Elżbieta Łysakowska
Transkrypt
Elżbieta Łysakowska
Elżbieta Łysakowska [email protected] nauczyciel muzyki Gimnazjum nr 5 04-526 Warszawa, ul. Króla Maciusia 5 Konspekt lekcji muzyki dla klasy 1 gimnazjum Temat: Chorał gregoriański i surowość architektury średniowiecznej. Czas realizacji: 2 x 45 min. Cel główny: - Zapoznanie uczniów z muzyką religijną średniowiecza na przykładzie chorału gregoriańskiego. - Utrwalenie wiadomości o stylach architektury średniowiecza. - Utrwalenie wiadomości o malarstwie miniaturowym. - Zaprojektowanie i wykonanie swojego inicjału. Cele operacyjne: Uczniowie: - znają charakterystyczne cechy epoki średniowiecza, - znają pojęcie i cechy chorału gregoriańskiego, - potrafią rozpoznać style architektury, - wiedzą, jak w epoce średniowiecza powstawały księgi – manuskrypty i jak je zdobiono. Środki dydaktyczne: - Odtwarzacz i nagrania chorału gregoriańskiego. - Ilustracje obiektów wybudowanych w stylu romańskim i gotyckim. - Ilustracje stronic manuskryptów zdobionych iluminacjami. Przebieg zajęć: 1. Wysłuchanie chorałów gregoriańskich 2. Rozmowa na temat wysłuchanego utworu. Uczniowie mają na tablicy wypisany zestaw słów: wesoły jasny skupiony poważny mroczny rozbiegany surowy skoczny refleksyjny ozdobny stateczny zabawowy posługując się wybranymi spośród nich określają charakter utworu. Dalej nauczyciel prowadzi rozmowę na temat: kto jest wykonawcą utworu, na temat jego melodii. Uczniowie powinni zauważyć, ze jest to śpiew jednogłosowy à capella. 3. Nauczyciel wprowadza pojęcie chorału gregoriańskiego. Krótko opowiada o historii jego powstania, wyjaśnia pochodzenie nazwy, ustala z uczniami, że jest to rodzaj modlitwy. 4. Opierając się na wiedzy uczniów wyniesionej i zdobytej podczas nauki w Szkole Podstawowej, nauczyciel prowadzi z uczniami rozmowę na temat stylów architektury, które obowiązywały w epoce średniowiecza. Uczniowie powinni sobie przypomnieć, że były to style: romański i gotycki. Nauczyciel podczas rozmowy prezentuje ilustracje i zdjęcia budowli utrzymanych w tych stylach. Styl romański: - Tum pod Łęczycą – Kolegiata. - Kraków – Kościół św. Andrzeja. - Sandomierz – Kościół Dominikański. - Mogilno – Kościół św. Jana – krypta. - Strzelno – Koścół św. Trójcy – kolumny we wnętrzu kościoła. - Wnętrze Kościoła Saint – Benoit – sur – Loire. - Portal kolegiaty w Tumie. - Portal św. Łazarza w Autun. - Portal i Drzwi Gnieźnieńskie Katedry w Gnieźnie. Styl gotycki: - Katedra w Reims. - Katedra w Beauvais. - Kościół św. Urbana w Louviers. - Kaplica Sainte Chapelle w Paryżu. - Katedra Notre Dame w Paryżu. - Opactwo Westminsteru w Londynie. - Katedra w Cantenburry. - Katedra w Mediolanie. - Pałac Dożów w Wenecji. - Katedra św. Wita w Pradze. - Wieża i most Karola IV w Pradze. - Kościół Maraiacki w Krakowie. - Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny Gdańsku. - Katedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu. 5. Należy zwrócić uczniom uwagę na ornamentalne zdobnictwo świątyń: kolumn, portali, tympanonów, drzwi. Ściany pokrywały freski, okna gotyckich świątyń zdobiły witraże. Przykłady iluminacji: - Jedna z kart kodeksu muzycznego z wizerunkiem Fracesco Landiniego (U. Smoczyńska, K. Jakóbczak – Drężek „Muzyka i my” – podrecznik dla kl. V). - Fra Angelico – „św. Dominik w chwale” – inicjał z mszału. (U. Smoczyńska, K. Jakóbczak – Drężek „Muzyka i my” – podrecznik dla kl. V). - „Chór Żaków i kantorzy” z Graduału Jana Olbrachta (R. Rataj, Wł. Sołtysik „Muzyka i my” – podręcznik dla kl. VI, WSiP). - Strona z Ewangeliarza Pułtuskiego przedstawiająca pokłon Trzech Króli (St. K. Stopczyk „Plastyka” – podręcznik dla kl. VI). - „Boże Narodzenie i pokłon pasterzy” – inicjał z Mszału Erazma Ciołka. - „Maiestas Domini” – miniatura z Sacramentarium tynieckiego. („Dzieje muzyki polskiej w zarysie” Tadeusz Ochlewski, Wydawnictwo Interpress). 6. Nauczyciel kieruje rozmowę na temat malarstwa miniaturowego. Uczniowie przypominają sobie, że w epoce średniowiecza księgi pisano ręcznie. Nazywano je manuskryptami. Były one zdobione ilustracjami, stronę rozpoczynał ozdobny inicjał. 7. Uczniowie otrzymują polecenie zaprojektowania swojego inicjału. 8. Na kolejnej lekcji, na kartonie o formacie A4, uczniowie na podstawie projektu wykonują kredkami swój inicjał. W trakcie wykonywania pracy uczniowie słuchają chorałów gregoriańskich. 9. Podsumowanie zajęć – prezentacja prac.