I. Czym jest pomoc psychologiczno-
Transkrypt
I. Czym jest pomoc psychologiczno-
www.ppp.wsip.pl I. Czym jest pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole? Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole określa, w jaki sposób − biorąc pod uwagę możliwości i uwarunkowania dziecka − można lepiej z nim pracować, pomóc mu w zminimalizowaniu trudności w nauce i zwiększyć jego motywację do pracy. Nikt w rozporządzeniu nie żąda od nauczycieli prowadzenia fachowej terapii nerwic, terapii ucznia z dysleksją czy terapii mowy. Chodzi po prostu o to, by w trakcie codziennej pracy dydaktyczno-wychowawczej w porę dostrzec dziecko, które ma kłopoty, i nie pozostawić go samego sobie; nie zostawić dziecka, które boi się rówieśników, z jego lękami; aby zauważyć dziecko, które zaczyna myśleć, że jest gorsze od kolegów, bo czegoś nie rozumie; a także − aby dziecku zdolnemu umożliwić w szkole rozwój jego uzdolnień. Rozporządzenie o pomocy psychologiczno-pedagogicznej to inaczej umocowania prawne procesu indywidualizacji nauczania z zaplanowaniem pewnej puli środków przeznaczonych na tę pracę. Wymagania, które wiążą się z pomocą psychologiczno-pedagogiczną, dotyczą całości obszaru związanego z funkcjonowanie ucznia: indywidualizacji procesu nauczania, dokumentowania podejmowanych decyzji, monitorowania skuteczności podjętych działań oraz ich efektywności. Ponieważ w pomoc dzieciom mają być zaangażowani wszyscy nauczyciele uczący w danej klasie (a także w poszczególnych przypadkach specjaliści), należy rozpisać ich obowiązki, ustalić wkład pracy oraz określić formy i sposoby jednolitego oddziaływania na dziecko. Kto udziela uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej? Zgodnie z omawianym rozporządzeniem (§ 4) pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielają prowadzący zajęcia z uczniem nauczyciele, wychowawcy […] oraz specjaliści w szczególności: psycholodzy, pedagodzy, logopedzi (terapeuci – przypis B.J.)[…] we współpracy z: • rodzicami uczniów; • poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi; • placówkami doskonalenia nauczycieli; • innymi przedszkolami, szkołami, placówkami; • organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży. Kto jest objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną? Omawiane rozporządzenie określa uczniów, którzy zostają objęci pomocą psychologiczno-pedagogiczną. § 2.1. „Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi w […] szkole […] polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, wynikających w szczególności: 1) z niepełnosprawności; 2) z niedostosowania społecznego; 3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym; 4) ze szczególnych uzdolnień; 5) ze specyficznych trudności w uczeniu się; 6) z zaburzeń komunikacji językowej; 7) z choroby przewlekłej; 8) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych; 9) z niepowodzeń edukacyjnych; 10) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi; 11) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą”. Uczniowie ci (z wyjątkiem punktów 1, 2, 3) mają albo opinie psychologiczne, albo są zgłaszani w szkole przez rodziców, wyłaniani przez nauczycieli; o taką pomoc mogą wnioskować sami uczniowie. Dla tych uczniów (z wyj. p. 1, 2, 3) powinna zostać założona Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia (KIPU) oraz musi zostać opracowany Plan Działań Wspierających (PDW). Pomocą psychologiczno-pedagogiczną są także objęci wszyscy uczniowie mający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, a także uczniowie objęci indywidualnym nauczaniem, jeżeli zachodzi taka potrzeba. Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydawane są uczniom: • niesłyszącym i słabosłyszącym; • niewidomym i słabowidzącym; • z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją; • z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym; • z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera; • z niepełnosprawnościami sprzężonymi; • niedostosowanym społecznie lub zagrożonym niedostosowaniem społecznym. 7 www.ppp.wsip.pl Dla każdego ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego powinny zostać opracowane: Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia (WOPFU) oraz Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET). Nauczaniem indywidualnym objęte są: „dzieci i młodzież, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły” (art. 71b ust. 1a ustawy o systemie oświaty). Ta forma nauczania przeznaczona jest dla uczniów poważnie chorych, z ciężkimi urazami, po wypadkach, operacjach itp. Decyzja o objęciu ucznia nauczaniem indywidualnym jest wydawana na wniosek dyrektora szkoły, do której uczęszcza uczeń na podstawie orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania wydanego przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej publicznej poradni specjalistycznej oraz na wniosek rodziców. Decyzja jest wydawana w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. Z czyjej inicjatywy jest udzielana w szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna? § 5. „Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w […] szkole […] jest udzielana z inicjatywy: 1) ucznia; 2) rodziców ucznia; 3) nauczyciela, wychowawcy grupy wychowawczej lub specjalisty prowadzącego zajęcia z uczniem; 4) poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej; 5) asystenta edukacji romskiej; 6) pomocy nauczyciela”. Nauczyciel, wychowawca grupy wychowawczej lub specjalista informuje niezwłocznie dyrektora szkoły o stwierdzonej potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, wynikającą z przeprowadzonych działań pedagogicznych, a dyrektor podejmuje decyzję w tej sprawie. Jakie są formy udzielania pomocy uczniom? W szkole podstawowej „pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana uczniom w formie: • klas terapeutycznych; • zajęć rozwijających uzdolnienia; • zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; • zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; • porad i konsultacji (§ 6.1). 8 W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana rodzicom uczniów i nauczycielom w formie porad; konsultacji, warsztatów i szkoleń”. Klasy terapeutyczne (§ 7) „organizuje się dla uczniów wykazujących jednorodne lub sprzężone zaburzenia, wymagających dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specyficznych potrzeb edukacyjnych oraz długotrwałej pomocy specjalistycznej”. „Zajęcia w klasach terapeutycznych prowadzą nauczyciele właściwych zajęć edukacyjnych”. Programy nauczania i ich realizacja w takich klasach mają być dostosowane do indywidualnych potrzeb rozwojowych, edukacyjnych oraz do możliwości uczniów, a liczba uczniów ma wynosić do 15 osób. Skierowanie ucznia do klasy terapeutycznej wymaga opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej. Zajęcia rozwijające (§ 8) dla uczniów szczególnie uzdolnionych należy prowadzić aktywnymi metodami pracy, a liczba uczestników zajęć wynosi do 8 osób. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze (§ 9) to zajęcia dla uczniów z trudnościami w nauce, którzy nie spełniają wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej dla danego etapu. Liczba uczniów biorących udział w zajęciach nie powinna przekraczać 8. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne (§ 10) organizuje się dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi oraz dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się pisania, czytania i liczenia itp. Liczba dzieci uczestniczących w zajęciach nie może przekraczać 5 osób. Zajęcia logopedyczne (§ 11) przeznaczone są dla dzieci z zaburzeniami mowy utrudniającymi komunikowanie oraz uczenie się – liczba uczestników zajęć wynosi do 4 osób. Zajęcia socjoterapeutyczne i inne zajęcia terapeutyczne (§ 12) organizuje się dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie w grupie społecznej – liczba osób uczestniczących wynosi do 10. Udział uczniów w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych i zajęciach specjalistycznych trwa do czasu zlikwidowania opóźnień albo złagodzenia czy też wyeliminowania zaburzeń stanowiących powód objęcia ucznia pomocą (§ 15). Wszystkie zajęcia wymienione w rozporządzeniu muszą prowadzić nauczyciele i specjaliści posiadający właściwe kwalifikacje.