Watson N. H.: Invitation to Effective Speech Communication.
Morreale S., Spitzer B., Barge J. Kevin, 2007: Komunikacja między ludźmi: motywacja,
wiedza i umiejętności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nęcki Z., 2000: Komunikacja międzyludzka. Kraków.
Schulz von Thun F. , 2002: Sztuka rozmawiania. T. 1. Analiza zaburzeń (2001). T. 2. Rozwój
osobowy. (2001) T. 3 Dialog wewnętrzny. (2002) . W porozumieniu z sobą i innymi –
komunikacja i kompetencje społeczne. (2006) Przekł. P. Włodyga. Kraków.
Stewart, John (red.). 2005. Mosty zamiast murów : podręcznik komunikacji interpersonalnej.
Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
Thompson P.1998: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Poznań: Zysk i S-ka.
Tokarz, Marek. 2006. Argumentacja, perswazja, manipulacja. Gdańsk : Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne.
7
Różnice międzykulturowe w negocjacjach z wykorzystaniem elementów
języka serbskiego, chorwackiego i bośniackiego
Formuła zajęć:
Ćwiczenia
Założenia i cele przedmiotu :
Celem przedmiotu
jest zaznajomienie się z podstawowymi elementami korpusu
leksykalnego i gramatycznego języka serbskiego i bośniackiego, arabskiego oraz rosyjskiego
aby umożliwić podstawowe porozumienie się w sytuacjach kryzysowych. Istotą zajęć będzie
także zapoznanie słuchaczy z kulturą oraz współczesną sytuacją społeczno – polityczną panującą
w przedmiotowych krajach.
Program zajęć
1. Politologiczne aspekty Bałkanów: enklawa, getoizacja, segregacja tożsamości, dezintegracja
2. Bałkany jako region kulturowo –etniczno – językowy
3. Zróżnicowanie etniczne i religijne Bałkanów
4. mniejszości narodowe / etniczne Bałkanów
5. Sytuacja społeczno-polityczna i formalnoprawna mniejszości narodowych/ etnicznych
w krajach bałkańskich
6. Spory i konflikty na Bałkanach
7. Problem rozliczenia z przeszłością a przyszłość Bałkanów
8. Alfabet łaciński i cyrylicki - jeden z wyznaczników przynależności narodowej
9. Podstawowe teksty stosowane w codziennej komunikacji
10. Podstawowe dialogi stosowane w codziennej komunikacji
11. Elementarny korpus leksykalny
12. Podstawy struktury gramatycznej
Bibliografia :
Gołembski F. ,Stosunki kulturalne na Bałkanach ,Warszawa 2001
Religijna mozaika Bałkanów, red. M. Walczak-Mikołajczakowa, Gniezno 2008
Walkiewicz, Jugosławia. Państwa akcesyjne, Warszawa 2009
Narodowy i ponadnarodowy model kultury. Europa Środkowa i Półwysep Bałkański , red. B.
Zieliński, Poznań 2002
Krukowska M., Govorite li srpskohrvatski? Zwięzły kurs języka serbskiego-chorwackiego ,
Warszawa 1985 ( wybrane zagadnienia dotyczące języka serbskiego )
8
Różnice międzykulturowe w negocjacjach z wykorzystaniem
elementów języka arabskiego
Formuła zajęć :
Ćwiczenia
Założenia i cele przedmiotu :
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów zarówno z kultura arabską, współczesną
sytuacją społeczno – polityczną świata arabskiego, jak i z jednym najważniejszych czynników tej
kultury – islamem, by umożliwić podstawowe porozumiewanie się w sytuacjach kryzysowych.
Istotną częścią kursu jest zaznajomienie się z podstawowymi elementami korpusu leksykalnego i
gramatycznego języka serbskiego i bośniackiego tak, aby umożliwić podstawowe porozumienie się.
1. Zróżnicowanie terytorialno świata arabskiego, sytuacja społeczno – polityczna. Spory i konflikty w
świecie arabskim. Mniejszości religijne i etniczne.
2. Podstawowe wiadomości o islamie – dogmaty, etyka, system prawny. Islam a
chrześcijaństwo.
3. Tradycje islamu – święta, meczet, obrzędy związane z cyklem życia.
4. Islam we współczesnym świecie arabskim. Islam a państwo, islam a demokracja. .
5. Odłamy wewnątrz islamu. Nurty i ruchy we współczesnym dyskursie muzułmańskim.
Fundamentalizm i ekstremizm muzułmański.
6. Islam w Europie
7. Świat arabski – kultura, tradycje, zwyczaje, system wartości, ycie codzienne. Niewerbalne sposoby
zachowania.
8. Sytuacja językowa w świecie arabskim. Dyglosja.
9. Alfabet arabski
10. Podstawowe teksty stosowane w sytuacjach kryzysowych.
11. Podstawowe dialogi stosowane w sytuacjach kryzysowych.
12. Elementarny korpus leksykalny.
13. Podstawy struktury gramatycznej.
Bibliografia:
1. Danecki J. Podstawowe wiadomości o islamie, Warszawa 2008
2. Abbas A., G. Yacoub Język arabski dla Polaków, Warszawa 2007
9
Różnice międzykulturowe w negocjacjach z wykorzystaniem elementów
języka rosyjskiego
Formuła przedmiotu :
Ćwiczenia
Założenia i cele przedmiotu :
Istotą zajęć jest poznanie kultury rosyjskiej a także korpusu leksykalnego
gramatycznego języka rosyjskiego, by umożliwić podstawowe porozumiewanie się
sytuacjach kryzysowych.
i
w
1. Prawosławie a katolicyzm. Podstawowe różnice doktrynalne, teologiczne i obrzędowe.
Prawosławna doktryna dogmatyczna. Obrzędy cyklu życia – sakramenty.
Świątynia prawosławna. Nabożeństwa Kościoła prawosławnego. Święta stałe i ruchome.
2. Modele kultur występujących w świecie biznesu na przykładzie Polski i Rosji. Różnice
kulturowe a zachowania w biznesie. Niewerbalne sposoby zachowania w różnych kulturach.
Problemy etyczne.
6. Rosja – obyczajowość, tradycje, zwyczaje, mentalność, byt codzienny. Kuchnia rosyjska.
Funkcjonujący stereotyp Rosjanina. System edukacji Rosji (porównanie z polskim systemem edukacyjnym)
7. Potencjalny repertuar wartości kulturowych Polaków i Rosjan - takie coś dodać
8. Spory i konflikty w Rosji.
9. Alfabet cyrylicki. Elementarny korpus leksykalny.
10. Podstawowe teksty stosowane w codziennej komunikacji.
11. Podstawowe dialogi stosowane w codziennej komunikacji.
12. Elementarny korpus leksykalny. Podstawy struktury gramatycznej.
Bibliografia:
1.
2.
3.
4.
L. Bazylow: Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Warszawa 1986.
L. Bazylow: Historia Rosji, Warszawa 1985.
G. Hofstede: Kultury i organizacje, Warszawa 2000.
J. Mikułowski-Pomorski: Komunikowanie międzykulturowe, Kraków 1999.
10
5. A. Murdoch: Współpraca z cudzoziemcami w firmie, Warszawa 1999.
REGULACJE PRAWNE NEGOCJOWANIA KRYZYSOWEGO
Formuła przedmiotu :
Wykłady
Cel zajęć :
Celem zajęć będzie przedstawienie regulacji prawnych związanych z reagowaniem kryzysowym.
Słuchacze poznają na zajęciach zarówno podstawowe terminy, jak i przepisy odnoszące się do sytuacji
kryzysowych i negocjacji. Efektem zajęć powinna być umiejętność wskazania przez uczestników legalnych
granic policyjnych interwencji z poszanowaniem praw człowieka. Wiedza ta wspierać powinna działania
przyszłych (lub obecnych) negocjatorów oraz tych wszystkich, którzy mają do czynienia z interwencjami
kryzysowymi.
Wstępny program zajęć :
1. Sytuacje kryzysowe – definicje normatywne
2. Planowanie i organizacja działao Policji (i innych służb) w warunkach sytuacji kryzysowych.
3.
Formy i metody wykonywania negocjacji :

podmioty właściwe do realizacji tych zadao

tryb i sposób przeprowadzenia negocjacji.
Bibliografia:
9. Babioski A. (oprac.), wybór aktów normatywnych z zakresu prawa policyjnego, Szczytno 2008
10. Bury J., Porywacze, zakładnicy, negocjatorzy. Operacje policyjne, Problemy współczesnej
kryminalistyki, t. 4
11. Częścik R., Łagoda K., Vedemecum interwencji policyjnych. Interwencje od A do Z, Szczytno 2007
12. Fischer W., Walter M., Negocjacyjne rozwiązywanie konfliktów, swoboda działania samoakceptacja
policji, Przegląd Policyjny 1992 nr 1

Kowalczyk A., Mediacje i negocjacje jako metoda rozwiązywania konfliktów: refleksje przyszłego
administratywisty lub prawnika, Edukacja Prawnicza 2005 nr 5

Stadniczeoko S.L. (red.), Prawno-psychologicne uwarunkowania mediacji i negocjacji, Opole 2006

Wojtuszek T., Planowanie i organizacja działao Policji w warunkach sytuacji kryzysowych *w:+ Policja
11
w systemie bezpieczeostwa paostwa. Materiały z konferencji legionowo 15-16 V 2003 r., Warszawa
2003
NEGOCJACJE POLICYJNE I KRYZYSOWE
NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ
Formuła przedmiotu:
konwersatorium
Założenie i cele przedmiotu




Zdobycie podstawowej wiedzy w zakresie negocjacji kryzysowych i policyjnych, którą
winna posiąść każda osoba planująca karierę lub pracująca w instytucjach zajmujących się
zagadnieniami bezpieczeństwa i porządku publicznego, rozwiązywaniem konfliktów,
interwencją kryzysową itp.
Zdobycie wiedzy jak postępować w przypadku wzięcia i przetrzymywania zakładników,
zapowiedź popełnienia samobójstwa, groźby użycia przez sprawcę broni, niebezpiecznego
narzędzia lub materiału w stosunku do osób lub mienia.
Uświadomienie, że nadrzędnym celem jest ochrona życia i zdrowia wszystkich uczestników
sytuacji kryzysowych.
Poznanie nowych trendów negocjacji kryzysowych i policyjnych na arenie
międzynarodowej
Treści merytoryczne oraz sposób ich realizacji:





Przedstawienie historii i początków negocjacji policyjnych. Omówienia możliwych sytuacji
kryzysowych, które mogą zostać rozwiązane w drodze komunikacji i negocjacji. Strategie
negocjacji policyjnych w kraju i na arenie międzynarodowej. Przegląd kategorii osób
stwarzających zagrożenie dla siebie i innych (sprawców incydentów kryzysowych)
Omówienie głównych zasad prowadzenia negocjacji policyjnych oraz sposoby i fazy ich
prowadzenia, zasad zachowania się w przypadku znalezienia się w sytuacji zakładniczej.
Omówione pojęcia "syndromu sztokholmskiego oraz jego wpływu na prowadzenie
negocjacji
Przedstawienie inicjatywy policji holenderskiej, której celem jest wypracowania jednolitych
taktyk działania i szkolenia negocjatorów Unii Europejskiej oraz utworzenia bazy danych
zawierającej informacje niezbędne do prowadzenia rozmów ze sprawcami sytuacji
kryzysowych.
Omówienie profesjonalnych systemów negocjacji policyjnych, które wymogły tragiczne
wydarzenia podczas Olimpiady w Monachium w 1972 r. Omówienie przypadków braków
przygotowania do bezpiecznego rozwiązywania sytuacji związanych z zagrożeniem życia i
zdrowia obywateli w innych krajach na świecie.
Przedstawienie zdań negocjatorów Biura Operacji Antyterrorystycznych KGP biorących
udział w realizacjach poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Omówienie nowych
trendów szkoleń negocjatorów policyjnych i innych służb negocjatorów kraju przez
negocjatorów FBI, których celem szkoleń kształcenie umiejętności, poszerzanie wiedzy oraz
wymiana doświadczeń na arenie międzynarodowej.
12




Omówienie sytuacji kryzysowej sytuacji gdy będzie zagrożenie bezpieczeństwa publicznego
lub niebezpieczne zakłócenie porządku publicznego zaistniałe zwłaszcza w wyniku
sprowadzenia: niebezpieczeństwa powszechnego dla życia, zdrowia lub wolności obywateli,
bezpośredniego zagrożenia dla mienia w znacznych rozmiarach, zagrożenia atakiem
terrorystycznym, zakłócenia porządku publicznego spowodowane protestami społecznymi,
rozruchami antyglobalistycznymi, agresywnym zachowaniem się kibiców drużyn
piłkarskich (kwestia nadchodzącego w Polsce EURO 2012)
Omówienie współpracy policyjno - wojskowej i współpracy cywilno-wojskowej na arenie
międzynarodowej w ramach struktur europejskich i NATO, w zakresie przeciwdziałania
sytuacjom kryzysowym.
Omówienie policyjnych przepisów w sprawie negocjacji w sytuacji kryzysowej i pracy oraz
składu zespołu negocjacyjnego.
Przedstawienie zadni: Polska jako jeden z trzech krajów odpowiedzialnych za
wypracowanie jednolitych rozwiązań negocjacyjnych negocjatorów policyjnych Unii
Europejskiej, którzy prezentują krajowe systemy negocjacji, opisują zdarzenia, w których
brali udział, oraz systemy szkolenia negocjatorów policyjnych na arenie międzynarodowej.
Omówienie znaczenie różnic kulturowych, mentalnych oraz sposoby funkcjonowania
różnych grup narodowościowych i etnicznych.
Literatura:
1. Bielska T. „Zachowanie policjanta na miejscu przypadku z zakładnikami lub manifestacją
próby samobójczej” red. Grażyna Kędzierska, wyd. Wydawnictwo Wyższej Szkoły
Policji w Szczytnie, Szczytno 2001.
2. Greenstone J.L., Leviton S.C. Interwencja kryzysowa. Gdańsk: GWP, 2004;.
3. Acerman R.J. Pickering S.E. –Zanim będzie za późno Gdańsk 2003;
4. Dawson R. (1999) Sekrety udanych negocjacji.
5. Hołyst B., Stanaszek M., Bińczycka-Anholcer M. (red.) Samobójstwo Polskie
Towarzystwo Higieny Psychicznej , Warszawa, 2002.
6. Greenstone james (2004) Interwencja kryzysowa.
7. Wąsowicz-Kiryło (2000) Kultura negocjacyjna w kontekście integracji z Unią
Europejską.
8. Hogan, K. (2001) Psychologia perswazji. Strategie i techniki wywierania wpływu na
ludzi.
9. U.Degenanim- Sztuka nawiązania pierwszego kontaktu, Gdańsk 2004;
10. James R. K., Gilliland B. E. “Strategie interwencji kryzysowej – pomoc psychologiczna
poprzedzająca terapię” wyd. Wydawnictwo Edukacyjne PARPA, Warszawa 2005;
11. Hatcher Ch., Mohandie K., Turner J., Gelles M. G. „The Role of the Psychologist in
Crisis/Hostage Negotiation” Behavioral Science and the Law,1998;
13
Komunikacja niewerbalna w negocjacjach kryzysowych
Formuła przedmiotu :
ćwiczenia
Cel zajęć :
Zajęcia mają za zadanie rozwinąć umiejętności świadomego odbioru komunikatów
niewerbalnych a także przygotować słuchacza do aktywnego i bezpiecznego uczestniczenia
w
procesie negocjacyjnym w realnych sytuacjach, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji
kryzysowych.
Wstępny program zajęć :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Natura komunikacji niewerbalnej
Ekspresja twarzy
Zachowania wzrokowe
Komunikacja ciałem
Komunikacja proksemiczna
Natura dotyku
Komunikacyjne funkcje wyglądu fizycznego
Sygnały niewerbalne w percepcji interpersonalnej.
Międzynarodowe podobieństwa i różnice w komunikacji niewerbalnej
Bibliografia :











Leathers D., Komunikacja niewerbalna, PWN, Warszawa 2007
Załazińska A., Niewerbalna struktura dialogu. W poszukiwaniu polskich wzorców
narracyjnych i interakcyjnych zachowań komunikacyjnych, Kraków 2007
Wierzbicka A., Mówienie o emocjach. Semantyka, kultura i poznanie, Warszawa 1999
Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków , 1998
Hall E. Bezgłośny język, PIW Warszawa 1987
Collett P. Księga znaków : jak poprzez ciało wyrażamy swoje myśli i uczucia, Warszawa
2004.
Sikorski W., Gesty zamiast słów : psychologia i trening komunikacji niewerbalnej, Kraków
2005.
Cieślak R., Retoryka ciała w dyskursie publicznym ,Toruń 2008.
Tease A. Mowa ciała : jak odczytywać myśli innych ludzi z ich gestów, Kielce 2001
Ewa Czerwińska, Twarzą w twarz : komunikacja w kontaktach osobistych, Warszawa 2006.
Wołowik W., Język ciała : pomoc dla pracowników organów ochrony, prawa
i porządku, Kraków, 1998.
14
ROLA ORGANÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
W ZARZĄDZANIU SYTUACJĄ KRYZYSOWĄ
Formuła przedmiotu :
Konwersatorium
Cel zajęć :
1. Zapoznanie z systemem działania podmiotów pozapolicyjnych odpowiedzialnych za
monitorowanie i przejmowanie kontroli nad sytuacją kryzysową w której swoje zadania realizuje
negocjator.
2. Poznanie możliwości wsparcia działań negocjatora przez organy administracji publicznej
i służby w sytuacjach kryzysowych.
3. Zdobyta wiedza pozwoli efektywnie wykorzystać uprawnienia i zasoby podmiotów
wyszczególnionych w siatce bezpieczeństwa do skutecznego zabezpieczenia działań negocjatora na
miejscu zdarzenia i poza nim.
Wstępny program zajęć :
1. Pojecie i istota kryzysu. (2 godz.)
- kryzys psychologiczny
- kryzys społeczny
- źródła kryzysów
- klasyfikacja zagrożeń
- poziom ryzyka podstawą systemu zarządzania kryzysowego
2. Zadania i zasady funkcjonowania organów administracji publicznej w dziedzinie
zarządzania kryzysowego. (4 godz.)
- Pojecie zarządzania kryzysowego,
- Sytuacja kryzysowa,
- Planowanie cywilne,
- Rządowe Centrum Bezpieczeństwa oraz wojewódzkie, powiatowe i gminne Centa
Zarządzania Kryzysowego,
- Zadania i obowiązki organów administracji publicznej i Zespołów Zarządzania
Kryzysowego na poziomie ministerialnym, wojewódzkim, powiatowym, gminnym w sprawach
zarządzania kryzysowego,
3. Plan Zarządzania Kryzysowego. ( 4 godz.)
a ) realizacja przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowych:
- zadania w zakresie monitorowania zagrożeń,
15
- tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków,
- procedury reagowania kryzysowego, określające sposób postępowania w sytuacjach
kryzysowych,
- zasady współdziałania na szczeblach organów administracji publicznej.
b) załączniki funkcjonalne PZK określające:
- organizację łączności,
- izolację terenu,
- bezpieczeństwo i porządek publiczny,
- zasady informowania ludności,
- organizację ewakuacji z obszarów zagrożonych,
organizację ratownictwa, opieki medycznej, pomocy społecznej i pomocy
psychologicznej,
Bibliografia
1. Gołębiewski J. Podręcznik menadżera programów kryzysowych, Kraków 2003.
2. Kosowski G. Programowanie działań na wypadek zaistnienia sytuacji kryzysowych,
Kraków 2006.
3. Osierda A., Bernard W. praca zbiorowa, Współpraca służb porządkowych z administracją
rządową i samorządową, Bielsko-Biała 2008.
4. Jaroszyński K. Policja w walce i przeciwdziałaniu terroryzmowi, BielskoBiała 2009.
5. Materiały konferencyjne. Akty terroru a infrastruktura krytyczna. CS PSP Częstochowa
2008.
6. Bellona. Encyklopedia terroryzmu. Warszawa 2004.
7. Szpor G. Stany nadzwyczajne i zarządzanie kryzysowe. Katowice 2002.
8. Praca zbiorowa. Kryzys i zarządzanie . Bielsko-Biała 2006.
9. Kosowski B., Włodarski A. praca zbiorowa. Wyzwania bezpieczeństwa cywilnego XXI
wieku. Inżynieria działań w obszarze nauki, dydaktyki i praktyki. Warszawa 2007.
10. Materiały sympozjum ogólnokrajowego. Hydrotechnika IX‟ 2007. Katowice 2007.
16
Błędy i bariery komunikacyjne w negocjacjach
Forma zajęć:
ćwiczenia
Cel zajęć
Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z zasadami skutecznej komunikacji i zwrócenie uwagi na
możliwości popełniania błędów komunikacyjnych oraz sposoby przezwyciężania barier w tym
zakresie.
Program zajęć
1. Zasady efektywnej komunikacji
a) zdolność rozumienia (nieporozumienia mogą wynikać z różnic kulturowych, religijnych,
etnicznych, położenia geograficznego, wieku, wykształcenia i doświadczenia życiowego)
b) ukierunkowanie komunikacji na pożądany efekt
c) Etyczność efektywnej komunikacji (etyczne - to wszelkie zabiegi wynikające z chęci
wzmocnienia pozytywnych cech drugiego człowieka)
2. Elementy procesu komunikowania
a) nadawca (źródło), odbiorca uczestnicy procesu - Każdy uczestnik procesu
komunikacyjnego jest produktem swojego indywidualnego doświadczenia, uczuć, idei, nastrojów,
wykonywanych zajęć, religii… Komunikat wysyłany i odbierany nie mają więc takiego samego
znaczenia
b) komunikat, Znaczenia – istniejące w ludzkich umysłach idee i uczucia przekładane są na
znaczenia. Znaczenia muszą być dzielone z pozostałymi uczestnikami procesu.
Symbole – słowa, dźwięki, ton głosu, mimika, gesty, czyli komunikacja niewerbalna.
c) kanał, – droga przekazu i środki transportu, przy pomocy których przekaz pokonuje drogę od
nadawcy do odbiorcy. W komunikowaniu bezpośrednim używamy wszystkich kanałów
sensorycznych: słuch (symbole werbalne), wzrok (sygnały niewerbalne), dotyk, zapach i smak. W
komunikowaniu pośrednim kanały są zredukowane do słuchu i wzroku.
d) szum (źródło zakłóceń), blokują proces komunikowania na etapie dekodowania.
Szum zewnętrzny (nieodpowiednia temperatura, hałas, uszkodzony odbiornik …)
Szum wewnętrzny (predyspozycje psychiczne i uczucia uczestników, np. zmęczenie, ból,
roztargnienie, złość, nienawiść stereotypy, uprzedzenia.
Szum semantyczny (blokada odkodowania przez odbiorcę znaczenia wynikająca z zamierzonego
lub niezamierzonego złego użycia znaczenia przez nadawcę. Ludzie mogą różnie dekodować
wyrazy i zdania, co wynika ze zróżnicowanego doświadczenia.
e) kontekst, Znaczenia – istniejące w ludzkich umysłach idee i uczucia przekładane są na
znaczenia. Znaczenia muszą być dzielone z pozostałymi uczestnikami procesu.
b)Symbole – słowa, dźwięki, ton głosu, mimika, gesty, czyli komunikacja niewerbalna.
f) sprzężenie zwrotne.
3. Bariery skutecznej komunikacji
a)Filtrowanie
Manipulowanie informacja, aby wywrzeć na odbiorcy korzystniejsze wrażenie, np. pracownik
mówi to, co szef chciałby usłyszeć. Brak możliwości przedstawienia obiektywnych informacji.
17
b) Selektywna percepcja
Odbiorca komunikatu widzi i słyszy w sposób selektywny. Uzależnione to jest od jego potrzeb,
motywacji, doświadczenia, przeszłości, własnych zainteresowań, uprzedzeń do nadawcy
komunikatu…
c) Przeciążenie informacyjne
W tym przypadku wybiera się jedne, a pomija drugie informacje.
d) Emocje
Komunikaty są przez interlokutora różnie interpretowane, w zależności od tego, czy jest się
wesołym, czy smutnym lub zdenerwowanym w trakcie wygłaszania komunikatu.
e) Język
Stosowanie swoistego żargonu, używanego w niektórych zawodach, używanie wyrażeń
niezrozumiałych dla odbiorcy, zróżnicowanie językowe w zależności od wieku, wykształcenia,
kultury, środowiska.
4. Sposoby przezwyciężania barier komunikacyjnych
a) Korzystanie ze sprzężeń zwrotnych
b) Upraszczaj język
c) Słuchaj aktywnie
d) Panuj nad emocjami
e) Zwracaj uwagę na sygnały niewerbalne.
Literatura
Bieniok H.: Sztuka komunikowania się, negocjacji i rozwiązywania konfliktów. Katowice: Wyd.
Akademii Ekonomicznej 2005.
McMains, Michael J., Mullins, Wayman C., 2001: Crisis negotiation. Cincinati, OH: Anderson
Publishing Co.
Dobek-Ostrowska B., 2007: Podstawy komunikowania społecznego. Wocław.
18
WARSZTAT PRACY
INTERWENTA KRYZYSOWEGO
Formuła przedmiotu :
warsztaty
Cel zajęć :
Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z rolą i wykonywanymi zadaniami przez interwenta
kryzysowego
oraz
przygotowanie
uczestników
studiów
do
prowadzenia
prenegocjacji
w sytuacjach kryzysowych, a także ukazanie procedur dotyczących podejmowanych dalszych
działań przez osoby zajmujące się pomocą w sytuacjach kryzysowych
Wstępny program zajęć :
 Negocjacje a Negocjacje Policyjne – przedstawienie różnic
 Przedstawienie katalogu zdarzeń kryzysowych
 Rola i zadania negocjatora, interwenta kryzysowego, psychologa, negocjatora policyjnego
 Rola i zadania poszczególnych instytucji biorących udział w rozwiązywaniu sytuacji
kryzysowej
 Przedstawienie systemu negocjacji policyjnych i wsparcia interwenta kryzysowego
 Przedstawienie katalogu zdarzeń kryzysowych
 Przepisy regulujące pracę interwenta kryzysowego
 Omówienie „syndromu sztokholmskiego”
 Zasady prowadzenia prenegocjacji policyjnych
 Kryteria typów sprawców sytuacji kryzysowych
Bibliografia:

G.I. Nierenberg: „Sztuka negocjacji”, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 1998,

J. Iwaszkiewicz: „Jak Polak z Polakiem. Szkice o kulturze negocjowania”, Wydawnictwo
19
Naukowe PWN, Warszawa / Wrocław 1997,

H. Januszek: „Kompetentny górą czyli negocjacje jako sposób rozwiązywania konfliktów,
„Personel”- zeszyt nr 4/1999,

J. Kamieński: „Przygotowanie negocjacji, „Personel” – Narzędzia, Wzory, Procedury, zeszyt
nr 12/1999,

M. Huflejt – Łukasik: „Negocjacje z NLP (cz.II), „Manager” – zeszyt nr 4/1999,

W. Mastenbroek: „Negocjowanie”, „Manager” – zeszyt nr 4/1999,

Z. Nęcki: „Negocjacje w biznesie”, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków
1996,

R.Rządca, P.Wujec: „Negocjacje”, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999,

M. Donaldson, M.Donaldson: „Negocjacje”, Wydawnictwo RM, Warszawa 1999,

K. Balawajder: „Komunikacja, konflikty, negocjacje w organizacji”, Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1998,

P. Casse: „Jak negocjować”, Zysk i S-ka, Wydawnictwo Poznań 1996,

L. Bellenger: „Negocjacje”, „Manager” – zeszyt nr 4/1999,

J. Kamieński: „Negocjowanie – techniki rozwiązywania konfliktów”, Wydawnictwo
POLTEXT, Warszawa 2003,

W. Mastenbroek: „:Negocjowanie”, Warszawa 2000,

R. Dawson: „Sekrety udanych negocjacji”, Zysk i S-ka Wydawnictwo WAMEX, Poznań 1999,

J. Kamieński: „Kreatywny negocjator”, „Manager” – zeszyt nr 5/1999,

S.Borkowska:
„Style
negocjacji
zbiorowych.
Stosowanie
technik
manipulacyjnych”,
„Personel” – zeszyt nr 2/1998,

A. Winch, S. Winch: „Techniki sprzedaży i negocjacji”, Warszawa 1999,

J. W. Salacuse: „Negocjacje na rynkach międzynarodowych”, Warszawa 1994,

K.Bodziach, D.Poważa: „Prenegocjacje policyjne – istota i znaczenie”, Wydawnictwo Szkoły
Policji w Katowicach – Katowice 2002,

B. Kożusznik, M.Adamiec, W.J.Paluchowski: „Materiały szkoleniowe dla użytkowników
programu „MultiSelect”, Chorzów 2002,

Ustawa o Policji z dnia 06.04.1990 r.

Dane statystyczne Komendy Głównej Policji w Warszawie,

Materiały szkoleniowe z kursu FBI w Luizjanie 12 – 29.09.1994,

Materiały własne z opracowanego szkolenia przez Centralny Ośrodek Metodyki Szkolenia
Komendy Głównej Policji, Legionowo 1996,

Materiały własne pochodzące ze szkolenia z negocjatorami FBI, Warszawa – Legionowo 1998,

Materiały szkoleniowe ze szkolenia z negocjatorami Scotland Yard-u, Warszawa – Legionowo
20
2000,

Materiały własne ze szkolenia z negocjatorami francuskimi, Warszawa – Legionowo 1999,

Zeszyt dla kursantów – psychologów MBS,

Zarządzenie Nr 213/2007 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 luty 2007 r. w sprawie
metod i form przygotowania i realizacji zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia
ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego,

Zarządzenie Nr 4/2002 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2002 r.
w sprawie form i metod wykonywania negocjacji policyjnych.

„Zespół ostrego stresu” – Bryant R. A, Harvey A. G. PWN Warszawa 2003

„Wsparcie psychologiczne w słuzbach ratowniczych” – Hetherington A. GWP 2004

„Strategia interwencji kryzysowej” – James R. K. Gilliland B. E. PARPA Warszawa 2006

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego

Ustawa o zawodzie psychologa w samorządzie

Kodeks karny
21
Alternatywne sposoby komunikacji w sytuacjach kryzysowych
Forma zajęć :
Warsztaty
1. Cele i zadania zajęć
Celem nauczania jest zapoznanie słuchaczy z alternatywnymi formami komunikowania, w tym
z podstawami wiedzy o wadach słuchu, jej konsekwencjach dla funkcjonowania społecznego ze
szczególnym uwzględnieniem tożsamości środowiskowej i kulturowej środowiska osób z
uszkodzonym słuchem oraz ich środkami porozumiewania się w sytuacjach kryzysowych.
W ramach części praktycznej warsztatów celem jest opanowanie przez słuchaczy podstaw
języka migowego w stopniu umożliwiającym:

rozumienie nieskomplikowanych wypowiedzi w tym języku

formułowanie nieskomplikowanych wypowiedzi w zakresie objętym materiałem nauczania
Zdobyte na kursie wiedza i umiejętności powinny umożliwiać w praktyce podstawowy kontakt
komunikacyjny z osobami z ubytkiem słuchu w różnym stopniu.
W wyniku nauczania słuchacze powinni:
1. Poznać podstawy wiedzy o języku migowym i jego zastosowaniu w kontaktach
z osobami z uszkodzonym słuchem.
2. Opanować praktyczne umiejętności posługiwania się alfabetem palcowym oraz
podstawowymi liczebnikami głównymi i porządkowymi.
3. Opanować praktycznie ok. 200 podstawowych znaków pojęciowych języka migowego oraz
technikę ich używania zgodnie z zasadami systemu językowo-migowego.
1. Treści przeznaczone do zrealizowania
1.1. Podstawy systemu językowo-migowego
2.1.1 Język migowy – daktylografia
22
Celem zajęć dydaktycznych z daktylografii jest poznanie i utrwalenie znaków polskiego
alfabetu palcowego i umiejętności posługiwania się nimi oraz poznanie i utrwalenie znaków
podstawowych liczebników głównych i porządkowych.
DAKTYLOGRAFIA
Polski alfabet palcowy :

znaki statyczne występujące, w pozycji klasycznej,

znaki statyczne występujące w pozycji odmiennej od klasycznej,

znaki dynamiczne,

znaki digrafów,

znaki dynamiczne będące modyfikacją znaków statycznych.
Znaki pojęć liczbowych:

znaki liczebników głównych,

znaki liczebników porządkowych,
Znaki i zasady uzupełniające daktylografię.
2.1.2 Język migowy – ideografia
Celem zajęć dydaktycznych z ideografii jest praktyczne nauczenie słuchaczy posługiwania się
ok.
300
znakami
pojęciowymi
języka
migowego
w
sposób
zgodny
z zasadami systemu językowo-migowego. Treści kształcenia czyli słownictwo zostało podzielone
na 5 jednostek tematycznych . Zestaw słownictwa dotyczącego poszczególnych jednostek
tematycznych podany jest poniżej.
Temat 1 : Pierwszy kontakt
będzie, być, był, ci/cię/ ciebie/ tobie, co/coś, czy, dla, do, do widzenia, dobry/dobrze, dom, dowód
osobisty, dzień, dzień dobry, dziękuję, gdzie, głuchoniemy, głuchy, i, imię, ja, jak, jaki, jest, kobieta,
kto/ktoś, mężczyzna, mieć, mieszkać, mieszkanie, migać, mnie, można, móc, mój, mówić, na,
napisać, nazwisko/nazywać, nie mieć, nie umieć, nie wiedzieć, numer, od, osoba, pan, pani, pisać,
podpisać, pokój, pisać, pokazać, proszę, rozumieć, są, siadać, się, słyszeć, tam, tu, twój, ty, ulica,
umieć, usiąść, widzieć, do widzenia, przepraszam, kontakt/kontaktować się
Temat 2: Uczucia, emocje i normy moralne
emocje/ emocjonalny, czuć się, uczucie, smutny/smucić się, cierpieć/ cierpienie, żal/ żalić, martwić
się, przykry/przykrość, strach, bać się, gniew/gniewać się, nienawiść/ nienawidzieć, oburzenie,
płacz/ płakać, nerwowy, denerwować się, cierpliwy/ cierpliwie, obojętny/ obojętność, charakter/
charakterystyka, wstyd/ wstydzić się, zazdrość/ zazdrościć, przyzwyczaić się, przemoc, gwałt,
napaść, kłótnia/kłócić się, zgoda/zgadzać się, awantura/ awanturować się, uparty/ upierać się,
tajemnica/tajny,
groźba/groźny/grozić,
zaufanie/zaufać,
oszustwo/oszukiwać,
obserwacja/obserwować, zmiana/zmieniać, zmęczenie/zmęczyć, wypadek, dziwny/dziwić,
23
obiecywać/obietnica, przestrzegać, powaga/poważny, wina/winny, przyznawać/przyznanie,
posłuszny/posłuszeństwo, ucieczka/uciekać, bić/bicie, chciwy/chciwość, fałszywy/ fałszować,
kradzież/ kraść, krzyk/krzyczeć, hałas/ hałasować, krzywda/krzywdzić, młodzież/młodzieżowy,
namawiać/namawianie, skarga/skarżyć, posądzić/ posądzony, sprytny, wołać, zawiadomić
przebaczać/ przebaczenie, kazać, samobójstwo, aborcja, pomoc/pomagać, rozmowa/ rozmawiać
Temat 3: Zdrowie
badać/badanie, ból/boleć, części ciała, chory/choroba, lekarstwo, lekarz, natychmiast, opatrunek,
operacja, pielęgniarka, pobranie krwi, pogotowie, położyć się, położyć coś, ratować, rozebrać się,
szpital, śmierć, ubezpieczenie, umrzeć, zastrzyk, zdrowy/zdrowie, zarażenie/ zarażać, puchnąć/
spuchnąć, rana/ ranić , tętno, oddech/ oddychać, uderzać/ uderzenie, wymioty/ wymiotować, ryzyko
Temat 4: Dom i rodzina
adres, alkohol, bałagan, brat, brudny, ciepły, córka, czysty, dużo, duży, dzieci, dziecko, głodny,
grosz, jeść, każdy, kosztować, kuchnia, kupić, lubić, łazienka, łóżko, mało, mały, małżeństwo,
mama, mąż, nie lubić, obiad, okropny, opiekować się osobno, palić papierosy, pić, pijany, płacić,
porządek, razem, rodzeństwo, rodzice, rodzice, rok, sam, samotny, siostra, sklep, spać, sprzątać,
syn, tata, toaleta, własny, wpłacić, woda, zamężna, zapłacić, zimny, zjeść, złoty (pieniądz), żona,
żonaty, życie
Temat 5: Rachuba czasu
czerwiec, czwartek, godzina, grudzień, jesień, kwiecień, lato, lipiec, listopad, luty, maj, marzec,
minuta, niedziela, noc/nocny, październik, piątek, południe/popołudniu, poniedziałek, rano,
sierpień, sobota, styczeń, środa, święta, wieczór, wiosna, wrzesień, wtorek, zima, wieczór, doba,
jutro/pojutrze, za trzy dni, wczoraj/przedwczoraj/za trzy dni.
24
Elementy fonetyki praktycznej i emisji głosu
Forma zajęć: ćwiczenia
Przedmiot wprowadza w zagadnienia biologicznych i lingwistycznych uwarunkowań procesu
nadawania i odbioru mowy. Słuchacze poznają elementy fonetyki języka polskiego oraz
podstawowe zasady emisji głosu niezbędne do prawidłowego wyrażania się / bycia zrozumianym w
sytuacjach kryzysowych.
Program:
Przedmiot fonetyki. Głoska a litera. Budowa i funkcjonowanie narządów mowy. Powstawanie
dźwięku i jego cechy.
Podstawy klasyfikacji dźwięków mowy.
Upodobnienia – mechanizm, ogólna klasyfikacja. Uproszczenia grup spółgłoskowych.
Cechy regionalne wymowy. Zjawiska prozodyczne we współczesnej polszczyźnie.
Fizyczne aspekty komunikacji werbalnej i emisji głosu: budowa, działanie i ochrona narządów
mowy, oddech i ćwiczenia oddechu; ćwiczenia relaksacyjne.
Środki wyrazu dotyczące treści i formy wypowiedzi w sytuacjach kryzysowych.
Kontury intonacyjne i ich wpływ na znaczenie wypowiedzi w sytuacji kryzysowych.
Akcent emocjonalny – operowanie tempem, natężeniem głosu, pauzą itp. w celu przekazania
emocji zawartych w przekazie w sytuacjach kryzysowych.
Literatura podstawowa:
Dłuska M., Fonetyka polska. Artykulacja głosek polskich, wyd. 2, Warszawa–Kraków 1981.
Dukiewicz L., Sawicka I., Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia,
Kraków 1995.
Kotlarczyk M., Podstawy sztuki żywego słowa. Instrument – dykcja – ekspresja, Warszawa
1965 – i wyd. nast.
Madelska L., Witaszek-Samborska M., Zapis fonetyczny. Zbiór ćwiczeń, wyd. 5, Poznań
2000.
Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia języka polskiego. Warszawa 2000.
Wieczorkiewicz B., Sztuka mówienia, Warszawa 1980.
Wiśniewski M., Zadania z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 1999.
25
Kierunki współczesnych zagrożeń
Formuła przedmiotu:
 Warsztaty
Założenie i cele przedmiotu




Zdobycie wiedzy w zakresie współczesnych zagrożeń zdrowia i życia ludzkiego takich jak:
kataklizmy, katastrofy i wypadki spowodowane z winy człowieka, wypadki lotnicze,
zagrożenia spowodowane przez eksplozje, napady, morderstwa, samobójstwa, narkotyki
doprowadzające do utraty zdrowia i życia, choroby.
Wykorzystanie zdobytej podstawowej wiedzy w zakresie unikania i walce ze
współczesnymi zagrożeniami.
Zdobycie umiejętności dokonania oceny przyczyn zagrożenia w sytuacji kryzysowej, które
mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo jednostki i porządku publicznego.
Poznanie zagrożeń oddziałujących na zdrowie fizyczne i na psychikę, jakie występują we
współczesnym świecie.
Treści merytoryczne oraz sposób ich realizacji:





Omówienie pojęcia: kierunki współczesnych zagrożeń dla bezpieczeństwa, porządku
publicznego i bezpieczeństwa narodowego
Omówienie obecnej sytuacji politycznej na świecie, która stanowi grunt dla rozwoju
zagrożenia ładu społecznego.
Przedstawienie współczesnych zagrożeń w obszarze: wojny i konflikty, ataki terrorystyczne,
katastrofy naturalne, telewizja, uzależnienia, zanieczyszczenie środowiska, globalny
problem żywnościowy, zagrożenia rodzinne
Przedstawienie pojęcia globalizacji jako kierunku rozwoju lub zagrożenia dla
współczesnego państwa.
Poznanie współczesnych zagrożeń terrorystycznych, sytuacji kryzysowych, jakie powstają
w ich wyniku oraz likwidacji skutków ataków terrorystycznych. Przedstawienie nowych
26







kierunków edukacji antyterrorystycznej i profilaktyki antyterrorystycznej. Omówienie
pojęcia współczesnego terroryzmu i jego wielopłaszczyznowej działalności.
Omówienie społecznych aspektów działania sekt religijnych, a w szczególności ich
zaangażowania w życie gospodarcze, polityczne, szkolnictwo i życie kulturalne różnych
społeczeństw. Przedstawienie historii, rozwoju oraz sposobie działania sekt.
Omówienie problemu narkomanii jako elementu współczesnego zagrożenia. Metody
diagnozowania zagrożonych osób pod kątem: diagnozowania poziom lęku oraz napięcia
psychicznego, niezrównoważenia emocjonalnego, obniżenia poczucia sensu życia oraz
myśli samobójczych.
Przedstawienie pojęcia współczesnego terroryzmu religijnego i politycznego oraz
cyberterrorystycznego skierowanego w sieci energetyczne, sieci przesyłowe paliw płynnych,
transport lotniczy, kolejowy, drogowy, łączność rządową i służb ratowniczych, system
finansowy/płatniczy kraju itp.
Omówienie problematyki koordynacji działań instytucji bezpieczeństwa wewnętrznego we
współczesnych państwach europejskich w przypadku wystąpienia zagrożeń.
Omówienie głównych zagrożeń na obszarze Europy. Omówienie europejskiego systemu
bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego. Współdziałanie Unii Europejskiej z
organizacjami międzynarodowymi w zakresie walki z nowymi formami zagrożeń.
Omówienie roli polskiej Policji w aspekcie współczesnych zagrożeń. Kierunki działań,
system szkolenia, profilaktyka oraz współpraca na arenie międzynarodowej.
Omówienie roli innych instytucji bezpieczeństwa wewnętrznego w kraju w zakresie
rozpoznawania współczesnych zagrożeń tj.: zwalczanie przestępstw terrorystycznych,
szpiegostwa, naruszenia tajemnicy państwowej, nielegalnego obrotu bronią, amunicją
i materiałami wybuchowymi.
Literatura:
1. Czego obawiają się ludzie? Współczesne zagrożenia społeczne. Diagnoza i przeciwdziałanie,
praca zbiorowa Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2007.
2. Zagrożenia informacyjne a bezpieczeństwo Państwa Polskiego. Piotr Baczek
Wydawnictwo: Wydawnictwo Adam Marszałek
3. Drogami sekt, ks. Andrzej Zwoliński
4. Podstawy stosunków międzynarodowych, Andrew Heywood, PWN Warszawa 2006
5. Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian, pod red. Romana Kuźmiara i
Lachowskiego Zdzisława, Warszawa PISM 2003
6. Społeczno-moralna potrzeba bezpieczeństwa i porządku publicznego red. J. Świtka, M. Kuć,
G. Gozdór, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2006.
7. Dobkowski J., Pozycja prawnoustrojowa służb, inspekcji i straży, Oficyna a Wolters Kluwer
Business. Monografie, Warszawa 2007
8. Wolanin J. Zarys teorii bezpieczeństwa obywateli. Ochrona ludności na czas pokoju,
Warszawa 2005
27
Skuteczna komunikacja w sytuacjach kryzysowych
Forma przedmiotu
Wykład i ćwiczenia
Założenia i cele przedmiotu
Celem przedmiotu jest nabycie umiejętności negocjowania w sytuacjach kryzysowych i zagrożenia
życia.
Treści merytoryczne oraz sposób ich realizacji
Sposoby prowadzenia negocjacji w sytuacjach kryzysowych i zagrożenia życia.
Językowe realizacje określonego celu intencji nadawczych
Milczenie w negocjacjach.
Sposób skutecznego zadawania pytań. Pytania otwarte i zamknięte. Pytanie o rozstrzygniecie.
Pytania retoryczne.
Rola skutecznego słuchania w negocjacjach kryzysowych.
Rola kłamstwa w negocjacjach kryzysowych.
Typy argumentacji. Środki perswazji i sposoby ich zastosowania w komunikacji interpersonalnej.
Językowe sposoby wyrażania agresji
Teoria aktów mowy J. Austina. Składniki aktu.
Reguły konwersacyjne P. Grice‟a (zasada kooperacji, maksymy: ilości, jakości,
odniesienia, sposobu).
Etykieta językowa i jej zależność od kontekstu kulturowego.
Akt mowy w dyskursie. Struktura dyskursu, najmniejsza jednostka (sekwencja, krok,
28
wymiana). Rodzaje kroków w rozmowie (inicjujące, reagujące, reaktywujące).
Przekonywanie bezpośrednie i pośrednie. Posługiwanie się strategiami w różnych typach
komunikacji. Stosowanie działań mających na celu kierowanie postawami i zachowaniami
ludzkimi. Trening asertywności, negocjowanie konfliktu.
Prawidłowości i wyznaczniki skutecznego komunikowania się, aktywne słuchanie, umiejętność
przekonywania i wywierania wpływu, sytuacje konfliktowe i reakcje na nie, sposoby radzenia sobie
w sytuacjach konfliktowych, strategie negocjacji.
Podczas trwania zajęć uczestnicy sprawdzają swoje umiejętności negocjacyjne w kontakcie z
różnymi osobami, które prezentują własne modele komunikacji. Stosowane są ćwiczenia – scenki,
których istota polega na aranżowaniu fragmentów negocjacji.
Literatura
Antas Joanna: O kłamstwie i kłamaniu. Kraków: Universitas.
Birkenbihl V., 1997: Komunikacja werbalna – psychologia prowadzenia negocjacji.
Wrocław: Asstrum.
Birkenbihl V., 2000: Technika szybkiego zadawania trafnych pytań. Wrocław. Wydawnictwo
ASTRUM
Boniecka B.: Struktura i funkcje pytań w języku polskim.
Camp Jim, 2005: Zacznij od „nie”. Techniki negocjacji, których profesjonaliście nie chcą
zdradzić. Przekład Anna Sosenko. Taszów: Biblioteka MODERATORA
Czarnawska M. 2003: Podstawy negocjacji i komunikacji. Pułtusk: Wyższa Szkoła
Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.
Dobek-Ostrowska B., 2001: Nauka o komunikowaniu. Podstawowe orientacje teoretyczne.
Wrocław 2001.
Jung B., 2001: Komunikowanie w perspektywie ekonomicznej i społecznej, red. B. Jung,
Warszawa.
Krzyminiewska G., 2007: Techniki negocjacji. Poznań: Wydawnictwo Akademii
Ekonomicznej
Lubaś Władysław, 2006: Język w komunikacji, w perswazji i w reklamie. Dąbrowa Górnicza:
Wyższa Szkoła Biznesu.
Masterbroek, Willem. 2000: Negocjowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
McKay M., 2007: Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańsk : Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne.
Myśliwiec Grzegorz, 2007: Techniki i triki negocjacyjne, czyli jak negocjują profesjonaliści.
Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin.
Nęcki Zbigniew, Komunikacja międzyludzka, Kraków 2000.
Pajdzińska Anna, Dialog w świetle pragmatyki językowej, „Język Polski w Szkole dla
klas IV-VIII” 1998/99, z. 4.
Stewart, John (red.). 2005. Mosty zamiast murów : podręcznik komunikacji interpersonalnej.
Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wiertlewski S., 1995: Pytania bez odpowiedzi. Pytania jako pośrednie akty mowy. Poznań.
Zdunkiewicz D., 1993: Akty mowy, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t.2:
Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, 259-270.
29
Techniki prowadzenia mediacji i negocjacji
Formuła zajęć
Wykład i ćwiczenia
Cel zajęć :
Zajęcia
i
mają
zasadami
na
celu
zapoznanie
postępowania
słuchaczy
mediacyjnego,
jego
ze
specyfiką
organizacją
i etapami. Omówione zostaną problemy pojawiąjące się podczas sesji
mediacyjnej
oraz
techniki
umożliwiające
rozwiązanie
trudności.
Plan zajęć :
1. Zasady prowadzenia postępowania mediacyjnego
2. Etapy mediacji
3. Specyfika roli mediatora
4. Organizacja postępowania mediacyjnego
5. Techniki prawidłowej komunikacji
30
tychże
ZASADY SKUTECZNEJ INTERWENCJI WOBEC OSÓB,
KTÓRE DOŚWIADCZYŁY KRZYWDY LUB STRATY
Formuła przedmiotu :
Warsztaty
Wstępny zakres tematyczny:
1. Podstawy zagadnienia teorii i praktyki interwencji kryzysowej – natura, dynamika i rodzaje
kryzysów, teorie kryzysu i interwencji kryzysowej, ocena – diagnoza klienta w kryzysie,
modele interwencji kryzysowej, podstawowe umiejętności i procedury interwencyjne,
interwencja kryzysowa przez telefon.
2. Interwent kryzysowy – zasoby własne interwenta, budowanie dobrej relacji, optymalizacja
komunikacji z klientem, sztuka motywowania.
3. Pomoc ofiarom katastrof i innych zdarzeń traumatycznych
4. Przemoc domowa
5. Napaść seksualna
6. Praca z osobami zagrożonymi samobójstwem – teorie zachowań suicydalnych, portret
psychologiczny osoby zagrożonej samobójstwem, sposoby oceny zagrożeń, syndrom
presuicydalny i czynniki podwyższonego ryzyka, podstawowe zasady pracy interwencyjnej
z klientem suicydalnym, profilaktyka suicydalna.
7. Pomoc w przeżywaniu żalu i żałoby utraty bliskich osób.
8. Utraty okoloporodowe – pomoc w procesie zdrowienia.
9. Psychologia dynamiki napadów i porwań – typy sprawców, charakterystyki osobowościowe,
10. Działanie w sytuacji silnego stresu 11. Profilaktyka wypalenia zawodowego interwenta.
Bibliografia:



Strategia interwencji kryzysowej R.K. James, B. E. Gilliland PARPA Warszawa 2004
Zrozumieć traumę C. Herbert GWP Gdańsk 2004
Jak sobie poradzić ze śmiercią rodzica R. Gilbert Wydawnictwo WAM Kraków 2004
31

















Jak sobie poradzić ze śmiercią współmałżonka M. Felber Wydawnistow WAM Kraków
2004
Przemoc. Uraz psychiczny i pwrót do równowagi. J.L. Herman GWP Gdańsk 1998
Zrozumieć samobójcę R. O'Connor N. Sheehy GWP Gdańsk 2002
Zaburzenie po stresie traumatycznym B. Dudek GWP Gdańsk 2003
Zespół ostrego stresu R. A. Bryant A. G. Harvey PWN Warszawa 2003
Trauma M. Orwid Wydawnictwo Literackie Kraków 2009
Pokonywanie traumy. A. C. Salter Media Rodzina 2003
Konsekwencje psychiczne traumy. Red J. Strelau, B. Zawadzki, M. Kaczmarek Wyd.
Naukowe SCHOLAR Warszawa 2009
Sztuka nawiązania pierwszego kontaktu U. Degen GWP Gdańsk 2005
Jak przezwyciężyć życiowy kryzys. A. Downs GWP Gdańsk 2003
Psychopatologia R. Meyer GWP Gdańsk 2003
Na granicy życia i śmierci. B. Hołyst Warszawa 1995
Podstawy umiejętności terapeutycznych. J. A. Heaton GWP Gdańsk 2004
Stres, mobbing i wypalenie zawodowe. S.M. Litzke, H. Schuh GWP Gdańsk 2007
Psychiatria J. H. Scully Urban&Partner Wrocław
Psychologia zaburzeń R.C.Carson,J.N.Butcher, S.Mineka GWP Gdańsk 2005
Wstyd i przemoc James Gilligan Media Rodzina 2001
32
Programowanie neurolingwistyczne (NLP) w negocjacjach kryzysowych
Forma prowadzenia przedmiotu –
ćwiczenia
Cel zajęć :
Zastosowanie NLP w jednej z dziedzin ludzkiej działalności, jaką jest sposób prowadzenia
negocjacji kryzysowych. Zespolenie modelu komunikacji międzyosobowej Schulza von Thuna z
programowaniem neurolingwistycznym.
Tematyka zajęć :
1. Powstanie i rozwój dyscypliny programowanie neurolingwistyczne.
2. Podstawowe rodzaje ram behawioralnych.
3. Technika dopasowywania się nadawcy do preferowanego przez odbiorcę systemu
reprezentacji jako skuteczne i świadome porozumiewanie się w sytuacjach kryzysowych.
4. Technika sugerowania zamierzonych treści za pomocą zaprzeczeń, zastosowanie metafory,
implikacji, presupozycji.
5. Psychologiczny model komunikacji Schulza von Thuna i model neurolingwistyczny.
6. Całościowy obraz komunikacji międzyludzkiej (model interakcyjny i inferencyjny w
powiązaniu z programowaniem neurolingwistycznym).
Literatura
Batko A., 2005: Sztuka perswazji, czyli język wpływu i manipulacji. Gliwice.
Batko A., Całek G., 1999: NLP w sprzedaży ubezpieczeń i funduszy emerytalnych. Warszawa.
Fisher R., Ury W., Patton B., 1996: Dochodząc do TAK. Negocjowanie bez poddawania się.
Warszawa: PWE.
33
Goffman E., 2000: Człowiek w teatrze życia codziennego. Przekł. H. Danker-Śpiewak, P. Śpiewak.
Warszawa.
Hymes D.,1972: Models of the Interaction of Language and Social Life. „Journasl of Social Issues:,
vol. XXIII-2. Problem of Bilingualism. Red. M. Macnamara, 8 – 28.
Kamiński J., 2003: Negocjowanie, Techniki rozwiązywania konfliktów. Warszawa: Poltext.
Kerbrat-Orecchioni C., 1980: L’Enonciation. De la subjectivité dans le nangage. Paris.
Mulholland J., 1991: The Language of Negotiation: A Handbook of Practical Strategies for
Improving Communication. London: Routledge.
Nęcki Z., 1996: Komunikacja międzyludzka. Kraków
Nęcki Z., 1999: Negocjacje w biznesie. Kraków: Profesjonalna Szkoła Biznesu.
Oleksyn T., 2008: Granice zarządzania. W: Współczesne paradygmaty nauk o zarządzaniu.
Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin, 34 – 59.
Pałka P., 2006: Psychologia komunikacji i metamodel NLP jako narzędzie badawcze rozmowy
handlowej. W: Oblicza komunikacji 1. Perspektywy badań nad tekstem, dyskursem i
komunikacją. Red. I. Kamińska-Szmaj, T. Piekota, M. Zasko-Zielińska. Karaków, 446 –
459.
Puttman L. L., Roloff M. E., red.,1992: Communication and Negotiation. Newbury Park:
Sage.
Roszkowska E., 2007: Modelowanie procesów decyzyjnych oraz negocjacji za pomocą
kompleksów reguł. Białystok: Wydawnictwo Uniw. w Białymstoku.
O‟Connor, J. Seymour J., 1996: NLP. Wprowadzenie do programowania
neurolingwistycznego. Poznań.
Schulz von Thun F., 2001: Sztuka rozmawiania. T. I. Analiza zaburzeń. Kraków.
Walker W., 2001: Przygoda z komunikacją. Gdańsk.
Watzlawick P. , Helmic-Beavin J., Jackson D., 1967: Pragmatics of Human Communication.
New York.
Żuk M., 2001: O subiektywizmie z komunikowaniu się – refleksja językoznawcy i praktyka
NLP (programowania neurolingwistycznego). W: Język w komunikacji, t. 2, Red. G.
Habrajska, Łódź.
34
Zarządzanie strategiczne –
twórcze rozwiązywanie problemów
Formuła przedmiotu :
Wykłady
Cel wykładów : poznanie interesariuszy w otoczeniu organizacji, metody opracowania
strategii dla różnych rodzajów organizacji,
Wstępny program zajęć :
1. Definicje organizacji. Rodzaje organizacji
2. Ewolucja teorii organizacji i zarządzania
3. Funkcje zarządzania
3.1.
Planowanie
3.2.
Organizowanie
3.3.
Motywowanie
3.4.
Kontrolowanie
4. Wybrane teorie Organizacji
5. Elementy otoczenia organizacji
6. Wybrane metody wykorzystywane w zarządzaniu organizacją:
- Metoda Portera
- Metoda Reenginering-u
- Metoda Benchmarking-u
- Metoda outsourcing-u
- Metody heurystyczne
- Metoda controllingu
7. Istota procesu negocjacyjnego
7.1.
Podstawowe pojęcia
7.2.
Fazy procesu negocjacyjnego
8. Faza przygotowania negocjacji
8.1.
Ocena pozycji nastawienia partnerów
8.2.
Zachowania negocjacyjne a płeć
35
8.3.
Plan taktyczny negocjacji
9. Faza wstępna - prenegocjacje
9.1.
techniki negocjacyjne fazy otwarcia
9.2.
Formalizowanie struktury procesu negocjacyjnego
10. Faza główna – charakterystyka taktyk i technik negocjacyjnych
10.1. dysproporcja pozycji negocjatorów
10.2. negocjacje w równej pozycji
10.3. impas
11. Argumentacja jako sposób na impas pozycyjny
11.1. Kontrargumentacja
11.2. Taktyki argumentacji
12. Faza finalizowania negocjacji
12.1. Silne techniki finalizacji
12.2. Miękkie techniki finalizujące
8. Zarządzanie strategiczne
- Strategiczna Karta Wyników
- Definicje strategii
- Rodzaje strategii
- Metody opracowania strategii
- Metody wdrażania strategii
9. Zarządzanie w sytuacji kryzysu.
Literatura:
1. 2. Al. Ehrbar EVA Strategia tworzenia wartości przedsiębiorstwa Wyd Wig – Press Wwa 2000r.
3. Bassford Christopher, Von Oetinger Bolko, Von Ghyczy Tiha
ClAUSEWITZ o Strategii. PWE W-wa 2002r.
4. Bendell Tony, Boulter Louise Benchmarking wyd Profesjonalnej Szkoły Biznesu
Kraków 2000r.
5. Brilman Jean Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania PWE W-wa 2002r.
6.. Colander C. David , Landreth Harry Historia myśli ekonomicznej PWN W-wa 1998 r.
7. DeCenzo A. David, Robbins P. Stephen Podstawy Zarządzania PWE W-wa 2002r.
9. Evans Christina Zarządzanie wiedzą PWE Warszawa 2005r
10. J. Foltys Wieloaspektowy model outsourcingu na przykładzie sektora hutnictwa żelaza i
stali wyd. Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2007r
11. Fischer Roger, Ury William, Patton Bruce Dochodząc do TAK. Negocjowanie się bez
poddawania się. PWE W-wa 1999r.
12. Flakiewicz Wiesław Systemy informacyjne w zarządzaniu. Wyd. C.H.Beck W-wa 2002r.
13. Freeman R. Edward, Stoner F. A. James, Gilbert R. Daniel Jr. Kierowanie PWE W-wa
2006r.
14. Gay L. Charles Outsourcing strategiczny Wyd Oficyna Ekonomiczna Kraków 2002r.
15. Griffin W. Ricky Podstawy zarządzania organizacjami PWN W-wa 2007r.
16. Jan Pawł II Laborem Exercens. Powołany do pracy. Komentarz pod redakcją Ks. Jana
Kruciny wyd. Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Achidieciezjalnej Wroclaw 1983r.
18. Kaplan Robert, Cooper Robin Zarządzanie kosztami i efektywnością. Oficyna
Ekonomiczna. Kraków 2002r.
19. Kaplan S. Robert, Norton P. David Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię
36
na działanie PWN 2002 r.
20. Kotler Philips Marketing wyd Gebethner i Sp. W-wa 2002r.
21. 22. Porter E. Michael Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurencji.
PWE W-wa 1992r.
23. Probst Gilbert, Raub Steffen, Romhardt Kai Zarządzanie wiedzą w organizacji Wyd.
Oficyna Ekonomiczna Kraków 2002r
24. Read Cedric, Jacky Ross, John Dunleavy, Donnie Schuman, James Bramante Echo.
Budowanie wartości w przedsiębiorstwach nowej ery Wyd. IFC Press Kraków 2004r
25. Robbins P. Stephen Zasady zachowania w organizacji Wyd.Zyski i Sp. Poznań 2001r
26. Rutkowski Andrzej Zarządzanie finansami PWE W-wa 2007r.
27. Stuart Slatter, David Lovett Restrukturyzacja Firmy wyd. WIG-Press W-wa 2001
28. Supernat Jerzy Techniki decyzyjne i organizatorskie Lord Kass Wrocław 2003r.
29. Ury William Odchodząc od NIE . Negocjacje od konfrontacji do kooperacji PWE W-wa
1998r.
30. Ury William Odchodząc od NIE . Negocjacje od konfrontacji do kooperacji PWE W-wa
1998r.
Zaliczenie
PROCEDURY SKUTECZNEJ
INTERWENCJI KRYZYSOWEJ
Formuła przedmiotu :
warsztaty
Cel zajęć :
Zapoznanie słuchaczy z elementami pracy służb rozwiązujących sytuacje kryzysowe, podczas,
których zagrożone było życie, zdrowie oraz wolność człowieka oraz ukazanie procedur
dotyczących podejmowanych dalszych działań przez osoby zajmujące się pomocą w sytuacjach
kryzysowych
Wstępny program zajęć :
o Rodzaje interwencji kryzysowych
o Podstawy prawne organizacji działań Policji podczas interwencji kryzysowej
o Przedstawienie i omówienie najczęściej występujących sytuacji kryzysowych
o Przedstawienie statystyki zdarzeń
o Interwent kryzysowy a negocjator policyjny (różnice i czynniki wspólne)
o Wykorzystywane elementy i procedury podczas sytuacji kryzysowych
o Działania interwenta kryzysowego po zakończonych negocjacjach policyjnych
37
BIBLIOGRAFIA:

G.I. Nierenberg: „Sztuka negocjacji”, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 1998,

J. Iwaszkiewicz: „Jak Polak z Polakiem. Szkice o kulturze negocjowania”, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa / Wrocław 1997,

H. Januszek: „Kompetentny górą czyli negocjacje jako sposób rozwiązywania konfliktów,
„Personel”- zeszyt nr 4/1999,

J. Kamieński: „Przygotowanie negocjacji, „Personel” – Narzędzia, Wzory, Procedury, zeszyt
nr 12/1999,

M. Huflejt – Łukasik: „Negocjacje z NLP (cz.II), „Manager” – zeszyt nr 4/1999,

W. Mastenbroek: „Negocjowanie”, „Manager” – zeszyt nr 4/1999,

Z. Nęcki: „Negocjacje w biznesie”, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków
1996,

R.Rządca, P.Wujec: „Negocjacje”, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999,

M. Donaldson, M.Donaldson: „Negocjacje”, Wydawnictwo RM, Warszawa 1999,

K. Balawajder: „Komunikacja, konflikty, negocjacje w organizacji”, Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1998,

P. Casse: „Jak negocjować”, Zysk i S-ka, Wydawnictwo Poznań 1996,

L. Bellenger: „Negocjacje”, „Manager” – zeszyt nr 4/1999,

J. Kamieński: „Negocjowanie – techniki rozwiązywania konfliktów”, Wydawnictwo
POLTEXT, Warszawa 2003,

W. Mastenbroek: „:Negocjowanie”, Warszawa 2000,

R. Dawson: „Sekrety udanych negocjacji”, Zysk i S-ka Wydawnictwo WAMEX, Poznań 1999,

J. Kamieński: „Kreatywny negocjator”, „Manager” – zeszyt nr 5/1999,

S.Borkowska:
„Style
negocjacji
zbiorowych.
Stosowanie
technik
manipulacyjnych”,
„Personel” – zeszyt nr 2/1998,

A. Winch, S. Winch: „Techniki sprzedaży i negocjacji”, Warszawa 1999,

J. W. Salacuse: „Negocjacje na rynkach międzynarodowych”, Warszawa 1994,

K.Bodziach, D.Poważa: „Prenegocjacje policyjne – istota i znaczenie”, Wydawnictwo Szkoły
Policji w Katowicach – Katowice 2002,

B. Kożusznik, M.Adamiec, W.J.Paluchowski: „Materiały szkoleniowe dla użytkowników
programu „MultiSelect”, Chorzów 2002,

Ustawa o Policji z dnia 06.04.1990 r.

Dane statystyczne Komendy Głównej Policji w Warszawie,

Materiały szkoleniowe z kursu FBI w Luizjanie 12 – 29.09.1994,
38

Materiały własne z opracowanego szkolenia przez Centralny Ośrodek Metodyki Szkolenia
Komendy Głównej Policji, Legionowo 1996,

Materiały własne pochodzące ze szkolenia z negocjatorami FBI, Warszawa – Legionowo 1998,

Materiały szkoleniowe ze szkolenia z negocjatorami Scotland Yard-u, Warszawa – Legionowo
2000,

Materiały własne ze szkolenia z negocjatorami francuskimi, Warszawa – Legionowo 1999,

Zeszyt dla kursantów – psychologów MBS,

Zarządzenie Nr 213/2007 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 luty 2007 r. w sprawie
metod i form przygotowania i realizacji zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia
ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego,

Zarządzenie Nr 4/2002 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2002 r.
w sprawie form i metod wykonywania negocjacji policyjnych.

„Zespół ostrego stresu” – Bryant R. A, Harvey A. G. PWN Warszawa 2003

„Wsparcie psychologiczne w słuzbach ratowniczych” – Hetherington A. GWP 2004

„Strategia interwencji kryzysowej” – James R. K. Gilliland B. E. PARPA Warszawa 2006

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego

Ustawa o zawodzie psychologa w samorządzie

Kodeks karny
39
40